حکم شک در افعال نماز
[سؤال 1510] 697
بسمه تعالی
با درود و سلام فراوان و دعا برای آن وجود گران قدر، زعیم آگاه و عالی قدر، قلب تپندۀ امت اسلامی و نایب به حق امام زمان (عج) و با سلام به روان شهدای حق و حقیقت، سؤالاتی چند به استحضار آن رهبر عزیز می رسد:
1. اگر انسان در تعداد سجده ها شک کند که یک سجده به جا آورده یا دو یا سه سجده، حکمش چیست؟
بسمه تعالی، اگر محل آن باقی است، بنا بر یک بگذارد و اگر محل آن گذشته، اعتنا نکند.
2. دانشجویی که از شهرستان آمده و مثلاً در نظام آباد زندگی می کند و دانشگاهش نزدیکی های میدان آزادی است و هر صبح از خانه بیرون می آید برای تحصیل و عصر به خانه برمی گردد، اگر مسیر رفت و برگشتش به هشت فرسخ نرسد، یا مسیر رفتش به چهار فرسخ نرسد، حکم نماز و روزه اش چیست؟
بسمه تعالی، اگر هیچ یک از منزل و محل تحصیل، وطن او نیست و قصد ماندن ده روز در خصوص یکی از آن دو را ندارد، نمازش شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد و حکم مسافر دارد.
3. نمازهای صبحی را که انسان در مسافرت بوده و به نیت شکسته نخوانده و مانند نماز غیرمسافر خوانده، باید قضا نماید؟
بسمه تعالی، نماز صبح شکسته نیست و در فرض سؤال، قضا واجب نیست.
4. در سؤال دو، آیا شخص می تواند روزۀ ماه رمضانش را در تهران (امسال) بگیرد یا اگر روزه اش قضا شده، می تواند قضای آن را در تهران به جا آورد؟
بسمه تعالی، جواب این سؤال، از مسأله دو معلوم شد.
5. آیا اشک ریختن در نماز باعث ابطال نماز می شود؟
بسمه تعالی، اگر برای ترس از خدا باشد مانع ندارد و برای غیرخدا، در صورتی که با صدا باشد نماز را باطل می کند؛ و مجرد ریختن اشک در نماز و بدون صدا مبطل نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 183
6. اگر کسی در تعداد تسبیحات اربعه شک کند که دو تا گفته یا سه تا یا چهار تا یا یکی حکمش چگونه است؟
بسمه تعالی، می تواند اکتفا کند و نمازش صحیح است.
[سؤال 1511] ----> 1754
4. کسی در سجده شک کرده است یک سجده یا دو سجده و یا سه سجده کرده حکم مسأله را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر بعد از محل است احتیاط کند و اگر در محل است یک سجده به جا آورد.
[سؤال 1512] ----> 3165
5. شک در سجده (شک در یک مرتبه یا دو مرتبه) به چه نحوی است؟
بسمه تعالی، اگر شک در محل است و داخل در عمل بعدی نشده، باید به شک اعتنا کند.
[سؤال 1513] ----> 1978
4. شک در سجده های نماز چگونه است؟ مثلاً شک می کنم که یک سجده به جا آوردم یا دو سجده؟ هنگام شک در تسبیحات اربعه چه کار باید کرد؛ شک در مورد تعداد؟
بسمه تعالی، باید بنا بگذارد که به جا نیاورده است؛ مگر محل آن گذشته باشد.
[سؤال 1514] ----> 2158
3. اگر کسی بعد از سر برداشتن از سجده، شک کند یا فراموش کند سجدۀ اول بوده یا دوم و بعد از فکر کردن، یادش نیاید که سجدۀ اول بوده است یا سجدۀ دوم، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، باید سجدۀ دوم را به جا آورد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 184
[سؤال 1515] 698
بسمه تعالی
با سلام به رهبر انقلاب خونبارمان امام خمینی، که دعای امت شهید پرورمان همیشه بدرقه شما است. می خواستم که جواب چند سؤال زیر را برای من بفرمایید:
1. اگر انسان به سجده برود و وقتی که از سجده سر بردارد، نداند که سجدۀ اول بوده یا سجدۀ دوم، در این حالت باید چه بکند؟
بسمه تعالی، بنا را بر سجدۀ اول بگذارد و سجدۀ دوم به جا آورد.
2. آیا در مسجدی که امام جماعت ندارد و یا اگر گروهی در صحرا بخواهند نماز جماعت بخوانند و در آن جا روحانی نباشد، به فردی که شرایط یک امام جماعت را دارد، می توان اقتدا کرد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، با مراعات شرایط مانع ندارد.
3. آیا نماز جمعه در زمان کنونی واجب عینی است یا بنا به فتوای سابقتان واجب تخییری است؟
بسمه تعالی، واجب تخییری است.
4. آیا گوش دادن به سرودهایی که آهنگ شدیدی دارند (مانند سرود 22 بهمن) از نظر شرعی اشکال دارد؟
بسمه تعالی، موسیقی مطرب، حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.
[سؤال 1516] 699
بسمه تعالی
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، پس از عرض سلام:
1. شخصی در سجدۀ نماز یومیه وقتی که سر از سجده برداشت شک کند که آیا سجده اول است یا دوم. چون که جای محل بود، بنا گذاشت که سجده اول است و دوباره به سجده رفت. وقتی که به سجده رسید، یقین حاصل کرد که قبلاً دو سجده به جا آورده بود و سجده ای که به آن مشغول بود سجده سوم است. تکلیف آن چیست؟ لطفاً جواب مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، نماز صحیح است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 185
2. آیا سجده به سیمان صحیح است یا نه؟ در ضمن، سیمان هایی که در کف حمام ها به کار بردند و به وسیله آب و آفتاب سفت و محکم شده است سجده بر آن صحیح است یا نه؟
بسمه تعالی، سجده بر سیمان مانع ندارد اگر چه احوط ترک است.
[سؤال 1517] ----> 348
3. اگر کسی در تسبیحات اربعه شک کند که سه تا شد یا دوتا یا یکی، آیا به شک خود اعتنا بکند یا نکند؟ و در صورت اعتنا، حکم آن چیست؟
بسمه تعالی، بنا را بر اقل بگذارد.
[سؤال 1518] 700
بسمه تعالی
موضوعی که می خواستم مطرح کنم دربارۀ حالات روحی خودم می باشد. و از شما می خواهم که کمکم کنید؛ زیرا از آن جا که گفته شده که اسلام دین کامل است و به همه جهات انسانی (روحی ـ جسمی) توجه دارد و شما را که در این زمان می توانید در مشکلات ما را یاری کنید انتخاب کردم تا مسائل خود را از شما بپرسم. من دختری هستم 18 ساله که می خواهم واقعاً نمونه یک زن اسلامی باشم و از حضرت فاطمه علیهاالسلام درس بگیرم، اما نمی دانم چرا موفق نمی شوم؛ زیرا شیطان در وجود من رخنه کرده و من هرچه می خواهم با شیطان مبارزه کنم به جای پیروزی مغلوب می شوم. وقتی که می خواهم نماز بخوانم اصلاً فکرم و حواسم جمع نمی شود تا به نام مقدس الله می رسم فوراً یک فردی جلوی چشمم ظاهر می شود و من از ترس این که شرکی قائل شده باشم چند بار تکرار می کنم (همان کلمه را) ولی هر بار مثل همیشه یکی از شخصیت ها به فکرم می رسد، یا در غیر نماز فکرهایی به مغزم رسوخ می کند که من به اشتباه بودن و شاید شرک بودن آن ها آگاهی کامل دارم، ولی در راه مبارزه با آن ها هرگز موفق نمی شوم تا به حال چند بار خواسته ام که به یک روان شناس مراجعه کنم ولی نشده، تا این که تصمیم گرفتم که این مسائل را با شما مسئولان دفتر امام در میان گذارم،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 186
شاید که به لطف خدا از همه شرک ها و بدی ها پاک شوم. از شما می خواهم که با این مسائل به طور جدی برخورد کنید و خواهشمندم جواب را هرچه زودتر برایم بفرستید زیرا که من می ترسم راه به جایی برم که راه علاج نباشد. متشکرم
بسمه تعالی، وسوسه به خود راه ندهید و وظائف و تکالیف عبادی خود را به نحو متعارف انجام دهید.
[سؤال 1519] 701
بسمه تعالی
دفتر رهبر عزیز حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، سلام علیکم
و اما بعد، در مورد همسر این جانب که دچار وسواس و شک بسیار زیادی شده است لطفاً حکم شرعی را مرقوم فرمایید. حالات مختلف وسواس و شک ایشان مختصراً به شرح زیر می باشد.
1. اکثر نمازها را بدون دلیل دوبار می خواند به این بهانه که مثلاً نفهمیدم سجده را انجام دادم یا خیر؟ سلام دادم یا خیر؟ سوره را خواندم یا خیر؟ سه رکعت خواندم یا خیر؟ وضویم باطل شد یا خیر؟ تکبیر گفتم یا خیر؟ و...
2. در موقع وضو گرفتن آب بسیار زیادی مصرف می کند، دست ها را چند بار زیر آب می گیرد و به قول معروف کُر می دهد.
3. برای حمام رفتن نیز آب بسیار زیادی مصرف می کند و موقع غسل حداقل دو یا سه بار غسل می کند آن قدر طول می دهد که آب حمام سرد می شود و اجباراً غسل را تمام کند، مواقعی که احتیاج به غسل ندارد باز غسل می کند، احکام شرعی موارد بالا را از روی رساله به او گفته ام ولی گوش نمی دهد می گوید: که باید از نو انجام بدهم؛ مثلاً در مورد نماز گفتم که نباید نماز را قطع کرد، طبق حکم شرعیش در فلان مورد نباید اعتنا کرد و در فلان مورد باید این چنین انجام داد ولی گوش نمی دهد و نماز را دوباره می خواند. خلاصه دچار وسواس و شک زیادی گشته است که باید علاج گردد. متمنی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 187
است حکم شرعی آیت الله خمینی را در موارد بالا مرقوم فرمایید.
در ضمن یک سؤال شرعی دیگر: در موقعی که عمل دخول انجام نشود و فقط مرد ارضاء شود، چه منی بر بدن زن بریزد چه نریزد آیا زن هم غسل دارد؟ والله المستعان
بسمه تعالی، شک در نماز بعد از تجاوز از محل یا بعد از تمام شدن نماز اعتبار ندارد و تکرار نماز یا وضو یا غسل از روی وسواس باطل است و اعتنا به وسواس جایز نیست، باید گوش به وسوسۀ او ندهد و بدون تحقق دخول در فرض مرقوم زن جنب نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 188