گزارش دکتر احمد نوربالا

‏‏گزارش دکتر احمد نوربالا‏

‏‏مسئولی مرکز درمانی جماران، ‏

‏‏استادیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران‏

‏‏بسمه تعالیٰ‏

‏‏از پاییز سال 1363 اینجانب از طرف شهید آیت الله محلاتی نماینده فقید‏‎ ‎‏حضرت امام(ره) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بعنوان مسئول مرکز درمانی‏‎ ‎‏بقیة الله الاعظم شماره 2 منصوب گردیدم، مأموریت داشتم که به نحوی شایسته‏‎ ‎‏مرکز درمانی را که قبلاً ساخته و تجهیز شده بود اداره نمایم و این حقیر قبل از هر‏‎ ‎‏چیز از الطاف الهی و در مرحله بعدی از راهنمایی و ارشادهای دلسوزانه و مدبرانه‏‎ ‎‏یادگار حضرت امام جناب حاج احمد آقای خمینی و جناب آقای دکتر عارفی که به‏‎ ‎‏حق خالصانه وقت خود را صرف مراقبت پزشکی حضرت امام می‌نمودند و سایر‏‎ ‎‏همکاران اعم از مسئولین سپاه بیت و یا بهداری سپاه و غیره بهره مند بودم و همه‏‎ ‎‏تلاشم بر این بود که مرکز با نیروهایی کاملاً متعهد و در عین حال متخصص اداره‏‎ ‎‏شود. باید در این مکان که سنگری الهی و حساس به شمار می‌آید به عنوان ادای‏‎ ‎‏تکلیف شرعی براساس اجتهاد افراد موجّه و مورد قبول حضرت امام(ره) انجام‏‎ ‎
‏‎

‏‏به هر حال زمان گذشت و بتدریج مرکز با جذب نیروهای متعهد و متخصص‏‎ ‎‏از بهداری سپاه آماده بهره برداری شد. قابل ذکر است که با تک تک پرسنل که به مرکز‏‎ ‎‏می آمدند صحبت می‌شد و مسائل شرعی و قانونی و کاری با آنها در میان گذاشته‏‎ ‎‏می شد در اینجا یادآوری این نکته قابل ذکر است که از این طریق بسیاری از بیماران‏‎ ‎‏مستضعف و محروم، از تهران و اصفهان و غیره، در این مرکز به صورت کاملاً‏‎ ‎‏رایگان معالجه شدند بگذریم که در این مقال بنای بر ارائه گزارش کار نیست که آن‏‎ ‎‏خود احتیاج به وقت دارد و در ذیل به خاطراتی پراکنده که از چند سال اُلفت با این‏‎ ‎‏چهره آسمانی در حیطه کاری داشته ام می‌پردازم:‏

‏‏یک روز در تعطیلات فروردین سال 1365 که اینجانب جهت دیدار پدر و‏‎ ‎‏مادرم به یزد سفر کرده بردم از طریق معاونم تلفنی مطلع گردیدم که لازم است سریعاً‏‎ ‎‏به تهران بیایم، ولی نمی‌دانستم چه شده که فوراً خود را به تهران رساندم و قبل از‏‎ ‎‏ورود به مرکز آگاه شدم که حضرت امام خمینی بعلت انفارکتوس دچار توقف قلبی‏‎ ‎‏شده و در این مرکز بستری گردیده‌اند. در این حالت از طرفی وحشت زده از این‏‎ ‎‏خبر شدم و از طرفی بسیار شادمان و سپاسگزار الهی که به فضل خدا و به لطف او‏‎ ‎‏و با همت پزشکان بخصوص آقای دکتر پورمقدس که در روز حادثه پزشک کشیک‏‎ ‎‏بود و با آمادگی این مرکز حضرت امام جان سالم به دربردند به هر حال وارد‏‎ ‎‏مجموعه بیمارستان که شدم در برخورد با حاج احمد آقا و آقای دکتر عارفی پس از‏‎ ‎‏عرض ارادت و خسته نباشید، حاج احمد آقا فرمودند که حضرت امام می‌خواهند‏‎ ‎‏شما را به عنوان مسئول بیمارستان ببینند. آن لحظه را هیچگاه فراموش نمی‌کنم که‏‎ ‎
‏‎

‏‏حضرت امام پس از احوالپرسی به حقیر فرمودند که شما رئیس بیمارستان‏‎ ‎‏هستید؟ حقیر عرض کردم: اگر لیاقت آن را داشته باشم بلی، ایشان فرمودند: «آیا در‏‎ ‎‏اینجا بیماران دیگری هم معالجه می‌شوند؟» عرض کردم بلی، فرمودند: «چگونه؟»‏‎ ‎‏عرض کردم: بیماران را از بیمارستان و یا مراکز دیگر سپاه می‌آوریم و آنها را پس از‏‎ ‎‏معالجه برمی گردانیم. ایشان با چهره‌ای حاکی از رضایت خاطر از اینکه این‏‎ ‎‏بیمارستان انحصاری برای ایشان نیست خوشحال شدند و سپس از حقیر به عنوان‏‎ ‎‏رئیس بیمارستان تشکر و قدردانی فرمودند و به تعبیر خودشان از اینکه مزاحم‏‎ ‎‏شده‌اند طلب عفو نمودند. من که در آن حال‏‎ ‎‏در یک وضعیت خاص روانی بسر‏‎ ‎‏می بردم با زبان الکنم در برابر این روح با عظمت و اینهمه اظهار متانت و ادب، ‏‎ ‎‏جسته و گریخته پاسخ دادم که آقا همۀ افتخار و آرزوی ما این است که در خدمت‏‎ ‎‏شما باشیم و اینها چه صحبتی است که می‌فرمایید. سپس ایشان برای حقیر و‏‎ ‎‏همکاران بیمارستانی دعای خیر فرمودند و بالاخره اولین جلسه حضوری حقیر با‏‎ ‎‏ایشان خاتمه یافت.‏

‏‏در این برهه زمانی حضرت امام حدود دو ماه در آن بیمارستان بستری بودند و‏‎ ‎‏در حقیقت این دو ماه، بنده از نزدیک بسیاری از خصائل و فضایل حضرت امام‏‎ ‎‏آنهم در زمان بیماری و هنگام بستری مشاهده نمودم که هر اندازه که به ذهنم برسد و‏‎ ‎‏ احساس آموزندگی عمومی در آن ببینم شرح خواهم داد.‏

‏
‏‎

‏‏البته گاهی بخاطر بیماری بعضی از نوبتها جابجا می‌شد و در نوبت دیگری‏‎ ‎‏ (بیشتر) خوانده می‌شد ضمناً یادآور می‌شود که اکثر اوقات با اجازه حضرت‏‎ ‎‏حاج احمد آقا از اعمال و افعال امام که در بخش بستری بودند، فیلم گرفته می‌شد و‏‎ ‎‏یا از طریق تلویزیون مدار بسته ماها آن را مشاهده می‌کردیم.‏

‏‏مطلب دیگر آنکه هیچگاه امام (حتی یک شب علی رغم آنکه بیمار بودند و‏‎ ‎‏داروهای خواب آور و مسکن‌های تخدیری هم گاهی برای معالجه ایشان تجویز‏‎ ‎‏می شد) نماز شب خود را ترک نکردند و اگر هم احساس می‌کردند که ممکن است‏‎ ‎‏امشب با این داروها خوابشان ببرد به افراد حاضر در بخش (پرستار، پزشک، افراد‏‎ ‎‏دفتر) می‌فرمودند که رأس ساعت فلان مرا بیدار نمایید که البته اکثراً خودشان زودتر‏‎ ‎‏بیدار می‌شدند و سریعاً از ساعت و زمان جویا می‌شدند. در اینجا جای ذکر این‏‎ ‎‏نکته نیست که امام با چه حالت عرفانی و معنوی در وضعیت بیماری نماز شب را‏‎ ‎‏می خواندند.‏

‏‏مطلب دیگر برنامه خاص روزانه‌ای بود که حضرت امام داشتند، به این شکل‏‎ ‎‏که معمولاً ساعتی مانده به اذان صبح برمی خاستند و پس از ادای نماز شب و‏‎ ‎‏خواندن دعا و قرآن از طریق رادیو و ساعت زمان را کنترل می‌کردند تا نماز صبح را‏‎ ‎‏بخوانند. در آنجا بود که ما قضیه وقت شرعی نماز صبح طبق فتوای امام را متوجه‏‎ ‎‏شدیم. پس از خواندن نماز نافله و نماز صبح، یک حزب از قرآن تلاوت‏‎ ‎‏می فرمودند. و دعا می‌خواندند و بالاخره مجدداً می‌خوابیدند و صبح پس از بیدار‏‎ ‎‏شدن از خواب صبحانه مختصری میل می‌کردند و راهپیمایی اول را انجام می‌دادند‏‎ ‎
‏‎

‏‏به هر حال پس از نماز مغرب و عشا گاهی کمی حرکات ورزشی برای آرتروز‏‎ ‎‏پای خود انجام می‌دادند و در این حالت به برنامه‌های تلویزیون کاملاً گوش‏‎ ‎‏می دادند آنها را مشاهده می‌فرمودند. ضمن اینکه حتماً اخبار رادیوهای بیگانه را به‏‎ ‎‏صورت کامل گوش می‌دادند و اخبار صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را هم‏‎ ‎‏دقیقاً می‌شنیدند و می‌دیدند.‏

‏‏در حین و پس از مشاهده تلویزیون بعضی از محارم خانواده را به حضور‏‎ ‎‏می پذیرفتند و با آنها به گفتگوی کاملاً صمیمی و خانوادگی می‌پرداختند و بالاخره‏‎ ‎‏پس از صرف شام که اکثراً در حضور همسر گرامی شان بود، جهت خواب به‏‎ ‎‏تخت خواب می‌رفتند.‏

‏‏مطلب دیگر اینکه حضرت امام در دفعه اول بستری پس از آنکه نسبتاً بهبودی‏‎ ‎‏یافتند، در معیت حاج احمد آقا، آقای دکتر عارفی فرمودند که حضرت امام اظهار‏‎ ‎‏داشته‌اند که این کار (ساختن بیمارستان که به بیماران محروم نیز سرویس می‌دهد)‏‎ ‎‏کار خوبی بوده است و این جمله در حقیقت سومین مرحلۀ پاسخ از سؤال‏‎ ‎‏وسوسه انگیز اینجانب بود که متوجه شدم امام هم از انجام این عمل رضایت‏‎ ‎‏داشته‌اند و درحقیقت کار ماها عبث نبوده است.‏

‏‏بخصوص وقتی که امام رادیوها را گوش می‌دادند و متوجه شدند این دفعه‏‎ ‎‏برخلاف شایعه پراکنی و دروغ سازی‌های قبلی، بیگانگان از بیماری حضرت امام‏‎ ‎‏اطلاع نیافته‌اند خیلی خوشحال بودند (در آن زمان در مرحله حساس جنگ و در‏‎ ‎‏مرحله پس از فتح فاو قرار داشتیم) و اطلاع عمومی و پخش این مطلب سبب‏‎ ‎‏تضعیف روحیه دوستان و بسیجیان و تقویت روحیه دشمنان می‌شد. آقای دکتر‏‎ ‎‏عارفی به نقل از حضرت امام فرمودند: انتقال مطالب این مرکز به بیرون، عمل‏‎ ‎
‏‎

‏‏بجز جوابی که بنده از این بازدید و اظهار رضایت حضرت امام در مورد خوب‏‎ ‎‏بودن این کار راجع به سؤال خود گرفتم متوجه شدم که حضرت امام که اجازه حتی‏‎ ‎‏گِلکاری و سفیدکاری حسینیه جماران را نداده‌اند پس از بازدید از این مرکز نسبتاً‏‎ ‎‏مجهز نه تنها آن را زاید و بیهوده و تشریفاتی ندانسته‌اند بلکه آن را خوب توصیف‏‎ ‎‏کردند، فهمیدم که چقدر به امر درمانی حساسیت دارند و این توجه لازم و ضروری‏‎ ‎‏است و توجه به آن هر چند که بیش از اندازه باشد به عنوان پیشگیری از بیماری و‏‎ ‎‏حفظ سلامتی حیاتی است که ایکاش مسئولین کشوری هم به این نکته ظریف روانی‏‎ ‎‏دقت می‌کردند که بی‌توجهی به امر درمان کشور، از جمله موارد تهدید کننده صلابت‏‎ ‎‏و استواری و پایداری مردم نسبت به نظام می‌باشد و نباید تحت عنوان اینکه، کارها‏‎ ‎‏خدماتی است و تولیدی نیست و هزینه سنگین در بردارد شانه از زیر بار صرف‏‎ ‎‏هزینه‌های مربوطه خالی کرد زیرا هر کسی برای معالجه فرزند و عزیزش ممکن‏‎ ‎‏است حتی لوازم خانه و منزلش را هم بفروشد ولی آیا این امر اصولی است. در هر‏‎ ‎‏صورت بنده قناعتی که از حضرت امام دیدم که حتی برای مصرف دستمال کاغذی‏‎ ‎‏آن را چهار تکه می‌نمودند و هر بار بخشی از آن را استفاده می‌کردند و یا برای‏‎ ‎‏جلوگیری از اسراف بخشی از لیوان آب مانده را به دور نمی‌ریختند تا در مرحله‏‎ ‎‏بعدی آن را مصرف کنند، در مورد امور درمانی اینگونه نظر داشتند.‏

‏‏و جالب است پس از آنکه حضرت امام بستری و سپس ترخیص شدند‏‎ ‎‏بعضی از اطبا که قبلاً تحت همین عنوان که امام به این کارها راضی نیستند، حاضر‏‎ ‎
‏‎

‏‏از جمله دقتهای حضرت امام، مقید بودن به اینکه پاسخ سلام هر کس را‏‎ ‎‏حتماً بدهند. به عنوان مثال هنگام ورود و خروج از بیمارستان، وقتی اکثریت کارکنان‏‎ ‎‏بعنوان ادای احترام و زیارت آن حضرت در دو طرف سالن قرار گرفته و با سلام‏‎ ‎‏عرض ارادت می‌کردند حضرت امام به هر صدا یا مجموعه‌ای از صداها که به طرف‏‎ ‎‏ایشان عرض سلام می‌کردند جداگانه جواب می‌فرمودند و در بخش هم که بستری‏‎ ‎‏بودند اگر هر کس برای هر بار ورود در بخش مجدداً به ایشان سلام می‌کرد، ایشان‏‎ ‎‏خود را مقید می‌دیدند که به هر بار سلام پاسخ دهند.‏

‏‏از موارد دیگر دقت ایشان مصرف بموقع داروهای تجویزی بود، بطوری که‏‎ ‎‏اگر قرار بود داروهایی رأس ساعات معینی به ایشان داده شود و حتی پرستار و‏‎ ‎‏پزشکان هم برای همین کارها بردند گاهی آنها را فراموش می‌کردند و چند دقیقه دیر‏‎ ‎‏می شد بلافاصله ایشان با زنگ و یا صدا اعلام می‌فرمودند که زمان مصرف دارو دیر‏‎ ‎‏نشود و چند بار که این عمل تکرار شد ایشان فرمودند که. داروها را نزد خود من‏‎ ‎‏بگذارید و ساعات مصرف هر کدام را به من بگویید من دیگر مزاحم شما نمی‌شوم‏‎ ‎‏و خودم مصرف می‌کنم که بمنظور تبعیت از این خواسته، این کار هم شد و بعدها‏‎ ‎‏پرستاران و پزشکان فقط نظارت می‌داشتند و خود امام داروها یشان را مصرف‏‎ ‎‏می کردند.‏

‏‏موضوع دیگر دقت امام در امر بهداشت و اهمیت در تمیز بودن و نظیف بودن‏‎ ‎‏است بطوریکه اکثراً هر روز و گاهی یکروز در میان لباسهای خود را عوض‏‎ ‎‏می کردند و مقید به استفاده از عطر نیز بودند، حضرت امام از فرصتهای زمانی برای‏‎ ‎‏نصیحت و ارشاد استفاده می‌کردند بطوریکه یکبار حضرت امام در همان بخش‏‎ ‎‏زمانیکه عازم عبادت شخصی بودند به یکی از اعضای دفتر که در اتاق حضور‏‎ ‎
‏‎

‏‏مدت زمانی که پس از ترخیص حضرت امام از بیمارستان گذشته بود و حقیر‏‎ ‎‏هم این توفیق را داشتم که به عنوان دستیار در کنار پزشک دیگری حضور داشته باشم‏‎ ‎‏فراموش نمی‌کنم که شب احیاء (از لیالی قدر در ماه مبارک رمضان) بود و بنده به‏‎ ‎‏اتفاق همکار دیگر پزشک در طبقه بالای اتاق مسکونی حضرت امام کشیک‏‎ ‎‏می دادم. بگذریم که احیاء و عبادت امام را بصورت غیرمستقیم شاهد بودم اما بطور‏‎ ‎‏قطع و یقین می‌گویم در هیچ لحظه‌ای از عمرم چون آن شب حالت عرفانی و‏‎ ‎‏معنوی پیدا نکرده بودم و هرگاه که به نیایش می‌پرداختم عمیقاً فکر می‌کردم در کنار‏‎ ‎‏اولیاء الله و در جوار آنها با خدا مرتبط شده‌ام که از دید خودم ناشی از جوّ عرفانی و‏‎ ‎‏ملکوتی و صفای باطنی حضرت امام بود که تشعشعاتی از آن جوّ به حقیر هم‏‎ ‎‏اصابت کرده بود.‏

‏‏حضرت امام پس از ترخیص از بیمارستان، قلب مبارکشان توسط تله متری و‏‎ ‎‏با دید تیزبین دو پرستار و دو پزشک، چک و کنترل می‌شد. به این صورت که در‏‎ ‎‏شیفتهای متوالی همیشه دو پرستار (یک نفر پرستار و یکنفر بهیار آموزش دیده قلبی)‏‎ ‎‏دستگاه مانیتور قلبی را کنترل می‌کردند و در صورت مشاهده حادثه‌ای و یا حالت‏‎ ‎‏غیرطبیعی به پزشکان متخصص قلب اطلاع می‌دادند و به نقل یکی از برادران‏‎ ‎
‏‎

‏‏و اما خاطره تلخ دیگر؛ در آن شبی که حضرت امام رضوان الله تعالی علیه قرار‏‎ ‎‏بود برای بستری شدن به بیمارستان تشریف بیاورند حدود ساعت یازده شب بود وقتی‏‎ ‎‏از منزل بیرون آمدند و قصد ورود به بیمارستان داشتند تعدادی از پرسنل و حضرت‏‎ ‎‏حاج احمدآقا در نزدیک درب ورودی بیمارستان برای استقبال از ایشان حضور‏‎ ‎‏داشند و موقعی که آن حضرت به حاج احمد آقا نزدیک شدند بصورت ناگهانی و‏‎ ‎‏برخلاف انتظار ایشان را در آغوش گرفتند و گردن ایشان را بوسیدند که آنچنان‏‎ ‎‏صحنه تأثرانگیزی بود که هنوز هم هر وقت به خاطر حقیر می‌آید بر خود می‌لرزم و‏‎ ‎‏می گریم که بنده از این صحنه در آن لحظه دو درس گرفتم، یکی لطف خاص و‏‎ ‎
‏‎

‏‏موضوع دیگر اینکه امام علیرغم بینش کامل فقهی و سیاسی، در کارهای‏‎ ‎‏تخصصی، به خواست و نظر متخصصین با دید اجتهادی‏‎ ‎‏می نگریستند. مثلاً اگر پزشکان دستور خاصی و یا محدودیت کاری‏‎ ‎‏در مورد انجام‏‎ ‎‏امور به ایشان می‌دادند، آن حضرت با خضوع و تواضع تمام آنرا‏‎ ‎‏می پذیرفتند. و یا حتی در مورد محدودیتهای وضو گرفتن و غیره، ایشان از پزشکان‏‎ ‎‏معالج تکلیف را جویا می‌شدند و در جواب سؤال یکی از پزشکان که عرض‏‎ ‎‏کرد شما خودتان بهتر می‌دانید. ایشان فرمودند: شما در زمینه تخصصی نظرتان را‏‎ ‎‏بدهید، استنباط احکام شرعی را خودم انجام می‌دهم. و یا وقتی که جمع پزشکان‏‎ ‎‏و مسئولین کشوری در مورد اجازه عمل از ایشان سؤال نمودند، ایشان‏‎ ‎‏فرمودند: هرگونه که خودتان صلاح می‌دانید عمل فرمایید و من نظر خاصی‏‎ ‎‏ندارم.‏

‏‏اما در عین حال جهتِ دادن اعتماد کافی به پزشکان ایرانی، وقتی که‏‎ ‎‏در‏‎ ‎‏جریان بیماری قلبی از ایشان کسب تکلیف شد که پزشکان خارجی جهت ویزیت‏‎ ‎
‏‎

‏‏در پایان دریغم می‌آید که چند جمله‌ای هم در رابطه با خصوصیات فرزند‏‎ ‎‏رشید آن بزرگوار که سمبلی از عظمت و بزرگواری آن روح بلند بود به زبان نیاورم؛ در‏‎ ‎‏دفعه آخر بستری که تقریباً همگی از نوع بیماری و بدخیم بودن و پیش آگهی به مرض‏‎ ‎‏و بخصوص سیر پیشرفت آن آگاه بودیم و در حالت بد روحی قرار داشتیم، حضرت‏‎ ‎‏حاج احمد آقا به همه و بخصوص به پزشکان تسلی می‌دادند و می‌فرمودند که مرگ‏‎ ‎‏حق است و انبیا هم مردند و اگر می‌شد کسی را زنده نگه دارند ابرقدرتها از خود‏‎ ‎‏حفاظت دایمی می‌نمودند و شماها نگران نباشید. ما همگی از زحمات یکایک‏‎ ‎‏شماها راضی هستیم و شما هم نگران نشوید و صبورانه کار خود را انجام دهید و هر‏‎ ‎‏چه قضا و قدر الهی است انجام می‌شود واقعاً هم همینطور بود.‏

‏‏در ساله 59. 65. 67 که امام بیماری جدی داشتند و حتی در سال 65‏‎ ‎‏در‏‎ ‎‏اتاق و خارج از انظار دیگران دچار انفارکتوس و ایست قلبی شدند، چون خواست‏‎ ‎‏خدا بود حضرت امام نجات یافتند و دفعه سوم علیرغم همه تمهیدات و آمادگی‏‎ ‎‏قبلی و حضور همه زبدگان پزشکی مملکت کاری از پیش نرفت و در فاصله‌ای که‏‎ ‎‏حضرت امام در حالت اغما بودند و همگی اطرافیان غم زده و افسرده، حاج‏‎ ‎‏احمدآقا با متانت و وقار کامل، مسئولین مختلف کشوری و دوستان و آشنایان را بر‏‎ ‎‏بالین حضرت امام هدایت می‌فرمودند تا برای آخرین بار آن حضرت را عیادت کنند.‏‎ ‎‏و در همین حالت خانم زهرا مصطفوی و همسر حاج احمد آقا خانم طباطبایی بر‏‎ ‎‏بالین پدر بزرگوار خود مرتب دعا می‌کردند و آیه شریفه ‏‏«اَمَنّ یَجیبُ المُضطَر»‏‏ را‏‎ ‎‏تلاوت می‌نمودند و از همه مهمتر پس از رحلت جانگداز آن مرشد همگی از خرد و‏‎ ‎‏کلان، پزشک و پرستار و اعضای دفتر و مسئول و غیر مسئول بر سروروی خود‏‎ ‎
‏‎

‏‏حضرت امام به بعضی از افراد بیت که کار خدمتگزاری را انجام می‌دادند‏‎ ‎‏توجه خاص عاطفی داشتند و به عنوان مثال آقای «حاجی عیسی» که از افراد خالص‏‎ ‎‏و صادق و خدمتگزاری بی پیرایه در بیت حضرت امام بود به هنگام بالا رفتن روی‏‎ ‎‏نردبان برای چیدن میوه به زمین افتاده بود و مهره‌های گردن ایشان آسیب دیده بود که‏‎ ‎‏مدتی گچ گرفته و بستری بودند. یک روز حاج احمدآقا به عیادت ایشان آمدند و‏‎ ‎‏فرمودند که امام خیلی احوال شما را می‌پرسند و جویای سلامت شما هستند و‏‎ ‎‏اظهار داشتند که ایکاش ما هم مثل حاجی عیسی خلوص نیت و صفای باطنی‏‎ ‎‏داشتیم و حاج احمدآقا اضافه فرمودند: «امام اهل چاپلوسی نیست و مسائلی از شما‏‎ ‎‏دیده‌اند که اینگونه نسبت به شما علاقه‌مندند» که حاجی عیسی شروع به گریستن‏‎ ‎‏نمود.‏

‏‏الغرض آنکه برخورد ایشان با افراد ساده و زیردست در منزل، چون برخورد‏‎ ‎‏ائمه و اولیای معصومین علیهم السلام بود که نه تنها نسبت به آنان فخر نمی‌فروختند، ‏‎ ‎‏بلکه از خلوص آنها، غبطه هم می‌خوردند و به شکل مشابه این وضعیت را بنده از‏‎ ‎‏طریق تلویزیون مدار بسته موقعی که حضرت امام بستری بودند و در حال مشاهده‏‎ ‎
‏‎

‏‎ ‎

‏‎