1. وزارت امور خارجه
ضعف تبلیغات خارجی
ما تبلیغاتمان در خارج بسیار ناقص است و اشخاصی که از خارج می آیند اینجا و با من ملاقات می کنند، همه از این مطلب شکایت دارند که در خارج تبلیغات کم است ـ البته وزارت خارجه و ارشاد اخیراً یک طرحهایی دارند و ان شاءالله موفق خواهند شد.(138)
26 / 2 / 61
* * *
وزارت خارجه تابلوی هویت اسلامی ایران
وزارت خارجه تنها وزارتخانه ای است که بیشتر از سایرین می تواند با خوب شدن و اسلامی شدن، در خارج، موجودیت اسلامی خودش را نشان بدهد، و تأثیرش بیشتر از همۀ وزارتخانه هاست. و بعکس صدماتی که به کشور ما از ناحیۀ سفارتخانه های خارجی در اینجا و سفارتخانه های خودمان درخارج و وزارتهای خارجی بر کشور وارد کرده اند، شاید دیگران نکرده باشند. و این برای این است که وزارت خارجه روابط با همه دنیا دارد؛ با افکار مختلف، با ایده های مختلف و برنامه های مختلف. و البته کار وزارت خارجه کار مشکلی است، لکن
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 59
حساس، و لازم است که درست اصلاح بشود.(139)
4 / 10 / 61
* * *
اخراج شجاعانه جاسوسان شوروی
این افرادی که با صراحت لهجه، اکثر آنهایی که در رأس هستند، تصریح کردند که ما جاسوسانی بودیم برای شوروی، و دنبال آن وزارت خارجه عده ای را بیرون راند. و همین قدر و منزلتی که ملت ما و ما برای آن عزیزانی که جاسوسخانۀ امریکا را از بین بردند، برای این جوانانی که این جاسوسهای غیر انسانی و اسلامی را و مخالف با کشور و ملت و اسلام را دستگیر کردند، همان اجری که برای آنها و همان ارزشی که برای آنها قائل هستیم برای اینها هم قائلیم؛ و همان ارزشی که برای این دو گروه قائلیم برای وزارت خارجه و وزیر محترم خارجه هم که عده ای را که تشخیص دادند که عضوهای نامطلوب هستند از ایران خارج کردند، برای اینها هم قائلیم. همان طوری که آنها اثبات کردند که ما به غرب بستگی نداریم و با شجاعت و شهامت پیش رفتند و به کارشکنیها و انتقادات آنهایی که برخلاف آنها بودند اعتنا نکردند، اینها هم در طرف شرقی و شمالی اش همین کار را کردند، و بدون اینکه هراسی از آن کشورهای بزرگ و قدرتهای بزرگ داشته باشند، جاسوسانی که در داخل کشور بودند و خودشان را ایرانی می شمردند ـ ولو ما آنها را ایرانی نمی دانیم ـ با قدرت تمام گرفتند و به دام انداختند، و لانه های جاسوسی آنها را تصاحب کردند، و وزارت خارجه در دنبال او، عده ای را از کسانی که در ایران جاسوسی می کردند برای خارج، برای شوروی، آنها را هم از ایران اخراج کرد، بدون اینکه هیچ هراسی به خودشان راه بدهند از
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 60
شرق یا از غرب.(140)
1 / 3 / 62
* * *
حساسیت وزارت خارجه
اما قضیۀ وزارت خارجه، این وزارتخانه از سایر وزارتخانه ها حساسیت بیشتری دارد برای اینکه سروکارش با تمام ممالک دنیاست. خدمت کردن شما مسلم است برای اینکه، کشور خودتان است. قبلاً کشوری بوده است وابسته به غرب و شرق و تحت ستم و آسیب خارجی ها و دارای تبلیغات شاهنشاهی. در چنین کشوری معلوم است که کار وزارت امور خارجه اش چه مشکل و سنگین است، ولی همت مردان مصمم هر کار مشکلی را آسان می کند و بعد انجام می دهند. شما که برای رضای خدا خدمت می کنید سعی کنید در مقابل تمامی مشکلات بایستید و مبارزه کنید. در مورد تبلیغات وزارت خارجه باید بدانید که تبلیغات در رأس امور است و هر روز باید حجمش زیادتر گردد. امروز که ما مقابل تمام دنیا ایستاده ایم، لااقل باید تبلیغات خودمان سالم باشد و تبلیغات صحیحی داشته باشیم. امیدوارم همه سالم باشید و وزارتخانه را به صورتی که برای اسلام و کشور مفید باشد بسازید. می دانم که در فکر حل مسائل هستید. ان شاءالله مشکلات را حل می نمایید. (141)
20 / 5 / 62
* * *
جو باز سیاسی و تحمل انتقادات
من جنابعالی را فردی متدین و دلسوز انقلاب می دانم. و
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 61
شما و دوستانمان در وزارت امورخارجه باید تحمل انتقاد را، چه حق و چه ناحق، داشته باشیم. جوّ باز سیاسی ایران انقلابی، بی تجربگی بعضی از مسئولان، سبقت در رساندن سریع هر موضوعی به جامعه گرچه به ضرر مردم باشد، نه تنها کار وزارت امور خارجه را مشکل می کند، که در بعضی اوقات روی سیاستهای داخلی هم اثر نامطلوب می گذارد. اینجانب به شما و تمامی خادمین به اسلام و ایران دعا می کنم. امیدوارم چون گذشته در خدمتتان تنها خدا را منظور دارید. از خداوند متعال توفیق جنابعالی و سایر خدمتگزاران به اسلام را خواستارم.(142)
20 / 1 / 67
* * *
وظایف وزارت خارجه در جنگ
مسائل سیاسی مربوط به جنگ را وزارت خارجه به عهده دارد، ولی مسائل جبهه ها را باید نیروهای نظامی و انتظامی و مردمی زیر نظر ستاد فرماندهی کل قوا به عهده بگیرند.(143)
30 / 4 / 67
* * *
طاغوت زدایی و لزوم تحول در وزارتخانه
باید دانست که گرچه تمام وزیران وزارتخانه ها مسئولیت در اسلامی کردن و تنظیم امور محل مسئولیت خود دارند لکن بعضی از آنها ویژگی خاص دارند؛ مثل وزارت خارجه که مسئولیت سفارتخانه ها را در خارج از کشور دارند. اینجانب از ابتدای پیروزی به وزرای خارجه راجع به طاغوتزدگی سفارتخانه ها و تحول آنها به سفارتخانه های مناسب با جمهوری اسلامی توصیه هایی نمودم، لکن بعض آنان یا نخواستند یا نتوانستند عمل مثبتی انجام دهند. و اکنون که
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 62
سه سال از پیروزی می گذرد اگرچه وزیر خارجۀ کنونی اقدام به این امر نموده است و امید است با پشتکار و صرف وقت این امر مهم انجام گیرد.
و وصیت من به وزرای خارجه در این زمان و زمانهای بعد آن است که مسئولیت شما بسیار زیاد است، چه در اصلاح و تحول وزارتخانه و سفارتخانه ها؛ و چه در سیاست خارجیِ حفظ استقلال و منافع کشور و روابط حسنه با دولتهایی که قصد دخالت در امور کشور ما را ندارند. و از هر امری که شائبۀ وابستگی با همۀ ابعادی که دارد به طور قاطع احتراز نمایید. و باید بدانید که وابستگی در بعض امور هر چند ممکن است ظاهر فریبنده ای داشته باشد یا منفعت و فایده ای در حال داشته باشد، لکن در نتیجه، ریشۀ کشور را به تباهی خواهد کشید. و کوشش داشته باشید در بهتر کردن روابط با کشورهای اسلامی و در بیدار کردن دولتمردان و دعوت به وحدت و اتحاد کنید که خداوند با شماست. باید وزارت خارجه کوشش کند تا سفارتخانه ها نشریات تبلیغی داشته باشند و چهرۀ نورانی اسلام را برای جهانیان روشن نمایند؛ که اگر این چهره با آن جمال جمیل که قرآن و سنت در همۀ ابعاد به آن دعوت کرده از زیر نقاب مخالفان اسلام و کج فهمیهای دوستان خودنمایی نماید، اسلامْ جهانگیر خواهد شد و پرچم پرافتخار آن در همه جا به اهتزاز خواهد آمد.(144)
14 / 3 / 68
* * *
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 63