قضای روزۀ ماه رمضان
[سؤال 3693] ----> 1270
2. اگر شخصی از اعمال گذشته توبه کرده باشد، آیا قضای روزۀ وی قبل از توبه هم بر وی واجب است ویا درمورد زنی که وضع حمل کرده، باید قضای روزه های حملش را بگیرد و کفاره بدهد؟ مگر نه این که وی بعد از زایمان، از هر گناه پاک شده است؟
بسمه تعالی، نماز و روزۀ فوت شده در هر صورت قضا دارد و با توبه از گناه یا زایمان زن قضای واجب ساقط نمی شود.
[سؤال 3694] ----> 861
10. برادرانی که در جبهه ها هستند ایام ماه مبارک رمضان روزه نمی توانند بگیرند
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 529
چون مسافرند و اختیار در دست خودشان نیست. آیا باید بعداً قضای روزه را بگیرند؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ فوت شده واجب است.
[سؤال 3695] ----> 1593
2. در مورد روزه چون ما نتوانستیم فریضۀ روزه را به جای آوریم، لذا قرض های آن را باید به میزان یک ماه روزه بگیریم یا این که باید کفارۀ آن را بپردازیم؟
بسمه تعالی، اگر روزه به جهت سفر یا عذر دیگری فوت شده قضا دارد.
[سؤال 3696] 1825
بسمه تعالی
حضور حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
این جانب مدت 15 روز در جبهه جنگ حق علیه باطل بوده ام و روزه ام را خورده ام و بعد که زخمی شده ام آمده ام به وطن خود، در طی این چند ماه پایم شکسته و دیگر قدرت روزه گرفتن ندارم و این سال دارد تمام می شود. لطفاً دستور فرمایید که تکلیف روزه هایی که خورده ام چیست؟
بسمه تعالی، اگر فعلاً نمی توانید قضای روزه ها را بگیرید تأخیر بیندازید و هر وقت تمکن پیدا کردید آن را به جا آورید.
[سؤال 3697] ----> 1688
5. اگر کسی فرق مسائل روزۀ رمضان و روزۀ قضا را نداند و موقعی که روزۀ قضا گرفته مسأله ای برایش پیش آمده و طبق مسأله روزۀ رمضان عمل کرده آیا اگر مدّت طولانی مثلاً یک سال بعد از این مسأله را بفهمد باید دو مرتبه روزۀ قضا را بگیرد؟ و اگر نمی داند که قضای روزۀ کدام سال را این طوری گرفته است چطور باید عمل کند؟
بسمه تعالی، اگر طبق وظیفه عمل نموده روزه صحیح است و گرنه مقدار یقینی را باید دوباره قضا کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 530
[سؤال 3698] ----> 1863
3. اگر کسی شک کند که آیا در فلان سال بالغ بوده است یا نه، و از سال های بعد از آن، قضای چند روز روزه ماه رمضان بر او واجب باشد، تکلیف او چیست، آیا باید قضای روزه ماه رمضان آن سال مشکوک را بگیرد یا نه؟
بسمه تعالی، روزۀ سالی که شک دارد در آن سال بالغ بوده یا نه قضا ندارد.
[سؤال 3699] ----> 3296
2. خواهرانی که در ماه مبارک رمضان به لحاظ عذر شرعی تعدادی روزه به گردن آن ها هست و هر سال هم تعدادی از آن ها را می گیرند ولی شمارش آن ها را نمی دانند ولی احتمال زیادی می دهند که اکثر آن ها را نگرفته اند، حال این اشخاص باید چند روز روزه بگیرند تا جبران شود؟
بسمه تعالی، مقداری را که یقین دارد بر عهدۀ او است، قضا کند.
[سؤال 3700] 1826
بسمه تعالی
حضور محترم رهبر عالی قدر و کبیر ملت مسلمان ایران امام خمینی
سلام علیکم؛ بدون مقدمه محترماً معروض می دارم که غرض از مزاحمت سؤالاتی بود که در مسائل دینی برایم پیش آمده و می خواستم با اجازه آن را عرض نمایم.
1. مسأله ام این است که من دختری 18 ساله هستم و از عمرم چهار، پنج سال آخر را روزه گرفته ام و بقیه را نگرفته ام تازه سال هایی را که گرفته ام جز دو سال، بقیه را نمی دانم چند روز روزه گرفته ام و چند روز قضا دارم لطفاً بفرمایید تکلیف چیست؟
2. سال های قبل را که اصلاً روزه نگرفته ام آیا کفاره 60 روز روزه و مانند آن دارد یا خیر؟
3. من به جز یک سال اخیر بقیه را نمی دانستم که اگر مثلاً با عرض معذرت فراوان
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 531
عذر شرعی ندارم باید روزه بگیرم وگرنه کفاره دارد و برای همین به امید جبران آن در یک روز دیگر مثلاً، آن را باطل می کردم باز هم می خواستم بفرمایید تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، مقداری که یقین دارید روزه نگرفته اید را باید قضا کنید و چنانچه عمداً و بدون عذر افطار کرده اید کفاره دارد.
4. من امسال دو روز، روزه ام را بی جهت باطل کردم البته دلیل داشتم ولی نمی دانم آیا درست است یا نادرست است من یک روز به دلیل این که هوا گرم بود من گردگیری کردم و دچار تشنگی زیادی شدم و روزه را باطل کردم و روز دیگر به خاطر این که در یک روز دو امتحان داشتم و در گرسنگی نیز درس را متوجه نمی شدم باز هم باطل کردم باز هم لطفاً بفرمایید تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، قضا و کفاره دارد.
[سؤال 3701] 1827
بسمه تعالی
به نام الله؛ پاسدار حرمت خون شهیدان، سلام به رهبر کبیر انقلاب، اماما مشکلی دارم که می خواهم با راهنمایی شما رهبر عزیز، این مشکل را از بین ببرم.
دختری هستم هفده ساله که به حکم شرع اسلام از نه سالگی شروع به روزه گرفتن کرده ام. اما سه سال اول را به گفتۀ خواهر بزرگم با کمی خوردن پنیر و چیزهای دیگر روزه ام را خراب کرده ام؛ اما خود من به یاد نمی آورم که یک روز از این سه سال، چیزی خورده باشم. اماما باور کنید که نمی خواهم دروغ بگویم، اما خواهرم قسم می خورد که من می خورده ام. حالا می خواهم با راهنمایی شما رهبر کبیر، بتوانم تکلیف خودم را روشن بکنم. امیدوارم بتوانم با راهنمایی شما رهبر عزیز تصفیه نفس و باطن کنم. به امید پیروزی رزمندگان در جبهۀ نبرد
قابل تذکر است که در سه سال اول، یادی از این که روزه ای گرفته باشم هم ندارم.
بسمه تعالی، اگر یادتان نیست که روزه نگرفته اید یا افطار کرده اید، چیزی بر شما نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 532
[سؤال 3702] 1828
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی، دامت برکاته، سلام علیکم
بانویی است مدت چهارده سال ازدواج کرده و در این مدت، روزه های هیچ سالی را ـ در ماه مبارک رمضان ـ مرتب نگرفته؛ یعنی گاهی حامله و گاهی تقریباً مریض بوده، و در ایام غیر ماه رمضان هم که سلامت بوده، قضای آن ها را به جا نیاورده، و موانعی هم نداشته است؛ و نمی داند در این چند سال ماه رمضان، چند روز را روزه گرفته و چند روز را نگرفته. خلاصه در بلاتکلیفی است. از حضور آن امام بزرگوار استدعا داریم که ما را راهنمایی فرمایند تا ان شاء الله تعالی دین خود را به اسلام عزیز ادا نماییم. ومن الله التوفیق، به امید پیروزی های رزمندگان ظفرمند اسلام
از خداوند کریم سلامتی و سرفرازی و طول عمر مبارک را همیشه خواهانیم.
بسمه تعالی، روزه هایی را که یقین دارد قضا شده، باید قضا نماید و بیشتر از آن واجب نیست.
[سؤال 3703] ----> 3992
3. فردی در جوانی به روزه، زیاد اهمیت نمی داده به این صورت که گاهی تمام ماه رمضان را روزه می گرفته و گاهی ده روز یا بیشتر یا کمتر و حساب آن ها را ندارد، حال وظیفۀ او چیست؟
بسمه تعالی، مقداری را که یقین به فوت آن ها دارد قضا کند و در صورت افطار عمدی، کفاره دارد.
[سؤال 3704] 1829
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی مدّ ظله العالی
دلیل چه است که قضای نماز برابر است اضافه نمی شود قضای یک روز روزه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 533
شصت روز است با همه که نماز مقدم از روزه است؟ شما امر بفرمایید.
بسمه تعالی، قضای روزه هم یک روز است لکن شصت روز کفارۀ افطار عمدی است و شاید ترک نماز عمداً به واسطه اهمیت قابل کفاره نباشد.
[سؤال 3705] 1830
بسمه تعالی
خدمت حضرت امام خمینی، دام ظله العالی
با قصد عشره، در روز 21 رمضان المبارک که مدتی از ده روز گذشته بود، از شهر خارج شده و حدود 25 کیلومتر دور گشتیم، ولی یقین نداریم و صددرصد در شک می باشیم که موقع خروج، قبل ازظهر شرعی بوده است یا بعدازظهر. روزۀ آن روز چه صورت دارد؟ به امید پیروزی اسلام بر کفر
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، روزه محکوم به صحت است.
[سؤال 3706] ----> 169
12. در آغاز بیماری ام یادم نیست که در اولین ماه رمضان که پیش آمده، روزه گرفته ام یا نه اما فکر می کنم به واسطۀ بیماری، روزۀ آن ماه را یا تماماً یا چندین روزش را نگرفته ام. با این وضعی که دارم و در سال بیش از یک ماه نمی توانم روزه بگیرم آیا قضای آن سال بر من واجب و لازم است؟
بسمه تعالی، اگر تمکن ندارید واجب نیست. به شرط آن که روزه نگرفتن از جهت مرض مستمرّ باشد و در غیر این صورت قضا دارد.
[سؤال 3707] 1831
بسمه تعالی
این جانب دختری چهارده ساله هستم که مدت دو سال از روزه ام را بی هیچ عذر موجه نگرفته ام؛ هم اکنون تمام دارایی ام برای پرداخت کفاره، یک النگو است؛ آیا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 534
مجاز هستم علیرغم نارضایتی مادرم، آن را فروخته و کفارۀ روزه ام را بپردازم؟
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، النگو اگر ملک شما است، اختیار آن با خودتان است؛ لیکن وجوب ادای کفاره فوری نیست.
[سؤال 3708] 1832
بسمه تعالی
درود و سلام بی پایان به رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله امام خمینی
ما پرسنل هوانیروز باختران، دربارۀ نماز و روزۀ خود سؤالاتی داریم که با اجازۀ شما آن را مطرح می کنیم:
پایگاه ما خارج از شهر، به فاصلۀ 18 کیلومتر قرار گرفته و شهرک بیستون که از پایگاه 22 کیلومتر فاصله دارد، محل زندگی تعداد زیادی از پرسنل می باشد و تعدادی هم در خانه های سازمانی داخل پایگاه زندگی می کنند و افرادی از پرسنل هم در شهر زندگی می کنند؛ شروع خدمت ما ساعت 30 / 6 و خاتمۀ خدمت، ساعت 30 / 13 می باشد و تعداد قلیلی از پرسنل، بومی هستند و اکثریت پرسنل، وطن آن ها در سایر شهرستان های ایران می باشد؛ مدت شش سال است که این پایگاه تأسیس شده و تمام پرسنل، نماز و روزۀ خود را کامل به جا می آوردند؛ ولی امسال مسئولین سیاسی ـ ایدئولوژی پایگاه اظهار می دارند که نماز پرسنلی که در شهر و شهرک بیستون سکونت دارند، شکسته می باشد و روزه هم نباید بگیرند و پرسنل خانه های سازمانی هم اگر به شهر برای کاری مراجعه کنند و بیشتر از دو ساعت آن جا باشند، نماز و روزۀ آن ها هم اشکال دارد و می بایست تمام پرسنل، زمانی که برای مرخصی به وطن خود می روند، قضای روزۀ خود را بگیرند.
با در نظر گرفتن این مطلب که مدت مرخصی سالیانۀ پرسنل، 27 روز در سال می باشد و از این مدت هم، چند روزی را در راه خواهند بود و هرگز موفق نخواهند
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 535
شد که قضای تمام روزه های خود را بگیرند، خواهشمندیم نظر خود را در این باره بفرمایید.
بسمه تعالی، حکم شرعی همان است که در بالا اشاره شد و قضای روزه را باید در وطن یا با قصد اقامت ده روز در سفر انجام دهند؛ و اگر قضای تمام روزه ها تا پیش از رمضان سال بعد امکان نداشت، در تأخیر آن معذورند.
[سؤال 3709] ----> 69
4. در صورت مسافر بودن من فقط می توانم روزهای تعطیل قضای روزه ها را به جا آورم. با در نظر گرفتن ماه مبارک رمضان که در حال حاضر در تابستان است چنانچه مجبور باشم روزه قضا بگیرم، اگر به زمستان برخورد کند، اشکالی نخواهد داشت؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 3710] 1833
بسمه تعالی 9 / 11 / 1361
پس از عرض سلام، این جانب کارمند شرکت واحد چون منزلم در کرج است و مرتب باید بین تهران و کرج مسافر باشم طبق فتوای حضرت امام نمازم شکسته و روزه ام باطل می باشد، می خواهم بدانم من که در ماه مبارک روزه نمی گیرم آیا این روزه از من ساقط است یا باید قضای آن را بگیرم؟ یا اگر صورت دیگری دارد روشن نمایید.
بسمه تعالی، روزه ای که به حساب سفر افطار می شود قضا دارد و قضای آن نباید تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر افتد.
[سؤال 3711] 1834
بسمه تعالی
پس از عرض سلام، این جانب اهل میمه صد کیلومتری اصفهان مدت سیزده سال قبل در کارخانه ای در اصفهان استخدام گردیده ام و در سال جاری در اصفهان خانه ای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 536
ساخته ام و سکونت دارم و چون عقیده دارم پس از بازنشستگی یا به هر طریقی که به کارم خاتمه دهم و به میمه و محل زادگاه خود برگردم و به دستور امام چنانچه کسی برای همیشه نخواهد در جایی بماند وطن او حساب نمی شود و ما همه روزه به ذوب آهن که 40 کیلومتر می باشد تا اصفهان، رفت و برگشت می نماییم و نمازها را شکسته هم در اصفهان و هم کارخانه می خوانیم، ولی روزه ماه مبارک را نه مرخصی به قدر کافی داریم که قصد اقامت کنیم و نه راه دیگری داریم. خواهشمندیم راجع به این مسأله ما را راهنمایی کنید و از امام بخواهید ما را مورد مرحمت قرار دهند و در این مسأله که افراد زیادی مواجه هستند دستوری بفرمایند که ما در پیشگاه خداوند متعال مقروض نباشیم.
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و قضای روزه ها را نباید از سال بعد تأخیر بیندازید علی الاحوط و برای این کار یا باید در وطن قضای روزه ها را بگیرید و یا در محلی قصد ماندن ده روز کنید.
[سؤال 3712] 1835
بسمه تعالی 12 / 10 / 1361
حضور محترم دفتر آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
سلام علیکم بما صبرتم
در شهری مثل مشهد، کارمندی که از منزل تا مسیر کار خود بیش از چهار فرسنگ راه می پیماید و همین مسافت را برمی گردد، تکلیف نماز و روزۀ او چیست؟ چنانچه قصر است، پس ماه مبارک رمضان که در اواخر مدارس شروع می شود تکلیف این افراد چیست؟ آیا چنانچه روزه قصر باشد، خوردن آن در صورتی که بعداً ـ یعنی قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان ـ در سال بعد گرفته شود مسئولیت شرعی ندارد؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارد و روزه ها را در بین سال تا رمضان بعد باید قضا نماید علی الاحوط.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 537
[سؤال 3713] ----> 1115
2. اگر مسأله فوق شامل حال ما می شود، ما باید قضای روزۀ ماه رمضان را در چه وقت سال بگیریم؛ چون بدون وقفه به سر کار می رویم؛ برای این که استخدام شهرداری می باشیم؟
بسمه تعالی، باید در طول سال در وطن یا در محلی که قصد اقامه می نماید، قضا نماید و از رمضان سال آینده تأخیر نیندازد.
[سؤال 3714] 1836
بسمه تعالی 27 / 11 / 1361
روزۀ قضای ماه مبارک رمضان را می توان در مسافرت به عنوان قضا گرفت یا خیر؟ در صورت عدم امکان، اشخاصی که مقلد امام هستند و همیشه نمازشان شکسته است و نمی توانند ماه رمضان را روزه بگیرند تکلیفشان چیست؟
بسمه تعالی، روزۀ قضا در سفر صحیح نیست و به احتیاط واجب روزۀ قضا را نباید از سال بعد تأخیر بیندازد ولو قصد ده روز نماید.
[سؤال 3715] ----> 724
2. به چه صورت می توان 5 ـ 6 سال روزه را قضا کرد، و یا کفاره داد؟
بسمه تعالی، لازم نیست روزه های قضا پشت سر هم باشد و می توانید به تدریج و با فاصله بگیرید، ولی اگر کفاره بر عهده شما باشد، باید به ترتیبی که در رساله ذکر شده عمل کنید.
[سؤال 3716] 1837
بسمه تعالی
احتراماً؛ به استحضار می رساند: این جانبان کارکنان سازمان تأمین اجتماعی شعبه تاکستان، ساکن قزوین می باشیم و همه روزه فاصله دو شهر مذکور را که 35 کیلومتر می باشد رفت و آمد می نماییم. با توجه به این که مقلد امام خمینی هستیم و امکان دارد
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 538
ناچار باشیم برای سال های سال به همین منوال در قزوین ساکن و در تاکستان اشتغال به کار داشته باشیم، وضع ما از نظر نماز و روزه چگونه خواهد بود؟ آیا باید نماز را شکسته خواند و قضای روزه های ماه رمضان را به جای آوریم یا راه دیگری وجود دارد؟ توضیح این که گرفتن 30 روز روزه قضا در روزهای غیر اداری و تعطیل و روزهایی که مرخصی هستیم بسیار مشکل خواهد بود. چون از چنین روزهایی معمولاً به منظور مسافرت به شهرهای دیگر و دیدار اقوام استفاده می نماییم. در ضمن بسیاری از کارکنان سایر ادارات شاغل در تاکستان وضع مشابهی با وضع ما دارند.
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و قضای روزه را باید تا سال بعد یا در وطن یا در محلی که قصد ماندن ده روز کنید انجام دهید.
[سؤال 3717] 1838
بسمه تعالی 10 / 12 / 1361
خدمت رهبر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خمینی سلام عرض می نمایم. تربت حیدریه منزل و مسکن من است ولی با زن و بچه های خودم در پاسگاه در 20 فرسنگی هستم ولی معلوم نیست که چند روز در این پاسگاه باشم یا چند سال و شما گفته بودید که قصد ده روز بکنید ممکن است در روز دو بار به مأموریت برویم یا چند روز یک بار و یا هر روز برویم از یک فرسنگی تا شش فرسنگی بروم و برگردم با قصد ده روز هم که نمی شود از حد دور شد، یعنی تا صدای اذان شنیده نشد قصد به هم می خورد حالیه نماز که شکسته خوانده می شود روزه در چه موقع باید گرفته شود چون تا آخر عمر نماز شکسته است.
بسمه تعالی، بدون قصد ده روز حکم مسافر دارید و قضای روزه هر سال را نباید از رمضان بعد تأخیر بیندازید و لو به این نحو که در محلی قصد ده روز نمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 539
[سؤال 3718] 1839
بسمه تعالی 29 / 11 / 1361
خدمت رهبر کبیر انقلاب، بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، سلامٌ علیکم
مرجع عالی قدر، این جانب یکی از روستاییان قائم شهر مازندران می باشم. پدرم کشاورز می باشد؛ ما در حدود هشت فرسخ دور از شهر، زمین داریم؛ من در ماه رمضان برای کمک به پدرم و تراشیدن شالی (برنج) به زمین مان رفتم؛ روزه هم داشتم، ولی نمی دانستم که روزه ام باطل می شود و فکر می کردم چون برای امرار معاش است اشکالی ندارد. وقتی به جبهه آمدم، به یکی از روحانیون جریان را گفتم. روحانی در جواب گفت: باید قضای روزه را بگیری. من گفتم: این جا می توانم؟ جواب داد: خیر؛ اگر یک ماه اسکان داشته باشی می توانی؛ ولی من یک رزمندۀ تحت نظارت فرمانده ام و هر لحظه امکان دارد نقل مکانمان دهند، و سرنوشت من هم معلوم نیست؛ شاید اگر خداوند تبارک و تعالی بخواهد، به شهادت برسم. لذا از حضرت عالی می خواهم بفرمایید تکلیف من در مورد این روزه چیست و چه کار کنم؟
بسمه تعالی، باید قضای روزه ها را به جا آورید و اگر باید در جبهه باشید و نمی توانید قصد ده روز کنید، می توانید قضای روزه ها را تأخیر بیندازید و بعداً به جا آورید، و چنانچه مالی دارید، وصیت کنید که در صورت شهادت، از مال شما روزه ها را بدهند و اگر مال ندارید، وصیت لازم نیست.
[سؤال 3719] ----> 575
2. بعضی از کارمندان این اداره از شهرستان دیگر می آیند که از شهرشان تا این جا، حد مسافت است؛ هر روز، دو ساعت بعد از ظهر به شهرشان می روند صوم و صلاة آن ها چه صورت دارد؟ در صورت قصر بودن، در تمام دورۀ سال، به استثنای روزهای تعطیلی، مسافر خواهند بود و روزۀ ماه رمضان را نمی توانند بگیرند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 540
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند و قضای روزه را نباید تا ماه رمضان سال بعد تأخیر بیندازند.
[سؤال 3720] 1840
بسمه تعالی
حضور سرپرست محترم دفتر حضرت امام؛ سلام علیکم
غرض از مزاحمت، این جانب کارمند دولت، از شهرستان بهشهر که موطن اصلی خودم می باشد، به یکی از بخش های شهرستان رشت منتقل شدم و هفته ای یک بار حتماً باید به شهرستان هشتپر (34 کیلومتری بخشی که در آن جا در حال حاضر ساکن هستم) یا به استانداری گیلان برای کار اداری بروم.
آیا این جانب که کارمند دولت هستم و فعلاً در بخش ماسال به دولت جمهوری اسلامی ایران خدمت می نمایم و به احتمال زیاد، یکی دو سال دیگر باید در شهرستان دیگر خدمت کنم و اگر هم مصلحت بود چهار ـ پنج سالی این جا بمانم و به هر حال باید به شهرستان دیگر بروم و در پایان، دوست دارم بعد از بازنشستگی در شهرستان خودم زندگی کنم، آیا نماز و روزه ای که در بخش ماسال باید به جا آورم شکسته (قصر) است یا نه؟ و آیا روزۀ قضا و یا مستحبی می توانم در این جا به جا آورم یا نه؟ و اگر نماز و روزه ام شکسته می باشد و آن طوری که در رساله نوشته شده است «تأخیر قضای روزۀ هر سالی، از رمضان دیگر جایز نیست، به احتیاط لازم» لطفاً این جانب را راهنمایی فرمایید.
بسمه تعالی، در فرض مسأله نماز و روزه در محل سکونت و غیر آن شکسته است؛ مگر این که بتوانید ده روز در یک محل بمانید و قصد نمایید؛ که نماز، تمام و روزه، صحیح خواهد بود و در صورت شکسته بودن نماز، روزۀ قضا و روزۀ مستحبی جایز نیست و باید حتی الامکان قضا را از رمضان آینده تأخیر نیندازید به احتیاط واجب.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 541
[سؤال 3721] ----> 1277
5. چنانچه مسافر باشم، چه موقع بایستی قضای آن را به جای آورم؟
بسمه تعالی، قضای واجب را باید هر وقت تمکن داشت به جا آورد و قضای روزۀ ماه رمضان نباید تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر افتد.
[سؤال 3722] ----> 5227
4. شخصی که محل کسب و شغل او به اندازۀ مسافت شرعیه ـ یک سره و یا ذهاب و ایابش ـ از موطن مسکونی اش فاصله داشته باشد و هر روز و یا هفته ای چند بار برای انجام شغل، به محل کسبش تردد نماید، می فرمایید حکم مسافر عادی دارد. آیا برای او در صورت عدم اضطرار، لازم است در عرض یک سال، اقلاً به اندازۀ یک ماه و یا به قدر روزه های فائته، درموطن و یا در محل کسب اقامه نماید و صوم های فائته را قضا نماید و یا لازم نیست؟
بسمه تعالی، باید در طول سال، در وطن یا با قصد اقامۀ ده روز، روزه ها را قضا نماید و از رمضان آینده تأخیر نیندازد علی الاحوط.
[سؤال 3723] 1841
بسمه تعالی
سلام علیکم، موفقیت شما را جهت پیشبرد اسلام عزیز از خداوند مسئلت داریم.
مدت یک ماه روزه قضا دارم (البته این مدت را در جبهه بوده ام) اکنون شغلم معلمی است و نماز را در روستایی که در آن تدریس می نمایم شکسته می خوانم؛ حال چگونه می توانم قضای یک ماه را به جای آورم؟ من الله التوفیق
بسمه تعالی، باید یا در وطن روزه ها را قضا کنید یا در محلی قصد ماندن ده روز کنید و روزه بگیرید.
[سؤال 3724] ----> 1346
4. در حال حاضر حدود 50 روز روزۀ قضا مربوط به دو ماه رمضان گذشته دارم، از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 542
چه طریق باید آن ها را ادا کنم؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ هر سال را از سال بعد نباید تأخیر بیندازید علی الاحوط و برای این کار باید در محلی قصد اقامه کنید یا در وطن بمانید و روزه بگیرید.
[سؤال 3725] 1842
بسمه تعالی 20 / 11 / 1361
با درود و سلام به امام زمان حضرت مهدی (عج) و نایب برحقش امام امت و شهیدان کربلا و شهیدان کربلاهای ایران
این جانب در تابستان سال گذشته به جبهه رفته بودم و در عملیات پیروز رمضان شرکت داشتم. در این عملیات، ترکش خمپاره به چشم راست من اصابت کرد و این چشم من از بین رفت و الآن دارای یک چشم می باشم و تا حالا نتوانسته ام که قضای یک ماه روزه ام را بگیرم؛ چون آموزگار هستم و به امر تدریس مشغول می باشم و روزی پنج ساعت تدریس می کنم؛ تکلیف بنده در این مورد چیست؟ امیدوارم که نظر شرعی اسلام را برای این جانب بنویسید.
از خداوند کریم سلامتی و سرفرازی و طول عمر مبارک را همیشه خواهانیم.
بسمه تعالی، اگر روزه برای شما ضرر ندارد، باید قضای روزه ها را بگیرید و بنا بر احتیاط نباید از رمضان آینده تأخیر بیندازید و برای این کار باید در وطن بمانید یا در محلی قصد ده روز کنید.
[سؤال 3726] ----> 1365
2. علی فرض سقوط فریضة الصوم أداءً فیما لو کانت صلاة المعاود العراقی قصراً، فمتی یجب قضاء الصوم؟ هل فی خلال وجوده فی إیران أم بعد عودته إلی وطنه؟
بسمه تعالی، یجب قضاء ما أفطر من الصوم فی خلال تلک السنة علی الأحوط؛ فلا بدّ من نیّة الإقامة لذلک.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 543
[سؤال 3727] 1843
بسمه تعالی 20 / 2 / 1361
تهران، دفتر امام خمینی
محترماً به عرض می رسانم: تعدادی کارگر که برای کار، مسافت هشت فرسخ را در صبح طی و عصر به منزل مراجعه می کنند و مرخصی سالانۀ آن ها طوری است که نمی توانند در ماه رمضان از آن استفاده کنند و مدت چهار سال است که دائم در این کار هستند، خواهشمندم تکلیف شرعی در مورد روزۀ آن ها را معین کنید.
بسمه تعالی، باید قضای روزه ها را در ایام تعطیلی در وطن یا با قصد اقامت ده روز در سفر به جا آورند.
[سؤال 3728] 1844
بسمه تعالی 16 / 9 / 1361
حضور محترم قائد عظیم الشأن و رهبر شیعیان جهان، امام خمینی، اعلی الله مقامه، سلام علیکم
با توجه به رسالۀ آن مقام معظم، شخصی هر روز به شهر می آید و برگشت می نماید (کارمند دولت است) و حد شرعی تا همدان می گذرد و امسال نیز روزه و نمازم به فتوای آن مرجع محترم قصر بوده و روزه ام نیز بالطبع قضا شده؛ اکنون مشخص فرمایید روزه های قضا شده را چگونه می توانم قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان ادا نمایم؟
بسمه تعالی، باید قضای روزه را از رمضان بعد تأخیر نیندازید و برای گرفتن روزه باید یا در محلی قصد ماندن ده روز نمایید یا در وطن بمانید.
[سؤال 3729] 1845
بسمه تعالی 26 / 10 / 1361
دفتر امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی
ضمن عرض سلام و آرزوی طول عمر امام امت و پیروزی رزمندگان اسلام؛
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 544
این جانب کارمند مخابرات تبریز که حدود 15 ماه است به استخدام مخابرات درآمده ام و در شهر تبریز مشغول خدمت می باشم ولی خودم ساکن اسکو هستم که در 35 کیلومتری تبریز قرار دارد. به علت این که هیچ گونه امکاناتی در شهر تبریز ندارم، مجبورم هر روز صبح به تبریز آمده و عصر به اسکو برگردم. چند روز مانده به ماه رمضان پیش، به بعضی از روحانیون مراجعه کرده، جریان را خدمت آن ها رساندم که بنده با این وضع چطوری می توانم روزه ام را بگیرم؟ بعضی ها گفتند: نمی توانی بگیری؛ بعضی ها گفتند: می توانی بگیری. روی همین تناقض گویی و با مراجعه به رسالۀ امام مجبور شدم مزاحم شما شوم تا تکلیفم معلوم شود. خواهشمند است بنده را در این باره راهنمایی فرمایید.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته. خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی از نهضت خمینی محافظت بفرما.
بسمه تعالی، روزه هایی که از رمضان گذشته از شما فوت شده را باید تا رمضان آینده قضا نمایید و برای این کار، باید یا در وطن یا در محلی که قصد ده روز کرده باشید روزه بگیرید و اگر طوری عمل کنید که قبل از ظهر به وطن برسید روزه صحیح است.
[سؤال 3730] ----> 1099
2. در مورد افرادی که مأمور به خدمت می باشند و محل سکونت تا محل کار آن ها، از حد فاصلۀ شرعی می گذرد، نماز آن ها قصر و روزه نمی توانند بگیرند. در صورتی که مدت مأموریت 4 الی 10 سال می باشد، چگونه می توانند قضای روزه را بگیرند؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ هر سال را نباید از سال بعد، به تأخیر اندازد و برای این کار باید یا در وطن، روزه ها را قضا کند یا در محلی قصد ماندن ده روز کند و روزه های قضا را بگیرد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 545
[سؤال 3731] ----> 1032
5. اگر محل کار شخصی از منزل وی شش فرسخ بیشتر باشد و کار وی همیشه همین باشد، به طوری که نتواند کار خود را تعطیل کند، این شخص چگونه می بایست در طول سال، روزۀ خود را بگیرد؟
بسمه تعالی، مسافت شرعی هشت فرسخ است و چنین شخصی حکم مسافر دارد و قضای روزه ها را نباید از سال بعد عقب بیندازد.
[سؤال 3732] ----> 1338
4. کسانی که نماز و روزه شان شکسته است و همیشه هم سر کارند ـ به جز تعطیلات رسمی ـ پس باید روزه های قضا شده را چگونه و کی به جا آورند؟
بسمه تعالی، باید در طول سال قضا نمایند علی الاحوط.
[سؤال 3733] ----> 646
6. کسی که می خواهد کفارۀ روزه را روزه بگیرد و یادش نیست که چه سالی کفاره برایش واجب شده است، حال که می خواهد روزه بگیرد اگر در نیّت فقط بگوید کفارۀ روزه را می گیرم و قید نکند مال چه سالی است، قبول است و اگر قبول نیست چه نیتی بکند؟ و آیا اگر کفارۀ روزه هم چند سالی بگذرد باز مثل روزۀ قضا کفاره به آن تعلق می گیرد.
بسمه تعالی، تأخیر روزۀ کفاره، کفارۀ تأخیر ندارد و تعیین سال و روز لازم نیست.
[سؤال 3734] ----> 3307
4. اگر کسی 7 روز قضای روزۀ واجب داشته باشد آیا باید قضای آن را 7 روز متوالی به جا آورد؟ یا اشکال ندارد مثلاً 7 هفته در هر هفته یک روزه؟
بسمه تعالی، توالی لازم نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 546
[سؤال 3735] 1846
بسمه تعالی
رهبر عزیز انقلاب، دام ظله
1. شخصی خیال کرده فلان سال بالغ شده و از سال های بعد آن سال (بلوغ) هم قضای روزه به گردن دارد. مدتی به نیت قضای سال بلوغ روزه گرفته، ولی بعداً معلوم شده که آن سال، بالغ نبوده، آیا می تواند روزه های قضایی که گرفته به جای قضای سال های بعدی حساب کند؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
2. شخصی که در هر نماز و در هر چیزی شک می کند و نمی داند کثیر الشک است یا وسواس، چه کند؟
بسمه تعالی، وسواس است و باید به وسوسه اعتنا نکند.
3. اگر مسئول کتابخانه ـ غیر عمدی ـ کتاب وقفی را از بین برده، حالا یادش نیست در چه موردی بوده، فقط احتمال ضعیفی می دهد دربارۀ فلان موضوع بوده، چه کند؟
بسمه تعالی، با نظر متصدی شرعی مربوط با پول آن کتاب مورد احتمال را تهیه کند و به جای آن قرار دهد.
4. اگر عادلی از عادل دیگری غیبت کند، آیا غیبت کننده از عدالت ساقط می شود؟ غیبت شده چطور؟ وظیفۀ ما چیست؟
بسمه تعالی، اگر عدالت هر دو محرز بوده، تا یقین به فسق یکی پیدا نشده، هر دو محکوم به عدالت هستند و کار هر کدام محکوم به صحت است؛ ولی اگر معلوم است که غیبت کننده بدون مجوّز غیبت می کند، از عدالت ساقط می شود.
[سؤال 3736] 1847
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی، دامت برکاته
تقاضامندم در مورد مسائل زیر راهنمایی ام فرمایید:
1. ماه مبارک رمضان را روزه می گرفتم، ولی چند روزی از ماه رمضان را به خاطر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 547
عذر شرعی که داشتم نتوانستم بگیرم و حال چهار تای آن روزه ها را با ضعف طاقت فرسا گرفتم، از شما تقاضا دارم بفرمایید وظیفه من نسبت به بقیۀ روزه هایی که نگرفته ام چیست؟ و اکنون هرچه فکر می کنم نمی دانم بقیۀ آن ها را چگونه بگیرم؟ چون که از نظر قوای بدنی ضعیف هستم و گرفتن روزه ضعف بسیار برایم می آورد که قابل تحمل نیست. لطفاً جواب مسأله را برایم توضیح دهید.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم قضای روزه ها را تأخیر بیندازید.
2. مدت یک سال و نیم است که سعی می کنم حواسم را جمع نماز کنم، ولی در بین نماز فکرم به یک سو کشیده می شود، یک وقت متوجه می شوم که نماز می خوانم ولی نمی دانم چند رکعت نماز خوانده ام، یا تشهد را خوانده ام، یا چند سجده کرده ام. و بالاخره نماز را از سر می گیرم، خیلی کم ممکن می شود که نماز را با دقت بخوانم، از نماز خواندنم ناراضی هستم بفرمایید با توضیح بسیار که چگونه بخوانم.
بسمه تعالی، لازم نیست نماز را از سر بگیرید و به همان نحو که می خوانید صحیح است.
[سؤال 3737] 1848
بسمه تعالی
ضمن عرض سلام و آرزوی موفقیت برای شما
بنده سؤالی داشتم به این ترتیب که با توجه به این که سن تکلیف شرعی دختران از نه سالگی شروع می شود و این جانب تا 5 / 1 سال قبل از پیروزی انقلاب که از گذشته توبه نموده و به انجام تکالیف پرداختم در مورد نماز و روزه بی توجه بوده و کسی به ما نگفت که مثلاً تکلیف شما این است. به هر حال خواهشمندم در این مورد بنده را راهنمایی فرمایید.
در مورد روزه گاهی که می توانستم روزه را می گرفتم، ولی به علت ضعف بدن قادر به اتمام آن نبودم تا این که بیماری معده عارضم شد و در طی این چند سال در ماه مبارک رمضان شاید حداکثر پنج روزی می توانستم روزه بگیرم.
بسمه تعالی، نماز و روزه هایی که در حال تکلیف از شما فوت شده را باید
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 548
قضا نمایید و چنانچه مرض شما استمرار دارد و نمی توانید در طول سال قضا نمایید باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهید.
[سؤال 3738] 1849
بسمه تعالی 26 / 11 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مرجع عالی قدر و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران
1. این جانب به علت ضعف مزاجی و زیان برای چشم و عدم طاقت تشنگی شدید قسمت زیادی از روزه های واجب ماه مبارک رمضان خود را کاملاً نتوانسته ام بگیرم و حتی بدین علت قضای آن ها را نیز انجام نداده ام. و احتیاطاً آن مدت را 35 سال تخمین زده و برای 35 ماه مبارک رمضان معادل 1050 روز در نظر گرفتم و برای کفاره از قرار روزی یک مد ـ که اگر هر مد را 750 گرم حساب کنیم 5 / 787 کیلوگرم لازم است ـ احتیاطاً جمعاً 820 کیلوگرم (گندم و نان و...) معین کردم و به مقتضای امکانات و احتیاجات مستحقین محترم معادل 000 / 25000 ریال به افراد مورد اطمینان دادم که وکالتاً از طرف این جانب به مصرف مستحقین مربوطه بنا به شناسایی و تشخیص خودشان در دو شهر دزفول و اراک و یا دهات آن ها برسانند. تقاضا دارم بفرمایید که: این مقدار قوت اغذیه برای مدّت مذکور شرعاً کفایت می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، کفایت می کند.
2. این دیون مربوط به 35 سال قبل به این طرف بود، ولی کفاره را کلاً و یک جا از محل درآمد آخرین سال خود انجام داده ام و نه آن که از درآمد هر سال به طور جداگانه کفاره آن سال را تأدیه نمایم.
در این صورت وضع شرعی آن چگونه است؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد و خمس واجب نشده است.
[سؤال 3739] ----> 2852
6. بنده در سال گذشته، به علت عمل جراحی که داشتم، نتوانسته بودم روزه بگیرم، و اکنون بعد از جراحی به علت ضرر جسمانی نمی توانم روزه بگیرم. اگر تا قبل از ماه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 549
مبارک رمضان، نتوانم قضای روزه را بگیرم و یا چند روز روزۀ قضا را بتوانم بگیرم و مابقی را نتوانم، تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، قضای روزه در موردی که مرض، تا رمضان بعد استمرار داشته باشد ساقط است.
[سؤال 3740] 1850
بسمه تعالی 27 رمضان المبارک 1402 ق
مقام شامخ حضرت مستطاب رهبر و قائد عظیم الشأن، امام الخمینی، مدّ ظله العالی
احتراماً؛ جواب مسائل زیر از آن مقام معظم مورد استدعا می باشد:
1. کسانی به علت داشتن امراض درونی که به ظاهر، سالم به نظر می رسند و در باطن، مریض واقعی هستند مانند ـ مرض قند و امثاله ـ که مریض در اثر ضعف مفرط، قادر به روزه گرفتن نمی باشد ـ نه ادایی و نه قضایی ـ تکلیف این اشخاص چه بوده؟ و وضع دادن کفارۀ این اشخاص تا چه مدت و چگونه است؟ جواب مورد استدعا است.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، روزه بر آنان واجب نیست و برای هر روز باید یک مد طعام (تقریباً ده سیر) به فقیر بدهند.
2. عده ای در مورد عدول از بعضی مراجع، واهمه از باطل بودن اعمال گذشتۀ خود دارند، نظریۀ حضرت عالی در این مورد چه بوده؟ به طور واضح بیان فرمایید موجب تشکر است.
بسمه تعالی، اعمال گذشته اگر مطابق واقع یا مطابق با فتوای کسی که لازم بود از او تقلید نمایند انجام گرفته، محکوم به صحت است.
3. کشاورزانی که موقع چیدن و درو کردن زراعت آنان مصادف با شهر مبارک رمضان بوده، اگر روزه بگیرند نمی توانند زراعت را که دسترنج یک سالۀ آنان است درو کرده و یارای آن را هم ندارند از صبح تا شب با دهان روزه در صحرا بمانند، چون همه گونه لطمه به زراعت از قبیل آفات آسمانی و خشکیدن و پایمال شدن حتمی است و اگر روزه را بخورند بایستی برای هر روز 61 روز روزه گرفته یا سایر کفارۀ شرعی را بدهند که یارای آن را نیز ندارند، به هر صورت خودتان بهتر از هرکس به وضع زارعین مستحضرید، تکلیف کشاورزان چه بوده؟ و شاید کسی در این مورد به روزه خوری اقدام نموده به چه نحو بایستی عمل و تلافی آن را بنماید؟ بیان فرمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 550
بسمه تعالی، عذر مزبور مجوّز افطار نیست ولی اگر در وسط روز، ادامۀ روزه ضرری یا حرجی شود می توانند در آن موقع افطار کنند و کفاره ندارد.
4. در موقع بیرون ریختن دوغ از مشک، موش مرده ای از مشک بیرون می آید، تطهیر مشک در فتوای آن حضرت به چه نحو است؟ امر به ابلاغ فرمایید.
بسمه تعالی، تطهیر آن مشکل است و بدون عبور آب پاک از اجزای آن پاک نمی شود و اگر لولۀ آب را در داخل آن باز کنند تا پر شود پاک می شود.
5. شخصی در موقع استطاعت به حج نرفته، بعد ثروتش از بین رفته؛ به وسیلۀ شخص دیگری به عنوان مستخدم و کارگر به حج می رود؛ آیا قبلاً که در موقع استطاعت ترک حج نموده، ذمه اش ساقط می گردد یا خیر؟
بسمه تعالی، باید مناسک حج را به نیت انجام حج واجب به جا آورد و بدون آن، حج از ذمه اش ساقط نمی شود.
از خداوند کریم سلامتی و سرفرازی و طول عمر مبارک را همیشه خواهانیم.
[سؤال 3741] 1851
بسمه تعالی
در دوران کودکی دچار فلج پا شدم به طوری که قادر به تکان دادن پاهایم نبودم. این مرض من مادرزادی نبود بلکه فکر می کنم در اثر سهل انگاری یکی از والدین من بود. پدرم برای این که بتوانم روی پاهایم بایستم با آن که وضع مالی او خیلی خوب نبود پایم را معالجه کرد البته نه به طور کامل. چون دکترها قادر به معالجه کامل پایم نبودند. چون من در کودکی وقتی هر طفلی شروع به راه رفتن می کند بودم با پدر و مادرم به مشهد رفتیم و در حرم مبارک حضرت امام رضا بود که اولین قدم را برداشتم و توانستم روی پاهایم بایستم به همین دلیل وقتی پدرم نتوانست از پزشک ها برای معالجه پایم نتیجه ای بگیرد مرا به حضور امام رضا علیه السلام بردند. اما شاید به خواست خداوندی از امام رضا علیه السلام شفا حاصل نکردم. وقتی به تکلیف رسیدم پدرم اجازه نمی دادند روزه هایم را بگیرم و می گفتند که چون تو پایت ضعیف است در اثر روزه گرفتن ناتوان می شوی و من هم دیگر آن قوه و آن وضع مالی را ندارم تا دوباره پای تو
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 551
را معالجه کنم به همین خاطر پدرم تا سن 12 سالگی به من اجازه روزه گرفتن را نمی دادند و من هم که به تکلیف شرعی خود کاملاً آگاه نبودم به حرف پدرم گوش می دادم و روزه هایم را نمی گرفتم. اما در سن 12 سالگی دیگر فهمیدم که در امور مربوط به مسائل شرعی باید رضای خدا را در نظر بگیرم نه حرف والدین را به همین دلیل روزه هایم را در سن 13 سالگی و 14 سالگی گرفتم.حالا که می خواهم روزه هایی را که در اوایل سنم که به تکلیف رسیده بودم و نگرفتم ادا کنم پدرم باز با این کار من مخالف هستند و به من می گویند تو باید اول حکم شرعی این کارت را بدانی و من هم چون از رساله شما تقلید می کنم این سؤال را از شما پدر عزیز و گرامیم می کنم که آیا بهتر است که من روزه هایم را بگیرم با این حالی که دارم یا نه. البته این را هم متذکر شوم که من توانایی روزه گرفتن را در خودم می بینم. در ضمن پدرم هم آن مقدار مواد غذایی را که باید در نتیجه روزه نگرفتن های من به فقیر بدهند نداده اند.
خواهشمندم جواب این سؤال مرا که در زمینه مسائل شرعی است بفرمایید.
بسمه تعالی، اگر یقین پیدا کنید که در سه سال اول بلوغ می توانسته اید روزه بگیرید و روزه برای شما ولو به طور قضا در طول همان سال ضرری نداشته باید قضا نمایید والاّ لازم نیست قضای روزه ها را بگیرید.
[سؤال 3742] 1852
بسم الله الرحمن الرحیم
آیة الله العظمی وزعیم الاُمة الإسلامیة، الإمام الخمینی، روحی له الفداء
فی البدایة أدعو الله عزّ وجلّ أن یأخذ من عمری وعمر أطفالی ویضیفها إلی عمرکم الشریف، إن شاء الله
وأمّا بعد: أنا معاود عراقی اُقلّد سماحتکم؛ کنت أسکن مدینة إیلام حوالی سنتین ومنذ خمسة أشهر انتقلت إلی طهران وأسکن الآن فی منصور آباد، الواقعة بین شوش
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 552
وشاه عبدالعظیم؛ فی کلّ یوم أذهب إلی عملی فی مدرسة المعاودین، الواقعة فی خیابان فردوسی، کوچه اتابک، مقابل جریدة کیهان. کنت فی البدایة اُصلّی صلاةً تامةً إلی أن أخبرنی مدیر المدرسة عن فتوی سماحتکم حول المعاودین، وقال إنّ صلاتنا حسب فتوی الإمام، هی أن تکون صلاة قصر حتّی عند ما أعود إلی البیت. لذاک أنا الآن حائر وقرأت الفتاوی باللغة الفارسیة وباللغة العربیة؛ إلاّ أنّی لم أفهم جیّداً ولا أدری الآن کیف تکون صلاتی وکیف أصوم؟!
علماً: کنت فی أوّل یوم فی رمضان المبارک الماضی نائماً فی المستشفی بسبب إجراء عملیة جرّاحیة فی الحنجرة ولم أصم رمضان وقد صمت الآن فی أیام الجمع ـ وهی یوم عطلتی ـ صمت أربعة أیّام والآن بعد أن أخبرنی مدیر المدرسة بمضمون فتوی سماحتکم حول المعاودین، أسأل سماحتکم کیف أصوم طلب شهر رمضان ـ وهو شهر تقریباً ـ وصلاتی هی القصر حتّی تلک التی اُصلّیها فی بیتی ـ حسب فتواکم ـ وما هو حکم الأیام الأربعة التی صمتها سابقاً؟
أرجو أن یکون الجواب سریعاً، حتّی أتمکن من صیام شهر رمضان الذی لم أصمه بسبب المرض.
اُکرّر یا إمام الاُمة دعائی إلی الله سبحانه و تعالی أن یمنّ علیکم بالصحّة والعافیة وطول العمر، بجاه محمد وعلی والأئمّة المعصومین علیهم السلام.
ملاحظه: علماً إذا فتح طریق العراق وأصبح الحکم هناک إسلامیاً فسأعود فوراً إلی العراق. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، فی الفرض المذکور، بدون قصد الإقامة فی المحلّة الواحدة، یحکم بحکم المسافر؛ ومع التمکّن من قضاء الصیام، تجب الإقامة والقصد والإتیان بالقضاء علی الأحوط.
[سؤال 3743] ----> 5506
2. (مسأله 1703) اگر به واسطۀ مرض، روزۀ رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 553
سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید هر روز یک مد ـ که تقریباً ده سیر است ـ طعام، یعنی گندم یا جو و مانند این ها، به فقیر بدهد.
در این صورت کسی که مثلاً هفت سال است مریض می باشد، باید طعام برای هفت سال روزۀ رمضان بدهد؟
بسمه تعالی، بلی برای هر روز، یک مد طعام باید بدهد.
[سؤال 3744] 1853
بسمه تعالی 29 / 3 / 1361
سلام علیکم، پس از سلام، از شما تقاضا می کنم به مسائل شرعی این حقیر پاسخی واضح و ساده بدهید؛ زیرا از لحاظ فهم لغات مشکل، بسیار ضعیف هستم. قبلاً از لطف شما کمال تشکر را دارم.
دختری 27 ساله هستم که از سن پنج سالگی به بیماری رماتیسم مبتلا شده ام و تا کنون نیز به بیماری مبتلا هستم و به طور مستمر دارو می خورم و تحت نظر پزشک می باشم. در ضمن، به بیماری اعصاب نیز مبتلا هستم.
1. این حقیر از سن نه سالگی ـ که روزۀ ماه رمضان بر دختران واجب می شود ـ تا کنون که 27 سال دارم نتوانسته ام به علت بیماری روزه بگیرم. آیا من باید کفارۀ روزه هایی را که نگرفته ام بدهم؟ در صورت مثبت بودن جواب، بفرمایید که چه چیز، چه مقدار، و به کجا باید بدهم؟
بسمه تعالی، اگر به علت بیماری، روزه فوت شده و بیماری استمرار دارد، قضا ساقط است، ولی برای هر روز باید یک مد طعام به فقیر بدهید.
2. این حقیر در بسیاری از روزها بر اثر شدت بیماری نتوانسته ام نماز یومیه ام را بخوانم و اکنون خیلی نماز قضا دارم و ترتیب قضا شدن آن ها را نیز نمی دانم؛ چون تعداد آن ها خیلی زیاد است و حساب از دستم خارج هست. از شما می خواهم مرا راهنمایی کنید که:
الف. آیا من می توانم از این به بعد، نمازهای قضا شده ام را همراه نمازهای پنجگانۀ یومیه بخوانم؛ مثلاً وقتی که نماز صبح امروز را می خوانم، پس از آن، یک نماز قضای صبح نیز بخوانم و به همین ترتیب،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 554
ظهر و عصر و مغرب و عشا نیز چنین عمل کنم و در هر شبانه روز، همراه نمازهای پنجگانۀ یومیه، یک شبانه روز هم نماز قضا بخوانم؟
بسمه تعالی، هر مقدار از نمازها که یقین دارید فوت شده، باید قضا نمایید و ترتیب واجب نیست، مگر بین ظهرین و عشائین.
ب. آیا می توانم نمازهای قضا را به جای نماز شب ـ در صورت مساعدبودن حالم ـ بخوانم؛ مثلاً هر شب، یک شبانه روز یا دو شبانه روز نماز قضا بخوانم؟
بسمه تعالی، به هر نحو قضای نماز را به جا آورید، اشکال ندارد.
3. این حقیر به علت خشک شدگی مفصل ها و درد موجود در آن ها نمی توانم برای سجده، مهر را روی زمین گذاشته و سجده کنم؛ لذا مهر را بر روی میزی می گذارم و به اندازۀ رکوع خم شده و سجده می کنم؛ و اگر در جایی باشم که میز نباشد، مهر را با دست به پیشانی ام گذاشته و سجده می کنم. بنابراین هنگام سجده، پیشانی ام را بر روی مهری که روی میزی قرار دارد می گذارم و دو کف دستهایم نیز روی میز قرار می گیرد؛ ولی دو سر زانوها و دو انگشت بزرگ پاهایم روی زمین قرار نمی گیرد. آیا سجده کردن من به این ترتیب صحیح است یا نه؟ در صورت منفی بودن جواب، بفرمایید که چه باید بکنم؟
بسمه تعالی، اگر به جز نحو مزبور نمی توانید سجده کنید، اشکال ندارد.
4. این حقیر نمی توانم خم شده و روی پاهایم را مسح بکشم، بلکه باید پایم را به طرف عقب بالا آورده و مسح بکشم. البته این کار را فقط برای پای راستم می توانم انجام دهم که پس از بالا آوردن پای راست، با دست چپم روی پای راستم را مسح می کشم؛ چون نمی توانم با دست راست، روی پای راستم را مسح بکشم. و پای چپم را اصلاً مسح نمی کشم چون همان طور که گفتم نه می توانم خم شده و مسح بکشم و نه این که می توانم پای چپم را مانند پای راستم بالا بیاورم.
در ضمن من نمی توانم (طبق رسالۀ امام) از یکی از افراد خانواده ام بخواهم که از طرف من روی پاهایم را مسح بکشد زیرا این کاری یک روزه یا دو روزه نیست بلکه کاری همیشگی است و من می دانم که این درخواست من از آن ها باعث کاهش شخصیت من (یک مسلمان) می شود. خواهشمندم مرا راهنمایی بفرمایید.
بسمه تعالی، وضو صحیح است ولی اگر بتوانید بدون حرج و مشقت از دیگری ولو با دادن اجرت بخواهید شما را وضو دهد باید کمک بگیرید.
[سؤال 3745] ----> 1305
2. از سال 49 ـ 50 تا کنون به زخم اثنی عشر دچار شده و طبق تجویز پزشک قادر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 555
به روزه گرفتن نبوده ام؛ لیکن دو سه سال اول را روزه گرفته و بعد از آن، به دلیل عود کردن بیماری و ادامۀ آن و تشدید در صورت گرسنگی فکر می کنم از سال 1353 روزه نگرفته ام. لطفاً بفرمایید که بها و قضای روزۀ من چگونه باید محاسبه و ادا یا پرداخت شود؟
بسمه تعالی، اگر تمکن از قضا ندارید، باید برای هر روز، یک مد طعام به فقیر بدهید.
[سؤال 3746] 1854
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ادام الله ظله
چند مسأله مورد حاجت است؛ حکم الله آن را بیان فرمایید:
1. در ماه رمضان افرادی که مریض هستند یا در مواردی که روزه نمی گیرند و باید فدیه بدهند، اگر یقین داشته باشند که تا آخر ماه رمضان نمی توانند روزه بگیرند، می توانند اول ماه رمضان فدیۀ یک ماه را بدهند؟
بسمه تعالی، فدیه بعد از افطار واجب می شود.
2. در بعضی موارد که افطار می کنند باید فدیه بدهند و اگر قضای روزۀ ماه رمضان را هم تا ماه رمضان آینده به تأخیر بیندازد باید فدیه بدهد؛ اگر کسی در موقع افطار فدیه ندهد و بعد از یک سال یا دو سال بخواهد قضای روزه را بگیرد، باید یک فدیه بدهد یا دو فدیه؛ یکی برای افطار و یکی برای تأخیر قضا؟
بسمه تعالی، در مواردی که افطار فدیه دارد، کافی از فدیۀ تأخیر قضا نیست.
3. روزۀ ماه رمضان را اگر بدون عذر موجه افطار کند، علاوه بر کفاره، حد شرعی هم دارد یا ندارد؟ و در صورتی که حد داشته باشد، حد آن چقدر است؟
بسمه تعالی، حد شرعی ندارد؛ ولی در موارد افطار عمدی تعزیر دارد.
4. کسانی که تظاهر به روزه خوردن می کنند حد دارند یا ندارند؟
بسمه تعالی، تعزیر دارد که موکول به نظر حاکم شرع است.
5. بدن افرادی که به وسیلۀ منافقین یا تصادف قطعه قطعه شده، باید قطعات بدن او را غسل بدهند یا باید تیمم بدل از غسل میت بدهند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 556
بسمه تعالی، اگر غسل ممکن است، باید غسل بدهند به تفصیلی که در رساله مذکور است.
6. اگر بدن چند شهید یا بدن چند میت باشد باید نماز به طور جداگانه به بدن آن ها خواند یا به همه آن ها یک نماز باید خواند.
بسمه تعالی، یک نماز برای چند میت کفایت می کند.
7. کسی در نماز جمعه شرکت کرد به قصد نماز جمعه اما در موقع نیّت متوجه نبود و به جای نیّت نماز جمعه نیّت نماز ظهر کرد نماز او چه صورت دارد به عنوان نماز جمعه صحیح است یا نه؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است و کفایت از ظهر می کند.
8. کسی که از دنیا رفته و مستطیع بوده و به مکه نرفته اکنون وراث او باید حج بلدی یا میقاتی برای او انجام دهند و آیا در کم و زیاد بودن ثروت و صغیر داشتن و نداشتن متوفی حکم آن فرق می کند یا نه؟
بسمه تعالی، از اصل ترکه مصارف حج میقاتی برداشته می شود و کفایت می کند.
9. کشیدن تریاک حلال است یا حرام؟
بسمه تعالی، جایز نیست.
10. در ماه رمضان کسانی که می خواهند به مسافرت بروند باید از شب نیّت مسافرت داشته باشند یا نه و آیا حکم آن فرق می کند که از شب قصد سفر داشته باشد یا نداشته باشد؟
بسمه تعالی، فرقی در حکم نیست.
11. به افرادی که مورد وثوق بوده اند سهم امام علیه السلام و سهم سادات داده اند اکنون معلوم شده آن افراد صلاحیت نداشته اند آیا دین این افراد بری شده یا مدیون هستند.
بسمه تعالی، اگر پول در دست گیرنده موجود نیست لازم نیست بر شخص دوباره بدهد.
12. در اذان و اقامه که فرموده اید خوب است بعد از «أشْهَدُ أنّ مُحَمّداً رَسولُ الله» نام حضرت علی علیه السلام هم بگویند باید در هر یک دو مرتبه نام حضرت علی علیه السلام را بگویند یا در اذان دو مرتبه و اقامه یک مرتبه.
بسمه تعالی، شهادت به ولایت بعد از شهادت به رسالت به قصد قربت مانع ندارد و از شعائر مذهب است.
[سؤال 3747] 1855
بسمه تعالی
1. آیا شخصی که بیمار بوده و نتوانسته چند سالی متوالی روزه بگیرد، هنگامی که بیماری او رفع شده روزه های سال قبل را باید بگیرد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 557
بسمه تعالی، اگر در تمام سال مریض بوده قضای آن سال واجب نیست و برای هر روز یک مد طعام که تقریباً ده سیر است کفاره بدهد.
2. وظیفه زنی که شوهرش قبلاً نماز نمی خوانده و خمس و زکات نمی داده، ولی در حال حاضر نماز می خواند خمس و زکات نمی دهد چیست؟ البته مطهرات و کارهای دیگر دینی خود را انجام می داده است.
بسمه تعالی، اگر می داند که شوهرش خمس و زکات بدهکار است و نمی دهد، با شرایط، او را امر به معروف کند.
[سؤال 3748] ----> 2306
2. در کفاره تأخیر، اطعام کفایت می کند یا تسلیم مدّ، معین است؟
بسمه تعالی، مدّ طعام باید داد.
[سؤال 3749] ----> 2344
2. دختر بالغی که به واسطه ضعف بنیه نمی تواند ماه مبارک روزه بگیرد و بعدِ ماه مبارک هم تا سال دیگر نمی تواند قرضش را بگیرد حکمش چیست؟
بسمه تعالی، قضای روزه ها بر عهدۀ او هست. هر وقت توانست بگیرد و برای تأخیر هر روز تا رمضان بعد باید یک مد طعام که تقریباً ده سیر است به فقیر بدهد. مگر آن که در تأخیر معذور باشد و پس از آن اگر تأخیر شد چیزی بر او نیست.
[سؤال 3750] 1856
بسمه تعالی
چنانچه به خاطر سفر یا عذر شرعی دیگر، روزۀ واجب رمضان افطار شده باشد، تأخیر قضای آن تا رمضان بعد چه حکمی دارد؟ و در صورت تأخیر، تکلیف شرعی چیست؟
بسمه تعالی، بنابر احتیاط واجب تأخیر جایز نیست؛ و چنانچه تأخیر افتاد، برای هر روز یک مد طعام که تقریباً ده سیر است به فقیر بدهند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 558
[سؤال 3751] 1857
بسمه تعالی
کسی که با عذر شرعی مانند سفر و مرض، روزه ماه مبارک رمضان را افطار کرده است؛ آیا می تواند قضای آن را از ماه رمضان بعد تأخیر بیندازد و در صورت تأخیر تکلیف شرعی چیست؟
بسمه تعالی، بنابر احتیاط واجب نباید تأخیر بیندازد و اگر تأخیر انداخت، برای هر روز باید یک مد که تقریباً ده سیر است، گندم یا نان و مثل آن به فقیر بدهد.
[سؤال 3752] 1858
بسمه تعالی 6 / 9 / 1361
سلام علیکم، اگر شخصی در ماه مبارک رمضان در جبهه باشد و نتواند روزه بگیرد و بعد از این که از جبهه برگشت، مدتی را روزه نگیرد و بعد، محل کارش تغییر کند ـ با فرض این که نداند محل کارش تغییر می کند ـ و بعد از تغییر، محل کار طوری باشد که از 24 کیلومتر بگذرد و نمازش کامل نباشد و نتواند روزه اش را بگیرد و رمضان سال بعد بیاید، قضیۀ روزه هایی که به این صورت بوده و نگرفته، چه می شود؟
بسمه تعالی، قضای روزه ها بر ذمه او است و باید برای هر روز که قضای آن تا رمضان بعد تأخیر شده، یک مد طعام به فقیر بدهد و مد، تقریباً ده سیر است.
[سؤال 3753] ----> 2252
2. کسی که شغلش مسافرت نیست ولی تمام سال در سفر است تکلیف قضای روزه اش چیست؟ آیا می تواند به سال بعد تعویق اندازد؟
بسمه تعالی، تأخیر قضا تا ماه رمضان سال بعد جایز نیست و اگر تأخیر افتاد باید علاوه بر قضا، برای هر روز یک مد طعام (ده سیر) به فقیر بدهد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 559
[سؤال 3754] ----> 5483
2. هرگاه فردی به دلایلی مجبور باشد به مدت چند سال در تهران که از بلاد کبیره است زندگی کند و در این چند مدت قصد اقامت موقت نماید و همچنین محل کار و منزلش نیز در دو محله مختلف تهران باشد، طبق فتوای حضرت امام نماز و روزه اش قصر است ـ با توجه به این که محل کار و منزلش در دو نقطه یعنی دو محل مختلف و با فاصلۀ زیاد می باشد و هر روز باید این راه را برود ـ سؤال این است که اگر این فرد برایش مقدور نباشد در مدت این چند سال، آن هم هر سالی بیش از چند روز به زادگاه اصلی خود برود و با توجه به این که روزۀ ماه رمضان را نیز نمی شود بیش از یک سال عقب انداخت، بنابر این تکلیف روزۀ این فرد چگونه بوده و چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ هر سال را از رمضان بعد نباید تأخیر بیندازید و اگر تأخیر بیندازید، برای هر روز باید یک مد طعام ـ که تقریباً ده سیر است ـ به فقیر بدهید.
[سؤال 3755] 1859
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، با درود بر امام امت و سلام بر شهیدان و یاد آوارگان و معلولان
احتراماً؛ پیرو نامۀ قبلی که شما درباره آن مسأله فرموده بودید که در محل کار (مشکین شهر) بدون قصد ماندن ده روز، حکم مسافر را دارید، صحیح این مسأله در رساله امام هم بود؛ اما فرموده بودید که باید قصد کنید ده روز در محلی (مشکین شهر، محل کار) بمانید. باید عرض کنم که شغل این جانب طوری است که نمی توانم قصد اقامت ده روز را بنمایم؛ چون هر روز امکان دارد جهت بازدید و یا خرید و یا... به روستاهای دوردست و یا شهرهای دیگر مسافرت نمایم. و همچنین نوشته بودید که باید در وطن باشید. باید عرض کنم که برای این کار باید یک ماه مرخصی بگیرم تا در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 560
وطن خود روزه بگیرم؛ که این هم امکان پذیر نمی باشد. و تازه شاید یک ماه مرخصی گرفته و در وطن خود بمانم. اما تکلیف این جانب در ماه رمضان چیست؟ چون در ماه رمضان هم من به مشکلات فوق الاشاره گرفتارم.
بسمه تعالی، اگر امکان ندارد در وطن یا محلی که قصد ده روز کنید قضای روزه ها را به جا آورید، نمی توانید روزه بگیرید و قضای روزه ها بر ذمه شما باقی می ماند، و برای هر روز که قضای آن تا رمضان بعد تأخیر افتاده، باید یک مد طعام بدهید. مگر آن که در تأخیر عذر داشته باشید.
[سؤال 3756] 1860
بسمه تعالی هفدهم رمضان 1402 ق
حضور محترم آیت الله العظمی الامام روح الله موسوی خمینی
سپاس خداوند یکتا را که بر ملت ما منت نهاد و رهبری امت ما را به دست شخصیتی والا مقام، روحانی، بت شکن، عالم ربانی و امامی همچون آن حضرت، واگذار نمود. پس از عرض سلام و دعا از برای بقای عمر آن جناب تا ظهور آقا مهدی (عج) روحی فداه؛ مسائلی دارم که به عرض می رسانم:
1. اگر شخصی در ماه مبارک به تکلیف رسیده باشد اما خودش نداند و پس از ماه مبارک بفهمد که مکلف بوده و نتواند که تا رسیدن ماه مبارک سال بعد قضا کند، چه مقدار کفاره بر وی واجب می شود؟
بسمه تعالی، برای هر روز که تأخیر افتاده یک مد طعام کفاره دارد.
2. اگر شخصی بداند که اگر در سحر غذا نخورد، روزه گرفتن برای او مضر خواهد بود، اگر سهواً در سحر بیدار نشد و سحری نخورد آیا گرفتن روزه بر وی واجب است؟
بسمه تعالی، گرفتن روزه واجب است ولی در اثنای روز اگر خوف مرض پیش آمد و یا آن که ادامۀ روزه حرجی شد افطار بنماید.
3. اگر روزه اش را خورد کفاره دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر روزه را بدون خوف مرض عمداً افطار نمود، علاوه بر قضا، کفاره هم دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 561
4. اگر به شخصی ارثی برسد و از پول آن ارث، خانه ای تهیه کند، آیا بر وی خمس واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، ارثیه خمس ندارد.
5. اگر شخصی در نماز ظهر سهواً حمد و سوره بلند بخواند یا در نماز مغرب سهواً حمد و سوره آهسته بخواند نمازش باطل است یا صحیح؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نماز صحیح است.
6. اگر در سجده یا رکوع که دو ذکر را می توان گفت، هر دو ذکر را بگوید و یکی از آن دو را غلط بخواند، نمازش صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نماز صحیح است.
[سؤال 3757] 1861
بسمه تعالی 8 / 1 / 1362
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از عرض تحیّات و ادعیۀ خالصانه؛ به عرض عالی می رساند:
1. از گرفتن روزه در ماه مبارک رمضان معذور بوده ام و تا کنون نیز نتوانسته ام قضای روزه ام را به جای آورم، از بابت کفارۀ روزۀ یک ماهه به علت بیماری چه مبلغ باید پرداخت؟
بسمه تعالی، برای تأخیر هر روز، باید یک مد طعام به فقیر بدهید و دادن پول کافی نیست.
2. آیا حساب شماره 1000 مؤسسۀ تعاون قم صرفاً در مورد وجوهات خمس می باشد یا خیر؟ آیا دربارۀ نذورات و کفارات می توان به این حساب وجهی واریز نمود یا خیر؟
بسمه تعالی، نذر باید در جهت نذر صرف شود و کفارات هم باید به مصارف معینه برسد و دادن به حساب کفایت نمی کند.
3. جهت ادارۀ کلاس و آموزشگاه، پس از ارشاد، موعظه و ارائۀ طریق آیا می توان به تنبیه بدنی متوسّل گردید؟
بسمه تعالی، جایز نیست؛ مگر در موارد ضروری به طوری که موجب جرح و صدم نشود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 562
[سؤال 3758] 1862
بسمه تعالی
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی و ناجی مستضعفین جهان و نایب بر حق امام زمان، امام خمینی، مدّ ظله العالی
این جانب یکی از مقلدین و تابعین شما ـ ان شاء الله تعالی ـ دچار مشکلاتی هستم که صلاح دیدم با وجود وقت کم شما، حال که در عصری زندگی می کنم که خداوند بر ما منت نهاده و جهان را از وجود چنین نوری منور ساخته، مشکلاتم را با شما در میان نهم تا دچار سرگردانی نشوم. البته مشکلات من بیشتر، مسائل شرعیه می باشد که با مراجعه به رسالۀ جناب عالی هم، آن طور که باید، حل نشده است.
1. اولین مشکل من در رابطه با روزه می باشد. من با این که در یک خانوادۀ تقریباً مذهبی به دنیا آمده ام، ولی آن طور که باید، در روزه های ما دقت نشده و آن طور که پدرم می گفت، لااقل من باید حدود سه سال از ماه رمضان که روزه را خورده ام روزه بگیرم، که البته آن طور که معلوم است باید هر ماه را 30 روز حساب کنم. البته من از نظر قوای بدنی، معمولیِ مایل به ضعیف هستم. با توجه به این که تعداد زیادی هم روزه بابت هر سال که خورده ام ـ که البته عمدی نبوده ـ بدهکارم و ضمناً هم اکنون باردار می باشم و اگر زنده بمانم و خدا بخواهد، با وجود این فرزند ـ که آینده خدا به ما ان شاء الله خواهد داد ـ فکر می کنم مجبور شوم امسال هم روزه نگیرم، لذا تقاضا می کنم دستوری بفرمایید که اگر ممکن است، من روزه هایم را بتوانم با مد طعام که به فقیر داده می شود جبران کنم، آن چنان که ان شاء الله خداوند راضی شود. البته من نمی دانم به کجا پول بدهم و چقدر باید بدهم و آیا روزۀ عمدی جریمه اش با روزه غیرعمدی فرقی دارد یا خیر؟ و تقاضا می کنم شما بفرمایید که چه کنم؟
بسمه تعالی، هر عدد از روزه ها که یقین دارید باطل بوده و یا نگرفته اید، واجب است قضا شود؛ و اگر روزه هایی را که خورده اید، از روی تقصیر نبوده کفاره ندارد؛ و چنانچه قضای روزه ها از همان سال تأخیر افتاده، باید
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 563
برای هر روز یک مد طعام (ده سیر نان) به فقیر بدهید و دادن پول کافی نیست.
2. مسأله دیگری که می خواهم سؤال کنم این است که چون شوهر من نظامی است در دوران طاغوت لعنتی ـ حدود بیست سال پیش ـ گاهی شوهرم از اداره غذا می آورد منزل، من و بچه هایم می خوردیم و یا اجناسی را به منزل می آورد مثل خودکار، و غیره که من چون اول آگاه نبودم از آن ها استفاده کرده ام. البته حدود دوازده سال است که توسط یکی از اقوام، نسبت به ماهیت کثیف و منحوس پهلوی آگاهی پیدا نمودم؛ لذا حالا نمی دانم که من باید رد مظالم بدهم یا خیر؟ البته با چند تن از روحانیون آشنایی دارم ولی چون خجالت می کشم این مسائل را نزد آن ها مطرح کنم، لذا از شما تقاضا می کنم که تکلیف من را در این رابطه معلوم فرمایید که چه کار کنم که دینم ادا شود؟
بسمه تعالی، هر مقدار از مال دولت که یقین دارید بدون رعایت مقررات دولت استفاده کرده اید، باید به صندوق همان بخش دولتی واریز نمایید.
3. خداوند سه فرزند به من داده که هر سه فدای راه حق. از این سه فرزند، یکی پسر دوازده ساله ای است که حدود سه سال پیش در یک روز برفی از سه طبقۀ ساختمان سقوط کرد و مغز او آسیب دید. وقتی من به بیمارستان رفتم، یکی از نذرهایی که کردم تا شفای او را خداوند بدهد، این بود که او خوب شود و با دست خودش هزار تومان به شما بدهد. می دانم که شما نه به این پول ها نیاز دارید و نه استفاده می کنید، ولی چه کنم، به هرحال نذر کرده ام. شما را به جان امام زمان قسم می دهم که اگر ممکن است، پنج دقیقه به من وقت بدهید که فرزندم را نزد شما بیاورم که هم نذرم ادا شود و هم شما دستی به سر او بکشید تا او شفای کامل یابد. رهبرم این را بدانید که ـ حتماً می دانید ـ شما بر قلب های ما حاکم هستید و خدا می داند که همین فرزند من می گوید که شما را خواب دیده و شما او را شفا داده اید؛ با این که این بچه هم اکنون مقداری فراموشی و حواس پرتی دارد ولی خدا می داند که بارها به من گفته که مادر چرا مرا نمی بری که من شفا بگیرم؟! شما را به خدا اگر امکان دارد، با این که می دانم وقت شما بسیار تنگ و مهم تر از آن است که ما مزاحم شویم، ولی از شما خواهش می کنم که دل یک مادر را نشکنید و پنج دقیقه به من وقت بدهید. البته اگر شما نخواهید، من جلو نمی آیم؛ فقط پسرم را می فرستم تا شما دستی به سر او بکشید و دعا کنید که این بچه یک انسان مفید به حال اسلام و جامعه اسلامی باشد و دعا کنید که همه ما را ـ من و فرزندانم را ـ شهید از دنیا ببرد. ضمناً دعا کنید که خداوند پسری به ما عطا بفرماید که وجودش مفید و ما را نزد امام زمان روسفید گرداند.
بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اید، عمل به آن واجب نیست. خداوند
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 564
منّان به فرزند شما و همه مرضی شفا عنایت فرماید؛ ان شاء الله
4. امام عزیز آخرین سؤالم در رابطه با وظیفۀ زن در عصر حاضر است. اگر امکان دارد بفرمایید که مهم ترین وظیفۀ یک زن در جامعۀ کنونی چیست؟ و در رابطه با خودم که مدیر یک مدرسه می باشم نظرتان چیست؟ آیا خانه نشستن و فرزند بزرگ کردن بهتر از شغل مدیریت است یا خیر یا توأماً؟ که البته توأماً به طوری که می دانید، مقداری قصور خواهد شد در هر دو وظیفه؛ یکی مادری و یکی مدیریت. لذا بفرمایید کدام ارجح می باشد؟ هرچه شما بفرمایید، مطمئن باشید که به جان، پذیرای آن می باشم.
بسمه تعالی، با رسیدگی به امر فرزند، به قدر امکان از خدمت اجتماعی کوتاهی نشود.
[سؤال 3759] ----> 1688
3. یک مسأله دربارۀ قضای روزه رمضان در رساله بدین صورت است: اگر قضای روزۀ رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، این چند سال دقیقاً یا احتمالاً چند سال است یعنی چهار سال پنج سال یا بیشتر یا کمتر.
بسمه تعالی، در صورت تأخیر قضا تا ماه رمضان سال بعد، برای تأخیر یک مرتبه کفاره لازم است و هر ساله تکرار نمی شود.
[سؤال 3760] 1863
بسمه تعالی 11 / 3 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی دامت برکاته
مستدعی است به سؤالات زیر جواب مرقوم فرمایید:
1. اگر قضای روزۀ ماه رمضان، بیشتر از یک سال به تأخیر بیفتد، آیا میزان جریمه، همان یک مد طعام برای هر روز است؟
بسمه تعالی، همان یک مد طعام در یک دفعه کفایت می کند.
2. اگر به زور در دهان شخص روزه دار غذایی بریزند اما از گلویش پایین نرود، و بعداً شخص به خیال این که روزه اش باطل شده چیزی بخورد، آیا بر او قضا و کفاره واجب می شود یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 565
بسمه تعالی، قضاء واجب است و اگر نسبت به حکم مسأله جاهل قاصر بوده کفاره ندارد.
3. اگر کسی شک کند که آیا در فلان سال بالغ بوده است یا نه، و از سال های بعد از آن، قضای چند روز روزه ماه رمضان بر او واجب باشد، تکلیف او چیست، آیا باید قضای روزه ماه رمضان آن سال مشکوک را بگیرد یا نه؟
بسمه تعالی، روزۀ سالی که شک دارد در آن سال بالغ بوده یا نه قضا ندارد.
4. در صورتی که پیدا کردن شصت فقیر برای دادن کفارۀ روزه، مشکل باشد آیا می توان معادل قیمت طعام، پول برای کمک به جبهه یا نوسازی شهرهای مخروبۀ جنگی و نظایر آن پرداخت؟
بسمه تعالی، کفایت نمی کند.
5. آیا نهی کردن کسی که با تیغ صورتش را می تراشد، لازم است یا نه؟
بسمه تعالی، با مراعات شرایط نهی از منکر واجب است علی الاحوط.
6. اگر کسی در وضو، بیشتر از دو مرتبه برای شستن دست ها و صورت آب بریزد و بعداً بفهمد که آب ریختن دفعه سوّم جایز نیست، آیا باید قضای نمازهایی را که با این وضوها خوانده به جا آورد یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال وضو و نماز صحیح است.
7. اگر کسی پیش از اذان صبح روز ماه رمضان محتلم باشد و قصد غسل هم نداشته باشد، آیا قضا و کفاره بر او واجب می شود؟
بسمه تعالی، تفصیل مسأله در رساله مذکور است.
[سؤال 3761] ----> 1409
4. کسی که قضا و کفاره یک روز ماه رمضان بر گردنش است و چند سال بر آن گذشته و ادا نکرده است؛ آیا کفاره تأخیر هم شامل وی می شود؟
بسمه تعالی، نسبت به تأخیر قضا تا یک سال کفاره ثابت است و نسبت به سال های بعد تکرار نمی شود.
[سؤال 3762] ----> 244
12. اگر قضا و کفارۀ روزه را در چند رمضان (چند سال) به تأخیر انداخت همان قضا و کفاره کافی است یا چند برابر می شود و جریمه دارد؟
بسمه تعالی، قضا و کفارۀ افطار عمدی، تکرار ندارد ولی تأخیر قضا تا ماه رمضان سال بعد کفاره دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 566
[سؤال 3763] ----> 4990
4. اگر کسی قصد داشته باشد سحر بلند شود و روزۀ قضا بگیرد، ولی خوابش بگیرد و بلند نشود، آیا کفاره یا جریمه ای دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، کفاره ندارد مگر این که به قصد روزه قضا تا بعد از ظهر امساک کند و بعد از ظهر افطار نماید.
[سؤال 3764] ----> 1688
6. اگر کسی روزۀ قضا گرفته باشد و بعد از ظهر در مسأله ای که روزه را باطل می کند شک کند، مثلاً شک کند که خلط بینی اش به دهان رسیده یا نه می تواند روزه را باطل کند؟ و اگر در مسأله ای که مکروه است باز هم می تواند روزه را باطل کند مثل انفیه کشیدن که در روزه مکروه است؟
بسمه تعالی، روزۀ قضای واجب را بعد از ظهر نمی تواند افطار کند.
[سؤال 3765] ----> 2006
7. کسانی که ماه مبارک رمضان را مسافرند ـ مثل برادران رزمنده در جبهه های جنگ ـ اگر چند روز مانده به آخر ماه رمضان شهید شود یا مسافر بمیرد یا مثلاً بعد از ماه مبارک، قبل از آن که به وطن مراجعت کند یا قصد ده روز کند، شهید شود یا بمیرد آیا روزه های آن ها را باید قضا کرد یا واجب نیست؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، قضا واجب است.
[سؤال 3766] ----> 1967
2. آیا کسانی که ماه رمضان را در جبهه باشند و نتوانند روزه بگیرند قضای آن بعد از جنگ باید گرفته شود یا نه برای مثال رمضان پارسال و امسال را نتوانسته بگیرد و امکان دارد همۀ سال را در جبهه باشد و رمضان آینده هم در جنگ باشد آیا باید قضای 90 روز را بگیرد یا اگر هم شهید شد باید وصیت کند که قضای آن را بگیرند یا نه؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ فوت شده واجب است و نباید تا ماه رمضان سال
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 567
بعد به تأخیر افتد و با موت شخص قضا ساقط نمی شود مگر آن که زمان کافی برای به جا آوردن قضای روزه نداشته باشد.
[سؤال 3767] 1864
بسمه تعالی
اگر کسی قضای روزه ای که به طور عمدی یا عذری ترک کرده و بر ذمه او هست و اکنون قدرت بر روزه گرفتن ندارد، تکلیف او چیست؟
بسمه تعالی، هر وقت قدرت پیدا کرد بگیرد و اگر قدرت پیدا نکرد هنگامی که علائم موت بر او ظاهر شد وصیت کند و چنانچه پسر بزرگ تر دارد و بدون وصیت از دنیا برود بر پسر بزرگ تر واجب می شود.
[سؤال 3768] 1865
بسمه تعالی 7 / 9 / 1361
دفتر پربرکت حضرت امام خمینی، امید است در پناه خداوند قادر متعال و سایۀ امام عزیز، در انجام امور محوّله موفق و مؤید باشید.
این جانب یکی از کارکنان وزارت نفت، تنها برادرم در مورخ 6 / 7 / 1360 در یکی از جبهه های حق علیه باطل به افتخار شهادت نائل آمد. نامبرده مدت پنج سال به تعداد 150 روز از روزه هایش را نگرفته و قبل از این که وضعیت روزه ها را مشخص کند شهید می شود. پس از آن خودم شخصاً قبول کردم که روزه هایش را بگیرم و این مسأله را با امام جماعت مسجد محل خود در میان گذاشته و ایشان اظهار داشتند: مشکلی نمی بینم. قابل توجه است که من از سن سیزده سالگی ـ به حول و قوۀ الهی ـ تمامی روزه هایی که بر عهده ام بوده گرفته، بدون این که یک روزۀ قرضی داشته باشم. اکنون که در مورخ 7 / 9 / 61 مشغول نوشتن این نامه می باشم، مقدار هفت روز از 150 روز روزه های برادر شهیدم را گرفته ام و با خواب هایی که در این مدت یک هفته دیده ام و تعبیر نموده اند، یقین حاصل کردم که او نیز بسیار راضی و خشنود می باشد. اکنون
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 568
بستگان و همکاران و دوستانم که متوجه شده اند من روزه ها را به عهده گرفته ام، می گویند: شهید با آن مقام ارجمندی که نزد پروردگار عادل دارد احتیاج به روزه ندارد و روزه و نمازهایش بخشیده می شود. باتوجه به این که با تعهدی که خودم نمودم هیچ گونه سستی و رخوتی نداشته و نخواستم رفع مسئولیتی نمایم و تا زمانی که جواب این نامه به دستم برسد همچنان روزه ها را خواهم گرفت. مستدعی است من و دیگر دوستانم را در این مورد راهنمایی نموده و ارشاد نمایید.
از خداوند کریم سلامتی و سرفرازی و طول عمر مبارک را همیشه خواهانیم.
بسمه تعالی، مانع ندارد و می توانید روزه های قضای او را بگیرید ان شاء الله موجب علوّ درجات او می شود.
[سؤال 3769] ----> 1060
2. شخصی در ماه رمضان همه اش در مسافرت بوده. در ماه رمضان یا بعد از ماه رمضان فوت می کند یا شهید می شود، در حالی که به وطن باز نگشته یا جایی اقامت ده روز نکرده است. آیا قضای رمضان بر ولی او واجب است یا عمل به وصیت قضای روزه او لازم است؟ و یا مثلاً تبرّعاً انجام قضای رمضان، صحیح است یا نه؟
بسمه تعالی، بدون وصیت، بر ولیّ چیزی نیست و انجام عمل تبرّعاً مانع ندارد. بلی اگر پسر بزرگ تر دارد، روزه هایی که در سفر از او فوت شده را باید قضا کند.
[سؤال 3770] 1866
بسمه تعالی
خدمت رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی، سلام
حضرت امام، این جانب فردی هستم گنهکار و تمامی سرمایۀ من مبلغی در حدود یک صد هزار تومان می باشد؛ سن من در حدود شصت سال است. حضرت امام،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 569
می خواستم سؤال کنم که آیا کسی هست که شصت سال برای من نماز و روزه بخواند و بگیرد و من تمام سرمایه ام را به او بدهم؟ یا این که اگر این مبلغ را به حساب جنگ یا مستضعفان بدهم و نیت کنم که برای نماز و روزه است قبول است یا خیر؟ چون که من می دانم کسی شصت سال نماز و روزه نمی خواند برای من، خواهشمندم از آن رهبر کبیر انقلاب و قلب تپندۀ ملت مظلوم ایران که من چه کار کنم که شاید مورد رحمت ربّ العالمین قرار گیرم؟
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار، والسلام علیکم ورحمة الله
بسمه تعالی، اگر وارثی دارید با او مشورت کنید و دادن پول به حساب مزبور کفایت از نماز و روزه نمی کند.
[سؤال 3771] 1867
بسمه تعالی
محضر مبارک مسئولان محترم دفتر امام، سلام، خسته نباشید؛ اجرکم عندالله
غرض از مزاحمت این بود که من سربازی هستم که در یکی از پادگان های تبریز، مدت 18 ماه است که انجام وظیفه می کنم. از پادگان تا شهر تبریز 18 کیلومتر فاصله هست و من در طی این مدت، به علت آگاهی نداشتن از مسألۀ شرعی، بدون این که قصد ده روزه بکنم، نماز را کامل می خواندم و روزه هم گرفتم؛ تا این که چند روز پیش متوجه شدم که باید قصد ده روزه بکنم تا نماز را کامل بخوانم. حالا تکلیف من چیست؟ آیا باید نماز را قضا کنم و روزه را هم قضا کنم یا نه؟ و آیا روزۀ قضای من، شامل کفاره و مد طعام هم می شود یا نه؟
در خاتمه، از شما می خواهم که برادران روحانی را به پایگاه ها و پادگان های ارتش بفرستید تا مسائل را برای سربازان توضیح بدهند تا این که افراد ناآگاهی مثل من دچار این سرگردانی و مشکل نگردند.
سلام گرم و صمیمانه مرا به محضر مبارک حضرت امام خمینی، دامت برکاته برسانید. آرزوی موفقیت برای شما و پیروزی برای رزمندگان اسلام را دارم. خدایا،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 570
خدایا، تا انقلاب مهدی (عج)، خمینی را نگهدار.
بسمه تعالی، باید نمازی که بر خلاف وظیفه خوانده اید و روزه ها را قضا کنید؛ لکن کفاره ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 571