اصل استقلال

اصل استقلال

‏ ‏

‏ ‏

عدم توجه به توصیۀ ناحق

‏کسی که مجرم است باید به جزای خودش برسد و توصیه از احدی قبول‏‎ ‎‏نباید بشود. من این را کراراً گفته ام، اگر از من توصیه برای کسی آمد، از دفتر‏‎ ‎‏من برای کسی توصیه آمد، از کسانی که به من مربوطند توصیه آمد، بزنید به‏‎ ‎‏دیوار! قاضی نباید تحت تأثیر کسی باشد. قاضی آزاد است و باید در محیط‏‎ ‎‏آزاد عمل بکند. توصیه ها را هیچ به آن اعتنا نکنید. اگر یکوقت توصیۀ بحقی‏‎ ‎‏است که خوب، آن وقت شما البته باید توصیۀ بحق را رسیدگی بکنید. بر‏‎ ‎‏فرض که توصیه هم نشود، باید رسیدگی بکنید. اگر خدای نخواسته یک‏‎ ‎‏توصیه ای است که ناحق است، هیچ نباید به آن اعتنا کرد. در هر صورت‏‎ ‎‏قاضی مستقل است و خودش باید نظر بدهد؛ لکن خدا را شاهد ببیند. این‏‎ ‎‏قلمی که دست می گیرد قلمی است که ممکن است که آبروی یک مُسْلِمی را‏‎ ‎‏از بین ببرد؛ و ممکن است احقاق حقی بکند. و همین طور در همۀ امورباید‏‎ ‎‏خدای تبارک و تعالی را ناظر و حاضر ببینید.‏‏(122)‏

20 / 7 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

استقلال و نظم اداری

‏راجع به نظم و اینکه روی یک موازین باشد. شورای قضا اگر یک چیزی را‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 95

‏گفت، شما نگویید که من خودم مستقلّم و می خواهم چه بکنم. این غیر‏‎ ‎‏نظم است، این نظم نیست. هر کس در خودش اینطور می بیند که اگر‏‎ ‎‏بیاید گوش نمی دهد به اینکه یک نظمی باشد، برایش جایز نیست‏‎ ‎‏تصدّی این امر؛ برود کنار، الزامی نیست هر کس که به خودش این را‏‎ ‎‏می بیند که وقتی آمد روی موازین عمل بکند و روی نظام عمل بکند و‏‎ ‎‏شورای قضایی اگر یک چیزی را گفتند بپذیرد، ان شاءالله مأجور باشد‏‎ ‎‏پیش خدای تبارک و تعالی. این را شما یکی از عبادات حساب بکنید که‏‎ ‎‏قوّۀ قضاییه هستید و قضا می کنید و احقاق حق می خواهید بکنید، این‏‎ ‎‏یکی از عبادات الهی است.(123)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

25 / 5 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

رسیدگی مستقل و قاطع

‏آقایان قضات واجد شرایط اسلامی، چه در دادگستری و چه در‏‎ ‎‏دادگاههای انقلاب باید با استقلال و قدرت بدون ملاحظه از مقامی‏‎ ‎‏احکام اسلام را صادر کنند، و در سراسر کشور بدون مسامحه و تعویق به‏‎ ‎‏کار پر اهمیت خود ادامه دهند.(124)‏

24 / 9 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

استقلال، اصلی الهی

‏از نکاتی که تذکر بدهم این است که قوّۀ قضاییه همان طوری که آقا‏‎[1]‎‎ ‎‏فرمودند یک قوّۀ مستقل باید باشد. یعنی در همه جای دنیا این اسم‏‎ ‎‏هست که قوّۀ قضاییه مستقل است. حالا مادر کشور خودمان که استقلال‏‎ ‎‏داده است اسلام به قوّۀ قضاییه و قاضی و قوّۀ قضاییه مستقل است و هیچ‏‎ ‎‏کس نباید در آن دخالت بکند. قضات نباید گوش به هیچ کس بدهند جز‏

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 96

‏آنکه برای خدا کار خودشان را انجام بدهند، حق را ملاحظه بکنند. اگر‏‎ ‎‏فرض کنید که یک جایی را دیدند حق است، اگر تمام کشورایران به آنها‏‎ ‎‏چیز بکنند که به آن طرف حکم بدهید، نکنند. خدا اینطور مقرر فرموده‏‎ ‎‏است، باید شما به حق برسید. کار به اینکه این رفیق فلان است، این‏‎ ‎‏دوست فلان است، این پسر فلان است، این خود فلان است، خیر، کاری‏‎ ‎‏به این کارها نداشته باشید. باید شما به همان طوری که شرع مقدس امر‏‎ ‎‏فرموده است قضاوت کنیدو مستقل در قضاوت باشید و محتاط در‏‎ ‎‏قضاوت. احتیاط در قضاوت کنید، توجه بکنید که نبادا یک‏‎ ‎‏مظلومی حقش ضایع بشود یا یک نفری زاید بر آن مقداری که باید‏‎ ‎‏جریمه بشود یا ـ برای ـ تعزیز بشود، یا ـ به ـ چه بشود، زاید بر او نباشد.‏‎ ‎‏گرفتاری دارد این مسائل، باید این را خیلی توجه بکنید. و من امیدوارم‏‎ ‎‏که آقایان علمائی که الآن مشغول هستند و بعدها هم ان شاءالله می آیند و‏‎ ‎‏مشغول می شوند، توجه بکنند که مستقل هستند و کسی حق اینکه هیچ‏‎ ‎‏نقشه ای، هیچ دخالتی در کار آنها بکند ندارد. و البته روی موازین شرعی‏‎ ‎‏اگر اشتباه ثابت شد، آن وقت روی همان موازین شرعی عمل‏‎ ‎‏می شود.(125)‏

29 / 8 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

مداخلۀ غیرقانونی

‏قوۀ قضاییه، که ملجأ و پناهگاه مردم ستمدیده است، قوه ای است‏‎ ‎‏مستقل و هیچ مقامی حق دخالت در آن را ندارد. و اگر کسانی پیدا شوند‏‎ ‎‏که ندانسته در امور قضایی دخالت می کنند، باید بدانند که برخلاف‏‎ ‎‏دستورات شرعیه و نظام جمهوری اسلامی عمل کرده اند. و اگر دانسته‏‎ ‎‏تخلف می کنند، مستحق عقاب و تعقیب اند.(126)‏

22 / 11 / 62


کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 97

مفهوم استقلال

‏مطلبی که من باید به عموم مردم و بخصوص آنهایی که در کارهای کشور‏‎ ‎‏و مملکت دست دارند تذکر دهم، این است که قوۀ قضاییه قوه ای است‏‎ ‎‏مستقل، و معنای استقلالش این است که در صورتی که حکمی از قضات‏‎ ‎‏صادر شد، هیچ کس حتی مجتهد، دیگر حق ندارد آن را نقض و یا در آن‏‎ ‎‏دخالت نماید. و احدی حق دخالت در امر قضا را ندارد و دخالت کردن،‏‎ ‎‏خلاف شرع و جلوگیری از حکم قضات هم برخلاف شرع است...‏

‏     من باز عرض می کنم که استقلال قضایی معنایش این است که اگر‏‎ ‎‏قاضی حکمی کرد، احیاناً رسیدگی به آن حکمْ مرجع دارد و غیر از آن،‏‎ ‎‏هیچ کس حق دخالت ندارد. من امیدوارم که آقایان در قوّۀ قضاییه موفق‏‎ ‎‏باشند که به طور شایسته و با قدرت عمل کنند، و امیدوارم ملت و مجلس‏‎ ‎‏و دولت هم پشتیبان آنان باشد که خدای نخواسته صدمه ای به آن وارد‏‎ ‎‏نشود.(127)‏

2 / 10 / 63

*  *  *

‏ ‏

‎ ‎

کتابقضا و قضاوت در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 98

  • )) آیت الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، رئیس اسبق دیوان عالی کشور.