فصل اول: نقش مردم در حکومت اسلامی
شرکت مردم در رهبری امور جامعه
جامعۀ فردا، جامعۀ ارزیاب و منتقدی خواهد بود که در آن تمامی مردم در رهبری امور خویش شرکت خواهند جست.(789)
16 / 8 / 57
* * *
حق قانونی و شرعی تعیین سرنوشت
این مجلسمان برخلاف قوانین است، و حق شرعی و حق قانونی و حق بشری ما این است که سرنوشتمان دست خودمان باشد.(790)
12 / 11 / 57
* * *
پیوستگی جمهوری اسلامی با مردم
بالاخره ما مردم را لازم داریم، یعنی، جمهوری اسلامی تا آخر مردم را می خواهد. این مردم اند که این جمهوری را به این جا رساندند و این مردم اند که باید این جمهوری را راه ببرند تا آخر.(791)
4 / 6 / 63
* * *
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 615
مسئولیت در برابر کار خود و دیگران
همت لازم دارد. و مهم این است که افراد، هر یک خودشان را مسئول بدانند. هم مسئولِ خودشان بدانند، هم مسئولِ کارهای دیگران. مسئول خودشان که کاری که به آنها محوَّل می شود، مثل مثلاً شماها که در شهرداری اهواز هستید. هر کاری که محوَّل به هر فردی است، منتظر این نشود که یک کس دیگری کاری بکند. این باید کار خودش را خوب انجام بدهد، و اگر چنانچه دید آن برادرش، آن رفیقش کارش را خوب انجام نمی دهد، مسئول او هم هست، باید او را هدایت کنند، کُلُّکُمْ رٰاعٍ، همه باید مراعات بکنید، و همه تان هم مسئولید، همۀ ما مسئولیم. یک مملکتی را باید خود شما اداره کنید. باید خود ملت اداره کنند.(792)
17 / 8 / 58
* * *
مردم حافظ امنیت جامعه
آگاهی مردم و مشارکت و نظارت و همگامی آنها با حکومت منتخب خودشان، خود بزرگترین ضمانت حفظ امنیت در جامعه خواهد بود.(793)
10 / 8 / 57
* * *
ملت ناظر بر اجرای اسلام
ان شاءالله ، خداوند شماها را و همۀ ملت را موفق کند و اسلام را به آن طوری که دلخواه است و آن طوری که خواست خدای تبارک و تعالی هست به آنطور در این کشور پیاده کنید. و این محتاج است به اینکه تمام کشور ما و تمام ملت ما حاضر باشند در صحنه و خودشان ناظر باشند که اگر کسی تخطی از اسلام و تخطی از قوانین اسلام بکند، او را سرزنش کنند و او را از صحنه خارج کنند.(794)
22 / 1 / 60
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 616
لزوم استمرار حضور مردم
این نهضت یک امر الهی است. و خدا فرموده است فَاسْتَقِمْ کَمٰا أُمِرْتَ وَ مَنْ تٰابَ مَعَکَ همان طوری که پیغمبر اکرم از هیچ آمد و فتح کرد و نورش همه جا را گرفت، شما ملت هم بعد از آن رژیم فاسد، از هیچ شروع کردید. یعنی، هر چه بود خرابی بود و شما شروع کردید برای درست کردن آن. اما رفیق نیمه راه نباشید. این طور نباشد که ما تا اینجا رفته ایم حالا از اینجا دیگر برویم سراغ کارهای دیگرمان. در رأس امور این است که ما این امر الهی را که فَاسْتَقِمْ کَمٰا أُمِرْتَ وَ مَنْ تٰابَ مَعَکَ این امر الهی را ما اجرا کنیم.(795)
28 / 6 / 61
* * *
لزوم آگاهی مردم نسبت به امور جامعه
در جمهوری اسلامی، باید صادقانه تمامی اخبار و خصوصاً مسائل مربوط به جنگ و نحوۀ برخورد دولتهای بزرگ با ملت ایران، برای مردم بازگو شود.(796)
7 / 7 / 61
* * *
لزوم مشارکت مردم در همۀ امور
مردم را در همۀ امور شرکت بدهیم. دولت به تنهایی نمی تواند که این بار بزرگی که الآن به دوش این ملت هست بردارد. همان طوری که ملاحظه می کنید چنانچه این شور و شعف ملت و جوانهای عزیز نبود، هیچ دولتی نمی توانست مقابله کند با این قدرتهایی که همۀ قدرتشان را، قوه شان را پهلوی هم گذاشتند و به ما حمله کردند. بدون اینکه این ملت همراهی کند ما نمی توانستیم کاری بکنیم. هر چی
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 617
داریم از اینهاست و هر چی هست مال اینهاست، دولت عامل اینهاست، قوۀ قضائیه عامل اینهاست، قوۀ اجراییه عامل اینهاست. قوۀ مقننه عامل اینهاست؛ ادای تکلیف باید بکنند، شرکت بدهند مردم را در همۀ امور. همان طوری که با شرکت مردم در این جنگ، شما بحمدالله پیروز شدید و پیروزتر هم خواهید شد، با شرکت اینها شما می توانید اداره کنید این کشور را. مردم را در امور شرکت بدهید، در تجارت شرکت بدهید، در همۀ امور شرکت بدهید. مردم را در فرهنگ شرکت بدهید، مدارسی که مردم می خواهند درست کنند کارشکنی نکنید برایشان، البته نظارت لازم است، انتقاد هم لازم است لکن کارشکنی نکنید.(797)
19 / 3 / 65
* * *
مفهوم پشتیبانی مردم
بدون پشتیبانی مردم نمی شود کارکرد. و پشتیبانی هم به این نیست که مردم الله اکبر بگویند این پشتیبانی نیست. پشتیبانی این است که همکاری کنند، همکاری این است که در تجارت همکاری کنند، شما مجال به آنها بدهید همکاری کنند. وقتی این مجال را شما دادید، مردم کمک شما هستند.(798)
4 / 6 / 63
* * *
ساختن کشور با مشارکت عمومی
باید همۀ قشرها برای خودشان تکلیف فرض کنند، بگویند ما موظفیم. همان طوری که هر آدمی خودش موظف می داند که بچۀ خودش، و اطفال خودش را اداره کند و می رود دنبال اینکه اداره کند او را، این احساس باید در ما پیدا بشود که این مملکت عائلۀ ما هستند و
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 618
خانه ماست؛ این خانه را باید صاحبخانه ها درستش بکنند. صاحبخانه هم یکی نیست، دو تا نیست؛ همه اند. اینطور نیست که صاحبخانه ای داشته باشیم. همۀ ملت است و همۀ کشور. همۀ کشور مال همۀ ملت است. اینها باید خودشان بنشینند درستش بکنند و باید همه با هم دست به هم بدهیم؛ و الآن وقت این نیست که ما اشکال کنیم به این طرف و آن طرف.(799)
6 / 3 / 58
* * *
لزوم پذیرفتن مسئولیت در جامعه
امروز روزی است که همه قشرهایی که در این کشور هستند مسئول هستند. هیچ فردی از افراد این کشور، چه از نویسنده و روشنفکر و چه روحانی و دانشگاهی و چه ارتش و سپاهی و بسیج و عشایر و چه مردم بازار و مردم خیابانها نمی توانند عذری پیدا بکنند به اینکه ما برای فلان عذر نتوانستیم به این کشور اسلامی خدمت کنیم. تمام عذرها را خدای تبارک و تعالی راهش را بسته و حجت را بر همه ما تمام کرده است. و امروز ایران میدان کار است، میدان نبرد است با شیاطین، و میدان سازندگی جوانان است، و میدان خدمت به اسلام و خدمت به مسلمین و خدمت به مستضعفان جهان. هر کس در هر شغلی که به او پیشنهاد می شود، اگر شایستگی ندارد برای آن شغل، برای او صحیح نیست و جایز نیست که در آن شغل وارد بشود، و اگر شایستگی دارد برای آن، برای او صحیح نیست که شانه خالی کند. امروز ما احتیاج به همۀ گروههایی که در کشور هستند داریم، و همۀ ملت ایران احتیاج به گروههای مختلف دارند، و اسلام عزیز هم احتیاج به فعالیت همۀ شماها دارد. از طرف خدای تبارک و تعالی عذرها منقطع است؛ راه را باز کرد، موانع را برطرف کرد، دشمنان را
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 619
کنار گذاشت و میدان را برای فعالیت باز کرد. و ما در این کشور، اسلام، در این کشور احتیاج به بسیاری از چیزها دارد که آنها که می توانند این احتیاج را رفع کنند و شایسته هستند، برای آنها عذری نیست که وارد نشوند.(800)
26 / 10 / 61
* * *
کتابحکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 620