مفاد کلی لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی

‏‏مفاد کلی لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی‏

‏‏لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی با ظاهری زیبا و عوام فریبانه عرضه شد به طوری که اگر‏‎ ‎‏الآن نیز بدون تحلیل و بیان اغراض پشت پرده مطرح شود خیلی از مردم و بخصوص‏‎ ‎‏جوانان از آن استقبال خواهند کرد و از اینکه علما و مراجع با آن مخالفت کرده اند تعجب‏‎ ‎‏خواهند نمود. برنامه این لایحه‏‎[1]‎‏ آن بود که کشور به صورت فدرال یعنی شبیه امریکا،‏‎ ‎‏آلمان (در میان کشورهای غربی)، پاکستان و هند (در آسیا) اداره شود و هر استان و‏‎ ‎‏ایالتی به طور تقریباً مستقل از مرکز توسط شورا و انجمن شهر با دولتی که تشکیل‏‎ ‎‏می دهند اداره شود و از هر استان و ایالت نماینده و یا نمایندگانی برای هماهنگی با‏‎ ‎‏قوانین و سیاستهای کلی کشور به مجلس ملی و دولت مرکزی فرستاده شود؛ همان‏‎ ‎‏طوری که جمهوریهای شوروی سابق به این شکل اداره می شدند. مشابه این طرح در‏‎ ‎‏قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان قانون شوراها وجود دارد. مقصود این‏‎ ‎‏است که ظاهر طرح انجمنهای ایالتی و ولایتی مقبول و معقول بود منتها به فرموده‏‎ ‎‏حضرت علی (ع) همیشه باطل را با پوششی از حق ارائه می کنند تا مقبول فطرت حق پذیر‏‎ ‎‏انسانها شود و الا باطل محض هیچ طالب و خریداری ندارد. اهداف پشت پرده حکومت‏‎ ‎‏پهلوی از این طرح آن بود که با نفوذ در انجمنها و شوراهای استانها و شهرها و با طرح‏‎ ‎‏مسائلی تحت عنوان پیشرفت و توسعه و آزادی، بتدریج با نام مردم با اسلام و فرهنگ‏‎ ‎‏اسلامی و ایرانی مقابله کند و با پیشنهاد تصویب قوانینی در این جهت در مجلس شورای‏‎ ‎‏ملی، کشور را به آن سمتی که خود می خواهد سوق دهد. در خود این طرح نیز موادی‏‎ ‎‏گنجانده شده بود که اهداف و اغراض پنهانی دستگاه حاکم را برملا می ساخت مانند‏‎ ‎‏حذف قسم به قرآن و جایگزین کردن قسم به کتاب آسمانی در مراسم تحلیف برای‏‎ ‎‏انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان و یا دادن حق رأی و انتخابات به زنان در حالی که حق‏‎ ‎‏رأی واقعی برای مردان هم وجود نداشت و هر کس که مورد نظر حکومت بود اسمش از‏‎ ‎
‏‎

‏‎ ‎

‏‎

• . لایحه مزبور سه بند عمده داشت که موجب اعتراض شد آن بندها عبارت بودند از: 1. قید اسلام از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان برداشته می شود. 2. در مراسم تحلیف و قسم خوردن، به جای قرآن مجید کتاب آسمانی نوشته بود. 3. ذکوریت از انتخاب کنندگان برداشته شده بود. جهت اطلاع بیشتر ر.ک. به: دوانی، علی؛ نهضت دوماهه روحانیون مبارز؛ ص 50.