شورای عالی قضایی

شورای عالی قضایی

‏ ‏

‏ ‏

تأیید صلاحیت اعضای شورای عالی قضایی

‏شما در چه زمانی سراغ دارید که یک همچو افرادی شورای قضایی‏‎ ‎‏را تحقق بدهد؟ اگر اطلاع دارید و ما اطلاع نداریم، خوب، آن را هم‏‎ ‎‏تذکر بدهید که قضاوت در زمان محمدرضا، در زمان رضا شاه، از حالا‏‎ ‎‏بهتر بود؛ قضات آن وقت از قضات حالا بهتر بودند. قضات آن وقت را‏‎ ‎‏من نمی خواهم صحبتی بکنم از آنها، ولی شماها می دانید که‏‎ ‎‏وضع چه جوری بود و چه اشخاصی بر مال و جان این کشور‏‎ ‎‏حکومت می کردند؛ قضاوت می کردند. حالا این شورای قضایی، که از‏‎ ‎‏علما تحقق پیدا کرده است، شما می گویید این شورای قضایی قدرتهای‏‎ ‎‏قضایی سابق بهتر بود؟! و با همه نقیصه ای که ما داریم و این نقیصه را‏‎ ‎‏هم نمی توانیم با این زودی از بین ببریم، مع ذلک، قضای فعلی و‏‎ ‎‏قدرت قضای فعلی اصلاً طرف نسبت با سابق نیست. اگر می گویید هست،‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 121

‏اطلاع بدهید.(166)‏

1 / 1 / 61 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تشکر از زحمات شورای عالی قضایی

‏این شورای عالی قضایی که بود من باید تشکر کنم از اینها.‏‎ ‎‏اینها زحمت کشیده اند، دو ـ سه سال زحمت کشیده اند، رنج‏‎ ‎‏برده اند، خدمت کرده اند، و اینطور نیست که آنها هم برای مقامی‏‎ ‎‏آمده بودند. آنها از بزرگان روحانیون هستند. آنها هم مثل سایر‏‎ ‎‏روحانیون از محلی که مأنوسشان بوده است و مطلوبشان بوده است‏‎ ‎‏آمدند در یک محیطی که زحمتش زیاد و رنجش زیاد و کارش زیاد و‏‎ ‎‏مسئولیت پیش خدایش هم زیاد و نارضایتی پیش مردم هم زیاد.‏‎ ‎‏اینطوری نیست که اینها آمده باشند یک بهره ای برده باشند. برایشان‏‎ ‎‏هم هیچ مطرح نیست که حالا اینجا خدمت بکنند یا آنجا خدمت بکنند.‏‎ ‎‏یک مرد اسلامی روحانی که با روحیات اسلام مأنوس است فرقی‏‎ ‎‏پیشش نیست که حالا بشود رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور‏‎ ‎‏یا کار دیگری بکند، جور دیگری خدمت بکند، این هم فرقی مابینش‏‎ ‎‏نیست. بنابراین، اینطور نیست که اگر به واسطۀ بعضی مصالح و‏‎ ‎‏بعضی جهاتی که در کار بوده است کسی گمان بکند که این آقایانی که‏‎ ‎‏در شورای عالی قضایی بوده اند یک وقت خدای نخواسته،‏‎ ‎‏نامطلوب هستند. اینها همه شان مطلوب، همه شان خدمتگزار،‏‎ ‎‏اینها خدمت کرده اند. اینها بعضیشان در انقلاب، از اول انقلاب‏‎ ‎‏خدمت کرده اند. بناءً علیه اگر یک مصالحی اقتضا بکند که آن آقایانی‏‎ ‎‏که مدتی رنج کشیده اند این رنجشان را حالا بدهند کسی دیگر بکشد‏‎ ‎‏و خودشان مثلاً یا استراحت کنند یا در جایی که زحمتش کمتر است‏‎ ‎‏و گرفتاریش کمتر است آنجا خدمت بکنند، اینطور نیست که ـ حالا‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 122

‏فرض کنید ـ اشخاص خیال کنند که نه، این آقایان معلوم شد چه‏‎ ‎‏هستند. نخیر اینها همه شان را سی سال است، بعضی از اینها را‏‎ ‎‏سی سال است می شناسم. بنابراین، اینطور نیست که مردم گمان کنند یا‏‎ ‎‏کسی گمان بکند این آقایان نامطلوب بودند و رفتند. اینها مطلوب‏‎ ‎‏بودند، لکن خسته شده اند. دیگر خستگی، یک وضعی پیدا می کند‏‎ ‎‏انسـان در قضـاوت، کـه گـاهی خستـه می شـود و ایـن اسبـاب این‏‎ ‎‏می شود که یک کار سبکتری یا یک وضع بهتری، تغییر وضعی داده‏‎ ‎‏شود.(167)‏

19 / 10 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

لزوم پذیرش خطا

‏فقهـای شـورای نگهبـان و اعضـای شـورای عالی قضـایی هـم بـاید‏‎ ‎‏اینطـور بـاشند که اگـر در مسـأله ای اشتبـاه کـردند صـریحاًبگوینـد‏‎ ‎‏اشتبـاه کـردیم و حـرف خـود را پس بگیـرند، مـا کـه معصـوم‏‎ ‎‏نیستیم.(168)‏

20 / 9 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حمایت از تصمیمات شورای عالی قضایی

‏من به مردم عرض می کنم که افراد این شورا را از سال های قبل‏‎ ‎‏می شناسم و برای این مقام صلاحیت دارند، و اگر دستور و حکمی از آنها‏‎ ‎‏صادر شد، هیچ فردی حق جَوّسازی، نه در روزنامه ها و نه در نطق ها و نه‏‎ ‎‏در بین مردم را ندارد. تضعیف قوّۀ قضاییه صلاح نیست و باید قوّۀ قضاییه‏‎ ‎‏را تقویت نمود.(169)‏

2 / 10 / 63

*  *  *


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 123

رسیدگی دقیق شورای عالی قضایی

‏از شـورای محتـرم قضـایی تقاضا می شود که در انتخاب قضات، چه آنان‏‎ ‎‏که به حد صلاحیت رسیده اند و چه آنان که به طور مجاز مشغول‏‎ ‎‏می شوند، حد اعلای دقت را بفرمایند. چنانچه لازم است اشراف بر‏‎ ‎‏کیفیت اعمال قضات محترم تا حد امکان داشته باشند و اگر خلافی‏‎ ‎‏اشتبـاهاً شده باشد جبران نمایند و اگر احیاناً خدای نخواسته به طور‏‎ ‎‏عمد بوده، با قاطعیت و شدت عمل با آنان رفتار نمایند و نگذارند‏‎ ‎‏اشخاص نفوذی غیر متعهد این دستگاه مقدس اسلامی را آلوده‏‎ ‎‏نمایند.(170)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

22 / 11 / 63

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اتحاد و همفکری در شورای عالی قضایی

‏اگر شورای عالی قضایی قوی باشد و همگی اتحاد قوی داشته باشید،‏‎ ‎‏مشکلترین کارها را ان شاءالله می توانید حل کنید. البته همیشه‏‎ ‎‏همفکری داشته باشید، و کار را هم خوب انجام داده اید ولی حجم کار‏‎ ‎‏چون زیاد است، باید بیشتر تلاش کنید.(171)‏

16 / 4 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

توصیه به شورای عالی قضایی

‏بسمه تعالی‏

‏شورای عالی قضایی جمهوری اسلامی ایران ‏

‏مسائلی را گوشزد می کنم:‏

‏     1. شما که مسئولیت قضایی دارید و بـالاترین مرجع قضـایی‏‎ ‎‏در کشورِ پنجاه میلیونی می باشید نباید به کار دیگری در‏‎ ‎‏وقت اداری اشتغال داشته باشید. آیا بهتر نیست که برای سر و ‏‎ ‎‏سامان دادن به امور قضایی در غیر وقت اداری هم به کار قضایی‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 124

‏بپردازید.‏

‏     2. تقسیم کار قضایی موجب می شود تا بدانیم با چه کسی روبه رو‏‎ ‎‏هستیم. و ظاهراً این امر ضروری است؛ و حفظ قانون هم در این صورت‏‎ ‎‏امکان دارد.‏

‏     3. اینجانب تحمل تعطیل حکم خدا را ندارم. اگر کم کاری شود،‏‎ ‎‏خود همـان گـونه که در چنـد مورد اقدام کرده ام مستقیماً اقدام‏‎ ‎‏می نمایم.‏

‏     من به شما علاقه دارم، اما در مقابل تکلیف شرعی نمی توانم‏‎ ‎‏بی تفاوت باشم. والسلام.(172)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

27 / 10 / 67

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اصلاح دستگاه قضا

‏از شورای عالی قضایی می خواهم امر قضاوت را که در رژیم سابق به‏‎ ‎‏وضع أسفناک و غم انگیزی درآمده بود با جدیت سر و سامان دهند؛‏‎ ‎‏و دست کسانی که با جان و مال مردم بازی می کنند و آنچه نزد آنان‏‎ ‎‏مطرح نیست عدالت اسلامی است از این کرسی پراهمیت کوتاه کنند، و‏‎ ‎‏با پشتکار و جدیت بتدریج دادگستری را متحول نمایند؛ و قضات‏‎ ‎‏دارای شرایطی که، ان شاءالله با جدیت حوزه های علمیه مخصوصاً‏‎ ‎‏حوزۀ مبارکۀ علمیۀ قم تربیت و تعلیم می شوند و معرفی می گردند،‏‎ ‎‏به جای قضاتی که شرایط مقررۀ اسلامی را ندارند نصب گردند، که‏‎ ‎‏ان شاءالله تعالی بزودی قضاوت اسلامی در سراسر کشور جریان پیدا‏‎ ‎‏کند.(173)‏

15 / 3 / 68

*  *  *


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 125

حکم آقای عبدالله نوری

‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏جناب مستطاب حجت الاسلام آقای عبدالله نوری ـ دامت افاضاته‏

‏     جنابعالی به نمایندگی از طرف اینجانب در انجمن نظارت بر انتخاب‏‎ ‎‏سه نفر اعضای شورای عالی قضایی تعیین می شوید تا بر جریان این‏‎ ‎‏انتخابات بر طبق مقررات نظارت کنید. ان شاءالله تعالی موفق‏‎ ‎‏باشید.(174)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

28 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقای حسینعلی منتظری

‏بسمه تعالی‏

‏جناب مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ حسینعلی‏‎ ‎‏منتظری ـ دامت برکاته‏

‏     جنابعالی برای احراز مقام اجتهاد قُضاتی که خود داوطلب شده و یا‏‎ ‎‏دیگران آنها را برای عضویت در شورای عالی قضایی معرفی کرده اند، به‏‎ ‎‏هر نحو صلاح می دانید اقدام نمایید. از خدای تعالی ادامه توفیقات آن‏‎ ‎‏جناب را خواستارم.(175)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

20 / 3 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقای محمدعلی صدوقی

‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ محمدعلی صدوقی ـ دامت افاضاته ‏

‏     ‏‏جنابعالی به نمایندگی از طرف اینجانب در ستاد نظارت بر انتخاب یک‏‎ ‎‏نفر عضو شورای عالی قضایی تعیین می شوید تا بر جریان این انتخاب بر‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 126

‏طبق مقررات نظارت نمایید. ان شاءالله تعالی موفق باشید.‏‏(176)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

1 / 5 / 60 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقای حسینعلی منتظری

‏بسمه تعالی‏

‏خدمت جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ حسینعلی‏‎ ‎‏منتظری ـ دامت افاضاته‏

‏     در احراز صلاحیت افرادی که برای عضویت در شورای عالی قضایی‏‎ ‎‏پیشنهاد شده اند، به هر نحو صلاح می دانید اقدام نمایید.‏‎[1]‎

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

3 / 7 / 60 

‏خدمت جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ حسینعلی‏‎ ‎‏منتظری ـ دامت افاضاته‏

‏     جنابعالی در این مطلبی که در فوق است هر نحو صلاح می دانید‏‎ ‎‏اقدام فرمایید.‏‎[2]‎‏(177)روح الله الموسوی الخمینی‏

3 / 7 / 60

 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تأیید نظر آقای منتظری

‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏هیأت نظارت بر انتخابات اعضای شورای عالی قضایی‏


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 127

‏     ‏‏اسامی نامزدهای انتخاباتی عضویت شورای عالی قضایی که‏‎ ‎‏تشخیص صلاحیت آنان به جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای‏‎ ‎‏منتظری ـ دامت افاضاته ـ محول شده بود، طبق تأیید ایشان که مورد‏‎ ‎‏تأیید اینجانب است، در نامۀ ضمیمه به آن هیأت اعلام می گردد.(178)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

12 / 7 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقای محمدعلی صدوقی

‏بسم الله الرحمن الرحیم ‏

‏جناب حجت الاسلام آقای آقاشیخ محمدعلی صدوقی ـ دامت افاضاته‏

‏     جنابعالی به نمایندگی از طرف اینجانب در ستاد نظارت بر انتخاب‏‎ ‎‏دو نفر عضو شورای عالی قضایی تعیین می شوید تا بر جریان این انتخاب‏‎ ‎‏بر طبق مقررات نظارت نمایید. ان شاءالله موفق باشید.(179)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

5 / 11 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقای حسینعلی منتظری

‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏خدمت جناب حجت الاسلام و المسلمین آقا حاج شیخ حسینعلی‏‎ ‎‏منتظری ـ دامت افاضاته ‏

‏     جنابعالی در احراز صلاحیت افرادی که برای عضویت در‏‎ ‎‏شورای عالی قضایی پیشنهاد شده اند به هر نحو صلاح می دانید اقدام‏‎ ‎‏فرمایید. والسلام علیکم و رحمة الله .(180)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

3 / 3 / 62


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 128

تأیید نظر آقای منتظری

‏ [‏‏بسمه تعالی. محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی ـ مدظله‏‎ ‎‏العالی‏

‏     پس از سلام، پیرو دستور حضرتعالی در مورد اقدام نسبت به‏‎ ‎‏تشخیص صلاحیت کاندیداهای عضویت در شورای عالی قضایی هیأتی‏‎ ‎‏از علما و مدرسین محترم تعیین و پس از بررسیهای لازم صلاحیت افراد‏‎ ‎‏نامبرده در ورقۀ ضمیمه که لفّاً خدمت حضرتعالی ارسال می گردد تأیید‏‎ ‎‏شده. سلامت و دوام عمر حضرتعالی را از خدای متعال مسئلت دارم.‏‎ ‎‏اطال الله ظلکم علی رؤوس المسلمین. حسینعلی منتظری‏‏]‏

‏بسمه تعالی‏

‏     آنچه حضرات آقایان تشخیص داده اند مورد تأیید است.(181)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

21 / 3 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تأیید نظر آقای منتظری

‏بسمه تعالی ‏

‏حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای منتظری ـ دامت برکاته ـ در‏‎ ‎‏اینباره تحقیق نمایند و نظر دهند‏‎[3]‎‏.(182)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

16 / 3 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تأیید نظر آقای منتظری

‏ [‏‏بسمه تعالی. محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی ـ مد ظله‏‎ ‎‏العالی ‏


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 129

‏     ‏‏پس از سلام، پیرو احالۀ تشخیص صلاحیت کاندیداهای عضویت در‏‎ ‎‏شورای عالی قضایی از طرف حضرتعالی به اینجانب، هیأتی از حضرات‏‎ ‎‏علما و مدرسین محترم تعیین و پس از تحقیق و بررسی لازم از طرف‏‎ ‎‏آقایان، اسامی واجدین شرایط برای عضویت در شورای عالی قضایی‏‎ ‎‏احراز و در ورقۀ ضمیمه به حضرتعالی معرفی می گردند ـ ادام الله ظلکم‏‎ ‎‏الشریف. 7 / 4 / 1364 ـ حسینعلی منتظری‏‏]‏

‏ ‏

‏بسمه تعالی ‏

‏     با اسامی مورد تأیید جنابعالی موافقت می شود و مورد تأیید‏‎ ‎‏است.(183)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی ‏

8 / 4 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حکم آقایان نیّری و رئیسی

‏بسمه تعالی‏

‏شورای عالی قضایی جمهوری اسلامی‏

‏     کلیۀ پرونده هایی که تاکنون در آن شورا با کمال تعجب راکد‏‎ ‎‏مانده است، و اجـرای حکـم خـدا تأخیـر افـتاده است در اختـیار‏‎ ‎‏حجتی الاسلام آقایان: نیّری و رئیسی قرار دهید، تا هرچه زودتر حکم‏‎ ‎‏خدا را اجرا نمایند، که درنگ جایز نیست. به آقایان نیّری و رئیسی هم‏‎ ‎‏سفارش اکید می نمایم که جهات شرعیه را کاملاً رعایت نمایند.‏‎ ‎‏والسلام.(184)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

1 / 11 / 67

*  *  *

‏ ‏


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 130

تقسیم وظایف در شورای عالی قضایی

‏بسمه تعالی‏

‏جناب حجت الاسلام آقای خامنه ای ـ دامت افاضاته‏

‏     با سلام، از آقایان شورای عالی قضایی دعوت نمایید تا در جلسۀ‏‎ ‎‏سران سه قوه شرکت نموده و طرحهای خود را در زمینۀ تقسیم کار در هر‏‎ ‎‏چه بهتر اداره کردن قوۀ قضاییه مطرح نمایند. باید همه تلاش نماییم تا‏‎ ‎‏اجرای احکام الله تأخیر و یا تعطیل نگردد. گزارش کار را به اینجانب‏‎ ‎‏خواهید داد. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.(185)‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

23 / 11 / 67

*  *  *

‏ ‏

‎ ‎

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 131

  • )) دو فقره دستخط حضرت امام(س) در پی درخواست شماره 54 مورخ 31 / 6 / 60 هیأت نظارت بر انتخابات تکمیلی شورای عالی قضایی، دایر به احراز صلاحیت داوطلبان عضویت در این شورا از لحاظ دو شرط عدالت و اجتهاد به منظور انتخاب دو تن از آنها صادر شد در نامۀ این هیأت به شهادت دو تن از اعضای شورای عالی قضایی و ضرورت دو نفر دیگر به جای آنها اشاره شده است.
  • )) همان مطلب.
  • )) این فرمان در پی درخواست شماره 50 مورخ 14 / 3 / 64 هیأت نظارت بر دومین دورۀ انتخابات شورای عالی قضایی دایر به تشخیص احراز و تأیید وجود دو شرط «عدالت» و «اجتهاد» در داوطلبان عضویت در شورای عالی قضایی صادر شد. در این انتخابات سه نفر به عنوان اعضای شورای عالی قضایی برگزیده می شدند.