نماز جماعت
[سؤال 3116] 1542
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی مدّ ظله، سلام علیکم
1. آیا کسی که نماز را در تنهایی و بدون جماعت با حال به پا می دارد و در جماعت می ترسد که به ریا بیفتد می تواند در جماعت شرکت نکند؟
بسمه تعالی، از وسوسه باید اجتناب شود و در جماعت شرکت نماید و ریا نکند.
2. در سپاه پاسداران، برادران در سال چند روزی مرخصی دارند. در این مدت مرخصی سالیانه اگر به جبهه رود، کشته شود، آیا شهید محسوب می شود و آیا مسئولین و فرماندهان می توانند در این مدت مرخصی، وی را از جبهه منع کنند؟
بسمه تعالی، بستگی به نظر مسئولین مربوطه دارد.
[سؤال 3117] ----> 660
3. در نیت جماعت آیا حتماً باید نام امام و پیشنماز برده شود یا این که «نماز ظهر را به امامت امام حاضر به جای می آورم قربةً الی الله تعالی»؟
بسمه تعالی، کافی است و اسم بردن لازم نیست.
[سؤال 3118] ----> 1628
4. خواندن نماز یومیه در جماعات، در اماکن ناامن چه حکمی دارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 271
بسمه تعالی، اشکال ندارد، مگر آن که خوف خطر باشد.
[سؤال 3119] ----> 3314
2. افراد آتش نشانی هر لحظه می بایست آماده حرکت باشند جهت اطفاء حریق؛ بنابراین همه نمی توانند با هم پوتین های خود را درآورند که در این صورت موجب اتلاف وقت برای پوشیدن مجدد می شود؛ لذا نماز جماعت برقرار نمی نمایند که بسی جای نگرانی است. با توجه به این مختصر، توضیح بفرمایید که حکم شرعی چیست؟
بسمه تعالی، اگر ضرورت است، چیزی بر آن ها نیست.
[سؤال 3120] ----> 1324
3. اگر کسی در نماز جماعت توجه کافی نداشته باشد، ولی در منزل و به طور فرادا نمازش از توجه بیشتری برخوردار باشد، می تواند به جای این که در جماعت حاضر شود، در منزل نماز بخواند؟
بسمه تعالی، مانع ندارد و جماعت بهتر است.
[سؤال 3121] 1543
بسمه تعالی
اگر در محل کار، نماز جماعت در خارج از وقت فضیلت خوانده شود، ثواب نماز جماعت بیشتر است یا این که شخص، نماز فرادا را در اول وقت بخواند؟
بسمه تعالی، اگر طوری است که در محل کار، جماعت خواندن تعظیم شعائر محسوب است، اولی جماعت خواندن است.
[سؤال 3122] 1544
پاسخ استفتا: [نقل از صحیفه امام، ج 3، ص 206]
زمان:؟
موضوع: لزوم حفظ حرمت مراجع تقلید؛ اجازۀ شرعی، نماز و ...
سؤال کننده: عزیزیان غروی، علی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 272
سؤال: [... عده ای از پیروان جوان آن جناب نسبت به روحانیت اهانت کرده و صراحتاً می گویند مرجع ما اجازۀ نماز خواندن در پشت سر شما آخوندها نداده، زیرا شما روحانی مسئول نیستید]
جواب: من نگفته ام. باید احترام علما را نگهدارند.
[کسی که در کرج مثلاً ساکن است ولی کارش در تهران، آیا نماز و روزۀ ایشان چطور است؟]
ـ در خارج وطن، قصر است.
[این بنده در حوزۀ علمیۀ قم که از حوزۀ درس آن جناب بهره برده ام، اجازۀ شفاهی عنایت فرموده بودید. در صورت صلاح اجازه نامۀ کتبی را خواستارم]
ـ مجازید.
[سؤال 3123] 1545
بسمه تعالی 7 / 9 / 1361
ضمن عرض ادب خدمت امام عظیم الشأن، خواهش می کنم بفرمایید:
1. اگر مأموم بخواهد در بین سوره ای که امام می خواند قصد فرادا کند، آیا می تواند سورۀ دیگری را بخواند یا باید دنبالۀ سوره ای که امام می خواند بخواند؟
بسمه تعالی، می تواند همان سوره را اتمام نماید و عدول از آن سوره به سورۀ دیگر، حکم عدول در نماز فرادا را دارد که تفصیل آن در رساله مذکور است.
2. آیا در سجده سهو، گفتن تکبیر در ابتدا لازم است؟
بسمه تعالی، تکبیر ندارد.
[سؤال 3124] ----> 667
4. هنگامی که امام جماعت شروع به گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» می کند، اگر مأموم «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» بگوید، به طوری که با هم گفته شود، آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 273
[سؤال 3125] ----> 242
3. در مورد نماز جماعت و جمعه مسائل جنبی ای برایم وجود دارد؛ نظیر باطل شدن وضو در بین نماز و یا کناره گرفتن از جماعت و قصد فرادا کردن نماز، که لطفاً بفرمایید تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، در وسط نماز اگر وضو باطل شود نماز باطل می شود و قصد انفراد در وسط نماز جماعت اشکال ندارد.
[سؤال 3126] ----> 1890
25. در رساله ها در باب جماعت نوشته اند: اگر مأموم برسد وقتی که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد باید بعد از نیت و گفتن تکبیرة الاحرام بنشیند و تشهد بخواند با امام تا آخر مسأله، سؤال این است که نیت مأموم در این صورت نیت اقتدا به امام به قصد جماعت است یا نیت نماز خود همچون حال فرادا؟
بسمه تعالی، باید به قصد ملحق شدن به جماعت تکبیر گفته شود.
[سؤال 3127] 1546
بسمه تعالی 5 / 1 / 1362
محضر مبارک حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی
1. در رکعت آخر در حال تشهد اگر مأموم اقتدا کند ثواب نماز جماعت را برده، آیا در سلام اول و یا آخر هم می شود اقتدا کرد و ثواب نماز جماعت را دارد یا نه؟
بسمه تعالی، در این حال نباید اقتدا کند.
2. در نماز جمعه حرف زدن و یا از قبله منحرف شدن ثواب نماز جمعه را دارد و نماز ظهر با این حالت ساقط است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر در خطبه بوده نماز جمعه صحیح است.
3. زمین قبرستان معلوم نیست، آیا وقف برای دفن اموات است یا نه؟ سال ها بایر مانده الآن به صورت جنگل درآمده آن را آباد کردند مغازه و غیره ساخته اند، این عمل جایز بوده یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 274
بسمه تعالی، اگر حریم نبوده و مخالف مقررات نباشد اشکال ندارد.
4. اعیانی وقف بوده حالا یا خراب شده و یا او را شخصی خراب کرده و به صورت شهری درآورده، آیا باز هم وقف است اعیان یا نه؟
بسمه تعالی، اعیان جدید تا وقف نشده حکم وقف ندارد ولی اگر کسی وقف را خراب کرده ضامن است و باید به حال اول برگرداند.
5. زمین و اعیانی وقف بوده اعیان از بین رفته زمین باقی است، کسی هم او را آباد نمی کند می شود زمینش را فروخت یا نه؟
بسمه تعالی، فروش وقف جایز نیست مگر در موارد خاصه که در رساله مذکور است.
6. می گویند برای کسی که اولاد نمی شود او را طلاق بدهند بعداً عقد کنند، آیا باید شرایط طلاق را کلاً داشته باشد یا نه؟
بسمه تعالی، این حرف صحت ندارد و طلاق بدون شرایط باطل است.
[سؤال 3128] 1547
بسمه تعالی
آیا در مکانی که نماز جماعت برپا است، خواندن نماز به طور فرادا جایز است؟
بسمه تعالی، چنانچه موجب هتک نماز جماعت یا امام جماعت باشد جایز نیست، هر چند نماز صحیح است.
[سؤال 3129] ----> 1588
2. شخصی نمازگزار است و ساکن محل؛ آیا می تواند به هنگام اقامۀ نماز جماعت در گوشه ای نماز خود را منفرداً بخواند و این عمل مکرر و همیشه باشد؟
بسمه تعالی، اگر موجب هتک می شود جایز نیست.
[سؤال 3130] ----> 1658
2. در نماز جماعت به خاطر این که اختلاف نباشد می شود نماز واجب را فرادا بخوانیم یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است، ولی اگر موجب هتک باشد جایز نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 275
[سؤال 3131] ----> 6998
2. در دبیرستان که بنده تحصیل می کنم، در نماز جماعت پیشنماز، شخصی از معلمین هستند و با این موضوع من اطمینان ندارم که شرایط پیشنماز را داشته باشد؛ بدین منظور برای اجتماع بیشتر در نماز شرکت می کنم و حمد و سوره را خودم خوانده و خودم را هماهنگ با امام طوری می کنم که کسی نیز برداشت بد نکند. خواهشمندم که مرا در این مسأله یاری فرمایید.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اشکال ندارد.
[سؤال 3132] ----> 1582
2. آیا موقع خواندن نماز جماعت، کسانی هم می توانند در میان نماز جماعت، نماز غیر جماعت در صف بخوانند این کار درست است یا نه؟ چرا؟
بسمه تعالی، اگر موجب هتک جماعت یا امام نباشد اشکال ندارد.
[سؤال 3133] 1548
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دامت برکاته
پس از عرض سلام، خواهشمندم جواب سؤال زیر را بفرمایید:
1. در بعضی از ادارات نماز جماعت برپا می شود و قاعدتاً اگر روحانی نداشته باشند، پشت سر یکی از افراد خودشان جماعت می خوانند. چون ممکن است بعضی، آن امام جماعت را قبول نداشته باشند و اجباراً در نماز جماعت شرکت کنند، خودشان حمد و سوره را در نماز می خوانند، ولی با امام جماعت در رکوع و سجود و قیام هماهنگ هستند، چه صورت دارد؟
با آرزوی موفقیت و پیروزی اسلام و نابودی دشمنان جمهوری اسلامی ایران
بسمه تعالی، شرکت در نماز جماعت بسیار فضیلت دارد؛ ولی کسی حق ندارد کسی را مجبور به شرکت نماید؛ و کسی که عدالت امام برایش محرز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 276
نشده نمی تواند اقتدا کند، ولی مانع ندارد نماز خودش را به همراه جماعت بخواند.
2. آیا کسی که مسجدی را بنا می کند و همۀ مخارج آن را می دهد، می تواند بگوید که مثلاً فلان اتاق که برای خادم مسجد ساخته ام، راضی نیستم برای کار دیگر گذاشته شود؟
بسمه تعالی، اگر بانی و واقف، مرافق مسجد را برای استفادۀ به خصوصی تعیین کرده، مخالفت آن جایز نیست؛ ولی اگر در وقف مصرف خاصی تعیین نشده، استفاده در شؤون مربوط به مسجد مانع ندارد.
[سؤال 3134] 1549
بسمه تعالی
1. در بعضی از ادارات کارمندان را مجبور به شرکت در نماز جماعت می کنند و به آن ها می گویند که اجباراً باید نماز جماعت بخوانند و اگر هم شرکت نکنند آن ها را تهدید به اخراج شدن می کنند تا مجبور شوند در نماز شرکت کنند و از طرفی همان طور که اطلاع دارید این روزها کار بانک ها به خاطر تعویض اسکناس شلوغ است و خود حدس بزنید کارمند بانکی که در هر ساعت حدوداً 50 مشتری را به کارشان رسیدگی می کند در عرض این یک ساعت نماز چقدر مشتری باید برای تعویض 20 یا 25 عدد اسکناس خود در صف باقی بماند موقعی که نوبتش شد بانک ها تعطیل می شوند. نمی گویم نماز جماعت را نخوانند. نماز جماعت خواندن را اسلام گفته اما نگفته کار خلق الله را بگذارید و نماز جماعت بخوانید و این هم نمازی که کسی آزادانه به جا نمی آورد.
بسمه تعالی، حق ندارند کسی را الزام به شرکت در نماز جماعت نمایند و امام جماعت اگر در نظر مأمومین عادل باشد جماعت صحیح است.
2. اگر کسی به خاطر مسافرت باید نمازش را شکسته بخواند و یا مانند ما سربازان که نمازهای ما شکسته است اگر احیاناً در حین مسافرت نتوانستیم نماز بخوانیم. برای به جا آوردن قضای نمازهای گذشته باید همان دو رکعت بخوانیم یا نماز تکمیل بخوانیم؟ و یا اگر احیاناً در ایام مرخصی که در شهر خودمان هستیم و باید نماز تکمیل بخوانیم بعد از برگشت از مرخصی و آمدن به جبهه قضای نمازهای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 277
فراموش شده را در جبهه شکسته بخوانیم و یا تکمیل؟
بسمه تعالی، نمازهایی که در سفر فوت شده باید قضای آن به صورت قصر و شکسته خوانده شود.
[سؤال 3135] ----> 617
2. نماز خواندن در مدارس راهنمایی با دانش آموزان پسر، با بودن خواهران در بعضی از مدارس راهنمایی آیا صحیح است یا نه؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 3136] 1550
بسمه تعالی
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله امام خمینی
سلام علیکم، پس از عرض سلام، امیدوارم که حالتان همیشه خوب و سرحال باشید و ما را بیشتر در جهت خودسازی نصیحت کنید و ما هم بهتر بتوانیم از این پندها استفاده کنیم. ان شاء الله.
1. آیا می شود به مأمومی که در نماز چهار رکعتی دو رکعت آن را به جماعت خوانده و دو رکعت باقیمانده را به فرادا می خواند، اقتدا کرد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
2. آیا در حین نگهبانی و رفت وآمد می شود نماز شب را به جا آورد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
3. آیا همان طور که باید نماز صبح و نماز مغرب و عشا را بلند خواند، به همان صورت هم باید قضای آن ها را بلند خواند یا در قضای نماز صبح و...آهسته خواندن اشکال ندارد؟
بسمه تعالی، باید بلند خوانده شود.
[سؤال 3137] 1551
بسمه تعالی 25 / 9 / 1361
دفتر حضرت امام خمینی، ضمن سلام و آرزوی طول عمر حضرت امام تا ظهور
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 278
حضرت مهدی (عج) مسأله ای شرعی برای عده ای از کارمندان و هنرجویان هنرستان فنی شهید مسلمی تنکابن به وجود آمده است؛ خواهشمند است در صورت امکان، جواب را مرحمت فرمایید.
در مسأله 1423 توضیح المسائل حضرت امام عنوان شده است که «انسان در بین نماز جماعت می تواند نیت فرادا نماید». اخیراً در بعضی از مدارس و مساجد که نماز جماعت برقرار می گردد، عده ای به علت عدم عدالت امام جماعت و به استناد مسأله فوق، به نیت فرادا در صف نماز حاضر می شوند و همراه با امام و مأمومین، نماز را تمام می نمایند؛ آیا این عمل با توجه به مسأله 992 که حمد و سوره در نماز ظهر و عصر، آهسته و در نماز صبح و مغرب و عشا بایستی بلند خواند، چگونه است؟
بسمه تعالی، مورد سؤال مربوط به نیت فرادا در وسط نماز جماعت نیست؛ و نماز فرادا خواندن در محلی که نماز جماعت برپا است، اگر هتک و بی احترامی نسبت به امام جماعت باشد جایز نیست هرچند نماز صحیح است؛ و در نماز وظیفۀ جهر و اخفات باید مراعات شود.
[سؤال 3138] ----> 1240
5. موقعی که نماز جماعت برپا است آیا کسی می تواند در همان محل نماز فرادا بخواند؟
بسمه تعالی، در صورتی که به امام جماعت هتک محسوب شود جایز نیست.
[سؤال 3139] 1552
بسمه تعالی 15 / 7 / 1361
مسئول محترم دفتر حضرت امام خمینی سلام علیکم
لطفاً از حضرت امام سؤال کنید: آیا کسی می تواند عمداً کنار نماز جماعت، فرادا بخواند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 279
بسمه تعالی، اگر موجب هتک نماز جماعت یا امام جماعت شود جایز نیست.
[سؤال 3140] 1553
بسمه تعالی 1 / 7 / 1361
خدمت حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
1. یک نفر «روحانی محترم که از مدرسۀ عالی شهید مطهری مدتی برای ادای نماز جماعت به ادارۀ ما تشریف می آوردند» یک بار گفتند که اگر در جایی که نماز جماعت منعقد است شخصی وارد شود و به هر دلیل که باشد نماز فرادا بخواند، نمازش حرام و باطل است. با توجه به این که در رسالۀ حضرت عالی به این مورد اشاره ای نشده، تمنا می کنم نظر خود را بفرمایید.
بسمه تعالی، چنانچه موجب هتک نماز جماعت یا امام جماعت باشد حرام است.
2. آیا می توان کفارۀ نقدی روزۀ شخصی را که به علت ابتلا به بیماری نمی تواند روزه بگیرد، به حساب 100 امام یا حساب 222 نخست وزیری و مشابه آن ها واریز کرد؟
بسمه تعالی، در صورت لزوم کفاره، باید به فقیر بدهند.
3. آیا اجازۀ زن از شوهر در مورد نذر و امثالهم شامل درآمد شخصی زن هم می شود؟
بسمه تعالی، در نذر زن، اجازۀ شوهر شرط است.
4. جنسی «مثلاً فرش» برای منزل خریداری شده و حالا به علت نیاز می خواهند آن را بفروشند. تکلیف پولی که در این مدت به قیمت فرش اضافه شده چیست؟
بسمه تعالی، اگر پول خرید فرش از درآمد کسب، غیر مخمس بوده، تمام پول فروش آن خمس دارد.
[سؤال 3141] 1554
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، أدام الله ظله
در مکانی نماز جماعت تشکیل می شود و امام جماعت آن عادل و مورد تأیید رهبر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 280
هم می باشد. اگر کسی در آن مکان نمازش را فرادا بخواند و قصدش تحقیر امام جماعت باشد و بخواهد به مردم بگوید این عالم عادل نیست و صلاحیت ندارد و یا این که این قصد را نداشته باشد؛ ولی مردم این طور فکر می کنند نماز آن شخص صحیح است یا باطل؟
بسمه تعالی، اگر عمل او به قصد هتک جماعت و امام باشد و یا آن که موجب هتک جماعت یا امام گردد حرام است.
[سؤال 3142] ----> 3340
6. نماز جماعت خواندن در مسجدی که امام جماعت دارد چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، با رعایت شرایط و عدم هتک امام راتب، مانع ندارد.
[سؤال 3143] 1555
بسمه تعالی
خدمت حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
اگر کسی دارد نماز می خواند مثلاً در رکعت چهارم نماز ظهر است و کسی به او اقتدا کند و سپس نماز امام که تمام شد نماز عصرش را به مأموم خود اقتدا کند آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 3144] ----> 1466
4. نماز قضای یومیه که احتیاطاً خوانده می شود، آیا می شود امام جماعت شد یا خیر؟
بسمه تعالی، صحیح نیست.
[سؤال 3145] ----> 1040
2. صلاة ما فی الذمة رجاء المطلوبیة هل تصحّ مع الجماعة أم لا؟
بسم الله الرحمن الرحیم، تصحّ مأموماً لا إماماً؛ فلا یصحّ للغیر أن یقتدی به فی مثل تلک الصلاة.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 281
[سؤال 3146] ----> 67
2. نظر حضرت عالی درباره اقتدا کردن به شخصی که نماز وی شکسته است چیست؟ آیا صحیح است که می گویند: «زیاد بودن ثواب نماز جماعت کراهت آن را از بین می برد»؟
بسمه تعالی، صحیح است به نحوی که در رسالۀ عملیه ذکر شده است.
[سؤال 3147] ----> 4796
6. آیا نماز ظهر را به نماز جماعت عصر می توان اقتدا کرد و یا نماز عصر را به جماعت ظهر؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
[سؤال 3148] ----> 7080
2. حکم اقتدای مسافر به غیر مسافر و بر عکس چگونه است؟
بسمه تعالی، مکروه است؛ ولی ضرر به صحت جماعت و رجحان آن ندارد.
[سؤال 3149] 1556
بسمه تعالی 22 / 1 / 1362
حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله
در کارخانه ها نماز جماعت برقرار است؛ کسانی هستند در کارخانه که نماز آن ها شکسته می باشد و در نماز جماعت شرکت نمی کنند؛ آیا در اول وقت نمازشان را با جماعت بخوانند بهتر است یا این که بعد از وقت که رفتند خانه هایشان تمام بخوانند؟
بسمه تعالی، مخیّر هستند و بهتر است اول وقت و به جماعت بخوانند.
[سؤال 3150] ----> 1045
2. اگر کسی بیشتر از بیست و دو کیلومتر در بلاد کبیره مسافرت کرده و آن جا قطعاً نمازش قصر است آیا به سبب نماز جماعت ـ هماهنگی با دیگران ـ می تواند نماز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 282
قضای چهار رکعتی بخواند یا خیر؟ با توجه به این که مسائل را از اعلم به غیر اعلم نمی توان عدول کرد آیا راه چارۀ دیگری هست؟
بسمه تعالی، می تواند نماز قضای چهار رکعتی به جا آورد. و مسأله مورد رجوع به غیر نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 283