فصل چهارم ثبت ضربان قلب به مدت سه سال

کنترل تک تک ضربان قلب امام

کنترل تک تک ضربان قلب حضرت امام خمینی عزیز به مدت 3 سال و سه ماه

‏حضرت امام در ساعت چهار بعدازظهر 6 / 1 / 65 در حالی که برای ریختن چای به‏‎ ‎‏آشپزخانه تشریف برده بودند احساس ضعف کرده و بعد با از بین رفتن کلیه علایم‏‎ ‎‏حیاتی مثل تنفس، ضربان قلب و هوشیاری فوت کردند و به لطف خداوند منّان و‏‎ ‎‏ تمهیداتی که قبلاً پیش بینی شده بود توسط جناب آقای دکتر پور مقدس پزشک‏‎ ‎‏کشیک آن روز و پرستاران و خانواده محترم حیات دوباره یافتند.‏

‏حضرت امام بعد از استراحت 6 - 5 روزه در سی سی یو بیمارستان بقیة الله‏‎ ‎‏اعظم شماره 2، بتدریج شروع به راه پیمایی و فعالیتهای روزمره کردند.‏

‏چون ثابت شده است که علت اکثر مرگ و میرها به دنبال سکته‌های قلبی‏‎ ‎‏ثانویه به نامنظمی‌های قلب و وقفه‌های قلبی است و فوت ناگهانی حضرت امام‏‎ ‎‏باحتمال زیاد ناشی از وقفۀ ناگهانی قلب بوده است، تصمیم گرفتیم بهر وسیله ای‏‎ ‎‏شده، هر لحظه از هر ضربۀ قلب امام عزیز اطلاع داشته باشیم. این عمل در داخل‏‎ ‎‏سی سی یو، با اتصال سیم‌های دستگاه مانیتورینگ به بیماران امکان پذیر است و‏‎ ‎‏در موارد تشخیص با متصل کردن دستگاهی به نام هولتر مانیتورینگ نیز می‌توان‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 247
‏24 ساعت یا حداکثر 3 - 2 روز ضربان قلب مریض را ثبت و بعداً توسط دستگاه‏‎ ‎‏کامپیوتری دیگری تک تک ضربان قلب را بررسی کرد. ولی با هولتر مانیتورینگ‏‎ ‎‏نمی توان در هر حال به طرر پیگیر از تک تک ضربانها مطلع بود.‏

‏برای رسیدن به هدف خود مطلع بودیم دستگاه جدیدی ساخته شده که بدون‏‎ ‎‏اتصال سیم به بدن مریض از فاصله چند متری (تله متری) می‌توان تک تک ضربان‏‎ ‎‏قلب بیمار را در صفحة تلویزیونی رویت و نیز در موارد احتیاج ثبت کرد. سریعاً‏‎ ‎‏دستگاه را تهیه کردیم.‏

‏دستگاه بدین ترتیب کار می‌کرد که توسط سیم بسیار ظریفی در سه نقطه‏‎ ‎‏بر روی قفسه صدری حضرت امام متصل می‌شد و انتهای سیم از طریق بیمار‏‎ ‎‏بیک قوطی فرستنده بسیار کوچک و سبکی باندازه قوطی سیگار وصل بود. این‏‎ ‎‏قوطی کوچک را در داخل جیب کوچکی که در روی زیر پیراهن یا پیراهن حضرت‏‎ ‎‏امام دوخته شده بود می‌گذاشتیم. قوطی کوچک فرستنده توسط باطری کار می‏‎ ‎‏کرد و هر چند روز حضور حضرت امام می‌رسیدیم و باطری فرستنده را عوض می‌کردیم.‏‎ ‎‏دستگاه گیرنده شامل یک دستگاه مجهز به صفحه تلویزیونی و ثبت بود که در‏‎ ‎‏فاصله چند متری محل سکونت حضرت امام قرار داشت و سه نفر از پرستاران فوق‏‎ ‎‏لیسانس و ورزیده بصورت کشیک هر 3 - 2 ساعت دائماً چشم به صفحه تلویزیونی‏‎ ‎‏دوخته و تک تک ضربان قلب را رؤیت می‌کردند. در اتاق مجاور محل دستگاه‏‎ ‎‏گیرنده هر لحظه دو نفر از متخصصین قلب و داخلی تیم پزشکی ساکن بودند. و در‏‎ ‎‏صورتیکه نامنظمی یا مشکلی در نظم قلب پیش می‌آمد و یا حضرت امام مشکل‏‎ ‎‏طبی پیدا می‌کردند با هم مشورت و در موارد لزوم در فاصله 10 ثانیه خدمت‏‎ ‎‏حضرت امام می‌رسیدند. فقط در روزهای جمعه صبح رأس ساعت 8 اتصالات تله‏‎ ‎‏متری توسط اینجانب از قفسه صدری حضرت امام جدا و آن حضرت به حمام‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 248
‏تشریف می‌بردند و با برنامه ایکه قبلاً تنطیم کرده بودیم استاد حمامی برای کشیدن‏‎ ‎‏ کیسه و صابون در داخل حمام و اینجانب بهمراه یک پزشک دیگر و برادر ارجمند‏‎ ‎‏جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای انصاری در پشت درب حمام حضور داشتیم‏‎ ‎‏تا حضرت امام بعد از استحمام خارج شوند. و اتصالات دستگاه فرستنده را به قفسه‏‎ ‎‏صدری ایشان متصل می‌کردیم.‏

‏ضربان قلب حضرت امام از تاریخ 13 / 1 / 65 تا 13 / 3 / 68 بدون‏‎ ‎‏انقطاع (به استثنای ساعت 9 - 8 صبح جمعه‌ها) توسط فرستنده و گیرنده بی سیم، ‏‎ ‎‏ تحت کنترل تیم پزشکی بود.‏

‏جالب اینکه در حالیکه حضرت امام در اتاق خود مشغول عبادت یا‏‎ ‎‏استراحت یا فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و یا رؤیت تلویزیون و یا در حال قدم‏‎ ‎‏زدن در محوطه باز و یا در ملاقاتهای خصوصی و در حسینیه جماران تشریف‏‎ ‎‏داشتند تک تک ضربان معظم له توسط ما کنترل می‌شد. چنانکه در جای دیگر‏‎ ‎‏نگاشتم در بعضی موارد قبل از آنکه حضرت امام احساس ناراحتی کنند تیم مجهز و‏‎ ‎‏ ورزیده پزشکی با دیدن نامنظمی در صفحه گیرنده تلویزیون خطر را حس می‌کرد و‏‎ ‎‏سریعاً در حالیکه حضرت امام‏‎ ‎‏در حال راه پیمایی یا در اتاق شخصی خود به‏‎ ‎‏فعالیت مشغول یا حتی در خواب بودند خدمت ایشان می‌رسید و حضرت امام را‏‎ ‎‏از نامنظمی یا ناراحتی قلب مطلع می‌ساخت و اقدامات درمانی پزشکی را شروع‏‎ ‎‏ می‌کرد.‏

‏از نظر علمی و طبی در بعضی موارد قلب مبتلا به نامنظمی یا اختلال انتقال‏‎ ‎‏ الکتریکی می‌شود و بیمار ممکن است آنها را حس نکند و یا به آنها توجه ننمایند که‏‎ ‎‏ در بعضی موارد بدون اقدامات ضروری و لازم منجر به حوادث ناگوار و حتی مرگ‏‎ ‎‏شود.‏

‏در طی 39 ماه که قلب حضرت امام عزیز هر لحظه بواسطه دستگاه‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 249
‏مانیتورینگ فوق توسط پرستاران عزیز و پزشکان کنترل می‌شد کاری در خور تحسین‏‎ ‎‏به شمار می‌آید، زیرا.‏

‏1 - با زدن یک ضربه غیر طبیعی تارو پود وجود پرستاران عزیز و پزشکان‏‎ ‎‏همیشه هوشیار به لرزه در می‌آمد. تصمیم گیری سریع و بموقع و صحیح کاری بس‏‎ ‎‏ طاقت فرسا و پرهیجان بود.‏

‏برادرانی که کشیک را شروع می‌کردند انتظار بزرگترین و شدیدترین فشارهای‏‎ ‎‏ عصبی را داشتند و هر ضربه نامنظم و یا اختلال در نظم قلب حضرت امام چون‏‎ ‎‏تیری زهرآگین قلب و مغز و سلسله عصبی و تار و پود وجود پرستاران و پزشکان را‏‎ ‎‏به هدف می‌گرفت و خدشه دار می‌کرد‏

‏جبهه‌ایی بود بصورت ظاهر آرام و بی صدا ولی پرهیجان و مضطرب کننده تر‏‎ ‎‏از خط اول جبهه، زیرا تیم پزشکی می‌دانستند که ثبات خطوط مقدم جبهه‌ها نیز به‏‎ ‎‏سلامتی حضرت امام عزیز ارتباط صد در صد‏‎ ‎‏دارد.‏

‏ثبت ضربان قلب هر لحظه حضرت امام عزیز در مجموعه‌ای بیش از 1000‏‎ ‎‏صفحه چنان دقیق و ذی قیمت است که با مطالعه آن هر خواننده‌ای را به تحسین‏‎ ‎‏ وامی دارد. زیرا مطابق چند نمونه از گزارشهای مدون فوق که در ذیل خواهد آمد‏‎ ‎‏ پزشکان و پرستاران عزیز مشخص کرده‌اند که در هر دقیقه چه نوع و چند عدد‏‎ ‎‏ نامنظمی وجود داشته و بمدت 39 ماه در هر لحظه شبانه روز هوشیار و بیدار‏‎ ‎‏ تشخیص دقیق داده و درمان بجا کرده‌اند. با جرأت می‌توان گفت که در تاریخ طب‏‎ ‎‏و جهان چنین رسیدگی و پذیرائی از هیچ بیماری نشده و در آینده هم امکان آن بعید‏‎ ‎‏ بنظر می‌رسد.‏

‏2 - دیدن نامنظمی‌ها و اختلال در قابلیت هدایتی قلب حضرت امام عزیز‏‎ ‎‏احتیاج به تصمیم گیری سریع و بجا و درمان بموقع بود و در بعضی موارد بسیار‏‎ ‎‏مسئله ساز و رنج آور بود. زیرا اگر حضرت امام عزیز به راه پیمایی مشغول بودند‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 250
‏باید وخامت را تشخیص می‌داد. و حضور حضرت امام می‌رسید و آن حضرت از‏‎ ‎‏ راهپیمایی باز می‌ایستاد.‏

‏برای نمونه در یک شب، ضربان قلب حضرت امام در نیمه‌های شب، ‏‎ ‎‏ناگهان نامنظم شد و برادران شب زنده دار پرستار به پزشکان کشیک که در اطاق‏‎ ‎‏مجاور آنها ساکن بودند اطلاع دادند و در مدت 4 ثانیه تیم پزشکی بر بالین حضرت‏‎ ‎‏امام حاضر شدند.‏

‏اعضای تیم امام را از خواب بیدار می‌کنند و به ایشان عرض می‌شود که‏‎ ‎‏ضربان قلب حضرتعالی نامنظم است حضرت امام در جواب پزشکان کشیک‏‎ ‎‏می فرمایند من چیزی حس نمی‌کنم و حالم خوب است. پزشکان که وخامت را‏‎ ‎‏حس کرده و روی صفحه تلویزیونی دیده‌اند اصرار به درمان می‌کنند و در‏‎ ‎‏معاینه، خطر را حتمی تشخیص می‌دهند. حضرت امام چون همیشه دستورات‏‎ ‎‏ پزشک را مو به مو اجرا می‌کردند، با شروع اقدامات پزشکی به تیم پزشکی می‏‎ ‎‏ فرمایند: بلی شما درست می‌گویید احساس ناراحتی می‌کنم و حالم خوب‏‎ ‎‏نیست.‏

‏خوشبختانه با برقراری سریع سرم وریدی و تجویز داروهای مناسب قبل از‏‎ ‎‏آنکه احتیاج به تخلیه الکترو شوک بر روی قفسه صدری باشد ضربان قلب منظم‏‎ ‎‏می شود. نوارهای قلبی آن شب در صفحات دیگر آمده است و چندین مورد دیگر‏‎ ‎‏نیز مشابه آن بوقوع پیوسته است.‏

‏هوشیاری و آگاهی و تبحر و عالم بودن به رشته پرستاری برادران پرستار‏‎ ‎‏و تیم پزشکی قابل تقدیر است و اینجانب قلباً از طرف میلیونها عاشق حضرت امام‏‎ ‎‏از زحمات فرد فرد این برادران‏‎ ‎‏که در زمانی که پشت دستگاه گیرنده می‌نشستند و‏‎ ‎‏ مژک نمی‌زدند و هر ضربان قلب امام عزیز را بررسی می‌کردند‏‎ ‎‏و در صورت‏‎ ‎‏غیرطبیعی در یادداشتهای چند صد صفحه‌ای خود به رشته تحریر می‌آوردند تشکر‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 251
‏می کنم.‏

‏مدت 39 ماه بدون وقفه هر ضربه قلب امام عزیز را می‌دیدند و بررسی و‏‎ ‎‏تفسیر می‌کردند، و در صورت غیر طبیعی بودن در یادداشت‌های جلوی خود‏‎ ‎‏می نوشتند. چند نمونه از صفحات یادداشت شده بقرار زیر است و همانگونه که‏‎ ‎‏ ملاحظه می‌شود هر نامنظمی بصورت خلاصه اصطلاح علمی دانه به دانه نوشته‏‎ ‎‏است.‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

140-p252

کتابطبیب دلهاصفحه 252

‏ ‏

140-p253

کتابطبیب دلهاصفحه 253

‏ ‏

140-p254

کتابطبیب دلهاصفحه 254

‏ ‏

140-p255

کتابطبیب دلهاصفحه 255

‏ ‏

140-p256

کتابطبیب دلهاصفحه 256

‏ ‏

140-p257

کتابطبیب دلهاصفحه 257
‏با جرأت می‌توان گفت که در تاریخ طب چنین دقت و چنین مواظبت طبی‏‎ ‎‏از هیچ فردی نشده و نخواهد شد و این افتخاریست که برای اولین بار و آخرین بار‏‎ ‎‏نصیب ما شده است.‏

‏بررسی یادداشتهای پرستاری و پزشکی و ثبت الکتروکاردیوگرامها نشان‏‎ ‎‏می دهد که حضرت امام در طول سه سال و سه ماه آخر عمریکه قلب مبارکشان‏‎ ‎‏می تپید در هر دقیقه و گاه چند دقیقه یک یا چند نوع نامنظمی داشته‌اند.‏

‏در زمانهایی که مسائل سیاسی اجتماعی اوج می‌گرفت و مسلماً بر قلب‏‎ ‎‏رئوف و سلیم حضرت امام تأثیر می‌گذاشت و نوار قلبی بصورت تغییرات قطعه‏‎ ‎‎ST‎‏ ‏‏و بصورت‏‎ ‎‏درد قلبی و یا بدون وجود درد بصورت کم خونی عضله قلب ولی بدون‏‎ ‎‏تظاهر درد ‏‎ SILENT ISCHEMIA‎‏و یا به شکل انواع نامنظمی‌های موقتی و حتی‏‎ ‎‏طولانی یا تغییرات ‏‎T‎‏ منفی که منجر به بستری شدن و تجویز سرم و اکسیژن و‏‎ ‎‏داروهای اضافی شد.‏

‏انواع نامنظمی‌هائی که در یادداشتهای هزار صفحه‌ای پرستاران و پزشکان‏‎ ‎‏تیم پزشکی ثبت شده است عبارتند ار:‏

‎1‎‏ - ‏‎ENTRICULAR PARA‎‎SYSTOL‎‎ ‎‏ ‏‏که گاهی بصورت‏‎ VENTRICULAR TACHYCARDIA‎

‎ PARASYSTOL‎‏ظاهر می‌شد.‏

‏2‏‎ PREMATURE VENTRICULAR BIGEMINY -‎‏ ‏

‏3‏‎ PREMATURE VENTRICULAR TRIGEMINY -‎‏ ‏

‎PREMATURE VENTRICULAR QUADRIGENINY - 4‎

‎5‎‏ - ‏‎FUSION BEAT‎

‏6 - ‏‎PREMATURE ATRIAL CONTRACTION (PAC) ‎

‏7 - ‏‎PREMATURE VENTRICULAR CONTRACTION P.V.C‎

‏8 - تغییر تعداد ضربان قلب بین 40 در دقیقه تا 75 در دقیقه‏

‏9 - تعداد زیاد ‏‎ PAC‎‏ پشت سر هم.‏

‏10 - فیبریلاسیون دهلیزی‏

‏11 - بلوک درجه یک‏

‏12 - بلوک درجه دو (ونک باخ)‏


کتابطبیب دلهاصفحه 258

‏13 - ‏‎ PAC c ABRATION‎

‏14 - ‏‎IDIOVENTRICNLAR RYTHEM‎

‏15 - ‏‎INTERPOLATED PV.C‎

‏16 - ریتم ‏‎JUNCTIONAL‎‏ (کوتاه مدت و طولانی)، گاهی ریتم جانکشنال چند دقیقه و حتی چند ساعت طول می‌کشید‏‎ ‎‏که منجر به ایجاد ضعف و ستی و در موارد نادر سبب بستری شدن و درمان با سرم و دارو می‌شدیم.‏

‏17 - ‏‎SINUS ARRYTHMIA‎

‏18 - ‏‎ VENTRICULAR PARASYSTOL BIGEMINY‎

‏19 - ‏‎WANDERING PACEMAKER ‎

‏20 - ‏‎MULTIFOCAL P.V.C‎

‏21 - ‏‎ P.A.C.c BLOCk‎

‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 259