حریم و حقوق مردم در اندیشه امام خمینی
دکتر نجفقلی حبیبی
پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی یک موهبت الهی بود که با مجاهدت مردم وفداکاری و حضور قاطع آنان در تمام مراحل مبارزه و اعتراضات وتظاهرات گسترده تا پیروزی و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی و بعد از آن با مقاومت و ایثار جان و مال برای دفع تمامی خطرات سهمگین توطئه های مختلف تا جنگ تحمیلی محقق و مستقر شده است. بنا بر این حکومت از آنِ مردم است و مسؤولیت های مختلف اداره کشور از صدر تا ذیل از جانب مردم با روش مصوب در قانون اساسی به متولیان امور واگذار می‌شود.
حریم و حقوق مردم در اندیشه و دیدگاه حضرت امام خمینی به چند صورت متبلور است:
1- در ایام مبارزات علیه نظام شاهنشاهی، در بحث تاسیس نظام جایگزین برای نظام سلطنتی، در پاریس خبر نگاری خارجی از ایشان می‌پرسد بعد از سقوط نظام شاهنشاهی شما چه نوع حکومتی را تاسیس خواهید کرد؟ امام در جواب می‌فرمایند ما
کتابویژه نامه همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س): مصاحبه های علمیصفحه 181
همه پرسی انجام می‌دهیم تا هر نظامی را که اکثریت مردم به آن رأی دادند به جای نظام سلطنتی مستقر کنیم و از جمله فرمودند خداوند به ما اجازه نداده است چیزی را بر مردم تحمیل کنیم. امام بر این عقیده یعنی حاکمیت مردم چنان مؤمن بود که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در اواخر سال 1357، در اوایل فروردین ماه 1358، تقریبا یک ماه و بیست روز بعد از پیروزی انقلاب همه پرسی برای تعیین نوع حکومت انجام شد که با اکثریت قریب به اتفاق «جمهوری اسلامی» مورد قبول مردم قرار گرفت و پس از اندکی انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار شد و افراد آن مجلس انتخاب شدند و پیش نویس قانون اساسی مصوب مجلس خبرگان مجدداً به رأی مردم گذاشته شد و پس از تایید مردم بقیه نهادهای حاکمیتی مثل انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات مجلس شورای اسلامی و دستگاه قضایی بر پایه رای مردم سازمان یافت.
2 ـ توصیه های مؤکد به مقامات و مسؤولان عالی و متولیان اداره کشور در تمام سطوح مدیریتی و تصدی گری با یادآوری این نکته که این مردم بودند که شما را به این مقامات رسانده اند بنابراین مغرور نشوید و این موضوع را فراموش نکنید که مردم ولی نعمت ما و شما هستند پس حریم مردم را نگاه دارید و برای آنها کار کنید و از هیچ کوششی برای آسایش و رفاه مردم و انجام کارهای مردم که از طریق سازمانها ونهادهای مختلف باید محقق شود دریغ نشود و هیچ کس حق ندارد به مردم بی حرمتی کند و حق آنان را ضایع کند و یا کار مردم را به تعلل به «امروز برو فردا بیا» وا گذارد و یا خود را صاحب مقام و منصب داند و مردم را فرو دستانی تلقی کند که به آنان منت گذارند که مورد مرحمت و لطف آنان واقع می‌شوند بلکه به عکس، مردم ولی نعمت مسؤولان هستند و همه باید در خدمت این ولی نعمتان باشند. در این میان البته فقرا و فرودستان جامعه و به تعبیر مکرر امام، «مستضعفان»، بیش از دیگران مورد عنایت امام قرار دارند.
کتابویژه نامه همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س): مصاحبه های علمیصفحه 182
3 ـ تاکید بر اعمال حقوق مردم در شؤون مختلف حکومت از طریق انتخابات که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به رای و تصویب مردم رسیده است از انتخابات مجلس خبرگان رهبری گرفته تا انتخاب رئیس جمهور و انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انتخابات شوراهای شهر و روستا. از آن‌جا که مهم ترین خطر انحراف از مسیر حاکمیت مردم واعمال حق آنان در اداره کشور ممکن است از طریق اعمال نفوذ وایجاد انحراف در انتخابات مذکور صورت گیرد و مهم ترین حقوق مردم در اعمال حاکمیت ضایع شود و خود کامگی و دیکتاتوری در حکومت بر مردم سایه افکند، حضرت امام خمینی به موضوع انتخابات و اعمال حقوق مردم بسیار اهمیت داده اند و در ایام حضور خود در مقام رهبری با سخنرانی های مکرر و دستور های مؤکد به مردم و مسؤولان از حق مردم در اعمال حق حاکمیت خود از طریق مشارکت آزاد و فعال و سالم در انتخابات دفاع کرده اند. حضرت امام در زمان حیات خودشان با توجه به دسته بندیهای حزبی و گروهی و منافع شخصی و قبیله ای ممکن بود با تبلیغات گمراه کننده از رای مردم سوء استفاده شود واز جمله ممکن بود کسانی برای بی سوادان برگه‌های رای بنویسند و از رأی آنان به نفع خود و گروه خود استفاده کنند، مکرر به تمام مردم تذکر می‌دادند که فقط به کسانی رأی بدهند که خودشان به آنان اطمینان پیدا کرده‌اند و مراقب فریبکاری دیگران باشند و دیگران را هر چند گروه یا حزب یا افراد مهم و متنفذی بودند از هرگونه دخالت در رای مردم و استفاده از آن منع می‌کردند. یکی از جملات معروف امام این بود که مردم قیم نمی خواهند. حتی جریانهای مرکز نشین را از دخالت در انتخابات شهرستانها از طریق معرفی داوطلبان منع کردند.
4 ـ سازمانهای انتظامی و امنیتی و قضایی نیز که به نحو دیگری از شؤون حاکمیتی با مردم سر و کار دارند و احتمال دارد در آن دستگاه‌ها به منظور حفظ امنیت ملی به
کتابویژه نامه همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س): مصاحبه های علمیصفحه 183
نفع حکومت، به حقوق افراد مردم تعرض شود و یا در دستگاههای قضایی به صورت دیگر حقوق مردم به نفع حکومت یا به نفع قدرتمندان پایمال شود، مکرر حضرت امام تذکرات سختگیرانه داشته اند و از آن جمله فرمان هشت ماده ای بسیار معروف و مهم است.
کتابویژه نامه همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س): مصاحبه های علمیصفحه 184