فصل پنجم خاطرات و گزارشهای پزشکی

گزارش متخصصین دندانپزشک: دکتر خوشخونژاد دکتر اسدزاده

گزارش متخصصین دندانپزشک، 

 دکتر خوشخونژاد، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

 دکتر اسد زاده استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

‏در اوایل پاییز سال 1362 بود که زخمی در لثه‌های حضرت امام ایجاد شد‏‎ ‎‏و برای بررسی علل آن به متخصص لثه نیاز بود، توسط آقای دکتر عارفی پیشنهاد‏‎ ‎‏گردید که اینجانب معاینه‌ای انجام دهم، در معاینه، علت زخم فقط به دلیل‏‎ ‎‏تحریک پروتز (دندان مصنوعی) تشخیص داده شد. جهت راحتی ایشان و رفع موقت‏‎ ‎‏مشکل پروتز از مواد نرم پوشانندۀ داخل پروتز استفاده‏‎ ‎‏گردید که هم ایجاد گیر‏‎ ‎‏مناسب نماید و هم با جلوگیری از آزردگی نسج اجازه ترمیم به نسج نیز داده شود، ‏‎ ‎‏مشکل ایشان موقتاً رفع گردید، ولی به دلیل اینکه با موقعیت دهانی پروتز مناسب‏‎ ‎‏نبود و دارای مشکلاتی ایجاد می‌کرد و دندانساز قبلی آنچه در توان داشت انجام‏‎ ‎‏داده بود ولی نیاز به نکات تخصصی ویژه‌ای داشت، بنابراین با تعویض چندین بار‏‎ ‎‏ماده‏‎ ‎‏ذکر شده مشکل اساسی مسلماً حل نمی‌شد، آقای دکتر عارفی که مسئولیت‏‎ ‎‏امور پزشکی حضرت امام با ایشان بود از اینکه وضع تغذیه امام به دلیل مسئله‏‎ ‎‏دندانی دچار مشکل گردیده بود گله کردند‏‎ ‎‏و درخواست حل قضیه را داشتند بنده‏‎ ‎‏توضیح دادم آنچه در این مرحله انجام گرفته است فقط رفع مشکل در کوتاه مدت‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 362
‏می‌دهد گذاشته شد و دو یا سه جلسه این کار تکرار شد تا اینکه مخاط دهان ایشان‏‎ ‎‏ به حال سلامت برگشت در این مرحله اقدام به گرفتن قالب  اولیه گردید و در لابراتور‏‎ ‎‏قاشقک اختصاصی تهیه گردید، در جلسه دوم پس از ثبت حرکت عضلات با‏‎ ‎‏استفاده از ماده ‏‎Z.O.E‎‏ قالب اصلی از دهان ایشان گرفته شد، در جلسه سوم با‏‎ ‎‏استفاده از بیستهای موقت ساخته شده روابط  فکین‏‎JAW RELATION ‎‏ و‏‎fACE ‎‎ ‎‎BOW REGISTRATION ‎‏ و انتخاب دندان به عمل آمد.‏

‏لازم به تذکر است که رابطۀ فکین ایشان ‏‎CLASS I‎‏ بود و ناهنجاری از نظر‏‎ ‎‏روابط فکین نداشتند، طبق همین رابطه دندانی روی ارتیکولاتور در لابراتوار چیده‏‎ ‎‏شد و در جلسه چهارم دندان‌های چیده شده در روی موم در دهان ایشان امتحان شد، ‏‎ ‎‏چه از نظر اکلوزیون و چه از نظر استتیک و زیبایی و هم از نظر تکلم . پس از این‏‎ ‎‏مرحله در لابراتوار کارهای نهایی که شامل پختن و بالانس کردن پروتز پرداخت بود‏‎ ‎‏انجام شد و در جلسه پنجم پروتز آماده شده در دهان ایشان گذاشته شد. طبق روال‏‎ ‎‏معمول به استفاده از خمیر ‏‎Z.O.E‎‏ یک ‏‎BORDER TEST‎‏ بعمل آمد که چنانچه نقاطی‏‎ ‎‏بیش از حد معمول روی مخاط فشار می‌آورد مشخص گردد، پس از تصحیح لب ها‏‎ ‎‏و حالت اکلوزیون دندان‌ها، پروتز تحویل ایشان شد و توصیه‌های لازم جهت‏‎ ‎‏استفاده از دندان‌ها ذکر گردید .‏

‏حدود سه روز بعد جهت معاینه و کنترل دندانها خدمت ایشان رسیدیم و‏‎ ‎‏نقاطی که باعث ناراحتی مخاط گردیده بود اصلاح گردید و از ایشان خواسته شد ؛‏‎ ‎‏چنانچه ناراحتی داشتند بفرمایند تا جهت رفع آن خدمت ایشان برسیم، اینطور که‏‎ ‎‏به نظر می‌آید 2 با 3 جلسه دیگر خدمتشان رسیدیم تا اینکه پروتز ساخته شده کاملاً‏‎ ‎‏در دهان ایشان جایگزین شد و  به طور طبیعی از آن استفاده می‌نمودند.‏‎ ‎‏در تابستان سال 66 که حدود 4 سال از ساخت پروتز گذشت چند باری‏‎ ‎‏ ایشان اظهار شکایت از زدگی پروتزشان داشتند که این امر کاملاً طبیعی بود، چون‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 363
‏است و پروتز بایستی توسط متخصص باتجربه ساخته شود ایشان فرمودند که بهترین‏‎ ‎‏متخصص دعوت شود. بنده از آقای دکتر عارفی در‏‏خواست کردم به گونه‌ای عمل‏‎ ‎‏ شود که این امر باعث رنجش دندانساز قبلی نگردد. ایشان فرمودند که مسلماً آن‏‎ ‎‏شخص هدفش راحتی حضرت امام بوده و سعی خود را در حد قدرت انجام داده‏‎ ‎‏است و فکر نمی‌کنم مشکلی باشد و گویا این مسئله را با حاج احمد آقا خمینی نیز‏‎ ‎‏مطرح کردند، بهر صورت بنده آقای دکتر اسدزاده را که از متخصصین و از‏‎ ‎‏استادان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند پیشنهاد کردم که مورد موافقت‏‎ ‎‏قرار گرفت و در تمام مراحل درمانی در معیت ایشان و در ضرورت آنچه از نظر‏‎ ‎‏کمک نیاز بود انجام میدادم و وضع مخاط و لثه‌ها نیز در هر حال تحت بررسی قرار‏‎ ‎‏می گرفت که از این نظر مواجه با مسئله بخصوصی نکردید.‏

‏ ‏

  دکتر خوشخونژاد

‏ ‏

‏در اوایل زمستان سال 62 همکار عزیزم آقای دکتر خوشخونژاد از اینجانب‏‎ ‎‏ دعوت کردند که چون حضرت امام (قدس سره) از نظر دندان مسئله دارند‏‎ ‎‏معاینه‌ای از ایشان به عمل آورم، اینطور که به خاطرم می‌رسد صبح روز شنبه بود که‏‎ ‎‏به اتفاق ایشان و جناب آقای دکتر عارفی خدمت حضرت امام رسیدیم. در معاینه‏‎ ‎‏ای که از دهان ایشان به عمل آوردم مشاهده کردم که پروتزی که در آن تاریخ ایشان‏‎ ‎‏از آن استفاده می‌نمودند به علت زدگیهاییکه در نقاط مختلف‏‎ ‎‏دهان ایجاد کرده بود‏‎ ‎‏عملاً برایشان غیر قابل استفاده است و در ضمن پروتز مورد استفاده ایشان‏‎ ‎‏اکلوزیون «جفت گیری» صحیح نداشته و در قسمت خلفی دندانها کاملاً از هم‏‎ ‎‏فاصله داشته است به ایشان عرض شد که بایستی پروتز مورد استفاده شان تعویض‏‎ ‎‏شود، ایشان فرمودند هر کار که صلاح است همان کار را انجام دهید. در آن جلسه‏‎ ‎‏داخل پروتز فک پائین ایشان یک لایه ماده بهسازی نسج که به نسج اجازه ترمیم‏‎ ‎

کتابطبیب دلهاصفحه 364
‏استخوان فک به مرور در حال تحلیل است و از طرف دیگر دندانهای دست دندان به‏‎ ‎‏مرور سایش پیدا می‌کنند و این سایش می‌تواند در جفت گیری دندانها تأثیر بگذارد‏‎ ‎‏و زدگی ایجاد نماید، به همین علت ما به بیماران خود توصیه می‌کنیم که حتی اگر‏‎ ‎‏پروتز کامل ساخته شده هیچگونه اذیتی نیز نکند صلاح است که حداکثر هر 3‏‎ ‎‏سال‏‎ ‎‏یک بار تعویض شود، روی این اصل در سال 66 نیز پروتز دیگری جهت ایشان طبق‏‎ ‎‏روال معمول ساخته شد که ایشان از این پروتز نیز بطور طبیعی بدون هیچگونه‏‎ ‎‏مشکلی تا اوایل 68 استفاده نمودند.‏

‏از اوایل سال 68 به علت ناراحتی که مخاط دهانشان پیدا کرده بود بدفعات‏‎ ‎‏ایشان را ملاقات نمودیم و حتی از مواد‏‎ SOFT LINER‎‏ (لثه نرم) در کف پروتز فک‏‎ ‎‏پایین ایشان استفاده نمودیم، ولی این‏‎ ‎‏درمان نیز کارساز نبود و چند صباحی راحت‏‎ ‎‏بودند و مجدداً نقطه دیگری از مخاط دهانشان دچار آزردگی و زدگی می‌شد که به‏‎ ‎‏نظر می‌رسید دو علت عمده داشت، یکی تحلیل شدیدی که فک پایین ایشان‏‎ ‎‏داشت و مخاط حساس و شکننده آن و دیگری شاید به علت ناراحتی عمده‌ای که‏‎ ‎‏ایشان دچار آن شده بودند که می‌توانست باعث جذب کمی پروتئین شده و چنین‏‎ ‎‏انعکاسی در مخاط دهان ایجاد نماید و نتیجتاً تحمل بافتهای دهانی نسبت به پروتز‏‎ ‎‏را حساس و غیر قابل تحمل نماید.‏

‏از آن تاریخ تا حدود یک ماه بعد که ایشان رحلت کردند، اطلاعی از چگونگی‏‎ ‎‏مسئله ایشان به اینجانب نرسید.‏

‏ ‏

دکتر اسدزاده

کتابطبیب دلهاصفحه 365