حکم اتصال صفوف در نماز جماعت با وجود حائل

‏‏حکم اتصال صفوف در نماز جماعت با وجود حائل‏

‏‏[سؤال 3166]‏‏ ‏ ‏ 1567‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 11 / 1982‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی سیّد روح الله‌ خمینی، مدّ ظله‏

‏‏مسجدی در کراچی، که نماز جماعت در آن برپا می شود، دارای چهار طبقه و طبقۀ‏‎ ‎‏هم کف است؛ حالت نمازگزاران در طبقات به شرح زیر است که:‏

‏‏الف. بعضی از نمازگزاران، در طبقۀ اول و بعضی از نمازگزاران طبقۀ هم کف‏‎ ‎‏می توانند امام جماعت را ببینند.‏

‏‏ب. بعضی از نمازگزاران طبقۀ دوم و طبقۀ سوم می توانند بعضی از نمازگزاران طبقۀ‏
‏‎

‎‏هم کف را ببینند؛ ولی هیچ کدام از آنان نمی توانند امام جماعت را که در طبقۀ هم کف‏‎ ‎‏است ببینند.‏

‏‏ج. و اما نمازگزاران طبقۀ چهارم نمی توانند هیچ کدام از نمازگزاران طبقۀ هم کف و‏‎ ‎‏طبقۀ اول را ببینند؛ آن ها فقط می توانند بعضی از نمازگزاران طبقۀ دوم و طبقۀ سوم را‏‎ ‎‏ببینند.‏

‏‏در این جا اضافه می کنم که در هر طبقه، صف های نمازگزاران برپا است و هیچ‏‎ ‎‏طبقه تماماً خالی نمی باشد؛ آیا نماز جماعت در طبقات اول، دوم، سوم و چهارم در‏‎ ‎‏مسجد فوق ان شاء الله‌ قبول است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که طبقات نسبت به یکدیگر علوّ فاحش نداشته‏‎ ‎‏باشد و کسی که در صف اول هر طبقه می ایستد، از صف قبل از خودش در‏‎ ‎‏طبقۀ قبل، ولو یک نفر را ببیند، نماز صحیح است.‏

‏‏[سؤال 3167]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 784‏

‏‏8. در طبقه دوم در داخل مسجد مأمومین زن یا مرد اقتدا می نمایند، در لبۀ این طبقه‏‎ ‎‏یک دیوار نیم متری یک آجره یا نیم آجره وجود دارد که در پشت آن ایستاده و اقتدا‏‎ ‎‏می نمایند. آیا وجود این دیوار ضرری به جماعت آن ها می زند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 3168]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 784‏

‏‏5. صفوف زیاد و متعدد در نماز جماعت وجود دارد و شیب زمین اندک اندک‏‎ ‎‏است، به طوری که عرفاً صف بعد با صف قبل شیب قابل ملاحظه ای ندارد؛ ولی در‏‎ ‎‏صف های بعدی و اخیر مکان مأمومین با مکان امام نیم متر ـ کمتر یا بیشتر ـ پایین تر‏‎ ‎‏است این مقدارها با توجه به صفوف زیاد نماز اشکال دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور اشکال ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3169]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 5227‏

‏‏5. اگر امام جماعت در محراب و جای پایینی ایستاده و عده ای از مأمومین هم در‏‎ ‎‏محل بالایی ایستاده و اقتدا کنند و بعد عدّۀ دیگری در صف های عقب یا طرف یمین و‏‎ ‎‏یسار اقتدا کنندگان مزبور، در جایی که سطح آن، مساوی با محراب و جای ایستادن‏‎ ‎‏امام است ـ ولی از محل ایستادن اقتداکنندگان نزدیک که به واسطۀ آنان اتصال می یابند‏‎ ‎‏پایین تر باشد ـ قرار گیرند، آیا اقتدای همان عدۀ دیگر صحیح است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض صدق وحدت مکان و اجتماع، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 3170]‏‏ ‏ ‏ 1568‏

‏ ‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدّس امام امّت، حضرت مستطاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏به استحضار عالی می رساند مسائل مشروحه زیر مورد سؤال است. خواهشمند‏‎ ‎‏است نظریۀ مبارکتان را جهت اطلاع ارسال‏‎ ‎‏بفرمایید.‏

‏‏1. اکثر مساجدی که در پادگان ها تأسیس شده است، از جمله مسجد ولی‏‎ ‎‏عصر (عج) واقع در خانه های سازمانی آمادگاه آبیک ارتش، جلو بالکن آن ها‏‎ ‎‏(مخصوص نماز زنانه) به اندازۀ 70 سانتی متر و به پهنای 30 سانتی متر دیواری‏‎ ‎‏ساخته اند، به طوری که خواهران وقتی که به سجده می روند، ارتباط آن ها با جماعت‏‎ ‎‏مردانه قطع می شود. آیا نماز خواهران به جماعت اشکال پیدا می کند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر موجب قطع اتصال می شود، جماعت صحیح نیست.‏

‏‏2. طبق فتوا، پدر جهیزیه ای که برای دخترش در طول سال و از مخارج سالانه اش تهیه می کند خمس‏‎ ‎‏ندارد. پدری است که ضمن تهیۀ جهیزیه برای دخترش، وسایلی نیز برای پسرش می خرد تا موقع‏‎ ‎‏شروع زندگی خود در آینده سختی نکشد. آیا برای این وسایل خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مرسوم و متعارف نیست، خمس آن را بدهد.‏

‏‏3. زنی به علت این که شوهرش سنگین وزن است ـ (وزن شوهر 120 کیلو و وزن زن 40 کیلو) و‏‎ ‎‏حرف های ناسزا از شوهرش می شنود، آن قدر ناراحتی می کشد که اگر گناه نبود خودکشی می کرد ـ‏
‏‎

‎‏آمادگی ندارد با شوهرش نزدیکی کند، مدت پنج ماه است که از عمل زناشویی خودداری کرده است و‏‎ ‎‏شوهرش چند مرتبه به زبان آورده که می خواهد او را طلاق بدهد و این کار را هم نمی کند. سؤال این‏‎ ‎‏است که با عدم انجام نزدیکی به شرح فوق، آیا گناهی بر زن مترتّب است یا نه؟ و آیا ادامۀ این وضع با‏‎ ‎‏داشتن دو تا بچه در محرمیت آن ها ایجاد اشکال می کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا طلاق نداده، محرمیت باقی است و زن در استمتاعاتی که موجب مشقت و‏‎ ‎‏حرج بر او نیست باید تمکین کند.‏

‏‏[سؤال 3171]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 7327‏

‏‏4. در صف های نماز جماعت آیا باید پس از صف های جلو که اقامه می بندند، به‏‎ ‎‏ترتیب عمل شود؛ یعنی اول صف های جلو و بعد به ترتیب صف های عقب اقامه‏‎ ‎‏ببندند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مهیا شدن برای دخول در نماز کافی است.‏

‏‏[سؤال 3172]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 784‏

‏‏7. در یک صف جماعت به واسطه مانعی (تیزی دیوار یا غیره) شخص کنار دستی‏‎ ‎‏خود را (که به واسطه او اتصال برقرار نموده) در حال رکوع و سجود نمی بیند؛ ولی در‏‎ ‎‏حال قیام و قعود یکدیگر را می بینند. (فرد سمت چپ از جلو اتصال دارد، ولی سمت‏‎ ‎‏راستی اتصال از جلو ندارد). آیا نماز شخص سمت راست و دیگران که به واسطۀ او‏‎ ‎‏متصل می شوند صحیح است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر علاوه بر اتصال، از صف متقدم ولو یک نفر را در بعض‏‎ ‎‏حالات ببیند جماعت صحیح است.‏

‏‏[سؤال 3173]‏‏ ‏ ‏ 1569‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 8 / 1359‏

‏‏محضر رهبر عالی قدر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏اگر به واسطۀ کثرت جمعیت، در نماز جماعت بعضی از مأمومین در پشت‏‎ ‎‏ساختمان قرار بگیرند و به طور کلی افراد جلو دیده نشوند، در این صورت آیا نماز‏
‏‎

‎‏آن ها صحیح است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر هیچ یک از افراد صف جلو دیده نمی شوند، صحیح‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏[سؤال 3174]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2452‏

‏‏5. در نماز جماعت به واسطۀ زیادی مردم و پُر شدن مسجد، خیابان را فرش کردند‏‎ ‎‏و چند صف در خیابان بسته می شود که اتصال آن ها از جلو به چند نفری است که‏‎ ‎‏انتهای مسجد، جلوی درب ایستاده اند و صف اول خیابان جلویشان به غیر دو یا سه‏‎ ‎‏نفر، دیوار است. بفرمایید نماز این صف و صف های بعد چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، نماز صف های بعد صحیح است و نماز خود این صف تا‏‎ ‎‏مقداری صحیح است که از صف قبلی ولو یک نفر را بتواند ببیند.‏

‏‏[سؤال 3175]‏‏ ‏ ‏ 1570‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 3 / 1361‏

‏‏حضور محترم نایب الامام و رهبر انقلاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏‎ ‎‏العالی، پس از عرض سلام؛ سلامتی آن وجود مبارک را از خداوند متعال مسئلت‏‎ ‎‏می نمایم. رهبر عزیز مدتی بود که می خواستم از جناب عالی سؤالاتی بکنم و موفق‏‎ ‎‏نمی شدم. ولی بحمدالله‌ والمنّه خدا لطفی کرد و وسیله ای شد که بتوانم سؤالات خود‏‎ ‎‏را عرضه بدارم. ‏

‏‏1. در رساله های عملیّه فارسی شما راجع به نماز جماعت می فرمایید: «اگر کسی‏‎ ‎‏پشت ستون بایستد اگر چه از طرف راست و چپ هم اتصال داشته باشد، نمازش‏‎ ‎‏اشکال دارد». بنابراین در نماز جمعه ها که عده زیادی به این طریق نماز می خوانند و‏‎ ‎‏فقط از طرف راست یا چپ اتصال دارند، طریقۀ صحت نماز آن ها چگونه است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر علاوه بر اتصال از یکی از سه طرف، از صف قبل از‏‎ ‎‏خودش بعضی را ببیند جماعت صحیح است. ‏

‏
‏‎

‎‏2. پوشانیدن گردی صورت برای خانم های جوان واجب است یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، واجب نیست؛ مگر در صورت وجود مفسده. ‏

‏‏3. گوش دادن به آهنگ ها و صداهایی که در سرودهای رادیو یا در برنامه های کودک و فیلم های‏‎ ‎‏سینمایی تلویزیون می گذارند چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد. ‏

‏‏4. نگاه کردن زن به آقایانی که در تلویزیون صحبت می کنند و مشخص هستند، چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد. ‏

‏‏5. رانندگی برای خانم ها در صورتی که مجبور نباشند به چه طریق است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، با مراعات وظایف شرعی اشکال ندارد. ‏

‏‏6. در صورتی که کسی روی حساب وظیفه و بدون حقوق، در نهادی انقلابی مثل بنیاد مستضعفان کار‏‎ ‎‏کند؛ آیا می تواند‏‎ ‎‏در موقع ضروری در حال انجام وظیفه از غذا یا از میوه باغات به اندازۀ مصرفی‏‎ ‎‏خودش استفاده کند؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، بدون رضایت متصدیان مربوطه نباید تصرف کند. ‏

‏‏[سؤال 3176]‏‏ ‏ ‏ 1571‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، پیشوای بزرگ مسلمین‏‎ ‎‏جهان، اطال الله‌ عمره الشریف.‏

‏‏ضمن عرض سلام و آرزوی سلامتی برای آن حضرت به عرض عالی می رساند‏‎ ‎‏که با در نظر داشتن فتوای آن حضرت، در این زمان که امام جماعت یا جمعه در‏‎ ‎‏شبستان مسجد اعظم قم ایستاده و صف نمازگزاران تا میدان آستانه و اطراف مقبرۀ‏‎ ‎‏شیخان و خیابان چهارمردان و... کشیده می شود، تکلیف نمازگزاران چیست؟ چون که‏‎ ‎‏به هیچ نحو (چه بدون واسطه، چه با واسطه) امام جماعت را نمی بینند؟ نکتۀ قابل‏‎ ‎‏توجه این که اکثر نماز جمعه ها با همین مشکل روبه رو هستند.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مأموم از صف قبل از خودش و لو یک نفر را بتواند ببیند و‏‎ ‎‏اتصال برقرار باشد اشکال ندارد.‏

‏
‏‎

‎‎ ‎‏[سؤال 3177]‏‏ ‏ ‏ 1572‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خدمت امام خمینی، دام ظله العالی، آن یگانه رهبری که در جاهلیت قرن بیستم،‏‎ ‎‏پیامبرگونه دست ما را گرفته، از ظلمات جهل و نادانی به عالم نور و روشنایی هدایت‏‎ ‎‏کرده و می کند. 3 سؤال از حضور بزرگوار امام که مصداق مصباح الهدی می باشد دارم.‏

‏‏1. در رسالۀ امام در مسأله 1414 در احکام نماز جماعت آمده است که کسی که‏‎ ‎‏پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ به واسطۀ مأموم دیگر به امام متصل‏‎ ‎‏نباشد، نمی تواند اقتدا کند؛ بلکه اگر از دو طرف هم متصل باشد ولی از جلو اتصال‏‎ ‎‏نداشته باشد جماعتش اشکال دارد؟ بدین ترتیب نماز جمعه ها بنابر کثرت جمعیت از‏‎ ‎‏جلو اتصال ندارد. حکم این مسأله چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقصود این است که علاوه بر اتصال به واسطه یکی از دو‏‎ ‎‏طرف باید صف جلو ولو بعض افراد آن را ببیند.‏

‏‏2. در احکام شرایط امام جماعت، مسأله 1453 احتیاط مستحب آن است که امام زن نیز مرد باشد و به‏‎ ‎‏واسطۀ همین احتیاط، اکثر مجامع بانوان به امام زن اقتدا می نمایند، ولی در تحریر الوسیله امام احتیاط‏‎ ‎‏واجب آورده اند. حکم این مسأله چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، طبق تحریر الوسیله عمل شود.‏

‏‏3. در مورد احتیاط واجب که می شود به مجتهد دیگری رجوع کرد، آن کسانی که امام را اعلم تشخیص‏‎ ‎‏داده اند، در مورد احتیاط واجب آیا می شود به مجتهد قبلی شان رجوع کنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که جامع الشرایط باشد، با مراعات الاعلم فالاعلم مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 3178]‏‏ ‏ ‏ 1573‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 12 / 1361‏

‏‏حضور محترم ریاست دفتر استفتای حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله‏

‏‏با سلام به پیشگاه مقدّس امام عزیز و به امید سلامتی و بقای عمر گران قدرش،‏‎ ‎‏هدف از مزاحمت را بیان می دارم: ‏

‏
‏‎

‎‏حضرت امام در مسأله 1411 توضیح المسائل چنین فتوا داده اند: «اگر کسی پشت‏‎ ‎‏سر امام جماعت ایستاده باشد، اقتدا کردن کسانی که دو طرف صف اول ایستاده اند و‏‎ ‎‏به واسطۀ دیوار محراب، امام را نمی بینند، اشکال دارد». حقیر استدعا دارد از محضر‏‎ ‎‏پرفیض امام عزیز استفتا گردد: تکلیف کسی که مدتی نامعلوم به واسطۀ عدم اطلاع از‏‎ ‎‏این مسأله، این چنین نماز جماعت خوانده است چیست؟ آیا منظور از اشکال دارد،‏‎ ‎‏حکم به ابطال نماز است یا صحیح بودن نماز؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اقتدا صحیح نیست و نماز محکوم به صحت است؛ مگر‏‎ ‎‏این که یکی از مبطلات نماز مثل زیاده و نقیصۀ رکن پیش آمده باشد که باید‏‎ ‎‏قضا نماید.‏

‏‏[سؤال 3179]‏‏ ‏ ‏ 1574‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 9 / 1361‏

‏‏حضور محترم مرجع عالی قدر و رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی،‏‎ ‎‏دامت برکاته‏

‏‏1. در مسأله 1414: «بلکه اگر از دو طرف هم متصل باشد، ولی از جلو اتصال‏‎ ‎‏نداشته باشد، جماعتش اشکال دارد». آیا این اشکال به معنای احتیاط واجب است یا‏‎ ‎‏خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، حکم احتیاط واجب را دارد و مقصود از مسأله این است که‏‎ ‎‏از صف جلو ولو یک نفر را ببیند.‏

‏‏2. شخصی مقلد مرجعی بوده، به دستور همان مرجع با غسل جمعه نماز می خواند. در حال حاضر آن‏‎ ‎‏شخص به مرجع دیگری عدول کرده است. آیا نمازهایی که با غسل جمعه خوانده باید دوباره بخواند‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تقلید صحیح بوده نماز صحیح و اعادۀ آن لازم نیست.‏

‏‏[سؤال 3180]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1588‏

‏‏3. در وسط مسجد حوضی است که صف های جماعت طویل می شوند و عده ای‏
‏‎

‎‏در جایی می ایستند که از طرف چپ یا راست متصل هستند ولی پیش روی آن ها‏‎ ‎‏حوض آب است؛ این گونه اتصال کافی است؟‏

‏‏بسمه تعالی، کافی است.‏

‏‏[سؤال 3181]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1204‏

‏‏2. شما در رساله ذکر فرموده اید که مأموم در نماز جماعت باید پشت ستون یا‏‎ ‎‏دیوار نباشد؛ آیا هم اکنون هم که نماز جمعه برقرار می شود و جمعیت زیاد است و‏‎ ‎‏کسانی در خارج از مسجد به امام جمعه که در داخل مسجد است اقتدا می کنند صحیح‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صف جلو خودشان را می بینند مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 3182]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 361‏

‏‏2. شخص نمازگزار به هنگام نماز جماعت باید از جلو وصل باشد یا از طرفین و یا‏‎ ‎‏هر دو؟ (در این میان، اشکال نماز خواندن روبه روی ستون چگونه است و قطر ستون‏‎ ‎‏چقدر باید باشد؟)‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از جلو یا یکی از طرفین متصل باشد و لااقل یک نفر از‏‎ ‎‏صف قبل از خودش را بتواند ببیند اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 3183]‏‏ ‏ ‏ 1575‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 8 / 1358‏

‏‏دفتر امام خمینی‏

‏‏بعد از سلام، به استحضار می رساند: در قسمت نماز جماعت مسأله 1414 رسالۀ‏‎ ‎‏امام خمینی چنین آمده: «کسی که پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ به‏‎ ‎‏واسطۀ مأموم دیگر با امام متصل نباشد، نمی تواند اقتدا کند بلکه اگر از دو طرف هم‏‎ ‎‏متصل باشد، ولی از جلو اتصال نداشته باشد، جماعتش اشکال دارد»؛ با توجه به این که‏
‏‎

‎‏هم اکنون در نمازهای جمعه و اعیاد مذهبی که در دانشگاه تهران بر پا می شود،‏‎ ‎‏جمعیتی متجاوز از یک میلیون نفر شرکت می کنند و در دانشگاه محل مسطحی که این‏‎ ‎‏جمعیت بدون این که تعدادی پشت درخت یا ستونی واقع شوند، وجود ندارد و خواه‏‎ ‎‏ناخواه تعدادی در پشت ستون یا درخت یا مانع دیگر قرار می گیرند و از جلو اتصال‏‎ ‎‏ندارند. خواهشمند است این مسأله را به نظر مبارک امام رسانده و نتیجه را به اطلاع‏‎ ‎‏عموم مقلدین برسانید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اتصال محقق باشد و مأموم بعض صف جلو را ببیند،‏‎ ‎‏جماعت صحیح است.‏

‏‏[سؤال 3184]‏‏ ‏ ‏ 1576‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در رابطه با فتوای آن جناب مبنی بر اتصال صفوف جماعت از جلو برای صف های‏‎ ‎‏پشت سر و بطلان نماز کسانی که پشت ستون واقع می شوند هر چند اتصال از راست‏‎ ‎‏یا چپ داشته باشند آیا نماز کسانی که در مراسم برگزاری نماز جماعت غالباً اتصالشان‏‎ ‎‏به علت کثرت جمعیت به این صورت است چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض اتصال از راست یا چپ اگر بعض مأمومین صف قبل‏‎ ‎‏ولو یک نفر از آن را می بیند اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 3185]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1815‏

‏‏2. و نیز در رسالۀ توضیح المسائل حضرت آیت الله‌ در کتاب نماز جماعت است‏‎ ‎‏که فتوا فرموده اند: اگر کسی پشت ستون ایستاده باشد، بلکه از دو طرف به امام‏‎ ‎‏جماعت متصل باشد نمازش اشکال دارد. شنیده شده است در این مورد، تغییر فتوا‏‎ ‎‏داده اید. در صورت صحت نداشتن این معنا، آیا نماز جمعه ای که در دانشگاه تهران‏‎ ‎‏برگزار می شود و اکثر مأمومینی که در خیابان های اطراف، مشغول ادای فریضۀ نماز‏‎ ‎‏جمعه هستند، با توجه به این که از جلو متصل نیستند، بلکه از چپ یا راست به صفوف‏
‏‎

‎‏جماعت پیوسته اند، اشکال دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در جماعت علاوه بر اتصال صفوف، باید صف متأخر، یکی‏‎ ‎‏از افراد صف متقدم را ببیند.‏

‏‏[سؤال 3186]‏‏ ‏ ‏ 1577‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. در صف جماعت اگر کسی در مقابل ستون بایستد که از طرفین متصل است به‏‎ ‎‏اشخاصی که آن ها متصل هستند از جلو به صفوف جلو و این شخص، از جلو متصل‏‎ ‎‏است به ستون ها، ولی از صف قبل، بعضی از آن ها را می بیند، در این صورت اقتدای او‏‎ ‎‏صحیح است یا این که باید از جلو، خودش متصل باشد ولو به یک نفر از صف جلو که‏‎ ‎‏امام را می بیند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اقتدای او صحیح است.‏

‏‏2. مستحاضه باید برای نمازش غسل و وضو انجام دهد که اگر جمع کند بین نماز ظهر و عصر، یک‏‎ ‎‏غسل کافی است. حال اگر بین دو نماز ـ مثلاً ـ تسبیحات حضرت زهرا علیهاالسلام را بخواند، آیا مضر به جمع‏‎ ‎‏است و باید فوراً بعد از نماز ظهر، نماز عصر را بخواند یا این که این مقدار از خواندن تعقیب مانعی ندارد‏‎ ‎‏و مضر به جمع نیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، مثل تسبیح حضرت زهرا علیهاالسلام مضر نیست؛ اگر چه احوط، مراعات سرعت در‏‎ ‎‏جمع است.‏

‏‏3. در تهران اگر کسی مسافر بود و وارد تهران شد ـ که تهران وطن او است ـ وارد منزل که شد نمازش‏‎ ‎‏تمام است یا وارد محله که شد ـ ولو اول محله ـ کافی است که نماز را تمام بخواند؟‏

‏‏و نیز اگر از اهل تهران، منزلش آخر محله واقع شده که از منزل که خارج شد ـ به قصد رفتن مسافت‏‎ ‎‏شرعی ـ محله هم تمام شد، این شخص همین که از منزل خارج شد، نمازش را باید قصر بخواند یا‏‎ ‎‏مقداری که از محله دور شد، نمازش قصر می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، با ورود به محله، حکم سفر قطع می شود و با خروج از محله، حکم سفر مترتّب‏‎ ‎‏می شود.‏

‏‏خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی تو را به جان مهدی خمینی را نگهدار‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3187]‏‏ ‏ ‏ 1578‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی زید عمره العالی‏

‏‏از محضر بزرگ و شریف آن حضرت تقاضا می شود نظر مبارک را دربارۀ مسائل‏‎ ‎‏زیر بیان فرمایید.‏

‏‏1. اکنون که در این زمان به برکت انقلاب اسلامی در کشور عزیز ایران در هر هفته‏‎ ‎‏نماز دشمن شکن جمعه در سراسر ایران برقرار می شود و صفوف آن نماز پرشکوه به‏‎ ‎‏خیابان های اطراف محل اقامه نماز می رسد آیا نماز مردمی که در خیابان ها ایستاده اند‏‎ ‎‏با توجه به فتوای حضرت عالی که می فرمایید: «نماز مأمومین که در پشت ستون‏‎ ‎‏ایستاده اند و امام را نمی بینند...» اشکال ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مأموم اگر از مأمومین صف جلو خود ولو یک نفر را در حال‏‎ ‎‏نماز می بیند نماز و جماعت صحیح است.‏

‏‏2. نگاه کردن به صورت زن نامحرم در هنگام تکلم و یا نگاه مغازه دار در موقع فروش جنس چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟ نظر مبارک در این باره تغییر کرده که در توضیح المسائل احتیاط واجب بر احتراز از آن داده اید‏‎ ‎‏(بدون لذت).‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خوف فتنه در بین نباشد و موجب فساد نشود مانع ندارد اگر چه بهتر است‏‎ ‎‏بدون ضرورت نگاه نکند.‏

‏‏3. آقایان طلاب که مقداری هر ماه شهریه دریافت می نمایند آیا می توانند مقداری از آن را پس انداز‏‎ ‎‏نمایند آیا می توانند مثلاً خانه سازی نمایند؟ و آیا خمس بر آن تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بنابر احتیاط بیش از مقدار حاجت نگیرند و خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 3188]‏‏ ‏ ‏ 1579‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏‏1. ستونی است یک متر در یک متر آیا می شود در پشت این ستون به امام اقتدا کرد.‏
‏‎

‎‏در صورتی که از چپ و راست متصل باشد در رسالۀ شما نوشته است که نماز اشکال‏‎ ‎‏دارد ولی بعضی می گویند از شما سؤال کرده ایم و گفته اید که اشکال ندارد جواب‏‎ ‎‏چیست آیا فتوا عوض شده؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کسی که پشت ستون قرار گرفته از صف قبل از خودش‏‎ ‎‏بتواند ولو یک نفر را ببیند نمازش صحیح است.‏

‏‏2. آیا از نظر شما استمنا حرام است؟‏

‏‏بسمه تعالی، حرام است.‏

‏‏3. در رساله گفته اید اگر نماز جمعه از ظهر شرعی بگذرد احتیاط واجب آن است که نماز ظهر بخواند،‏‎ ‎‏آیا منظورتان از اول نماز است یا اول خطبه؛ مثلاً اگر خطبه را از اول ظهر شروع کنند و بعد از ظهر تمام‏‎ ‎‏کنند، آیا بعد از ظهر می شود نماز جمعه خواند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در اوایل عرفی ظهر نماز خوانده شود مانع ندارد؛ هر چند خطبه را اول ظهر‏‎ ‎‏شروع کنند.‏

‏‏4. کسی است روزۀ واجبی گرفته است، اشتباهی چیزی می خورد؛ به خیال این که روزه اش باطل شده‏‎ ‎‏است افطار می کند؛ آیا کفاره بر او واجب است یا قضای آن؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر جاهل مقصّر بوده که در یادگرفتن مسأله کوتاهی کرده و روزۀ ماه رمضان را‏‎ ‎‏افطار کرده، قضا و کفاره واجب است.‏

‏‏5. آیا جوهر خودکار جزو چیزهایی است که اگر روی دست باشد وضو را باطل می کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه جرم داشته باشد باید برطرف شود.‏

‏‏6. آیا در جایی که روحانی نیست می شود امام جماعت، غیر روحانی باشد؟ و در شدت حال ـ مثلاً‏‎ ‎‏روحانی اصلاً پیدا نمی شود ـ آن وقت چطور؟‏

‏‏بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و چنانچه دسترسی ندارد‏‎ ‎‏اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 3189]‏‏ ‏ ‏ 1580‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله، لطفاً این مسائل را پاسخ بفرمایید.‏

‏‏1. مسجدی داریم که ستون هایی به اندازه های مختلف در آن وجود دارد، جهت‏
‏‎

‎‏نماز جماعت مورد بحث می باشد. لطفاً بفرمایید پشت چه ستون هایی نماز انسان به‏‎ ‎‏جماعت، صحیح نیست.‏

‏‏بسمه تعالی، نماز جماعت شخص در پشت ستون وقتی صحیح نیست که‏‎ ‎‏از صف قبل از خودش کسی را (هر چند یک نفر) نبیند، وگرنه جماعت،‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏2. چون با خمیر شیشه سر و کار دارم، بسیاری از موارد با وجودی که جهت پاک سازی اعضای وضو‏‎ ‎‏دقت زیاد می شود، مع ذلک این ماده، چسبنده می باشد. همیشه دچار این مسأله می شوم که بعد از نماز،‏‎ ‎‏کمی از آن به اعضای وضو چسبیده و چون دقت زیاد می شود، دیگر این مسأله به صورتی و تا سر حد‏‎ ‎‏وسواس دنبال می شود و چون کاری است مداوم، برایم مشقت دارد. حل این مسأله چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مانعی از رسیدن آب به بشره موجود باشد، وضو صحیح نیست؛ ولی از‏‎ ‎‏وسوسه باید اجتناب نمایند.‏

‏‏[سؤال 3190]‏‏ ‏ ‏ 1581‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و مرجع تقلید‏‎ ‎‏شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏با سلام؛ به استناد مسائل 1411 ـ 1414 موجود در توضیح المسائل شما صفوفی‏‎ ‎‏که از درب مساجد به بیرون کشیده می شود نماز کسانی که پشت ستون یا دیوار قرار‏‎ ‎‏می گیرند و از یک طرف متصل هستند؛ ولی صف جلو را نمی بینند چه صورت دارد؟‏‎ ‎‏نظر حضرت عالی در مورد اشکال داشتن مسائل فوق الذکر به چه معنا می باشد؟ در‏‎ ‎‏مورد این مسائل وظیفۀ ما را روشن فرمایید. والسلام علیکم‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مأموم علاوه بر اتصال به جماعت، از صف قبل از خودش‏‎ ‎‏ولو یک نفر را ببیند؛ نماز او صحیح است.‏

‏‏[سؤال 3191]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 4183‏

‏‏4. در نماز جماعت، مأموم از جلو متصل نیست، ولی از طرفین متصل است؛‏
‏‎

‎‏چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کسی که در صف متأخر است بتواند صف جلو یا بعض‏‎ ‎‏افراد آن را ببیند نماز جماعتشان صحیح است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎