حمد و شکر و ثنا در خطبۀ حضرت زهرا(س)

‏‏حمد و شکر و ثنا در خطبۀ حضرت زهرا(س)‏

‏‏ ‏

‏‏بسم اللّه الرحمن الرحیم‏

‏‏     الحمد للّه علی ما اَنْعَم، و له الشکر علی مَا اَلْهَم و الثّناءُبما قَدَّم مِن عمومِ‏‎ ‎‏نِعَمٍ ابتَدأَهٰا و سبوغِ آلاءٍ اَسْدادها و تمامِ مننٍ والاها جَمَّ عن الاحصاءِ عددُها‏‎ ‎‏و نای عن الجَزاء اَمَدُها و تفاوتَ عن الادراکِ اَبَدَها و نِدَّبِهِم لِأَستزاَدْتهٰا بِالشُّکرِ‏
‏‎

‏‏     ‏‏بجاست که در ابتدا، به ذکر برخی از نکات ادبی و عرفانی جملات‏‎ ‎‏خطبه پرداخته و سپس در بخشهای بعد، مباحث اصلی علم و عرفان الهی‏‎ ‎‏که مورد توجه این بانوی بزرگ بوده است را در چند محور خلاصه کنیم:‏‎ ‎‏حضرت زهرا(س) در قسمت نخست خطبه، سپاس و ستایش الهی را با‏‎ ‎‏ذکر سه کلمۀ «حمد» و «شکر» و «ثنا» بیان فرموده است و متعلق آنها را‏‎ ‎‏«انعام عام» و «الهام خاص» و «مِنن پیوسته» دانسته و نتیجۀ این سپاس و‏‎ ‎‏ستایش را، فزونیِ نعمت و گرفتن پاداش و پیوستن نعم دنیوی به نعمتهای‏‎ ‎‏اخروی یاد فرموده اند که هر کدام از این سخنان، نکته ها در خود دارد.‏

‏‏     می دانیم که «حمد»، ستایش در برابر نیکیها و نیکوییهای اختیاری‏‎ ‎‏است؛ و «شکر»، سپاس به زبان، از نعمت ارزانی شده به انسان؛ و «ثنا»‏‎ ‎‏تکرار لحظه به لحظه این سپاس و ستایش است که ایشان «حمد» را ویژۀ‏‎ ‎‏اللّه دانسته اند تا توجه دهند که همه ستایشها از آن خداوند است و تنها‏‎ ‎‏اوست که «محمود» همه «حامدها» می باشد، و حتی آنان که ندانسته به‏‎ ‎‏مسجود و معبود دیگری روی می آورند و از ممدوح و محبوب دیگری دَم‏‎ ‎‏می زنند، ناآگاهانه خدا را می پرستند و قصوری که دارند همین جهل و‏‎ ‎‏بیخبری آنان است.‏

‏‎ ‎

‏‎