وضعیت جغرافیایی و اجتماعی شهرهای نجف و کربلا

‏‏وضعیت جغرافیایی و اجتماعی شهرهای نجف و کربلا‏

‏‏شهر نجف از نظر مذهبی و سابقه تاریخی یکی از مهمترین شهرهای عراق است ولی از‏‎ ‎‏نظر مساحت و امکانات شهری و وضعیت آب و هوایی در آن زمان از شهرهای درجه‏‎ ‎‏سوم عراق محسوب می شد در حالی که بغداد از شهرهای درجه یک و شهرهایی مثل‏‎ ‎‏بصره و کاظمین جزو شهرهای درجه دو بودند و از امکانات نسبتاً خوبی برخوردار بودند‏‎ ‎‏ولی شهرهای نجف و کربلا و سامرا علاوه بر وضعیت بد آب و هوایی و هوای فوق العاده‏‎ ‎‏گرم از نظر امکانات شهری نیز در حد خیلی پایینی قرار داشتند. به عنوان مثال فضای‏‎ ‎‏سبز این شهرها خیلی کم و ناچیز بود و اکثر ساختمانها قدیمی و بسیار کوچک بود،‏‎ ‎‏منازل مراجع نجف نیز غالباً محقر و کوچک و نشان دهنده زهد و ساده زیستی این مراجع‏‎ ‎‏بزرگ بود بخصوص منزل حضرت امام که با آنهمه مراجعه کننده بسیار کوچک می نمود.‏‎ ‎‏خانه ایشان یک حیاط تقریباً سی متری داشت و یک بیرونی که از دو ـ سه اتاق دوازده‏‎ ‎‏متری تشکیل شده بود و یک اندرونی که از بیرونی هم کوچکتر بود. غالب مراجع در‏‎ ‎

‏
‏‎

‏‎ ‎

‏‎

• . گفتنی است که بیشتر منازل نجف دارای سرداب بود که مردم به هنگام گرما از آن استفاده می کردند ولی این سردابها نیز برای در امان ماندن از گرما کافی نبود به همین جهت در بعضی از منازل، سردابهای دوطبقه و یا سه طبقه در زیرزمین ساخته بودند که به سرداب یسن معروف بود و زیر بعضی از این سردابها آب هم روان بود که به خنک شدن بیشتر هوا کمک می کرد. در بعضی از مدارس علمیه نجف از جمله مدرسه مرحوم آسیدمحمد کاظم یزدی نیز از این نوع سردابها وجود داشت؛ البته عقرب هم در این سردابها زیاد بود ولی مردم از آنها نمی ترسیدند و می گفتند: این عقربها ما را نیش نمی زنند. عده ای علت نیش نزدن عقربها را مرهون مرحوم شیخ بهایی و دعاها و اذکاری که ایشان خوانده بود می دانستند.