اوّلین علایم کلینیکی دالی بر تنگی عروق قلب ـ حدود 11 ماه بعد از انقلاب
جریان درد قفسه صدری حضرت امام خمینی عزیز
در تاریخ 28 / 10 / 58
در تاریخ 28 / 10 / 58 در حالیکه حضرت امام خمینی برای جوابگویی به احساسات پاک مردم از پله‌های منزل به پشت بام تشریف می‌بردند در پشت جناغ سینه احساس درد و فشار کرده بودند.
اطرافیان حضرت امام تلفنی با یکی از اطباء که متخصص قلب و عروق بود تماس گرفتند و ایشان را دعوت به عیادت از حضرت امام کردند.
از طرف دیگر موضوع با مسئولین و نزدیکان امام در تهران مطرح شده بود و وزیر محترم بهداری وقت جناب آقای دکتر زرگر را در جریان قرار دادند. جناب آقای دکتر زرگر وزیر محترم بهداری وقت در صبح روز 29 / 10 / 58 به من تلفن کرد و ساعتی بعد باتفاق ایشان و برادر دکتر معتمدی (متخصص قلب عروق و معاون وزیر بهداری وقت) به قم رفتیم.
حضرت امام در منزل جناب آقای اشراقی (داماد حضرت امام) تشریف داشتند. در منزل مرحوم اشراقی خدمت حضرت امام رسیدیم. طبق معمول بعد از دست‌بوسی از حال ایشان جویا شدم. حضرت امام فرمودند که در موقع بالا رفتن از پله‌ها احساس سنگینی و درد در پشت جناغ سینه نموده و با رسیدن به پشت بام و نشسشن روی صندلی احساس ناراحتی بتدریج برطرف شده است. قبل از رسیدن ما (آقای دکتر زرگر، آقای دکتر معتمدی و اینجانب) در این فاصله از
کتابطبیب دلهاصفحه 59
حضرت امام نوار قلبی گرفته شده بود و طبق نسخه ایکه نوشته شده بود داروهایی نیز تجویز شده بود.
تصویر نوار قلبی ناریخ 29 / 10 / 58 چنین بود.
معاینه حضرت امام خمینی در تاریخ 29 / 0 1 / 58 چنین بود.
1 - فشار خون شریانی 90 / 155
2 - درجه حرارت طبیعی
3 - تعداد ضربان قلب در حدود 62 در دقیقه
4 - S1، S2 طبیعی بود.
5 - صدای S4 شنیده می‌شد.
6ـ آرک سنیل وجود نداشت.
7ـ EARLOB CREASE (چین لوبل گوش) وجود نداشت
کتابطبیب دلهاصفحه 60
8ـ گزانتوم در اطراف چشم هم دیده نمی‌شد
9 - ورید ژگولر در وضع خوابیده، نشسته و ایستاده طبیعی بود.
. ا - شکل قفسه صدری طبیعی
ا ا - سوفل سیستولیک III / VI ـ II / VI G در LSB با کیفیت پان سیستولیک و انتشار به زیر بغل شنیده می‌شد.
2 ا - صداهای ریوی طبیعی و صدای اضافی شنیده نشد.
3 ا - در معاینه قفسه صدری ضربه نوک قلب (PMI) در پنجمین فضای بین دنده‌ای در MCL (در خط وسط پستانی) بدست می‌خورد.
4 ا - حرکات پارادوکس یا حرکات اضافی نوک قلب حس نشد.
5 ا - کبد و طحال حس نشد. توده‌ای در شکم حس نشد.
6 ا - صداهای روده طبیعی بود.
7 ا - نبضهای تی بیای خلفی، دور سالیس پدیس، پوپلیته، فمورال ورادیال و کاروتید قرینه و طبیعی ( + + + + ) حس می‌شد.
8 ا - معاینه عصبی کاملأ طبیعی بود.
9 ا - معاینه پوست طبیعی بود.
تفسیر نوار قلبی 29 / 10 / 58
ا - ریتم قلب سینوسی.
2 - منظم.
3 - تعداد ضربان حدود 62 در دقیقه.
3 - امواج P در حدود طبیعی.
5 - محور قلب ْ30 - >
کتابطبیب دلهاصفحه 61
6 - فاصله QRS در حدود 0 1 صدم ثانیه (طبیعی)
7 - وجود π کوچک در لیدهای aVF, III , II
8ـ قطعه STدر لیدهای جلوی I , aVL بصورت گنبدی COVING
9 - قطعه ST در لیدهای جلوی قلبی (V1 - V6) کمی بالا رانده شده و بصورت گنبدی.
10 - سیر رشد موج R در لیدهای جلوی قلبی طبیعی (از V1 تا V6) به تدریج بطول R اضافه می‌شود.
11 - موج T در لیدهای 1 V3 - V6 , aVL , aVF , D2 , D معکوس (پائین رو) و در لید D3 بالا رو، لید V1 بالا رو و در لید V2 شامل قسمت ابتدائی بالا رو و قسمت انتهائی پائین رو می‌باشند.
2 ا - امواج T در لیدهای V3 - V6 پائین رو و بازوی موج T قرینه، و عمیق و بشکل عدد 7 می‌باشد.
تمام علائم فوق دال بر تنگی عروق کرونر قلب و کم رسیدن خون بعضله قلب (ایسکمی عضله قلب)
مشخصات نوار قلبی فوق گویای مسائل تشخیص ذیل است:
مشخصات محور الکتریکی نوار قلبی حضرت امام بهمراه وجود امواج π کوچک در لیدهای aVF , DIII , DII و امواج S عمیق در لیدهای V6 , V5 , aVF DIII , DII و وجود q چک درلید 1D مشخص بلوک انشعاب قدامی شاخه چپ می‌باشد. L.A.H.B علت شایع آن در صورت عدم بیماری مادرزادی قلب اترواسکروزیس (تصلب) عروق کرونر می‌باشد.
با شرح حالی که اینجانب از حضرت امام دریافت داشتم موضوع را مهمتر از آن دانستم که ایشان برداشت کرده بود.
با نگاه به نوار قلبی حضرت امام پی بردم که برخورد اصولی و علمی و روتین با
کتابطبیب دلهاصفحه 62
بیماری امام نشده و باید اقدامات جدی تری انجام داد.
در حالی که امام را معاینه می‌کردم و شرح حال از ایشان می‌گرفتم متوجه شدم پزشکی که نوار قلبی را تهیه کرده است در کنار من نشسته است. از ایشان سئوال کردم آیا چنین مریضی با چنین نواری با شرح حال داده شده اگر به مطب شما رجوع می‌کرد، با او چه می‌کردی؟ آیا غیر از این است که او را به بیمارستان و به بخش مراقبتهای ویژه (CCU) انتقال می‌دادی و برای او سرم وصل می‌کردی و او را در استراحت مطلق قرار می‌دادی و با دستگاه‌های دقیق CCU ضربان قلب او را دقیقاً هر لحظه تحت نظر و مراقبت قرار می‌دادی؟
و ایشان قبول کرد که به عللی برخورد او با امام و بیماری آن حضرت بصورت روتین نبوده است.
کتابطبیب دلهاصفحه 63