صحبت با مرحوم آیت الله‏ قاضی طباطبایی

‏‏صحبت با مرحوم آیت الله قاضی طباطبایی‏

‏‏من مصمم شدم که با شهید قاضی طباطبایی تماس بگیرم و ایشان را آماده کنم.‏‎[1]‎‏ منتها‏‎ ‎‏چون احتمال می دادم که تلفن منزل ما مورد کنترل ساواک باشد ـ که بعداً هم دانستم‏‎ ‎‏همین طور است ـ لذا از بیرون منزل با ایشان تماس گرفتم و قرار گذاشتیم که در جای‏‎ ‎‏دیگر باشند و صحبت کنیم. چون احتمالاً تلفن منزل ایشان هم کنترل بود. جایی را برای‏‎ ‎‏صحبت تعیین کردیم و من خدمت ایشان عرض کردم که باید کاری کرد. آن مرحوم گفت:‏‎ ‎‏من دست تنها کاری نمی توانم بکنم. راست می گفتند و ما می دانستیم که ایشان هم از‏‎ ‎‏سمت شاه تحت فشارند و هم آقای شریعتمداری. به ایشان عرض کردم: من هم معتقدم‏‎ ‎‏که نباید به تنهایی کاری کرد. باید حرکت، جمعی و گروهی باشد. گفت: به هر حال من‏‎ ‎‏حاضرم. من با مرحوم آقای پسندیده برادر امام صحبت کردم. ایشان گفت: از من کاری‏‎ ‎‏ساخته است؟ گفتم: نامه ای برای آقای قاضی بنویسید. ایشان هم پذیرفت. نامه را توسط‏‎ ‎‏اخوی (سید محسن) به تبریز فرستادیم و امیدوار بودیم که بتوانیم از این راه، پای تمام‏‎ ‎‏علمای تبریز را به قضیه باز کنیم.‏

‏‏     چند تن از بازاریان تبریز هم در آن ایام با ما در تماس بودند؛ یکی آقای حاج حسن‏‎ ‎
‏‎

‏‏    ‏‏به هر تقدیر، این بزرگان مجموعه ای از طرفداران حضرات آیات حکیم، خویی، امام‏‎ ‎‏و شریعتمداری را تشکیل می دادند و روی این حساب، اطلاعیۀ مزبور که اصل آن هم‏‎ ‎‏اینک در نزد من محفوظ است، اعلامیۀ وزینی از کار درآمد. اما درخصوص سخنرانی‏‎ ‎‏مجلس، کسی حاضر به این کار نشده بود و از این جهت، علما نگران بودند. اخوی به‏‎ ‎‏آنان گفته بود: شما فکر منبری نباشید. اگر کسی حاضر به این امر نشد، خودم سخنرانی‏‎ ‎‏خواهم کرد!‏

‏‏     روز موعود ـ 29 بهمن 56 ـ فرا رسید و مردم به سمت مسجد میرزا یوسف حرکت‏‎ ‎‏کردند. در این حال رئیس کلانتری ناحیۀ شش تبریز، مستقر در بازار، دستور داد که در‏‎ ‎‏مسجد را ببندند. دوباره که مراجعه کرده بودند، دیده بود مردم همچنان در حال رفت و‏‎ ‎‏آمدند. این بار با لحن گزنده ای گفته بود: «مگر من نگفته بودم در این طویله را ببندید!»‏‎ ‎‏این کلام اهانت آمیز باعث شد که درگیری و کتک کاری مختصری شروع شود منتها کار‏‎ ‎‏بالا گرفت و به تیراندازی و درنهایت کشته شدن یک نفر انجامید. وقتی که جوانان تبریز‏‎ ‎‏جسد به خون تپیدۀ دوست و همشهری و همنوعشان را می بینند، آن را سر دست بلند‏‎ ‎
‏‎

‏‏     در ادامه تظاهرات و درگیری با مأموران، مردم به آتش زدن سینماها و بانکها‏‎ ‎‏پرداختند و نکته جالب توجهی که در این میان وجود داشت، این بود که مردم کاری به‏‎ ‎‏موجودی بانکها نداشتند. در ساعت چهار بعدازظهر شهر تبریز عملاً در اختیار مردم‏‎ ‎‏قرار می گیرد و نیروهای انتظامی برای بازگرداندن آرامش به شهر، ناچار می شوند از‏‎ ‎‏ارتش کمک بگیرند. ارتش هم کاری از پیش نمی برد و تظاهرکنندگان تمام شهر را دور‏‎ ‎‏می زنند و حتی در شرقی ترین نقطه تبریز، به آتش زدن ساختمان حزب رستاخیز اقدام‏‎ ‎‏می کنند و در کل، هیچ مرکز مهمی در شهر باقی نمانده بود که لااقل شیشه هایش نشکسته‏‎ ‎‏باشد.‏

‏‎ ‎

‏‎

• . درباره نقش مرحوم قاضی طباطبایی و همین طور حوادث و وقایع قیام 29 بهمن ر.ک. به: حماسه 29 بهمن تبریز؛ منتشرشده از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی که حاوی اسناد، مدارک و تصاویر مربوط به واقعه است و انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ کتاب سوم.
• . ایشان از علمای بسیار قدیمی تبریز بودند که نماز جمعه را از ابتدا واجب می دانستند و اقامه می کردند، تا اینکه بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی که شهید بزرگوار آیت الله مدنی به اقامه نماز پرداختند، مرحوم سلطان القرا امامت جمعه را رها کردند.
• . ایشان از شاگردان مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری بودند.