هجرت آیت الله بروجردی به قم

‏‏هجرت آیت‌الله بروجردی به قم‏

‏‏همان‌طور که قبلاً گفتم، با این‌که حضرات آیات ثلاث در حوزه قم حضور داشتند، ولی چون از بنیه مالی لازم برخوردار نبودند و پول برایشان نمی رسید، اداره حوزه (از نظر مدیریت) به ضعف و سستی گراییده بود. شما می‌دانید مسأله مالی خیلی مهم است. حالا شاید چند نفر عبّاد و زهّاد باشند و از پول و مال متنفر باشند، ولی اگر کسی بخواهد در این دنیا زندگی بکند نیاز به پول و خورد و خوراک دارد. مخصوصاً اگر یک نفر شخصیت علمی باشد و فعالیت های علمی نیز ‏

‏‏ ‏

‎

‏‏داشته باشد، برای ادامه این فعالیت ها باید پول و بودجه داشته باشد. آن زمان، حوزه از نظر بودجه در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار داشت، حجره های مدرسه فیضیه و دارالشفا و سایر مدارس، اغلب مخروبه شده و فرو ریخته بود و حوزه بودجه ای نداشت تا حتی این‌ها را تعمیر و بازسازی کند. ‏

‏‏این اواخر شهریه آقای صدر و آقای خوانساری قطع شده بود؛ فقط شهریه آقای حجت مانده بود و یک مهر نانی به مقدار پنج من، یعنی پنج تا سه کیلو در هر ماه، مُهر را به نانوایی ها می دادیم و آن‌ها نان می دادند. حدود دو، سه ماهی آقای سید ابوالحسن اصفهانی رحمة الله مقداری شهریه از نجف به قم  فرستاد که پس از سه ماه ایشان هم رحلت کردند و شهریه  شان قطع شد. ‏

‏‏در این هنگام عقلا و بزرگان حوزه که در رأسشان امام خمینی بود، به این فکر افتادند تا آقای بروجردی را به قم دعوت کنند. ما آن موقع بچه بودیم، جوان بودیم، ولی مقداری کنجکاو و فضول هم بودیم، به این طرف و آن طرف سرک می کشیدیم تا ببینیم چه خبر است. یادم هست در میان بزرگان حوزه، بیشتر از همه حضرت امام در این مورد فعالیت می‌کرد، بسیار پر تحرک بود؛ حتی به شهرستان های مختلف سفر می‌کرد، با علمای بلاد دیدار می نمود و به آن‌ها توضیح و تذکر می داد که ما می‌خواهیم آقای بروجردی را به قم بیاوریم؛ شما مراقب اوضاع باشید و تأیید کنید تا معظم‌له تثبیت و تقویت شود. به خاطر همین موضوع ایشان مسافرتی هم به شهر همدان کردند و با مرحوم آخوند ملا علی معصومی دیدار نمودند.‏

‏‏ ‏

‎

‏‏اتفاقاً در همان ایام آقای بروجردی کسالت مختصری پیدا کردند و لازم شد جهت معالجه به تهران بیایند. وقتی وارد تهران شدند، در بیمارستان فیروزآبادی مورد معالجه قرار گرفتند. حتی بعد از عمل جراحی، شاه به عیادت ایشان رفت و در حالی که خم شده بود و می‌خواست دست آقا را ببوسد، عکس گرفته بودند. این عکس در روزنامه ها و بعضی جاها چاپ شد و شاید هنوز هم در آرشیو کتابخانه ها موجود باشد. پس از آن‌که عمل جراحی با موفقیت انجام گرفت، آقا تصمیم داشتند جهت زیارت حضرت معصومه علیهما السلام به قم مشرف شوند و از آن‌جا به بروجرد بروند. ولی وقتی وارد قم شدند، علمای بزرگ قم اطراف ایشان را گرفتند و به صورت خیلی جدی موضوع را با ایشان مطرح کردند و بنا شد که بمانند.‏

‏‎ ‎

‏‎