مقدمه

‏‏مقدمه‏

‏‏پیروزی انقلاب اسلامی در ایران از جنبه های مختلف به تشدید مبارزات ضد‏‎ ‎‏صهیونیستی مسلمانان انجامید و روند مبارزه فلسطینی ها را دگرگون ساخت. رژیم شاه‏‎ ‎‏یک متحد نیرومند غرب و اسرائیل در منطقه حساس خاورمیانه به شمار می آمد. ایران‏‎ ‎‏در زمان شاه بازار واردات انبوه کالاها و محصولات اسرائیلی بود که اقتصاد رژیم‏‎ ‎‏اشغالگر را رونق می بخشید و از سوی دیگر شاه با صدور و تأمین نفت مورد نیاز اسرائیل‏‎ ‎‏به کمک این رژیم می شتافت و نفت ایران در مجموعه اقتصاد و صنایع اسرائیل، تبدیل به‏‎ ‎‏گلوله و سلاحی می شد که بر سینه فلسطینیان می نشست. ایران پایگاهی برای عملیات‏‎ ‎‏جاسوسی اسرائیل و کنترل اعراب منطقه شده بود. افشای روابط پنهان و آشکار شاه با‏‎ ‎‏اسرائیل و مخالفت با کمکهای بیدریغ رژیم شاه به دشمن مشترک مسلمانان یکی از‏‎ ‎‏انگیزه های قیام امام خمینی را تشکیل می داد که خود در این باره فرموده است:‏

‏‏     «یکی از جهاتی که ما را در مقابل شاه قرار داده است، کمک او به اسرائیل است. من‏‎ ‎‏همیشه در مطالبم گفته ام که شاه از همان اول که اسرائیل به وجود آمد با او همکاری‏‎ ‎‏کرده است و وقتی که جنگ بین اسرائیل و مسلمانان به اوج خود رسیده بود، شاه‏‎ ‎‏همچنان نفت مسلمین را غصب کرده و به اسرائیل می داد و این امر، خود از عوامل‏‎ ‎‏مخالفت من با شاه بوده است».‏‎[1]‎

‏‏    ‏‏سرنگونی شاه و حاکمیت نظام اسلامی در ایران نخستین ضربه مهلکی بود که‏‎ ‎‏اهداف توسعه طلبانۀ صهیونیستها را به طور جدی به مخاطره افکند.‏

‏
‏‎

‏‏     امریکا و دولتهای اروپایی، حامیان اصلی رژیم اشغالگر قدس با تجربه تلخی که از‏‎ ‎‏شکست خویش در مواجهه با نهضت امام خمینی اندوخته بودند برای مهار انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی و تغییر شرایط بسیج شدند و در این مسیر تا حد همسو شدن با رقیب شرقی‏‎ ‎‏خود (شوروی سابق) پیش رفتند که تبلور این همسویی را در تحریک صدام به اشغال‏‎ ‎‏خاک جمهوری اسلامی و حمایت همه جانبه از او در تمام مراحل جنگ طولانی  رژیم‏‎ ‎‏بعث عراق با نظام نوپای اسلامی در ایران از سوی دو ابرقدرت شاهد بودیم.‏

‏‏     جنگ تحمیلی با هدف اشغال و تجزیه ایران و نابودی انقلاب اسلامی آغاز شد و‏‎ ‎‏نظام جمهوری اسلامی را ـ که مصمم بود تا نقش پیشتازی خویش را در نبرد با دشمنان‏‎ ‎‏مسلمین ایفا کند و به شعار «امروز ایران و فردا فلسطین» جامه عمل بپوشاند ـ ناگزیر‏‎ ‎‏ساخت تا برای دفاع از موجودیت انقلاب خویش به صحنه جنگ ناخواسته کشیده‏‎ ‎‏شود، جنگی که بنا به اعتراف سران دول غربی و شرقی پدید آمده بود تا تکلیف انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی را یکسره کند و ملتهای مسلمان را از اندیشۀ قیام و انقلاب نومید سازد.‏‎ ‎‏بدین ترتیب صدام با تحریک و حمایت دشمنان مسلمین صحنه گردان حادثه ای تلخ و‏‎ ‎‏طولانی شد که امام خمینی از آن چنین یاد می کند:‏

‏‏     «آنچه که موجب تأسف بسیار است آن است که ابرقدرتها، بویژه امریکا، با فریب‏‎ ‎‏صدام، با هجوم به کشور ما، دولت مقتدر ایران را سرگرم دفاع از کشور خود نمود، تا‏‎ ‎‏مجال به اسرائیل غاصب تبهکار دهد تا به نقشۀ شوم خود که تشکیل اسرائیل بزرگ از‏‎ ‎‏نیل تا فرات است، اقدام نماید».‏‎[2]‎

‏‏    ‏‏هر چند که واقعیتهای تلخ، توطئه ها و موانعی که دشمنان اسلام در مسیر پیشرفت‏‎ ‎‏انقلاب اسلامی ایجاد کردند و همچنین بروز تحولات بلوک شرق، امریکا را قادر ساخت‏‎ ‎‏تا سازش و تسلیم در برابر اسرائیل را دوباره به عنوان تنها راه حل بحران خاورمیانه مطرح‏
‏‎

‏‏     کتاب حاضر متضمن رهنمودها و مواضع بزرگمردی است که نهضت الهی خویش را‏‎ ‎‏با اتکال به خدا و تکیه بر نیروی عظیم مردمی به انقلابی بزرگ در جهان اسلام مبدل‏‎ ‎‏ساخت.‏

‏‏     آنچه که در این اثر گردآوری شده است فرازهایی است از مواضع امام خمینی دربارۀ‏‎ ‎‏فلسطین که در مقاطع مختلف از تاریخ انقلاب اسلامی در سخنرانیها، پیامها و‏‎ ‎‏مصاحبه های آن حضرت منعکس گردیده است.‏

‏‏     مطالعه مجموعه حاضر به خوبی آشکار می سازد که حضرت امام در اوج قدرت نظام‏‎ ‎‏ستم شاهی، افشاگر روابط پنهان رژیم شاه و اسرائیل بود و مقابله با خطر اسرائیل برای‏‎ ‎‏جهان اسلام را بسیار جدی و پیگیرانه دنبال می کرد. امام خمینی اولین مرجع تقلید و‏‎ ‎‏پیشوای بزرگ مذهبی بود که مجوز حمایت از مبارزان فلسطینی از محل وجوهات‏‎ ‎‏شرعی و زکوات و صدقات را صادر نمودند. و در جریان جنایت رژیم اشغالگر قدس در‏‎ ‎‏به آتش کشیدن مسجدالاقصی، برخلاف مشی دیگران که بازسازی مسجد را وجهه‏‎ ‎‏همت خود قرار داده بودند، با دوراندیشی تمام بر حفظ آثار جنایت اسرائیل به عنوان‏‎ ‎‏عاملی سمبلیک در جهت تحریک و تشویق مسلمین بر علیه موجودیت مسبب اصلی‏‎ ‎‏جنایت؛ یعنی رژیم اشغالگر تأکید می نمود. ایشان از همان آغاز وجهه اسلامی و بعد‏‎ ‎‏اعتقادی مبارزه با اسرائیل را کارسازترین روش برای بسیج ملت مظلوم فلسطین و جلب‏‎ ‎‏حمایت امت اسلام از آنان معرفی نمود و اتخاذ مشیهای دیگری همچون تکیه بر قومیت‏
‏‎

‏‏     ایشان به مشکلات درونی جهان اسلام و از جمله ضعف و ناتوانی یا وابستگی بعضی‏‎ ‎‏از سران کشورهای اسلامی، وقوف کامل داشت و لذا بر آگاهی و شعور عمومی جهان‏‎ ‎‏اسلام منبعث از اصول اعتقادی و مشترکات ایمانی و فرهنگی امت و پرهیز از اختلافات‏‎ ‎‏فرقه ای تأکید می نمود و سران دولتهای اسلامی را به متابعت از این جریان فرا می خواند.‏‎ ‎‏و معتقد بود که دولتها تا آنجا که با این شعور و خواست عمومی مسلمین همسو و همراه‏‎ ‎‏باشند، شأن رهبری و مسئولیت هدایت مبارزه را عهده دار خواهند بود و الاّ ملتهای‏‎ ‎‏مسلمان می بایست با آنان همان کنند که ملت مسلمان ایران با شاه کرد.‏

‏‏     اینک به اختصار بعضی از وجوه نگرش حضرت امام در خصوص مسأله فلسطین و‏‎ ‎‏مقابله با دشمن صهیونیستی مطرح می گردد.‏

‏‏     با سیری گذرا در مجموعه حاضر می توان وجوه نگرش امام خمینی دربارۀ فلسطین  و‏‎ ‎‏مسائل پیرامون آن را در یک بیان مختصر چنین جمع بندی نمود:‏

‏‏ ‏

‏‏لزوم استفاده از حربه نفت علیه امریکا و اسرائیل‏

‏‏در زمانی که تجربۀ جنگهای متعدد اعراب و اسرائیل، بالاخص شکست جنگ رمضان،‏‎ ‎‏برخی از زمینه های سازش را در اعراب تقویت کرده بود، امام خمینی بر ادامه مبارزه با‏‎ ‎‏استفاده از حربه تحریم نفت علیه اسرائیل و حامیانش تأکید می کرد.‏

‏‏     ایشان در پیامی خطاب به دول و ملل اسلامی به مناسبت جنگ رمضان در تاریخ‏‎ ‎‏16 / 8 / 1352 نوشتند:‏

‏‏     «دولتهای ممالک نفت خیز اسلامی لازم است از نفت و دیگر امکاناتی که در اختیار‏‎ ‎‏دارند، به عنوان حربه علیه اسرائیل و استعمارگران استفاده کرده، از فروش نفت به آن‏‎ ‎‏دولتهایی که به اسرائیل کمک می کنند خودداری ورزند».‏‎[3]‎

‏‏    ‏‏این موضع حضرت امام در مقاطع مختلف و حتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏آزادی فلسطین در گرو بازیابی هویت اسلامی ‏

‏‏لازمه اتخاذ مواضع اصولی و مبارزه جدی با اسرائیل این است که مردم ضمن آگاهی،‏‎ ‎‏مبتلا به بیماری و تب مصرف نباشند و آنقدر به زمامداران خویش اعتماد داشته باشند که‏‎ ‎‏با آنان همکاری و همراهی کنند؛ ولی خفقان و استبداد حاکم بر اکثر کشورهای اسلامی‏‎ ‎‏به حدی بود که مردم پشتیبان حکومتها نبودند.‏

‏‏     با درک این موقعیت بود که امام خمینی تکیه گاه اصلی مقاومت را ایمان اسلامی ملتها‏‎ ‎‏دانسته می فرمایند:‏

‏‏     «ما تا به اسلام برنگردیم؛ اسلام رسول  الله ، تا به اسلام رسول  الله برنگردیم،‏‎ ‎‏مشکلاتمان سر جای خودش هست، نه می توانیم قضیۀ فلسطین را حلش کنیم و نه‏‎ ‎‏افغانستان را و نه سایر جاها را. ملتها باید برگردند به صدر اسلام. اگر حکومتها هم با‏‎ ‎‏ملت ها برگشتند که اشکالی نیست و اگر برنگشتند، ملتها باید حساب خودشان را از‏‎ ‎‏حکومتها جدا کنند و با حکومتها آن کنند که ملت ایران با حکومت خودش کرد تا‏‎ ‎‏مشکلات حل بشود...».‏‎[4]‎

‏‏ ‏

‏‏افشای مکرر نقشه اسرائیل بزرگ‏

‏‏شعار اصلی پارلمان اسرائیل این بود که «اسرائیل، مرزهای تو از نیل تا فرات است»؛ و‏‎ ‎‏این شعار در دوران ضعف و نوپایی اسرائیل که اشغالگران از جمعیت و قدرت اندکی در‏‎ ‎‏برابر دنیای اسلام برخوردار بودند مطرح می شد و بدیهی است که به هنگام قدرت برای‏
‏‎

‏‏     امام خمینی بارها خطر توسعه طلبی اسرائیل و عدم اکتفا به مرزهای فعلی را گوشزد‏‎ ‎‏نموده و خاطرنشان می ساختند که هرگونه انکار یا پرده پوشی اسرائیل از این هدف، فقط‏‎ ‎‏به منظور فریب افکار عمومی جهان اسلام و سودجستن از سیاست گام به گام در تعقیب‏‎ ‎‏اهداف نهایی است و چنانچه همین هشدار امام به خوبی درک می شد، راه بر انواع‏‎ ‎‏طرحهای سازشکارانه ای که به خیال خام می خواهند اسرائیل را اسیر تعهدات و‏‎ ‎‏توافقهای بین المللی نموده، از این طریق به قیمت واگذاری بخش عمده ای از سرزمینهای‏‎ ‎‏اشغالی، نوعی خودمختاری محدود در گوشه ای از سرزمین فلسطین به دست آورند،‏‎ ‎‏مسدود می شد.‏

‏‏ ‏

‏‏تفکیک یهود از صهیونیسم‏

‏‏می دانیم صهیونیزم یک پدیده سیاسی با آرمانهای جاه طلبانه، نژادپرستانه و‏‎ ‎‏استعمارگرانه است که زیر پوشش مذهب یهود، جلوه مذهبی به خود می گیرد و‏‎ ‎‏می کوشد به عنوان ناجی قوم یهود اهداف خود را دنبال نماید. امّا بر اهل نظر پوشیده‏‎ ‎‏نیست که ادعای وحدت نژادی یهودیان جهان ساخته و پرداخته صهیونیستهایی است که‏‎ ‎‏می خواهند با تمسک به این ادعای موهوم، غصب سرزمین فلسطین و جنایات خود در‏‎ ‎‏اراضی اشغالی را توجیه نمایند. و آشکار است که صحنه گردان اصلی این ماجرا در‏‎ ‎‏آغاز، استعمار انگلیس بود و اینک جای خود را به دولتمردان کاخ سفید سپرده است. و‏‎ ‎‏تردیدی نیست که استعمار نوین غرب هیچ گاه برای دین خدا و مردم دیندار دل‏‎ ‎‏نمی سوزاند و جز به منافع استعماری خویش نمی اندیشد. امام خمینی با آگاهی از این‏‎ ‎‏واقعیتها همواره با تفکیک مسأله یهود از صهیونیسم به مقابله با این ترفند برخاسته و‏‎ ‎‏نقاب تزویر از چهره مدعیان دفاع از یهودیت برمی دارد و صهیونیسم را اساساً جریانی‏‎ ‎‏سیاسی که با اصل دیانت و اهداف الهی انبیا در ستیز می باشد معرفی می نماید.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏
‏‎

‏‏امام خمینی همواره بازگشت به اسلام و متحد شدن را شرط نجات فلسطین و جلوگیری‏‎ ‎‏از امیال توسعه طلبانه صهیونیزم دانسته است و با تأکید بر اینکه مسأله اصلی اسرائیل‏‎ ‎‏نابود کردن اسلام است، خواستار کنار گذاشتن هرگونه اختلاف و از آن جمله اختلافات‏‎ ‎‏مذهبی بود.‏

‏‏     اگرچه اکثریت اعراب و مسلمانان ساکن فلسطین، پیروان مذاهب اهل سنت بودند اما‏‎ ‎‏امام خمینی به عنوان یک فقیه و مرجع شیعه از هیچ گونه حمایتی نسبت به آنان فروگذار‏‎ ‎‏نکرد. و قضیه فلسطین را امری مرتبط با کیان اسلام می دانست و به همین رو پیوسته همۀ‏‎ ‎‏مسلمین بویژه شیعیان لبنان را در کمک به فلسطینیان تشویق می نمود و تأکید می کرد که‏‎ ‎‏مشکل فلسطین مشکل جهان اسلام است.‏

‏‏     امام خمینی حکمفرمایی عده ای اندک از صهیونیستها را بر بیش از یک میلیارد‏‎ ‎‏مسلمان جهان ننگ و عار می دانست و می گفت:‏

‏‏     «چرا باید یک کشورهایی که دارای همه چیز هستند و دارای همه جور قدرت‏‎ ‎‏هستند، اسرائیل با آن عدۀ کم بیاید و به آنها اینطور حکمفرمایی کند؟ چرا باید اینطور‏‎ ‎‏باشد؟ جز این است که ملتها از هم جدا، و از دولتها جدا و دولتها از هم جدا، و یک‏‎ ‎‏میلیارد جمعیت مسلمین با همۀ تجهیزاتی که دارند نشسته اند و اسرائیل آن جنایات را به‏‎ ‎‏لبنان می کند و به فلسطین می کند».‏‎[5]‎

‏‏    ‏‏این سخن معروف امام خمینی رهبر بزرگ انقلاب اسلامی است که اگر همه مسلمین‏‎ ‎‏جمع شوند و هر کدام یک سطل آب بریزند، اسرائیل را آب می برد. امام می فرمود:‏

‏‏     «برای من یک مطلب به شکل معماست و آن این است که همۀ دوَل اسلامیّه و ملتهای‏‎ ‎‏اسلام می دانند که این درد چیست، می دانند که دستهای اجانب در بین است که اینها را‏‎ ‎‏متفرق از هم بکند، می بینند که با این تفرقه ها ضعف و نابودی نصیب آنها می شود،‏‎ ‎‏می بینند که یک دولت پوشالی اسرائیل در مقابل مسلمین ایستاده ـ که اگر مسلمین‏‎ ‎‏مجتمع بودند، هرکدام یک سطل آب به اسرائیل می ریختند او را سیل می برد ـ مع ذلک‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏بهره گیری از فرصتها و قابلیتهای جهان اسلام‏

‏‏امام خمینی در دفاع از حقوق مظلومین فلسطین و در مسیر بسیج ملل اسلامی در حمایت‏‎ ‎‏از قیام فلسطینیان معتقد بود که به جای روی آوردن به مناسبتها و سوژه ها و موضوعاتی‏‎ ‎‏که ریشه در فرهنگ ملت مسلمان فلسطین ندارند؛ می بایست از متن ایدئولوژی اسلام و‏‎ ‎‏قابلیتهای آن بهره گرفت. اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان «روز جهانی‏‎ ‎‏قدس» نمونه ای از این رویکرد آگاهانه امام خمینی است. ماه رمضان فرصتی است که‏‎ ‎‏جهان اسلام با معنویت حاصل از یک ماه روزه داری مؤمنان و برگزاری مراسم و مجامع‏‎ ‎‏مذهبی و تربیتی، آمادگی لازم را برای عطف توجه به مسئولیتهای خطیر امت در قبال‏‎ ‎‏آزادی قبله اول مسلمین به دست آورد. و چنانچه موانع سیاسی و تبلیغاتی قدرتهای‏‎ ‎‏استکباری و ایادی آنان در سرزمینهای اسلامی با همت مسلمانان رنگ ببازند، روز‏‎ ‎‏جهانی قدس می تواند نقشی بسیار تعیین کننده در اتحاد ملل اسلام و بسیج و تهییج‏‎ ‎‏نیروهای مسلمین برای آزادی قدس شریف ایفا نماید.‏

‏‏     احیای حج ابراهیمی و توجه به فلسفه واقعی حج که در قرآن مجید «قیام للناس»‏‎ ‎‏نامیده شده است. و تأکید بر مراسم برائت از مشرکین به عنوان جزئی تفکیک ناپذیر از‏‎ ‎‏روح حج واقعی و مناسک آن، نمونه ای دیگر از قابلیتهای جهان اسلام در باور امام‏‎ ‎‏خمینی است که براساس آن هرگاه کنگره جهانی حج که مرکز توجه و تمرکز میلیونها‏‎ ‎‏نفوس از مسلمین سراسر عالم از همه فرق و مذاهب آن است، فلسفه واقعی خویش را‏‎ ‎‏باز یابد و به کانونی جهت شناخت مشکلات جهان اسلام و افشای طرحهای خائنانۀ‏‎ ‎‏دشمنان اسلام و ایادی آنان تبدیل شود. قهراً مسأله فلسطین و اشغال اراضی مسلمین‏‎ ‎‏به وسیله مشتی صهیونیست نیز به عنوان یکی از مهمترین دردهای جهان اسلام در صدر‏‎ ‎‏مسائل قرار خواهد گرفت و از طریق کنگره حج می توان حمایت و همدلی مسلمین عالم‏‎ ‎‏را پدید آورد و امکانات دنیای اسلام را برای حل ریشه ای این زخم کهنه بسیج نمود. و‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏معاونت پژوهشی                               ‏

‏‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (س) ‏

‎

‏‎ ‎

‏‎

• )) صحیفۀ امام؛ ج 5، ص 187.
• )) همان؛ ج 18، ص 145.
• )) همان؛ ج 3، ص 2.
• )) صحیفۀ امام؛ ج 13، ص 89.
• )) صحیفۀ امام؛ ج 10، ص 417ـ418.
• )) همان؛ ج 9، ص 274.