ابتکار جالب امام برای خلع شاه از سلطنت

‏‏ابتکار جالب امام برای خلع شاه از سلطنت‏

‏‏قبل از فرار شاه در بیست و ششم دی ماه سال 57 حضرت امام برای خلع وی از سلطنت‏‎ ‎‏و نامشروع بودن حکومت پهلوی، در یک اقدام جالب و ابتکاری از همه علمای‏‎ ‎‏سرشناس و معروف کشور که در شهرهای مختلف حضور داشتند خواست که شاه را از‏‎ ‎‏سلطنت برکنار کنند. اصل پیام ظاهراً در اواخر آذرماه بود که از طریق دفتر حضرت امام‏‎ ‎‏به طور خصوصی در ایران دریافت شد و به برادر بزرگوار ایشان مرحوم آقای پسندیده‏‎ ‎‏رسید و اتفاقاً یک شب که من خدمت ایشان بودم، فرمود که من چنین پیامی را از امام‏‎ ‎‏دریافت کرده ام و این کار می تواند نقش مهم و مؤثری در روند مبارزه و تضعیف رژیم‏‎ ‎‏داشته باشد منتها من در تحقق چنین امری مقداری شک و تردید دارم. به هر حال قرار‏‎ ‎‏شد که برای اجرای فرمان حضرت امام، جامعه مدرسین وارد عمل شود و عده ای از‏‎ ‎‏روحانیون و فضلا را برای گفتگو با علما و ابلاغ پیام حضرت امام اعزام کند که خود من‏‎ ‎‏در راستای همین برنامه به استان آذربایجان شرقی و استان خوزستان رفتم. البته در‏‎ ‎‏خوزستان در کنار همان مسأله رسیدگی به وضع کارگران اعتصابی شرکت نفت به همراه‏‎ ‎‏آقایان ربانی املشی و شرعی این موضوع را نیز با علمای آن منطقه در میان گذاشتیم.‏‎ ‎‏ناگفته نماند که گاهی جداگانه خدمت علما و روحانیون می رفتیم و گاهی هر سه با هم‏‎ ‎‏می رفتیم که ملاقات با مرحوم آیت الله شبیر خاقانی یکی از علمای برجسته خرمشهر از‏‎ ‎‏این موارد بود. درخواست ما از روحانیون بزرگوار شهرها این بود که اطلاعیه ای که بدین‏‎ ‎‏منظور تهیه شده بود با امضای خودشان تأیید کنند که البته بعضی از امضا نمودن‏‎ ‎‏خودداری می کردند و هنگامی که اطلاعیه مزبور را با امضای جمعی از بزرگان و علمای‏‎ ‎‏انقلابی مثل مرحوم شهید صدوقی و شهید مدنی و اعضای جامعه مدرسین که آن موقع‏‎ ‎‏امضاها در حدود پنجاه نفر شده بود، به مرحوم آقای خاقانی نشان دادیم با آن لهجه‏‎ ‎‏غلیظ عربی اش فرمود: من خیلی بزرگتر از این آقایان هستم و درست نیست که امضای‏‎ ‎
‏‎

‏‏     به این ترتیب با تلاشی که صورت گرفت امضای بالای صد نفر از علمای برجسته و‏‎ ‎‏سرشناس شهرستانها جمع آوری گردید و مقرر شد که این اطلاعیه که امضای اکثر‏‎ ‎‏علمای بلاد را در پای خود داشت در یک اجتماع بزرگ مردمی قرائت و سپس چاپ و‏‎ ‎‏پخش شود تا همگان از مفاد آن مطلع گردند و از آنجا که روز 19 دی سال 57 اولین‏‎ ‎‏سالگرد شهدای فاجعه نوزدهم دی قم در پیش بود، بنا شد که این اعلامیه در آن روز‏‎ ‎‏خوانده شود. روز نوزدهم دی راهپیمایی عظیمی با حضور گسترده مردم اعم از پیر و‏‎ ‎‏جوان، زن و مرد و بچه از حرم مطهر حضرت معصومه (س) به طرف قبرستان بقیع‏‎[1]‎‏ مزار‏‎ ‎‏شهدای قیام 19 دی آغاز شد و بحمدالله به جهت حضور یکپارچه مردم در راهپیمایی‏‎ ‎‏مأمورین کوچکترین دخالتی نکردند و مردم بدون برخورد با نیروهای امنیتی به مقصد‏‎ ‎‏راهپیمایی رسیدند و طبق برنامه پیش بینی شده من پشت تریبون رفتم و ضمن تشکر از‏‎ ‎‏مردم برای حضورشان در راهپیمایی چند دقیقه درباره تأثیر خون شهدا در بیداری مردم‏‎ ‎‏و پیشرفتی که انقلاب در طی این یک سال از 19 دی 56 تا آن زمان داشته و لزوم تعظیم و‏‎ ‎‏احترام به شهیدان سخنرانی کردم سپس آن اطلاعیه را خواندم و بعد مراسم با قرائت‏‎ ‎‏قطعنامه و تأیید آن از سوی مردم پایان گرفت. این اطلاعیه انعکاس وسیعی در رسانه های‏‎ ‎‏خارجی داشت و من به خاطر دارم که همان شب رادیو بی.بی.سی هم صدور این‏‎ ‎‏اطلاعیه و خلع شاه را از سلطنت از سوی اکثر علمای ایران خبر داد. در آن روز آقای‏‎ ‎‏خلج نیز سخنرانی کرد.‏

‏‏     تردیدی نیست که اطلاعیه مزبور در روحیه شخص شاه تأثیر زیادی بر جای گذاشت‏‎ ‎‏و اگرچه قبل از صدور این اطلاعیه نیز مردم با حضور میلیونی خود در راهپیمایی عظیم‏‎ ‎‏روز عاشورا به خلع شاه از سلطنت رأی داده بودند، ولی این اطلاعیه که اسامی و‏‎ ‎‏امضاهای قاطبه علمای کشور را در خود داشت، تأثیر روانی بخصوصی بر شاه گذاشت و‏‎ ‎
‏‎

‏‎ ‎

‏‎

• . این قبرستان در آن مقطع به تازگی به امر مرحوم آیت الله گلپایگانی تأسیس شده بود، به همین جهت همه شهدای نوزدهم دی را به غیر از یکی ـ دو نفر در این قبرستان دفن نمودند.