2. سفارتخانه ها
سیمای اسلامی سفارتخانه ها
آقایان حالا دارند تشریف می برند به ممالک خارج و بیشترش
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 63
به ممالک غرب است، این جهت در نظرشان باشد که آن خودباختگیها را که دولت سابق و دولتهای سابق داشتند و «چشم»گو بودند، هر چه آنها می گویند قبول بکنند، آن را دیگر نداشته باشید. همان طوری که ایشان سفیر امریکا را رد کرد و هیچ کاری هم نمی شود بکنند، نمی توانند بکنند؛ شما هم وقتی که تشریف می برید در سفارتخانه هایتان، در محل...، می بینید یک انسان متحول از آن... بشود آنطوری که شاه «بله قربان گو» بود و من این را مکرر گفته ام ـ و از بس متأثرم باز هم پیش شما عرض می کنم ـ که من وقتی عکس شاه را پهلوی جانسون دیدم، که جانسون عینکش را برداشته و از این طرف دارد چشمهایش آنطور می کند و نگاه می کند و به او نگاه نمی کند، و او آن طرف میز، او سرجای خودش ایستاده بود، او آن طرف میز او ایستاده بود، مثل یک بچه مکتبی که ایستاده پیش معلمش [کرنش ]می کند، من همچو متأثر شدم که ما در چه حالی هستیم که این «شخص اول» مملکت ما به اصطلاح هست، در مقابل او اینطوری ایستاده و آن هم اینطور بی اعتنا چشمهایش را آن طرف [کرده] و در روزنامه انداخته بود. و گمان می کنم این عکس را تحمیل هم گمان می کنم کرده بودند که در روزنامه های ایران منعکس بشود. این جور نباشید.
ما الآن یک مملکتی هستیم که مستقلیم؛ کسی در امور ما دخالت نمی تواند بکند، شما هم الآن نماینده هستید از یک مملکتی که مستقل است؛ ما احتیاج اصلاً نداریم. آنها به ما محتاجند؛ ما احتیاجی به آنها نداریم. آنجا که می روید با کمال استقلال عمل کنید. اینطور نباشد که آنجا وقتی شما رفتید باز همان حرفهای سابق باشد و همان چیزهایی که سابق آنها می آمدند. شاه به صراحتِ بیان گفت که لیست وکلا را
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 64
می فرستادند پیش دولتها، و آنها لازم بود که همینها را تعیین بکنند! می گفت ـ می خواست خودش را تأیید بکند، تکذیب پدرش را می کرد! ـ که لیست را تا حالا اینطور می دادند. تکذیب چند سال قبل خودش را هم می کرد که خیر، حالا دیگر آنطور نیست! و حال اینکه همان وقت هم اینطور بود. لکن خوب، دستور بود که اینجوری بگوید. این جور نباشد که هرچه آنها به ما بگویند قبول بکنیم. نخیر. شما باید مستقل باشید و شجاع باشید. مملکت شما یک کاری کرد که دنیا را متحیر کرد. الآن هم شما رفتید آنجا می بینید که چه جور به شما احترام خواهند گذاشت، ملت احترام خواهد گذاشت، لکن آنها ممکن است بخواهند باز سوء استفاده بکنند. محکم بایستید در مقابلشان. مسائل را به طور جدی و به طور اینکه یک ابرقدرت با یک ابرقدرت دارد صحبت می کند؛ نه یک ضعیف با یک قوی. ما الآن هیچ ضعفی از خودمان نشان نمی توانیم بدهیم، و نمی دهیم و ابرقدرتها هم کنار زده ایم؛ و خودمان هم مستقل داریم کار خودمان را انجام می دهیم. شما هم الآن از طرف یک دولتی که ابرقدرتها را کنار گذاشته و خودش جایشان نشسته و خودش در حکومت نشسته و استقلال دارد. یک حکومت اسلامی است. به عنوان اسلام مستقل است؛ اسلامی که هفتصد سال تقریباً تمام قارۀ آسیا و بسیاری از جاهای اروپا تحت سلطه اش بوده است... در سفارتخانه هایتان رنگ اسلامی بدهید؛ نترسید از اینکه بگویند اینها ـ عرض بکنم ـ عقب افتاده اند. آنها عقب افتاده اند! آنها که دارند مردم را می کِشند به عصر حجر عقب افتاده اند؛ نه ما که می خواهیم مردم را بکِشیم به تمدن، به تمدن به معنای واقعی اش. نترسید از حرفهایی که اینها می زنند. هیچ قدرتی در مقابل قدرت اسلام نیست. همین قدرت است که
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 65
یک عدۀ کمی غلبه کرد بر یک عدۀ زیادی؛ بر قدرتهای زیاد. سفارتخانه هایتان را، اداراتتان که در آنجا دارید، همه را اسلامی کنید؛ آن جهات غربی اش را اصلاح کنید. هرچه جهت اسلامی اش [را تقویت ]بکنید، آنها بیشتر از شما حساب می برند. هرچه طرف غرب بروید، آنها از شما... شما این مطلب را که از یک مملکت اسلامی رفته اید، با یک حال اسلامی رفته اید، و مسائل را اسلامی می خواهید حل بکنید، این مطلب را در همه جا که هستید در نظر داشته باشید. بعد از چند دفعه تجربه کنید ببینید احترام بیشتر خواهد شد. وقتی دیدند شما یک ایده ای دارید که سر آن ایده باقی هستید و پافشاری دارید می کنید، آنها هم با شما... می شوند.
اگر شما یک قدم کنار بروید، یک قدم عقب بروید، آنها جلوتر می آیند. وضع همین است. یک قدم شما عقب بروید، آنها یک قدم جلوتر می آیند؛ بیشتر از شما توقع دارند. مجالستان را هم مجالس اسلامی کنید ـ عرض می کنم که ـ سفارتخانه هایتان [را] سفارتخانۀ اسلامی کنید. همۀ جهات را [اسلامی] بکنید. اسم خدا را بالای آنجا بنویسید. «بسم الله الرحمن الرحیم» را بنویسید. در کاغذهایتان «بسم الله الرحمن الرحیم» باشد. خوف نکنید از اینکه به ما می گویند چی، همین تعلیمات آنهاست که ما را غربزده کرده که می ترسیم که «بسم الله الرحمن الرحیم» را بنویسیم روی کاغذهایمان. من این را به آقایان هم گفتم که این را رسمی اش بکنند که «بسم الله الرحمن الرحیم» در همۀ کاغذها باشد. این دولت عراق با اینکه سرانشان اعتقاد به این مسائل اصلش، شاید بسیاری شان، نداشته باشند؛ لکن در کاغذهایشان «بسم الله الرحمن الرحیم» همه هست؛ همۀ کاغذها را. وقتی هم که صحبت می خواهند بکنند، همان جا که می نشینند «بسم الله الرحمن
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 66
الرحیم» می گویند و صحبت می کنند. از «بسم الله الرحمن الرحیم» نترسید؛ شیطان می ترسد! شما «مَلَـک» هستید، ان شاءالله ! در هر صورت، آنکه من زیاد به نظرم اهمیت دارد، این است که آقایان از غرب نترسید. اینقدر ما را که ترسانده اند. در غرب هم خبری نیست. نترسید. عرض می کنم، خودتان مستقل. و عرض بکنم، اسلامی و مطالب اسلامی؛ مجالس اسلامی، آن جور مجالسی که آن طاغوت داشت نداشته باشید. آن مهمانیهای کذا را نکنید. مهمانی اگر کردید ساده باشد. وقتی ساده باشد، عرض می کنم که مراسم دینی اش محفوظ باشد، و امثال ذلک، جهات سیاسی اش هم آقای دکتر و خود شما بهتر اطلاع دارید؛ هیچی هم من نمی گویم.
و من دعا می کنم به همۀ شما. ان شاءالله خداوند همۀ شما را حفظ کند، و همۀ ما را آشنای به وظایفمان بکند، که یک مملکتی که حالا دست شما آقایان و ما افتاده است، بتوانیم آن را درست اداره اش کنیم. بعد نگویند که اینها نتوانستند. حالا که نتوانستند قیم می خواهند؛ و ما قیمشان باید باشیم! این جور نباشد.(145)
22 / 3 / 58
* * *
رعایت موازین اسلامی در دیدارهای دیپلماتیک
در بارۀ میزی که مشروبِ مُحرَم است، مثل مسکرات، سر آن میز نشستن به حسب اسلام حرام است. بله، حتی کسی که هیچ مشروبات هم نمی خورد و سر یک میزی اگر یک ظرف مسکر باشد، سر آن میز حرام است بنشیند. این حکم خداست و البته استعمالش دیگر معلوم است. بنابراین، البته وقتی که شما آنجا بروید، به شما احترام می کنند؛ چیزی را که بخواهید می کنند؛
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 67
بگویید میزتان را علی_'feحده کنند. و جلوتر بگویید.
[گفته شد که ممکن است به هیأت اعزامی دولت جمهوری اسلامی به چشم کم و بی اعتنایی بنگرند، علی_'feرغم آنکه امروز ایرانیان خود را سربلند می دانند. امام فرمودند:]
گمان ندارم آنها دیگر حالا شما را کوچک نگاه کنند. آن وقتی که شما را کوچک نگاه می کردند که می دیدند که آن شخصی که خودش را شخص اول مملکت می دانست برای آنها آنقدر خضوع می کرد. من این را یادم نمی رود که جانسون بود، و شاه رفته بود آنجا و عکسش هم آنجا در روزنامه ها منتشر شد ـ این [از] یاد من نمی رود، از ناراحتی که آن وقت پیدا کردم، آن مرد، جانسون، ایستاده بود آنجا عینکش را برداشته بود و به دستش گرفته بود و چپ به آن طرف نگاه می کرد؛ این شخص آن سر، همان آنجایی که جای نشیمن خودش بود؛ محمدرضا جلو او ایستاده بود، مثل اینکه یک آدم مثلاً بچه مکتبی پهلوی استاد ایستاده بود! وقتی می دیدند آنها که شخصی که حالا دارد حکومت می کند به یک جمعیتی اینطور است وضعش، نسبت به آحاد مملکت هم آنها نظرشان آنطور می شد. اما وقتی که حالا دیدند که یک مملکت است که مشتش را گره کرد و همه را بیرون کرده، الآن نظر همه نسبت به شماها منقلب شده است.(146)
8 / 4 / 58
* * *
وظیفه مجلس و اصلاح سفارتخانه ها
هر روز تقریباً از خارج به ما اطلاع می دهند که سفارتخانۀ کجا چه جور است. سفارتخانۀ کجا، اموال ایران در سفارتخانه ها دارد از بین می رود. میلیاردها اموال ایران در آنجا هست. میلیاردها
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 68
خانه هایی که ساخته شده اند، قیمت دارند، دارند از بین می روند و کسی نیست که به اینها رسیدگی بکند. ما نداریم کسی که رسیدگی کند. الفاظ زیاد است؛ هی می آیند می گویند همه جا درست شد. همه چیز شد. لکن واقعیت ندارد. باید یک هیأتی از طرف مجلس تعیین شود از اشخاص قاطع، راه بیفتند دور ممالکی که سفارتخانه داریم، سفارتخانه ها را اصلاح کنند. این اشخاص سازمانی و این اشخاص فاسد را کنار بگذارند که سفارتخانه یک سفارتخانۀ انسانی بشود. سفارتخانه حالا در هر جا که دست رویش می گذارند فاسد است. هر جا که دست می گذارند جز خوردن و خوراک و جز تفریح و فحشا چیزی در آن نیست. اینها باید اصلاح بشود. این نمی شود که ما تقریباً قریب دو سال است که می گوییم جمهوری اسلامی، هیچ چیز اسلامی نباشد. هر جای آن دست بزنیم می بینیم خراب است. اینجا هم وزارتخانه اش همین طور.(147)
29 / 4 / 59
* * *
صدور انقلاب با اخلاق و اعمال درست
من سلامت همۀ آقایانی که از خارج به کشور خودتان آمدید، چه اعضای سفارتخانه ها و سُفَرا و چه دانشجویان عزیز خارج کشور، از خدای تبارک و تعالی خواستارم من گمان می کنم که تکلیف شما آقایان که در خارج هستید، و در سفارتخانه های اسلامی ایران در بیرون از کشور هستید، و همین طور جوانان عزیز ما که در خارج از کشور هستند، مشکلتر است تکلیفتان از ما که در داخل هستیم. برای اینکه، ملت ما وضع اسلام و جهات اسلامی را می دانند، و اگر فرض کنید یک گروهی یا یک شخصی بر خلاف
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 69
اسلام رفتار کند، آنها آن شخص را، آن گروه را محکوم می کنند. و اما شما در محیطهایی هستید که آن محیطها مثل غرب، مثل جاهایی که ملتها اسلامی نیستند، یا اگر اسلامی باشند توجه به مسائل، باز آن طور که باید، پیدا نکردند. چنانچه شما شخصاً یا سفارتخانه هایتان وضعش یک وضعی باشد که با اسلام درست جور نیاید، در آنجا خواهند گفت که اسلام همین است. اگر بنا باشد که سفارتخانه های ما در خارج از کشور به همان وضع طاغوتی یا نزدیک به وضع طاغوتی باشند، معنایش این است که باز اسلام در سفارتخانه ها نرفته است. مع الأسف تا آنجا که به من در طول این مدت اطلاع دادند ـ که اخیراً را درست نمی دانم ـ سفارتخانه های ما، سفارتخانه های اسلامی که باید باشد نیست ـ چه در مکانها و چه در کیفیت مستخدمینی که آنجا هستند. خصوصاً مستخدمین زن و چه در سایر جهاتی که هست ـ باز [این] احساس درست نشده است که جمهوری اسلامی یعنی چه. بعض از سفرایی که پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به دربار سلاطین بزرگ آن وقت فرستاده بودند، اینها وقتی وارد شدند با شمشیر خودشان آن پارچه ای که حریر بود زدند کنار. این شکستن آن دماغ فرعونی سلاطین آن زمان بود. مطلب به نظر ساده می آید لکن مسئله این طور نیست. اینها که رفتند، یک اعراب ساده ای بودند، متعهد به اسلام بودند. از اول خواستند بفهمانند که وضع ما چی است و ما برخوردار از چه مکتبی هستیم. و این طور جلال و جمال و دستگاه به ما تأثیری نمی کند. بسیاری هستند که وقتی که یک شخصیت خیلی به نظر خودشان عالی را دیدند، دست و پایشان را گم می کردند و می کنند. خصوصاً در زمان قدرتهای بزرگ و در این نیم قرنی که ما مبتلا بودیم. این عملی که سفیر یا سفرای
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 70
حضرت رسول انجام دادند، یک عمل سادۀ بزرگی بود. از اول، شخصیت آن فرعون را از اول شکستند. مرحوم مدرّس هم این عادت را داشت. توی حیاطش یک فرشی انداخته بود و آنجا می نشست. قلیان هم وقتی می خواست پا می شد خودش شروع می کرد درست کردن. در این خلال فرمانفرما وارد می شد، فرمانفرمای آن وقت را شما شاید نمی دانید چه مسئله ای بود. ایشان می گفت که قلیان را دستش می داد و می گفت که شما آبش را بریز تا من آتشش را درست کنم. فرمانفرما شکست می خورد. تحت تأثیر همچو واقع می شد که مدرّس به او گفت تو آب قلیان را بریز. وادارش می کرد که آب قلیان را بریزد و من خودم آتش را درست می کنم تا قلیان درست بشود. این برای این بود که برخورد با این مغزهای فاسد گاهی باید طوری باشد که از اول طمع نکنند به آن طرف. اگر با تواضع و خضوع و آن طوری که آن وقتها متداول بود رفتار می کردند، او طمع می کرد که اگر مطلبی دارد تحمیل کند. اما وقتی برخورد یک برخورد این طوری بود، ساده و لکن کوبنده، دیگر نمی توانست به او تحمیل کند مطلبی را.
شما در خارج که هستید برخورد دارید با سفرای آنجا، با وزرای خارجۀ آنجا، با همۀ اینها برخورد دارید. اگر بنا باشد که شما وقتی که می خواهید در وزارت خارجه بروید خودتان را گم کنید، خیال کنید که حالا در یک محضر کذا، وزیر خارجۀ امریکا، وزیر خارجۀ شوروی، لکن باید شما توجه داشته باشید که شما سفیر مملکت اسلامی هستید که از همۀ این قدرتها، قدرتش بالاتر است. و از همۀ این «شریف ها» ـ اگر آنها شرافتی داشته باشند ـ شرافتش بالاتر است.
و شما باید حیثیت خودتان را از اول حفظ کنید. و از مسائل
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 71
مهمی که شماها مثل ماها موظف بر آن هستید این است که با عمل خودتان در آنجا، با وضعیت سلوکتان با کارمندان، با وضعیت اصل سفارتخانه و وضع سفارتخانه طوری باشد و طوری بکنید که با همین عمل بتدریج انقلاب شما صادر بشود به آن کشوری که در آن هستید. مسائل اخلاقی، یک مسائلی است که وقتی که یک کسی مقیّد به آن بود و دنبالش بود، این سرایت می کند. و مردم به حسب طبیعتشان، به حسب فطرتشان ـ فطرتها سالم است منتها تربیتها ضایع می کند فطرتها را.
شما باید خیال کنید خودتان که در یک مملکتی وارد شدید و می خواهید این مملکت را مثل مملکت خودتان تربیت کنید. و می خواهید اسلام را در آنجا هم صادر کنید. صدور اسلام به این است که اخلاق اسلامی، آداب اسلامی، اعمال اسلامی آنجا طوری باشد که مردم توجه به آن بکنند. و از امور مهمه داشتن یک نشریه در هر سفارتخانه هست. نشریه، نه مثل نشریه های زمان طاغوت. نشریه، یک نشریۀ اخلاقی ـ اسلامی و در آن درج بشود مسائلی که در ایران گذشته است. شما می بینید که الآن در همه جای دنیا تقریباً به ضد جمهوری اسلامی تبلیغات می شود. تبلیغات همه جانبه، چه دستگاههای تبلیغات غرب با همۀ وابستگان و چه دستگاه تبلیغات شرق با همۀ وابستگانش. این برای این است که اینهااز جمهوری اسلامی وحشتزده شده اند. علاوه بر اینکه منافعشان در خود ایران از دست رفته است و ـ ان شاءالله ـ تا ابد از دست خواهد رفت. علاوه بر این، خوف این را دارند که این مطلب سرایت کند و این نهضت و انقلاب سرایت کند به خارج و صادر بشود در مملکتهای دیگری. و آنها هم بعد از فهم این معنا که اسلام باید در آن محل باشد، اسلام وضعش چطور
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 72
است، آن را هم می ترسند که مبادا آنجا هم مثل ایران بشود، و آن دستگاههای طاغوتی شان کم کم رو به زوال باشد و ان شاءالله هست رو به زوال. شما باید به هر سفارتخانه ای که دارید، به جای آن خرجهای طاغوتی که در آن وقت می شد، آن مهمانیهای طاغوتی که همه اش بر خلاف اخلاق اسلامی بود، و آن خرجهای دیگری که خود شما هم می دانید که در آنجاها می شد، آن مخارج را صرف تبلیغات بکنید، و به دنیا بفهمانید که اسلام چطور است و مملکت ما چه وضعی دارد. در مقابل همۀ تبلیغاتی که می شود، از هر جور تبلیغی که می شود جواب بدهید و آشنا کنید ممالک دیگر را. کشورهای دیگر را به آن چیزی که در ایران هست و آن طوری که در ایران می گذرد. آشنا کنید مردم را به اسلام و به نهضت اسلامی و انقلاب اسلامی. خوف اینکه ما اگر ساده رفتار کنیم، با آن سفارتخانه های آنها و آن وضعی که دارد، ما در نظر آنها تحقیر می شویم، این خوف را در خودتان راه ندهید. بلکه شما با عملتان تحقیر کنید آن طور بناها و بنیادهای ظلم و طاغوتی را. شما گمان نکنید که چنانچه به طور ساده عمل بکنید و سفارتخانۀ شما یک امر، یک جای ساده ای باشد، یک مرکزی باشد که از آنجا علم و دانش و اخلاق صادر بشود، شما تحقیر خواهید شد. خیر، این حرف، حرف غربزده هاست که خیال می کنند که ما اگر مثل غرب نباشیم، ما تحقیر می شویم. ما الآن بنا داریم که مثل غرب نباشیم، و بنا داریم وابسته نباشیم، و بنا داریم مستقل باشیم و آزاد باشیم. و الآن می بینید که آنهایی که، ملتهایی که تحت تأثیر تبلیغات امریکا و شوروی و سایر اذناب آنها واقع نشدند، همۀ آنها به نظر اعجاب و عظمت به شما نگاه می کنند.
عظمت انسان به لباس و کلاه و اتومبیل و ـ نمی دانم ـ پارک و
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 73
امثال ذلک نیست. انسان یک حقیقتی است که آن حقیقت اگر بروز کند شرافتمند است، عظمت دارد. شما می بینید که بزرگترین افراد بشر انبیا بودند و ساده ترین از همه هم آنها بودند. در عین حالی که بزرگتر از همه بودند و همه آنها را به بزرگی می شناختند، در عین حال ساده ترین افراد بودند در وضع زندگی شان. تمام انبیا این طور بودند و تاریخ، همۀ آنها را نشان می دهد که با وضع بسیار ساده ای عمل می کردند. در صدر اسلام آن امر بسیار روشن است که چه جور وضع داشتند، حکومتها چه وضعی داشتند و امرای ارتش چه وضعی داشتند، و خود اشخاصی که در رأس بودند با مردم چه وضعی داشتند. در عین حالی که وضعشان آن طور بود که وقتی یک کسی از خارج می آمد در مسجد رسول الله ، واین افراد نشسته بودند، نمی شناخت که کدام یکی اینها رسول الله هستند. سؤال می کرد که کدام یکی هستید؟ برای اینکه نه بالایی بود، نه پایینی بود، دور می نشستند. اگر حصیری هم بود یا بوریایی بود من نمی دانم، لکن این فرشهایی که شما خیال کنید، حتی این فرشی که شما زیرتان انداختید نبوده است. آن وقت دور هم می نشستند و لیکن عظمتشان، عظمتی بود که دنیا را تحت تأثیر قرار داد. عظمت انسان به روحیت روح انسان است. عظمت انسان به اخلاق و رفتار و کردار انسان است، نه به اینکه اتومبیلش سیستم کذا باشد، نه به اینکه گارد داشته باشد نه به اینکه خَدَمه داشته باشد. اینها عظمت انسان نیست، اینها انسان را منحط می کند از آن مقامی که دارد.
شما آقایان که در سفارتخانه ها هستید موظفید عقلاً و شرعاً به اینکه هر چه ساده تر، سفارتخانه هاتان هر چه ساده تر باشد. و کیفیت معاشرتتان با آن اشخاصی که کارمند هستند در آنجا و به اصطلاح شما زیردست گفته می شوند، برادرانه باشد. و در عین
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 74
حالی که آنها از شما بپذیرند مطالبی که می گویید، لکن برادرانه باید باشد. و همین طور وضع مهمانیهایتان، وضع گذران خودتان، وضع کسانی که در آنجا کار می کنند، آنها باید متحول بشود به یک وضع اسلامی که هر کس می آید در آنجا اسلام را در آنجا عملاً ببیند. ما هر چه فریاد بزنیم که ما اسلامی هستیم و جمهوری اسلامی هستیم، لکن وقتی ببینند ما را که در عمل، غیر او هستیم، از ما دیگر باور نمی کنند. وقتی می توانند باور کنند از ما که مایی که می گوییم جمهوری اسلامی هستیم، عملمان هم آن طور باشد. عمل طاغوتی نباشد. و قول، قول اسلامی، عمل اسلامی باشد و خود رفتار، اسلامی باشد. گفتار اسلامی باشد تا صادر بشود این جمهوری اسلامی در سایر کشورها. صدور با سر نیزه، صدور نیست. صدور با زور، صدور نیست. صدور آن وقتی است که اسلام، حقایق اسلام، اخلاق اسلامی، اخلاق انسانی در اینجاها رشد پیدا بکند. و شما موظف به این معنا هستید، و باید این کار را انجام بدهید که هم در عمل و هم در نوشته هایی که در آنجا منتشر می کنید، باید بکنید و مجله داشته باشید و آن مجله یک مجله ای باشد که هم در عکسهایی که در آن هست، و هم در مسائلی که در آنجا طرح می شود همه اش موافق باشد با جمهوری اسلامی تا به واسطۀ تبلیغات، اسلام نفوذ کند در آنجا، و این را بدانید که اگر شما تبلیغات بکنید و همین طور دانشجوهای عزیز ما در آنجا کوشش کنند در اینکه در هر جا که هستند با هر طایفه ای که برخورد می کنند مسائل ایران را، مسائل اسلامی ایران را در آنجا طرح بکنند، و آن چیزهایی که در مجلات خارج، در روزنامه های خارج در هر جا نوشته می شود، آنها را یکی یکی برای آنها تحلیل کنند و دروغ آن چیزها را بر آنها ثابت بکنند.
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 75
در هر صورت من از خدای تبارک و تعالی، سلامت و سعادت شما، همۀ شما را می خواهم. و همۀ ملت ما موظف اند به اینکه رفتارشان یک رفتاری باشد که با همین رفتار، اسلام را نمایش بدهند به خارج. و چنانچه رفتاری باشد ولو در بعضی از جاهایی که بعضی از اشخاص نفوذ کردند در آنجا، رفتار طوری باشد که این رفتار، مخالف با موازین اسلامی باشد این اسباب این می شود که دست دشمنهای ما یک بهانه بدهد، و ما را و جمهوری ما را با تمام قوا بکوبند. هم جوانان خارجی ما و هم شما سفرا و کارمندانی که در سفارتخانه ها هستید، همۀ شما، همۀ انجمنهای اسلامی که در خارج هست و همۀ افراد مُسْلِم و همین طور ایرانی و غیر ایرانی که در خارج هست، این معنا برای آنها بیشتر وظیفه است از ما که در داخل هستیم. همه وظیفه داریم ولیکن وظیفۀ شما سنگینتر است، بیشتر است. و باید با خواست خدا ـ ان شاءالله ـ موفق بشوید که اسلام را در همه جا معرفی کنید و پس از معرفی، نفوس سالم ـ که اکثر مردم هستند ـ پذیرش می کنند. پذیرش که کردند کم کم عمل می کنند. کم کم این انقلاب صدور پیدا می کند به خارج. خداوند همۀ شما را ـ ان شاءالله ـ حفظ کند و همۀ شما و ما را موفق کند به اینکه دنبال این باشیم که اسلام را در همه جا تقویت کنیم. و از مروّجین اسلام باشیم. و از جنود خدای تبارک و تعالی باشیم. تا ـ ان شاءالله ـ به سعادت و سلامت [برسیم ]هم مملکت خودمان و هم سایر ممالکی که در اسلام هستند، و همین طور مستضعفین جهان ان شاءالله همه موفق و مؤید باشید.(148)
16 / 10 / 59
* * *
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 76
سفارتخانه ها مرکزتبلیغات کشور
باید سفارتخانه های ما یک مرکز تبلیغات باشد. و مع الأسف کم بوده است این. اخیراً شاید یک مقداری باشد، و الاّ در بسیاری از اوقات هیچ نبوده است. در بعضی از اوقات به ضدش هم در بعضی جاها بوده است. باید همۀ اینها توجه بشود. و این تبلیغاتی که در رأس همۀ امور است برای پیشبرد مقاصد یا جلوگیری از مقاصد، این تبلیغات را شما دامنه دارش کنید.(149)
16 / 11 / 59
* * *
ایجاد سیاست تبلیغاتی هماهنگدر خارج از کشور
مسئلۀ تبلیغات ـ همان طور که می دانید ـ از مسائل بسیار پراهمیت است و مع الأسف، باید بگوییم که از اول نهضت تا به حال، تبلیغاتمان در خارج صفر بوده است و فقط در داخل، مسائل را برای یکدیگر گفته ایم. می دانید که هر روز در خارج، دولت و ملت ایران را وحشی معرفی می کنند. البته آنها که بر ضد ما تبلیغات می کنند، خود متوجهند که ما آنگونه نیستیم، ولی آنها همه چیز خودشان را از دست داده اند؛ باید ما را وحشی قلمداد کنند، ولی متأسفانه برای کسانی تبلیغ می کنند که هیچ نمی دانند. ما هم که به فکر چاره نیستیم و سفارتخانه هایمان هم کاری انجام نداده اند و با وضعی که دارند، کاری هم نمی توانند انجام دهند.
مسئله ای که شما می خواهید دنبال کنید ـ یعنی، مسئلۀ هماهنگی بین تمام نهادها ـ بسیار مهم است. شما باید احساس کنید که صلاح دین و مکتب ما و صلاح مملکت ما این است که همه با هم یک کار را دنبال کنیم. واضح است که اگر هر گروه یک کار را انجام دهند، گرچه ممکن است در ابتدا اختلافی نباشد، ولی بالاخره در طول مدت، اختلاف می شود. از آنجا که تبلیغات
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 77
اساس کار است و موجب تشتت و یا انسجام یک ملت است، شما هماهنگی و اتحادتان را حفظ کنید. و تنها در حفظ اتحاد و هماهنگی است که پیروز می شویم، والاّ شکست خواهیم خورد و دوباره تحت سلطۀ قدرتی دیگر قرار خواهیم گرفت.(150)
24 / 8 / 60
* * *
تطبیق سفارتخانه ها با نظام اسلامی
از اوّلی که دولت جمهوری اسلامی تعیین شد، هر دولتی پیش آمد و وزیر خارجه ای تعیین شد راجع به سفرای خارجه و راجع به سفارتخانه هایی که در خارج داریم خیلی تأکید کردم به اینکه آنها باید اصلاح بشوند و می دانید که سفارتخانه ها در خارج که نمایندۀ جمهوری اسلامی هستند، باید طوری باشد که با جمهوری اسلامی تطبیق بکنند. اگر بنا باشد که یک سفارتخانه ای در ـ فرض کنید که یکی از بلاد خارجی طوری باشد که با جمهوری اسلامی نسازد از حیث کیفیت افرادش و کیفیت اداره اش، و وضع خود سفارتخانه اش و افعالی که در آنجا انجام می گیرد و مراودات و مراجعاتی که دارند اگر ـ خدای نخواسته ـ نسازد با جمهوری اسلامی، این سفارتخانه نبودنش بهتر است از بودنش؛ برای اینکه وقتی که بنا شد چیزی که نمایشگر یک دولتی است و نمایشگر یک جمهوری اسلامی است، آنجا برخلاف موازین اسلامی در او عمل بشود، ضررش بیشتر از نفعش است. این سفارتخانه ها در خارج باید جهات مربوط به دولت را عهده دار باشند و نمایشگر آن رژیمی باشند که آن رژیم خودش را اسلامی می داند.
البته می دانید که سفارتخانه ها چه وضعی داشتند در دولت سابق؛ یعنی، در زمان پهلوی و خصوصاً زمان محمدرضا و
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 78
سفارتخانه ها اگر در خارج باز به همان وضع ـ خدای نخواسته ـ بخواهند باقی باشند، این سفارتخانه ها مضر به کشور اسلام هستند؛ یعنی، مضر به اسلام هستند؛ یعنی، بهانه دست آنهایی [می دهد] که می دانید که همۀ قلمهایشان الآن بر ضد ما هستند. قلمها و زبانها آن چیزهایی که نیست جعل می کنند و می نویسند و می گویند، اگر ـ خدای نخواسته ـ باشد دیگر معلوم است چه خواهند کرد. از این جهت، این یک وظیفۀ اسلامی و وظیفۀ ملی شما و ما هست که حفظ کنیم حیثیت اسلام را و حیثیت کشور خودمان را در هر جا که هستیم. (151)
28 / 10 / 60
* * *
فقدان تبلیغات صحیح
ما در مقابل همۀ بوقهای تبلیغاتی جهانخواران در خارج، که اسلام عزیز آنان را به وحشت انداخته است، فاقد تبلیغات صحیح هستیم. سفارتخانه های ما عمل مثبتی انجام نداده اند و «وزارت ارشاد»، قطع نظر از تلاشهای اخیرش تا کنون نتوانسته است این امر مهم و حیاتی را توسعه دهد.(152)
22 / 11 / 60
* * *
سفارتخانه ها در صراط مستقیم انسانیت
سفارتخانه ها باید سفارتخانه هایی باشند که در صراط مستقیم انسانیت سیر بکنند. صراط مستقیم انسانیت هم این نیست که ما نماز بخوانیم، باید آن را هم بخوانیم، اما سفارتخانه باید از تحت سلطۀ غیر بیرون بیاید، تصرفاتی کسی بر او نداشته باشد، الاّ خود دولت، الاّ خود وزارت خارجه. یک راه باشد، نه اینکه بکشندش
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 79
از این طرف و از آن طرف؛ چنانچه پیشتر خوب، آنطور بود که یا این طرف می کشیدند و می بردندش یا آن طرف می کشیدند و می بردندش. گرفتاریهای ما همین بود که وابستگی طوری شده بود که بازکردن این وابستگی و برداشتن این قید از گردنها کار بسیار مشکلی بود. لکن بحمدالله ، تاکنون ملت ما و دولت ما موفق شده است و امروز هم باید همین طور باشد؛ یعنی، در هر قدمی که برمی دارید، باید فکر این باشید که آیا این قدمی که ما برمی داریم روبه وابستگی است؛ شیاطین ما را دارند وابسته می کنند یا نه روی آزادی است و ما خودمان می خواهیم این کار را بکنیم؟
سفارتخانه ها هر کاری می کنند باید این را قبلاً توجه بکنند که ما داریم این کاری را که می کنیم، آیا این کار، ما را یک قدری به وابستگی دارد نزدیک می کند یا ما را به رهایی و آزادی دارد نزدیک می کند؟ تمام مردم با دولت، با ملت، با هم بجوشند و کوشش کنند به اینکه ما خودمان می خواهیم کارهای خودمان را انجام بدهیم و می خواهیم خودمان با کفایت خودمان خودکفا باشیم. نه گندم را از خارج بیاوریم، نه ـ فرض کنید که ـ چیزهای خوردنی بیاوریم و نه چیزهایی که احتیاج داریم؛ نه پوشاک بیاوریم، نه خوراک بیاوریم، نه چیزهای دیگر که احتیاج داریم در جنگ و در سایر جاها.
این احساس اگر شد بعضیش در مدت طویل، بعضیش زودتر انجام می گیرد. (153)
4 / 10 / 61
* * *
تغییر اساسی در سفارتخانه ها
ما غنیمت بشماریم و کار کنیم برای اسلام، برای ملتمان کار
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 80
کنیم. کار برای شمااین است که... شما نمی دانم حالا آن وقت، وضع سفارتخانه های آن وقت را اصلاً نه، لابد ندیدید، نرفتید آنجا، سفارتخانه کسی نمی رفت، اما خوب وضع را اطلاع دارند. مثلاً ایشان اطلاع دارند که وضع آن وقت چی بوده. باید وضع بکلی تغییر کند، تغییر هم کرده است، اما تغییر اساسی باشد که یک سنتی بشود به واسطۀ شما برای آینده ها. کسی که یک سنت خوبی را بگذارد، در اجرش تا آخر شریک است به حسب روایات ما. یک وضعی در آنجا درست کنید که کسانی که می آیند و سفارتخانه را می بینند متوجه بشوند که این سفارتخانه با سایر سفارتخانه ها فرق دارد. حتی با سفارتخانه های دول اسلامی فرق دارد. این سفارتخانه با سفارت های سابق اصلاً طرف نسبت نیست، یک جور دیگری است. اگر شما موفق بشوید به این معنا که وضع را جوری کنید که به ارث برده بشود برای آتیه، ما مسئول حالا که نیستیم، ما مسئول همیشه هستیم. ما الآن که مجال دستمان آمده است مسئولیتمان برای دوره های بعد است. نه اینکه فقط هر چه شد بعد، بعدها هر چه شد بشود، ما تا زنده ایم بشود، هر چه می خواهد بعد بشود. این جور نیست. ما مسئولیم که این سفارت، شماها آقایان این سفارتخانه ها را به جوری درست بکنید که وقتی دست یک سفارت دیگری افتاد، نتواند اصلاً تغییرش بدهد به این زودیها. و همۀ جهاتش، هر جهتی که در آن وقت بوده عکسش را بکنید، آن وقت من می دانم جهت صحیح نبوده در کار. جهت سالم نبوده یا بست و بندهایی بوده است که سیاسیها می کنند غالباً برای استفاده های شخصی یا استفاده های دیگری، غیرمشروع حالا باید وقتی که می آیند می بینند ببینند که در یک محیطی وارد شده اند که این محیط اسلام است. این محیط ملت اسلام است و نمی توانند
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 81
در اینجا یک کاری بکنند... شما این را باید غنیمت بدارید و ما هم غنیمت، برای اینکه حفظ کنیم این سنت الهی را که به دست ما دادند ما برای آتیه درست بکنیم. حالایش را من خاطر جمعم که خوب است ان شاءالله . البته همچو نیست که صددرصد، اما شماها در صدد برآیید که صددرصد خوب باشد، لکن مهم آتیه است.
مهم این است که حکومت در ایران جوری باشد که وقتی منتقل شد به آتیه، نتوانند به این زودی تغییرش بدهند. ملت آن طور حاضر است، حکومت باید خودش طوری درست بکند که وقتی که منتقل شد به نسل آتیه نتواند بر خلاف رفتار بکند.
خوب، شما هر کدام هستید، در خارج که هستید، در بلاد اسلامی که هستید خوب، وضع آنها یک وضعی است که با ما خیلی [مطابق] نیست، امیدواریم که درست بشود آنجا هم. باید آنجاها شما وضعتان را جوری قرار بدهید که تحت تأثیر آنها واقع نشوید، هر که می آید آنها تحت تأثیر شما واقع بشوند، نه شما تحت تأثیر آنها. یعنی کسی که وارد اینجا می شود وقتی یک چیزی توی ذهنش بیاید که تأثیر کند در قلبش اینکه وضع خوب است این طوری باشد، نه آن طوری باشد. خوب است که نویسنده های اینجا این جوری باشند. محرّرین اینجا این جوری باشند ـ عرض می کنم ـ مستخدمین این طوری باشند، و رؤسا این طوری باشند. این طور به نظرشان بیاید که این وضع بهتر از آن وضع است که آنها دارند.
اگر این طور شد کم کم ان شاءالله نفوذ هم می کنید به آنها و انقلابتان هم صادر می شود. ما هم می خواهیم صادر به همین معنا بشود. ما می خواهیم سفرایمان در آنجا جوری عمل بکنند که سفرای آنجا، دولت آنجا تحت تأثیر واقع بشود و دولتمان کاری
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 82
بکند که دولتهای دیگر تحت تأثیر واقع بشوند. و ملتمان کاری بکند که ملت های دیگر تحت تأثیر واقع بشوند. ومن امیدوارم که چون برای خدا شما، امیدوارم که برای خدا کار بکنید، این کار به دست شماها واقع بشود و به دست شما یک سنتی قرار داده بشود که شما شریک باشید در حسنات اشخاصی که بعدها می آیند. و این مسئلۀ مهمی است که ما خودمان زیر خاک باشیم و کسان دیگر کار بکنند، حسناتش را پای ما بنویسند. اگر شما یک سنت صحیحی بجا بگذارید وضع این طوری خواهد شد. ان شاءالله امیدوارم که همه موفق و مؤیّد و منصور باشید و به کارهای خودتان ادامه بدهید. (154)
27 / 10 / 62
* * *
صورت اسلامی سفارتخانه ها
شما این مطلب را حفظ کنید. و سفارتخانه ها صورت اسلامی داشته باشد که هر کس آن را می بیند، یک سفارتخانۀ ممتاز باشد و مثل سابق نباشد.(155)
6 / 8 / 63
* * *
مطابقت اعمال با موازین آدمی
و آن چیزی که راجع به برادرهایی که از خارج این جا هستند و همۀ برادرهایی که در خارج کشور خدمت می کنند، عرض می کنم این است که باید همۀ شماها در هر جا هستید، خودتان را مقید و متعهد به اسلام بدانید، تحت تأثیر محیط آن جا واقع نشوید. خوب، کسی که وارد می شود در یک سفارتخانه ای در خارج، ببیند که وارد شد در یک محیط اسلامی، در یک محیط انسانی. این طور
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 83
نباشد که ـ خدای نخواسته ـ در آن جا از آن چیزهایی که در سابق بود، چیزی باقی مانده باشد. اگر آن چیزهایی که در دوران سابق بود، در دوران طاغوت بود، در آن جا هست، جدیت کنید که بکلی پاکسازی بشود و امیدوارم شده باشد تا کنون.
هر چه پیش می رود اسلام، ما قوه بدهیم به اسلام، ما بیشتر فعالیت بکنیم. این طور نباشد که حالایی که اسلام در ایران، حالا آمده است، پس ما دیگر کار نداشته باشیم. نخیر، حالا اول کار است، ما باید کار داشته باشیم. در همۀ امور، ما باید قوی باشیم و بهترین مأمور این است که به این چیزی که به خودش محول شده است، خوب عمل بکند. شما اگر چنانچه فرض کنید در یک سفارتخانه ای هستید، می خواهید عمل بکنید، باید خودتان آن کاری [را] که به شما محول شده خوب عمل کنید، به دیگران کار نداشته باشید. بله، اگر که آنها خلاف کردند، شما نهی شان کنید، اما این طور نباشد که نظرتان این باشد که او چه جور دارد عمل می کند؛ شما باید عملی که خودتان انجام می دهید، مطابق با موازین و قوانینی باشد که در اسلام است و در جمهوری اسلامی هست. بناءً علیه، مأمور خوب، انسان خوب آن کسی است که مأموریت خودش را خوب عمل بکند و تکالیف خودش را خوب از عهده برآید و من امیدوارم که همۀ شما این طور باشید و ملت ایران هم این طور باشد.(156)
8 / 5 / 64
* * *
سفارتخانه ها آینه تمام نمای کشور
اما راجع به آقایان سفرا، آن طوری که آقای وزیر امورخارجه گفته اند، وضع سفارتخانه های ما در خارج خوب است و ما میل
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 84
داریم خوبتر بشود. سفارتخانه در هر کشوری متعلق به آن کشوری است که سفیر آن به آنجا می رود؛ یعنی یک قطعه ای است از یک کشور دیگر. وقتی مردم به سفارتخانه های ما می آیند، باید وضع ایران را ببینند، نه وضع امریکا و فرانسه و سایر کشورها را شما. آقایان؛ تحت تأثیر هیچ چیزی واقع نشوید که در سابق چه بوده است که الآن آن طور نیست. ما اگر بخواهیم خودمان باشیم، باید همه چیزمان از خودمان باشد، و در آداب و رسوم، خودمان را از غرب جدا کنیم. ما از غرب خیلی بدیها دیده ایم، و چیزی که بشود گفت که خوبی آنها بوده است، از حکومتهای غربی نبوده بلکه از اهل صنعت بوده است که البته بسیاری از آنها برای حکومتها کار می کنند. بنابراین، باید وضع شما جوری باشد که هرکس وارد به آنجا می شود یک محیط اسلامی ببیند، چه از حیث پرسنل و چه از جهت زندگی.(157)
11 / 8 / 64
* * *
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 85
کتابسیاست خارجی و روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 86