روز عمل
و روز بیهوشی
حضرت امام
حالت التهاب و اضطراب و هیجان در عصر و شب قبل از عمل همه جا و به همه کس حکمفرما بود، تنها یاد خدا بود که دلها را آرامش و اطمینان می‌بخشید. شب قبل از عمل جلسه پزشکان با حضور مسئولین و حاج سید احمد خمینی تشکیل شد و همه راههای احتیاط و دقت دوباره بحث شد و تذکر داده شد. یادم نمی رود آقای دکتر عارفی در جلسه به من می‌گفت، دکتر الیاسی مسئولیت شما از
کتابطبیب دلهاصفحه 530
همه بیشتر است هر چیز که لازم دارید بگویید برایتان تهیه کنیم و شما در کارتان نهایت دقت را مراعات کنید. من در جلسه گفتم آقایان و همکاران و برادران، من دکتر الیاسی هستم خداوند هم به همین اندازه کمی که ملاحظه می‌فرمایید به من علم و عقل داده است. من یقیناً برای هر بیماری از علم و عقلم درست به اندازه‌ای که دارم استفاده می‌کنم نه بیشتر از آن می‌توانم و نه کمتر از آن انجام می‌دهم حال برای امام عزیز و نور چشم خود و روشنایی چشم تمام مسلمانان جهان همین کار را خواهم کرد که کاملاً یادم هست مرحوم حاج سید احمد خمینی خیلی تحت تأثیر قرار گرفته و مرا تأیید فرمودند.
شب قبل از عمل من چند ساعت اجازه گرفته به منزل رفتم غسل کردم و قرآن خواندم و نماز بجا آوردم و با خدا راز و نیاز کردم و از او استمداد طلبیدم و صدقه کنار گذاشتم و صبح زود در بیمارستان جماران حاضر شدم قبلاً با همکارانم درباره نوع بیهوشی مشورت کرده و تقسیم کار انجام شده بود.
یکبار دیگر وسایل بیهوشی را چک کردم، امکانات نسبتاً خوبی داشتیم علاوه بر ماشین بیهوشی دستگاه پالس اوکسی متر و دستگاه کاپنوگراف و مونیتورینگ قلب و الکتروکاردیوگرام، 12 لید که بوسیله همکاران کاردیو لوژیست اداره می‌شد حاضر بود. از اول بنای کارمان و تکنیک بیهوشی را بر این پایه استوار کردیم که از نوسانات دستگاههای قلب و عروق و دستگاه تنفسی و سیستم عصبی و کلیوی جلوگیری کنیم. لذا ابتدا با حضرت امام صحبت کردم و اجازه گرفتم و سپس یک و نیم میلی گرم دیازپام آرامبخش داخل ورید تزریق کردم در حالیکه مواظب علایم حیاتی بودم ایشان را به اتاق عمل هدایت کرده و روی تخت قرار دادیم. دستگاههای فشار خون و نوار قلب را وصل کردیم برای اندازه گیری، لحظه به لحظه فشار خون، کاتاتر شریانی در شریان رادیال دست راست بعد از بیحسی با گزیلوکائین گذاشتم و هر لحظه نبض و فشار خون و حاصلضرب این دو تا را
کتابطبیب دلهاصفحه 531
، Rate - pressure productبه دقت ملاحظه می‌کردیم و هدف ما این بود که این دو پارامتر به تنهایی یا حاصلضرب بیش از ده یا بیست درصد تغییر نکند، پرفوزیون نیتروگلیسرین از ابتدا شروع شد و سایر داروهای مؤثر روی قلب و عروق - Vasoac tive. Druges آماده شده بود تا در صورت لزوم پرفوزیون شوند. من برای اینکه هشیارانه بتوانم این اندازه گیریها را دقیق و به موقع انجام دهم و تمام دستگاهها را زیر نظر داشته باشم از آقای دکتر شیوا خواهش کردم کنترل تنفسی بیمار را به عهده بگیرند داروی اصلی بیهوشی، فنتانیل بود که نیم سی سی، نیم سی سی با فاصله تزریق می‌کردم و از امام می‌خواستم نفس عمیق بکشند. گزیلوکائین به مقدار یک و نیم میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن برای جلوگیری از تغییرات نبض و فشار تزریق کردم. تیوپنتال 25 میلی گرم دوبار تزریق شد، بیش از 3 سی سی از تزریق فنتانیل نگذشته بود که امام به خواب رفتند و بی تنفسی پیش آمد که از آقای دکتر شیوا خواهش کردم بازکننده مجاری هوایی را گذاشته و تنفس مصنوعی دستی را برقرار نمایند در این لحظه 8 میلی گرم پاولون تزریق شد و تنفس کنترل شد، 2 دقیقه‌ای ادامه داشت، داروهای بیهوشی به میزانی که تغییری در نبض و فشار حاصل نشود، تزریق می‌شد. مجموعة فنتانیل و پاولون هیچ تغییر عمده‌ای در نبض ایجاد نکردند، فشار خون 10 درصد پایین رفته بود که موقع لوله گذاری به حدّ اولیه برگشت و نوسان قابل ملاحظه‌ای در (Rate - Pressure product) حاصل نشد که مورد تأیید و نهایت نظر همکاران کاردیولوژیست نیز بود. تا این مرحله از N20نایتروس اوکساید استفاده نشده بود که در این مرحله با غلظت 50 درصد شروع شده و اجازه عمل داده شد و عمل شروع شد. بفضل و عنایت الهی در موقع شروع، حین و خاتمه بیهوشی و عمل هیچگونه تغییر شدید در سیستم‌های حیاتی و قلب ایجاد نشد.
علایم ایسکمی ظاهر نشد و طبق نقشه قبلی با تنفس مصنوعی به واحد
کتابطبیب دلهاصفحه 532
مراقبت ویژه منتقل شد و چند ساعتی با دستگاه تنفس مصنوعی نفس داده شد. گازها و آسیدیته خون مرتب هر نیم ساعت در حین بیهوشی و در واحد مراقبت ویژه کنترل و اندازه گیری و در حد قابل قبول نگهداری می‌شد.
دو ساعت بعد امام در واحد مراقبت ویژه بیدار شد و به سئوالات شفاهی با اشاره جواب می‌داد و قبلاً با ایشان صحبت شده بود که یک شب دستگاه تنفس مصنوعی وصل خواهد بود، لذا داروهای خواب‌آور، مسکن و آرامبخش جهت تحمل دستگاه تنفس مصنوعی و درد عمل به ایشان داده شد و دوباره به خواب رفتند، آن شب تمام شب را من و همکاران در بالین ایشان حاضر بوده و لحظه به لحظه مراقب دستگاهها، علایم حیاتی، اندازه گیری ها، مونیتورینگها، آزمایش خون و الکترولیتها بودیم.
الحمدلله هیچگونه تغییر نامطلوبی مشاهده نشد و فردا صبح در حالیکه بیدار بودند و وضع تنفس در بررسی کافی بود لوله تراشه خارج و تنفس مصنوعی قطع شد و فقط به دادن اکسیژن با ماسک و تنفس خودبخودی اکتفا شد.
کتابطبیب دلهاصفحه 533