واکنش رژیم در قبال این مراسم
رژیم که از عکس العمل کم نظیر مردم در برابر رحلت حاج آقا مصطفی بشدت عصبانی شده بود در نهایت طاقتش را از دست داد و علی رغم اعلام فضای باز سیاسی مجبور به واکنش گردید. واکنش رژیم در قبال مراسم چهلم حاج آقا مصطفی این بود که بعد از پایان مراسم هر سه سخنران مجلس را دستگیر و تبعید کرد. آقای ربانی املشی به شهر بابک کرمان تبعید شد و آقای خلخالی به یکی از شهرهای یزد و آقای حجتی کرمانی نیز به ایرانشهر تبعید گردید و این در حالی بود که آقای حجتی تازه از زندان رهایی پیدا کرده
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 383
بود. ولی این تلاشهای مذبوحانه دیگر فایده چندانی برای رژیم نداشت و ترس و وحشت مردم ریخته بود و زمینه برای سرعت بخشیدن به مبارزات فراهم شده بود و روحانیت هم از این فرصت استفاده کرد و فضلا و مبلغین چند روز بعد از چهلم حاج آقا مصطفی بار سفر را برای تبلیغ در ایام محرم و صفر بستند و عازم شهرها و روستاها شدند و در سخنرانیهایشان علاوه بر طرح مسائل دینی و ذکر مصایب حضرت امام حسین (ع)، شمه ای از اعمال و فجایع رژیم پهلوی را ولو با کنایه بیان کردند. در محرم آن سال تغییر جهت محسوسی در مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله (ع) به وجود آمد و نوحه ها و اشعار و شعارها رنگ سیاسی به خود گرفت که رژیم را سخت به وحشت انداخت و وادارش نمود که عمل مذبوحانه دیگری انجام بدهد و با چاپ یک مقاله موهن نسبت به امام ضربه مهلک دیگری بر پیکر خود وارد سازد. رژیم که در آن زمان خودش را مسلط بر اوضاع می دید و اصلاً تصور نمی کرد که حضرت امام محبوبیتی در میان مردم داشته باشد، از ابراز احساسات فوق العاده مردم ایران نسبت به فرزند امام و مراسم و مجلس ختمی که در سراسر کشور برای ایشان برپا شد، فوق العاده دچار شگفتی و سردرگمی شد و علی رغم اعلام فضای باز سیاسی، واکنش شدیدی را نسبت به کسانی که در برگزاری این مجالس نقش اساسی داشتند از خود نشان داد و عده ای از افرادی را که از فعالان در این جریان بودند دستگیر و روانه زندانها و تبعیدگاهها نمود. به عنوان مثال در قم تعدادی از تجار و بازاریها اقدام به برگزاری مجلس ختمی در خود بازار کردند که با تعطیلی بازار و استقبال خوب مردم و بازار قم رو به رو گردید و آقای عبدوست نیز که سخنران مجلس بود و به توصیه من بازاریها ایشان را دعوت کرده بودند، سخنرانی خیلی خوبی ایراد کرد و بعد از آن رژیم جمعی از افرادی را که در
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 384
برپایی این مجلس نقش داشتند مثل آقای خردمند و آقای سلیمانی که نقش اصلی و محوری داشتند و آقای حاج قاسم دخیلی که کمک مالی کرده بود، دستگیر و تبعید نمود. در تبریز هم با مرحوم آقای آقامهدی فهیمی که بانی اصلی مجلس بود برخورد خصمانه کردند. در میان روحانیت نیز کسانی که رژیم تصور می کرد نقش مؤثرتری داشته اند و یا در قم و سایر شهرها در مجالس مرحوم حاج آقا مصطفی سخنرانی کرده بودند، دستگیر و تبعید شدند که از میان آنها از مرحوم آقای ربانی املشی، آقای محمدجواد حجتی کرمانی و آقای خلخالی می توان نام برد. عده ای از روحانیون فعال و مؤثر در این قضایا نیز برای در امان ماندن از واکنش رژیم برای مدتی اگرچه کوتاه در قم نماندند که آقای عبایی به خاطر سخنرانی بسیار خوب خود در تهران یکی از آنان بود. به هر حال رژیم بعد از اینکه با عکس العمل غیرقابل پیش بینی مردم درخصوص رحلت حاج آقا مصطفی مواجه شد و به جهت غافلگیری نتوانست واکنش به موقعی از خود نشان بدهد درصدد برآمد که در آستانه ماه محرم آن سال و چند روز بعد از چهلم حاج آقا مصطفی با تعهد گرفتن از روحانیون و مبلغان و تحت فشار قرار دادن آنها و در واقع با یک اقدام پیشگیرانه از تحرکات دوباره مردم جلوگیری نماید. مثلاً برخوردی که با خود من صورت گرفت خیلی عجیب و غیرمترقبه بود. من در دهه دوم ماه محرم برای تبلیغ به برازجان رفته بودم که یک روز اداره ساواک آنجا من را احضار کرد و به من گفت: دیگر حق نداری در لا به لای سخنانت اسم معاویه و یزید را به میان آوری چون تو با این حرفها شاه و حکومت شاهنشاهی را مورد هدف قرار می دهی. البته فشار روی بعضی از روحانیون بیشتر بود و گاهی اصلاً اجازه نمی دادند که سخنران و مبلّغ در شهر بماند و به تبلیغ و فعالیتش ادامه بدهد. رژیم به این وسیله می خواست از گسترش انقلاب و مبارزه در میان مردم جلوگیری کند ولی دیگر انقلاب راهش را در میان توده مردم پیدا کرده بود و سرنوشت انقلاب را افراد و اشخاص و یا قشر خاصی تعیین نمی کردند و خود مردم در دسته جات و هیأتها در حسینیه ها و مساجد ضمن عزاداری برای امام حسین (ع) به
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 385
مبارزه علیه رژیم نیز ادامه دادند.
کتابخاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)صفحه 386