بلاد کبیره (سؤالهای 2180ـ2256)

‏‏[سؤال 2180]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1796‏

‏‏2. آیا طی نمودن مسافت هشت فرسخ در داخل شهر یا مثلاً طی نمودن فاصله بین‏‎ ‎‏شوش و شمیران، باعث شکستن نماز و یا باطل شدن روزه می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در تهران، مبدأ مسافت، منزل است.‏

‏‏[سؤال 2181]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1341‏

‏‏2. در بلاد کبیره ـ نظیر تهران ـ حد ترخص چه مسافتی است؟ مثلاً اگر محل‏‎ ‎‏سکونت، اطراف دانشگاه تهران باشد و محل کار، بازار، آیا این خارج از حد ترخص‏‎ ‎‏است یا نه؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران، ابتدای مسافت از منزل است؛ ولی حکم سفر،‏‎ ‎‏از آخر محله بار می شود.‏

‏‏[سؤال 2182]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1049‏

‏‏3. در یکی از استفتائات مرقوم فرمودید برای اشخاصی که تهران پس از توسعۀ‏
‏‎

‎‏خارق العاده وطن محسوب می شده، فعلاً هم ملاک وطن برای آن ها همان است. برای‏‎ ‎‏این اشخاص باز مبدأ مسافت در تهران، درب منزل است یا محلی است که آن وقت،‏‎ ‎‏آخر تهران محسوب می شده؟ و آیا اگر در همان محدوده، به حد مسافت شرعی برود،‏‎ ‎‏مسافر محسوب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، ملاک مسافت، از منزل است، رفتن و برگشتن اگر به مقدار‏‎ ‎‏مسافت شرعی باشد مسافر است؛ ولی احتیاط در آن محدوده، بسیار‏‎ ‎‏مطلوب است و حتی الامکان ترک نشود.‏

‏‏[سؤال 2183]‏‏ ‏ ‏ 997‏

‏‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏‏آیة الله‌ العظمی وزعیم الاُمة الإسلامیة، الإمام الخمینی، روحی له الفداء‏

‏‏فی البدایة أدعو الله‌ عزّ وجلّ أن یأخذ من عمری وعمر أطفالی ویضیفها إلی عمرکم‏‎ ‎‏الشریف، إن شاء الله‌.‏

‏‏وأمّا بعد: أنا معاود عراقی اُقلّد سماحتکم؛ کنت أسکن مدینة إیلام حوالی سنتین‏‎ ‎‏ومنذ خمسة أشهر انتقلت إلی طهران وأسکن الآن فی منصور آباد، الواقعة بین شوش‏‎ ‎‏وشاه عبدالعظیم؛ فی کلّ یوم أذهب إلی عملی فی مدرسة المعاودین، الواقعة فی خیابان‏‎ ‎‏فردوسی، کوچه اتابک، مقابل جریدة کیهان. کنت فی البدایة اُصلّی صلاةً تامةً إلی أن‏‎ ‎‏أخبرنی مدیر المدرسة عن فتوی سماحتکم حول المعاودین، وقال إنّ صلاتنا حسب‏‎ ‎‏فتوی الإمام، هی أن تکون صلاة قصر حتّی عند ما أعود إلی البیت. لذاک أنا الآن حائر‏‎ ‎‏وقرأت الفتاوی باللغة الفارسیة وباللغة العربیة؛ إلاّ أنّی لم أفهم جیّداً ولا أدری الآن کیف‏‎ ‎‏تکون صلاتی وکیف أصوم؟!‏

‏‏علماً: کنت فی أوّل یوم فی رمضان المبارک الماضی نائماً فی المستشفی بسبب‏‎ ‎‏إجراء عملیة جرّاحیة فی الحنجرة ولم أصم رمضان وقد صمت الآن فی أیّام الجمع‏‎ ‎‏ـ  وهی یوم عطلتی ـ صمت أربعة أیّام والآن بعد أن أخبرنی مدیر المدرسة بمضمون‏
‏‎

‎‏فتوی سماحتکم حول المعاودین، أسأل سماحتکم کیف أصوم طلب شهر رمضان‏‎ ‎‏ـ  وهو شهر تقریباً ـ وصلاتی هی القصر حتّی تلک التی اُصلّیها فی بیتی ـ حسب فتواکم ـ‏‎ ‎‏وما هو حکم الأیام الأربعة التی صمتها سابقاً؟‏

‏‏أرجو أن یکون الجواب سریعاً، حتّی أتمکن من صیام شهر رمضان الذی لم أصمه‏‎ ‎‏بسبب المرض.‏

‏‏اُکرّر یا إمام الاُمة دعائی إلی الله‌ سبحانه و تعالی أن یمنّ علیکم بالصحّة والعافیة‏‎ ‎‏وطول العمر، بجاه محمد وعلی والأئمّة المعصومین علیهم السلام.‏

‏‏ملاحظه: علماً إذا فتح طریق العراق وأصبح الحکم هناک إسلامیاً فسأعود فوراً إلی‏‎ ‎‏العراق. ‏ ‏ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، فی الفرض المذکور، بدون قصد الإقامة فی المحلّة الواحدة،‏‎ ‎‏یحکم بحکم المسافر؛ ومع التمکّن من قضاء الصیام، تجب الإقامة والقصد‏‎ ‎‏والإتیان بالقضاء علی الأحوط.‏

‏‏[سؤال 2184]‏‏ ‏ ‏ 998‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏برادران مسئول دفتر حضرت امام، سلام علیکم‏

‏‏در مورد افرادی که در تهران متوطن نیستند مسائلی غیر مستقیم به نقل از امام بیان‏‎ ‎‏شده که با توجه به مورد مصرف و اهمیت زیاد آن، ضرورت بسیار برای فتوای مستقیم‏‎ ‎‏حضرت امام دارد؛ لذا خواهشمند است به هرگونه که صلاح می دانید سؤالات زیر را‏‎ ‎‏خدمت امام عرضه فرمایید که منظور ما در سؤالات بیاید و مشکل کثیری از مسلمین‏‎ ‎‏حل و چون در گذشته به این مسائل عمل شده، وظیفه مشخص گردد:‏

‏‏1. حاج آقا مجتبی تهرانی در ماه رمضان در محل درس خود از قول امام گفتند که‏‎ ‎‏امام فرموده اند: مسافرین می توانند ده روز در محل مسکونی خود قصد کرده و در این‏‎ ‎‏ده روز از محل اصلاً خارج نشوند، به غیر از دو ساعت مجاز، و بعد از ده روز‏
‏‎

‎‏می توانند تا کمتر از مسافت شرعی (5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر) رفت و آمد کنند و این قصد، ثابت‏‎ ‎‏است تا زمانی که شخص از مسافت شرعی تجاوز کند که در صورت لازم باید‏‎ ‎‏مجدداًطبق برنامۀ فوق عمل نماید.‏

‏‏2. جناب حجت الاسلام صانعی در سخنرانی های قبل از اذان ظهر ماه رمضان اخیر‏‎ ‎‏گفتند که حد ترخص در تهران تقریباً بین چهار الی پنج کیلومتر از منزل می باشد؛‏‎ ‎‏فتوای صریح چیست؟‏

‏‏3. کسانی که از محل خود که در آن محل متوطن هستند و بنا به عللی ـ مثلاً شوهر‏‎ ‎‏کردن زنان ـ از محل خود به محل دیگری نقل مکان می کنند اگر فاصلۀ بین این محل با‏‎ ‎‏محل اصلی (که وطن است) کمتر از مسافت شرعی (5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر) باشد مسافر‏‎ ‎‏محسوب می شوند یا نه؛ با این فرض که محل فعلی دائمی نیست؟‏

‏‏با آرزوی طول عمر و سلامتی حضرت امام و پیروزی نهایی رزمندگان از درگاه‏‎ ‎‏خداوند متعال‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در یک محلۀ تهران با قصد ماندن ده روز بمانند و بعد از‏‎ ‎‏آن به کمتر از مسافت بروند نماز شکسته نمی شود و در تهران حد ترخص‏‎ ‎‏نیست ولی تا از محله ای که وطن او است یا قصد ده روز در آن کرده خارج‏‎ ‎‏نشود، نمازش تمام است و اگر از وطن اصلی به محل سکونت بیاید و‏‎ ‎‏فاصله کمتر از مسافت باشد نماز شکسته نمی شود.‏

‏‏[سؤال 2185]‏‏ ‏ ‏ 999‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏خواهشمند است پاسخ استفتائات زیر را مرقوم فرمایید.‏

‏‏الف: افرادی که متولد و ساکن تهران می باشند و به علت اجاره نشینی، هر چند سال‏‎ ‎‏منزل خویش را تعویض می کنند، با توجه به این که منزل پدریشان در تهران است، مبدأ‏
‏‎

‎‏حرکتشان از کجا می باید محاسبه گردد؟‏

‏‏ب: آیا فتوای فوق در مورد متولدین تهرانی که منزل ملکی خویش را به تناسب‏‎ ‎‏نیاز تعویض می کنند صدق می نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تولد، قبل از کبیره شدن تهران بوده، مبدأ مسافت، محدودۀ‏‎ ‎‏آن وقت است.‏

‏‏[سؤال 2186]‏‏ ‏ ‏ 1000‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏چند نفر هستیم که کارمان بیرون شهر می باشد؛ هر روز صبح باید از درب خانه مان‏‎ ‎‏که در شهر می باشد 30 کیلومتر به محل کارمان برویم و بالعکس در همان روز بعد از‏‎ ‎‏ظهر مجدداً برگردیم، محل کار ما هم هرگاه از میدان آزادی حساب بشود 14‏‎ ‎‏کیلومتری جادۀ ساوه و کرج می باشد؛ خواهشمندم اعلام فرمایید چهار فرسخ، از‏‎ ‎‏درب خانه تا محل کار محسوب می شود یا این که از میدان آزادی؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران، از منزل، مبدأ مسافت حساب می شود و در‏‎ ‎‏فرض سؤال، در مسیر و محل کار، حکم مسافر دارند.‏

‏‏[سؤال 2187]‏‏ ‏ ‏ 1001‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 3 / 1361‏

‏‏سماحة الحجّة المرجع الأعلی، الإمام خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقائه‏‎ ‎‏الشریف، با تقدیم تحیّات وافره‏

‏‏اشخاصی که تهران، وطنشان نیست و هر روز جهت کار دائمی، از منزل‏‎ ‎‏مسکونی شان به محل دیگری می روند، می فرمایید: اگر از حدود منزل مسکونی بیرون‏‎ ‎‏بروند مسافر هستند، حالا اشکال در حدود منزل مسکونی است که آیا مثل شهرهای‏‎ ‎‏کوچک، حد ترخص است و میزان، خفای بیوت و نرسیدن صدای اذان است و یا‏
‏‎

‎‏معنای دیگری دارد؟ تفضلاً روشن بفرمایید که مورد ابتلا می باشد. لازلتم ملجأً‏‎ ‎‏وملاذاًللعلم والدین والاُمّة جمعاً.‏

‏‏بسمه تعالی، ابتدای مسافت در مثل تهران، از منزل حساب می شود؛ ولی‏‎ ‎‏حکم سفر، از آخر محله مترتب می گردد.‏

‏‏[سؤال 2188]‏‏ ‏ ‏ 1002‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 4 / 1362 ‏

‏‏خدمت امام امت، مدّ ظله العالی و روحی له الفداء‏

‏‏پس از عرض سلام و آرزوی سلامت آن وجود گرامی در زیر سایۀ حضرت‏‎ ‎‏بقیة  الله‌ (عج) برای خدمت به اسلام و مسلمین، معروض می دارم که این جانب در سال‏‎ ‎‏1360 به تهران آمده ام. انگیزۀ آمدنم اولاً تحصیلات عالیه و در کنار آن امرار معاش‏‎ ‎‏بوده است؛ لذا بدین منظور پس از اجاره نمودن ساختمانی در یکی از محله های تهران‏‎ ‎‏برای خود وطن دومی اختیار نمودم؛ بدین جهت ظرف این دو سال تمامی مسائل‏‎ ‎‏عملیه را انجام داده، تا این که جناب آقای صانعی در ماه مبارک رمضان، مسألۀ‏‎ ‎‏تقسیم بندی تهران را مطرح نموده و در نظر این جانب شبهاتی خطور نموده است و‏‎ ‎‏گویا ایشان متذکر شده بودند که کسانی که بعد از سال 1351 به تهران عزیمت کرده اند‏‎ ‎‏نمی توانند وطن دومی اختیار نمایند و همیشه مسافر محسوب می گردند، مگر آن که‏‎ ‎‏قصد ده روز نمایند.‏

‏‏لطفاً عنایتی فرموده و مسأله را کلی و مشروح بیان فرمایید تا اعمال این بندۀ خاطی‏‎ ‎‏مورد مقبول حضرت احدیت ـ ان شاء الله‌ تعالی ـ واقع گردد.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر همان محله که در آن سکونت دارید وطن دوم خود قرار‏‎ ‎‏دادید، یعنی قصد سکونت دائم در آن کرده اید، وطن شما محسوب می شود‏‎ ‎‏و نماز و روزۀ شما در آن جا تمام است؛ و الاّ حکم مسافر دارید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2189]‏‏ ‏ ‏ 1003‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم استفتای امام خمینی‏

‏‏خواهشمند است نسبت به پاسخ سؤالات مطرح شده در زیر، اقدام لازم را‏‎ ‎‏مبذول‏‎ ‎‏دارید.‏

‏‏1. کسی که زادگاهش تهران است و یا کسی که حدوداً پانزده سال در یکی از‏‎ ‎‏محله های تهران سکونت داشته است، با توجه به‏‎ ‎‏شرایط آن زمان و فتوای اخیر امام در‏‎ ‎‏مورد بلاد کبیره، آیا مبدأ مسافت این شخص، درب منزل است یا آخرین دیواری که‏‎ ‎‏پانزده سال قبل بوده؟‏

‏‏بسمه تعالی، از منزل حساب می شود.‏

‏‏2. فردی که در تهران زندگی می کند و در غیر محل تولد، حکم مسافر را دارد، تکلیف نماز و روزه هایی‏‎ ‎‏که قبل از فهمیدن فتوای جدید امام خوانده چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه را بر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.‏

‏‏3. فردی که در غیر محل تولد، حکم مسافر را دارد و مجبور است برای دیدار پدر و مادر، به محل تولد‏‎ ‎‏که کمتر از چهار فرسنگ شرعی مسافت دارد برود، آیا به محض بازگشت به محل زندگی خود، نماز او‏‎ ‎‏قصر است یا بعد از پیمودن مسافت شرعی؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محل تولد، وطن او است و از آن اعراض نکرده، بعد از برگشت از آن به محل‏‎ ‎‏سکونت، در صورتی نمازش قصر است که فاصلۀ دو محل به مقدار مسافت باشد؛ وگرنه باید‏‎ ‎‏نماز را تمام بخواند؛ مگر این که از وقت حرکت از وطن، قصد سیر چهار فرسخ داشته باشد و‏‎ ‎‏محل سکونت در بین راه باشد.‏

‏‏[سؤال 2190]‏‏ ‏ ‏ 1004‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی مستقر در قم‏

‏‏محترماً به اطلاع می رساند: به دلیل این که اکثر کارکنان پالایشگاه تهران از مقلدین‏‎ ‎‏حضرت امام خمینی می باشند و چون به دلیل دوری پالایشگاه از شهر تهران، اکثر‏
‏‎

‎‏قریب به اتفاق کارکنان، طبق فتوای امام امت حالت مسافر را دارند، لذا خواهشمند‏‎ ‎‏است به سؤالات ذیل، کتباً که ممهور به مهر امام امت باشد پاسخ دهید.‏

‏‏1. برای در نظر گرفتن مبدأ، آیا منزل مسکونی، مورد نظر است یا طبق عرف،‏‎ ‎‏آخرین حد محله؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران که از شهرهای بزرگ خارق العاده است، مبدأ‏‎ ‎‏مسافت، از منزل حساب می شود.‏

‏‏[سؤال 2191]‏

‏‏2. کسانی که قبل از ظهر به تهران می روند، آیا قبل از اذان ظهر بایستی نزدیک منزل‏‎ ‎‏یا محلۀ خویش باشند و یا هر کجای تهران که از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر کمتر از منزل مسکونی‏‎ ‎‏آن ها فاصله داشته باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان، رسیدن به محله ای است که منزل شخص در آن محله‏‎ ‎‏قرار دارد.‏

‏‏3. اگر عده ای از کارکنان پالایشگاه تهران ـ استثنائاً ـ در ماه مبارک رمضان، در شهر ری قصد اقامت ده‏‎ ‎‏روز نمایند و روزه بگیرند، با توجه به این که شهر ری تا منزل مسکونی آن ها کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر‏‎ ‎‏می باشد، آیا روزۀ آن ها صحیح می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض این که روزانه بنا دارند به پالایشگاه ـ که خارج از شهر ری است ـ بروند،‏‎ ‎‏قصد اقامت ده روز در یک محل متحقق نیست و حکم مقیم مترتب نمی شود.‏

‏‏4. کسی که از منزل خود خارج می شود (در داخل شهر تهران) و محل کارش در همان تهران می باشد‏‎ ‎‏(از نظر مسافت، کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر)، چنانچه در پایان کار به منزل خود مراجعه ننماید و به محل‏‎ ‎‏دیگری در داخل تهران برود و بیش از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر رفته باشد، آیا حکم مسافر را پیدا می کند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در خروج از منزل به محل کار اگر مقدار مسافت بین منزل و محل کار، کمتر از‏‎ ‎‏چهار فرسخ شرعی باشد، حکم سفر مترتب نیست ولو این که مسافت برگشت، بیش از چهار‏‎ ‎‏فرسخ باشد؛ ولی اگر از اول بنا دارد بعد از انجام کار در بین راه، به نقطۀ دورتری برود که از‏‎ ‎‏منزل تا آن نقطه به مقدار چهار فرسخ یا بیشتر است، در این صورت حکم مسافر دارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2192]‏‏ ‏ ‏ 1005‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 3 / 1361‏

‏‏حضور محترم آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏خواهشمند است توضیح فرمایید که در حالی که امروزه شهرها توسعه یافته، ملاک‏‎ ‎‏شکسته نماز خواندن چیست؟ آیا آخرین دیوار شهر ملاک است یا آن محلی که از‏‎ ‎‏آن جا حرکت می کنیم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از بلاد کبیرۀ خارق العاده مثل تهران نیست، آخر شهر،‏‎ ‎‏مبدأ مسافت است.‏

‏‏[سؤال 2193]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1192‏

‏‏2. افرادی که وطن آن ها تهران است؛ اگر از محل دولت آباد شهر ری به جماران‏‎ ‎‏بیایند وضع نماز و روزه آن ها چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، شکسته است.‏

‏‏[سؤال 2194]‏‏ ‏ ‏ 1006‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 10 / 1361‏

‏‏خدمت سرور بزرگوارم، حضرت امام خمینی، دامت برکاته، السلام علیکم‏

‏‏محترماً به عرض می رسانم: این جانب اشکالی در مسأله بلاد کبیره دارم که باعث‏‎ ‎‏شده شکی در به جای آوردن نمازم داشته باشم؛ لذا مستدعی است با در نظر گرفتن‏‎ ‎‏وضعیتم که در ذیل به عرض می رسانم، جواب آن را مرقوم بفرمایید.‏

‏‏حدود چهارده سال پیش از محل تولدم ـ قوچان ـ به مشهد و بعد از یک سال به‏‎ ‎‏تهران آمدم و در این جا استخدام شدم؛ بعد از هشت سال خدمت جهت نیاز کاری ام به‏‎ ‎‏بندرعباس منتقل شده و دوباره بعد از سه سال به تهران آمدم و اکنون در تهران در‏‎ ‎‏خانه های سازمانی نیروی هوایی در سه راه آذری ساکن هستم؛ از خانه تا محل کارم‏‎ ‎‏ـ  مهرآباد، پایگاه یکم شکاری ـ حدود دو کیلومتر می باشد؛ با توجه به این مطلب که‏
‏‎

‎‏من در گذشته، تهران را وطن خود قرار داده بودم و از زادگاه خود چشم پوشی کرده و‏‎ ‎‏در فکر این هستم که خانه ای در این حوالی، یعنی به شعاع شش کیلومتری پایگاه یکم‏‎ ‎‏شکاری تهیه نمایم و در آن ساکن شوم، بفرمایید: هم اکنون در این خانۀ سازمانی حکم‏‎ ‎‏مسافر را دارم یا نه؟ در صورتی که جواب مثبت است، آیا برای قصد کردن در آن ده‏‎ ‎‏روز از خانه تا محل کارم که هر روز صبح باید بروم و بعد از ظهر برگردم، قصدم به هم‏‎ ‎‏می خورد یا خیر؟ نماز و روزه ای که در گذشته به جای آورده ام چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در محل فعلی در فرض مرقوم، حکم مسافر دارید؛ و چنانچه‏‎ ‎‏محل سکونت با محل کار در یک محله محسوب باشد، قصد ده روز در‏‎ ‎‏یک محله صحیح است و نماز و روزه تمام است؛ ولی اگر دو محله‏‎ ‎‏محسوب باشد، با فرض خروج روزانه از منزل به محل کار، قصد اقامت‏‎ ‎‏صحیح نیست و نماز و روزه قصر است؛ و نمازهای گذشته اگر مخالف‏‎ ‎‏وظیفۀ مقرره انجام شده قضا دارد.‏

‏‏[سؤال 2195]‏‏ ‏ ‏ 1007‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ضمن عرض سلام به امام عزیز و آرزوی سلامتی و طول عمر برای آن رهبر گرامی‏‎ ‎‏و همچنین آرزوی توفیق برای خدمتگزاران دفتر امام، سؤالی داشتم که به عرض‏‎ ‎‏مبارک می رسانم:‏

‏‏من در تهران به دنیا آمده ام و 23 سال در تهران زندگی می کردم؛ اخیراً به کرج نقل‏‎ ‎‏مکان کرده ام و فعلاً با پدر و مادرم زندگی می کنم؛ با توجه به این که هنوز از تهران قطع‏‎ ‎‏علاقه نکرده ام و امید به برگشتن به آن جا را دارم. در ضمن سه روز در هفته برای‏‎ ‎‏کلاس هایی که دارم به تهران می آیم؛ منزلی هم در تهران ندارم و به خانۀ دوستانم‏‎ ‎‏می روم. سؤالم این است که وضع نماز و روزۀ من با این وضع چطور است؟ ‏

‏‏سؤال دیگر این است: در صورتی که تهران هنوز وطن من محسوب شود، من مبدأ‏
‏‎

‎‏را باید منزلی که قبلاً در آن زندگی می کردم قرار دهم یا نه؛ با توجه به این که در آن خانه‏‎ ‎‏مستأجر بودیم؟ این سؤال به خاطر فتواهای جدید امام در مورد بلاد کبیره است.‏

‏‏امام عزیز! التماس دعای عاجزانه دارم؛ این نامه را در روز ولادت امام موسی بن‏‎ ‎‏جعفر سلام الله‌ علیه می نویسم؛ از شما می خواهم به خاطر این روز عزیز توجه و‏‎ ‎‏عنایتی بفرمایید و تصرفی در وضع ما بکنید.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، تمام محدودۀ زمان تولد شما در تهران، وطن‏‎ ‎‏شما محسوب است و تا از آن جا اعراض نکردید، به حکم وطن باقی‏‎ ‎‏است. ان شاء الله‌ موفق باشید.‏

‏‏[سؤال 2196]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 784‏

‏‏6. درحالی که شهر تهران از نظر بزرگی خارق العاده است و متصل، میزان در‏‎ ‎‏وحدت محله و یا تعدّد آن چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، عرفی است.‏

‏‏[سؤال 2197]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 784‏

‏‏9. در مراجعت از سفر به شهر تهران ـ که وطن است ـ میزان در قطع سفر ـ برای‏‎ ‎‏خواندن نماز به طور تمام و یا نیت روزه کردن ـ منزل است یا ورود در محله ای که‏‎ ‎‏منزل در آن است؟‏

‏‏بسمه تعالی، منتهای مسافت منزل است؛ هر چند به رسیدن به محله، حکم‏‎ ‎‏سفر قطع می شود.‏

‏‏[سؤال 2198]‏‏ ‏ ‏ 1008‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 11 / 1360‏

‏‏محضر مقدس حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از سلام‏

‏‏1. در خصوص مسائل جدیده ای که در تحریر و رساله نوشته نشده است، مثلاً در‏‎ ‎‏مورد نماز مسافر در بلاد کبار خارق العاده، حضرت عالی در استفتائات جدیدی که از‏
‏‎

‎‏محضرتان شده، فرموده اید: «اگر کسی بخواهد در تهران قصد اقامۀ عشره کند، در‏‎ ‎‏صورتی نمازش تمام است که در یک محل خاص، ده روز بماند نه در تمام تهران.‏‎ ‎‏بنابراین اگر بخواهد به سایر محل هایی که از چهار فرسخ کمتر است برود، قصد محقق‏‎ ‎‏نمی شود». این مسأله نه در تحریر است و نه در رسالۀ شریفه. حال اگر کسی از‏‎ ‎‏استفتای جدید اطلاع نداشته و در خود تهران قصد کرده و نماز را تمام خوانده، روزه‏‎ ‎‏هم گرفته، تکلیف او چیست؟ با توجه به این که اکثریت مقلدین آن حضرت و حتی‏‎ ‎‏طلاب، از این مسأله جدید اطلاع ندارند.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از چند سال اخیر که تهران به سرعت بزرگ شده، نماز‏‎ ‎‏را تمام خوانده، قضا ندارد؛ و همچنین در صورت شک؛ وگرنه باید قضا‏‎ ‎‏شود.‏

‏‏2. در مورد کافر و نجس بودنش فرموده اید: «بچه ای که پدر یا مادر و یا یکی از جدّ و جدّه اش مسلمان‏‎ ‎‏باشند پاک است.» آیا صرف مسلمان بودن یکی از این ها حین انعقاد نطفه کفایت می کند. بنابراین اگر‏‎ ‎‏بعد از انعقاد نطفه همگی کافر شدند، بچه پاک است یا نجس؟ اگر حین انعقاد نطفه همگی آن ها کافر‏‎ ‎‏بودند، بعد از انعقاد، یکی از آن ها اسلام آورد بچه پاک است یا نجس؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در حین انعقاد نطفه مسلم بوده اند، میزان، حین انعقاد نطفه است، و کافر شدن‏‎ ‎‏پدر و مادر بعد از آن موجب حکم به کفر بچه نمی شود؛ ولی اگر در حین انعقاد نطفه کافر‏‎ ‎‏بوده اند و بعد یکی از آن ها یا هر دو مسلمان شوند، بچه محکوم به اسلام است.‏

‏‏[سؤال 2199]‏‏ ‏ ‏ 1009‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏‏به تازگی به این مسأله برخورد کرده ام: «مسافرینی که از راه های دور به تهران‏‎ ‎‏می آیند؛ ولو قصد ده روزه نمایند، اگر از محل اقامت خود به فاصله دو کیلومتر دور‏‎ ‎‏شوند نماز و روزه آنان قصر است». ‏

‏‏اولاً: می خواهم بدانم که حد ترخص برای چنین مسافران چند کیلومتر است؟ ‏

‏
‏‎

‎‏ثانیاً: آیا کسانی که چنین مسأله ای را نمی دانسته اند (زیرا در رساله هم نبوده) و نماز‏‎ ‎‏و روزه را قصر نکرده اند و نماز را سالم خوانده و روزه را چه در امسال و چه در‏‎ ‎‏سال های گذشته گرفته اند تکلیفشان چه می شود؟ آیا اگر مسافری یک سال هم در‏‎ ‎‏تهران بماند و از محل خود دور شود، نماز و روزه اش قصر است یا نه؟ مدتی که‏‎ ‎‏می ماند نماز و روزه اش کامل است؟‏

‏‏بسمه تعالی، شهرهای بزرگ خارق العاده مثل تهران حد ترخص ندارد‏‎ ‎‏و  نمازهایی که تمام خوانده، اگر قبل از چند سال اخیر بوده که تهران‏‎ ‎‏به  سرعت بزرگ شده یا شک دارد، صحیح است و در غیر این صورت‏‎ ‎‏باید  قضا کند و تا در محل واحد، قصد اقامه ده روز نکند نماز شکسته‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 2200]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 697‏

‏‏2. دانشجویی که از شهرستان آمده و مثلاً در نظام آباد زندگی می کند و دانشگاهش‏‎ ‎‏نزدیکی های میدان آزادی است و هر صبح از خانه بیرون می آید برای تحصیل و عصر‏‎ ‎‏به خانه بر می گردد، اگر مسیر رفت و برگشتش به هشت فرسخ نرسد، یا مسیر رفتش‏‎ ‎‏به چهار فرسخ نرسد، حکم نماز و روزه اش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر هیچ یک از منزل و محل تحصیل، وطن او نیست و قصد‏‎ ‎‏ماندن ده روز در خصوص یکی از آن دو را ندارد، نمازش شکسته است و‏‎ ‎‏نمی تواند روزه بگیرد و حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2201]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 697‏

‏‏4. در سؤال دو، آیا شخص می تواند روزۀ ماه رمضانش را در تهران (امسال) بگیرد‏‎ ‎‏یا اگر روزه اش قضا شده، می تواند قضای آن را در تهران به جا آورد؟‏

‏‏بسمه تعالی، جواب این سؤال، از مسأله دو معلوم شد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2202]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 617‏

‏‏3. آیا حرکت از هر نقطۀ تهران از نظر مسافت برای نماز و روزه به حساب می آید یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران که از شهرهای بزرگ خارق العاده است، مبدأ‏‎ ‎‏مسافت، از منزل حساب می شود.‏

‏‏[سؤال 2203]‏‏ ‏ ‏ 1010‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏نظر مبارک را در مورد مسأله ذیل بیان فرمایید:‏

‏‏1. کسی که قبل از وسعت خارق العادۀ فعلی در تهران به دنیا آمده و فعلاً هم در‏‎ ‎‏یکی از همان محله های قبل از وسعت زندگی می کند، آیا مبدأ مسافت در وقت‏‎ ‎‏مسافرت، منزل او است یا انتهای تهران قبل از وسعت خارق العاده؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ مسافت، منزل است؛ لکن تا در تهران سابق هست باید‏‎ ‎‏تمام بخواند.‏

‏‏[سؤال 2204]‏

‏‏2. کسی که در تهران قبل از وسعت متولد شده و فعلاً در تهران بعد از وسعت‏‎ ‎‏خارق العاده (مثلاً تهران پارس) مستأجر است و قصد وطن هم در این محله نکرده، چه‏‎ ‎‏مقدار مسافت که از تهران قبل از وسعت دور باشد، موجب قصر صلاة می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در تهران سابق متولد شده و در آن جا بزرگ شده، تمام‏‎ ‎‏محدودۀ تهران سابق وطن او محسوب است و حکم آن، در مسأله قبل ذکر‏‎ ‎‏شد.‏

‏‏[سؤال 2205]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 3501‏

‏‏2. آیا مسأله شهرهای کبیره و حد ترخص از منزل، شامل شهرک هایی که در اطراف‏‎ ‎‏تهران است می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، شامل آن ها نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2206]‏‏ ‏ ‏ 1011‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک زعیم نستوه و قائد عظیم الشأن، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، ادام الله‌ ظله العالی‏

‏‏با سلام و تبریک عید میلاد حضرت ولی عصر (عج) به حضور آن مرجع و رهبر‏‎ ‎‏کبیر امت اسلام، استدعا دارم نظر شریف را در موارد زیر بیان نمایید:‏

‏‏1. آیا شهر مشهد مقدس، جزو بلاد کبیره محسوب می گردد؟‏

‏‏2. چنانچه مشهد مقدس، جزو بلاد کبیره می باشد و فاصلۀ محل سکونت (منزل) تا‏‎ ‎‏محل کار (اداره دولتی) در خارج شهر، 24 کیلومتر باشد، نماز و روزه چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟ با توجه به این که جهت کار، شش روز هفته را به طور مرتب از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏7 تا 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏2 عصر‏‎ ‎‏در محل اداره می باشم و هر روز بعد از پایان ساعت کار به مشهد باز می گردم.‏

‏‏خداوند وجود مبارکتان را تا قیام حضرت مهدی موعود (عج) برای مسلمین جهان‏‎ ‎‏و مستضعفین دنیا حفظ نماید. به امید دیدار در حرم حضرت رضا علیه السلام‏

‏‏بسمه تعالی، شهر مشهد مقدس، از بلاد بزرگ خارق العاده محسوب نیست‏‎ ‎‏و مبدأ مسافت در آن جا از آخر شهر حساب می شود.‏

‏‏[سؤال 2207]‏‏ ‏ ‏ 1012‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، دام ظله العالی، پس از ابلاغ تحیت و سلام، لطفاً بفرمایید:‏

‏‏1. شخصی در بلاد کبیره مثل تهران از مسافرت برگشته و هنوز به منزلش نرسیده و‏‎ ‎‏چهار الی ده کیلومتر تا منزلش مانده. اگر خواست نماز بخواند، تکلیف نماز او‏‎ ‎‏چیست؟ شکسته یا تمام؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تا پیش از رسیدن به محله، حکم سفر باقی است.‏

‏‏2. شخصی مبلغ 50 هزار تومان به صاحب خانه ای داده که دو اتاق را رهن کند و دیگر اجاره ندهد. چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، محکوم به حکم ربا است و اگر در اتاق تصرف کند، اجرت المثل را ضامن است.‏

‏‏3. مبلغی که به عنوان رهن می دهیم، اگر سر سال رسید، خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا وصول نشده، پرداخت خمس آن واجب نیست.‏

‏‏4. شخصی سر سالش رسیده؛ ولی 20 هزارتومان به صندوق قرض الحسنه بدهکار است که ماهی‏‎ ‎‏هزارتومان می دهد. آیا این 20 هزارتومان را کم کند از منفعت خود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قرض برای مؤونه بوده، مبلغی که قسط همان سال است کسر می شود.‏

‏‏5. شخصی مقداری کتاب خریده و هنوز همۀ کتاب ها را مطالعه نکرده است و به مرور زمان مطالعه‏‎ ‎‏می کند. اگر سر سال رسید، خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تهیۀ آن، جزء احتیاجات او محسوب می شود و مورد حاجت است، خمس‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏6. مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند و از اول قصد دارد به اطراف آن جا برود ـ البته به حد‏‎ ‎‏مسافت شرعی (5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر) ـ آیا می تواند در مدت ده روز، هر روز روزی دو ساعت برود و برگردد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، قصد اقامت به نحو مزبور، صحیح نیست.‏

‏‏[سؤال 2208]‏

‏‏7. امام که می فرمایند مبدأ، منزل است، اگر کسی از منزل به نیت مسافرت بیرون‏‎ ‎‏آمد و هنوز به مقدار 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر شرعی نرسیده، آیا‏‎ ‎‏می تواند نماز شکسته بخواند و‏‎ ‎‏آیا می تواند روز‏‏ۀ‏‏ خود را افطار کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، بعد از خارج شدن از محله ـ در مثل تهران ـ حکم سفر مترتّب‏‎ ‎‏می شود.‏

‏‏[سؤال 2209]‏‏ ‏ ‏ 1013‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏مسأله اول این که از شما برادران درخواست می کنم که سلام مرا به محضر امام‏‎ ‎‏برسانید شاید خدا توفیقی به ما عطا کند و ما هم موفق به دیدار اماممان از نزدیک‏‎ ‎‏شویم.‏

‏
‏‎

‎‏مسأله دوم این است که ما سربازان مشتاق هستیم که به جبهه ها برویم و این‏‎ ‎‏اشتیاق، نه بر اساس حس خودگرایی، بلکه بر این اساس است که ما هم مشتاق‏‎ ‎‏شهادت می باشیم که شاید خدا به ما هم توفیقی عطا فرماید تا در راه او کار کوچکی‏‎ ‎‏انجام دهیم؛ ولی نیروی هوایی به هیچ عنوان ما را به جبهه نمی فرستد؛ فقط سربازان را‏‎ ‎‏تعلیم می دهند که از پادگان ها مراقبت به عمل آورند؛ درست است. اما وقتی عدۀ‏‎ ‎‏بسیاری اشتیاق جبهه را دارند، درخواست آن ها مورد موافقت قرار نمی گیرد؛ اما‏‎ ‎‏درخواست من از شما این است که اقدامی در این راه نموده و شاید ما هم بتوانیم به‏‎ ‎‏جبهه ها رفته و با برادران خود با باطل بستیزیم؛ ان شاء الله‌ تعالی‏

‏‏و اما مسأله سوم این است که چون من از شهرستان به تهران برای سربازی آمده ام،‏‎ ‎‏در نتیجه حکم مسافر را پیدا می کنم؛ ولی اگر من ده روز در این جا بمانم، نمازم شکسته‏‎ ‎‏نمی گردد؛ از طرف دیگر امکان بسیاری وجود دارد که من حتی یک ماه هم در تهران‏‎ ‎‏بمانم و چون که ما پنج شنبه و جمعه های هر هفته تعطیل هستیم و امکان بسیاری‏‎ ‎‏وجود دارد که من از تهران نو تا آزادی رفته و شب را در آن جا بمانم و یا جمعه برای‏‎ ‎‏نماز به دانشگاه بروم، در نتیجه از محله ای که باید در آن باشم دور شده ام، آیا حکم‏‎ ‎‏مسافر را پیدا می کنم؟‏

‏‏بسمه تعالی، شما به مقررات نیروی هوایی عمل کنید و بدون قصد ماندن ده‏‎ ‎‏روز در یک محله از تهران، حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2210]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1797‏

‏‏3. شخصی از منزلش که مبدأ، حساب می شود قصد مسافرت نمود. آیا اگر یک‏‎ ‎‏کیلومتر یا کمتر آمد و هنوز داخل محدودۀ منزلش می باشد، باید نمازش را شکسته‏‎ ‎‏بخواند یا باید از حد ترخص خارج شود که نمازش را شکسته بخواند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده گرچه مبدأ مسافت، منزل‏‎ ‎‏است ولی حکم سفر از هر محله مترتّب می شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2211]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1338‏

‏‏3. آیا به نظر مبارک شما راجع به شهر تهران و امثالهم، حد ترخص از درب منزل‏‎ ‎‏است یا از آخر شهر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ مسافت در مثل تهران، منزل است.‏

‏‏[سؤال 2212]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 47‏

‏‏2. منزل مادر بزرگم در نزدیکی بازار در سه راه سیروس است. آیا می توانم در‏‎ ‎‏آن جا بمانم و قصد ده روزه بکنم یا نه؟ اگر می توانم این کار را بکنم، آیا می شود‏‎ ‎‏مسافتی تا قبل از آن که از حد ترخص خارج شوم را‏‎ ‎‏بپیمایم؟ و اگر این طور باشد، پس‏‎ ‎‏می توانم فقط قصد کنم و از آن جا تا منزل خودمان که کمتر از حد ترخص است بیایم و‏‎ ‎‏بروم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محلی که می خواهید قصد کنید با محلی که می خواهید‏‎ ‎‏بروید، در دو محله است و قصد دارید هر روز به آن جا بروید نمی توانید‏‎ ‎‏قصد کنید و حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2213]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 90‏

‏‏5. بلاد کبیره به چه شهرهایی گفته می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، شهرهایی که عرفاً بسیار بزرگ و خارق العاده باشد ـ مانند‏‎ ‎‏تهران فعلی ـ را بلاد کبیره خارق العاده می گویند.‏

‏‏[سؤال 2214]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 20‏

‏‏4. آیا طبق فتوای جدید شما این موضوع درست است که کسی که شغل او غیر‏‎ ‎‏مسافرت است، مثل سپاهی، بازاری و ... اگر جهت مراجعه به محل کار خود از منزل‏‎ ‎‏حرکت کند، و مسیر رفت و برگشت او بیشتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر باشد، اگر چه این‏‎ ‎‏حرکت داخل شهر باشد می تواند روزۀ خود را بشکند و نمازهایش را شکسته‏‎ ‎‏بخواند؟ و در صورت انتخاب محل کار به عنوان موطن موقت جهت روزه گرفتن و‏
‏‎

‎‏تمام خواندن نمازهای یومیه، حق ندارد محل موطن خود را ترک کند، حتی محله به‏‎ ‎‏محله؟‏

‏‏و اگر کسی به شهری مثلاً مشهد مسافرت نماید و در آن جا قصد اقامت ده روز یا‏‎ ‎‏بیشتر را نماید، آیا با رفتن او به حرم، به صرف این که از محله ای به محلۀ دیگر می رود،‏‎ ‎‏روزه و نمازش می شکند و قصد اقامت او به هم می خورد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مذکور مربوط به شهر بزرگ خارق العاده، مثل تهران‏‎ ‎‏است و مشهد حکم سایر شهرها را دارد.‏

‏‏[سؤال 2215]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2009‏

‏‏3. از اوایل سال 58 که از شهرستان به تهران آمدم، اولاً در نظر داشتم تا موقعی که‏‎ ‎‏انقلاب نیاز دارد در تهران بمانم و اصولاً خیال برگشت نداشتم و تا مدتی که حدوداً‏‎ ‎‏یک سال شد، طبق فتوای قبلی امام امت، نماز تمام می خوانده و روزه می گرفتم؛ یعنی‏‎ ‎‏اگر ده روز قصد ماندن داشتم، نماز کامل و روزه می گرفتم تا پس از یک سال ـ تقریباً ـ‏‎ ‎‏که فتوای امام را راجع به بلاد کبیره متوجه شدم؛ با توجه به این که در تهران ازدواج‏‎ ‎‏کرده ام و قصد زندگی در تهران را داشتم تا آن جا که مقدور باشد، قصد ماندن در تهران‏‎ ‎‏را کرده و نماز خود را کامل می خواندم و البته نمازهای قبلی را تا شش ماه، به صورت‏‎ ‎‏شکسته خواندم، با سؤالی که از بیت امام امت در تهران پرسیدم، گفتند که اگر مطمئن‏‎ ‎‏نیستی، می بایستی که نمازت را شکسته بخوانی. با توجه به صحبت های زیادی که در‏‎ ‎‏این مورد شده است، خواهشمند است که نظر امام امت را اعلام دارید؛ چه در مورد‏‎ ‎‏نمازهای گذشته با توجه به این که در مورد انتخاب وطن، بیت امام در تهران، چیزی در‏‎ ‎‏مورد اجاره بودن خانه نگفتند و گفتند که اشکال ندارد؛ اگر قصد ماندن در تهران را‏‎ ‎‏کنی، نمازت کامل است.‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد ماندن دائم در یک محلۀ تهران، حکم وطن مترتب‏‎ ‎‏نمی شود و در فرض مسأله، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، نماز‏‎ ‎‏شما شکسته است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2216]‏‏ ‏ ‏ 1014‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 9 / 1361‏

‏‏حضور محترم شورای استفتای امام، سلام علیکم‏

‏‏پس از تقدیم سلام و دعای خیر و سلامتی و طول عمر برای رهبر کبیر انقلاب امام‏‎ ‎‏خمینی ـ مدّ ظله العالی ـ و پیروزی نهایی برای رزمندگان عزیز در جبهه های نبرد حق‏‎ ‎‏علیه باطل و تعجیل در ظهور حضرت مهدی عجل الله‌ تعالی فرجه الشریف.‏

‏‏احتراماً معروض می دارد که این جانب کارمند بانک صادرات می باشم که حدود‏‎ ‎‏یک سال و نیم است بالاجبار در قرچک ورامین منزلی مسکونی خریدم و در آن ساکن‏‎ ‎‏شدم. همان طور که قبلاً متذکر گشتم به علت کارمند بودن مجبورم که هر روز صبح به‏‎ ‎‏تهران آمده و بعدازظهر به قرچک باز گردم و ضمناً به طور دائم و پشت سر هم نیز یک‏‎ ‎‏ماه به طور کامل ـ که اصلاً به تهران نیایم ـ در آن جا نمانده ام و از تهران هم اعراض‏‎ ‎‏نکرده ام و هروقت فرصتی شود و بتوانم در تهران منزلی بخرم به تهران باز می گردم.‏‎ ‎‏حال شما بفرمایید نظر و فتوای امام در این باره چیست؟ بنده برای خواندن نماز یومیه‏‎ ‎‏و گرفتن روزه در تهران و قرچک ورامین تکلیفم چیست؟ با در نظر گرفتن این که بنده‏‎ ‎‏ممکن است تا چند سالی دیگر در تهران نتوانم خانه تهیه کرده و در همان جا ساکن‏‎ ‎‏باشم. ضمناً نظر امام را در این مورد از چند روحانی و از دفتر امام جویا شدم و هر کدام‏‎ ‎‏نظراتی دادند. بنده و امثال ما که تعدادشان هم نیز کم نیستند دچار مشکلاتی هستیم،‏‎ ‎‏خواهشمند است هرچه زودتر نتیجه را به این جانب ابلاغ فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تهران وطن شما است و از آن اعراض نکرده اید، در محلی‏‎ ‎‏که وطن شما بوده نماز شما تمام است، ولی در قرچک بدون قصد ماندن ده‏‎ ‎‏روز حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2217]‏‏ ‏ ‏ 1015‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر محترم رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر جهان شیعه، حضرت آیت الله‌‏
‏‎

‎‏امام خمینی، تقاضا می شود برای روشن شدن اذهان خودم و گروهی از خواهران و‏‎ ‎‏برادران به سؤال زیر پاسخ فرمایید:‏

‏‏آیا در بلاد کبیره دو وطنی وجود دارد؟ ‏

‏‏مثال: یک نفر منزل پدرش در میدان امام حسین علیه السلام می باشد و هنوز هم در منزل‏‎ ‎‏پدری یک اتاق دارد؛ یعنی از منزل پدر هنوز اعراض نکرده است. ولی بعد از ازدواج‏‎ ‎‏به علتی در نزدیکی های میدان آزادی منزلی اجاره کرده است. چون این شخص‏‎ ‎‏برادرش شهید شده است شب های جمعه به بهشت زهرا می رود؛ یعنی قصد دارد که‏‎ ‎‏همیشه شب های جمعه به بهشت زهرا برود. این شخص مثلاً روز سه شنبه از آزادی به‏‎ ‎‏منزل پدر در میدان امام حسین علیه السلام می آید، از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر کمتر است و مسافر‏‎ ‎‏نمی باشد؛ ولی پنج شنبه که به بهشت زهرا می رود مسافر می شود؛ آیا ایشان باید به‏‎ ‎‏منزل استیجاری برود تا حد ترخصش درست شود و از حکم مسافر بیرون بیاید؟ یا‏‎ ‎‏این که به منزل پدر هم بیاید؛ چون در آن جا هنوز اتاقی دارد و حکم وطن اصلی اش را‏‎ ‎‏می نماید، مسافر حساب نمی شود؟ منظور از این سؤال این است که در بلاد کبیره دو‏‎ ‎‏محل یعنی میدان امام حسین علیه السلام و یکی نزدیکی های میدان آزادی حکم دو وطن را‏‎ ‎‏می کند یا خیر؟ و آیا حکم دو وطن که در دو بلاد صغیره جاری است، در بلاد کبیره نیز‏‎ ‎‏جاری می باشد؟ البته این سؤال برای خیلی از خواهران و برادران مطرح می باشد که از‏‎ ‎‏نمایندگان حضرت عالی سؤال شد و از علمای دیگر که بعضی قائلند بر این که در بلاد‏‎ ‎‏کبیره دو محل، دو وطن حساب می شود و بعضی می گویند خیر.‏

‏‏مستدعی است سؤال فوق را کاملاً شکافته و جواب فرمایید. والسلام‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از محله ای که وطن اصلی شما است، اعراض نکرده اید در‏‎ ‎‏آن جا نماز شما تمام است و اگر از آن جا به منزل جدید بروید تا به مقدار‏‎ ‎‏مسافت نروید، حکم مسافر پیدا نمی کنید؛ ولی منزل جدید بدون قصد‏‎ ‎‏ماندن همیشه در آن، حکم وطن ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2218]‏‏ ‏ ‏ 1016‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محترماً؛ در فتوای اخیر حضرت امام در رابطه با نماز، این طور برداشت نمودم:‏‎ ‎‏افرادی که از شهرستان به تهران آمده باشند و مخصوصاً مستأجر هم باشند و ده روز‏‎ ‎‏کامل در یک منطقه، سکونت نداشته باشند، نمازشان شکسته است. در این رابطه، چند‏‎ ‎‏اشکال پیش آمده که از‏‎ ‎‏چند روحانی محلمان سؤال کردم؛ چند نوع جواب دادند که‏‎ ‎‏قانع نشدم.‏

‏‏1. محل کارم، مخابرات پل سیدخندان و منزلم در محدودۀ نارمک ـ غرب نارمک ـ‏‎ ‎‏می باشد. از منزل تا محل کارم، هفت کیلومتر است؛ آیا نمازم شکسته است یا کامل؟ با‏‎ ‎‏توجه به این که از سال 47 به تهران آمدم و در چند نقطۀ تهران سکونت داشته ام و‏‎ ‎‏هم اکنون هم مستأجر هستم، در چه صورتی می توانم کامل و یا شکسته بخوانم؟‏

‏‏2. وضعیت نمازهای قضای من به چه صورت خواهد بود؟ با توجه به شرح بالا، از‏‎ ‎‏سال 56 مقلد حضرت امام شدم.‏

‏‏3. در چه صورت در تهران نمازم شکسته می شود؟ ‏

‏‏4. تا چه زمانی می شود نماز را شکسته خواند؟‏

‏‏با توجه به این که به عللی نمی شود از تهران به شهرستان رفت، آیا شکسته خواندن‏‎ ‎‏نماز در مدت نسبتاً طولانی اشکال ندارد؟ والسلام‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم که قصد توطن نداشته اید، بدون قصد ماندن‏‎ ‎‏ده روز در یک محله از محلات تهران، حکم مسافر دارید؛ و آنچه برخلاف‏‎ ‎‏وظیفه انجام داده اید را باید قضا نمایید و خانۀ ملکی و اجاره ای در این‏‎ ‎‏جهت فرقی ندارد.‏

‏‏[سؤال 2219]‏‏ ‏ ‏ 1017‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 12 / 1361‏

‏‏پیشگاه شورای محترم استفتای حضرت امام خمینی‏

‏
‏‎

‎‏ضمن سلام به محضر مبارکتان، سؤالی برای بنده در رابطه با انجام فرائض دینی‏‎ ‎‏(نماز و روزه) پیش آمده است؛ لذا خواهشمند است در این مورد، بنده را راهنمایی‏‎ ‎‏بفرمایید.‏

‏‏قضیه بدین قرار است که در ایامی که بنده کودک بودم، پدر و مادرم از هم جدا‏‎ ‎‏شده اند، پدرم در تهران ازدواج کرده و به زندگی خود ادامه می دهد و مادرم مرا با‏‎ ‎‏خودش به شهرمان ساوه می برد و او هم در آن جا به زندگی ادامه داده و بعد هم ازدواج‏‎ ‎‏کرده است و بنده تا نه سالگی در نزد مادرم، در ساوه زندگی می کردم. از نه سالگی به‏‎ ‎‏بعد، پدرم مرا پیش خودش به تهران آورد و تا دیپلم پیش پدرم بودم؛ اما بعد از دیپلم و‏‎ ‎‏دوران دانشکده ـ به علت ناراحتی هایی که وجود داشت ـ اتاقی اجاره کرده ام و دیگر‏‎ ‎‏در نزد پدرم زندگی نمی کنم. در طی این مدت، یعنی از نه سالگی تا به حال که دانشجو‏‎ ‎‏می باشم، همیشه هدفم این بوده است که پس از پایان تحصیلات به شهرمان ساوه،‏‎ ‎‏پیش مادرم بروم و با او زندگی کنم و در این مدت هم همیشه زود به زود، به دیدنش‏‎ ‎‏رفته ام. حال با توجه به شرح بالا و این که بنده از امام خمینی تقلید می نمایم، بفرمایید‏‎ ‎‏که مسأله نماز و روزۀ بنده به چه شکل می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مسأله، در تهران حکم مسافر دارید که بدون قصد‏‎ ‎‏اقامه ده روز در محله واحده، نماز شکسته و روزه صحیح نیست.‏

‏‏[سؤال 2220]‏‏ ‏ ‏ 1018‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏ضمن عرض سلام و درود فراوان‏

‏‏احتراماً؛ معروض می دارد که جدیداً مسأله ای در مورد مسافت، منسوب به آن‏‎ ‎‏حضرت انتشار یافته و چون آن مسأله مبهم است، ما را بر آن داشت که اصل مطلب را‏‎ ‎‏مستقیماً از حضرت عالی سؤال نماییم که مسأله مزبور بدین شرح است: ساکنین تهران‏
‏‎

‎‏که محل کارشان تا منزل 22 کیلومتر (چهار فرسخ شرعی) باشد، بایستی روزه و‏‎ ‎‏نمازشان شکسته باشد؛ و لذا خواهشمند است صحت این مسأله را تأیید فرمایید.‏‎ ‎‏ضمناً این سؤال نیز پیش می آید که آیا این گونه افراد، دائم السفر نیستند؟ زیرا در روز،‏‎ ‎‏حداقل دو سفر (رفت و برگشت) انجام می دهند. دلیلی که از حضرت عالی بر این‏‎ ‎‏مسأله نقل شده است، مترتّب بودن (پی در پی بودن) سفر می باشد که باعث گردیده‏‎ ‎‏نماز و روزه قصر شود که باز هم خواهشمند است تفاوت دائم السفر و مترتّب بودن‏‎ ‎‏سفر را مرقوم فرمایید؛ زیرا آن طور که از مسأله ای در رسال‏‏ۀ‏‏ عملیه بر می آید، سفر‏‎ ‎‏کسی مترتّب است که حداقل بین هر سفرش، یک روز فاصله باشد؛ مثلاً کسی که‏‎ ‎‏کاسب است و از شهر جنس می خرد و برای فروش به دهات چهار فرسخی می برد و‏‎ ‎‏جنس او که تمام شد مجدداً برای خرید بر می گردد، این شخص خواه ناخواه بین‏‎ ‎‏سفرهایش فاصله ای خواهد بود؛ در صورتی که دائم السفر، هر روز مسافرت می کند و‏‎ ‎‏روزانه سفرش قطع نمی شود؛ مثلاً رانندگان اتوبوس شهر ما، امروز به تهران می روند و‏‎ ‎‏شب می مانند و فردا بر می گردند؛ و یا در مسأله ای که از رادیو توسط آقای صانعی نقل‏‎ ‎‏شد، رانندگان اتوبوسرانی شرکت واحد و پستچی ها دائم السفرند، زیرا هر روزه چند‏‎ ‎‏سفر انجام می دهند؛ ساکنین تهران هم که در 22 کیلومتری منزلشان کار می کنند نیز‏‎ ‎‏صبح می روند و بعد از ظهر بر می گردند (که جمعاً می شود هشت فرسخ) که این کار را‏‎ ‎‏هر روز انجام می دهند؛ آیا آن ها نیز‏‎ ‎‏مانند آن راننده که روزی یک سفر به تهران انجام‏‎ ‎‏می دهد و دائم السفر است، دائم السفر محسوب می شوند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده مانند تهران فعلی، ابتدای‏‎ ‎‏مسافت از منزل حساب می شود و با پیمودن هشت فرسخ شرعی، ولو در‏‎ ‎‏مجموع رفت و برگشت، اگر سفر شغل محسوب نباشد، حکم مسافر دارند؛‏‎ ‎‏و کثرت سفر موجب سقوط حکم مسافر نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2221]‏‏ ‏ ‏ 1019‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 9 / 1361‏

‏‏محضر مبارک امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏تقاضای پاسخ به مسأله ای در مورد بلاد کبیره را دارم: ‏

‏‏تشخیص این که فلان شهر، بلاد کبیره است یا نه، یک امر عرفی است؛ و از طرفی‏‎ ‎‏در عرف، اجازۀ تقلید داده نشده و تشخیصی است. بنابراین آیا جایز است انسان بنا به‏‎ ‎‏تشخیص خود ـ به دلایل مختلف ـ شهر تهران را بلاد کبیره تلقی نکند؟‏

‏‏البته متذکر شوم که نسبت به مسأله فوق، از زبان یکی از آقایان اهل علم که در‏‎ ‎‏سطح اجتهاد است شنیدم که جایز است؛ اما چون می خواهم اطمینان قلبی برایم‏‎ ‎‏حاصل شود، از آن مقام بزرگوار و دفتر محترم امام امت تقاضای پاسخ می نمایم.‏

‏‏بسمه تعالی، تهران از بلاد کبیرۀ خارق العاده است؛ ولی اگر خود شخص‏‎ ‎‏اعتقاد دارد که از بلاد کبیره نیست، به اعتقاد خودش عمل کند.‏

‏‏[سؤال 2222]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1625‏

‏‏6. از چه راه می توان فهمید که آیا شهری جزو بلاد کبیره است یا نه؟ و تکلیف‏‎ ‎‏دانشجویانی که در این شهرها زندگی می کنند و درس می خوانند در مورد نماز و‏‎ ‎‏روزه  چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان، نظر عرف است و با فرض شک، حکم بلاد کبیره‏‎ ‎‏مترتب نیست.‏

‏‏[سؤال 2223]‏‏ ‏ ‏ 1020‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 3 / 1983‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی، سلام علیکم ‏

‏‏ان شاء الله‌ که در راه پیشبرد اهداف عالیه اسلام، همواره موفق و مؤید بوده باشید.‏

‏‏بدین وسیله ما، انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی هند شهر مدراس به عرض‏
‏‎

‎‏می رسانیم که لطف کرده فتوای حضرت امام در مورد بلاد کبیره را مفصلاً و با ذکر‏‎ ‎‏جزئیات کامل برایمان بیان نمایید. ‏

‏‏به امید پیروزی عاجل رزمندگان اسلام بر قوای کفر صدامی و آرزوی سلامت و‏‎ ‎‏طول عمر رهبر مستضعفان جهان، امام عزیزمان و موفقیت شما برادران گرامی.‏

‏‏بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده که تشخیص آن موکول به نظر‏‎ ‎‏عرف است، میزان در مبدأ و منتهی مسافت، منزل است و در قصد اقامت‏‎ ‎‏ده روز باید نیت اقامت ده روز در یک محله را داشته باشد.‏

‏‏[سؤال 2224]‏‏ ‏ ‏ 1021‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود به روان پاک شهیدان و با آرزوی طول عمر برای امام خمینی‏

‏‏کسی که مدت پانزده سال پیش به تهران آمده و این جا را به عنوان وطن اختیار کرده‏‎ ‎‏و در این مدت هم مستأجر بوده و هر چند سال یک بار خانه خود را تعویض کرده و‏‎ ‎‏هنوز هم مستأجر می باشد و امکان تعویض خانه را هم دارد و هر روز برای کار از‏‎ ‎‏محل خود خارج می شود. ‏

‏‏اولاً بفرمایید: تکلیف نماز و روزه او چگونه است؟ ‏

‏‏ثانیاً: اگر در تهران خانۀ شخصی بخرد نماز و روزه او چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، در تاریخ ورود به تهران و قصد توطن، اگر تهران آن روز از‏‎ ‎‏شهرهای بزرگ خارق العاده نبوده تمام محدودۀ آن روزِ تهران وطن‏‎ ‎‏محسوب است وگرنه فقط همان محله ای که در آن جا قصد توطن نموده‏‎ ‎‏وطن محسوب است و داشتن خانۀ اجاره ای یا ملکی میزان نیست.‏

‏‏[سؤال 2225]‏‏ ‏ ‏ 1022‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 4 / 1361‏

‏‏محضر مقدس حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏
‏‎

‎‏احتراماً؛ سلامتی وجود نازنین را از درگاه حضرت احدیت خواستارم. پس از‏‎ ‎‏عرض ارادت و تحیت به حضور مقدس آن رهبر عظیم الشأن؛‏

‏‏1. این جانب کارمند وزارت کار و امور اجتماعی هستم. محل کارم دائمی و ثابت و‏‎ ‎‏واقع در کیلومتر 18 جاده اتوبان تهران ـ کرج است و محل مسکونی ام واقع در انتهای‏‎ ‎‏تهران پارس می باشد. فاصله محل سکونت تا محل کارم 84 کیلومتر رفت و برگشت‏‎ ‎‏است. تکلیف این جانب راجع به انجام عباداتم چگونه است؟‏

‏‏2. اکنون که ماه رمضان می باشد، ساعت 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏11 از محل کار که تعطیل می شود به‏‎ ‎‏طرف محل سکونتم حرکت می کنم و اذان ظهر را در بین میدان فردوسی و میدان امام‏‎ ‎‏حسین علیه السلام می شنوم، در صورتی که باز هم در موقع شنیدن اذان تا محل سکونتم حدود‏‎ ‎‏12 تا 15 کیلومتر دیگر فاصله باقیمانده است، البته نمازها را تا کنون تمام خوانده ام و‏‎ ‎‏روزه ام را نیز گرفته ام. فتوا و راهنمایی حضرت امام خمینی در این موارد چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، 1 و 2، حکم مسافر دارید و چنانچه بر خلاف این وظیفه عمل‏‎ ‎‏کرده اید باید قضا نمایید.‏

‏‏[سؤال 2226]‏‏ ‏ ‏ 1023‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 10 / 1361‏

‏‏دفتر محترم رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏‏محترماً به عرض می رساند که در پی فتوای امام در مورد بلد کبیره بودن تهران، من‏‎ ‎‏و چند نفر از برادران هم طبق آن فتوا، مبدأ و مقصد مسافت و سفر خود را از درب‏‎ ‎‏منزل حساب نموده و لذا هر روز، نماز خود را در محل کار به صورت شکسته به جا‏‎ ‎‏می آوردیم؛ اما چند روز پیش طی تماسی که با این دفتر حاصل شد، دفتر در مورد بلاد‏‎ ‎‏کبیره متذکر شد که کسانی که زادگاهشان در تهران بوده و از اول هم وطن خود را در‏‎ ‎‏تهران برگزیده اند، حال نیز باید مبدأ و مقصد سفر خود را از محدودۀ 10 ـ 15 سال‏‎ ‎‏پیشِ تهران حساب کنند؛ (آن موقع تهران، جزء بلاد کبیره نبوده است).‏

‏
‏‎

‎‏سؤال این است که آیا نمازهایی را که از زمان فتوای امام، به صورت شکسته‏‎ ‎‏خوانده ایم (مسافت را از درب منزل حساب کرده ایم) قضا دارد یا خیر؟ و آیا برای‏‎ ‎‏روزه هایی که به همین علت گرفته نشده و به جای آن قضایش را به جا آورده ایم، باید‏‎ ‎‏کفاره بدهیم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در تهران، مبدأ مسافت، منزل است؛ هر چند در مفروض‏‎ ‎‏سؤال، تا در محدودۀ تهران، قبل از کبیره شدن آن هستید و از آن خارج‏‎ ‎‏نشده اید، باید نماز را تمام بخوانید.‏

‏‏[سؤال 2227]‏‏ ‏ ‏ 1024‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 4 / 1361‏

‏‏محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و مرجع عالی قدر عالم، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ارواحنا له الفداء‏

‏‏با عرض سلام، استدعا داریم فتوای آن جناب را در رابطه با مسائل زیر مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏‏1. حد ترخص در شهرهای بزرگ چگونه است؟ و ملاک بزرگی و کوچکی شهرها‏‎ ‎‏چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده، مسافت، از منزل حساب‏‎ ‎‏می شود و میزان در بزرگی خارق العاده، نظر عرف است.‏

‏‏[سؤال 2228]‏

‏‏2. شخصی محل کارش تهران است (که وطن او نیست) و محلی را برای سکونت‏‎ ‎‏موقت در تهران برگزیده است و در طول ده روزی که قصد کرده است، از محل‏‎ ‎‏سکونت تا مسافت کمتر از هشت فرسخ شرعی رفت و آمد می نماید. نماز و روزۀ او‏‎ ‎‏چگونه است؟ اگر اشکال دارد، چگونه عمل کند تا نماز و روزۀ او صحیح شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، قصد اقامت به نحو مزبور صحیح نیست و‏
‏‎

‎‏اگر خواست نماز تمام بخواند و روزه بگیرد، باید قصد اقامت ده روز در‏‎ ‎‏یک محل بنماید.‏

‏‏[سؤال 2229]‏‏ ‏ ‏ 1025‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب و زعیم عالی قدر، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏پس از تقدیم سلام، محترماً معروض می دارد: دانشجویانی به قصد ادام‏‏ۀ‏‏ تحصیل و‏‎ ‎‏یا تکمیل دوره، در یکی از دانشگاه های شبانه روز تهران ـ که بلد کبیره است ـ قصد‏‎ ‎‏عشره نمودند. چنانچه در داخل تهران و‏‎ ‎‏خارج از محل‏‏ۀ‏‏ اقامت، به قصد دیدن اقوام و‏‎ ‎‏غیره، به مسافت کمتر از 22 کیلومتر بروند، آیا پس از بازگشت، قصد آنان به هم‏‎ ‎‏می خورد یا خیر؟ و آیا منظور از محله، محله ای است که‏‎ ‎‏اخیراً شهرداری تقسیم بندی‏‎ ‎‏نموده؟ و اگر چنین است، حد ترخص محل‏‏ۀ‏‏ اقامت این افراد از کجا شروع می شود و‏‎ ‎‏تکلیف آن ها نسبت به نماز و روزه چیست؟ در تمام شقوق مسأله اول، ابتدا قصد دارد‏‎ ‎‏در داخل تهران بروند. دوم بعد از اقام‏‏ۀ‏‏ یک چهار رکعت تصمیم به رفتن گرفت که از‏‎ ‎‏محله خارج شود 1. قصد دارد هر روز برود و چند ساعت بیشتر طول نمی کشد‏‎ ‎‏2. شب فاصله شود. 3. پس از ماندن ده روز می رود و یک شب می ماند یک مرتبه و یا‏‎ ‎‏هر هفته این برنامه را دارد که جمعه ها می ماند فتوای آن مرجع در تمامی فروض‏‎ ‎‏نهایت مورد لزوم می باشد. عمرکم طویل و عدوکم ذلیل‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران، مبدأ مسافت، از منزل حساب می شود؛ لیکن‏‎ ‎‏حکم سفر از آخر محله مترتّب است. و میزان در محله، نظر عرف است. و‏‎ ‎‏چنانچه هنگام نیت اقامت، قصد خروج به بیش از یکی ـ دو ساعت در‏‎ ‎‏تمام ده روز داشته باشد، قصد اقامت صحیح نمی شود؛ ولی اگر بعد از‏‎ ‎‏خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی تصمیم بر خروج عارض شود، ضرر‏‎ ‎‏به قصد اقامت نمی رساند، اگر مادون مسافت شرعی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2230]‏‏ ‏ ‏ 1026‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 9 / 1361‏

‏‏پیشگاه مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌ امام خمینی‏

‏‏احتراماً؛ پس از تقدیم عرض سلام، سلامتی آن وجود شریف را از درگاه ایزد منان‏‎ ‎‏خواستارم. استدعا دارم دربارۀ مسأله ذیل ـ نماز و روزۀ مسافر ـ پاسخ مقتضی را‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید:‏

‏‏بعضی افراد، محل کارشان دائماً در یک شرکت دولتی می باشد که 24 کیلومتر از‏‎ ‎‏محل سکونت ایشان فاصله دارد که صبح ها به سر کار می روند و بعد از ظهرها به شهر‏‎ ‎‏خود باز می گردند و روزه نمی گیرند و نماز را شکسته می خوانند حال اگر گفته شود که‏‎ ‎‏می توانند نماز را در بعضی از فصل سال که به شهر خود می روند تمام به جا آورند، اما‏‎ ‎‏روزه را چه کنند؟ وظیفۀ این افراد چیست؟ همچنین آیا جایز است که در مدتی از‏‎ ‎‏سال، نماز تا آخر وقت به تعویق بیفتد؟ سواد چشم خود حل کردم نامه بنوشتم که‏‎ ‎‏شاید در وقت خواندن نامه ببینم روی رهبر خود‏

‏‏بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده ـ مثل تهران ـ میزان در‏‎ ‎‏مسافت، فاصلۀ منزل تا محل کار، و در غیر شهرهای بزرگ خارق العاده،‏‎ ‎‏میزان، فاصلۀ بین شهر و محل کار است؛ و با فرض پیمودن مسافت شرعی‏‎ ‎‏در بین راه و محل کار، حکم مسافر دارند؛ و قضای روزه را باید در وطن یا‏‎ ‎‏با قصد اقامت ده روز، در سفر انجام دهند تا از ماه رمضان سال بعد تأخیر‏‎ ‎‏نیفتد.‏

‏‏[سؤال 2231]‏‏ ‏ ‏ 1027‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 8 / 1361‏

‏‏حضور مسئولین محترم دفتر حضرت امام، دام ظله، پس از عرض سلام،‏‎ ‎‏بدین وسیله مسأله شرعی داشتم که تقاضا دارم جواب فرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏بنده دانشجویی هستم که از سال 56 برای خواندن درس در دانشگاه از شهرستان‏‎ ‎‏یزد به تهران آمدم؛ البته به علت تعطیلی دانشگاه فعلاً در یکی از نهادهای انقلابی در‏‎ ‎‏تهران مشغول فعالیت هستم؛ ضمناً متأهل شده و منزلی را نیز اجاره کرده ام. قبلاً قصد‏‎ ‎‏اقامت در تهران را نداشتم؛ ولی چند ماهی است که قصد اقامت در تهران کرده ام؛ در‏‎ ‎‏شروع ماه رمضان گذشته، وضعیت نماز و روزۀ خود را تلفنی از آن دفتر محترم و نیز‏‎ ‎‏دفتر حضرت آیت الله‌ منتظری ـ در قم ـ سؤال نمودم؛ هر دو جواب این بود:‏

‏‏با توجه به این که قصد اقامت کرده اید، حتی اگر بدانید از منزلی که اجاره کرده اید،‏‎ ‎‏قرار است در آینده به جای دیگری بروید، مبنا در تهران برای شما همان منزل اجاره ای‏‎ ‎‏است (یعنی نماز را درست بخوانید و روزه بگیرید)؛ ولی حکم بلاد کبیره جاری است.‏

‏‏چند روز پیش در مجلۀ پیام انقلاب ارگان سپاه پاسداران به تاریخ حدود‏‎ ‎‏24 / 7 / 61، از جمله استفتائات جدید از امام به این مضمون بود که اگر کسی (تهرانی یا‏‎ ‎‏غیرتهرانی) احتمال این را بدهد که از خانه ای که به صورت اجاره ای سکونت دارد‏‎ ‎‏(و  در آن جا متولد و بزرگ نشده باشد)، در آینده به جای دیگری خواهد رفت،‏‎ ‎‏نمی تواند در آن منزل قصد توطن کند و نمازش در این خانه شکسته می شود. پس این‏‎ ‎‏طور بر می آید که اگر در شهر، در حال رفت و آمد روزمره باشد، دائم نمازش شکسته‏‎ ‎‏و روزه نمی تواند بگیرد و حتی در خانه نیز باید نماز را شکسته بخواند.‏

‏‏این جانب از اول ورودم به تهران که قصد اقامت نداشتم (از سال 56)؛ و تا چند ماه‏‎ ‎‏پیش که قصد اقامت در تهران کرده ام، کلاً نمازها را درست خوانده و روزه نیز گرفته ام.‏‎ ‎‏البته از چند روز پیش که حکم جدید امام را دیدم، نمازم را شکسته می خوانم.‏‎ ‎‏بدین وسیله تقاضامندم تکلیف مرا نسبت به نماز و روزه های گذشته و آینده روشن‏‎ ‎‏فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، بعد از کبیره شدن تهران، قصد توطّن ـ که قصد سکونت دائم‏‎ ‎‏است ـ باید در یک محله باشد. چنانچه این قصد در یک محله برای شما‏
‏‎

‎‏تحقق پیدا کرده و مدتی با این قصد در آن جا زندگی کرده اید، نماز و روزه‏‎ ‎‏تمام است. و در رفت و آمد، تا به حد مسافت شرعی نرسیده، حکم تمام‏‎ ‎‏باقی است.‏

‏‏[سؤال 2232]‏‏ ‏ ‏ 1028‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1362‏

‏‏دفتر استفتائات امام امت، مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏‏ضمن عرض سلام و آرزوی موفقیت برای آن برادران ارجمند، در راستای خط‏‎ ‎‏امام عزیز در حراست از دستاوردهای انقلاب خونبار اسلامی ایران، این جانب از نظر‏‎ ‎‏مسأله شرعی در رابطه با نماز و روزه ام، سؤالی دارم. امید است ـ ان شاء الله‌ ـ حقیر را‏‎ ‎‏راهنمایی فرمایید.‏

‏‏1. مقلد حضرت امام امت، مدّ ظله هستم.‏

‏‏2. دانشجوی فارغ التحصیل هستم که الآن مدت 14 ماه است که در غیر از محل‏‎ ‎‏تولدم ـ در تهران ـ در نهادها به تحصیل و کار مشغولم.‏

‏‏3. خانۀ استیجاری ندارم و در خانۀ پدر زنم زندگی می کنم؛ و او مرا از خانه بیرون‏‎ ‎‏نکرده و نمی کند. ضمناً فاصلۀ محل کارم تا همین خانه 24 کیلومتر نیست.‏

‏‏4. تعهد با وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی نموده ام که به مدت 5 سال‏‎ ‎‏هر جا گفت بروم و چون تکلیف گزینش و وضعیت استخدام مشخص نیست،‏‎ ‎‏هم اکنون در تهران، در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار هستم.‏

‏‏5. محل تولدم روستای 3 فرسخی شهرستان اردستان است. و دوست ندارم و نیت‏‎ ‎‏ندارم در دراز مدت، در تهران بمانم. دوست دارم و نیت دارم ـ ان شاء الله‌ ـ پس از‏‎ ‎‏استخدام، با جلب رضایت دولت اسلامی در وطن و زادگاه خود خدمت نمایم.‏

‏‏6. گاهی در صورت ضرورت، به شهر خودم و یا به شهرهای دیگر سفر می کنم.‏

‏‏استدعا دارم با توجه به تقلید از حضرت امام، مدّ ظله و بلاد کبیره بودن تهران و‏
‏‎

‎‏عدم نیت توطّن دوم در تهران، بفرمایید:‏‎ ‎‏تکلیف بنده از نظر نماز و روزه در تهران‏‎ ‎‏ـ  فعلاً ـ چیست؟ شکسته است یا درست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در تهران، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید و در وطن اصلی، نماز شما تمام است و می توانید در آن جا روزه‏‎ ‎‏بگیرید.‏

‏‏[سؤال 2233]‏‏ ‏ ‏ 1029‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، پس از عرض سلام و ادعیه خالصانه؛ مستدعی‏‎ ‎‏است پاسخ مسائل ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏‏1. روی مبنای حضرت عالی که تهران را جزو شهرهای بزرگ، و مبدأ مسافت را از‏‎ ‎‏منزل می دانید، چنانچه کسی در خود شهر تهران به مقدار مسافت شرعی طی کند و از‏‎ ‎‏شهر خارج نشود، آیا نماز او قصر است یا تمام؟‏

‏‏بسمه تعالی، قصر است.‏

‏‏2. کسی که مثلاً در کرج سکونت دارد و هر روز از کرج به تهران می آید و در مؤسسه ای کار می کند و‏‎ ‎‏شغل او در آن مؤسسه رانندگی است که در تهران و حومه رفت و آمد می کند؛ نماز او در خود آن‏‎ ‎‏مؤسسه و خارج آن چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در خود مؤسسه تا اشتغال به رانندگی ندارد، شکسته است و در راهی که مشغول‏‎ ‎‏رانندگی است؛ چنانچه شغل او رانندگی به حد مسافت است، تمام بخواند.‏

‏‏3. کسی که غسل مسّ میت به عهده اش بوده و فراموش کرده و طواف نموده؛ آیا طواف و حج او چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حج او صحیح است؛ ولی طواف اعاده دارد.‏

‏‏[سؤال 2234]‏‏ ‏ ‏ 1030‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. کسی که منزلش تهران است اگر به قصد طی مسافت شرعی از منزل خارج شود،‏
‏‎

‎‏وقتی از محل خود خارج می شود، نمازش شکسته است یا وقتی از محل های آخر‏‎ ‎‏تهران در مسیر حرکت عبور می کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ مسافت در تهران منزل است. ولی وقتی نماز شکسته‏‎ ‎‏می شود که از محله ای که منزل در آن است خارج شود.‏

‏‏[سؤال 2235]‏

‏‏2. کسی که تهران وطن او است، اگر یک سال در تهران در فلان محل زندگی کند و‏‎ ‎‏سال بعد در یک محل دیگر و سال بعد در محل دیگر وطن او کدام محل می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم وطن فقط در آن محله ای مترتب است که بنا دارد‏‎ ‎‏همیشه در آن محله زندگی کند.‏

‏‏3. برادرانی هستند که در سپاه کارشان گشت زنی می باشد. یعنی این که با اتومبیل در یک محدوده‏‎ ‎‏می گردند تا امنیت برقرار باشد و یا اگر به ضد انقلابی برخورد کردند دستگیر نمایند. حکم نماز و‏‎ ‎‏روزه شان به چه صورتی است؟ در فرض مسأله، تهران وطن ایشان است.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی است، نمازشان تمام و روزه صحیح‏‎ ‎‏است.‏

‏‏4. کسانی که در تعقیب افراد مشکوک روزانه به حد مسافت شرعی می روند و کارشان همین است،‏‎ ‎‏حکم نماز و روزه ایشان به چه صورتی می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی برای تعقیب افراد مشکوک است،‏‎ ‎‏حکم همان است که در بالا ذکر شد؛ ولی اگر در یک امتداد کسی را تعقیب می کند، در صورتی‏‎ ‎‏که از اول کسی را قصد دارد در مقدار مسافت تعقیب کند، حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2236]‏

‏‏5. کسی که منزلش تهران است و قصد رفتن به قم را دارد، امروز به محل کار خود‏‎ ‎‏می رود با علم به این که فردا راهی قم می شود و شب را در محل کار خود می ماند، در‏‎ ‎‏محل کار حکم نماز و روزه چنین فردی چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، محل کار اگر وطن نیست و از منزل فاصله دارد در فرض‏
‏‎

‎‏سؤال در محل کار حکم مسافر دارد.‏

‏‏6. کسانی که در سپاه جهت کامل نمودن گزارشات رسیده، روزانه به محل های مختلف تردد می نمایند‏‎ ‎‏و از حد مسافت شرعی گاه بیشتر و گاه کمتر می روند حکم نماز و روزه شان به چه صورت می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کار او در مسافت شرعی به نحو دوره گردی است، نه در یکی دو محل معین؛‏‎ ‎‏نمازش تمام و روزه صحیح است.‏

‏‏[سؤال 2237]‏‏ ‏ ‏ 1031‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر امام خمینی، دام ظله العالی ‏

‏‏پس از تقدیم عرض سلام و آرزوی سلامتی و طول عمر برای امام عزیزمان، امید‏‎ ‎‏است همواره در زیر سایۀ حضرت مهدی (عج) و تحت رهبری های امام امت موفق و‏‎ ‎‏پیروز باشید. ‏

‏‏خواهشمند است در مورد سؤال های زیر ما را راهنمایی فرمایید. ‏

‏‏1. امام در فتوایی که در ماهنامۀ پاسدار اسلام، خرداد 61، صفحه 5 چاپ شده بود،‏‎ ‎‏در جواب این سؤال که «کسی که تهران وطن او است و هر روز بدون آن که از شهر‏‎ ‎‏خارج شود، چهار فرسنگ شرعی یا بیشتر راه می رود، آیا چنین شخصی مسافر‏‎ ‎‏محسوب می شود یا خیر؟» فرموده اند: «با پیمودن مسافت شرعی، ولو در داخل شهر‏‎ ‎‏حکم مسافر دارد». حال سؤال ما این گونه مطرح می شود: ما که ساکن اصفهان هستیم،‏‎ ‎‏ولی در شهرستان فلاورجان ـ 18 کیلومتری اصفهان ـ کار می کنیم، آیا مسافر محسوب‏‎ ‎‏می شویم یا خیر؛ با توجه به این که از منزلمان تا پایان شهر، ده کیلومتر فاصله هست و‏‎ ‎‏مجموعاً از منزلمان تا محل کار 28 کیلومتر فاصله هست؟ و به طور کلی، آیا در‏‎ ‎‏مسافرت به بیرون شهر، مبدأ، منزل انسان است یا بیرون شهر؟ ‏

‏‏2. در همین مجله (با توجه به سؤال 1) چاپ شده که با پیمودن مسافت شرعی ولو‏‎ ‎‏در داخل شهر، انسان حکم مسافر دارد؛ لطفاً بفرمایید: این فتوا مربوط به قبل از ظهر‏‎ ‎‏است یا بعد از ظهر؟ و اگر کسی این مسافت را پیمود، تا کی مسافر محسوب می شود؟‏

‏
‏‎

‎‏3. وطن دوم برای یک نفر در چه صورت و تحت چه شرایطی محسوب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مزبور، مخصوص شهرهای بزرگ خارق العاده مثل‏‎ ‎‏تهران است؛ و در مثل اصفهان، مبدأ مسافت از آخر شهر حساب می شود‏‎ ‎‏که اگر تا محل کار به مقدار چهار فرسخ شرعی نباشد حکم سفر ندارد؛ و در‏‎ ‎‏ترتب حکم سفر فرقی بین قبل از ظهر و بعد از ظهر نیست؛ ولی اگر بعد از‏‎ ‎‏ظهر از وطن یا محل اقامت در حال روزه بودن سفر کند روزه صحیح‏‎ ‎‏است؛ و در اتخاذ وطن دوم، خریدن ملک یا ماندن شش ماه شرط نیست؛‏‎ ‎‏ولی علاوه بر قصد ماندن دائمی باید مدتی در آن جا بماند که عرفاً صدق‏‎ ‎‏کند اهل آن جا شده است.‏

‏‏[سؤال 2238]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 813‏

‏‏2. إنّ الشخص المرتبط بوظیفة حکومیة فی طهران، ویقع محلّ سکناه فی محلّة‏‎ ‎‏ودائرته فی محلّة اُخری (المحلاّت فی طهران متصلة) هل إنّ علیه أن ینوی الإقامة من‏‎ ‎‏أجل أن تکون صلاته تامة؟‏

‏‏بسمه تعالی، لا یجب علیه قصد الإقامة؛ نعم لو نوی الإقامة یجب علیه‏‎ ‎‏إتمام الصلاة.‏

‏‏[سؤال 2239]‏‏ ‏ ‏ 1032‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، جماران‏

‏‏نظر به این که اخیراً مسأله ای به فتوای امام خمینی در جامعه پخش شده است که‏‎ ‎‏کمی مبهم است، لذا خواهشمند است که این فتوا را شرح دهید:‏

‏‏1. اگر شخصی از منزل خود حرکت کند و بخواهد به جایی برود، این شش فرسخ،‏‎ ‎‏از منزل حساب می شود یا از دیوار شهر یا از محل کار؟ به عبارت دیگر: مبدأ را ذکر‏‎ ‎‏کنید؟ (البته در بلاد کبیره)‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، مبدأ مسافت در بلاد کبیره، منزل است و مسافت شرعی،‏‎ ‎‏هشت فرسخ است ولو به این نحو که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ‏‎ ‎‏برگردد.‏

‏‏[سؤال 2240]‏

‏‏2. آیا تهران جزو بلاد کبیره است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تهران از بلاد کبیره است.‏

‏‏3. این شش فرسخ که از مبدأ حساب می گردد آیا مسیر مستقیم است (هوایی) یا آنچه را که راه می رود،‏‎ ‎‏خواهد بود؟ برای روشن شدن: مثلاً روزی اگر بخواهم به محل کار خود بروم، اگر از یک مسیر بروم 18‏‎ ‎‏کیلومتر می شود ولی اگر از مسیر دیگری بروم 27 کیلومتر، تکلیف در این جا چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، گذشت که مسافت شرعی هشت فرسخ است و میزان، راهی است که شخص‏‎ ‎‏می رود.‏

‏‏4. حال اگر محل کار شخصی از منزل وی مثلاً 15 کیلومتر باشد و بعد از این که به محل کار خود آمد از‏‎ ‎‏همین جا ـ یعنی محل کار خود ـ به مأموریتی برود و مثلاً از محل کار خود 15 کیلومتر دور شود (نه به‏‎ ‎‏طرف منزل خود) و دوباره به محل کار خود برگردد یا بخواهد در همان جایی که به مأموریت رفته نماز‏‎ ‎‏بخواند، آیا نماز وی شکسته است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور، نماز شکسته نمی شود.‏

‏‏5. اگر محل کار شخصی از منزل وی شش فرسخ بیشتر باشد و کار وی همیشه همین باشد، به طوری‏‎ ‎‏که نتواند کار خود را تعطیل کند، این شخص چگونه می بایست در طول سال، روزۀ خود را بگیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مسافت شرعی هشت فرسخ است و چنین شخصی حکم مسافر دارد و قضای‏‎ ‎‏روزه ها را نباید از سال بعد عقب بیندازد.‏

‏‏6. چهار فرسخ شرعی چند کیلومتر است؟‏

‏‏بسمه تعالی، چهار فرسخ، تقریباً 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر است.‏

‏‏[سؤال 2241]‏‏ ‏ ‏ 1033‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب، متع الله‌‏‎ ‎‏المسلمین بطول بقائه‏

‏
‏‎

‎‏حضرت عالی در پاسخ یکی از مسائل فرموده اید:‏

‏‏«مبدأ مسافت در بلاد کبیره مثل تهران، منزل است و کسی که تهران وطن او نیست‏‎ ‎‏و هر روز از محل سکونت و حدود آن خارج می شود برای کار، نمی تواند قصد اقامه‏‎ ‎‏نماید و حکم مسافر را دارد و چنانچه بر خلاف عمل کرده باید قضا نماید».‏

‏‏خواهشمند است میزان حدود را مشخص فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص حدود با عرف است.‏

‏‏[سؤال 2242]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 7416‏

‏‏2. بلاد کبیره چگونه بلادی است؟ یعنی بلاد کبیره با دیگر بلاد، چگونه و تحت چه‏‎ ‎‏شرایطی قابل تمییز از یکدیگر می باشند؟‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص آن با عرف است.‏

‏‏[سؤال 2243]‏‏ ‏ ‏ 1034‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ضمن عرض تبریک پیروزی های اخیر و موفقیت در کارهایتان؛ چند سؤال داشتم:‏

‏‏1. کسانی که در تهران زندگی می کنند و محل کارشان از منزل بیش از 4 فرسخ‏‎ ‎‏است، نماز و روزۀ آنان چطور است؟ و اگر کامل خوانده باشند یا شکسته، آیا باید‏‎ ‎‏قضای آن را به جا آورند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در محل کار، شکسته است و آنچه برخلاف شده باید قضا‏‎ ‎‏شوند و اگر محل زندگی، وطن او است، در آن جا تمام بخواند.‏

‏‏[سؤال 2244]‏

‏‏2. کسانی که اهل شهری دیگر هستند و محل خدمتشان این جا است (تهران) آیا‏‎ ‎‏وقتی قصد ده روز کردند و بعد از آن در تهران خواستند گردش کنند و دوباره به محل‏‎ ‎‏خدمتشان برگردند (که البته محل خدمت، حوالی و اطراف تهران باشد؛ مثل لویزان و‏‎ ‎‏اوین) آیا باید درست بخوانند نماز را یا شکسته؟ و اگر دوباره قصد ده روز کنند با‏
‏‎

‎‏این که می دانند ده روز در آن محل که بوده اند، نمی مانند و به تهران برای گردش‏‎ ‎‏خواهند آمد، نماز را چطور باید بخوانند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر نمی دانند که ده روز می مانند یا می دانند که نمی مانند،‏‎ ‎‏نمی توانند قصد کنند و اگر بعد از قصد و ماندن ده روز، باز به مسافت بروند‏‎ ‎‏مجدداً باید قصد کنند یا قصر بخوانند.‏

‏‏3. آیا پدری که به جمهوری اسلامی عقیده ای ندارد و اصلاً به اسلام مؤمن نیست، رابطۀ با او باید‏‎ ‎‏چطور باشد؟ آیا می توان در خانۀ او بود و با او هم صحبت شد یا خیر و چرا؟‏

‏‏بسمه تعالی، با احترام ارشادش کنند.‏

‏‏[سؤال 2245]‏‏ ‏ ‏ 1035‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 7 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏محترماً خواهشمند است به مسأله شرعی ذیل پاسخ بفرمایید:‏

‏‏1. زادگاه این جانب شهر اصفهان می باشد که دو سال است جهت کار به تهران آمده‏‎ ‎‏و در حوالی پُل ستارخان (تاج سابق) سکونت دارم و محل کارم واقع در میدان امام‏‎ ‎‏خمینی (توپ خانۀ سابق) می باشد؛ با توجه به این که قصد دارم در تهران بمانم و‏‎ ‎‏همچنین با توجه به این که فاصلۀ دو مکان مذکور کمتر از 22 کیلومتر می باشد آیا نماز‏‎ ‎‏بنده بایستی تمام یا قصر خوانده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در محلۀ سکونت، قصد زندگی دائمی دارید، در فرض‏‎ ‎‏مرقوم، نماز تمام است.‏

‏‏2. در آخر سال شرعی 31 / 6 / 1361 که باید خمس را حساب کرد، من 5000 تومان داشتم که در‏‎ ‎‏1 / 7 / 1361، 3000 تومان از بدهکاری ام را پرداخت کردم، آیا به ما ترکه خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقصود از سؤال روشن نیست.‏

‏‏3. اگر نماز شکسته از انسان قضا شود بعد از رسیدن به وطن قضای نماز بایستی کامل یا شکسته‏‎ ‎‏خوانده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمازی که در سفر فوت شده باید شکسته قضا شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2246]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 5431‏

‏‏2. من یک شخص کاسبی هستم ودر بازار مغازه دارم. منزلم در شمیرانات تهران‏‎ ‎‏می باشد؛ برای رسیدن به محل کارم می بایست مسافت 22 کیلومتر را درشهر طی کنم.‏‎ ‎‏آیا روزه ونماز بنده کامل است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محلی که منزل شما در آن است وطن شما است، در فرض‏‎ ‎‏سؤال، نماز تمام و روزه صحیح است.‏

‏‏[سؤال 2247]‏‏ ‏ ‏ 1036‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی علی رؤوس المسلمین‏

‏‏با سلام به روح خدا، خمینی کبیر، نایب بر حق مهدی (عج)‏

‏‏خواهشمندم سؤالات زیر را به برادر خود پاسخ بفرمایید.‏

‏‏فرض این است که این جانب در تهران به دنیا آمده ام و 25 سال در یک محله‏‎ ‎‏زندگی کرده ام. پس از ازدواج از خانواده و پدر و مادرم جدا شدم و در همان تهران‏‎ ‎‏زندگی می کنم و فاصله ام نیز با خانۀ پدرم کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر است ولی در محل‏‎ ‎‏جدید و به طور کلی تهران هم، قصد ماندن تا آخر عمر ندارم؛ یعنی به علل شغلی و‏‎ ‎‏این که محل جدید هم ملک خودم نیست و موقتی است نخواهم توانست. موضوع‏‎ ‎‏مهم دیگر این که در تمام مدتی که در محل جدید هستیم، نتوانسته ام ده روز متوالی‏‎ ‎‏اقامت داشته باشم و حاضر شدن به کار و درس و غیره فعلاً قصد اقامت ده روزه را‏‎ ‎‏غیر ممکن می سازد و حتماً رفت و آمد طولانی (حدود نصف روز و بیشتر) لازم‏‎ ‎‏می شود.‏

‏‏1. وضع نمازهای چهار رکعتی بنده چه می شود، قصر یا تمام؟‏

‏‏2. نذر دارم که روزه هایی در طول ماه بگیرم، این ها چه می شود؟ آن ها که گرفته ام و‏‎ ‎‏نذرم چه می شود؟‏

‏
‏‎

‎‏3. روزه های ماه رمضان این جانب چگونه بوده و اعاده (قضا) لازم دارد یا‏‎ ‎‏ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، 1 و 2 و 3، در فرض مسأله محدودۀ تهران در زمان تولد، وطن‏‎ ‎‏محسوب است و رفت و آمد در خارج تا کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر سبب‏‎ ‎‏قصر نماز نمی شود.‏

‏‏4. اگر انگور و آب انگوری که برای سرکه انداختن در ظرفی انباشته شده، به جوش بیاید و بعد هم‏‎ ‎‏ثابت نشود که مست کننده بوده و سپس تبدیل به سرکه بشود، معمولاً (مستفاد از مسائل 113 و 202‏‎ ‎‏و 211 رسالۀ امام مدّ ظله) پاک می شود و حتی ظرفش و چیزی که روی آن انداختند نیز پاک می شود.‏‎ ‎‏ولی اگر انگور با ساقه اش (اسکلت خوشۀ انگور که دانه ها به آن متصلند) با هم مصرف شده باشد و‏‎ ‎‏چنانچه ثابت شود که مست کننده بوده و نجس شده، پس از سرکه شدن آیا چوب ها و ساقه های انگور‏‎ ‎‏هم پاک می شود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، پاک می شود.‏

‏‏[سؤال 2248]‏

‏‏5. آیا صحیح است که اگر کسی از شهرستان به تهران که وطن اوست برگشت یا از‏‎ ‎‏سفری که نماز چهار رکعتی را قصر می کند برگشت به تهران باید به محله اش بیاید تا‏‎ ‎‏بعد بتواند نمازش را تمام کند یا بتواند روزه بگیرد (قبل از ظهر بیاید)؟ و اگر به‏‎ ‎‏محله اش برنگردد وضع نماز و روزه اش چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به محلی که وطن اوست برنگردد، در فرض مسأله حکم‏‎ ‎‏مسافر را دارد.‏

‏‏[سؤال 2249]‏

‏‏6. از نقطه ای به نقطۀ دیگر تهران که بیش از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر می شود آیا باعث‏‎ ‎‏می شود که اگر نقطه شروع وطن باشد در نقطه ثانی نماز شکسته شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، نماز شکسته می شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2250]‏‏ ‏ ‏ 1037‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی‏

‏‏سلام علیکم؛ با التماس دعای خیر، سؤالی به شرح زیر دارم:‏

‏‏ما سربازان آموزشی هستیم که در حدود دو ماه قبل، از اصفهان به تهران اعزام‏‎ ‎‏شده ایم و وطن اصلی ما اصفهان است و هفته ای یکی دو بار هم به مرخصی داخل‏‎ ‎‏شهر تهران می رویم و معمولاً هم معلوم نیست که چه مقدار از پادگان و برای چند‏‎ ‎‏ساعت دور می شویم و ممکن است ماهی یک بار هم به اصفهان برویم؛ ضمناً خدمت‏‎ ‎‏دو سالۀ ما نیز ـ ان شاء الله‌ ـ در همین پادگان است. لطفاً توضیح بفرمایید که نمازهای ما‏‎ ‎‏در این پادگان، در اصفهان، در بین راه تهران ـ اصفهان و در داخل تهران وقتی به اندازۀ‏‎ ‎‏مسافت شرعی از پادگان دور می شویم به چه صورت است؛ یعنی تمام باید خوانده‏‎ ‎‏شود یا قصر؟ و چون تا به حال چندین جواب متفاوت به ما داده اند و ما را گیج کرده اند‏‎ ‎‏خواهشمند است در این مورد دقیقاً پاسخ بدهید.‏

‏‏بسمه تعالی، در اصفهان نماز شما تمام است و در بین راه باید شکسته‏‎ ‎‏بخوانید و همچنین در تهران، بدون قصد اقامۀ ده روز در یک محله، حکم‏‎ ‎‏مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2251]‏‏ ‏ ‏ 1038‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از سلام؛ به عرض می رسانم: محل کار من در تهران و منزلی که در آن زندگی‏‎ ‎‏می کنم در فاصلۀ 35 کیلومتری تهران است، زمانی که در تهران هستم تکلیف نماز و‏‎ ‎‏روزۀ من چیست؟ آیا شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن، جبران روزه را‏‎ ‎‏چگونه به جای آورم؟‏

‏‏ضمناً اگر متولد تهران بوده و خیال برگشتن به تهران را هم بعد از چند سال داشته‏
‏‎

‎‏باشم، در این صورت تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در غیر وطن، حکم مسافر دارید و در فرض تولد در تهران‏‎ ‎‏قبل از کبیره شدن آن، تمام محدودۀ تهران سابق وطن شما است و تا از آن‏‎ ‎‏اعراض نکرده اید حکم وطن باقی است.‏

‏‏[سؤال 2252]‏‏ ‏ ‏ 1039‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏با درود بر امام خمینی و شهیدان راه حق و حقیقت‏

‏‏1. کسی که در محلی متولد شده باشد و آن محل را ترک کند و به محل دیگر برود و‏‎ ‎‏خانه اش هم اجاره ای باشد، آیا نمازش را باید شکسته بخواند یا نه؟ لطفاً تا حدودی‏‎ ‎‏شرح دهید. مثلاً محل تولد، خیابان خراسان بوده و محل فعلی، نارمک که در آن‏‎ ‎‏هستیم و خانه هم اجاره ای است، آیا در این حالت، نماز شکسته است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از کبیره شدن تهران، متولد شده و محلۀ جدید در آن‏‎ ‎‏وقت بوده و اعراض از وطن هم نکرده، نمازش تمام است.‏

‏‏2. فتوای اخیر امام راجع به 22 کیلومتر از محل دور شدن، دربارۀ نماز و روزه چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، مقدار مسافت، 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 رفتن با برگشتن آن است و احکام آن در رسالۀ عملیه ذکر‏‎ ‎‏شده است.‏

‏‏3. مسلمانی که نماز نمی خواند آیا نجس است یا نه؟ (مسلمان شناسنامه ای) اگر بله، چرا؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منکر خدا یا رسول یا یکی از ضروریات دین نیست، پاک است.‏

‏‏[سؤال 2253]‏‏ ‏ ‏ 1040‏

‏‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏‏والحمد لله‌ رب العالمین والصلاة والسلام علی أشرف الخلق محمد وعلی آله‏‎ ‎‏الطاهرین.‏

‏‏حضرة الإمام العظیم والقائد الملهم والمرجع الدینی الأعلی، سیدنا ومولانا، آیة الله‌‏‎ ‎‏العظمی روح الله‌ الموسوی الخمینی أرواحنا له الفداء. بعد أسمی التحیّات وأحرّ‏
‏‎

‎‏الأشواق للثم یدیکم المبارکتین و التشرف بخدمة أعتابکم المقدّسة، نرفع إلیکم هذه‏‎ ‎‏الاستفتائات، راجین التفضل علینا بالإجابة ودمتم سالمین للاُمّة والمستضعفین.‏

‏‏1. إذا انتقل شخص من مکان إلی آخر بینهما مسافة فی مدینةٍ واحدة کطهران، فهل‏‎ ‎‏یقصر أو یتمّ؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، فی البلدان الکبار الخارق للعادة یقصر إذا توفّر‏‎ ‎‏فیه شروط السفر.‏

‏‏2. صلاة ما فی الذمة رجاء المطلوبیة، هل تصحّ مع الجماعة  أم لا؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، تصحّ مأموماً لا إماماً؛ فلا یصحّ للغیر أن یقتدی به فی مثل تلک‏‎ ‎‏الصلاة.‏

‏‏3. إذا دخل شخص فی الصلاة بنیّة الجمعة، ثمّ تبین أنّها لیست جمعة، فهل تصحّ صلاته لو غیّر النیة أم‏‎ ‎‏لا وکذا العکس؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، فی تصحیح الصلاة المذکورة بالعدول فی النیّة إشکال، والأحوط‏‎ ‎‏إتمامها، ثمّ إعادتها.‏

‏‏4. ما هی حدود طاعة الوالدین، وهل یجب طاعتهما فی تطلیق زوجته؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، لا تجب طاعتهما فی تطلیق الزوجة.‏

‏‏5. هل یجب استئذان الوالدین فی الذهاب إلی الجبهة فیما لو لم یکن الذهاب إلیها واجباً عینیاً؟ وإذا‏‎ ‎‏احتمل أنّهما لا یقبلان فما حکمه؟ ولو قَبِل أحدهما ـ الاُمّ أو الأب، ـ فما حکمه؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، ما دامت جبهات الدفاع بحاجة إلی المقاتلین والمعاونین، تجب‏‎ ‎‏المشارکة فیها وإن لم یأذن له الأبوان.‏

‏‏6. هل یجب تنبیه النائم للصلاة أم لا؟‏

‏‏بسمه تعالی، لا یجب؛ إلاّ إذا کان المکلّف مسؤولاً فی حثّ الغیر علی إقامة الصلاة، کالوالدین‏‎ ‎‏بالنسبة لأولاده الذین تحت تکفّله.‏

‏‏7. إذا ماتت حامل و غسّلت، ثمّ أسقطت بعد الغسل، فهل یجب تغسیلها غسل النفاس؟ وهل یجب‏‎ ‎‏تغسیل السقط المتجاوز أربعة أشهر غسل الأموات؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، لا یجب تجدید غسلها ولکن یجب تغسیل السقط إنْ تمّ له أربعة‏‎ ‎‏أشهر.‏

‏
‏‎

‎‏8. ما حکم ماء الشعیر الذی یباع فی أسواق الجمهوریة الإسلامیة؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، إذا کان من مصادیق ما یسمّی بالفقّاع، یحرم بیعه وشربه.‏

‏‏9. ما حکم من نوی الإقامة فی بلدٍ خرج منها إلی ما دون المسافة بعد صلاة رباعیة واحدة، ثمّ‏‎ ‎‏عاد،  فهل  یحتاج إلی نیّة جدیدة فی صورة بقائه خارج البلد أکثر من ساعتین ولم یکن فی نیّته بدایةً‏‎ ‎‏الخروج؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، لا تبطل الإقامة بعد ما تحققت علی الوجه الصحیح إلاّ بالسفر‏‎ ‎‏الشرعی.‏

‏‏10. إذا قطعت الید الیسری، فهل یسقط مسح الرجل الیسری فی الوضوء؟‏

‏‏بسم الله‌ تعالی، یجب فی مفروض السؤال، مسح الرجلین بالید الباقیه.‏

‏‏11. إذا تبیّن بطلان صلاة الإمام، فهل تبطل صلاة المأمومین؟ وإذا کانت باطلة، فهل یجب علیه أن‏‎ ‎‏یخبرهم؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، صلاتهم محکومة بالصحّة؛ ولا یجب علی الإمام أن یخبرهم ببطلان‏‎ ‎‏صلاة نفسه.‏

‏‏[سؤال 2254]‏‏ ‏ ‏ 1041‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی روح الله‌ الموسوی الخمینی، رهبر کبیر‏‎ ‎‏انقلاب اسلامی ایران، متع الله‌ المسلمین بطول بقائه الشریف‏

‏‏لطفاً بذل عنایت فرموده، جواب سؤال ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏‏این جانب از سال 1357 جهت ادامۀ تحصیل به تهران آمده ام و از همان ابتدا، تهران‏‎ ‎‏را به عنوان موطن دوم اختیار نموده ام ولیکن در این شهر اجاره نشین هستم و از خود‏‎ ‎‏مسکنی ندارم و هر موقعی که موجر بگوید بایستی منزل فعلی را تخلیه کنم.‏

‏‏اولاً، با توجه به مشخصات فوق الذکر آیا نمازهای بنده قصر است و یا خیر؟‏

‏‏ثانیاً، اگر نمازهای بنده قصر بوده ولیکن تا کنون تمام خوانده باشم، آیا نمازهای‏‎ ‎‏قبلی را بایستی قضا کنم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، قصد توطّن در مجموع تهران صحیح نیست و در مفروض‏
‏‎

‎‏سؤال، بدون قصد اقامۀ ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید و آنچه‏‎ ‎‏برخلاف عمل کرده اید را باید قضا نمایید.‏

‏‏[سؤال 2255]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 6871‏

‏‏3. کسی که وطنش تهران است و فعلاً به ضرورت شغلی در قم ساکن شده است از‏‎ ‎‏نظر نماز چه تکلیفی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در غیر محدودۀ وطن او در تهران و در قم حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2256]‏‏ ‏ ‏ 1042‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏السلام علیکم، لطفاً به امام بدهید تا پاسخ فرمایند و اگر ندهید مدیون هستید.‏

‏‏اگر کسی که برای تحصیل به تهران آمده و قصد ماندن در تهران را ندارد، برای‏‎ ‎‏روزه و نماز تمام، قصد ده روز می کند، در این مدت ده روز چه مسافتی از محل‏‎ ‎‏سکونتش می تواند خارج شود؟ لطفاً این مسافت را بر حسب کیلومتر بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، باید قصد کند که در یک محله بماند و از حدود عرفی آن‏‎ ‎‏خارج نشود.‏