راه ثابت شدن اول ماه
[سؤال 3677] ----> 71
2. در شهرهایی که افقشان با افق ایران متساوی نیست و تفاوت دارد مثل افغانستان، در اول ماه رمضان با اعلام رادیو ایران روزه گرفته و در آخر ماه هم با اعلام رادیو ایران روزه را افطار کرده خلاصه با حکم حاکم شرع از مملکت ایران که رادیو اعلام کرده آیا در افغانستان روزه خود را می تواند افطار کند یا نه؟
بسمه تعالی، ثبوت هلال در بلاد غربی نسبت به بلاد شرقی اثر ندارد.
[سؤال 3678] ----> 1671
4. عمل به تقویم ها با احتمال این که شهرهای کشور به واسطۀ دوری از همدیگر و هم افق نبودن، ممکن است با هم تفاوت داشته باشند، چگونه است؟ و اگر یک نفر مرجع در شهری مثل قم اعلام دیدن ماه کند، مردم شهرهای دور، مثل دزفول، می توانند عمل کنند یا خیر؟
بسمه تعالی، مجرد دوری سبب اختلاف نیست؛ اگر دو شهر قریب الافق باشند، دیدن ماه در یکی، برای دیگری کافی است وگرنه کافی نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 523
[سؤال 3679] ----> 1175
5. در مسأله رؤیت هلال، نظر مبارک این است که هرگاه علم به توافق افق باشد اگر در جایی رؤیت شد برای جای دیگر که هم افق است ثابت است استدعا آن که مرقوم فرمایید منظور از توافق افق چیست مثلاً تا چه مقدار از زمان و اندازه از نظر طلوع و غروب اگر متفاوت باشد توافق است یا تخالف مثلاً در ایران از شرق تا غرب آن شاید قریب سه ربع ساعت فرق کند آیا ایران دارای یک افق است یا خیر چون این مسأله محل بحث و گفت وگو و احتیاج شدید است استدعا می شود توضیح بیشتری مرقوم فرمایید که موجب مزید تشکر و دعاگویی است.
بسمه تعالی، اختلاف افق و مقدار آن را باید از اهل نجوم و ریاضیون بپرسید ولی بدون اشکال نیم ساعت و زیاده اختلاف است و در موارد اختلاف اگر در شرق بلد دیده شود در غرب نیز ثابت است و اگر در غرب دیده شود در شرق ثابت نمی شود.
[سؤال 3680] 1818
بسمه تعالی 20 / 7 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله
1. اگر رادیو در جمهوری اسلامی خبر بدهد که در تهران یا قم ماه را دیده اند، آیا مسلمان ها در سرتاسر ایران می توانند عید بگیرند یا نه؟
بسمه تعالی، اگر اطمینان پیدا شود به رؤیت هلال از هر طریق که باشد، نسبت به آن بلد و بلاد هم افق و بلاد غربی حجّت است.
[سؤال 3681]
2. اگر حاکم شرع حکم کند که فردا مثلاً عید فطر است، آیا همۀ مسلمان ها در سرتاسر ایران می توانند عید بگیرند یا نه؟ به طور واضح نظریه خود را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و حکم حاکم، نسبت به بلاد مذکوره مطلقاً حجت است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 524
[سؤال 3682] 1819
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
به سه سؤال زیر که مورد اختلاف است پاسخ مرقوم بفرمایید.
1. اگر در شهری رؤیت هلال ثابت بشود برای شهرهای هم افق و نزدیک دیگر نیز مفید است لطفاً بفرمایید شهرهایی که پنج یا شش دقیقه اختلاف افق دارند هم افق و نزدیک محسوب می شوند یا مختلف الافقند و ضمناً حد آن را تعیین بفرمایید.
بسمه تعالی، میزان هم افق بودن یا نزدیک به هم افق بودن است.
[سؤال 3683]
2. آیا حکم حاکم شرع در مورد اثبات رؤیت هلال مثل شهادت عدلین است یا این که فرق دارد و برای شهرهای دور و مختلف الافق نیز نافذ است.
بسمه تعالی، حکم حاکم نیز در شهرهای هم افق یا نزدیک به هم افق و در شهرهایی که در غرب مورد حکم قرار دارد نافذ است.
[سؤال 3684] 1820
بسمه تعالی
دفتر استفتای حضرت آیت الله العظمی و رهبر عظیم الشأن و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله العالی در شهر قم
محترماً معروض می شود این که چند سؤال می شود از محضر مبارک امام که مورد احتیاج است در افغانستان:
1. آیا افق از نظر امام تا چه حد را شرط است؛ مثلاً به اعلام رادیو جمهوری اسلامی ایران می توانند مردم مسلمان افغانستان افطار کنند یا نه؟ در حالی که افق شرعی از تهران تا افغانستان یک ساعت می باشد.
بسمه تعالی، ثبوت هلال در ایران برای افغانستان کفایت نمی کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 525
2. چند منطقۀ روستایی بغل هم واقع شده است و خانه های روستایی با همدیگر متصل هستند ولی از نظر مساجد از همدیگر جدا هستند؛ حالا در موقع مسافرت، خفای جدران را در نظر بگیرند و یا این که خفای اذان منطقۀ خودشان را؟
بسمه تعالی، در فرض خفای یکی از جدران یا اذان و عدم خفای دیگری، احتیاط مراعات شود.
[سؤال 3685] 1821
بسم الله الرحمن الرحیم 16 / 7 / 1982
والصلاة والسلام علی محمّدٍ وآله الطاهرین، الإخوة الکرام فی مکتب الإمام الخمینی المحترمین، السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
أنا مسلم من جنوب لبنان أتابع دراستی حالیاً فی جامعة لندن فی بریطانیا، ومن مقلّدی قائد الاُمّة الإسلامیة، الإمام الخمینی، حفظه الله.
بالرغم من اطلاعی علی رسالة السید الخمینی (زبدة الأحکام)؛ فإنّه لا زال عندی مجموعة من الأسألة الشرعیة التی تتعلّق بثبوت هلال شهری رمضان وشوال، وسأکون بغایة الشکر والامتنان إذا کان بإمکانکم رفع هذه الأسألة للسید الإمام شخصیاً؛ کی أحصل علی إجابة مبرئة للذمّة، إن شاء الله. و الأسألة هی:
1. ذکر سماحتکم: «أنّ ثبوت الهلال فی بلدٍ ما یکفی لثبوته فی بلدٍ مجاور فیما إذا عُلم توافق البلدین فی الاُفق». السؤال هو: ما هی المسافة بالفراسخ لتحدید اتّحاد الاُفق أو عدمه؟ وهل هذه المسافة ثابتة بالنسبة للدول الواقعة علی نفس خطّ الطول أو نفس خطّ العرض؟
بسم الله تعالی، المراد توافق الاُفقین فی وقت ساعة غروب الشمس، ویتّفق فی البلدین المتقاربین فی الطول والعرض.
[سؤال 3686]
2. إذا ثبت الهلال فی دولة إسلامیة مجاورة ومتّحدة مع بلدنا فی الاُفق، وکنّا لا نعرف
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 526
الطرق الشرعیة المعتمدة فی تلک الدولة ولا نعرف حال المفتی الذی أصدر الفتوی، هل یجوز الأخذ بالفتوی أم یجب التدقیق والسؤال؟
بسم الله تعالی، لا یصحّ الاعتماد إلاّ بعد إحراز حجّیة قول المفتی.
3. یشترط فی المفتی أن یکون عادلاً، ویکتفی بحسن الظاهر فی إثبات ذلک؛ السؤال هو: ما المقصود بـ «حسن الظاهر»؟ هل هو الیقین الناشئ عن المعاشرة والمعرفة الشخصیة، أم هو یبنی علی ما یقوله الآخرین حول المفتی؟
بسمه تعالی، المراد حسن ظاهره فی أقواله وأفعاله الکاشف عن اهتمامه علی التجنّب عن الحرام وعلی المواظبة علی الواجبات.
[سؤال 3687]
4. هل یجوز الأخذ بفتوی أهل السنّة فی ثبوت الهلال فیما إذا تأکّدنا من عدالة المفتی، وأنّ الطرق الشرعیة المتّبعة هی نفسها الموجودة عند أئمّة أهل البیت علیهم السلام؟ وإن کان الجواب لا، فما هو النصّ علی ذلک؟
بسمه تعالی، لا بأس بالأخذ بقوله إذا أفاد الوثوق والاطمئنان، وأمّا التعبّد بالقبول فیختصّ بمن توفّر فیه شروط الإفتاء والحکم. والدلیل علیه، هو الدلیل علی حجّیة قول المفتی لغیره، وأدلّة ثبوت الهلال بحکم الفقیه الحاکم.
[سؤال 3688] 1822
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
بعد از درود فراوان به همۀ شهیدان راه حق و رزمندگان اسلام، به عرض عالی می رساند که:
1. آیا اثبات عید فطر در ایران برای مردم افغانستان و پاکستان کفایت می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورت اتحاد افق کفایت می کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 527
[سؤال 3689]
2. و در یوم مشکوک در آخر رمضان در روز، ماه دیده شود، آیا آن روز از رمضان است و یا از شوال؟
بسمه تعالی، مجرد رؤیت در روز کافی نیست.
[سؤال 3690] 1823
بسمه تعالی
از محضر امام امت استفتا می شود که کشور افغانستان که از لحاظ افق با کشور جمهوری اسلامی ایران اتحاد ندارد، آیا اگر رؤیت هلال در ایران ثابت شود و از رادیوی ایران اعلام شود که عید است، آیا در افغانستان هم عید است یا باید در آن جا هم دیده شود؟ جواب واضح بفرمایید.
بسمه تعالی، کفایت نمی کند و باید در آن جا رؤیت شود.
[سؤال 3691] ----> 4804
2. افق ایران و افغانستان یکی است یا دو تا؟ یعنی اگر در ایران رؤیت هلال ثابت شود و از رادیوی جمهوری اسلامی اعلام شود مردم افغانستان می توانند ترتیب اثر بدهند یا نه؟
بسمه تعالی، اگر ثابت شود هلال ماه رمضان یا شوال در ایران رؤیت شده، برای محیط مثل افغانستان اعتبار ندارد، مگر در مناطقی که با محل رؤیت هلال، هم افق یا متقارب در افق باشند.
[سؤال 3692] 1824
بسمه تعالی
محضر آیت الله العظمی رهبر اعظم انقلاب اسلامی امام خمینی، مدّ ظله العالی
با اهمیتی که این مسأله در این ماه مبارک و مخصوصاً عید فطر دارد امید داریم جواب این مسأله مهم را قبل از فرا رسیدن عید فطر زیارت نماییم، ان شاء الله.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 528
افرادی که در مرز تفتان هم مرز میرجاوه زندگی می کنند، آیا می توانند مثل برادران ایرانی هم مرز خود به استناد این که در ایران هلال ثابت شده، این ها هم روزه یا عید بگیرند؟ البته این هم معلوم است که مرز تفتان با مرز میرجاوه فقط در حدود بیست قدم تقریباً فاصله دارد.
همان طوری که سال گذشته در بعض شهرهای ایران مثل تهران، یزد، مشهد مقدس هلال اول ماه شوال ثابت شد و شهرهای شرقی مثل زاهدان هم عید نمودند؛ آیا ما اهل کویته بلوچستان هم به استناد زاهدان که قریب افق به ما است می توانیم روزه بگیریم و یا عید نماییم، چون در حدود بیست دقیقه فرق افق می باشد؟
خلاصه؛ معیار در اتحاد و اختلاف در افق چند دقیقه است؟
بسمه تعالی، اگر در محلی رؤیت هلال ثابت شود، نسبت به بلاد هم افق با آن محل و بلاد غربی آن نیز ثابت می شود و اما نسبت به بلادی که در شرق آن محل واقع باشند اثر ندارد و با تفاوت بیست دقیقه، وحدت افق حاصل نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 529