احکام مسافر
[سؤال 3058] 1519
بسمه تعالی 8 / 11 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی، سلام علیکم
بنده از سال 1350 وارد تهران شده ام، بدون این که قصد وطن و یا ترک وطن قبلی را کرده باشم، اما این طور بوده که اغلب کسانی که به تهران آمده اند در تهران می ماندند. بعد از چهار سال یعنی در سال 1354 مکلف شده ام و الآن مدت هشت سالی می شود که در تهران هستم. از زمانی که حضرت عالی فتوای جدید را فرمودید و بلاد کبیره را تشریح کردید حدود شش ماهی می شود بنده نمازم شکسته شده و شکسته می خوانم؛ به دلیل این که مستأجر هستم و نمی توانم در محلی قصد وطن و یا قصد ده روز کنم به دلیل شغلی که دارم.
از مدت هشت سال پیش که مکلف بوده ام چهار سال را نه نماز خوانده ام و نه روزه گرفته ام و حدود چهار سال دیگر نماز را کامل و روزه را هم گرفته ام و الآن متوجه شده ام که طبق فتوای شما روزه را نمی توانم بگیرم و نماز هم شکسته است. حال وظیفه من چیست؟
1. در مورد چهار سالی که نماز نخوانده ام و روزه نگرفته ام و نمی دانستم تهران بلاد کبیره است؟
2. چهار سالی که نماز را درست خوانده و روزه گرفته ام و حداقل سه سالش را نمی دانستم که تهران بلاد کبیره است. آیا باید قضای روزه را به جا آورم و اگر به دلیل شغلم نتوانم چه کنم، آیا راهی هست که بتوانم با دادن کفاره ای یا پولی این کار را جبران کنم؟ خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، والسلام
بسمه تعالی، باید نماز و روزه هایی که انجام نداده اید را قضا نمایید و همچنین نماز و روزه هایی که برخلاف وظیفه عمل کرده اید را قضا کنید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 245
[سؤال 3059] 1520
بسمه تعالی 26 / 10 / 1361
محضر مبارک حضرت امام، سلام علیکم ورحمة الله، استدعا می شود به چند مسأله جواب دهید:
1. شخصی که اهل تهران نبوده، ولی به طور موقتی در تهران زندگی می کند (مثلاً برای تحصیل) آیا باید تمام نمازهایی که پیش از فتوای حضرت امام (مبنی بر شکسته خواندن آن) درست خوانده قضا کند و شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، اگر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.
2. آیا لباس یا کفشی که از چرم ساخته شده و مارک یک مملکت غیر اسلامی روی آن خورده باشد، ولی در بازار مسلمین به فروش می رسد، نجس است؟
بسمه تعالی، اگر از بلاد کفر وارد شده، چنانچه احتمال داده شود که واردکننده مسلمان رعایت تزکیه نموده و در معرض استفاده مسلمان ها می گذارد محکوم به طهارت است.
3. چنانچه بعد یا پیش از بول کردن مایع سفید رنگی از بدن خارج شود و از نظر شکل ظاهری شبیه منی بوده، ولی خارج شدن آن با جهش و شهوت نباشد و شخص هم مریض نباشد، حکم منی دارد؟
بسمه تعالی، پاک است و غسل واجب نیست.
[سؤال 3060] ----> 911
5. نماز و روزۀ گذشتۀ کسانی که از فتوای جدید حضرت امام اطلاعی نداشتند، احتیاج به اعاده دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر برخلاف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 3061] ----> 1302
2. در این مدت در اصفهان و دزفول نماز را تمام خوانده ام و در ذوب آهن نماز را قصر به جا آورده ام. آیا نماز و روزۀ بنده در این مدت درست بوده است؟ اگر خدای نکرده درست نبوده تکلیف بنده چیست؟
بسمه تعالی، نماز و روزۀ تمام در وطن صحیح است؛ و در غیر وطن بدون
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 246
نیت اقامت ده روز صحیح نیست؛ و هر مقدار از نماز و روزه که مخالف با وظیفۀ مقرّره انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 3062] ----> 912
3. نماز و روزه هایی که قبل از این استفتا به جا آورده چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.
[سؤال 3063] ----> 903
5. اگر نمازم شکسته است، در مدتی که تمام خوانده ام تکلیفم چیست؟
6. اگر نمازم را باید تمام بخوانم، در مدتی که شکسته خوانده ام تکلیفم چیست؟
بسمه تعالی، 5 و 6، نمازهایی که برخلاف وظیفه عمل کرده اید را باید قضا نمایید.
[سؤال 3064] ----> 1249
4. اگر مسافر هستم، چون در سال های گذشته، خود را دائم السفر می دانستم، آیا باید روزه های ماه مبارک سال های پیش را که گرفته ام، تجدید نمایم یا خیر؟
بسمه تعالی، چنانچه خلاف وظیفه شده، قضا دارد.
[سؤال 3065] ----> 985
4. افرادی که در نماز جمعۀ تهران شرکت می کنند و عده ای از آن ها که مسافتشان بیش از حد شرعی و نماز عصر را تمام (درست) می خوانند، چه صورت دارد؟ چون در نماز جمعه هم این مسأله برای اشخاص گفته نشده.
بسمه تعالی، در صورتی که با طیِ مسافت شرعی و قصد مسافت، نماز را تمام بخواند، صحیح نیست.
[سؤال 3066] ----> 5459
3. کارمندی در شهری که موطن اوست کار می کند، بعداً به شهر دیگری منتقل
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 247
می شود و قصد هم کرده و نماز را درست می خواند، لکن با عدم توجه یا با جهل به مسأله همیشه روزهای پنج شنبه و جمعه به شهر خودش می رود. بالاخره تا یک سال و اندی نماز را درست می خواند، با توجه به این که در این مدت هیچ وقت ده روز نمانده و به گمان این که چون از اول قصد کرده نمازش درست است، آیا از این به بعد که باز هم ده روز نخواهد ماند باید نماز را قصر بخواند یا درست؟ و به فرض قصر بودن نماز، آیا نمازهایی که خوانده قضا دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، با فرض این که به اندازه مسافت از وطن خود دور شده است در فرض مرقوم، نماز شکسته است و آنچه بر خلاف وظیفه انجام داده است باید اعاده نماید.
[سؤال 3067] ----> 1059
2. کسی مسأله ای را از فردی پرسیده و آن فرد مسأله را اشتباه گفته و سائل بعد از مدتی فهمیده است که عملش اشتباه بوده است. مثلاً نماز را مدتی تمام خوانده در حالی که باید شکسته می خوانده، آیا باید اشتباه خود را جبران کند و نمازهای گذشته را قضا کند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر به جای این که نماز را شکسته بخواند تمام خوانده و می دانسته نماز مسافر شکسته است باید قضا کند.
[سؤال 3068] ----> 1043
5. شخصی در تهران که وطن او نیست آمده برای کار و هر روز از محل کار تا منزلش مسیری را طی می کرده و طبق فتوای حضرت امام در بلاد کبیره باید نماز شکسته می خوانده و روزه نمی گرفته و مسأله را نمی دانسته یا سؤال کرده به او جواب درستی نداده اند، حالا که مسأله برای او روشن شده تکلیف نمازهایی که تمام خوانده و روزه هایی که گرفته چیست؟
بسمه تعالی، روزه و نمازی که پس از بزرگ [و] خارق العاده شدن تهران
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 248
بر خلاف وظیفۀ لازم الرعایه انجام داده قضا دارد.
[سؤال 3069] ----> 5498
4. اگر کسی نمی دانسته که نمازش را باید چهار رکعتی بخواند و دو رکعتی خوانده و یا بر عکس، به جای دو رکعتی چهار رکعتی خوانده است (مثلاً به این دلیل که از مسأله بلاد کبیره مطلع نبوده است)، آیا تکرار این نمازها برای وی واجب است؟ در صورتی که مثلاً مقلد مرجع دیگری بوده باشد چطور؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، باید قضا نماید؛ مگر آن که طبق تقلید صحیح، عمل شده باشد.
[سؤال 3070] ----> 987
2. با توجه به فتوای حضرت امام در مورد بلاد کبیره (تهران) آیا نمازهای گذشته که به جهت ندانستن حکم بوده، باید دوباره خوانده شود؟
بسمه تعالی، اعمالی که برخلاف وظیفه انجام شده، باید قضا شوند.
[سؤال 3071] 1521
بسمه تعالی
محضر مبارک مسئولان محترم دفتر امام، سلام، خسته نباشید؛ اجرکم عندالله
غرض از مزاحمت این بود که من سربازی هستم که در یکی از پادگان های تبریز، مدت 18 ماه است که انجام وظیفه می کنم. از پادگان تا شهر تبریز 18 کیلومتر فاصله هست و من در طی این مدت، به علت آگاهی نداشتن از مسألۀ شرعی، بدون این که قصد ده روزه بکنم، نماز را کامل می خواندم و روزه هم گرفتم؛ تا این که چند روز پیش متوجه شدم که باید قصد ده روزه بکنم تا نماز را کامل بخوانم. حالا تکلیف من چیست؟ آیا باید نماز را قضا کنم و روزه را هم قضا کنم یا نه؟ و آیا روزۀ قضای من، شامل کفاره و مدّ طعام هم می شود یا نه؟
در خاتمه، از شما می خواهم که برادران روحانی را به پایگاه ها و پادگان های ارتش
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 249
بفرستید تا مسائل را برای سربازان توضیح بدهند تا این که افراد ناآگاهی مثل من دچار این سرگردانی و مشکل نگردند.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، باید نمازی که بر خلاف وظیفه خوانده اید و روزه ها را قضا کنید؛ لکن کفاره ندارد.
[سؤال 3072] ----> 3281
4. کسی که می داند هفت روز در شهری خواهد ماند، ولی در اثر غفلت چهار روز نماز را تمام خوانده، وظیفۀ او چگونه است؟
بسمه تعالی، باید شکسته قضا نماید.
[سؤال 3073] 1522
بسمه تعالی 15 / 4 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، السلام علیکم
با احترام فراوان به استحضار عالی می رسانم: در ادارۀ ثبت اسناد طالقان مشغول خدمت هستم و مسئولیت اداره به عهدۀ این جانب می باشد. مدت سه سال است در آن جا به تنهایی سکونت دارم؛ خانواده ام در کرج هستند؛ فقط ایام تعطیل ـ یعنی در هفته دو روز ـ در کرج می مانم، به اضافۀ ایام مرخصی سالیانه. در این مدت سه سال، نماز را چهار رکعتی خواندم و روزه را نیز گرفته ام؛ با توجه به بُعد مسافت از کرج تا طالقان (100 کیلومتر) و با این که بیشتر ایام سال را در طالقان می مانم نماز و روزۀ این حقیر چگونه است؟ و آیا شامل مسأله 1723 مندرج در احکام دین آن حضرت می باشم یا خیر؟ دستور فرمایید ارشادم سازند.
با آرزوی موفقیت و پیروزی اسلام و نابودی دشمنان جمهوری اسلامی ایران
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، در طالقان حکم مسافر دارید و اعمال گذشته اگر مخالف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته قضا دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 250
[سؤال 3074] 1523
بسمه تعالی
محضر امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از تقدیم سلام حضور شما و به امید پیروزی حق بر باطل و آرزوی ظهور مهدی علیه السلام، استدعامند است مسألۀ زیر را جواب بفرمایید.
بنده قبلاً مقلد آیت الله بروجردی بودم و محل کارم تا منزل بیش از چهار فرسخ است؛ طبق فتوای جناب عالی نماز و روزه این افراد قصر است. من در سال 49 بیش از یک ماه روزه و نماز را قصر نمودم ولی بعداً دیدم که نمی توانم قضای آن را به جا آورم و بدون این که بدانم پس از عمل به مسأله ای، عدول جایز نیست، عدول نموده و تا حال نماز و روزه ام را تمام خواندم. استدعامند است جواب بفرمایید:
1. تکلیف نماز و روزۀ حدود 12 سال تمام خواندنم چه می شود؟
2. در آینده چطور انجام وظیفه نمایم؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و آنچه را بر خلاف وظیفه عمل کرده اید باید قضا نمایید.
[سؤال 3075] 1524
بسمه تعالی
با سلام و درود فراوان بر امام مسلمین، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، مرجع عظیم الشأن، خمینی بت شکن و با سلام بر کارکنان و خدمتگزاران دفتر امام خمینی
از مسئولین دفتر امام تقاضا دارم زحمت کشیده، نظر امام عزیز و امید مستضعفان را در مورد مسائل شرعی زیر جویا شده و ارسال دارید.
1. طبق حکم امام، فقط جایی وطن انسان حساب می شود که آن جا متولد شده باشد.آیا کسی که در جای دیگر متولد شده و بعد از چند سال (16 سال) به تهران آمده و چندین سال در تهران مانده و در این چند سالی که در تهران بوده، مدتی مقلد مجتهد
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 251
دیگر بوده و مدتی نیز مقلد امام بوده و هست و در این چند سالی که در تهران بوده، قصد توطّن کرده و فکر می کرده واقعاً وطن حساب می شود و در نتیجه، نمازهایش را کامل خوانده و روزه اش را هم گرفته؛ اما اکنون طبق حکم امام فهمیده که قضیه، این طور نبوده و نمی شود قصد توطّن کرد، آیا تمام نماز و روزه های این چند سال را باید قضا کند؟ و نیز اگر قرار است قضا شود، آیا مدتی هم که مقلد مجتهد دیگر بوده نیز باید قضا شود یا نه؟
بسمه تعالی، نمازهایی که بر خلاف وظیفه خوانده را باید قضا نماید.
2.کسی که تا کنون اصلاً خمس نداده، برای دادن خمس چگونه باید عمل کند؟ آیا خمس تمام وسایل و لوازمات ضروری که دارد، مثلاً مانند موتور، ماشین، یخچال، خانه، و غیره را نیز باید بدهد؟ و اگر باید بدهد، آیا باید خمس همان قیمت خرید را بدهد یا خمس قیمت فعلی را که ممکن است گران تر یا ارزان تر شده باشد؟
بسمه تعالی، به قیمت فعلی باید خمس بدهد و برای تصفیه حساب، مصالحه لازم است که باید به یکی از وکلای مسلّم الوکالۀ این جانب مراجعه نماید.
3. کسی که ارثی به او می رسد و می داند که خمس آن داده نشده و نیز می داند که این ارث، مخلوط به حرام نیز هست. برای دادن خمس آن چگونه باید عمل کند؟ آیا آن کافی است یا بیشتر باید بدهد؟
بسمه تعالی، باید دو خمس بدهد در صورتی که شرایط حلال شدن مال مخلوط به حرام، با تخمیس موجود باشد.
[سؤال 3076] 1525
بسمه تعالی
شخصی شهرستانی که در تهران دانشجو بوده و قصد اقامت نداشته است و نمازهایش را تمام می خوانده است و از امسال تهران را وطن خود قرار داده است، آیا قضای نمازها و روزه های چند سال قبل لازم است؟
بسمه تعالی، نمازها و روزه های گذشته اگر برخلاف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته، قضا دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 252
[سؤال 3077] ----> 885
2. در صورتی که بر خلاف آن دستور عمل کند و نداند که حکم شرعی در مورد تهران و غیر آن فرق می کند، آیا آن اعمال گذشته باطل هستند؟ چگونه باید آن ها را جبران کرد؟
بسمه تعالی، اعمالی که بر خلاف وظیفه انجام داده را، باید قضا کند.
[سؤال 3078] 1526
بسمه تعالی 18 / 3 / 1361
با سلام و درود به پیشگاه امام امت، خمینی بت شکن و تمامی پویندگان راه حق
سؤالی در زمینۀ نماز و روزۀ مسافر برایم پیش آمده که جهت اطلاع از حکم شرعی و ادای تکلیفم این مورد را ذیلاً شرح می دهم:
1. شغل من معلّمی می باشد و ساکن نارمک هستم. سال گذشته در محل سه راه آذری خدمت می کردم. طی سال بدون اطلاع از فتوای امام در مورد این که مسافت شرعی در شهر تهران از منزل تا مقصد به حساب می آید؛ نمازهایی را که در این مدت به جا آورده ام کامل و روزه ها را نیز گرفته ام. و چند روزۀ قضا نیز از سال قبل در این شرایط گرفته ام. تا این که امسال از این مسأله با اطلاع شدم و در حال حاضر احتمال می رود که مسافت منزل ما تا محل مذکور بیش از 21 کیلومتر باشد. در این صورت وظیفۀ من چه می باشد؟ در ضمن، تعداد نمازها و روزه هایی را که بدین صورت به جا آورده ام را دقیقاً نمی دانم؛ اگر قضای نماز و روزه بر من واجب باشد، به چه تعداد باید قضا کنم؟
بسمه تعالی، چهار فرسخ شرعی معادل تقریباً بیست و دو و نیم کیلومتر است. و اگر به مقدار مسافت رفته اید، نماز و روزه ای که بر خلاف وظیفه انجام گرفته را باید قضا نمایید. و فقط مقداری را که یقین دارید قضا نمایید. و همچنین اگر نارمک وطن شما نباشد و قصد ماندن ده روز نکرده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 253
باشید؛ باید نماز و روزه را به مقدار متیقن قضا کنید، هر چند فاصله کمتر از چهار فرسخ باشد.
2. آیا در همۀ موارد می توان به قرآن استخاره کرد یا موارد خاصی دارد؟ فی المثل در مورد طلاق گرفتن یا نگرفتن، می شود استخاره کرد؟ و دیگر آن که اگر شخصی استخاره کند و به آن عمل نکند، حکمش چگونه است؟
بسمه تعالی، استخاره الزام نمی آورد.
[سؤال 3079] 1527
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی رهبر عالی قدر، دام مجده العالی
بدین وسیله استفتا می نماید:
این جانبه از ابتدای تکلیف شرعی مقلد آن جناب بوده و اکنون هم هستم. با فتوای اخیر آن حضرت در روزنامۀ کیهان، شمارۀ 11641، مورخۀ سه شنبه 12 مرداد ماه جاری که حدود شرعی را منزل و محل سکونت معین فرموده اند، چون گاهی به عنوان مهمانی یا دیدن اقوام ـ مجبوراً ـ بایستی تا حدود سی کیلومتر یا بیشتر را طی نمایم، آیا اجازه می فرمایید در این مسأله به خصوص، به مرجع دیگری رجوع نمایم؟
ضمناً نمازها و روزۀ ماه مبارک امسال را که بدون توجه به این مسأله، کامل انجام داده ام چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، مسأله فوق، از موارد رجوع به غیر نیست؛ و نماز و روزه ای که مطابق با وظیفۀ شرعیه واقع نشده قضا دارد.
[سؤال 3080] ----> 1504
3. روزه و نمازی که قبل از دانستن این که امام در فتوای خود، محل سکونت غیر وطن را مانند مسافر می داند خوانده و گرفته شده است چه صورت دارد؟ با این که ما نماز و روزه را مانند وطن درست خوانده ایم، آیا قضای نماز و روزه لازم است یا نه؟
بسمه تعالی، آنچه بر خلاف وظیفه عمل شده، باید قضا شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 254
[سؤال 3081] ----> 1294
2. در صورتی که جاهل به مسأله بودم و تمام نماز و روزه ام را به صرف این که وطن دوم من است تمام و کامل خوانده ام اکنون وظیفه ام چیست؟
بسمه تعالی، نماز و روزۀ گذشته محکوم به صحت است، مگر آن که معلوم شود برخلاف وظیفه انجام گرفته است.
[سؤال 3082] 1528
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی، بنیان گذار جمهوری اسلامی، دامت افاضاته
1. مدتی قبل از محضر شریفتان در مورد مسأله ای استفتا شد که این جانب کارمند دولت و منزل بنده در جنوب تهران و محل کارم در شمیران است و شما فرمودید: در فرض مسأله، حکم مسافر را دارید. با توجه به مسأله فوق الذکر، بنده بدان حالت، مدت 13 سال گذراندم. علاوه بر این، رسالۀ عملیۀ حضرت عالی در دسترس نبوده و مسافر بودن خودم را در این مدت نمی دانستم، تا این که استفتا شده و فرمودید مسافرید و من بر حتم و یقین، در این مدت 13 سال نمازم را تمام خواندم و همچنین روزه را. نظر جناب عالی را در کیفیت اعمال سال های قبل بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، اگر بر خلاف وظیفه عمل انجام شده باید قضا شود.
2. سوسیس و کالباسی که در حال حاضر در بازار مورد استفاده قرار می گیرد، با توجه به این که رجوع شده به عاملین فروش، اظهار داشتند که قسمی حلال هست و قسمی حرام، منتها عاملین گفتند که ما از نوع حلال داریم؛ نظر جناب عالی را با توجه به مسأله فوق حکمش را بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، اگر در بازار مسلمین تهیه می شود و علم به وجود حرام در آن ندارید، محکوم به حلّیت است.
3. فردی از شمال، در تهران ازدواج کرده و حال این که شمال، فقط وطن شوهر است؛ وظیفۀ همسر در قبال اعمال عبادی در وطن شوهر چه کیفیت دارد؟
بسمه تعالی، وطن یکی از دو همسر، حکم وطن برای دیگری ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 255
[سؤال 3083] 1529
بسمه تعالی 6 / 5 / 1361
با درود به روان پاک شهدای گلگون اسلام و آرزوی توفیق شما بندگان صالح خداوند که در راه به تحقق رسیدن حکومت اسلامی، بیش از پیش کوشا بوده و خالصانه در راه او کوشش می کنید.
با عرض سلام، سؤالم را مطرح می کنم: من کارمندی هستم که در اصفهان خدمت می کنم و وطن اصلی من هم اصفهان نیست و محل کارم با محل سکونت، حدود 20 کیلومتر فاصله دارد و هر روز مجبورم این مسافت را طی کنم و نمی توانم قصد ده روز بکنم تا این که از حالت مسافر در بیایم. و مقلد حضرت امام امت، خمینی بت شکن هستم و از سال 58 تا سال 60 بنا به اطلاعات کمی که از مسائل شرعی داشتم و فتوای حضرت امام در رابطه با نماز و روزه برایم روشن نشده بود، نماز را کامل به جا آورده و روزه را هم می گرفتم و فکر می کردم که همیشه مسافر هستم؛ اما بعد از گذشت دو سال با روشن شدن این مسأله، هم اکنون نمازم را شکسته و روزه را هم قصر نمودم. می خواستم از محضر شما آقایان سؤال بکنم که این مدتی که بنده اطلاع کافی از این مسأله نداشته و با این که مسافر بودم، نماز را کامل خوانده و روزه را هم گرفته ام، تکلیف بنده چیست؟ آیا باید تمام این مدت را دوباره نمازش را به عنوان نماز مسافر قضا کنم و روزه را هم هر وقت که قصد کردم، دوباره به جا بیاورم یا این که نه احتیاجی نیست؟ تقاضا دارم در این رابطه، مسأله را برایم روشن کنید.
بسمه تعالی، در فرض سؤال، قضا واجب است.
[سؤال 3084] ----> 1003
2. فردی که در تهران زندگی می کند و در غیر محل تولد، حکم مسافر را دارد، تکلیف نماز و روزه هایی که قبل از فهمیدن فتوای جدید امام خوانده چیست؟
بسمه تعالی، آنچه را بر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 256
[سؤال 3085] 1530
بسمه تعالی 29 / 7 / 1361
حضور محترم امام امت، خمینی بزرگ، سرور و مولای ما
خواهشمندم پاسخ مسأله زیر را مرقوم فرمایید.
این جانب از سال 1354 از قم خارج شدم و جهت ادامۀ تحصیل به شیراز رفتم؛ یک سال در شیراز و چند سال در تهران تحصیل کرده ام؛ دانشجویان دانشکده که اغلب از شهرستان های دیگر به تهران آمده بودند، با توجه به این که حداقل برای چهار سال در تهران خواهند بود و روشن نبودن مسأله وطن دوم، به گمان این که نظر شما در مورد تهران (شهری که در آن تحصیل می کردند)، احتساب آن به عنوان وطن دوم است، نماز، روزه و...خود را مطابق معمول در وطن اول خود انجام می دادند و حکم بلاد کبیره را نیز اجرا نمی کردند؛ که البته از زمانی که حکم جناب عالی را دیده ایم (قریب 5 / 2 سال پیش تا به حال) آن را به اجرا در می آوریم.
خواهشمند است بفرمایید تکلیف نماز و روزۀ ما در طی 5 ـ 6 سال تحصیلی مان چه می شود؟ آیا صحیح است یا باید آن ها را قضا نماییم؟
در ضمن نمی دانم در مدت یک سالی که در شیراز بوده ام آیا نماز و روزه ام را مطابق احکام مربوط به مسافر انجام داده ام یا به طریق وطن دوم. در این مورد نیز تکلیف این جانب را بیان فرمایید. خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، اگر اعمالی که انجام داده اید بر خلاف وظیفه بوده، باید قضا نمایید و در شیراز حکم مسافر دارید. ولی در فرض مسأله قضا واجب نیست.
[سؤال 3086] ----> 7416
4. این جانب با تصور این که اقامتی نامحدود ولی نه همیشگی، شرایط وطن دوم را داراست، تا چندی پیش، نمازهای خود را در شهری که در آن اقامت گزیده ام، بدون
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 257
قصد ده روز همیشه کامل خوانده ام و روزه هایم را گرفته ام. حال مسأله آن چگونه است؟
بسمه تعالی، نمازهایی که بر خلاف وظیفه خوانده اید و روزه ها را باید قضا کنید.
[سؤال 3087] 1531
بسمه تعالی
این جانب در پادگان (06) تهران مشغول انجام وظیفه هستم. طرز خدمت من به این صورت است که 48 ساعت (دو شبانه روز) در پادگان می ماندم و روز سوم به خانه خودمان واقع در شهر ری (دولت آباد) می رفتم. در این ضمن نماز خود را کامل می خواندم و به هنگام ماه رمضان تمامی روزه های آن را روزه گرفتم، ولی در روز 28 ماه مبارک برایم واضح شد که با این خصوصیات مسافر حساب می شوم و از آن روز به بعد نماز را شکسته خواندم.
حال آیا به هنگام قضای روزه های ماه مبارک آیا لازم است که نمازهای آن روزها را نیز قضا بخوانم یا خیر؟ در صورت قضا کردن نمازها آیا لازم است که نمازهای مغرب و عشا را با هم قضا کنم یا فقط به قضای نمازهای چهار رکعتی اکتفا کنم؟
در این باره امیدوارم که ما را راهنمایی کنید.
بسمه تعالی، اگر نمازها را در جایی که باید شکسته بخوانید تمام خوانده اید قضا لازم است و نمازهایی که چهار رکعتی نبوده قضا ندارد.
[سؤال 3088] ----> 1459
4. از سال 52 الی 57 معلم مأمور خدمت در فلاورجان اصفهان بودم. در اصفهان منزل اجاره ای داشتیم و وطنم اصفهان نبود. صبح ها برای خدمت، به فلاورجان ـ که حدود 20 کیلومتر تا اصفهان فاصله داشت ـ می رفتم و ظهرها برمی گشتم و در آن
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 258
مدت پنج سال نمازها را کامل خواندم و روزه هم گرفتم؛ اکنون به این مسأله واقف شده ام. در آن زمان، از چند نفر که مورد اطمینان بودند سؤال کردم. یکی می گفت: شکسته و دیگری جواب می داد: فتوا تغییر کرده است و باید تمام خواند. تکلیف نماز و روزه های این مدت چیست؟ و در ضمن، قضای نماز دو سالی که غسل را اشتباه می کردم، در همین مدت خواندم. وضع این قضا چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، نماز شکسته است و نمازهایی را که تمام خوانده اید باید شکسته قضا نمایید؛ ولی نمازهایی را که تمام قضا کرده اید، اگر مطابق تکلیف قضای فائته انجام شده صحیح است.
[سؤال 3089] ----> 1277
4. چنانچه مسافر شناخته شوم، عبادات قبلی من تا کنون که کامل انجام می شود چگونه است؟
بسمه تعالی، نمازهایی که بر خلاف وظیفه انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 3090] 1532
بسمه تعالی سوم رجب المرجب 1403 ق
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی و مولانا الاعظم، امام خمینی، دام ظله العالی، السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
اگر از مقلدین حضرت عالی در مسألۀ قصر و اتمام در مسافرت و در بلاد کبیرۀ خارق العاده ـ مانند «تهران» ـ به واسطه غفلت و عدم اطلاع و یا جاهل بودن ـ اعم از قاصر و مقصر ـ بر خلاف فتوای حضرت عالی عمل نموده اند، حالا آیا نمازها و روزه های سنوات گذشته را قضا نمایند یا نه؟ لطفاً جواب مسأله را با توضیح کافی مرقوم فرمایید. متّعنا الله و الاسلام بطول بقاء وجودکم الشریف، آمین.
با آرزوی موفقیت و پیروزی اسلام و نابودی دشمنان جمهوری اسلامی ایران
بسمه تعالی، آنچه بر خلاف فتوا عمل شده و معلوم است، باید قضا شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 259
[سؤال 3091] 1533
بسمه تعالی 12 / 5 / 1361
محضر مبارک دفتر استفتای امام خمینی، مدّ ظله العالی
خواهشمندم به مسأله شرعی زیر پاسخ فرمایید:
این جانب در ماه مبارک رمضان با توجه به تحقیقی که کردم، یقین حاصل کردم مسافت رفت و برگشت منزل تا محل کار، کمتر از هشت فرسخ شرعی است، لذا روزه های خویش را به جا آوردم و نماز را تمام خواندم و پس از چند روزی بعد از ماه مبارک متوجه شدم که تحقیقاتم درست نبوده و مسافت فوق بیش از هشت فرسخ شرعی بوده است، فتوای حضرت امام در این مورد را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، باید نماز و روزه ها را قضا کنید.
[سؤال 3092] 1534
بسمه تعالی
شخصی در این چند سال اخیر که تهران از بلاد کبیره شده، در یکی از محله های تهران قصد اقامۀ عشره کرده و اطمینان داشته که قبل از تحقق اقامه، به محلۀ دیگری می تواند برود؛ لذا هر روز از آن محله، به محلۀ دیگری که محل شغل او بوده می رفته و نماز را تمام خوانده و روزه را هم گرفته؛ فعلاً متوجه شده که با این وضع، اقامه محقّق نمی شود. تکلیف او چیست؟ توضیح این که فاصلۀ بین دو محله، حدود شش کیلومتر بوده است.
بسمه تعالی، روزه ها و نمازهایی که مخالف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 3093] ----> 7368
4. اگر در گذشته نمازْ قصر بوده ولی بر اثر عدم اطلاع، به صورت کامل خوانده شده، باید اعاده گردد یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 260
بسمه تعالی، اگر نمی دانسته که وظیفۀ مسافر قصر است و تمام خوانده، نماز صحیح است.
[سؤال 3094] 1535
بسمه تعالی
حضور محترم برادران زحمت کش دفتر امام؛ سلام علیکم
محترماً؛ به عرض می رسانم که این جانب در سال 60 ـ 61 جهت انجام خدمت سربازی به یکی از پایگاه های نظامی تبریز اعزام شدم. در بدو ورود به تبریز (سایت رادار) به خیال این که باید تا پایان خدمت در آن جا بمانم لذا آن پایگاه نظامی را وطن دوم خود حساب می کردم و فاصلۀ پایگاه نظامی تا شهر تبریز کمتر از چهار فرسخ است، من هم هر هفته برای نماز جمعه یا برای تلفن و کارهای دیگر به شهر می آمدم و در طی این مدت ـ که یک سال به طول انجامید ـ نمازم را تمام می خواندم و اکنون که داوطلبانه با برادران بسیج در جبهه هستم و مشغول پیکار با کفار بعثی می باشم لذا برای نوشتن وصیت نامه به این مشکل برخورد کردم که آیا باید قضای شکستۀ آن یک سال را در وصیت نامه بنویسم یا این که همان نماز که خواندم درست است؟ از شما برادران گرامی تقاضا دارم که مرا در این امر شرعی راهنمایی کنید.
بسمه تعالی، در فرض سؤال، شما در پادگان مزبور حکم مسافر داشتید و نماز و روزه ای که برخلاف وظیفه انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 3095] 1536
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی، احتراماً؛ به استحضار می رساند این جانب خواهشمندم که به سؤالات زیر پاسخ فرمایید که مورد نیاز می باشد:
1. بنده در شرکتی اشتغال داشتم. بنا به تحقیقاتی، مسیری که آمد و رفت می کردم کمتر از حد فرسنگ شرعی برای این حقیر ثابت شده بود و اکنون از آن شرکت بیرون
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 261
آمده ام، هم محلی های این جانب ـ که همکارم می باشند ـ می گویند: ما تحقیق کرده ایم، آمد و رفتمان بیشتر از حد فرسنگ شرعی است. اکنون می خواهم عرض کنم که بنده قبلاً مقلد یکی از مراجع بودم (تا تاریخ 12 / 7 / 1358) و بعداً موضع ایشان برای بنده قابل قبول نبود و تقلیدم را از تاریخ مذکور عوض کردم و از فتواهای امام چندان آگاهی نداشتم و از تاریخ 12 / 7 / 1358 تا تاریخ 5 / 8 / 1360 روزه هایم را کامل گرفته ام و نمازها را هم تمام خوانده ام و در حال حاضر برای بنده خلاف اعتقاد سابق ثابت شده (یعنی با یک ماشین که مجهّز به کیلومتر شمار بود این مسافت را اندازه گرفتم، شده 25 کیلومتر؛ یعنی رفتن 25 و برگشتن هم 25 کیلومتر)، نتیجتاً از حضور امام امت کسب تکلیف می نمایم که در مدت مذکور نماز و روزه ام چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، آنچه برخلاف وظیفه عمل کرده اید را باید قضا نمایید.
2. اکنون از رادیو و تلویزیون سرودهایی با آهنگ های مختلف پخش می شود البته منظور رادیو و تلویزیون ایران، گوش کردن به آن سرودها چگونه است؟
بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.
3. وارد شدن برادران سپاهی به انجمن اسلامی و بسیج شوراهای محلی چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات است.
[سؤال 3096] 1537
بسمه تعالی 14 / 4 / 1361
خدمت برادران زحمت کش دفتر امام؛ سلام علیکم
محترماً؛ به عرض می رسانم که این جانب دارای مشکلی دربارۀ نماز هستم که تا حال به چند تن از روحانیون محترم مراجعه کردم ولی به علت مشکل بودن مسأله، جواب قانع کننده ای نیافتم، لذا با عذر خواهی از این که وقت با ارزش شما را می گیرم، مشکلم را با شما در میان می گذارم تا شاید راه چاره را نشانم دهید.
من در یکی از دهات ساری زندگی می کنم و هر سال برای تحصیل به شهر ساری می آمدم و خانه اجاره می کردم. فاصلۀ محل ما هم تا ساری 48 کیلومتر است؛ من هم
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 262
هر هفته برای دیدن خانواده به ده می رفتم. در طی این مدت تحصیلی به علت ندانستن مسأله و به علت این که هیچ موقع خود را مسافر حساب نمی کردم و ساری را وطن دوم خود حساب می کردم، نماز را تمام می خواندم و این امر پنج سال ادامه داشت. اکنون نمی دانم که باید آن نمازها را قضا کنم و دو رکعتی بخوانم یا این که نه؟ از آن جایی که اکنون در جبهه هستم و باید این مسائل را در وصیت نامه تذکر دهم، لذا از مقامات مسئول تقاضا دارم که مرا راهنمایی کنید. در صورت ممکن، مسأله را به امام اطلاع دهید، شاید که امام راهنمایی لازم را بکند. همان طور که می بینید مدتش زیاد است (پنج سال) و قضایش مشکل و توانایی مالی هم ندارم که برایم قضا نمایند.
بسمه تعالی، در فرض سؤال، شما در محل تحصیل حکم مسافر داشتید و نمازهایی که برخلاف وظیفۀ مسافر، در سفر خوانده اید قضا دارد، ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 3097] 1538
بسمه تعالی
بعد از حمد و ثنای پروردگار و سلام بر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و عرض سلام بر رهبر عالی قدر اسلام و امام امّت، چند سؤال دارم که با کسب اجازه، به عرض می رسانم.
1. در سال های 56 و 57 در خدمت ارتش بودم. محل خدمتم لویزان و حدود 24 کیلومتر از منزلمان فاصله داشت؛ هر روز از ساعت 6 صبح تا 2 بعد از ظهر در محل خدمت حاضر می شدیم. وضع نماز و روزۀ بنده که در آن زمان کامل به جا می آوردم چگونه و تکلیف بنده چطور بود؟ نماز، قصر بوده یا درست؟
2. محل شغل فعلی بنده تا منزل مسکونی در تهران، حدود 95 کیلومتر فاصله دارد. در مدت سال، بنده یک هفته در تهران و یک هفته در محل کارم بوده ام و تا کنون نماز و روزه را درست یعنی چهار رکعتی به جا آورده ام و روزه نیز گرفته ام.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 263
در این جا تکلیف بنده چیست؟
بسمه تعالی، در هر دو فرض سؤال، نماز و روزه ای که بر خلاف وظیفۀ مسافر انجام گرفته قضا دارد.
3. در موقع بازنشستگی مبلغی که در مدت 8 سال، هر ماه به عنوان پس انداز کسر کرده بودند، با مبلغی سود ـ حدود سی و پنج هزار تومان ـ به من دادند. این پول آیا خمس دارد و چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، هر مقدار که از کسر کردن حقوق زمان خدمت، بعداً به شما پرداخت شده خمس دارد، و مقداری که بابت ربح بر آن اضافه شده، ملک شما نمی شود باید آن را به مالک واقعی برگردانید و اگر از دسترسی به او مأیوس هستید، از طرف او به فقرا صدقه بدهید.
4. بعد از سی سال که بازنشست شده ام، مبلغ حدود شش هزار تومان به عنوان حقوق بازنشستگی دریافت می نمایم که با تعداد عایله ای که دارم، حقوق و خرج مساوی است. آیا این حقوق خمس دارد یا خیر ؟
بسمه تعالی، اگر زاید بر مؤونه سال نباشد خمس ندارد.
[سؤال 3098] ----> 989
4. در صورتی که شک نماید یا یقین بداند که بعد از غروب آفتاب به منزل می رسد بدین جهت نماز خود را شکسته به جا آورد ولی وقتی به منزل رسید هنوز نماز قضا نشده آیا بایستی مجدد نماز را به طور کامل به جا آورد یا همان نماز شکسته درست است؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است و اعاده ندارد.
[سؤال 3099] ----> 1384
2. نماز من موقعی که همراه بیمار هستم و بدون توقف یک روز هم، در وطنم چگونه می باشد؟ ثانیاً اگر وقت شرعی در وطنم رسیده باشد، آیا نمازم را در وطنم بخوانم یا در محل خدمتم؟
بسمه تعالی، مخیّر هستید و هر جا نماز خواندید، وظیفۀ همان جا را انجام دهید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 264
[سؤال 3100] ----> 69
2. در حدود 4 ماه از سال احتمال این که بعد از غروب آفتاب به منزل برسم وجود دارد؛ در این مدت می توانم نماز مسافر در محیط کار به جا آورم؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
[سؤال 3101] ----> 69
3. در صورت شرکت در نماز جماعت (در محل کار) آیا احتیاجی است که مجدداً در منزل نماز به جای آورم؟
بسمه تعالی، احتیاج به اعاده نیست.
[سؤال 3102] ----> 70
2. نماز را که وقت دارم بیایم به شهر آیا برای این که اول وقت نماز بخوانم باید نماز را شکسته بخوانم یا بیایم به شهر تمام بخوانم؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد نماز را اول وقت در سفر شکسته بخوانید.
[سؤال 3103] ----> 3501
3. کارکنانی که رفت و برگشتشان هشت فرسخ شرعی است، اگر در محل کار نماز بخوانند، احتیاج است که در صورت بودن وقت، دوباره در خانه اقامه شود؟
بسمه تعالی، اعاده لازم نیست.
[سؤال 3104] 1539
بسمه تعالی 2 / 6 / 1361
ما چند نفر نگهبان در شرکتی مشغول به کار هستیم. در وقتی که نماز جماعت برقرار می شود نماز جماعت می خوانیم و عده ای برای شک انداختن در کار ما می گویند نماز شما اشکال دارد برای این که باید نماز شکسته شما دوباره خوانده شود. دوم این که از وقت شرکت دزدیده اید باری رهبر عزیزتر از جانم چون هر نوبت سه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 265
نفر مشغول حفاظت می باشند می توانیم یک نفر انجام وظیفه بکند و دو نفر دیگر در نماز شرکت کنند خواهش می کنم جوابم را بدهید تا به همگی آن ها نشان داده شود.
1. آیا بعد از نماز شکستۀ جماعت بعد که آمدیم منزل باید نماز را تمام به جا بیاوریم؟
2. آیا از وقت شرکت دزدیده ایم یا نه؟
بسمه تعالی، باید مطابق مقررات عمل کنید و نمازی که در محل کار شکسته بخوانید در منزل اعاده ندارد.
[سؤال 3105] ----> 989
3. در صورتی که شخص یقین داشته باشد قبل از غروب آفتاب به منزل می رسد بایستی نماز را به طور شکسته در اداره به جا آورد یا در منزل به طور کامل؟
بسمه تعالی، می تواند قبل از برگشت به وطن شکسته بخواند.
[سؤال 3106] ----> 1730
3. کسی که در مسافرت است و ظهر می شود و می تواند نمازش را به خانه اش برساند، آیا باید صبر کند تا نماز را به خانه که رسید بخواند یا در مسافرت، شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، مختار است.
[سؤال 3107] ----> 1681
2. چنانچه در مسافرت، نماز ظهر و عصر را شکسته بخوانیم و هنوز آفتاب باشد که به شهر و وطن برسیم، آیا باز هم باید نماز ظهر و عصر را اعاده کنیم یا نه؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، اعاده واجب نیست.
[سؤال 3108] ----> 4971
3. اگر به جایی رویم که نماز شکسته باشد (مثلاً نماز ظهر و عصر) و نماز را
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 266
شکسته در آن جا ادا کنیم، چنانچه وقتی به مقصد اولیه بازمی گردیم وقت برای نماز باشد آیا باید دوباره نماز را کامل به جا آوریم یا خیر؟
بسمه تعالی، اعاده لازم نیست.
[سؤال 3109] 1540
بسمه تعالی
با عرض سلام و تقدیم احترامات فراوان، سؤال هایی به شرح زیر دارم که جواب های آن را از امام عظیم الشأن خواستارم:
1. اگر انسان در مسافرت، نماز شکسته بخواند و قبل از قضا شدن نماز (مثلاً غروب آفتاب برای نماز ظهر و عصر) به وطن بازگردد آیا خواندن نماز دوباره واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، اعاده واجب نیست.
2. اگر پدر پولی به فرزندان خود می بخشد برای خودشان و راضی نباشد که به حساب جنگ زدگان و... بگذارند چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر فرزند بالغ باشد پولی که به او بخشیده شده و به قبض او درآمده اختیارش با خود فرزند است.
3. رفتن به نماز جمعه و دعای کمیل در صورتی که پدر راضی نباشد چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر موجب اذیت والدین می شود باید کسب اجازه کنند.
4. اگر پدر خانواده خمس نپردازد وظیفۀ دیگر اعضای خانواده چیست؟ آیا خوردن نان این پدر حلال است؟
بسمه تعالی، اگر یقین ندارد که اموال مورد تصرف او از پول غیر مخمس تهیه شده است یا نه، چیزی بر او نیست.
5. آیا خوردن سوسیس و کالباس اشکالی دارد؟ با توجه به این که ما شنیده ایم که این مادۀ غذایی به وسیلۀ ارمنی ها تولید می شود. فتوای امام در این مورد چیست؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ مگر آن که احراز کند که از راه تماس با دست غیر مسلمان نجس شده و یا این که مشتمل بر چیزی است که خوردن آن حرام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 267
6. استفاده از بلیط هایی که دولت با قیمت ارزان تر در اختیار کارکنان خود قرار می دهد، برای افراد فامیل و یا آشنایان جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر مخصوص استفادۀ کارکنان باشد برای دیگران جایز نیست.
[سؤال 3110] 1541
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی
ضمن عرض سلام به حضور رهبر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی و با امید طول عمر با عزت و سلامتی کامل برای آن حضرت، باری با توجه به فتاوایی که چند ماهی است در مورد بلاد کبیره بودن تهران منتشر شده و این که این جانب مقلد حضرت امام هستم چند مسأله در موضوع فوق برایم مطرح است که عنوان می نمایم، خواهشمند است راهنمایی فرمایید.
1. در سال 1355 این جانب از اصفهان برای ادامه تحصیلات دانشگاهی به تهران آمدم، با توجه به این که این جانب موطنم اصفهان بوده، در تهران قصد ده روزه می کردم و ماه رمضان را روزه گرفته و نمازهای یومیه را تمام خواندم، اما فعلاً نمی دانم که آیا در طی ده روز اول اقامت در تهران در سال 1355 از یک منطقه تهران به منطقه ای دیگر رفته ام یا نه؟ در چنین صورتی آیا روزه ها یا نمازهای این جانب در آن زمان صحیح بوده است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر قصد اقامه در یکی از محله های تهران می کرده اید و فعلاً شک برای شما حاصل شده، نمازها و روزه ها قضا ندارند.
2. با توجه به مسأله فوق آیا فعلاً می توان در تهران روزۀ قضا گرفت؟ با توجّه به این که هر روز از یک منطقه تهران به منطقه ای دیگر می روم (هم اکنون هم دانشجو هستم).
بسمه تعالی، در مفروض سؤال قضا صحیح نیست.
[سؤال 3111] ----> 1335
2. من از چند نفر که پیشنماز بودند سؤالی کرده ام که این است: «اگر ما مثلاً در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 268
تهرانیم و نمازمان را شکسته بخوانیم آیا وقتی به منزل خودمان برگردیم و وقت باشد برای نماز باید نماز را دوباره تمام بخوانیم؟» که بعضی گفتند که باید تمام خواند و بعضی گفتند که دیگر لازم نیست که بخوانیم، تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، نمازی که در سفر شکسته خوانده می شود در وطن اعاده ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 269