نقش علمای برجسته بعضی از شهرهای مهم ایران
در میان علمای سایر شهرستانها که تأثیر بسزایی در روند مبارزات داشتند، نقش چند تن از آنان مهمتر و برجسته تر است که مرحوم آیت الله بهاءالدین محلاتی یکی از آنان است. ایشان از نظر علمی شخصیت مهم علمی شیراز بود و اگر در قم می ماند می توانست به عنوان مرجع مطرح شود و از روحیه سلحشوری نیز برخوردار بود و همان طوری که خود آن مرحوم برای من نقل می کرد در جوانی همراه پدرش پا به پای دلیران تنگستان با مزدوران انگلیسی می جنگیده است. پدر ایشان ضمن کمک عملی به مجاهدان، رهبری فکری و معنوی آنها را نیز برعهده داشته است.
به هر حال همگامی ایشان با انقلاب از آغاز تا پیروزی و بعد از آن تا زمان رحلتش ادامه داشت.
شهید بزرگوار آیت الله صدوقی نیز از جمله شخصیتها و مدرسین حوزه علمیه قم
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 213
بوده اند که نقل می شود در آن مقطع به تدریس مکاسب و رسائل اشتغال داشت و شاگردان زیادی در محضر درسش حاضر می شدند و بعضی از مراجع کنونی از جمله آنها هستند. ایشان نیز از اول نهضت حضرت امام پشت سر ایشان حرکت نمود و به جهت شهرت و محبوبیتش که در بین مردم یزد و شهرهای جنوب ایران داشت، توانست در شکل گیری و تداوم مبارزه مردم مؤمن و انقلابی یزد نقش مهم و مؤثری ایفا کند.
در اصفهان شخصیتی که نقش محوری را در مبارزه داشت و مورد توجه و علاقه علما و مردم بود آیت الله منتظری بود که در نجف آباد نماز جمعه را اقامه می کرد و در مرتبه بعد از ایشان فرد شاخصی که از نظر علمی و موقعیت اجتماعی ممتاز باشد وجود نداشت؛ ولی کل علمای اصفهان از نظر فعالیتهای سیاسی و حضور در صحنه مبارزه به دو دسته عمده تقسیم می شدند: یک عده مثل آقایان مهدوی و مرحوم آیت الله خادمی
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 214
با اینکه به حضرت امام علاقه مند بودند ولی جزو مبارزان انقلابی و فعال به شمار نمی رفتند. عده دیگری هم بودند که علاوه بر برخورداری از مراتب علم و کمال در شمار انقلابیون برجسته نیز قرار داشتند مثل آیت الله طاهری اصفهانی که در نزد حضرت امام و مرحوم محقق داماد تلمذ کرده بود و هم دوره و هم مباحثه آیت الله حاج آقا موسوی شبیری زنجانی به شمار می رفت. ایشان در واقع محور فعالیتهای انقلابی و سیاسی در شهر اصفهان بود. در تبریز هم مرحوم شهید آیت الله قاضی طباطبایی پرچمدار حمایت از حضرت امام و مبارزه علیه رژیم پهلوی محسوب می شد به طوری که در میان مردم تبریز به خمینی دوم مشهور شده بود. ایشان در سخنرانیهایش در آن مقطع بی هیچ واهمه ای شخص شاه را مورد حمله و انتقاد قرار می داد که به همین خاطر بارها زندانی و تبعید شد و در مواقعی هم که به ظاهر آزاد بود تحت نظر قرار داشت و تلفن منزلش دائماً کنترل می شد که خود من چندین نوار از مکالمات تلفنی ایشان را که توسط ساواک ضبط شده است، در اختیار دارم.
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 215
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 216