کتاب روزه

چیزهایی که باید روزه‏ دار از انجام آن خودداری کند

چیزهایی که باید روزه دار از انجام آن خودداری کند

[سؤال 3374]‏ ‏ ‏ 1665‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏مبتلا به نفس تنگی شدید هستم یک وسیلۀ طبی برای چارۀ آن درست شده که با‏‎ ‎‏فشار دادن سوزن آن مقداری از داروی مایع درون مخزن به صورت پودر گاز از راه‏‎ ‎‏دهان به ریه ها پاشیده می شود و باعث تسکین می گردد و روزانه چند بار به آن احتیاج‏‎ ‎‏می شود، آیا می توانم با وجود استفاده از آن وسیله طبی روزه دار هم باشم؟ و بدون آن‏‎ ‎‏غیر قابل تحمل و یا بسیار سخت و با مشقت است.‏

بسمه تعالی، داروی مذکور در فرض سؤال که بر استعمال آن اکل و شرب صدق نمی کند مضر به روزه نیست.

[سؤال 3375]‏ ‏ ‏ ‏----> 3681

‏8. حدود 10 سال پیش حمله قلبی به بنده دست داد که بر اثر آن وقتی در حال راه‏‎ ‎‏رفتن هستم و یا احساس درد می کنم باید قرص در زیر زبان نگهدارم در این صورت‏‎ ‎‏آیا روزه این جانب درست است؟‏

بسمه تعالی، اگر آب آن فرو می رود روزه صحیح نیست و در صورتی که روزه برای شما ضرر دارد نباید روزه بگیرید.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 383
[سؤال 3376]‏ ‏ ‏ 1666‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 2 / 1362‏

‏من زنی 45 ساله هستم؛ حدود ده سال است که به بیماری آسم مبتلا هستم و از‏‎ ‎‏اسپری ونتولین برای بازکردن راه تنفسی ام استفاده می کنم. می خواستم از حضور‏‎ ‎‏محترم امام عزیزمان تقاضا کنم که به من جواب بدهند: آیا من در ماه مبارک رمضان که‏‎ ‎‏روزه هستم و احتیاج شدید به این دارو دارم، می توانم استفاده کنم؟ آیا روزه من باطل‏‎ ‎‏نیست و آیا باید قضای روزه ام را دوباره بگیرم؟ در ضمن، باید بگویم که حال من برای‏‎ ‎‏گرفتن روزه کاملاً مساعد است؛ فقط اشکال من استفاده کردن از این اسپری است که‏‎ ‎‏حتماً باید همه روزه از آن استفاده کنم و به صورت بخار، به حلق من می رسد و راه‏‎ ‎‏تنفسی من را باز می کند. خواهش می کنم این مشکل مرا تا رسیدن ماه مبارک رمضان‏‎ ‎‏پاسخ دهید. ‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

[سؤال 3377]‏ ‏ ‏ 1667‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏

‏شخصی که کسالت سینه دارد و روزه گرفتن ضرری به حال او ندارد ولی در اثر‏‎ ‎‏تنگی نفس، یک نوع گاز دارویی روزی چند بار استنشاق می کند که اثر آن در گلویش‏‎ ‎‏احساس می شود که اگر روزه هم نباشد، باید از این دارو استفاده کند، آیا روزۀ این‏‎ ‎‏شخص باطل است یا می تواند روزه بگیرد و به اندازۀ ضرورت از این دارو استفاده‏‎ ‎‏کند؟ ‏

بسمه تعالی، استعمال داروی مزبور اگر اکل و شرب بر آن در نظر عرف صادق نیست، ضرر به صحت روزه ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 384
[سؤال 3378]‏ ‏ ‏ ‏----> 676

‏5. آیا بردن وسایل غیر خوراکی به دهان، در هنگام روزه (مثل وسایل دندانپزشکی‏‎ ‎‏هنگام معاینه) باعث ابطال روزه می شود؟‏

بسمه تعالی، مبطل نیست.

[سؤال 3379]‏ ‏ ‏ ‏----> 7006

‏10. آیا درجه گذاشتن در دهان، روزه را باطل می کند؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که خشک باشد مانع ندارد.

[سؤال 3380]‏ ‏ ‏ ‏----> 7407

‏3. آیا معاینۀ داخلی زنان (توشه واژینال) در ماه مبارک رمضان، روزۀ بیمار را باطل‏‎ ‎‏می کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، تنها معاینه موجب بطلان روزه نمی شود.

[سؤال 3381]‏ ‏ ‏ 1668‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏حدود 21 سال قبل زمان آیت الله‌ حکیم، خانم نوعروسی بوده که وقتی ماه رمضان‏‎ ‎‏شده ایشان اصلاً نمی دانسته که زن هم مثل مرد ممکن است محتلم شود و زن هم منی‏‎ ‎‏دارد؛ فقط در رساله خوانده بوده که اگر تا کمتر از ختنه گاه داخل شود غسل ندارد.‏‎ ‎‏اطرافی های خانم هم از ایشان ناآگاه تر بوده اند. همسر ایشان هم هر وقت ایشان‏‎ ‎‏اعتراض می کرده، می گفته: طبق رساله، ما از دخول جلوگیری می کنیم، پس اشکال‏‎ ‎‏ندارد. خلاصه، چند سال روزۀ ایشان خراب شده؛ حالا می پرسند آیا مقصر منم که‏‎ ‎‏نمی دانستم که آن ترشح منی است؟ و آیا کفّارۀ عمد تعلق می گیرد؟ آیا گردن من است‏‎ ‎‏یا شوهرم که وادار می کرد؟ همین الآن هم زیر بار نمی رود که روزه باطل بوده، یا چون‏‎ ‎‏جاهل به مسأله بوده ام روزه هایم درست است؟ محبت فرموده راهنمایی کنید.‏‎ ‎‏سپاس گزارم.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 385
بسمه تعالی، اگر دخول متحقق نشده و یقین ندارید ترشحاتی که خارج می شد منی باشد، روزه ها محکوم به صحت است و قضا و کفاره ندارد. ولی اگر یقین دارید همراه ترشحات، منی خارج می شده، روزه ها قضا دارد و با فرض این که جاهل به حکم بودید کفاره ندارد.

[سؤال 3382]‏ ‏ ‏ 1669‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏پس از عرض سلام و سلامتی و دست بوسی خدمت امام بزرگوار، نایب الامام،‏‎ ‎‏خمینی، دام ظله العالی‏

‏1. اگر در ماه مبارک رمضان، در حال بیداری فکرهایی به نظر او آید که باعث‏‎ ‎‏خروج منی بشود لیکن قبل از این که منی از او خارج شود جلو آن را بگیرد و نگذارد که‏‎ ‎‏خارج گردد، آیا روزۀ او باطل است؟ و آیا کفاره دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر منی از او خارج نشده روزه باطل نیست و کفاره ندارد.

‏2. آبی که در هنگام بول کردن از انسان خارج می شود و لزج است لیکن منی نیست حکم آن چیست؟‏

بسمه تعالی، حکم جنابت ندارد.

[سؤال 3383]‏ ‏ ‏ ‏----> 3372

‏5. در ماه رمضان شخصی روزه دار بدون قصد بیرون آمدن منی با خود بازی‏‎ ‎‏می نماید و یقین هم دارد که جنب نمی شود ولی اتفاقاً جنب شد. تکلیفش چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر عمل مزبور بر حسب عادت شخص موجب خروج منی نبوده و بر حسب اتفاق بدون قصد خارج شده روزه باطل نمی شود.

[سؤال 3384]‏ ‏ ‏ 1670‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 8 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، مدّ ظله العالی‏

‏پس از عرض سلام، سلامتی آن وجود ذی جود و بسیار عزیز را تا انقلاب‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 386
‏حضرت  مهدی (عج) از ایزد منّان خواهانم. متمنّی است جواب مسائل ذیل را بیان‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏1. اگر در ماه رمضان در حال ملاعبه با عیال خویش، کسی جنب شود چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر قصد انزال نداشت و عادت او هم انزال با چنین عملی نبود و اتفاقاً بدون اختیار، انزال شد، روزه صحیح است.

‏2. آیا شامپو که بعضی می گویند الکل داخل آن است نجس است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، محکوم به طهارت است، مگر آن که احراز کند که از قسم الکل نجس با آن مخلوط است.

‏3. آیا الکل سفید پاک است یا نجس؟‏

بسمه تعالی، محکوم به طهارت است.

‏4. کسی که در ماه رمضان کاری انجام داد که روزه اش باطل شد، کفاره دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد باشد کفاره دارد.

‏5. آیا کفارۀ روزه ای که بر گردن انسان است و می خواهد دین خود را ادا کند و اگر بخواهد 60 مسکین‏‎ ‎‏را طعام دهد خیلی مشکل است فقیر پیدا کردن، آیا در راه دیگری می تواند مصرف کند؟ توضیح‏‎ ‎‏فرمایید.‏

بسمه تعالی، کفاره را باید به همان مصرف کفاره ـ که فقرا هستند ـ برساند.

[سؤال 3385]‏ ‏ ‏ 1671‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک مرجع عالی قدر و ولی فقیه شیعیان جهان، حضرت امام خمینی، ادام‏‎ ‎‏الله‌ ظله العالی‏

‏چند مسألۀ زیر برای بنده پیش آمده که تقاضای رفع و حل آن ها را دارم:‏

‏1. اگر انسان در حال روزۀ ماه رمضان با همسر خود بازی کند تا وقتی که دیگر‏‎ ‎‏احساس می کند که ممکن است منی بیاید و در حالی که مطمئن است اگر خودداری‏‎ ‎‏کند منی بیرون نمی آید، از ادامۀ بازی خودداری کند، ولی برخلاف اطمینان وی منی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 387
‏بیاید، روزه اش باطل است یاخیر؟ و آیا در صورت بطلان، کفاره هم واجب است یا نه؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور، روزه صحیح است.

‏2. تشخیص این که کسی می تواند کفاره را به جا آورد ـ مثلاً شصت روز روزه بگیرد ـ با خود شخص‏‎ ‎‏است یا با عرف مردم؟ و یا به هر کدام آن ها می شود عمل کرد؟‏

بسمه تعالی، تشخیص آن با خود مکلف است.

‏3. دنبال کردن جریانات ورزشی و علاقه مندی به تیم های ورزشی و خوشحال و ناراحت شدن از‏‎ ‎‏پیروزی یا شکست آن ها، که از طرف بعض برادران ارگان ها نیز اعمال می شود، چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

‏4. عمل به تقویم ها با احتمال این که شهرهای کشور به واسطۀ دوری از همدیگر و هم افق نبودن،‏‎ ‎‏ممکن است با هم تفاوت داشته باشند، چگونه است؟ و اگر یک نفر مرجع در شهری مثل قم اعلام‏‎ ‎‏دیدن ماه کند، مردم شهرهای دور، مثل دزفول، می توانند عمل کنند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، مجرد دوری سبب اختلاف نیست؛ اگر دو شهر قریب الافق باشند، دیدن ماه در یکی، برای دیگری کافی است وگرنه کافی نیست.

[سؤال 3386]‏ ‏ ‏ 1672‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 12 / 1361‏

‏با درود بر امام امت و با سلام بر شهیدان خونین کفن ‏

‏یک سؤال فقهی داشته و خواهشمندم به آن پاسخ فرمایید.‏

‏یکی از روزهای ماه مبارک رمضان که بنده بیدار شدم برای صرف سحری، متوجه‏‎ ‎‏شدم جنب هستم و وقت تا اذان صبح یک ربع بیشتر باقی نمانده و احتمال زیاد دادم‏‎ ‎‏که در آن وقت حمام ها باز نباشند و آب سرد هم برای بدن بنده مضر است، با ندانستن‏‎ ‎‏این که در این موقعیت باید چه کاری بکنم، تصمیم بر این گرفتم که غذا بخورم و نماز‏‎ ‎‏را با تیمم بدل از غسل جنابت بخوانم و بعد وقتی که حمام باز شد بروم و غسل بکنم و‏‎ ‎‏همین کار را هم کردم و خوابیدم و بعد از این که حمام باز شد رفتم و غسل کردم و‏‎ ‎‏شاید هم احتیاطاً نماز صبح را دوباره خوانده باشم، دقیقاً یادم نمی آید، حال نمی دانم‏‎ ‎‏آن روزه بنده صحیح بوده یا خیر؟ و در صورت منفی بودن و قبول نبودن آن،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 388
‏خواهشمندم جزای آن یک روز روزه را ذکر کنید و ضمناً اضافه کنم که روزه را در آن‏‎ ‎‏روز گرفتم و بدون روزه نبودم.‏

بسمه تعالی، اگر قبل از اذان تیمم نکرده اید روزه شما باطل است.

[سؤال 3387]‏ ‏ ‏ ‏----> 1688

‏4. مسائلی که برای روزه دار پیش می آید و طبق دستور رساله عمل می کند و‏‎ ‎‏روزه اش قبول می شود آیا ماه رمضان و غیر ماه رمضان دارد؛ یعنی در ماه رمضان قبول‏‎ ‎‏می شود ولی اگر روزۀ قضا گرفته باشد و مسائلی پیش آید قبول نمی شود؟ واضحتر‏‎ ‎‏بگویم مسألۀ احتلام که طبق دستوری که هست اگر عمل کند روزه اش قبول می شود،‏‎ ‎‏اگر این مسأله در روزۀ قضا پیش آید روزه اش درست است یا نه و همین طور مسائلی‏‎ ‎‏دیگر؟ و اصولاً چه مسائلی در روزه های قضا اگر پیش بیاید درست است و چه‏‎ ‎‏مسائلی درست نیست؟‏

بسمه تعالی، فرقی بین ماه رمضان و قضای آن نیست مگر در بقای بر جنابت به تفصیلی که در رساله ذکر شده است.

[سؤال 3388]‏ ‏ ‏ ‏----> 730

‏2. آیا روزه هایم نیز به واسطۀ باطل بودن غسل باطل می شوند و باید از نو بگیرم و‏‎ ‎‏کفاره شان چگونه است؟‏

بسمه تعالی، روزه ها قضا ندارند.

[سؤال 3389]‏ ‏ ‏ ‏----> 4967

‏4. زیدی مدت ها غسل باطل ـ جهلاً ـ انجام داده و پس از گذشت چندین سال‏‎ ‎‏متوجه شد. تکلیف نماز و روزه و بقیۀ عبادات گذشته چیست؟ و بر فرض بطلان‏‎ ‎‏روزه، کفاره دارد یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، روزۀ او صحیح است و نمازهایی که یقین دارد با غسل باطل انجام داده را باید قضا کند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 389
[سؤال 3390]‏ ‏ ‏ ‏----> 1868

‏2. در ماه مبارک رمضان اتفاق خیلی ضروری ای برایم پیش آمد و بنده هم همان‏‎ ‎‏موقع محتلم بودم؛ حدود ربع ساعت به اذان صبح مانده بود که در همان موقع، یکی از‏‎ ‎‏همسایه های خواهرم آمد و گفت: بیا خواهرت سوخت؛ از خانوادۀ ما همه رفتند و‏‎ ‎‏بنده هم خیلی ناراحت بودم، ولی من رفتم تا پیش از اذان صبح غسل کنم؛ بعد وقتی‏‎ ‎‏رفتم، دیدم خواهرم و شوهر خواهرم و خواهرزاده ام را به بیمارستان برده اند و حال هر‏‎ ‎‏سه نفر خیلی بد بود؛ خلاصه، از این ماجرا خواهرم مُرد و شوهر خواهرم و‏‎ ‎‏خواهرزاده ام الحمد لله‌ سالم هستند؛ من چه کار باید می کردم؟ آیا باید اول غسل‏‎ ‎‏می کردم یا به داد خواهر می رسیدم؟ اگر به داد خواهرم می رسیدم، روزه ام باطل‏‎ ‎‏می شد؛ آیا در این فرض، کفاره هم داشت یا خیر؟‏

بسمه تعالی، روزه ای که گرفته اید صحیح است؛ ولی وظیفۀ شما نجات دادن خواهرتان بوده و می توانستید برای روزه تیمم کنید.

[سؤال 3391]‏ ‏ ‏ ‏----> 2601

‏5. اگر کسی می خواهد روزۀ قرضی اش را بگیرد و حتی شب هم نیت کرده باشد ولی‏‎ ‎‏غسل به او واجب شود، آیا می تواند روزه بگیرد و فقط غسل به جا آورد یا آن روز را‏‎ ‎‏نمی تواند روزه بگیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر تا صبح به حالت جنابت باقیمانده، نمی تواند روزه بگیرد.

[سؤال 3392]‏ ‏ ‏ ‏----> 1863

‏7. اگر کسی پیش از اذان صبح روز ماه رمضان محتلم باشد و قصد غسل هم نداشته‏‎ ‎‏باشد، آیا قضا و کفاره بر او واجب می شود؟‏

بسمه تعالی، تفصیل مسأله در رساله مذکور است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 390
[سؤال 3393]‏ ‏ ‏ 1673‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم شورای استفتائات فتاوای امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏1. اگر کسی در ماه مبارک رمضان آیۀ قرآن و یا حدیث را که می خواهد از قول امام‏‎ ‎‏معصوم نقل کند، غلط بخواند و قصدش این بوده صحیح بخواند، لکن در ضمن که‏‎ ‎‏می خواند متوجه می شود دارد غلط می خواند، آیا وقتی که فهمید دارد غلط می خواند‏‎ ‎‏اگر ادامه بدهد روزه اش باطل می شود یا نه؟ و در صورتی که متوجه روزه اش نباشد،‏‎ ‎‏حکم روزه اش چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر غلط خواندن، موجب تغییر معنی شود و آن معنی غلط را بخواهد نسبت به خدا و رسول دهد، حرام است و موجب بطلان روزه می شود.

‏2. بعضی از مایعات ـ مثل رنگ ها که بر درب ها می زنند ـ اگر نجس شوند در صورت انجماد آیا قابل‏‎ ‎‏تطهیر هستند یا نه؟ و ظاهر آن ها چطور؟‏

بسمه تعالی، ظاهر آن قابل تطهیر است.

‏3. هنگام وضو گرفتن که باید صورت و دست ها را از بالا به پایین شست، اگر کسی سهواً دستش را از‏‎ ‎‏پایین به بالا رفت و یا افقی شست آیا وضویش اشکال پیدا می کند یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر صدق شستن از بالا به پایین محفوظ باشد وضو صحیح است.

‏4. اگر کسی سر سالش مقداری از درآمدش اضافه آمد، در صورتی که بدهکاری به افراد یا بانک ها دارد‏‎ ‎‏و هنوز وقت پرداخت آن قسط ها نرسیده، آیا این درآمد سالیانه خمس دارد یا نه؛ در صورتی که اگر‏‎ ‎‏خواسته باشد بپردازد باز هم بدهکار می باشد؟ و آیا شهریۀ طلاب اگر مقداری از خرج آن ها اضافه بیاید‏‎ ‎‏سر سال خمس دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، بدهی که باید سال بعد پرداخت شود از درآمد سال کسر نمی شود، و اضافۀ شهریه خمس ندارد.

‏5. در کفارۀ قسم آیا می تواند به جای اِطعام ده مسکین، به یک مسکین ده بار اطعام کند و یا پولش را به‏‎ ‎‏او بدهد؟ و اگر دسترسی به چنین مسکینی نداشت آیا می تواند پول اطعام را صرف مثلاً امور‏‎ ‎‏جنگ زدگان بکند یا نه؟ و یا آن که باید سه روز روزه بگیرد؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 391
بسمه تعالی، در صورت امکان باید به ده نفر بدهد و مصرف کفاره، فقرا هستند و پول کفایت نمی کند.

‏6. این که در رسالۀ امام بین آبی که از شیرها و دوش های حمّام می ریزد و آبی که در شیرهای منازل‏‎ ‎‏است فرق گذاشته اند و اوّلی را به حکم جاری دانسته اند و دومی را در حکم آب کرّ، توضیح بفرمایید.‏

بسمه تعالی، فرقی بین دو مسأله نیست و در هر دو مورد، حکم آب کثیر مترتّب است.

‏7. وضع ملاقای شی ء مشتبه النجاسة که طرف علم اجمالی قرار گرفته چگونه است؛ آیا آن هم لازم‏‎ ‎‏الاجتناب است یا نه؟ (ملاقی طرف علم اجمالی نیست ملاقی طرف علم اجمالی است) و یا اگر‏‎ ‎‏ترشحی از جایی بشود که انسان می داند یا از چیز نجس است یا پاک و هر دو در معرض هستند، آیا آن‏‎ ‎‏ترشح لازم الاجتناب است یا نه؟‏

بسمه تعالی، ملاقی یک طرف شبهۀ محصوره، وجوب اجتناب ندارد و ملاقی مشتبه به شبهۀ بدوی، لزوم اجتناب ندارد.

[سؤال 3394]‏ ‏ ‏ 1674‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 4 / 1361‏

‏با عرض سلام و آرزوی توفیقتان‏

‏غرض از مزاحمت سؤالی است به این شرح که 2 یا 3 سال پیش که گروه ها فعالیت‏‎ ‎‏داشتند در کنار خیابان شاهد بحث سیاسی با آن ها بودیم در یکی از روزهای ماه‏‎ ‎‏رمضان یکی از حاضرین آن محل که من با او بحث می کردم ادعایی کرد که برای من‏‎ ‎‏دروغ بسیار واضحی بود من که می خواستم دروغ اظهر من الشمس او را با یک دروغ‏‎ ‎‏خیلی واضح جواب گویم تا نشانش بدهم که چقدر دروغش واضح است بی مقدمه‏‎ ‎‏گفتم شنیدی که پیامبر (منظورم حضرت محمد صلی الله علیه و آلهبود) گفته خدا نیست. بعد از این‏‎ ‎‏جریان یادم افتاد که روزه ام. با توجه به این که من مبطلات روزه را می دانستم ولی آن‏‎ ‎‏موقع یادم نبود که روزه ام و متوجه نبودم که دارم دروغ به پیامبر نسبت می دهم و این‏‎ ‎‏کار باعث ابطال روزه می شود آیا روزه من باطل شده و آیا باید قضا نمایم و کفاره‏‎ ‎‏بدهم؟ خلاصه وظیفه ام چیست؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال روزه صحیح است و قضا و کفاره ندارد. 


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 392
[سؤال 3395]‏ ‏ ‏ ‏----> 2344

‏7. در ماه رمضان سر را مانند غواصان بپوشاند و زیر آب رود چه حکمی دارد؟ ‏

بسمه تعالی، روزه باطل نمی شود.

[سؤال 3396]‏ ‏ ‏ ‏----> 1564

‏3. در روزه آیا اگر آب را یک مرتبه به سر بریزد که تمام سر را فرا بگیرد، حکم‏‎ ‎‏ارتماس را دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، ارتماس نیست.

[سؤال 3397]‏ ‏ ‏ 1675‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 5 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلام علیکم و رحمة الله‌ و‏‎ ‎‏برکاته، پیروزی حضرت عالی و سلامتی جسم و جان آن امام بزرگوار را از محضر‏‎ ‎‏حضرت باری تعالی مسئلت می داریم.‏

‏اماما! ما جمعی از کارگران تونل ذغال سنگ ذوب آهن البرز منطقۀ کیاسر، با دهان‏‎ ‎‏روزه هنگامی که برای کار به تونل می رویم با وجود رعایت و توجه کامل و زدن‏‎ ‎‏ماسک، مع الوصف گرد و غبار به حلق ما می رسد و رفتن به سر کار نیز اجباری است؛‏‎ ‎‏تکلیف روزۀ ما چگونه است؟ ‏

بسمه تعالی، اگر با خودداری کامل، باز بدون اختیار چیزی از گرد و خاک به حلق برسد در فرض مرقوم، مضر به صحت روزه نیست.

[سؤال 3398]‏ ‏ ‏ 1676‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی، حامی مستضعفان جهان‏

‏در رسالۀ توضیح المسائل امام خمینی، تحت عنوان رساندن غبار غلیظ به حلق،‏‎ ‎‏مسأله 1603 چنین آمده است: «رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می کند چه‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 393
‏غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد یا غبار چیزی باشد که خوردن آن‏‎ ‎‏حرام است». سؤال این است که آیا روزه ما باتوجه به گردوخاک و غبار غلیظ و کشندۀ‏‎ ‎‏حاصل از فعالیت شبانه روزی و بی امان کارخانۀ سیمان ری که به حلق ما فرو می رود‏‎ ‎‏صحیح است یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اگر غبار غلیظ محسوب نمی شود به روزه ضرر نمی رساند. 

[سؤال 3399]‏ ‏ ‏ 1677‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 3 / 1361‏

‏ضمن سلام به حضور شما خدمتگزاران در دفتر امام، طول عمر و سلامتی رهبر‏‎ ‎‏عزیز و پیروزی رزمندگان را از خدای منّان خواهانم.‏

‏من کارگرم و روی یک کمباین کشاورزی کار می کنم؛ گندم های این منطقه در این‏‎ ‎‏فصل، رسیده و درو آن ها مصادف با ماه مبارک رمضان می باشد. از طرفی‏‎ ‎‏کارکردن در‏‎ ‎‏مزرعه با کمباین که همراه با گردوغبار می باشد، باعث باطل شدن روزه می شود؛ و از‏‎ ‎‏طرف دیگر‏‎ ‎‏اگر گندم برای بعد از ماه رمضان گذارده شود، فاسد می شود. تکلیف روزۀ‏‎ ‎‏کارگران کمباین چه می شود؟‏

بسمه تعالی، در صورت امکان باید خود را حفظ کنند و روزه بگیرند، و اگر ممکن نیست و حتماً گردوغبار غلیظ به حلق فرو می رود و باید کار کنند، معذورند و به همان حال روزه را بگیرند و بعد قضا کنند.

[سؤال 3400]‏ ‏ ‏ ‏----> 169

‏6. در رساله فرمودید که تنقیه با هر چیز روان روزه را باطل می کند، اما من با وضعی‏‎ ‎‏که دارم و ناچارم یک روز در میان تنقیه شوم با آب خالص، آیا روزه هایم باطل است؟‏‎ ‎‏در این صورت تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، برای حفظ روزه، در شب تنقیه انجام دهید.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 394
[سؤال 3401]‏ ‏ ‏ 1678‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏خواهشمند است: استفتائات زیر از امام خمینی، مدّ ظله العالی، پرسیده شود.‏

‏1. اگر شخصی در ماه مبارک رمضان و در حال روزه سهواً سرش را زیر آب ببرد و‏‎ ‎‏به گمان این که روزه اش باطل شده، چون مسأله را نمی دانسته، دوباره سر خود را عمداً‏‎ ‎‏زیر آب ببرد، ولی تا افطار چیزی نخورد؛ آیا روزۀ او باطل شده؟ در صورت ابطال‏‎ ‎‏روزه، آیا باید فقط قضای روزه را بگیرد یا کفاره هم باید بدهد؟‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط، باید قضای روزه را بگیرد و اگر جاهل مقصر بوده، کفاره هم بدهد علی الاحوط.

[سؤال 3402]

‏2. اگر شخصی در ماه مبارک رمضان و در حال روزه، استمنا کند. در حالی که‏‎ ‎‏نمی دانسته که استمناء فعل حرام است، ولی می دانسته که روزه را باطل می کند و تا‏‎ ‎‏افطار چیزی نخورد. آیا باید قضای روزه را بگیرد و یک کفاره بدهد یا این که قضای‏‎ ‎‏روزه را بگیرد و کفارۀ جمع بدهد؟‏

بسمه تعالی، روزۀ او باطل شده و باید قضای آن را به جا آورد و بنابر احتیاط کفارۀ جمع دارد.

‏3. اگر شخصی روزۀ خود را به چیز حرامی افطار کند، در حالی که نمی دانسته که آن چیز حرام است، آیا‏‎ ‎‏باید یک کفاره بدهد یا باید کفارۀ جمع بدهد؟‏

بسمه تعالی، احتیاطاً کفارۀ جمع بدهد.

‏4. آیا کسانی که برای تفریح و تنوع به ماهی گیری می روند و ماهی هایی را که صید کرده اند به مصرف‏‎ ‎‏می رسانند. سفر آن ها سفر معصیت است و گناه دارد؟‏

بسمه تعالی، سفر معصیت نیست.

‏5. کارمندانی که در ادارات و در نهادهای دولتی و انقلابی کار می کنند و در بین ساعات اداری در بعضی‏‎ ‎‏از مواقع، کار و مراجعاتی ندارند، اگر در آن مواقع، کار شخصی خود را انجام دهند، آیا اشکالی دارد؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 395
بسمه تعالی، تابع مقررات اداره و نهاد مذکور است.

‏6. بعضی از کارمندان نهادها کارشان طوری است که اگر در ساعت مقرر سرکار خویش حاضر نشوند یا‏‎ ‎‏مقداری (مثلاً نیم ساعت یا یک ساعت) تأخیر داشته باشند لطمه ای به کار اداره یا مردم نمی خورد، آیا‏‎ ‎‏اگر این کارمندان تأخیر داشته باشند حقوق آن ها اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، بستگی به مقررات دارد.

[سؤال 3403]‏ ‏ ‏ ‏----> 1579

‏4. کسی است روزۀ واجبی گرفته است اشتباهی چیزی می خورد به خیال این که‏‎ ‎‏روزه اش باطل شده است افطار می کند آیا کفاره بر او واجب است یا قضای آن؟‏

بسمه تعالی، اگر جاهل مقصّر بوده که در یادگرفتن مسأله کوتاهی کرده و روزۀ ماه رمضان را افطار کرده، قضا و کفاره واجب است.

[سؤال 3404]‏ ‏ ‏ 1679‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏1. آیا چرک گلو باعث ابطال روزه می شود؟ ‏

بسمه تعالی، اگر پیش از رسیدن به فضای دهن فرو رود مبطل نیست. 

‏2. خواندن آیات قرآن به صورت سرود و آهنگ دار جایز است؟ ‏

بسمه تعالی، اگر مطرب باشد جایز نیست. 

[سؤال 3405]‏ ‏ ‏ ‏----> 736

‏6. اگر بر اثر خون دماغ شدن، خون وارد حلق شود و سپس همراه با اخلاط سینه‏‎ ‎‏بیرون آورده شود، روزه باطل می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر عمدی نباشد مبطل روزه نیست.

[سؤال 3406]‏ ‏ ‏ ‏----> 2505

‏2. شخصی در روز ماه مبارک رمضان اخلاط را با علم به این که فرو بردن آن مبطل‏‎ ‎‏روزه می باشد، خورده است حال تکلیف وی چیست؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 396
بسمه تعالی، اگر اخلاط به فضای دهان رسیده و بعد فرو برده به احتیاط واجب قضا و کفاره دارد.

[سؤال 3407]‏ ‏ ‏ ‏----> 1957

‏4. به واسطۀ نرمی لثه هایم دائماً از آن ها خون می آید؛ به خصوص در خواب؛ ماه‏‎ ‎‏رمضان را نیز تماماً روزه گرفته ام لکن بعضی مواقع متوجه نمی شدم و خون پایین‏‎ ‎‏می رفت و هرگاه دهانم را برای رفع خون می شستم، نمی توانستم بیش از یک بار آب‏‎ ‎‏دهانم را بیرون بریزم، چون دوباره خون از لثه هایم می آمد؛ به دکتر نیز مراجعه کرده ام‏‎ ‎‏ولی هنوز مؤثر واقع نشده است؛ آیا روزه هایم صحیح بوده؟ و اگر در آینده نیز به این‏‎ ‎‏درد دچار بودم تکلیفم چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر در آبِ دهان مستهلک باشد مضر به روزه نیست.

[سؤال 3408]‏ ‏ ‏ ‏----> 1753

‏3. روزه دار اگر بتواند با اَخ گفتن اخلاط سینه را بیرون بریزد لازم است این کار یا‏‎ ‎‏اگر بدون اَخ در فضای دهان آمد لازم است بیرون بریزد لطفاً فضای دهان را معلوم‏‎ ‎‏بدارید از کجا است؟‏

بسمه تعالی، اگر به فضای دهن نرسیده لازم نیست آن را بیرون بریزد و اگر رسیده احوط آن است که آن را نبلعد.

[سؤال 3409]‏ ‏ ‏ 1680‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر امام خمینی‏

‏نسوار از تنباکوی تلخ است در دهن میگذارد از گلو پایین نمی رود شخص روزه دار‏‎ ‎‏اگر نسوار در دهن نگذارد تا وقت افطار سرش گیج می رود هر وقت نسوار در دهن‏‎ ‎‏گذاشت سر گیجه آن برطرف می شود ولی از گلو پایین نمی رود مست کننده هم نیست‏‎ ‎‏روزه را باطل می کند یا نه؟ شما بیان فرمایید.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 397
بسمه تعالی، احتیاط واجب آن است که روزه دار از این کار خودداری کند.

[سؤال 3410]‏ ‏ ‏ 1681‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 1 / 1362‏

‏دفتر محترم استفتائات امام، سلام علیکم، با درود به ولی عصر (عج) و نایب‏‎ ‎‏برحقش، رهبر کبیر انقلاب و رزمندگان پیروزمند اسلام‏

‏خواهشمندم که سؤالات زیر را جواب و ارسال فرمایید: ‏

‏1. چنانچه در روزۀ قضا سهواً چیزی را بخوریم یا بیاشامیم تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، روزه صحیح است.

‏2. چنانچه در مسافرت، نماز ظهر و عصر را شکسته بخوانیم و هنوز آفتاب باشد که به شهر و وطن‏‎ ‎‏برسیم، آیا باز هم باید نماز ظهر و عصر را اعاده کنیم یا نه؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، اعاده واجب نیست.

‏3. این جانب مبلغی را که حدود سه هزار تومان است از یک سید عیالمند طلب دارم که قرار بود در‏‎ ‎‏تاریخ 1 / 7 / 61 بدهد و چون نداشته، هنوز نداده است، آیا امام اجازه می دهند که به جای خمس‏‎ ‎‏حساب کنم؟ هر طور می توانند دستور فرمایند.‏

بسمه تعالی، در فرض فقیر بودن او، مجازید بابت سهم سادات خود محسوب نمایید.

‏4. یکی از نزدیکان من مخفیانه تریاک می کشد، تکلیف من نسبت به او چیست؟ لطفاً فتوای امام را‏‎ ‎‏نسبت به خرید و فروش و کشیدن تریاک برایم بنویسید.‏

بسمه تعالی، او را ارشاد نمایید؛ خرید و فروش تریاک جایز نیست.

[سؤال 3411]‏ ‏ ‏ 1682‏

 ‏ بسمه تعالی ‏

‏با درود و سلام به رهبر عظیم الشأن انقلاب و قلب تپندۀ امت، و با سلام به کلیه‏‎ ‎‏روحانیون و رزمندگان مبارز و تلاشگر، سؤالم را مطرح می نمایم.‏

‏چند سال است به بیماری مربوط به لثه به نام «پیوره» دچار شده ام و یکی ـ دو سال‏‎ ‎‏اول را در صدد معالجه برآمدم، ولی بعد از معالجاتی که به انجام رسید، مؤثر واقع‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 398
‏نگشت و چون این بیماری مربوط به لثه می باشد، در روز چندین مرتبه از آن خون‏‎ ‎‏خارج می شود و هرگاه متوجه شوم، آب دهان را خارج می نمایم، ولی امکان دارد‏‎ ‎‏مواقعی بدون توجه فرو داده شود. آیا روزه هایی را که گرفته ام، صحیح است یا خیر؟‏‎ ‎‏اگر صحیح نمی باشد، چه حکمی دارد؟ و چون راه علاج آن کشیدن کل دندان ها‏‎ ‎‏می باشد، ان شاء الله‌ بعد از ماه مبارک رمضان تمام دندان ها را می کشم و قبل از ماه‏‎ ‎‏مبارک رمضان فرصت برای کشیدن دندان ها نشد، به جهت این که امکان می دادم با‏‎ ‎‏دارو بهبود یابد. ‏

بسمه تعالی، اگر بدون توجه و اختیار فرو داده شده، مضر به صحت روزه نیست. 

[سؤال 3412]‏ ‏ ‏ 1683‏

 ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 10 / 1361‏

‏حضور مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏در مسأله 1634 فرموده اید: «کسی که می خواهد قضای روزۀ رمضان را بگیرد،‏‎ ‎‏هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد، روزۀ او باطل است».‏

‏حال اگر در روزۀ قضای رمضان، در صورت بودن وقت، به طور غیر عمد چیزی‏‎ ‎‏بخورد، روزۀ او باطل می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، باطل نمی شود.

[سؤال 3413]‏ ‏ ‏ 1684‏

 ‏ بسمه تعالی‏

‏با سلام و درود بر شهدای راه حق و آزادی و با درود بر رزمندگان پر خروش علیه‏‎ ‎‏کفر صدامی و با درود بی پایان به امام امت، یار و یاور بر حق مهدی (عج) ‏

‏با عرض پوزش سؤالاتم را که در مورد احکام است مطرح می کنم:‏

‏1. از هنگامی که من به سن بلوغ شرعی رسیدم، متأسفانه به علت سهل انگاری‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 399
‏خانواده و این که خودم به آن درجه از شعور و یقین نرسیده بودم، تا چند سال عباداتم‏‎ ‎‏را به جا نیاورده ام و اکنون سؤالم از شما این است که من باید در مورد واجباتی که انجام‏‎ ‎‏نداده ام چه کنم؟‏

بسمه تعالی، نماز و روزۀ فوت شده قضا دارد.

[سؤال 3414]

‏2. در مورد روزه آیا من باید به دستوری که در مورد شخصی که عمداً روزه نگرفته‏‎ ‎‏است عمل کنم؟ که در این صورت، باید حدود 20 سال روزه و قضا و کفارۀ آن ها را‏‎ ‎‏بگیرم و این از توان من خارج است. آیا امکان این هست که فقط قضای روزه هایم را‏‎ ‎‏بگیرم و کفارۀ آن ها را خدا بر من ببخشد؟‏

بسمه تعالی، در افطار روزه اگر غافل غیر ملتفت به وجوب آن بودید، کفاره ندارد.

‏3. سؤالم در مورد امام جماعت است: شما در رساله، امام جماعت را با شرایطی از قبیل عدالت و...‏‎ ‎‏معرفی کرده اید؛ پس یعنی ما اگر می خواهیم پشت سر امامی نماز بگذاریم باید قبلاً در مورد او تحقیق‏‎ ‎‏کنیم؟ اگر شخصی نمی تواند برود و در مورد امام تحقیق کند وظیفه اش چیست؟ ‏

‏در ضمن، مثلاً اگر موقع اذان نزدیک مسجدی بودیم که امام آن را هم نمی شناختیم، به این دلیل که او را‏‎ ‎‏نمی شناسیم نباید به او اقتدا کنیم و اگر پشت سر او نماز خواندیم، آیا نمازمان درست نیست و باید قضا‏‎ ‎‏کنیم؟ ‏

بسمه تعالی، در صحت اقتدا، احراز عدالت امام جماعت به طریقی که در رساله مذکور است شرط است.

[سؤال 3415]‏ ‏ ‏ ‏----> 1630

‏2. شخصی روزۀ مستحبی گرفته است، چنانچه میان روز سهواً چیزی بیاشامد،‏‎ ‎‏روزه باطل می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، باطل نمی شود.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 400