[سؤال 2180] ----> 1796
2. آیا طی نمودن مسافت هشت فرسخ در داخل شهر یا مثلاً طی نمودن فاصله بین شوش و شمیران، باعث شکستن نماز و یا باطل شدن روزه می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، در تهران، مبدأ مسافت، منزل است.
[سؤال 2181] ----> 1341
2. در بلاد کبیره ـ نظیر تهران ـ حد ترخص چه مسافتی است؟ مثلاً اگر محل سکونت، اطراف دانشگاه تهران باشد و محل کار، بازار، آیا این خارج از حد ترخص است یا نه؟
بسمه تعالی، در مثل تهران، ابتدای مسافت از منزل است؛ ولی حکم سفر، از آخر محله بار می شود.
[سؤال 2182] ----> 1049
3. در یکی از استفتائات مرقوم فرمودید برای اشخاصی که تهران پس از توسعۀ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 491
خارق العاده وطن محسوب می شده، فعلاً هم ملاک وطن برای آن ها همان است. برای این اشخاص باز مبدأ مسافت در تهران، درب منزل است یا محلی است که آن وقت، آخر تهران محسوب می شده؟ و آیا اگر در همان محدوده، به حد مسافت شرعی برود، مسافر محسوب می شود؟
بسمه تعالی، ملاک مسافت، از منزل است، رفتن و برگشتن اگر به مقدار مسافت شرعی باشد مسافر است؛ ولی احتیاط در آن محدوده، بسیار مطلوب است و حتی الامکان ترک نشود.
[سؤال 2183] 997
بسم الله الرحمن الرحیم
آیة الله العظمی وزعیم الاُمة الإسلامیة، الإمام الخمینی، روحی له الفداء
فی البدایة أدعو الله عزّ وجلّ أن یأخذ من عمری وعمر أطفالی ویضیفها إلی عمرکم الشریف، إن شاء الله.
وأمّا بعد: أنا معاود عراقی اُقلّد سماحتکم؛ کنت أسکن مدینة إیلام حوالی سنتین ومنذ خمسة أشهر انتقلت إلی طهران وأسکن الآن فی منصور آباد، الواقعة بین شوش وشاه عبدالعظیم؛ فی کلّ یوم أذهب إلی عملی فی مدرسة المعاودین، الواقعة فی خیابان فردوسی، کوچه اتابک، مقابل جریدة کیهان. کنت فی البدایة اُصلّی صلاةً تامةً إلی أن أخبرنی مدیر المدرسة عن فتوی سماحتکم حول المعاودین، وقال إنّ صلاتنا حسب فتوی الإمام، هی أن تکون صلاة قصر حتّی عند ما أعود إلی البیت. لذاک أنا الآن حائر وقرأت الفتاوی باللغة الفارسیة وباللغة العربیة؛ إلاّ أنّی لم أفهم جیّداً ولا أدری الآن کیف تکون صلاتی وکیف أصوم؟!
علماً: کنت فی أوّل یوم فی رمضان المبارک الماضی نائماً فی المستشفی بسبب إجراء عملیة جرّاحیة فی الحنجرة ولم أصم رمضان وقد صمت الآن فی أیّام الجمع ـ وهی یوم عطلتی ـ صمت أربعة أیّام والآن بعد أن أخبرنی مدیر المدرسة بمضمون
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 492
فتوی سماحتکم حول المعاودین، أسأل سماحتکم کیف أصوم طلب شهر رمضان ـ وهو شهر تقریباً ـ وصلاتی هی القصر حتّی تلک التی اُصلّیها فی بیتی ـ حسب فتواکم ـ وما هو حکم الأیام الأربعة التی صمتها سابقاً؟
أرجو أن یکون الجواب سریعاً، حتّی أتمکن من صیام شهر رمضان الذی لم أصمه بسبب المرض.
اُکرّر یا إمام الاُمة دعائی إلی الله سبحانه و تعالی أن یمنّ علیکم بالصحّة والعافیة وطول العمر، بجاه محمد وعلی والأئمّة المعصومین علیهم السلام.
ملاحظه: علماً إذا فتح طریق العراق وأصبح الحکم هناک إسلامیاً فسأعود فوراً إلی العراق. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، فی الفرض المذکور، بدون قصد الإقامة فی المحلّة الواحدة، یحکم بحکم المسافر؛ ومع التمکّن من قضاء الصیام، تجب الإقامة والقصد والإتیان بالقضاء علی الأحوط.
[سؤال 2184] 998
بسمه تعالی
برادران مسئول دفتر حضرت امام، سلام علیکم
در مورد افرادی که در تهران متوطن نیستند مسائلی غیر مستقیم به نقل از امام بیان شده که با توجه به مورد مصرف و اهمیت زیاد آن، ضرورت بسیار برای فتوای مستقیم حضرت امام دارد؛ لذا خواهشمند است به هرگونه که صلاح می دانید سؤالات زیر را خدمت امام عرضه فرمایید که منظور ما در سؤالات بیاید و مشکل کثیری از مسلمین حل و چون در گذشته به این مسائل عمل شده، وظیفه مشخص گردد:
1. حاج آقا مجتبی تهرانی در ماه رمضان در محل درس خود از قول امام گفتند که امام فرموده اند: مسافرین می توانند ده روز در محل مسکونی خود قصد کرده و در این ده روز از محل اصلاً خارج نشوند، به غیر از دو ساعت مجاز، و بعد از ده روز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 493
می توانند تا کمتر از مسافت شرعی (5 / 22 کیلومتر) رفت و آمد کنند و این قصد، ثابت است تا زمانی که شخص از مسافت شرعی تجاوز کند که در صورت لازم باید مجدداًطبق برنامۀ فوق عمل نماید.
2. جناب حجت الاسلام صانعی در سخنرانی های قبل از اذان ظهر ماه رمضان اخیر گفتند که حد ترخص در تهران تقریباً بین چهار الی پنج کیلومتر از منزل می باشد؛ فتوای صریح چیست؟
3. کسانی که از محل خود که در آن محل متوطن هستند و بنا به عللی ـ مثلاً شوهر کردن زنان ـ از محل خود به محل دیگری نقل مکان می کنند اگر فاصلۀ بین این محل با محل اصلی (که وطن است) کمتر از مسافت شرعی (5 / 22 کیلومتر) باشد مسافر محسوب می شوند یا نه؛ با این فرض که محل فعلی دائمی نیست؟
با آرزوی طول عمر و سلامتی حضرت امام و پیروزی نهایی رزمندگان از درگاه خداوند متعال
بسمه تعالی، اگر در یک محلۀ تهران با قصد ماندن ده روز بمانند و بعد از آن به کمتر از مسافت بروند نماز شکسته نمی شود و در تهران حد ترخص نیست ولی تا از محله ای که وطن او است یا قصد ده روز در آن کرده خارج نشود، نمازش تمام است و اگر از وطن اصلی به محل سکونت بیاید و فاصله کمتر از مسافت باشد نماز شکسته نمی شود.
[سؤال 2185] 999
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
خواهشمند است پاسخ استفتائات زیر را مرقوم فرمایید.
الف: افرادی که متولد و ساکن تهران می باشند و به علت اجاره نشینی، هر چند سال منزل خویش را تعویض می کنند، با توجه به این که منزل پدریشان در تهران است، مبدأ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 494
حرکتشان از کجا می باید محاسبه گردد؟
ب: آیا فتوای فوق در مورد متولدین تهرانی که منزل ملکی خویش را به تناسب نیاز تعویض می کنند صدق می نماید؟
بسمه تعالی، اگر تولد، قبل از کبیره شدن تهران بوده، مبدأ مسافت، محدودۀ آن وقت است.
[سؤال 2186] 1000
بسمه تعالی 1 / 4 / 1361
دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی
چند نفر هستیم که کارمان بیرون شهر می باشد؛ هر روز صبح باید از درب خانه مان که در شهر می باشد 30 کیلومتر به محل کارمان برویم و بالعکس در همان روز بعد از ظهر مجدداً برگردیم، محل کار ما هم هرگاه از میدان آزادی حساب بشود 14 کیلومتری جادۀ ساوه و کرج می باشد؛ خواهشمندم اعلام فرمایید چهار فرسخ، از درب خانه تا محل کار محسوب می شود یا این که از میدان آزادی؟
بسمه تعالی، در مثل تهران، از منزل، مبدأ مسافت حساب می شود و در فرض سؤال، در مسیر و محل کار، حکم مسافر دارند.
[سؤال 2187] 1001
بسمه تعالی 26 / 3 / 1361
سماحة الحجّة المرجع الأعلی، الإمام خمینی، متّع الله المسلمین بطول بقائه الشریف، با تقدیم تحیّات وافره
اشخاصی که تهران، وطنشان نیست و هر روز جهت کار دائمی، از منزل مسکونی شان به محل دیگری می روند، می فرمایید: اگر از حدود منزل مسکونی بیرون بروند مسافر هستند، حالا اشکال در حدود منزل مسکونی است که آیا مثل شهرهای کوچک، حد ترخص است و میزان، خفای بیوت و نرسیدن صدای اذان است و یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 495
معنای دیگری دارد؟ تفضلاً روشن بفرمایید که مورد ابتلا می باشد. لازلتم ملجأً وملاذاًللعلم والدین والاُمّة جمعاً.
بسمه تعالی، ابتدای مسافت در مثل تهران، از منزل حساب می شود؛ ولی حکم سفر، از آخر محله مترتب می گردد.
[سؤال 2188] 1002
بسمه تعالی 18 / 4 / 1362
خدمت امام امت، مدّ ظله العالی و روحی له الفداء
پس از عرض سلام و آرزوی سلامت آن وجود گرامی در زیر سایۀ حضرت بقیة الله (عج) برای خدمت به اسلام و مسلمین، معروض می دارم که این جانب در سال 1360 به تهران آمده ام. انگیزۀ آمدنم اولاً تحصیلات عالیه و در کنار آن امرار معاش بوده است؛ لذا بدین منظور پس از اجاره نمودن ساختمانی در یکی از محله های تهران برای خود وطن دومی اختیار نمودم؛ بدین جهت ظرف این دو سال تمامی مسائل عملیه را انجام داده، تا این که جناب آقای صانعی در ماه مبارک رمضان، مسألۀ تقسیم بندی تهران را مطرح نموده و در نظر این جانب شبهاتی خطور نموده است و گویا ایشان متذکر شده بودند که کسانی که بعد از سال 1351 به تهران عزیمت کرده اند نمی توانند وطن دومی اختیار نمایند و همیشه مسافر محسوب می گردند، مگر آن که قصد ده روز نمایند.
لطفاً عنایتی فرموده و مسأله را کلی و مشروح بیان فرمایید تا اعمال این بندۀ خاطی مورد مقبول حضرت احدیت ـ ان شاء الله تعالی ـ واقع گردد.
بسمه تعالی، اگر همان محله که در آن سکونت دارید وطن دوم خود قرار دادید، یعنی قصد سکونت دائم در آن کرده اید، وطن شما محسوب می شود و نماز و روزۀ شما در آن جا تمام است؛ و الاّ حکم مسافر دارید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 496
[سؤال 2189] 1003
بسمه تعالی
دفتر محترم استفتای امام خمینی
خواهشمند است نسبت به پاسخ سؤالات مطرح شده در زیر، اقدام لازم را مبذول دارید.
1. کسی که زادگاهش تهران است و یا کسی که حدوداً پانزده سال در یکی از محله های تهران سکونت داشته است، با توجه به شرایط آن زمان و فتوای اخیر امام در مورد بلاد کبیره، آیا مبدأ مسافت این شخص، درب منزل است یا آخرین دیواری که پانزده سال قبل بوده؟
بسمه تعالی، از منزل حساب می شود.
2. فردی که در تهران زندگی می کند و در غیر محل تولد، حکم مسافر را دارد، تکلیف نماز و روزه هایی که قبل از فهمیدن فتوای جدید امام خوانده چیست؟
بسمه تعالی، آنچه را بر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.
3. فردی که در غیر محل تولد، حکم مسافر را دارد و مجبور است برای دیدار پدر و مادر، به محل تولد که کمتر از چهار فرسنگ شرعی مسافت دارد برود، آیا به محض بازگشت به محل زندگی خود، نماز او قصر است یا بعد از پیمودن مسافت شرعی؟
بسمه تعالی، اگر محل تولد، وطن او است و از آن اعراض نکرده، بعد از برگشت از آن به محل سکونت، در صورتی نمازش قصر است که فاصلۀ دو محل به مقدار مسافت باشد؛ وگرنه باید نماز را تمام بخواند؛ مگر این که از وقت حرکت از وطن، قصد سیر چهار فرسخ داشته باشد و محل سکونت در بین راه باشد.
[سؤال 2190] 1004
بسمه تعالی 2 / 4 / 1361
دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی مستقر در قم
محترماً به اطلاع می رساند: به دلیل این که اکثر کارکنان پالایشگاه تهران از مقلدین حضرت امام خمینی می باشند و چون به دلیل دوری پالایشگاه از شهر تهران، اکثر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 497
قریب به اتفاق کارکنان، طبق فتوای امام امت حالت مسافر را دارند، لذا خواهشمند است به سؤالات ذیل، کتباً که ممهور به مهر امام امت باشد پاسخ دهید.
1. برای در نظر گرفتن مبدأ، آیا منزل مسکونی، مورد نظر است یا طبق عرف، آخرین حد محله؟
بسمه تعالی، در مثل تهران که از شهرهای بزرگ خارق العاده است، مبدأ مسافت، از منزل حساب می شود.
[سؤال 2191]
2. کسانی که قبل از ظهر به تهران می روند، آیا قبل از اذان ظهر بایستی نزدیک منزل یا محلۀ خویش باشند و یا هر کجای تهران که از 5 / 22 کیلومتر کمتر از منزل مسکونی آن ها فاصله داشته باشد؟
بسمه تعالی، میزان، رسیدن به محله ای است که منزل شخص در آن محله قرار دارد.
3. اگر عده ای از کارکنان پالایشگاه تهران ـ استثنائاً ـ در ماه مبارک رمضان، در شهر ری قصد اقامت ده روز نمایند و روزه بگیرند، با توجه به این که شهر ری تا منزل مسکونی آن ها کمتر از 5 / 22 کیلومتر می باشد، آیا روزۀ آن ها صحیح می باشد؟
بسمه تعالی، با فرض این که روزانه بنا دارند به پالایشگاه ـ که خارج از شهر ری است ـ بروند، قصد اقامت ده روز در یک محل متحقق نیست و حکم مقیم مترتب نمی شود.
4. کسی که از منزل خود خارج می شود (در داخل شهر تهران) و محل کارش در همان تهران می باشد (از نظر مسافت، کمتر از 5 / 22 کیلومتر)، چنانچه در پایان کار به منزل خود مراجعه ننماید و به محل دیگری در داخل تهران برود و بیش از 5 / 22 کیلومتر رفته باشد، آیا حکم مسافر را پیدا می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، در خروج از منزل به محل کار اگر مقدار مسافت بین منزل و محل کار، کمتر از چهار فرسخ شرعی باشد، حکم سفر مترتب نیست ولو این که مسافت برگشت، بیش از چهار فرسخ باشد؛ ولی اگر از اول بنا دارد بعد از انجام کار در بین راه، به نقطۀ دورتری برود که از منزل تا آن نقطه به مقدار چهار فرسخ یا بیشتر است، در این صورت حکم مسافر دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 498
[سؤال 2192] 1005
بسمه تعالی 1 / 3 / 1361
حضور محترم آیت الله العظمی امام خمینی
خواهشمند است توضیح فرمایید که در حالی که امروزه شهرها توسعه یافته، ملاک شکسته نماز خواندن چیست؟ آیا آخرین دیوار شهر ملاک است یا آن محلی که از آن جا حرکت می کنیم؟
بسمه تعالی، اگر از بلاد کبیرۀ خارق العاده مثل تهران نیست، آخر شهر، مبدأ مسافت است.
[سؤال 2193] ----> 1192
2. افرادی که وطن آن ها تهران است؛ اگر از محل دولت آباد شهر ری به جماران بیایند وضع نماز و روزه آن ها چگونه است؟
بسمه تعالی، شکسته است.
[سؤال 2194] 1006
بسمه تعالی 4 / 10 / 1361
خدمت سرور بزرگوارم، حضرت امام خمینی، دامت برکاته، السلام علیکم
محترماً به عرض می رسانم: این جانب اشکالی در مسأله بلاد کبیره دارم که باعث شده شکی در به جای آوردن نمازم داشته باشم؛ لذا مستدعی است با در نظر گرفتن وضعیتم که در ذیل به عرض می رسانم، جواب آن را مرقوم بفرمایید.
حدود چهارده سال پیش از محل تولدم ـ قوچان ـ به مشهد و بعد از یک سال به تهران آمدم و در این جا استخدام شدم؛ بعد از هشت سال خدمت جهت نیاز کاری ام به بندرعباس منتقل شده و دوباره بعد از سه سال به تهران آمدم و اکنون در تهران در خانه های سازمانی نیروی هوایی در سه راه آذری ساکن هستم؛ از خانه تا محل کارم ـ مهرآباد، پایگاه یکم شکاری ـ حدود دو کیلومتر می باشد؛ با توجه به این مطلب که
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 499
من در گذشته، تهران را وطن خود قرار داده بودم و از زادگاه خود چشم پوشی کرده و در فکر این هستم که خانه ای در این حوالی، یعنی به شعاع شش کیلومتری پایگاه یکم شکاری تهیه نمایم و در آن ساکن شوم، بفرمایید: هم اکنون در این خانۀ سازمانی حکم مسافر را دارم یا نه؟ در صورتی که جواب مثبت است، آیا برای قصد کردن در آن ده روز از خانه تا محل کارم که هر روز صبح باید بروم و بعد از ظهر برگردم، قصدم به هم می خورد یا خیر؟ نماز و روزه ای که در گذشته به جای آورده ام چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، در محل فعلی در فرض مرقوم، حکم مسافر دارید؛ و چنانچه محل سکونت با محل کار در یک محله محسوب باشد، قصد ده روز در یک محله صحیح است و نماز و روزه تمام است؛ ولی اگر دو محله محسوب باشد، با فرض خروج روزانه از منزل به محل کار، قصد اقامت صحیح نیست و نماز و روزه قصر است؛ و نمازهای گذشته اگر مخالف وظیفۀ مقرره انجام شده قضا دارد.
[سؤال 2195] 1007
بسمه تعالی
ضمن عرض سلام به امام عزیز و آرزوی سلامتی و طول عمر برای آن رهبر گرامی و همچنین آرزوی توفیق برای خدمتگزاران دفتر امام، سؤالی داشتم که به عرض مبارک می رسانم:
من در تهران به دنیا آمده ام و 23 سال در تهران زندگی می کردم؛ اخیراً به کرج نقل مکان کرده ام و فعلاً با پدر و مادرم زندگی می کنم؛ با توجه به این که هنوز از تهران قطع علاقه نکرده ام و امید به برگشتن به آن جا را دارم. در ضمن سه روز در هفته برای کلاس هایی که دارم به تهران می آیم؛ منزلی هم در تهران ندارم و به خانۀ دوستانم می روم. سؤالم این است که وضع نماز و روزۀ من با این وضع چطور است؟
سؤال دیگر این است: در صورتی که تهران هنوز وطن من محسوب شود، من مبدأ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 500
را باید منزلی که قبلاً در آن زندگی می کردم قرار دهم یا نه؛ با توجه به این که در آن خانه مستأجر بودیم؟ این سؤال به خاطر فتواهای جدید امام در مورد بلاد کبیره است.
امام عزیز! التماس دعای عاجزانه دارم؛ این نامه را در روز ولادت امام موسی بن جعفر سلام الله علیه می نویسم؛ از شما می خواهم به خاطر این روز عزیز توجه و عنایتی بفرمایید و تصرفی در وضع ما بکنید.
بسمه تعالی، در فرض سؤال، تمام محدودۀ زمان تولد شما در تهران، وطن شما محسوب است و تا از آن جا اعراض نکردید، به حکم وطن باقی است. ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 2196] ----> 784
6. درحالی که شهر تهران از نظر بزرگی خارق العاده است و متصل، میزان در وحدت محله و یا تعدّد آن چیست؟
بسمه تعالی، عرفی است.
[سؤال 2197] ----> 784
9. در مراجعت از سفر به شهر تهران ـ که وطن است ـ میزان در قطع سفر ـ برای خواندن نماز به طور تمام و یا نیت روزه کردن ـ منزل است یا ورود در محله ای که منزل در آن است؟
بسمه تعالی، منتهای مسافت منزل است؛ هر چند به رسیدن به محله، حکم سفر قطع می شود.
[سؤال 2198] 1008
بسمه تعالی 29 / 11 / 1360
محضر مقدس حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از سلام
1. در خصوص مسائل جدیده ای که در تحریر و رساله نوشته نشده است، مثلاً در مورد نماز مسافر در بلاد کبار خارق العاده، حضرت عالی در استفتائات جدیدی که از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 501
محضرتان شده، فرموده اید: «اگر کسی بخواهد در تهران قصد اقامۀ عشره کند، در صورتی نمازش تمام است که در یک محل خاص، ده روز بماند نه در تمام تهران. بنابراین اگر بخواهد به سایر محل هایی که از چهار فرسخ کمتر است برود، قصد محقق نمی شود». این مسأله نه در تحریر است و نه در رسالۀ شریفه. حال اگر کسی از استفتای جدید اطلاع نداشته و در خود تهران قصد کرده و نماز را تمام خوانده، روزه هم گرفته، تکلیف او چیست؟ با توجه به این که اکثریت مقلدین آن حضرت و حتی طلاب، از این مسأله جدید اطلاع ندارند.
بسمه تعالی، اگر قبل از چند سال اخیر که تهران به سرعت بزرگ شده، نماز را تمام خوانده، قضا ندارد؛ و همچنین در صورت شک؛ وگرنه باید قضا شود.
2. در مورد کافر و نجس بودنش فرموده اید: «بچه ای که پدر یا مادر و یا یکی از جدّ و جدّه اش مسلمان باشند پاک است.» آیا صرف مسلمان بودن یکی از این ها حین انعقاد نطفه کفایت می کند. بنابراین اگر بعد از انعقاد نطفه همگی کافر شدند، بچه پاک است یا نجس؟ اگر حین انعقاد نطفه همگی آن ها کافر بودند، بعد از انعقاد، یکی از آن ها اسلام آورد بچه پاک است یا نجس؟
بسمه تعالی، اگر در حین انعقاد نطفه مسلم بوده اند، میزان، حین انعقاد نطفه است، و کافر شدن پدر و مادر بعد از آن موجب حکم به کفر بچه نمی شود؛ ولی اگر در حین انعقاد نطفه کافر بوده اند و بعد یکی از آن ها یا هر دو مسلمان شوند، بچه محکوم به اسلام است.
[سؤال 2199] 1009
بسمه تعالی
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
به تازگی به این مسأله برخورد کرده ام: «مسافرینی که از راه های دور به تهران می آیند؛ ولو قصد ده روزه نمایند، اگر از محل اقامت خود به فاصله دو کیلومتر دور شوند نماز و روزه آنان قصر است».
اولاً: می خواهم بدانم که حد ترخص برای چنین مسافران چند کیلومتر است؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 502
ثانیاً: آیا کسانی که چنین مسأله ای را نمی دانسته اند (زیرا در رساله هم نبوده) و نماز و روزه را قصر نکرده اند و نماز را سالم خوانده و روزه را چه در امسال و چه در سال های گذشته گرفته اند تکلیفشان چه می شود؟ آیا اگر مسافری یک سال هم در تهران بماند و از محل خود دور شود، نماز و روزه اش قصر است یا نه؟ مدتی که می ماند نماز و روزه اش کامل است؟
بسمه تعالی، شهرهای بزرگ خارق العاده مثل تهران حد ترخص ندارد و نمازهایی که تمام خوانده، اگر قبل از چند سال اخیر بوده که تهران به سرعت بزرگ شده یا شک دارد، صحیح است و در غیر این صورت باید قضا کند و تا در محل واحد، قصد اقامه ده روز نکند نماز شکسته است.
[سؤال 2200] ----> 697
2. دانشجویی که از شهرستان آمده و مثلاً در نظام آباد زندگی می کند و دانشگاهش نزدیکی های میدان آزادی است و هر صبح از خانه بیرون می آید برای تحصیل و عصر به خانه بر می گردد، اگر مسیر رفت و برگشتش به هشت فرسخ نرسد، یا مسیر رفتش به چهار فرسخ نرسد، حکم نماز و روزه اش چیست؟
بسمه تعالی، اگر هیچ یک از منزل و محل تحصیل، وطن او نیست و قصد ماندن ده روز در خصوص یکی از آن دو را ندارد، نمازش شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد و حکم مسافر دارد.
[سؤال 2201] ----> 697
4. در سؤال دو، آیا شخص می تواند روزۀ ماه رمضانش را در تهران (امسال) بگیرد یا اگر روزه اش قضا شده، می تواند قضای آن را در تهران به جا آورد؟
بسمه تعالی، جواب این سؤال، از مسأله دو معلوم شد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 503
[سؤال 2202] ----> 617
3. آیا حرکت از هر نقطۀ تهران از نظر مسافت برای نماز و روزه به حساب می آید یا نه؟
بسمه تعالی، در مثل تهران که از شهرهای بزرگ خارق العاده است، مبدأ مسافت، از منزل حساب می شود.
[سؤال 2203] 1010
بسمه تعالی
نظر مبارک را در مورد مسأله ذیل بیان فرمایید:
1. کسی که قبل از وسعت خارق العادۀ فعلی در تهران به دنیا آمده و فعلاً هم در یکی از همان محله های قبل از وسعت زندگی می کند، آیا مبدأ مسافت در وقت مسافرت، منزل او است یا انتهای تهران قبل از وسعت خارق العاده؟
بسمه تعالی، مبدأ مسافت، منزل است؛ لکن تا در تهران سابق هست باید تمام بخواند.
[سؤال 2204]
2. کسی که در تهران قبل از وسعت متولد شده و فعلاً در تهران بعد از وسعت خارق العاده (مثلاً تهران پارس) مستأجر است و قصد وطن هم در این محله نکرده، چه مقدار مسافت که از تهران قبل از وسعت دور باشد، موجب قصر صلاة می شود؟
بسمه تعالی، اگر در تهران سابق متولد شده و در آن جا بزرگ شده، تمام محدودۀ تهران سابق وطن او محسوب است و حکم آن، در مسأله قبل ذکر شد.
[سؤال 2205] ----> 3501
2. آیا مسأله شهرهای کبیره و حد ترخص از منزل، شامل شهرک هایی که در اطراف تهران است می شود؟
بسمه تعالی، شامل آن ها نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 504
[سؤال 2206] 1011
بسمه تعالی 16 / 3 / 1361
محضر مبارک زعیم نستوه و قائد عظیم الشأن، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ادام الله ظله العالی
با سلام و تبریک عید میلاد حضرت ولی عصر (عج) به حضور آن مرجع و رهبر کبیر امت اسلام، استدعا دارم نظر شریف را در موارد زیر بیان نمایید:
1. آیا شهر مشهد مقدس، جزو بلاد کبیره محسوب می گردد؟
2. چنانچه مشهد مقدس، جزو بلاد کبیره می باشد و فاصلۀ محل سکونت (منزل) تا محل کار (اداره دولتی) در خارج شهر، 24 کیلومتر باشد، نماز و روزه چه حکمی دارد؟ با توجه به این که جهت کار، شش روز هفته را به طور مرتب از 5 / 7 تا 5 / 2 عصر در محل اداره می باشم و هر روز بعد از پایان ساعت کار به مشهد باز می گردم.
خداوند وجود مبارکتان را تا قیام حضرت مهدی موعود (عج) برای مسلمین جهان و مستضعفین دنیا حفظ نماید. به امید دیدار در حرم حضرت رضا علیه السلام
بسمه تعالی، شهر مشهد مقدس، از بلاد بزرگ خارق العاده محسوب نیست و مبدأ مسافت در آن جا از آخر شهر حساب می شود.
[سؤال 2207] 1012
بسمه تعالی 24 / 4 / 1361
دفتر امام خمینی، دام ظله العالی، پس از ابلاغ تحیت و سلام، لطفاً بفرمایید:
1. شخصی در بلاد کبیره مثل تهران از مسافرت برگشته و هنوز به منزلش نرسیده و چهار الی ده کیلومتر تا منزلش مانده. اگر خواست نماز بخواند، تکلیف نماز او چیست؟ شکسته یا تمام؟
بسمه تعالی، تا پیش از رسیدن به محله، حکم سفر باقی است.
2. شخصی مبلغ 50 هزار تومان به صاحب خانه ای داده که دو اتاق را رهن کند و دیگر اجاره ندهد. چه صورت دارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 505
بسمه تعالی، محکوم به حکم ربا است و اگر در اتاق تصرف کند، اجرت المثل را ضامن است.
3. مبلغی که به عنوان رهن می دهیم، اگر سر سال رسید، خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تا وصول نشده، پرداخت خمس آن واجب نیست.
4. شخصی سر سالش رسیده؛ ولی 20 هزارتومان به صندوق قرض الحسنه بدهکار است که ماهی هزارتومان می دهد. آیا این 20 هزارتومان را کم کند از منفعت خود یا نه؟
بسمه تعالی، اگر قرض برای مؤونه بوده، مبلغی که قسط همان سال است کسر می شود.
5. شخصی مقداری کتاب خریده و هنوز همۀ کتاب ها را مطالعه نکرده است و به مرور زمان مطالعه می کند. اگر سر سال رسید، خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر تهیۀ آن، جزء احتیاجات او محسوب می شود و مورد حاجت است، خمس ندارد.
6. مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند و از اول قصد دارد به اطراف آن جا برود ـ البته به حد مسافت شرعی (5 / 22 کیلومتر) ـ آیا می تواند در مدت ده روز، هر روز روزی دو ساعت برود و برگردد یا نه؟
بسمه تعالی، قصد اقامت به نحو مزبور، صحیح نیست.
[سؤال 2208]
7. امام که می فرمایند مبدأ، منزل است، اگر کسی از منزل به نیت مسافرت بیرون آمد و هنوز به مقدار 5 / 22 کیلومتر شرعی نرسیده، آیا می تواند نماز شکسته بخواند و آیا می تواند روزۀ خود را افطار کند؟
بسمه تعالی، بعد از خارج شدن از محله ـ در مثل تهران ـ حکم سفر مترتّب می شود.
[سؤال 2209] 1013
بسمه تعالی
مسأله اول این که از شما برادران درخواست می کنم که سلام مرا به محضر امام برسانید شاید خدا توفیقی به ما عطا کند و ما هم موفق به دیدار اماممان از نزدیک شویم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 506
مسأله دوم این است که ما سربازان مشتاق هستیم که به جبهه ها برویم و این اشتیاق، نه بر اساس حس خودگرایی، بلکه بر این اساس است که ما هم مشتاق شهادت می باشیم که شاید خدا به ما هم توفیقی عطا فرماید تا در راه او کار کوچکی انجام دهیم؛ ولی نیروی هوایی به هیچ عنوان ما را به جبهه نمی فرستد؛ فقط سربازان را تعلیم می دهند که از پادگان ها مراقبت به عمل آورند؛ درست است. اما وقتی عدۀ بسیاری اشتیاق جبهه را دارند، درخواست آن ها مورد موافقت قرار نمی گیرد؛ اما درخواست من از شما این است که اقدامی در این راه نموده و شاید ما هم بتوانیم به جبهه ها رفته و با برادران خود با باطل بستیزیم؛ ان شاء الله تعالی
و اما مسأله سوم این است که چون من از شهرستان به تهران برای سربازی آمده ام، در نتیجه حکم مسافر را پیدا می کنم؛ ولی اگر من ده روز در این جا بمانم، نمازم شکسته نمی گردد؛ از طرف دیگر امکان بسیاری وجود دارد که من حتی یک ماه هم در تهران بمانم و چون که ما پنج شنبه و جمعه های هر هفته تعطیل هستیم و امکان بسیاری وجود دارد که من از تهران نو تا آزادی رفته و شب را در آن جا بمانم و یا جمعه برای نماز به دانشگاه بروم، در نتیجه از محله ای که باید در آن باشم دور شده ام، آیا حکم مسافر را پیدا می کنم؟
بسمه تعالی، شما به مقررات نیروی هوایی عمل کنید و بدون قصد ماندن ده روز در یک محله از تهران، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2210] ----> 1797
3. شخصی از منزلش که مبدأ، حساب می شود قصد مسافرت نمود. آیا اگر یک کیلومتر یا کمتر آمد و هنوز داخل محدودۀ منزلش می باشد، باید نمازش را شکسته بخواند یا باید از حد ترخص خارج شود که نمازش را شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده گرچه مبدأ مسافت، منزل است ولی حکم سفر از هر محله مترتّب می شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 507
[سؤال 2211] ----> 1338
3. آیا به نظر مبارک شما راجع به شهر تهران و امثالهم، حد ترخص از درب منزل است یا از آخر شهر؟
بسمه تعالی، مبدأ مسافت در مثل تهران، منزل است.
[سؤال 2212] ----> 47
2. منزل مادر بزرگم در نزدیکی بازار در سه راه سیروس است. آیا می توانم در آن جا بمانم و قصد ده روزه بکنم یا نه؟ اگر می توانم این کار را بکنم، آیا می شود مسافتی تا قبل از آن که از حد ترخص خارج شوم را بپیمایم؟ و اگر این طور باشد، پس می توانم فقط قصد کنم و از آن جا تا منزل خودمان که کمتر از حد ترخص است بیایم و بروم؟
بسمه تعالی، اگر محلی که می خواهید قصد کنید با محلی که می خواهید بروید، در دو محله است و قصد دارید هر روز به آن جا بروید نمی توانید قصد کنید و حکم مسافر دارید.
[سؤال 2213] ----> 90
5. بلاد کبیره به چه شهرهایی گفته می شود؟
بسمه تعالی، شهرهایی که عرفاً بسیار بزرگ و خارق العاده باشد ـ مانند تهران فعلی ـ را بلاد کبیره خارق العاده می گویند.
[سؤال 2214] ----> 20
4. آیا طبق فتوای جدید شما این موضوع درست است که کسی که شغل او غیر مسافرت است، مثل سپاهی، بازاری و ... اگر جهت مراجعه به محل کار خود از منزل حرکت کند، و مسیر رفت و برگشت او بیشتر از 5 / 22 کیلومتر باشد، اگر چه این حرکت داخل شهر باشد می تواند روزۀ خود را بشکند و نمازهایش را شکسته بخواند؟ و در صورت انتخاب محل کار به عنوان موطن موقت جهت روزه گرفتن و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 508
تمام خواندن نمازهای یومیه، حق ندارد محل موطن خود را ترک کند، حتی محله به محله؟
و اگر کسی به شهری مثلاً مشهد مسافرت نماید و در آن جا قصد اقامت ده روز یا بیشتر را نماید، آیا با رفتن او به حرم، به صرف این که از محله ای به محلۀ دیگر می رود، روزه و نمازش می شکند و قصد اقامت او به هم می خورد یا نه؟
بسمه تعالی، حکم مذکور مربوط به شهر بزرگ خارق العاده، مثل تهران است و مشهد حکم سایر شهرها را دارد.
[سؤال 2215] ----> 2009
3. از اوایل سال 58 که از شهرستان به تهران آمدم، اولاً در نظر داشتم تا موقعی که انقلاب نیاز دارد در تهران بمانم و اصولاً خیال برگشت نداشتم و تا مدتی که حدوداً یک سال شد، طبق فتوای قبلی امام امت، نماز تمام می خوانده و روزه می گرفتم؛ یعنی اگر ده روز قصد ماندن داشتم، نماز کامل و روزه می گرفتم تا پس از یک سال ـ تقریباً ـ که فتوای امام را راجع به بلاد کبیره متوجه شدم؛ با توجه به این که در تهران ازدواج کرده ام و قصد زندگی در تهران را داشتم تا آن جا که مقدور باشد، قصد ماندن در تهران را کرده و نماز خود را کامل می خواندم و البته نمازهای قبلی را تا شش ماه، به صورت شکسته خواندم، با سؤالی که از بیت امام امت در تهران پرسیدم، گفتند که اگر مطمئن نیستی، می بایستی که نمازت را شکسته بخوانی. با توجه به صحبت های زیادی که در این مورد شده است، خواهشمند است که نظر امام امت را اعلام دارید؛ چه در مورد نمازهای گذشته با توجه به این که در مورد انتخاب وطن، بیت امام در تهران، چیزی در مورد اجاره بودن خانه نگفتند و گفتند که اشکال ندارد؛ اگر قصد ماندن در تهران را کنی، نمازت کامل است.
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن دائم در یک محلۀ تهران، حکم وطن مترتب نمی شود و در فرض مسأله، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، نماز شما شکسته است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 509
[سؤال 2216] 1014
بسمه تعالی 14 / 9 / 1361
حضور محترم شورای استفتای امام، سلام علیکم
پس از تقدیم سلام و دعای خیر و سلامتی و طول عمر برای رهبر کبیر انقلاب امام خمینی ـ مدّ ظله العالی ـ و پیروزی نهایی برای رزمندگان عزیز در جبهه های نبرد حق علیه باطل و تعجیل در ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
احتراماً معروض می دارد که این جانب کارمند بانک صادرات می باشم که حدود یک سال و نیم است بالاجبار در قرچک ورامین منزلی مسکونی خریدم و در آن ساکن شدم. همان طور که قبلاً متذکر گشتم به علت کارمند بودن مجبورم که هر روز صبح به تهران آمده و بعدازظهر به قرچک باز گردم و ضمناً به طور دائم و پشت سر هم نیز یک ماه به طور کامل ـ که اصلاً به تهران نیایم ـ در آن جا نمانده ام و از تهران هم اعراض نکرده ام و هروقت فرصتی شود و بتوانم در تهران منزلی بخرم به تهران باز می گردم. حال شما بفرمایید نظر و فتوای امام در این باره چیست؟ بنده برای خواندن نماز یومیه و گرفتن روزه در تهران و قرچک ورامین تکلیفم چیست؟ با در نظر گرفتن این که بنده ممکن است تا چند سالی دیگر در تهران نتوانم خانه تهیه کرده و در همان جا ساکن باشم. ضمناً نظر امام را در این مورد از چند روحانی و از دفتر امام جویا شدم و هر کدام نظراتی دادند. بنده و امثال ما که تعدادشان هم نیز کم نیستند دچار مشکلاتی هستیم، خواهشمند است هرچه زودتر نتیجه را به این جانب ابلاغ فرمایید.
بسمه تعالی، اگر تهران وطن شما است و از آن اعراض نکرده اید، در محلی که وطن شما بوده نماز شما تمام است، ولی در قرچک بدون قصد ماندن ده روز حکم مسافر دارید.
[سؤال 2217] 1015
بسمه تعالی
محضر محترم رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر جهان شیعه، حضرت آیت الله
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 510
امام خمینی، تقاضا می شود برای روشن شدن اذهان خودم و گروهی از خواهران و برادران به سؤال زیر پاسخ فرمایید:
آیا در بلاد کبیره دو وطنی وجود دارد؟
مثال: یک نفر منزل پدرش در میدان امام حسین علیه السلام می باشد و هنوز هم در منزل پدری یک اتاق دارد؛ یعنی از منزل پدر هنوز اعراض نکرده است. ولی بعد از ازدواج به علتی در نزدیکی های میدان آزادی منزلی اجاره کرده است. چون این شخص برادرش شهید شده است شب های جمعه به بهشت زهرا می رود؛ یعنی قصد دارد که همیشه شب های جمعه به بهشت زهرا برود. این شخص مثلاً روز سه شنبه از آزادی به منزل پدر در میدان امام حسین علیه السلام می آید، از 5 / 22 کیلومتر کمتر است و مسافر نمی باشد؛ ولی پنج شنبه که به بهشت زهرا می رود مسافر می شود؛ آیا ایشان باید به منزل استیجاری برود تا حد ترخصش درست شود و از حکم مسافر بیرون بیاید؟ یا این که به منزل پدر هم بیاید؛ چون در آن جا هنوز اتاقی دارد و حکم وطن اصلی اش را می نماید، مسافر حساب نمی شود؟ منظور از این سؤال این است که در بلاد کبیره دو محل یعنی میدان امام حسین علیه السلام و یکی نزدیکی های میدان آزادی حکم دو وطن را می کند یا خیر؟ و آیا حکم دو وطن که در دو بلاد صغیره جاری است، در بلاد کبیره نیز جاری می باشد؟ البته این سؤال برای خیلی از خواهران و برادران مطرح می باشد که از نمایندگان حضرت عالی سؤال شد و از علمای دیگر که بعضی قائلند بر این که در بلاد کبیره دو محل، دو وطن حساب می شود و بعضی می گویند خیر.
مستدعی است سؤال فوق را کاملاً شکافته و جواب فرمایید. والسلام
بسمه تعالی، اگر از محله ای که وطن اصلی شما است، اعراض نکرده اید در آن جا نماز شما تمام است و اگر از آن جا به منزل جدید بروید تا به مقدار مسافت نروید، حکم مسافر پیدا نمی کنید؛ ولی منزل جدید بدون قصد ماندن همیشه در آن، حکم وطن ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 511
[سؤال 2218] 1016
بسمه تعالی
محترماً؛ در فتوای اخیر حضرت امام در رابطه با نماز، این طور برداشت نمودم: افرادی که از شهرستان به تهران آمده باشند و مخصوصاً مستأجر هم باشند و ده روز کامل در یک منطقه، سکونت نداشته باشند، نمازشان شکسته است. در این رابطه، چند اشکال پیش آمده که از چند روحانی محلمان سؤال کردم؛ چند نوع جواب دادند که قانع نشدم.
1. محل کارم، مخابرات پل سیدخندان و منزلم در محدودۀ نارمک ـ غرب نارمک ـ می باشد. از منزل تا محل کارم، هفت کیلومتر است؛ آیا نمازم شکسته است یا کامل؟ با توجه به این که از سال 47 به تهران آمدم و در چند نقطۀ تهران سکونت داشته ام و هم اکنون هم مستأجر هستم، در چه صورتی می توانم کامل و یا شکسته بخوانم؟
2. وضعیت نمازهای قضای من به چه صورت خواهد بود؟ با توجه به شرح بالا، از سال 56 مقلد حضرت امام شدم.
3. در چه صورت در تهران نمازم شکسته می شود؟
4. تا چه زمانی می شود نماز را شکسته خواند؟
با توجه به این که به عللی نمی شود از تهران به شهرستان رفت، آیا شکسته خواندن نماز در مدت نسبتاً طولانی اشکال ندارد؟ والسلام
بسمه تعالی، در فرض مرقوم که قصد توطن نداشته اید، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله از محلات تهران، حکم مسافر دارید؛ و آنچه برخلاف وظیفه انجام داده اید را باید قضا نمایید و خانۀ ملکی و اجاره ای در این جهت فرقی ندارد.
[سؤال 2219] 1017
بسمه تعالی 6 / 12 / 1361
پیشگاه شورای محترم استفتای حضرت امام خمینی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 512
ضمن سلام به محضر مبارکتان، سؤالی برای بنده در رابطه با انجام فرائض دینی (نماز و روزه) پیش آمده است؛ لذا خواهشمند است در این مورد، بنده را راهنمایی بفرمایید.
قضیه بدین قرار است که در ایامی که بنده کودک بودم، پدر و مادرم از هم جدا شده اند، پدرم در تهران ازدواج کرده و به زندگی خود ادامه می دهد و مادرم مرا با خودش به شهرمان ساوه می برد و او هم در آن جا به زندگی ادامه داده و بعد هم ازدواج کرده است و بنده تا نه سالگی در نزد مادرم، در ساوه زندگی می کردم. از نه سالگی به بعد، پدرم مرا پیش خودش به تهران آورد و تا دیپلم پیش پدرم بودم؛ اما بعد از دیپلم و دوران دانشکده ـ به علت ناراحتی هایی که وجود داشت ـ اتاقی اجاره کرده ام و دیگر در نزد پدرم زندگی نمی کنم. در طی این مدت، یعنی از نه سالگی تا به حال که دانشجو می باشم، همیشه هدفم این بوده است که پس از پایان تحصیلات به شهرمان ساوه، پیش مادرم بروم و با او زندگی کنم و در این مدت هم همیشه زود به زود، به دیدنش رفته ام. حال با توجه به شرح بالا و این که بنده از امام خمینی تقلید می نمایم، بفرمایید که مسأله نماز و روزۀ بنده به چه شکل می باشد؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، در تهران حکم مسافر دارید که بدون قصد اقامه ده روز در محله واحده، نماز شکسته و روزه صحیح نیست.
[سؤال 2220] 1018
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
ضمن عرض سلام و درود فراوان
احتراماً؛ معروض می دارد که جدیداً مسأله ای در مورد مسافت، منسوب به آن حضرت انتشار یافته و چون آن مسأله مبهم است، ما را بر آن داشت که اصل مطلب را مستقیماً از حضرت عالی سؤال نماییم که مسأله مزبور بدین شرح است: ساکنین تهران
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 513
که محل کارشان تا منزل 22 کیلومتر (چهار فرسخ شرعی) باشد، بایستی روزه و نمازشان شکسته باشد؛ و لذا خواهشمند است صحت این مسأله را تأیید فرمایید. ضمناً این سؤال نیز پیش می آید که آیا این گونه افراد، دائم السفر نیستند؟ زیرا در روز، حداقل دو سفر (رفت و برگشت) انجام می دهند. دلیلی که از حضرت عالی بر این مسأله نقل شده است، مترتّب بودن (پی در پی بودن) سفر می باشد که باعث گردیده نماز و روزه قصر شود که باز هم خواهشمند است تفاوت دائم السفر و مترتّب بودن سفر را مرقوم فرمایید؛ زیرا آن طور که از مسأله ای در رسالۀ عملیه بر می آید، سفر کسی مترتّب است که حداقل بین هر سفرش، یک روز فاصله باشد؛ مثلاً کسی که کاسب است و از شهر جنس می خرد و برای فروش به دهات چهار فرسخی می برد و جنس او که تمام شد مجدداً برای خرید بر می گردد، این شخص خواه ناخواه بین سفرهایش فاصله ای خواهد بود؛ در صورتی که دائم السفر، هر روز مسافرت می کند و روزانه سفرش قطع نمی شود؛ مثلاً رانندگان اتوبوس شهر ما، امروز به تهران می روند و شب می مانند و فردا بر می گردند؛ و یا در مسأله ای که از رادیو توسط آقای صانعی نقل شد، رانندگان اتوبوسرانی شرکت واحد و پستچی ها دائم السفرند، زیرا هر روزه چند سفر انجام می دهند؛ ساکنین تهران هم که در 22 کیلومتری منزلشان کار می کنند نیز صبح می روند و بعد از ظهر بر می گردند (که جمعاً می شود هشت فرسخ) که این کار را هر روز انجام می دهند؛ آیا آن ها نیز مانند آن راننده که روزی یک سفر به تهران انجام می دهد و دائم السفر است، دائم السفر محسوب می شوند؟
بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده مانند تهران فعلی، ابتدای مسافت از منزل حساب می شود و با پیمودن هشت فرسخ شرعی، ولو در مجموع رفت و برگشت، اگر سفر شغل محسوب نباشد، حکم مسافر دارند؛ و کثرت سفر موجب سقوط حکم مسافر نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 514
[سؤال 2221] 1019
بسمه تعالی 10 / 9 / 1361
محضر مبارک امام امت، حضرت آیت الله العظمی خمینی، مدّ ظله العالی
تقاضای پاسخ به مسأله ای در مورد بلاد کبیره را دارم:
تشخیص این که فلان شهر، بلاد کبیره است یا نه، یک امر عرفی است؛ و از طرفی در عرف، اجازۀ تقلید داده نشده و تشخیصی است. بنابراین آیا جایز است انسان بنا به تشخیص خود ـ به دلایل مختلف ـ شهر تهران را بلاد کبیره تلقی نکند؟
البته متذکر شوم که نسبت به مسأله فوق، از زبان یکی از آقایان اهل علم که در سطح اجتهاد است شنیدم که جایز است؛ اما چون می خواهم اطمینان قلبی برایم حاصل شود، از آن مقام بزرگوار و دفتر محترم امام امت تقاضای پاسخ می نمایم.
بسمه تعالی، تهران از بلاد کبیرۀ خارق العاده است؛ ولی اگر خود شخص اعتقاد دارد که از بلاد کبیره نیست، به اعتقاد خودش عمل کند.
[سؤال 2222] ----> 1625
6. از چه راه می توان فهمید که آیا شهری جزو بلاد کبیره است یا نه؟ و تکلیف دانشجویانی که در این شهرها زندگی می کنند و درس می خوانند در مورد نماز و روزه چیست؟
بسمه تعالی، میزان، نظر عرف است و با فرض شک، حکم بلاد کبیره مترتب نیست.
[سؤال 2223] 1020
بسمه تعالی 7 / 3 / 1983
دفتر محترم امام خمینی، سلام علیکم
ان شاء الله که در راه پیشبرد اهداف عالیه اسلام، همواره موفق و مؤید بوده باشید.
بدین وسیله ما، انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی هند شهر مدراس به عرض
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 515
می رسانیم که لطف کرده فتوای حضرت امام در مورد بلاد کبیره را مفصلاً و با ذکر جزئیات کامل برایمان بیان نمایید.
به امید پیروزی عاجل رزمندگان اسلام بر قوای کفر صدامی و آرزوی سلامت و طول عمر رهبر مستضعفان جهان، امام عزیزمان و موفقیت شما برادران گرامی.
بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده که تشخیص آن موکول به نظر عرف است، میزان در مبدأ و منتهی مسافت، منزل است و در قصد اقامت ده روز باید نیت اقامت ده روز در یک محله را داشته باشد.
[سؤال 2224] 1021
بسمه تعالی
با درود به روان پاک شهیدان و با آرزوی طول عمر برای امام خمینی
کسی که مدت پانزده سال پیش به تهران آمده و این جا را به عنوان وطن اختیار کرده و در این مدت هم مستأجر بوده و هر چند سال یک بار خانه خود را تعویض کرده و هنوز هم مستأجر می باشد و امکان تعویض خانه را هم دارد و هر روز برای کار از محل خود خارج می شود.
اولاً بفرمایید: تکلیف نماز و روزه او چگونه است؟
ثانیاً: اگر در تهران خانۀ شخصی بخرد نماز و روزه او چگونه است؟
بسمه تعالی، در تاریخ ورود به تهران و قصد توطن، اگر تهران آن روز از شهرهای بزرگ خارق العاده نبوده تمام محدودۀ آن روزِ تهران وطن محسوب است وگرنه فقط همان محله ای که در آن جا قصد توطن نموده وطن محسوب است و داشتن خانۀ اجاره ای یا ملکی میزان نیست.
[سؤال 2225] 1022
بسمه تعالی 28 / 4 / 1361
محضر مقدس حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 516
احتراماً؛ سلامتی وجود نازنین را از درگاه حضرت احدیت خواستارم. پس از عرض ارادت و تحیت به حضور مقدس آن رهبر عظیم الشأن؛
1. این جانب کارمند وزارت کار و امور اجتماعی هستم. محل کارم دائمی و ثابت و واقع در کیلومتر 18 جاده اتوبان تهران ـ کرج است و محل مسکونی ام واقع در انتهای تهران پارس می باشد. فاصله محل سکونت تا محل کارم 84 کیلومتر رفت و برگشت است. تکلیف این جانب راجع به انجام عباداتم چگونه است؟
2. اکنون که ماه رمضان می باشد، ساعت 5 / 11 از محل کار که تعطیل می شود به طرف محل سکونتم حرکت می کنم و اذان ظهر را در بین میدان فردوسی و میدان امام حسین علیه السلام می شنوم، در صورتی که باز هم در موقع شنیدن اذان تا محل سکونتم حدود 12 تا 15 کیلومتر دیگر فاصله باقیمانده است، البته نمازها را تا کنون تمام خوانده ام و روزه ام را نیز گرفته ام. فتوا و راهنمایی حضرت امام خمینی در این موارد چیست؟
بسمه تعالی، 1 و 2، حکم مسافر دارید و چنانچه بر خلاف این وظیفه عمل کرده اید باید قضا نمایید.
[سؤال 2226] 1023
بسمه تعالی 11 / 10 / 1361
دفتر محترم رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
محترماً به عرض می رساند که در پی فتوای امام در مورد بلد کبیره بودن تهران، من و چند نفر از برادران هم طبق آن فتوا، مبدأ و مقصد مسافت و سفر خود را از درب منزل حساب نموده و لذا هر روز، نماز خود را در محل کار به صورت شکسته به جا می آوردیم؛ اما چند روز پیش طی تماسی که با این دفتر حاصل شد، دفتر در مورد بلاد کبیره متذکر شد که کسانی که زادگاهشان در تهران بوده و از اول هم وطن خود را در تهران برگزیده اند، حال نیز باید مبدأ و مقصد سفر خود را از محدودۀ 10 ـ 15 سال پیشِ تهران حساب کنند؛ (آن موقع تهران، جزء بلاد کبیره نبوده است).
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 517
سؤال این است که آیا نمازهایی را که از زمان فتوای امام، به صورت شکسته خوانده ایم (مسافت را از درب منزل حساب کرده ایم) قضا دارد یا خیر؟ و آیا برای روزه هایی که به همین علت گرفته نشده و به جای آن قضایش را به جا آورده ایم، باید کفاره بدهیم یا خیر؟
بسمه تعالی، در تهران، مبدأ مسافت، منزل است؛ هر چند در مفروض سؤال، تا در محدودۀ تهران، قبل از کبیره شدن آن هستید و از آن خارج نشده اید، باید نماز را تمام بخوانید.
[سؤال 2227] 1024
بسمه تعالی 3 / 4 / 1361
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و مرجع عالی قدر عالم، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ارواحنا له الفداء
با عرض سلام، استدعا داریم فتوای آن جناب را در رابطه با مسائل زیر مرقوم فرمایید:
1. حد ترخص در شهرهای بزرگ چگونه است؟ و ملاک بزرگی و کوچکی شهرها چیست؟
بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده، مسافت، از منزل حساب می شود و میزان در بزرگی خارق العاده، نظر عرف است.
[سؤال 2228]
2. شخصی محل کارش تهران است (که وطن او نیست) و محلی را برای سکونت موقت در تهران برگزیده است و در طول ده روزی که قصد کرده است، از محل سکونت تا مسافت کمتر از هشت فرسخ شرعی رفت و آمد می نماید. نماز و روزۀ او چگونه است؟ اگر اشکال دارد، چگونه عمل کند تا نماز و روزۀ او صحیح شود؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، قصد اقامت به نحو مزبور صحیح نیست و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 518
اگر خواست نماز تمام بخواند و روزه بگیرد، باید قصد اقامت ده روز در یک محل بنماید.
[سؤال 2229] 1025
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب و زعیم عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
پس از تقدیم سلام، محترماً معروض می دارد: دانشجویانی به قصد ادامۀ تحصیل و یا تکمیل دوره، در یکی از دانشگاه های شبانه روز تهران ـ که بلد کبیره است ـ قصد عشره نمودند. چنانچه در داخل تهران و خارج از محلۀ اقامت، به قصد دیدن اقوام و غیره، به مسافت کمتر از 22 کیلومتر بروند، آیا پس از بازگشت، قصد آنان به هم می خورد یا خیر؟ و آیا منظور از محله، محله ای است که اخیراً شهرداری تقسیم بندی نموده؟ و اگر چنین است، حد ترخص محلۀ اقامت این افراد از کجا شروع می شود و تکلیف آن ها نسبت به نماز و روزه چیست؟ در تمام شقوق مسأله اول، ابتدا قصد دارد در داخل تهران بروند. دوم بعد از اقامۀ یک چهار رکعت تصمیم به رفتن گرفت که از محله خارج شود 1. قصد دارد هر روز برود و چند ساعت بیشتر طول نمی کشد 2. شب فاصله شود. 3. پس از ماندن ده روز می رود و یک شب می ماند یک مرتبه و یا هر هفته این برنامه را دارد که جمعه ها می ماند فتوای آن مرجع در تمامی فروض نهایت مورد لزوم می باشد. عمرکم طویل و عدوکم ذلیل
بسمه تعالی، در مثل تهران، مبدأ مسافت، از منزل حساب می شود؛ لیکن حکم سفر از آخر محله مترتّب است. و میزان در محله، نظر عرف است. و چنانچه هنگام نیت اقامت، قصد خروج به بیش از یکی ـ دو ساعت در تمام ده روز داشته باشد، قصد اقامت صحیح نمی شود؛ ولی اگر بعد از خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی تصمیم بر خروج عارض شود، ضرر به قصد اقامت نمی رساند، اگر مادون مسافت شرعی است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 519
[سؤال 2230] 1026
بسمه تعالی 9 / 9 / 1361
پیشگاه مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله امام خمینی
احتراماً؛ پس از تقدیم عرض سلام، سلامتی آن وجود شریف را از درگاه ایزد منان خواستارم. استدعا دارم دربارۀ مسأله ذیل ـ نماز و روزۀ مسافر ـ پاسخ مقتضی را مرقوم فرمایید:
بعضی افراد، محل کارشان دائماً در یک شرکت دولتی می باشد که 24 کیلومتر از محل سکونت ایشان فاصله دارد که صبح ها به سر کار می روند و بعد از ظهرها به شهر خود باز می گردند و روزه نمی گیرند و نماز را شکسته می خوانند حال اگر گفته شود که می توانند نماز را در بعضی از فصل سال که به شهر خود می روند تمام به جا آورند، اما روزه را چه کنند؟ وظیفۀ این افراد چیست؟ همچنین آیا جایز است که در مدتی از سال، نماز تا آخر وقت به تعویق بیفتد؟ سواد چشم خود حل کردم نامه بنوشتم که شاید در وقت خواندن نامه ببینم روی رهبر خود
بسمه تعالی، در شهرهای بزرگ خارق العاده ـ مثل تهران ـ میزان در مسافت، فاصلۀ منزل تا محل کار، و در غیر شهرهای بزرگ خارق العاده، میزان، فاصلۀ بین شهر و محل کار است؛ و با فرض پیمودن مسافت شرعی در بین راه و محل کار، حکم مسافر دارند؛ و قضای روزه را باید در وطن یا با قصد اقامت ده روز، در سفر انجام دهند تا از ماه رمضان سال بعد تأخیر نیفتد.
[سؤال 2231] 1027
بسمه تعالی 9 / 8 / 1361
حضور مسئولین محترم دفتر حضرت امام، دام ظله، پس از عرض سلام، بدین وسیله مسأله شرعی داشتم که تقاضا دارم جواب فرمایید:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 520
بنده دانشجویی هستم که از سال 56 برای خواندن درس در دانشگاه از شهرستان یزد به تهران آمدم؛ البته به علت تعطیلی دانشگاه فعلاً در یکی از نهادهای انقلابی در تهران مشغول فعالیت هستم؛ ضمناً متأهل شده و منزلی را نیز اجاره کرده ام. قبلاً قصد اقامت در تهران را نداشتم؛ ولی چند ماهی است که قصد اقامت در تهران کرده ام؛ در شروع ماه رمضان گذشته، وضعیت نماز و روزۀ خود را تلفنی از آن دفتر محترم و نیز دفتر حضرت آیت الله منتظری ـ در قم ـ سؤال نمودم؛ هر دو جواب این بود:
با توجه به این که قصد اقامت کرده اید، حتی اگر بدانید از منزلی که اجاره کرده اید، قرار است در آینده به جای دیگری بروید، مبنا در تهران برای شما همان منزل اجاره ای است (یعنی نماز را درست بخوانید و روزه بگیرید)؛ ولی حکم بلاد کبیره جاری است.
چند روز پیش در مجلۀ پیام انقلاب ارگان سپاه پاسداران به تاریخ حدود 24 / 7 / 61، از جمله استفتائات جدید از امام به این مضمون بود که اگر کسی (تهرانی یا غیرتهرانی) احتمال این را بدهد که از خانه ای که به صورت اجاره ای سکونت دارد (و در آن جا متولد و بزرگ نشده باشد)، در آینده به جای دیگری خواهد رفت، نمی تواند در آن منزل قصد توطن کند و نمازش در این خانه شکسته می شود. پس این طور بر می آید که اگر در شهر، در حال رفت و آمد روزمره باشد، دائم نمازش شکسته و روزه نمی تواند بگیرد و حتی در خانه نیز باید نماز را شکسته بخواند.
این جانب از اول ورودم به تهران که قصد اقامت نداشتم (از سال 56)؛ و تا چند ماه پیش که قصد اقامت در تهران کرده ام، کلاً نمازها را درست خوانده و روزه نیز گرفته ام. البته از چند روز پیش که حکم جدید امام را دیدم، نمازم را شکسته می خوانم. بدین وسیله تقاضامندم تکلیف مرا نسبت به نماز و روزه های گذشته و آینده روشن فرمایید.
بسمه تعالی، بعد از کبیره شدن تهران، قصد توطّن ـ که قصد سکونت دائم است ـ باید در یک محله باشد. چنانچه این قصد در یک محله برای شما
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 521
تحقق پیدا کرده و مدتی با این قصد در آن جا زندگی کرده اید، نماز و روزه تمام است. و در رفت و آمد، تا به حد مسافت شرعی نرسیده، حکم تمام باقی است.
[سؤال 2232] 1028
بسمه تعالی 14 / 1 / 1362
دفتر استفتائات امام امت، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
ضمن عرض سلام و آرزوی موفقیت برای آن برادران ارجمند، در راستای خط امام عزیز در حراست از دستاوردهای انقلاب خونبار اسلامی ایران، این جانب از نظر مسأله شرعی در رابطه با نماز و روزه ام، سؤالی دارم. امید است ـ ان شاء الله ـ حقیر را راهنمایی فرمایید.
1. مقلد حضرت امام امت، مدّ ظله هستم.
2. دانشجوی فارغ التحصیل هستم که الآن مدت 14 ماه است که در غیر از محل تولدم ـ در تهران ـ در نهادها به تحصیل و کار مشغولم.
3. خانۀ استیجاری ندارم و در خانۀ پدر زنم زندگی می کنم؛ و او مرا از خانه بیرون نکرده و نمی کند. ضمناً فاصلۀ محل کارم تا همین خانه 24 کیلومتر نیست.
4. تعهد با وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی نموده ام که به مدت 5 سال هر جا گفت بروم و چون تکلیف گزینش و وضعیت استخدام مشخص نیست، هم اکنون در تهران، در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار هستم.
5. محل تولدم روستای 3 فرسخی شهرستان اردستان است. و دوست ندارم و نیت ندارم در دراز مدت، در تهران بمانم. دوست دارم و نیت دارم ـ ان شاء الله ـ پس از استخدام، با جلب رضایت دولت اسلامی در وطن و زادگاه خود خدمت نمایم.
6. گاهی در صورت ضرورت، به شهر خودم و یا به شهرهای دیگر سفر می کنم.
استدعا دارم با توجه به تقلید از حضرت امام، مدّ ظله و بلاد کبیره بودن تهران و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 522
عدم نیت توطّن دوم در تهران، بفرمایید: تکلیف بنده از نظر نماز و روزه در تهران ـ فعلاً ـ چیست؟ شکسته است یا درست؟
بسمه تعالی، در تهران، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید و در وطن اصلی، نماز شما تمام است و می توانید در آن جا روزه بگیرید.
[سؤال 2233] 1029
بسمه تعالی
سلام علیکم ورحمة الله وبرکاته، پس از عرض سلام و ادعیه خالصانه؛ مستدعی است پاسخ مسائل ذیل را مرقوم فرمایید:
1. روی مبنای حضرت عالی که تهران را جزو شهرهای بزرگ، و مبدأ مسافت را از منزل می دانید، چنانچه کسی در خود شهر تهران به مقدار مسافت شرعی طی کند و از شهر خارج نشود، آیا نماز او قصر است یا تمام؟
بسمه تعالی، قصر است.
2. کسی که مثلاً در کرج سکونت دارد و هر روز از کرج به تهران می آید و در مؤسسه ای کار می کند و شغل او در آن مؤسسه رانندگی است که در تهران و حومه رفت و آمد می کند؛ نماز او در خود آن مؤسسه و خارج آن چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در خود مؤسسه تا اشتغال به رانندگی ندارد، شکسته است و در راهی که مشغول رانندگی است؛ چنانچه شغل او رانندگی به حد مسافت است، تمام بخواند.
3. کسی که غسل مسّ میت به عهده اش بوده و فراموش کرده و طواف نموده؛ آیا طواف و حج او چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، حج او صحیح است؛ ولی طواف اعاده دارد.
[سؤال 2234] 1030
بسمه تعالی
1. کسی که منزلش تهران است اگر به قصد طی مسافت شرعی از منزل خارج شود،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 523
وقتی از محل خود خارج می شود، نمازش شکسته است یا وقتی از محل های آخر تهران در مسیر حرکت عبور می کند؟
بسمه تعالی، مبدأ مسافت در تهران منزل است. ولی وقتی نماز شکسته می شود که از محله ای که منزل در آن است خارج شود.
[سؤال 2235]
2. کسی که تهران وطن او است، اگر یک سال در تهران در فلان محل زندگی کند و سال بعد در یک محل دیگر و سال بعد در محل دیگر وطن او کدام محل می باشد؟
بسمه تعالی، حکم وطن فقط در آن محله ای مترتب است که بنا دارد همیشه در آن محله زندگی کند.
3. برادرانی هستند که در سپاه کارشان گشت زنی می باشد. یعنی این که با اتومبیل در یک محدوده می گردند تا امنیت برقرار باشد و یا اگر به ضد انقلابی برخورد کردند دستگیر نمایند. حکم نماز و روزه شان به چه صورتی است؟ در فرض مسأله، تهران وطن ایشان است.
بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی است، نمازشان تمام و روزه صحیح است.
4. کسانی که در تعقیب افراد مشکوک روزانه به حد مسافت شرعی می روند و کارشان همین است، حکم نماز و روزه ایشان به چه صورتی می باشد؟
بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی برای تعقیب افراد مشکوک است، حکم همان است که در بالا ذکر شد؛ ولی اگر در یک امتداد کسی را تعقیب می کند، در صورتی که از اول کسی را قصد دارد در مقدار مسافت تعقیب کند، حکم مسافر دارد.
[سؤال 2236]
5. کسی که منزلش تهران است و قصد رفتن به قم را دارد، امروز به محل کار خود می رود با علم به این که فردا راهی قم می شود و شب را در محل کار خود می ماند، در محل کار حکم نماز و روزه چنین فردی چیست؟
بسمه تعالی، محل کار اگر وطن نیست و از منزل فاصله دارد در فرض
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 524
سؤال در محل کار حکم مسافر دارد.
6. کسانی که در سپاه جهت کامل نمودن گزارشات رسیده، روزانه به محل های مختلف تردد می نمایند و از حد مسافت شرعی گاه بیشتر و گاه کمتر می روند حکم نماز و روزه شان به چه صورت می باشد؟
بسمه تعالی، اگر کار او در مسافت شرعی به نحو دوره گردی است، نه در یکی دو محل معین؛ نمازش تمام و روزه صحیح است.
[سؤال 2237] 1031
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، دام ظله العالی
پس از تقدیم عرض سلام و آرزوی سلامتی و طول عمر برای امام عزیزمان، امید است همواره در زیر سایۀ حضرت مهدی (عج) و تحت رهبری های امام امت موفق و پیروز باشید.
خواهشمند است در مورد سؤال های زیر ما را راهنمایی فرمایید.
1. امام در فتوایی که در ماهنامۀ پاسدار اسلام، خرداد 61، صفحه 5 چاپ شده بود، در جواب این سؤال که «کسی که تهران وطن او است و هر روز بدون آن که از شهر خارج شود، چهار فرسنگ شرعی یا بیشتر راه می رود، آیا چنین شخصی مسافر محسوب می شود یا خیر؟» فرموده اند: «با پیمودن مسافت شرعی، ولو در داخل شهر حکم مسافر دارد». حال سؤال ما این گونه مطرح می شود: ما که ساکن اصفهان هستیم، ولی در شهرستان فلاورجان ـ 18 کیلومتری اصفهان ـ کار می کنیم، آیا مسافر محسوب می شویم یا خیر؛ با توجه به این که از منزلمان تا پایان شهر، ده کیلومتر فاصله هست و مجموعاً از منزلمان تا محل کار 28 کیلومتر فاصله هست؟ و به طور کلی، آیا در مسافرت به بیرون شهر، مبدأ، منزل انسان است یا بیرون شهر؟
2. در همین مجله (با توجه به سؤال 1) چاپ شده که با پیمودن مسافت شرعی ولو در داخل شهر، انسان حکم مسافر دارد؛ لطفاً بفرمایید: این فتوا مربوط به قبل از ظهر است یا بعد از ظهر؟ و اگر کسی این مسافت را پیمود، تا کی مسافر محسوب می شود؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 525
3. وطن دوم برای یک نفر در چه صورت و تحت چه شرایطی محسوب می شود؟
بسمه تعالی، حکم مزبور، مخصوص شهرهای بزرگ خارق العاده مثل تهران است؛ و در مثل اصفهان، مبدأ مسافت از آخر شهر حساب می شود که اگر تا محل کار به مقدار چهار فرسخ شرعی نباشد حکم سفر ندارد؛ و در ترتب حکم سفر فرقی بین قبل از ظهر و بعد از ظهر نیست؛ ولی اگر بعد از ظهر از وطن یا محل اقامت در حال روزه بودن سفر کند روزه صحیح است؛ و در اتخاذ وطن دوم، خریدن ملک یا ماندن شش ماه شرط نیست؛ ولی علاوه بر قصد ماندن دائمی باید مدتی در آن جا بماند که عرفاً صدق کند اهل آن جا شده است.
[سؤال 2238] ----> 813
2. إنّ الشخص المرتبط بوظیفة حکومیة فی طهران، ویقع محلّ سکناه فی محلّة ودائرته فی محلّة اُخری (المحلاّت فی طهران متصلة) هل إنّ علیه أن ینوی الإقامة من أجل أن تکون صلاته تامة؟
بسمه تعالی، لا یجب علیه قصد الإقامة؛ نعم لو نوی الإقامة یجب علیه إتمام الصلاة.
[سؤال 2239] 1032
بسمه تعالی 18 / 4 / 1361
دفتر امام خمینی، جماران
نظر به این که اخیراً مسأله ای به فتوای امام خمینی در جامعه پخش شده است که کمی مبهم است، لذا خواهشمند است که این فتوا را شرح دهید:
1. اگر شخصی از منزل خود حرکت کند و بخواهد به جایی برود، این شش فرسخ، از منزل حساب می شود یا از دیوار شهر یا از محل کار؟ به عبارت دیگر: مبدأ را ذکر کنید؟ (البته در بلاد کبیره)
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 526
بسمه تعالی، مبدأ مسافت در بلاد کبیره، منزل است و مسافت شرعی، هشت فرسخ است ولو به این نحو که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد.
[سؤال 2240]
2. آیا تهران جزو بلاد کبیره است یا نه؟
بسمه تعالی، تهران از بلاد کبیره است.
3. این شش فرسخ که از مبدأ حساب می گردد آیا مسیر مستقیم است (هوایی) یا آنچه را که راه می رود، خواهد بود؟ برای روشن شدن: مثلاً روزی اگر بخواهم به محل کار خود بروم، اگر از یک مسیر بروم 18 کیلومتر می شود ولی اگر از مسیر دیگری بروم 27 کیلومتر، تکلیف در این جا چگونه است؟
بسمه تعالی، گذشت که مسافت شرعی هشت فرسخ است و میزان، راهی است که شخص می رود.
4. حال اگر محل کار شخصی از منزل وی مثلاً 15 کیلومتر باشد و بعد از این که به محل کار خود آمد از همین جا ـ یعنی محل کار خود ـ به مأموریتی برود و مثلاً از محل کار خود 15 کیلومتر دور شود (نه به طرف منزل خود) و دوباره به محل کار خود برگردد یا بخواهد در همان جایی که به مأموریت رفته نماز بخواند، آیا نماز وی شکسته است یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور، نماز شکسته نمی شود.
5. اگر محل کار شخصی از منزل وی شش فرسخ بیشتر باشد و کار وی همیشه همین باشد، به طوری که نتواند کار خود را تعطیل کند، این شخص چگونه می بایست در طول سال، روزۀ خود را بگیرد؟
بسمه تعالی، مسافت شرعی هشت فرسخ است و چنین شخصی حکم مسافر دارد و قضای روزه ها را نباید از سال بعد عقب بیندازد.
6. چهار فرسخ شرعی چند کیلومتر است؟
بسمه تعالی، چهار فرسخ، تقریباً 5 / 22 کیلومتر است.
[سؤال 2241] 1033
بسمه تعالی 2 / 3 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب، متع الله المسلمین بطول بقائه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 527
حضرت عالی در پاسخ یکی از مسائل فرموده اید:
«مبدأ مسافت در بلاد کبیره مثل تهران، منزل است و کسی که تهران وطن او نیست و هر روز از محل سکونت و حدود آن خارج می شود برای کار، نمی تواند قصد اقامه نماید و حکم مسافر را دارد و چنانچه بر خلاف عمل کرده باید قضا نماید».
خواهشمند است میزان حدود را مشخص فرمایید.
بسمه تعالی، تشخیص حدود با عرف است.
[سؤال 2242] ----> 7416
2. بلاد کبیره چگونه بلادی است؟ یعنی بلاد کبیره با دیگر بلاد، چگونه و تحت چه شرایطی قابل تمییز از یکدیگر می باشند؟
بسمه تعالی، تشخیص آن با عرف است.
[سؤال 2243] 1034
بسمه تعالی
ضمن عرض تبریک پیروزی های اخیر و موفقیت در کارهایتان؛ چند سؤال داشتم:
1. کسانی که در تهران زندگی می کنند و محل کارشان از منزل بیش از 4 فرسخ است، نماز و روزۀ آنان چطور است؟ و اگر کامل خوانده باشند یا شکسته، آیا باید قضای آن را به جا آورند یا خیر؟
بسمه تعالی، در محل کار، شکسته است و آنچه برخلاف شده باید قضا شوند و اگر محل زندگی، وطن او است، در آن جا تمام بخواند.
[سؤال 2244]
2. کسانی که اهل شهری دیگر هستند و محل خدمتشان این جا است (تهران) آیا وقتی قصد ده روز کردند و بعد از آن در تهران خواستند گردش کنند و دوباره به محل خدمتشان برگردند (که البته محل خدمت، حوالی و اطراف تهران باشد؛ مثل لویزان و اوین) آیا باید درست بخوانند نماز را یا شکسته؟ و اگر دوباره قصد ده روز کنند با
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 528
این که می دانند ده روز در آن محل که بوده اند، نمی مانند و به تهران برای گردش خواهند آمد، نماز را چطور باید بخوانند؟
بسمه تعالی، اگر نمی دانند که ده روز می مانند یا می دانند که نمی مانند، نمی توانند قصد کنند و اگر بعد از قصد و ماندن ده روز، باز به مسافت بروند مجدداً باید قصد کنند یا قصر بخوانند.
3. آیا پدری که به جمهوری اسلامی عقیده ای ندارد و اصلاً به اسلام مؤمن نیست، رابطۀ با او باید چطور باشد؟ آیا می توان در خانۀ او بود و با او هم صحبت شد یا خیر و چرا؟
بسمه تعالی، با احترام ارشادش کنند.
[سؤال 2245] 1035
بسمه تعالی 5 / 7 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
محترماً خواهشمند است به مسأله شرعی ذیل پاسخ بفرمایید:
1. زادگاه این جانب شهر اصفهان می باشد که دو سال است جهت کار به تهران آمده و در حوالی پُل ستارخان (تاج سابق) سکونت دارم و محل کارم واقع در میدان امام خمینی (توپ خانۀ سابق) می باشد؛ با توجه به این که قصد دارم در تهران بمانم و همچنین با توجه به این که فاصلۀ دو مکان مذکور کمتر از 22 کیلومتر می باشد آیا نماز بنده بایستی تمام یا قصر خوانده شود؟
بسمه تعالی، اگر در محلۀ سکونت، قصد زندگی دائمی دارید، در فرض مرقوم، نماز تمام است.
2. در آخر سال شرعی 31 / 6 / 1361 که باید خمس را حساب کرد، من 5000 تومان داشتم که در 1 / 7 / 1361، 3000 تومان از بدهکاری ام را پرداخت کردم، آیا به ما ترکه خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، مقصود از سؤال روشن نیست.
3. اگر نماز شکسته از انسان قضا شود بعد از رسیدن به وطن قضای نماز بایستی کامل یا شکسته خوانده شود؟
بسمه تعالی، نمازی که در سفر فوت شده باید شکسته قضا شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 529
[سؤال 2246] ----> 5431
2. من یک شخص کاسبی هستم ودر بازار مغازه دارم. منزلم در شمیرانات تهران می باشد؛ برای رسیدن به محل کارم می بایست مسافت 22 کیلومتر را درشهر طی کنم. آیا روزه ونماز بنده کامل است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر محلی که منزل شما در آن است وطن شما است، در فرض سؤال، نماز تمام و روزه صحیح است.
[سؤال 2247] 1036
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی علی رؤوس المسلمین
با سلام به روح خدا، خمینی کبیر، نایب بر حق مهدی (عج)
خواهشمندم سؤالات زیر را به برادر خود پاسخ بفرمایید.
فرض این است که این جانب در تهران به دنیا آمده ام و 25 سال در یک محله زندگی کرده ام. پس از ازدواج از خانواده و پدر و مادرم جدا شدم و در همان تهران زندگی می کنم و فاصله ام نیز با خانۀ پدرم کمتر از 5 / 22 کیلومتر است ولی در محل جدید و به طور کلی تهران هم، قصد ماندن تا آخر عمر ندارم؛ یعنی به علل شغلی و این که محل جدید هم ملک خودم نیست و موقتی است نخواهم توانست. موضوع مهم دیگر این که در تمام مدتی که در محل جدید هستیم، نتوانسته ام ده روز متوالی اقامت داشته باشم و حاضر شدن به کار و درس و غیره فعلاً قصد اقامت ده روزه را غیر ممکن می سازد و حتماً رفت و آمد طولانی (حدود نصف روز و بیشتر) لازم می شود.
1. وضع نمازهای چهار رکعتی بنده چه می شود، قصر یا تمام؟
2. نذر دارم که روزه هایی در طول ماه بگیرم، این ها چه می شود؟ آن ها که گرفته ام و نذرم چه می شود؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 530
3. روزه های ماه رمضان این جانب چگونه بوده و اعاده (قضا) لازم دارد یا ندارد؟
بسمه تعالی، 1 و 2 و 3، در فرض مسأله محدودۀ تهران در زمان تولد، وطن محسوب است و رفت و آمد در خارج تا کمتر از 5 / 22 کیلومتر سبب قصر نماز نمی شود.
4. اگر انگور و آب انگوری که برای سرکه انداختن در ظرفی انباشته شده، به جوش بیاید و بعد هم ثابت نشود که مست کننده بوده و سپس تبدیل به سرکه بشود، معمولاً (مستفاد از مسائل 113 و 202 و 211 رسالۀ امام مدّ ظله) پاک می شود و حتی ظرفش و چیزی که روی آن انداختند نیز پاک می شود. ولی اگر انگور با ساقه اش (اسکلت خوشۀ انگور که دانه ها به آن متصلند) با هم مصرف شده باشد و چنانچه ثابت شود که مست کننده بوده و نجس شده، پس از سرکه شدن آیا چوب ها و ساقه های انگور هم پاک می شود یا نه؟
بسمه تعالی، پاک می شود.
[سؤال 2248]
5. آیا صحیح است که اگر کسی از شهرستان به تهران که وطن اوست برگشت یا از سفری که نماز چهار رکعتی را قصر می کند برگشت به تهران باید به محله اش بیاید تا بعد بتواند نمازش را تمام کند یا بتواند روزه بگیرد (قبل از ظهر بیاید)؟ و اگر به محله اش برنگردد وضع نماز و روزه اش چه می شود؟
بسمه تعالی، اگر به محلی که وطن اوست برنگردد، در فرض مسأله حکم مسافر را دارد.
[سؤال 2249]
6. از نقطه ای به نقطۀ دیگر تهران که بیش از 5 / 22 کیلومتر می شود آیا باعث می شود که اگر نقطه شروع وطن باشد در نقطه ثانی نماز شکسته شود؟
بسمه تعالی، نماز شکسته می شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 531
[سؤال 2250] 1037
بسمه تعالی 28 / 9 / 1361
محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی
سلام علیکم؛ با التماس دعای خیر، سؤالی به شرح زیر دارم:
ما سربازان آموزشی هستیم که در حدود دو ماه قبل، از اصفهان به تهران اعزام شده ایم و وطن اصلی ما اصفهان است و هفته ای یکی دو بار هم به مرخصی داخل شهر تهران می رویم و معمولاً هم معلوم نیست که چه مقدار از پادگان و برای چند ساعت دور می شویم و ممکن است ماهی یک بار هم به اصفهان برویم؛ ضمناً خدمت دو سالۀ ما نیز ـ ان شاء الله ـ در همین پادگان است. لطفاً توضیح بفرمایید که نمازهای ما در این پادگان، در اصفهان، در بین راه تهران ـ اصفهان و در داخل تهران وقتی به اندازۀ مسافت شرعی از پادگان دور می شویم به چه صورت است؛ یعنی تمام باید خوانده شود یا قصر؟ و چون تا به حال چندین جواب متفاوت به ما داده اند و ما را گیج کرده اند خواهشمند است در این مورد دقیقاً پاسخ بدهید.
بسمه تعالی، در اصفهان نماز شما تمام است و در بین راه باید شکسته بخوانید و همچنین در تهران، بدون قصد اقامۀ ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2251] 1038
بسمه تعالی
پس از سلام؛ به عرض می رسانم: محل کار من در تهران و منزلی که در آن زندگی می کنم در فاصلۀ 35 کیلومتری تهران است، زمانی که در تهران هستم تکلیف نماز و روزۀ من چیست؟ آیا شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن، جبران روزه را چگونه به جای آورم؟
ضمناً اگر متولد تهران بوده و خیال برگشتن به تهران را هم بعد از چند سال داشته
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 532
باشم، در این صورت تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، در غیر وطن، حکم مسافر دارید و در فرض تولد در تهران قبل از کبیره شدن آن، تمام محدودۀ تهران سابق وطن شما است و تا از آن اعراض نکرده اید حکم وطن باقی است.
[سؤال 2252] 1039
بسمه تعالی
با درود بر امام خمینی و شهیدان راه حق و حقیقت
1. کسی که در محلی متولد شده باشد و آن محل را ترک کند و به محل دیگر برود و خانه اش هم اجاره ای باشد، آیا نمازش را باید شکسته بخواند یا نه؟ لطفاً تا حدودی شرح دهید. مثلاً محل تولد، خیابان خراسان بوده و محل فعلی، نارمک که در آن هستیم و خانه هم اجاره ای است، آیا در این حالت، نماز شکسته است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر قبل از کبیره شدن تهران، متولد شده و محلۀ جدید در آن وقت بوده و اعراض از وطن هم نکرده، نمازش تمام است.
2. فتوای اخیر امام راجع به 22 کیلومتر از محل دور شدن، دربارۀ نماز و روزه چیست؟
بسمه تعالی، مقدار مسافت، 5 / 22 رفتن با برگشتن آن است و احکام آن در رسالۀ عملیه ذکر شده است.
3. مسلمانی که نماز نمی خواند آیا نجس است یا نه؟ (مسلمان شناسنامه ای) اگر بله، چرا؟
بسمه تعالی، اگر منکر خدا یا رسول یا یکی از ضروریات دین نیست، پاک است.
[سؤال 2253] 1040
بسم الله الرحمن الرحیم
والحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی أشرف الخلق محمد وعلی آله الطاهرین.
حضرة الإمام العظیم والقائد الملهم والمرجع الدینی الأعلی، سیدنا ومولانا، آیة الله العظمی روح الله الموسوی الخمینی أرواحنا له الفداء. بعد أسمی التحیّات وأحرّ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 533
الأشواق للثم یدیکم المبارکتین و التشرف بخدمة أعتابکم المقدّسة، نرفع إلیکم هذه الاستفتائات، راجین التفضل علینا بالإجابة ودمتم سالمین للاُمّة والمستضعفین.
1. إذا انتقل شخص من مکان إلی آخر بینهما مسافة فی مدینةٍ واحدة کطهران، فهل یقصر أو یتمّ؟
بسم الله الرحمن الرحیم، فی البلدان الکبار الخارق للعادة یقصر إذا توفّر فیه شروط السفر.
2. صلاة ما فی الذمة رجاء المطلوبیة، هل تصحّ مع الجماعة أم لا؟
بسم الله الرحمن الرحیم، تصحّ مأموماً لا إماماً؛ فلا یصحّ للغیر أن یقتدی به فی مثل تلک الصلاة.
3. إذا دخل شخص فی الصلاة بنیّة الجمعة، ثمّ تبین أنّها لیست جمعة، فهل تصحّ صلاته لو غیّر النیة أم لا وکذا العکس؟
بسم الله الرحمن الرحیم، فی تصحیح الصلاة المذکورة بالعدول فی النیّة إشکال، والأحوط إتمامها، ثمّ إعادتها.
4. ما هی حدود طاعة الوالدین، وهل یجب طاعتهما فی تطلیق زوجته؟
بسم الله الرحمن الرحیم، لا تجب طاعتهما فی تطلیق الزوجة.
5. هل یجب استئذان الوالدین فی الذهاب إلی الجبهة فیما لو لم یکن الذهاب إلیها واجباً عینیاً؟ وإذا احتمل أنّهما لا یقبلان فما حکمه؟ ولو قَبِل أحدهما ـ الاُمّ أو الأب، ـ فما حکمه؟
بسم الله الرحمن الرحیم، ما دامت جبهات الدفاع بحاجة إلی المقاتلین والمعاونین، تجب المشارکة فیها وإن لم یأذن له الأبوان.
6. هل یجب تنبیه النائم للصلاة أم لا؟
بسمه تعالی، لا یجب؛ إلاّ إذا کان المکلّف مسؤولاً فی حثّ الغیر علی إقامة الصلاة، کالوالدین بالنسبة لأولاده الذین تحت تکفّله.
7. إذا ماتت حامل و غسّلت، ثمّ أسقطت بعد الغسل، فهل یجب تغسیلها غسل النفاس؟ وهل یجب تغسیل السقط المتجاوز أربعة أشهر غسل الأموات؟
بسم الله الرحمن الرحیم، لا یجب تجدید غسلها ولکن یجب تغسیل السقط إنْ تمّ له أربعة أشهر.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 534
8. ما حکم ماء الشعیر الذی یباع فی أسواق الجمهوریة الإسلامیة؟
بسم الله الرحمن الرحیم، إذا کان من مصادیق ما یسمّی بالفقّاع، یحرم بیعه وشربه.
9. ما حکم من نوی الإقامة فی بلدٍ خرج منها إلی ما دون المسافة بعد صلاة رباعیة واحدة، ثمّ عاد، فهل یحتاج إلی نیّة جدیدة فی صورة بقائه خارج البلد أکثر من ساعتین ولم یکن فی نیّته بدایةً الخروج؟
بسم الله الرحمن الرحیم، لا تبطل الإقامة بعد ما تحققت علی الوجه الصحیح إلاّ بالسفر الشرعی.
10. إذا قطعت الید الیسری، فهل یسقط مسح الرجل الیسری فی الوضوء؟
بسم الله تعالی، یجب فی مفروض السؤال، مسح الرجلین بالید الباقیه.
11. إذا تبیّن بطلان صلاة الإمام، فهل تبطل صلاة المأمومین؟ وإذا کانت باطلة، فهل یجب علیه أن یخبرهم؟
بسم الله الرحمن الرحیم، صلاتهم محکومة بالصحّة؛ ولا یجب علی الإمام أن یخبرهم ببطلان صلاة نفسه.
[سؤال 2254] 1041
بسمه تعالی 18 / 10 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی روح الله الموسوی الخمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، متع الله المسلمین بطول بقائه الشریف
لطفاً بذل عنایت فرموده، جواب سؤال ذیل را مرقوم فرمایید:
این جانب از سال 1357 جهت ادامۀ تحصیل به تهران آمده ام و از همان ابتدا، تهران را به عنوان موطن دوم اختیار نموده ام ولیکن در این شهر اجاره نشین هستم و از خود مسکنی ندارم و هر موقعی که موجر بگوید بایستی منزل فعلی را تخلیه کنم.
اولاً، با توجه به مشخصات فوق الذکر آیا نمازهای بنده قصر است و یا خیر؟
ثانیاً، اگر نمازهای بنده قصر بوده ولیکن تا کنون تمام خوانده باشم، آیا نمازهای قبلی را بایستی قضا کنم یا خیر؟
بسمه تعالی، قصد توطّن در مجموع تهران صحیح نیست و در مفروض
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 535
سؤال، بدون قصد اقامۀ ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید و آنچه برخلاف عمل کرده اید را باید قضا نمایید.
[سؤال 2255] ----> 6871
3. کسی که وطنش تهران است و فعلاً به ضرورت شغلی در قم ساکن شده است از نظر نماز چه تکلیفی دارد؟
بسمه تعالی، در غیر محدودۀ وطن او در تهران و در قم حکم مسافر دارد.
[سؤال 2256] 1042
بسمه تعالی
السلام علیکم، لطفاً به امام بدهید تا پاسخ فرمایند و اگر ندهید مدیون هستید.
اگر کسی که برای تحصیل به تهران آمده و قصد ماندن در تهران را ندارد، برای روزه و نماز تمام، قصد ده روز می کند، در این مدت ده روز چه مسافتی از محل سکونتش می تواند خارج شود؟ لطفاً این مسافت را بر حسب کیلومتر بیان فرمایید.
بسمه تعالی، باید قصد کند که در یک محله بماند و از حدود عرفی آن خارج نشود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 536