مقالات

اهمیت توبه

اهمیت توبه

‏توبه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا‏‎ ‎‏تا بازگشت و رجوع نباشد سیر صعودی‏

‎ ‎‏حاصل نمی شود. بنابراین، توبه در آغاز سیر و سلوک قرار می گیرد و قوام‏‎ ‎‏بخش حرکت سالک می شود و ساختار فکری سالک را مستحکم می کند.‏‎ ‎‏پیر هرات در اهمیت توبه می نویسد.‏

‏     ‏‏راه سفر معنوی، پیموده نمی شود مگر اینکه مقدمات به طور صحیح‏‎ ‎


کتابیک ساغر از هزار: سیری در عرفان امام خمینی (س)صفحه 166
‏طی شود همان گونه که ساختمان جز بر پایه های محکم استوار نمی ایستد.‏‎[1]‎

‏ ‏

شستشویی کن و آنگه به خرابات درآی‏       ‏تانگردد ز تو این دیر خراب آلوده

‏ ‏

(حافظ)

‏     ‏‏هجویری توبه را برای سالک طریق، لازم و ضروری می داند و معتقد‏‎ ‎‏است توبه موجب طهارت باطن می شود و بدون طهارت باطن، نَیل به‏‎ ‎‏قرب حضرت دوست میسّر نمی شود.‏‎[2]‎

‏    ‏‏پیر هرات در بیان منزل توبه ـ به شیوۀ خود از آیات شریفۀ قرآن مدد‏‎ ‎‏می جوید و با اشاره به کریمۀ شریفۀ: ‏و من لم یتب فاولئک هم الظالمون‎[3]‎‎ ‎‏چنین بهره می گیرد که ظلم، صفت کسی است که توبه نکند، و راه رهایی از‏‎ ‎‏انحراف و ظلمت گناه که نفس را آلوده می کند، توبه است. پس، عدم توجه‏‎ ‎‏به توبه، ظلم به نفس است؛ و توجه به آیۀ شریفه انگیزۀ توبه را در انسان‏‎ ‎‏تقویت می کند و برای گریز از اینکه مبادا در زمرۀ ستمکاران قرار گیرد روی‏‎ ‎‏به توبه می آورد، زیرا پیام خداوند دلالت دارد که غیر تائب، ظالم است.‏

‎ ‎

کتابیک ساغر از هزار: سیری در عرفان امام خمینی (س)صفحه 167

  • )) و اعلم انّ العامّه من العلماء هذه الطائفه و المشیرین الی هذه الطریقة اتفقَوا علی ان النهایات لا تَصُح الاّ بتصحیح البدایات کما انَّ الابنیه لا تقومُ الاّ علی الاس.
  • )) چون کسی به ظاهر قصد خدمت کند باید که به ظاهر طهارت کند و چون باطناً قصد قربت کرد، باید که طهارت باطن کند و اگر طهارت ظاهر به آب است؛ اما طهارت باطن به توبه حاصل می شود.
  • )) حجرات/ 11؛ و هرکس که توبه نکرد، آنان خود ستمکارند.