بلاد کبیره (سؤالهای 2120ـ2179)

‏‏[سؤال 2120]‏‏ ‏ ‏ 956‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود و سلام بر رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی و با درود و سلام بر شهیدان راه‏‎ ‎‏حق و با درود بر امت شهیدپرور، سلام علیکم‏

‏‏به استحضار می رسانم این جانب مدت دو ماه است که از شهرستان به تهران آمده ام‏‎ ‎‏و در تهران مشغول کار می باشم و تصمیم قطعی هم نمی توانم بگیرم که حتماً در تهران‏‎ ‎‏می مانم ولی امکان دارد بعد از مدتی، دوباره به شهرستان برگردم و یا مدت زیادی‏‎ ‎‏این جا بمانم، در هر حال تهران وطن این جانب محسوب نمی گردد؛ خواهشمند است‏
‏‎

‎‏فتوای آن حضرت را در مورد نماز این جانب بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، نماز شما شکسته است؛ مگر بتوانید در یک محله قصد اقامت‏‎ ‎‏ده روز بدون خروج از آن بنمایید که اتمام نماز واجب می شود و رفت و‏‎ ‎‏آمد تا کمتر از چهار فرسخ، ضرر ندارد.‏

‏‏[سؤال 2121]‏‏ ‏ ‏ 957‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از سلام؛ خواهشمندم فتوای امام خمینی را در مورد نماز و روزه و وضعیت‏‎ ‎‏وطن و مسافر بودنِ شخصی با مشخصات ذیل را در پایین ورقه مرقوم بفرمایید:‏

‏‏1. اهل شهر همدان است.‏

‏‏2. مدت ده سال است که در تهران سکونت دارد، شش سال در خوابگاه دانشگاه‏‎ ‎‏تهران و چهار سال اخیر پس از تأهل، در منزل استیجاری.‏

‏‏3. هیچ وقت بیش از دو ماه به طور متوالی هر روز در تهران نبوده است.‏

‏‏4. در حال حاضر دورۀ تحصیل دانشگاهی وی به اتمام رسیده است و خدمت‏‎ ‎‏سربازی را در تهران می گذراند.‏

‏‏5. هیچ گونه قصدی برای برگشت به همدان یا ماندن در تهران یا کار در هر شهر‏‎ ‎‏دیگر کشور ندارد و ممکن است پس از خاتمۀ خدمت، در هر جای مملکت مشغول‏‎ ‎‏کار و زندگی شود. و من الله‌ التوفیق و علیه التکلان‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، شخص مشار الیه در تهران حکم مسافر دارد‏‎ ‎‏و بدون قصد اقامت ده روز در یک محل، نماز و روزه قصر است.‏

‏‏[سؤال 2122]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 7060‏

‏‏3. شخصی منزلش در ساوه است و محل کارش تهران؛ حال برای ماه رمضان‏‎ ‎‏می خواهد بیاید نزدیک محل کارش، که از منزلی که کرایه می کند برای یک ماه، تا محل‏‎ ‎‏کارش 4 الی 6 کیلومتر فاصله دارد. آیا می تواند قصد اقامه کند که روزه بگیرد و هر روز‏
‏‎

‎‏سرکارش هم برود و عصر برگردد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منزل و محل کارش در یک محله باشد مانع ندارد؛ ولی اگر‏‎ ‎‏در دو محله است، در صورتی می تواند روزه بگیرد که ده روز در یکی از دو‏‎ ‎‏محل قصد ده روز کند، که در این صورت بعد از ده روز می تواند هر روز‏‎ ‎‏فاصلۀ مزبور را طی کند.‏

‏‏[سؤال 2123]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1380‏

‏‏2. نماز و روزۀ من در محل کار، در صورتی که کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 و یا بیشتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22‏‎ ‎‏باشد چگونه است در هر دو صورت؟ نماز و روزۀ من در منزل تهران چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر نتوانید قصد اقامت ده روز در یک محلۀ تهران بنمایید،‏‎ ‎‏نماز در محل کار و محل سکونت شکسته است؛ و در صورت تحقق قصد‏‎ ‎‏اقامت در یک محله، رفت و آمد تا کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 مضر نیست.‏

‏‏[سؤال 2124]‏‏ ‏ ‏ 958‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 4 / 1361‏

‏‏با سلام به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و رهبر مستضعفان جهان و با درود به‏‎ ‎‏مسئولان پاسخ به سؤالات دفتر امام، مشکل شرعی خود را که واقعاً برایم مسأله ای‏‎ ‎‏شده برایتان مطرح کرده و استدعای راهنمایی کامل دارم.‏

‏‏این جانب متولد و بزرگ شدۀ بابل، حدود نه ماه است که به تهران آمده و به قصد‏‎ ‎‏کارکردن و ماندگار شدن در این جا ماندم، ولی قصد ده روز نکردم؛ فقط قصد ماندن به‏‎ ‎‏مدت نامعلوم و دراز و شاید تا ابد را کرده و نمازم را کامل می خواندم و اکنون که نیمی‏‎ ‎‏از ماه مبارک رمضان هم می گذرد، روزه ام را می گیرم؛ دو ـ سه روزی است که دو تا از‏‎ ‎‏برادران سپاه پاسداران که از دوستان نزدیک و همشهری بوده و در این جا به سر‏‎ ‎‏می برند مطلبی را به من گفتند که باعث تشتت خاطر شد؛ ایشان گفتند: حتماً باید برای‏‎ ‎‏یک بار قصد ده روز کرده و در این مدت، در یک محل بمانی؛ یعنی یا در محل کارت‏
‏‎

‎‏ده روز می مانی و یا ده روز مرخصی گرفته و در محل سکونتت می مانی؛ در صورتی‏‎ ‎‏که هیچ یک از این دو کار برایم مقدور نیست؛ زیرا مدت هفت ماه است که مشغول به‏‎ ‎‏کار شده و از مرخصی ها استفاده کردم و دیگر هیچ مرخصی ندارم که ده روز در خانه‏‎ ‎‏بمانم و از طرفی، ده روز در محل کار ماندن هم برای کسی مقدور نیست که برای من‏‎ ‎‏باشد، جز ادارات و جاهایی که محل خواب و استراحت داشته و اجازۀ ماندن نیز به او‏‎ ‎‏بدهند.‏

‏‏در ضمن برادران پاسدار ما نیز قبلاً دچار همین مشکل شده و نامه ای به دفتر امام‏‎ ‎‏نوشته و سؤال را مطرح کرده و جواب کتبی برایشان آمده و بنده نیز آن را خواندم و‏‎ ‎‏مسأله ای برایم مبهم مانده که منظور از ده روز در یک محل ماندن، به چه طریق است؟‏‎ ‎‏یعنی تا چه شعاعی از نظر شرعی مجاز است و می توان رفت؟ آیا من که محل کارم‏‎ ‎‏حدود سه یا چهار کیلومتر با منزلمان فاصله دارد، در این مدت می توانم صبح سر کار‏‎ ‎‏رفته و بعد از ظهر به منزل برگردم یا نه؟ لطفاً راه های موجود را توضیح داده و برایم‏‎ ‎‏ارسال دارید.‏

‏‏بسمه تعالی، میزان در وحدت محله، نظر عرف است و کسی که قصد دارد‏‎ ‎‏هر روزه از محل اقامت تا خارج از حد ترخص آن محله، خارج شود، نیت‏‎ ‎‏اقامت او صحیح نیست و حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2125]‏‏ ‏ ‏ 959‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با سلام به خدمت رهبر کبیر انقلاب، امام امت، خمینی کبیر وشهدا و خانوادۀ‏‎ ‎‏شهدا.‏

‏‏معروض می دارم که این جانب سؤالی دربارۀ مسألۀ مسافر و وطن اختیارکردن‏‎ ‎‏داشتم که تا حالا هرچه تلاش کرده ام، به نتیجه نرسیده ام. برای این که بهتر مفهوم شود،‏‎ ‎‏شرح زندگی خود را از وقتی که به تهران آمده ام شروع می کنم: ‏

‏
‏‎

‎‏این جانب در سال 49 ـ 50 به تهران آمدم؛ اما خانه و خانواده و وطنم در روستا بود.‏‎ ‎‏من در آن سال به مدت 6 ماه در تهران کار کردم، دوباره رفتم دهات؛ چند روزی در‏‎ ‎‏روستا ماندم، دوباره برگشتم تهران. به همین ترتیب ادامه داشت تا سال 56. البته بعضی‏‎ ‎‏مواقع دو ماه، سه ماه در روستا می ماندم و ازدواج هم در روستا کردم.‏

‏‏ولی در سال 59 ـ 60 به خاطر علاقه ای که به سپاه پاسداران داشتم به عضویت‏‎ ‎‏سپاه درآمدم و چون دیگر نمی توانستم به روستا بروم، زن و مادرم که در روستا بودند‏‎ ‎‏آن ها را هم تهران آوردم و خانه ای اجاره کردم؛ ولی قصد همیشه ماندن در تهران‏‎ ‎‏نکرده بودم. ‏

‏‏به خاطر این که دیگر خانواده ام را به تهران آورده ام، تهران را در نظر خود، وطن‏‎ ‎‏محسوب می کردم و نماز تمام می خواندم؛ ولی چندی است‏‎ ‎‏متوجه شده ام تا قصد‏‎ ‎‏نکنم که تهران وطنم باشد، وطن محسوب نمی شود و این را یادآور شوم که چون هیچ‏‎ ‎‏وقت در یک جا نیستم، نمی توانم حتی قصد ده روز کنم، 24 ساعت مثلاً به 18‏‎ ‎‏کیلومتری یا 20 کیلومتری می روم و 24 ساعت خانه هستم و من یک مدتی نماز را‏‎ ‎‏جمع خواندم و بعد از مدتی فقط شکسته خواندم، باز دوباره درست می خوانم و روزه‏‎ ‎‏را هم سال پیش ـ چون جبهه بودم ـ نگرفتم و امسال هم گرفتم، ولی نمی دانم درست‏‎ ‎‏است یا نه؟ و تا حالا چندین دفعه از دفتر امام سؤال کرده ام، از روحانی های متعدد‏‎ ‎‏سؤال کرده ام، ولی به نتیجه نرسیده ام. ‏

‏‏ای امام عزیز، رهبر عزیز و مرجع تقلید شیعیان جهان، من مدتی است در‏‎ ‎‏بلاتکلیفی مانده ام، خواهش می کنم جواب نامۀ ما را با مُهر خودتان بفرستید که من‏‎ ‎‏خاطر جمع شوم. ‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، حکم مسافر دارید؛ مگر این که در یک محله‏‎ ‎‏قصد زندگی دائمی نمایید و یا این که قصد اقامت ده روز نمایید که در این‏‎ ‎‏صورت، تا سفر شرعی پیش نیامده نماز و روزه تمام است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2126]‏‏ ‏ ‏ 960‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، مرجع عالی قدر‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله ‏

‏‏این جانب را برای انجام خدمت سربازی به تهران آوردند و در پادگان قصد ده روز‏‎ ‎‏ماندن نمودم و ماه رمضان را روزه گرفتم و نماز را درست خواندم؛ ولی دو ـ سه روز‏‎ ‎‏یک مرتبه به منزل بستگانم می رفتم که حدود 15 ـ 16 کیلومتر تا پادگان فاصله داشت و‏‎ ‎‏روز بعد بر می گشتم و از فتوای جدید امام که تهران بلد کبیره است اطلاع نداشتم و به‏‎ ‎‏همان فتوای قبلی نماز را درست خواندم و روزه هم گرفتم. تقاضا دارم تعیین فرمایید:‏‎ ‎‏تکلیف روزه و نمازهای خوانده شده چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از اول قصد داشتید در دو محله ده روز بمانید قصد اقامت‏‎ ‎‏صحیح نیست و حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2127]‏‏ ‏ ‏ 961‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 10 / 1360‏

‏‏حضور مبارک حضرت مستطاب آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله الشریف ‏

‏‏با تقدیم سلام و تحیات وافره؛ مسائل ذیل را جواب مرقوم فرمایید، جزاکم الله‌ عن‏‎ ‎‏الاسلام و اهله خیراً.‏

‏‏1. اشخاصی مانند نمایندگان مجلس که موقتاً در تهران هستند، اگر مسکن آن ها‏‎ ‎‏جنب دانشگاه تهران باشد و محل کار آن ها مجلس در صورت قصد عشره نماز ایشان‏‎ ‎‏قصر است یا تمام؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محل سکونت و محل کار در یک محله است، قصد اقامت‏‎ ‎‏عشره متحقق می شود وگرنه محقّق نیست.‏

‏‏2. شخصی که حساب سال جهت تخمیس دارد و سرمایه اش مخمس است، اگر چند سال قبل منزلی‏‎ ‎‏دو طبقه ساخته که یک طبقه اش مورد احتیاج او است و یک طبقه هم زیادی است و اجاره داده و سر‏
‏‎

‎‏سال قسمت زیادی را تخمیس ننموده، فعلاً فقط خمس قیمت خرج شده جهت احداث طبقه مزبور به‏‎ ‎‏عهده او است یا خمس قیمت روز را باید بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس قیمت روز را باید بپردازد.‏

‏‏3. شخصی اتومبیل سواری تخمیس شده خود را می فروشد و اتومبیل جدیدی با قیمت بیشتر در بین‏‎ ‎‏سال می خرد و بعد هم به قیمت آن افزوده می شود؛ سر سال چه مقدار باید خمس آن را بدهد؟ قیمت‏‎ ‎‏خریده شده یا قیمت روز؟‏

‏‏بسمه تعالی، به نسبت پول غیر مخمس که برای آن داده، به قیمت روز خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 2128]‏‏ ‏ ‏ 962‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم رهبر جهان اسلام، امید مستضعفان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، روحی له الفداء‏

‏‏بنده دانشجویی هستم شهرستانی و فعلاً ساکن تهران، که در تهران قصد توطّن‏‎ ‎‏ندارم و فاصلۀ محل سکونتم با محل کار، حدوداً ده کیلومتر است؛ همه روزه این‏‎ ‎‏فاصله را طی می کنم و چند سال باید به این نحو زندگی کنم؛ طبق فتوای مبارک‏‎ ‎‏اخیرتان نمازم شکسته است. آیا تکلیف روزۀ قضایی که دارم و روزۀ ماه مبارک‏‎ ‎‏رمضان که ان شاء الله‌ می آید چه می شود؟ ضمناً حتی ده روز، در یک محل ساکن‏‎ ‎‏نیستم. خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نماز شما شکسته است و نمی توانید روزه‏‎ ‎‏بگیرید؛ ولی اگر در یکی از دو محل با قصد ده روز بمانید، بعد از آن مدت،‏‎ ‎‏هر روز هم که در دو محل مذکور رفت و آمد کنید، نماز شما تمام است و‏‎ ‎‏می توانید روزه بگیرید؛ مگر آن که سفر جدیدی بنمایید.‏

‏‏[سؤال 2129]‏‏ ‏ ‏ 963‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 8 / 1361‏

‏‏حضور مرجع و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی‏

‏
‏‎

‎‏ضمن عرض سلام و قدردانی از زحمات بی دریغتان برای اسلام و انقلاب، در‏‎ ‎‏صورت امکان، به مسأله شرعی زیر پاسخ بفرمایید:‏

‏‏وطن اصلی من تبریز می باشد و برای گذراندن خدمت سربازی در تهران به سر‏‎ ‎‏می برم. خانه ای که در آن به سر می برم تا محل کارم ـ که از ساعت 7 صبح تا 2‏‎ ‎‏بعدازظهر آن جا هستم ـ زیاد دور نیست (15 دقیقه با تاکسی). تکلیف نماز و روزۀ من‏‎ ‎‏چگونه است؟‏

‏‏و آیا این درست است که چون تهران را وطن خود اختیار ننموده ام، برای کامل‏‎ ‎‏خواندن نماز و یا گرفتن روزه باید ده روز در همان خانه بنشینم تا آن ده روز را بتوانم‏‎ ‎‏نماز کامل خوانده و یا روزه بگیرم؟ خداوند متعال شما را طول عمر و رزمندگان اسلام‏‎ ‎‏را توانایی و پیروزی عطا فرماید. ان شاء الله‌‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منزل و محل کار شما در دو محله است، بدون قصد ده روز‏‎ ‎‏در یکی از دو محله، حکم مسافر دارید؛ و اگر در یکی از دو محله قصد‏‎ ‎‏کردید و بعد از ماندن ده روز به محله دیگر بروید، در صورتی که فاصله‏‎ ‎‏کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر باشد؛ نماز شما شکسته نمی شود.‏

‏‏[سؤال 2130]‏‏ ‏ ‏ 964‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 3 / 1361‏

‏‏محضر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏محترماً به عرض می رساند که در سال گذشته گفته شد که امام فرموده اند: کسانی که‏‎ ‎‏در حومۀ تهران در کارخانجات کار می کنند، باید طوری مراجعت کنند که برای اذان‏‎ ‎‏ظهر در منزل شخصی خود باشند؛ در غیر این صورت، روزه شان صحیح نیست؛ در‏‎ ‎‏صورتی که ما کلیۀ مایحتاج زندگی مان از همان کارخانه اداره می شود و در طول سال،‏‎ ‎‏به طور مداوم در آن جا هستیم، به غیر از ایام تعطیلات، و از میدان آزادی تا محل‏‎ ‎‏کارمان 17 کیلومتر می باشد.‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، اگر در همان محل کار سکونت دارید، با قصد اقامت ده روز،‏‎ ‎‏نماز و روزه تمام است.‏

‏‏و در ضمن؛ ترخص آیا از دیوار شهری که ساکن هستیم درست است یا از منزل‏‎ ‎‏شخصی؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران، ابتدای مسافت، از منزل؛ و در سایر جاها از‏‎ ‎‏آخر شهر حساب می شود.‏

‏‏[سؤال 2131]‏‏ ‏ ‏ 965‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 4 / 1361‏

‏‏محضر رهبر کبیر انقلاب امام خمینی‏

‏‏پس از عرض سلام و آرزوی سلامتی و طول عمر امید مستضعفان، سؤالی را که‏‎ ‎‏برای جمعی از دانشجویان شهرستانی که جهت شرکت در اردویی به تهران آمده اند و‏‎ ‎‏قصد ماندن دائم نیز ندارند، در رابطه با مسأله نماز و روزه مطرح می نماییم که با توجه‏‎ ‎‏به فتوای جناب عالی در مورد بلاد کبیره، برداشت های گوناگون و ابهاماتی پیش آمده‏‎ ‎‏است که تقاضامندیم به طور وضوح پاسخ فرمایید: ‏

‏‏1. جناب عالی فرموده بودید: «وقتی در تهران می شود نماز تمام خواند که در یک‏‎ ‎‏محله قصد ده روز ماندن بکنید و تا به حد مسافت شرعی نرفته اید، نماز تمام است.» و‏‎ ‎‏در ادامه فرموده اید که: «اگر از منزل، 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر بروید و 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر برگردید،‏‎ ‎‏مسافت شرعی حاصل شده است و این حد، برای وقتی است که در منزل قصد ده روز‏‎ ‎‏کرده باشید.»‏

‏‏حال این سؤال مطرح است که آیا در طی مدت ده روز باید در یک مکان (مثلاً‏‎ ‎‏صرفاً محوّطۀ خوابگاه دانشگاه) ماند یا تا شعاع 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر را می شود رفت و آمد‏‎ ‎‏کرد و بیش از آن خیر؟ بعضی می گویند: باید فقط در همان محل ماند و حتی رفتن به‏‎ ‎‏خیابان بعدی را باعث شکستن قصد می دانند؛ حال، جناب عالی بفرمایید کدام یک‏
‏‎

‎‏صحیح است و منظور شما از «محله» چه مسافتی می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بعد از نیت اقامت و خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی،‏‎ ‎‏خارج شدن به کمتر از چهار فرسخ شرعی مضر نیست و میزان در محله‏‎ ‎‏نظر عرف است.‏

‏‏2. بعد از ده روز ماندن آیا می توان به بیش از مسافت شرعی رفت؟ در چه شرایطی؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر هنگام قصد اقامت بنا دارد بیش از یکی دو ساعت از محلۀ محل اقامت خارج‏‎ ‎‏شود، نیت اقامت صحیح نیست ولی اگر بعداً چنین بنایی پیدا شود تا چهار فرسخ شرعی خارج‏‎ ‎‏نشده حکم اقامت باقی است.‏

‏‏[سؤال 2132]‏‏ ‏ ‏ 966‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک مرجع عالی قدر جهان تشیّع حضرت امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏احتراماً؛ به عرض مبارک می رساند: عده ای از کارکنان وزارت نیرو (شرکت توانیر)‏‎ ‎‏که در شهر تهران سکونت دارند، از منزل تا محل کار، در حدود 22 کیلومتر طی‏‎ ‎‏مسافت می کنند و 22 کیلومتر برگشتن آن ها است که جمعاً 44 کیلومتر می باشد؛ و با‏‎ ‎‏توجه به این که در اکثر اوقات سال بدین منوال می باشد، در مورد نماز و روزۀ ماه‏‎ ‎‏مبارک رمضان چه تکلیفی دارند؟ آیا باید به وظیفه مسافر عمل کنند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه محل سکونت، وطن باشد و یا آن که در آن جا قصد‏‎ ‎‏اقامت ده روز کرده باشند و پس از ده روز یا لااقل خواندن یک نماز چهار‏‎ ‎‏رکعتی خواستند از منزل خارج شوند، در صورتی که منزل تا محل کار،‏‎ ‎‏کمتر از چهار فرسخ شرعی باشد، نماز و روزه شان تمام است.‏

‏‏[سؤال 2133]‏‏ ‏ ‏ 967‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی، محترماً؛ سؤال شرعی در رابطه با این جانب و دیگران‏‎ ‎‏پیش آمده، خواهشمند است پاسخ صحیح را بفرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏بنده برای ادامۀ تحصیل خود ـ که ان شاء الله‌ حداکثر تا یکی دو سال دیگر طول‏‎ ‎‏خواهد کشید ـ به تهران آمده و در این جا مشغول کار نیز گشته ام؛ محل اقامت‏‎ ‎‏این جانب در میدان امام حسین و محل کار، در خیابان شهید مظلوم دکتر بهشتی‏‎ ‎‏(عباس آباد سابق) می باشد. با توجه به این که بنده به عنوان مأمور بازدید محل، در‏‎ ‎‏شهرداری منطقۀ 7، محدوده ای به وسعت شمالاً خیابان رسالت (سید خندان)، شرقاً‏‎ ‎‏خیابان مجیدیه و سبلان، جنوباً خیابان تهران نو تا انقلاب و غرباً خیابان شهید دکتر‏‎ ‎‏مفتح را مجبور به بازدید هستم، اخیراً از دوستان و آشنایان مؤمن و عادل شنیدم که‏‎ ‎‏حکم امام در مورد کسانی که قصد اقامت دائم در تهران را ندارند (مثل بنده) این است‏‎ ‎‏که اگر به اندازه ای از محل اقامت خود دور شوم که صدای اذان به گوشم نرسد، قصد‏‎ ‎‏ده روز باطل و نماز و روزه قصر خواهد شد؛ آیا این مطلب صحیح است یا خیر؟ و اگر‏‎ ‎‏صحیح نیست، بنده که در رابطه با این حرف چند روز روزه را خورده و نماز را‏‎ ‎‏شکسته خوانده ام چه حکمی دربارۀ من باید اجرا بشود؟‏

‏‏استدعا می کنم به امام عزیز بفرمایید اگر ممکن است یکی از عباهای خود را با یک‏‎ ‎‏عبای دیگر به همان قیمت که خریده خواهد شد به این جانب حقیر مرحمت نماید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ابتدای قصد اقامت بنا داشتید روزانه مسافتی از محل‏‎ ‎‏اقامت دور شوید، نیت اقامت صحیح نیست و نماز و روزه قصر است ولی‏‎ ‎‏اگر بعد از نیت اقامت و خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی چنین بنایی‏‎ ‎‏پیدا شد، تا سفر شرعی جدید پیش نیامده حکم اقامت باقی است و نماز و‏‎ ‎‏روزه تمام است.‏

‏‏[سؤال 2134]‏‏ ‏ ‏ 968‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏با سلام، به استحضار می رساند: تعدادی از دانشجویان شاغل تحصیل در دانشکده‏
‏‎

‎‏صدا و سیمای جمهوری اسلامی، شهرستانی می باشند. از آن جا که آموزش کارگاهی‏‎ ‎‏(عملی) و فنون نظامی کل دانشجویان در محلی خارج از محل دانشکده برگزار‏‎ ‎‏می شود، لذا این دسته از دانشجویان اظهار می دارند به دلیل آن که از یک محله به محله‏‎ ‎‏دیگر می روند روزۀ آن ها باطل می شود و بر همین اساس اصرار می ورزند که برای‏‎ ‎‏انجام عبادت و روزۀ ماه مبارک رمضان به شهرستان های خود بروند که این امر از نظر‏‎ ‎‏دانشکده منجر به تعطیلی یک ماهۀ کلاس های درسی شده و نهایتاً موجب وقفه در امر‏‎ ‎‏آموزش می گردد.‏

‏‏متمنی است: با توجه به مراتب بالا رهنمود امام امت را در مورد وضعیت روزۀ این‏‎ ‎‏قبیل دانشجویان در تهران سؤال و به این دانشکده اعلام فرمایند.‏

‏‏پیروزی اسلام و سلامتی امام عزیزمان و سرافرازی امت شهیدپرور را از خداوند‏‎ ‎‏متعال مسئلت داریم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در محلی از تهران، قصد اقامت ده روز نمایند، بعد از‏‎ ‎‏خواندن یک نماز چهار رکعتی، رفت و آمد تا کمتر از چهار فرسخ ضرر به‏‎ ‎‏قصد اقامه نمی زند.‏

‏‏[سؤال 2135]‏‏ ‏ ‏ 969‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلامٌ علیکم‏

‏‏این حقیر اهل شیراز می باشم که برای خواندن دروس طلبگی به مدرسۀ علمیۀ‏‎ ‎‏قائم (عج) چیذر شمیران واقع در تهران آمده ام و قصد اقامت همیشگی در تهران را‏‎ ‎‏ندارم و احیاناً پس از چند سال تحصیل، به قم برای ادامۀ تحصیل خواهم رفت و از‏‎ ‎‏فتوای جدید امام در مورد نماز و روزه در تهران اطلاع دقیقی ندارم، تقاضا دارم که‏‎ ‎‏بنابر فتوای امام بفرمایید که آیا تهران را می توانم وطن خود قرار دهم یا نه؟ و آیا باید‏‎ ‎‏هر ده روز، قصد ماندن نمایم؟ و آیا به نماز جمعه می توانم بروم یا خیر؟ و آیا اگر قصد‏
‏‎

‎‏ده روز نمایم از حد ترخص یا بیشتر می توانم دور شوم یا خیر؟ خواهشمند است‏‎ ‎‏مفصلاً در مورد مسائلی از این قبیل که امکان دارد مواجه به آن شوم، توضیح بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، در تهران حکم مسافر دارید و چنانچه نیت اقامت ده روز در‏‎ ‎‏یک محله نمایید پس از خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی اگر خارج‏‎ ‎‏شدن از محل اقامت پیشامد کند تا کمتر از چهار فرسخ شرعی اگر بروید و‏‎ ‎‏برگردید حکم اقامت به قوّت خود باقی است.‏

‏‏[سؤال 2136]‏‏ ‏ ‏ 970‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏وقتی شخصی قصد اقامت ده روزه در محل کار یا منزل می کند که بعد بتواند‏‎ ‎‏نمازش را کامل بخواند، تا چه حد می تواند از آن محدوده خارج شود در محلی که‏‎ ‎‏اطرافش را همه آپارتمان فرا گرفته است؟ و اگر شنیدن صدای اذان ملاک است، با‏‎ ‎‏بلندگو یا بدون بلندگو؟‏

‏‏بسمه تعالی، خروج تا کمتر از چهار فرسخ به یک یا دو ساعت و خروج تا‏‎ ‎‏اطراف عرفی محل اقامت مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 2137]‏‏ ‏ ‏ 971‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏‏به حضور شما عرض می شود که ما چند سؤال فقهی از شما داریم که جواب آن را‏‎ ‎‏لطف بفرمایید:‏

‏‏1. من الآن در تهران سرباز هستم و اگر قصد ده روز کنم و نماز را تمام بخوانم، آیا‏‎ ‎‏بعد از قصد ده روز با توجه به این که تهران بلاد کبیره است، من تا چه حدودی‏‎ ‎‏می توانم از محل خدمتم دور بشوم؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا کمتر از چهار فرسخ دور شدن مانع ندارد.‏

‏‏2. یکی از دوستانم در تهران درس می خواند، دو روز مانده به آخر ماه رمضان آن ها تعطیل می شوند.‏
‏‎

‎‏وی می خواهد به محلشان در شهرستان برود؛ البته چون آن جایی که ایشان می خواهند بروند وطن‏‎ ‎‏اصلی شان نیست، چطور باید در آن شهر دو یا سه روز روزۀ قضا شده را به جا آورد؟ آیا باید در آن شهر‏‎ ‎‏قصد ده روزه کرد و قضای روزه را گرفت یا طوری دیگر است؟ لطفاً روشن نمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، در غیر وطن، در صورتی می تواند قضای روزه را بگیرد که قصد اقامت ده روز‏‎ ‎‏نماید.‏

‏‏3. رژیم منفور پهلوی باعث شده بود که ما از دین خبری نداشته باشیم، ما الآن بر اثر نادانی پنج سال‏‎ ‎‏متوالی روزه نگرفته، نماز هم نخوانده ایم، باید چطور قضای آن را به جا آوریم؟ و این که ما چون عشایر‏‎ ‎‏بودیم، در شهر درس می خواندیم، بنابراین آن پنج سال ما در شهر بودیم و درس می خواندیم، وطن‏‎ ‎‏اصلی ما آن شهر نبود، قضای نماز را چطوری باید به جا آورد؟‏

‏‏بسمه تعالی، قضای نمازهای روزهایی که در وطن یا محل اقامه فوت شده تمام، و قضای‏‎ ‎‏نمازهایی که در سفر بدون قصد ماندن ده روز فوت شده، شکسته است.‏

‏‏4. دوستی دارم که مسافت بین کار و محل سکونتشان بیش از 48 کیلومتر است و دوست ما چون‏‎ ‎‏شغلش دائم است و باید بیش از 48 کیلومتر را بپیماید و باز به خانه برگردد، آیا ایشان باید در محل‏‎ ‎‏کارش نمازش را شکسته بخواند، با وجود این که شغلش دائمی است و وطنش تهران است؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، در غیر وطن، نماز شکسته است.‏

‏‏[سؤال 2138]‏‏ ‏ ‏ 972‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏فرموده اید در تهران اگر کسی قصد اقامه کرد بعد از تحقق اقامه به یکی از محلات‏‎ ‎‏دیگر تهران که به حد مسافت است برود در خارج منزل یعنی در بین راه یا در آن محل‏‎ ‎‏بخواهد نماز بخواند احتیاط در جمع است، بنابراین اگر بعد از مراجعت به محل اقامه‏‎ ‎‏دیگر قصد ماندن ده روز را ندارد، یا این که قصد مسافرت به خارج تهران را دارد، یا‏‎ ‎‏این که قصد دارد به همان محل یا محل دیگری از تهران که به اندازه مسافت است‏‎ ‎‏برود، در محل اقامه تکلیف او قصر است یا تمام یا جمع؟‏

‏‏بسمه تعالی، احتیاط استحبابی است و وظیفه قصر است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2139]‏‏ ‏ ‏ 973‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 7 / 1361‏

‏‏دفتر استفتائات حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏محترماً من متولد شهرستان تبریز می باشم؛ حدود سه سالگی به اتفاق پدر و مادرم‏‎ ‎‏به تهران آمده و تا وقت ازدواج در منزل پدر بزرگم که به مادرم به ارث رسیده بود‏‎ ‎‏زندگی می کردم؛ حدود 27 سالگی ازدواج نمودم و از آن منزل به اتفاق همسرم، به‏‎ ‎‏منزل استیجاری که در محل‏‏ۀ‏‏ دیگری بود نقل مکان کردم؛ بعد از حدود یک سال دوباره‏‎ ‎‏منزل را عوض کردم و به محل دیگری که باز اجاره ای بود رفتم؛ حدود یک سال نیز در‏‎ ‎‏آن محل بودم که در محل دیگری خانه ای به مدت دو سال اجاره کردیم و به آن جا‏‎ ‎‏منتقل شدیم؛ فاصل‏‏ۀ‏‏ خان‏‏ۀ‏‏ فعلی با منزل پدرم کمتر از چهار فرسخ است و فعلاً در این‏‎ ‎‏خانه سکونت دارم؛ ضمناً از زمان مجردی تا کنون در خارج از تهران مشغول به کارم،‏‎ ‎‏که فاصل‏‏ۀ‏‏ محل کار تا منزل فعلی بیش از چهار فرسخ شرعی می باشد؛ با توجه به این که‏‎ ‎‏قبل از انتقال به خان‏‏ۀ‏‏ فعلی، تقلید من از یکی دیگر از مراجع بوده و در خان‏‏ۀ‏‏ جدید،‏‎ ‎‏تقلیدم را به حضرت امام برگردانده ام و تقریباً همه روزه به استثنای ایام تعطیل به محل‏‎ ‎‏کار می رویم؛ اولاً: مشخص نمایید نماز و روزه ام الآن چطور می شود؟ آیا‏‎ ‎‏کامل بخوانم‏‎ ‎‏و روزه بگیرم یا خیر؟ ثانیاً: با در نظر گرفتن این که چند وقتی است به فکر خرید خانه‏‎ ‎‏افتاده ایم، اگر خانه خریدیم، وضع نماز و روزه چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر وقتی به همراه پدر و مادر به تهران آمده اید، پدر شما تهران‏‎ ‎‏را وطن خود قرار داده یا شما بعد از بلوغ قصد ماندن همیشه در آن‏‎ ‎‏کرده اید، محدودۀ تهران قبل از کبیره شدن، وطن شما محسوب است و در‏‎ ‎‏آن محدوده، نماز شما تمام و روزۀ شما صحیح است؛ و اگر محل کار شما‏‎ ‎‏تا آن محدوده به مقدار مسافت نباشد، نماز شما شکسته نمی شود و اگر‏‎ ‎‏مسافت باشد، در محل کار و بین راه حکم مسافر دارید؛ و اگر نه به تبع پدر‏
‏‎

‎‏و نه با قصد خودتان تهران را وطن قرار نداده اید، بدون قصد ماندن ده روز‏‎ ‎‏در خصوص یک محلۀ آن حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2140]‏‏ ‏ ‏ 974‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 10 / 1361‏

‏‏جماران، دفتر امام، سلام علیکم‏

‏‏این جانب ساکن دزفولم و چون دانشجوی دانشگاه علم و صنعت تهرانم، جهت‏‎ ‎‏تحصیل به تهران آمده ام و محلی را نیز برای زندگی تهیه کرده ام (در نزدیکی پل سید‏‎ ‎‏خندان) که فاصلۀ محل زندگی و دانشگاه، حدود 7 الی 8 کیلومتر است که هر روز در‏‎ ‎‏این مسیر در رفت و آمدم، حال با این شرایط به سؤالات زیر پاسخ دهید:‏

‏‏1. وضعیت نماز و روزه در حالت فوق؟‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید.‏

‏‏2. وضعیت نماز و روزه ـ در فرض مسأله ـ اگر بخواهم سفری به دزفول بکنم و برگردم؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده اید، حکم آن را دارید.‏

‏‏[سؤال 2141]‏

‏‏3. اگر در حال فوق نماز شکسته است، شرایط کامل خواندن نماز؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در یکی از دو محلۀ مزبور قصد ده روز کنید و بعد از ده‏‎ ‎‏روز به محلۀ دیگر بروید، تا سفر شرعی نکرده اید نماز شما تمام و روزه‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏[سؤال 2142]‏

‏‏4. اگر نماز شکسته است، نمازهایی را که سال های پیش در تهران با همین شرایط‏‎ ‎‏خوانده ام چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه بر خلاف وظیفه عمل کرده اید، قضا لازم است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2143]‏‏ ‏ ‏ 975‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 5 / 1361‏

‏‏ضمن عرض سلام و درود و تبریک به امام امت، خمینی بت شکن، بنیان گذار و‏‎ ‎‏رهبر انقلاب اسلامی ایران به مناسبت پیروزی های اخیر رزمندگان اسلام در جبهه های‏‎ ‎‏جنگ حق علیه باطل و آرزوی سلامتی و تندرستی و توفیق خدمت بیشتر به اسلام و‏‎ ‎‏مسلمین برای آن امام بزرگوار، چند سؤال شرعی که برای این حقیر پیش آمده است را‏‎ ‎‏مطرح می نمایم:‏

‏‏1. این جانب دانشجوی دانشگاه تهران می باشم که خانوادۀ من در شهرستان مشهد‏‎ ‎‏به سر می برند و من مدت سه سال و نیم است که جهت تحصیل در تهران زندگی‏‎ ‎‏می نمایم و در ضمن، در آینده هم به هیچ وجه معلوم نیست پس از اتمام تحصیل، به‏‎ ‎‏کدام شهرستان منتقل گردم. تکلیف من در مورد نماز و روزه چیست؟ و نیز تکلیف‏‎ ‎‏نمازهای کامل و روزه های گرفته شدۀ این مدت چه می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد اقامت ده روز در یک محله از محله های تهران،‏‎ ‎‏نماز و روزۀ شما قصر است؛ و نماز و روزۀ گذشته اگر مخالف با وظیفۀ‏‎ ‎‏شرعیه انجام گرفته قضا دارد.‏

‏‏2. زمان پیروزی انقلاب و فتح پادگان ها توسط مردم، خطایی از حقیر سر زد و مقداری از وسایل داخل‏‎ ‎‏پادگان از جمله سه جفت پوتین و دو عدد چراغ قوه را خارج نمودم که مقداری از این وسایل را مجاناً به‏‎ ‎‏دیگری داده و وی از آن ها استفاده نموده و از بین رفته است و یا در حال استفاده می باشد که به استفاده‏‎ ‎‏کننده گفتم: تو مسئولی و باید ثمن آن را به بیت المال پرداخت نمایی که احتمال پرداخت ثمن آن از‏‎ ‎‏طرف وی کم است و در این زمینه چند مسأله پیش می آید:‏

‏‏الف. تکلیف وسایلی که شخصاً استفاده نموده و یا در حال استفاده هستم چیست؟ آیا باید ثمن آن را‏‎ ‎‏پرداخت نمایم و در صورتی که این طور است، قیمت آن موقع را پرداخت نمایم یا قیمت کنونی را؟‏

‏‏ب. تکلیف وسایلی که به دیگری دادم که استفاده کرده و یا در حال استفاده می باشد چیست؟ و در‏‎ ‎‏صورتی که طرف، حاضر به دادن ثمن آن نباشد، تکلیف من چیست؟ و تکلیف آن شخص چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، وسایل مزبوره را ضامن هستید. اگر موجود است باید برگردانید و اگر تلف شده یا‏
‏‎

‎‏ناقص شده، قیمت زمان تلف یا ارش نقص را باید بپردازید. و کسی که وسایل مزبوره به دست‏‎ ‎‏او رسیده، او نیز ضامن است.‏

‏‏ج. مقداری از آن وسایل ـ بدون استفاده ـ در اختیار خودم می باشد که شامل چند ملحفه و غیره است.‏‎ ‎‏آیا می توانم آن ها را نزد خود نگه داشته و بهای آن را بپردازم؟ و در این صورت، قیمت چه زمانی را؟‏

‏‏بسمه تعالی، گذشت که ضامن هستید. باید به مسئولین مربوطه برگردانید.‏

‏‏3. این جانب مدتی قبل از طریق بسیج به جبهه اعزام شدم و طی حمله ای که نمودیم اورکتی که همراه‏‎ ‎‏داشتم و بسیج سپاه آن را در اختیار من گذاشته بود، مفقود گردید و پس از پایان مدت مأموریت، یکی از‏‎ ‎‏برادران آن را پیدا نموده و به این جانب تحویل داد و در حال حاضر این اورکت در اختیار من است. آیا‏‎ ‎‏می شود آن را برای خودم نگه داشته و ثمن آن را به بیت المال بپردازم؟ و در صورت مثبت بودن، بهای‏‎ ‎‏آن موقع را یا بهای کنونی را؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات بسیج است.‏

‏‏4. تکلیف بهره ای که بر روی پول های سپرده شده به بانک می آید چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است؛ گرفتن آن جایز نیست.‏

‏‏در خاتمه، طول عمر و سلامتی کامل رهبر کبیر انقلاب، خمینی کبیر را از درگاه خداوند بزرگ خواهانم.‏

‏‏[سؤال 2144]‏‏ ‏ ‏ 976‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 9 / 1361‏

‏‏دفتر رهبر و مرجع امت اسلام، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله ‏

‏‏ضمن ابلاغ تحیّات وافره، این جانب دانشجو بوده و از سال 1353 تا 1356 تقریباً‏‎ ‎‏به مدت سه سال در تهران اقامت داشته ام. اما با توجه به عدم آگاهی از فتوای حضرت‏‎ ‎‏امام، مبنی بر قصر نماز مسافر در شهرهای کبیره؛ این جانب با قصد ده روز اقامت، کلیه‏‎ ‎‏نمازهای خود را درست خوانده ام؛ لذا خواهشمند است تکلیف شخصی این جانب را‏‎ ‎‏روشن فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، نمازهایی که بر خلاف وظیفه عمل کرده اید باید قضا شوند.‏‎ ‎‏بلی اگر در وقتی نماز خوانده اید که تهران کبیره نبوده یا شک دارید، قضا‏‎ ‎‏لازم نیست.‏

‏
‏‎

‎‎ ‎‏[سؤال 2145]‏‏ ‏ ‏ 977‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم امام امت، دام ظله العالی‏

‏‏با سلام و درود بر امام خمینی و آرزوی سلامتی و طول عمر ایشان‏

‏‏بنده که اهل اصفهان هستم، به مدت 2 سال یعنی از آبان 59 تا آبان 61 در تهران به‏‎ ‎‏خدمت سربازی مشغول بودم و به علت عدم اطلاع از فتوای امام امت مبنی بر این که‏‎ ‎‏تهران را جزو بلاد کبیره اعلام فرموده اند، با این که از محله ای به محلۀ دیگری رفته و‏‎ ‎‏در هیچ کدام به مدت ده روز متوالی نمانده ام، نمازهای خود را کامل خوانده و‏‎ ‎‏روزه هایم را نیز گرفته ام. ضمناً در مدت 2 سال، چندین بار به عنوان مرخصی نیز به‏‎ ‎‏شهر خود رفته و دوباره مراجعت کرده ام. با توجه به توضیحات فوق، به دو سؤال‏‎ ‎‏پاسخ بفرمایید.‏

‏‏1. فتوای امام مبنی بر این که تهران جزو بلاد کبیره است، از چه تاریخی صادر شده‏‎ ‎‏است؟ (ظاهراً قبل از ماه مبارک رمضان سال 61 در مجله پاسدار اسلام در قسمت فتواهای‏‎ ‎‏جدید امام چنین مطلبی چاپ شده بود. آیا فتوای امام از آن تاریخ بوده یا خیر؟)‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه وقتی تهران از بلاد کبیره خارق العاده شده بر خلاف‏‎ ‎‏وظیفه عمل شده، باید قضا نمایید، هر چند جاهل بوده اید.‏

‏‏[سؤال 2146]‏

‏‏2. این جانب باید نماز و روزه های هر دو سال را قضا کنم یا فقط نماز و روزه هایی‏‎ ‎‏را که بعد از فتوای امام خوانده و یا گرفته ام؟‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه بر خلاف، عمل شده، باید قضا شود.‏

‏‏[سؤال 2147]‏‏ ‏ ‏ 978‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏
‏‎

‎‏سلام علیکم، این جانب که متولد و مقیم اصفهان بوده ام، حدود پنج سال پیش برای‏‎ ‎‏ادامۀ تحصیل به تهران آمدم و تا پیروزی انقلاب ـ در ایام تحصیلی ـ در تهران بودم.‏‎ ‎‏پس از پیروزی انقلاب کبیر اسلامی بنا بر ضرورت های انقلاب، متناوباً در تهران،‏‎ ‎‏اصفهان و شهرهای جنوبی کشور زندگی را گذرانده ام. در طول این مدت، هرگاه که در‏‎ ‎‏شهر دیگری غیر از اصفهان بوده ام، در صورت امکان با قصد ده روز، نماز خود را‏‎ ‎‏کامل (تمام) می خوانده ام. حدود بیستم رمضان سال پیش (رمضان 1401) مطلع شدم‏‎ ‎‏که حضرت امام در مورد بلاد کبیره (که مصداق مشخص آن شهر تهران است) فتوای‏‎ ‎‏دیگری دارند که بر مبنای آن فتوا احتمالاً قصد اقامت ده روز کردن در تهران برای‏‎ ‎‏این جانب به سادگی ممکن نبوده است، اخیراً فتوایی از حضرت امام ـ در روزنامه ـ به‏‎ ‎‏نظر رسیده که بر مبنای آن حضرت امام افرادی مانند من را به قضای نماز و روزه (در‏‎ ‎‏مورد ندانستن حکم) مکلف فرموده اند، لذا از محضر مقدس امام تقاضا دارد که اعلام‏‎ ‎‏بفرمایند:‏

‏‏اولاً: مبدأ زمانی این فتوا چیست؟ از چه هنگامی به بعد باید نماز و روزه را قضا‏‎ ‎‏کرد؟‏

‏‏ثانیاً: با توجه به این که برای این جانب دقیقاً مشخص نیست که در طول این 5 سال،‏‎ ‎‏چه مدت آن را در تهران بوده ام، در این مورد چه باید کرد؟‏

‏‏ثالثاً: در چه صورتی من با این شرایط می توانم در تهران، نماز کامل و روزه به جا‏‎ ‎‏بیاورم؟‏

‏‏رابعاً: تکلیف روزه های قضا چه خواهد بود، با توجه به این که غالباً در تهران یا‏‎ ‎‏مسافرت به سر می برم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از سال های اخیر که تهران به سرعت بزرگ شده،‏‎ ‎‏نمازها را تمام خوانده اید یا شک دارید که چه وقت بوده قضا ندارد؛ و الاّ‏‎ ‎‏آنچه بر خلاف وظیفه شده، باید قضا شود و شما که تهران وطنتان نیست‏
‏‎

‎‏وقتی می توانید در آن جا نماز را تمام بخوانید که در یکی از محله های آن،‏‎ ‎‏قصد ماندن ده روز نمایید.‏

‏‏[سؤال 2148]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1475‏

‏‏3. ما هو الحکم الشرعی فی خصوص البلاد الکبیرة جدّاً التی ربما تزید المحلّة فیها‏‎ ‎‏علی ثمانیة فراسخ وفی خصوص الطلاب والعمّال الساکنین فیها لیلاً ونهاراً ما عدی‏‎ ‎‏الساعات التی یذهبون فیها للدراسة أو العمل إلی محلّة اُخری منها مع العلم أنّ ذلک فی‏‎ ‎‏عرف هذه البلاد لا یضرّ بالإقامة؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، فی البلدان الکبار الخارق للعادة مثل طهران فی‏‎ ‎‏الحال مبدأ المسافة یعتبر من منزل المسافر ومن سافر من منزله إلی المسافة‏‎ ‎‏الشرعیة ولو ملفّقاً من الذهاب والإیاب ترتّب علیه حکم المسافر بلا فرق‏‎ ‎‏بین الطالب والعامل وغیرهما إلاّ من کان السفر عملاً له.‏

‏‏[سؤال 2149]‏‏ ‏ ‏ 979‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ضمن عرض سلام و آرزوی سلامتی وجود حضرت امام از درگاه خداوند منان؛ به‏‎ ‎‏عرض می رساند:‏

‏‏بنده به اتفاق مادرم در تهران اقامت دائم داریم. مادرم خانه دار و این جانب کارمند‏‎ ‎‏دولت می باشم. مادرم برای حفظ سلامتی در تابستان در 70 ـ 80 کیلومتری تهران‏‎ ‎‏اقامت چهار ماهه می نماید. در محل ییلاق هیچ گونه آب و خاک نداریم و تابستان‏‎ ‎‏مستأجر می باشیم و این جانب به خاطر مادرم هر روز عصر به ییلاق مسافرت می کنم و‏‎ ‎‏صبح هر روز به محل کارم در تهران مراجعت می نمایم. اکنون سؤالات بنده به شرح‏‎ ‎‏زیر است:‏

‏‏1. نماز چهار ماهه (اقامت بلاانقطاع) مادرم باید کامل باشد یا شکسته؟‏

‏‏2. نماز چهار ماهه بنده باید کامل باشد یا شکسته؟‏

‏
‏‎

‎‏3. در سه سال گذشته و تا حال حاضر در ایام تابستان نماز به صورت کامل خوانده‏‎ ‎‏شده است. آیا درست بوده یا نادرست و قضا دارد یا خیر؟‏

‏‏4. در ماه رمضان سه سال گذشته این جانب به طور کامل روزه گرفتم، درست بوده‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏5. مادرم قادر به گرفتن روزه نبوده و نیست. آیا وی در قید حیات می تواند گرفتن‏‎ ‎‏روزه خود را به دیگران واگذار نماید یا خیر؟ والسلام‏

‏‏بسمه تعالی، مسافر اگر در یک محل قصد اقامت ده روز نماید نماز و‏‎ ‎‏روزه اش تمام است وگرنه نماز قصر است و روزه از او صحیح نیست. و در‏‎ ‎‏تهران اگر قصد زندگی دائم دارید و محل سکونت شما تا محل کار به قدر‏‎ ‎‏هشت فرسخ در رفت و برگشت نیست، نماز و روزۀ شما تمام است، وگرنه‏‎ ‎‏در محل کار و مسیر راه تا رسیدن به محله محل سکونت حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید، و نماز و روزۀ گذشته، اگر مخالف وظیفۀ مقرره انجام گرفته، قضا‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏[سؤال 2150]‏‏ ‏ ‏ 980‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏کسی که از اول، تهران وطن او بوده است، بعد از آن که تهران در اثر توسعۀ خارق‏‎ ‎‏العاده از بلاد کبیره محسوب شده، محدوده ای که وطن او به شمار می رود کدام است؟‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه قبل از توسعۀ خارق العاده بوده است، وطن او است.‏

‏‏[سؤال 2151]‏‏ ‏ ‏ 981‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 10 / 1361‏

‏‏سلام علیکم، با عرض ارادت و آرزوی سلامتی امام امت و پیروزی رزمندگان‏‎ ‎‏اسلام در جنگ حق علیه باطل، ان شاء الله‌‏

‏‏بدین وسیله به استحضار می رساند که این جانب بعد از پانزده خرداد، مقلد امام‏
‏‎

‎‏امت می باشم و قبلاً از مرحوم آقای حکیم تقلید می نمودم و منزل فعلی ام میدان شهدا‏‎ ‎‏و محل کارم زیر پالایشگاه می باشد و محل تولدم بازار مولوی است؛ نظر به این که از‏‎ ‎‏منزل تا محل کارم در حدود 26 کیلومتر رفت و در حدود 24 کیلومتر برگشت می باشد،‏‎ ‎‏لذا مرقوم فرمایید: نماز و روزۀ بنده شکسته است یا تمام؟ با این که بنده شنیده ام کسانی‏‎ ‎‏که متولد تهران یا در تهران قدیمی می باشند، باید دروازه های قدیم را در مدّ نظر داشته‏‎ ‎‏باشند، مثلاً میدان شوش؛ لذا برای این جانب شک پیش آمده و در حال حاضر نمازم را‏‎ ‎‏جمع می خوانم. خواهشمندم تکلیف بنده را روشن فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، جمع خواندن احوط است، اگر چه در صورتی که از منزل شما‏‎ ‎‏تا محل کار به مقدار مسافت باشد و محل کار خارج از تهران قبل از کبیره‏‎ ‎‏شدن آن باشد، حکم مسافر مترتّب می شود.‏

‏‏[سؤال 2152]‏‏ ‏ ‏ 982‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، دفتر محترم امام خمینی‏

‏‏بنده منزلم در تهران است، کارم هم در تهران، اما فاصلۀ منزل تا کارم ـ که همیشگی‏‎ ‎‏است ـ بیش از 27 کیلومتر می باشد و داخل شهر هم هست. آیا روزه و نماز من‏‎ ‎‏شکسته است یا نه؟ خواهشمندم راهنمایی بفرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، در مسیر و محل کار حکم مسافر دارید، و‏‎ ‎‏نماز و روزۀ مسافر شکسته است.‏

‏‏[سؤال 2153]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1152‏

‏‏2. برای مدتی تهران (چندماه) هستم؛ آیا نماز تمام و روزه باید بگیرم؟ زادگاه و‏‎ ‎‏وطن من اهواز است.‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله در تهران حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2154]‏‏ ‏ ‏ 983‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک امید مستضعفان جهان و کعبۀ آمال محرومان و امام عزیز، امام‏‎ ‎‏خمینی، متع الله‌ المسلمین بطول بقاء وجوده الشریف‏

‏‏1. به عرض می رساند که این جانب در حدود پنج سال است که جهت تحصیل در‏‎ ‎‏دانشگاه به تهران آمده ام و همسرم نیز شهرستانی است و البته فعلاً در تهران به صورت‏‎ ‎‏کرایه نشین ساکن هستم و در آینده مصمّم هستم که در تهران بمانم، ولو به عنوان یکی‏‎ ‎‏از منازل؛ یعنی تصمیم دارم برای تحصیل علوم دینی به قم بروم، ولی در تهران نیز‏‎ ‎‏دارای منزل باشم. با توجه به این که این جانب بیشتر اوقات شهرستان رفته و یا امکان‏‎ ‎‏دارد در خود تهران بیشتر از چهار فرسخ شرعی بروم، آیا عنوان مسافر بر ما اطلاق‏‎ ‎‏می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض این که بیش از چهار فرسخ می روید، حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید.‏

‏‏[سؤال 2155]‏

‏‏2. تا به حال که ما نماز خوانده و یا روزه گرفته ایم و به صورت کامل بوده است، چه‏‎ ‎‏صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف وظیفه کرده اید، باید قضا کنید.‏

‏‏3. اگر کسی در شهری دارای منزلی باشد ولی اکثر اوقات در آن جا نیست، هنگامی که به آن جا می رود‏‎ ‎‏متوطّن محسوب می شود یا مسافر؟ (آن شهر زادگاهش نیست).‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد توطّن، وطن محسوب نمی شود.‏

‏‏[سؤال 2156]‏‏ ‏ ‏ 984‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک پیشوای عظیم الشأن مسلمین جهان، دام ظله، سلام علیکم‏

‏‏با توجه به پاسخ نامۀ قبل که فرموده بودید: «اگر قصد ماندن ده روز در محله ای که‏
‏‎

‎‏منزلش در آن است ندارد و می خواهد هر روز از آنجا خارج شود باید نماز خود را‏‎ ‎‏شکسته بخواند»، لطفاً بفرمایید حد محلۀ شرعی چه مقدار است؟ یعنی از درِ خانه تا‏‎ ‎‏چه فاصله ای جزو محله محسوب می شود، و در صورت خارج شدن از محله تا چند‏‎ ‎‏ساعت دور بودن از محل، خالی از اشکال است؟ و برای مشمولین این حکم، نماز‏‎ ‎‏جمعه و ادعیۀ کمیل و ندبه و راهپیمایی روز قدس در ماه مبارک چه صورتی پیدا‏‎ ‎‏می کند؟ و اگر فرد، ده روز از محله خارج نشود آیا برای روزهای بعد از این دهه این‏‎ ‎‏محدودیت از او ساقط می گردد یا خیر؟ جسارتاً برای تبیین موضوع هر قسم را دقیقاً‏‎ ‎‏پاسخ بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، حکم همان است که نوشته شده و در تعیین حدود محله،‏‎ ‎‏رجوع به عرف شود و با فرض تحقق قصد اقامت، مسافرت به کمتر از‏‎ ‎‏مسافت شرعی اشکال ندارد ولو این که شب هم در آن جا بماند.‏

‏‏[سؤال 2157]‏‏ ‏ ‏ 985‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن و گران مایه، حضرت امام خمینی، دام طول بقائه‏

‏‏پس از حمد و سپاس پروردگار و درود بر آن رهبر عزیز و شهدای اسلام؛ مستدعی‏‎ ‎‏است استفتائات ذیل را پاسخ فرمایید:‏

‏‏1. راجع به استفتای روزنامۀ کیهان، مورخۀ 9 / 3 / 60 «کسی که تهران، وطن او‏‎ ‎‏است و هر روز بدون آن که از شهر خارج شود چهار فرسنگ شرعی یا بیشتر راه‏‎ ‎‏می رود، آیا چنین شخصی مسافر محسوب می شود، لطفاً توضیح بفرمایید»، آیا منظور‏‎ ‎‏از این پاسخ، یک مسیر مستقیم است یا کل راهی را که در مسافت های کوتاه، شخص‏‎ ‎‏در روز طی می کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، منظور مقدار راهی است که از منزل دور می شود.‏

‏‏2. فرسنگ شرعی 24 کیلومتر محسوب می شود یا 22 کیلومتر؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، حدود 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر با چهار فرسخ شرعی مساوی است.‏

‏‏3. حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای رفسنجانی در خطبۀ نماز جمعه طبق فتوای آن رهبر در مورد‏‎ ‎‏حجاب فرمودند که «گردی صورت و دست ها اشکال ندارد»، لطفاً بفرمایید این گردی صورت، برای‏‎ ‎‏خانم هایی است که مقید به حجاب نیستند، یا برای خانم هایی هم که مقید به حجاب و مؤمنه می باشند‏‎ ‎‏همین مسأله صدق می کند، یا خیر افراد مؤمنه بایستی چهره شان پوشیده باشد؛ چون چهرۀ زن،‏‎ ‎‏بیان کنندۀ شکل او است؟‏

‏‏بسمه تعالی، حد واجب در حجاب، پوشیده شدن تمام بدن به غیر از وجه و کفّین است.‏

‏‏4. افرادی که در نماز جمعۀ تهران شرکت می کنند و عده ای از آن ها که مسافتشان بیش از حد شرعی و‏‎ ‎‏نماز عصر را تمام (درست) می خوانند، چه صورت دارد؟ چون در نماز جمعه هم این مسأله برای‏‎ ‎‏اشخاص گفته نشده.‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که با طیِ مسافت شرعی و قصد مسافت، نماز را تمام بخواند، صحیح‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏5. چنانچه دکتر، مریضی را از روزه گرفتن منع کند و چون اکثر دکترها مؤمن نمی باشند و نسبت به‏‎ ‎‏مسائل واقعی شرعی اطلاع ندارند، آیا نظریۀ دکتر در این مورد قابل اجرا می باشد و بایستی عمل کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر موجب خوف ضرر باشد، نباید روزه بگیرد.‏

‏‏[سؤال 2158]‏‏ ‏ ‏ 986‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. کسی که در محل های مختلف تهران سکونت کرده و یک محلۀ خاصی را وطن‏‎ ‎‏خود قرار نداده است، ولی تصمیم دارد مادام العمر در تهران ساکن باشد، آیا حکم‏‎ ‎‏مسافر را دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسافر را دارد.‏

‏‏[سؤال 2159]‏

‏‏2. اگر کسی در بلد کبیر، از مسکن تا محل کارش 16 کیلومتر مسافت است و چون‏‎ ‎‏پاس بخش است، محوطه کارش چهار کیلومتر است که معمولاً هر روز، سه بار دور‏‎ ‎‏می زند، آیا نمازش شکسته است یا خیر؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، باید شکسته بخواند؛ مگر این که مسکن، وطن او باشد که در‏‎ ‎‏هر دو محل باید تمام بخواند.‏

‏‏3. شخصی کار دائمی او چنین است که 24 ساعت به طور مستمر در محلی که به مقدار مسافت شرعی‏‎ ‎‏با محل سکونتش فاصله دارد کار می کند و 48 ساعت در محل سکونت خود می ماند. تکلیف نماز و‏‎ ‎‏روزۀ او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محل سکونت، وطن او نیست، در هر دو محل، حکم مسافر دارد و اگر وطن او‏‎ ‎‏است، در آن جا حکم وطن و در محل کار، حکم مسافر مترتّب می شود.‏

‏‏4. منزلی که به ارث رسیده و قبل از تقسیم ارث قیمت آن چند برابر شده آیا همه آن خمس دارد یا ما به‏‎ ‎‏التفاوت قیمت امروز با قیمت سابق، یا اصلاً خمس ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، چیزی که به ارث رسیده خمس ندارد هر چند قیمت آن ترقی کرده باشد.‏

‏‏[سؤال 2160]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 483‏

‏‏5. منزل ما شمیران است و در تهران به دنیا آمده ام و پدر و مادرم نیز اهل تهران‏‎ ‎‏هستند. اگر به بهشت زهرا بروم، نمازم را چگونه باید بخوانم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تهران، قبل از کبیره شدن آن، وطن شما بوده و از آن جا تا‏‎ ‎‏بهشت زهرا به مقدار مسافت نباشد، حکم مسافر پیدا نمی کنید؛ و در غیر‏‎ ‎‏این صورت، نماز را باید شکسته بخوانید.‏

‏‏[سؤال 2161]‏‏ ‏ ‏ 987‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏به امید آن که بتوانیم به حول و قوۀ الهی و تحت توجّهات حضرت بقیة الله‌ الاعظم و‏‎ ‎‏رهبری حضرت امام، مدّ ظله العالی راه اسلام فقاهتی را دنبال کنیم.‏

‏‏سؤالات زیر را جواب بفرمایید:‏

‏‏1. بیش از سه سال است که در تهران ساکن هستیم (یک سال تهران پارس ـ دو سال‏‎ ‎‏تهران نو)؛ در صورت تهیۀ خانه، قصد ماندن همیشگی را در تهران داریم. با توجه به‏
‏‎

‎‏این که خرید خانه مجوز می خواهد و شامل ما نمی شود، لذا مجبوریم هر سال محل‏‎ ‎‏زندگی را عوض کنیم. مسأله نماز و روزۀ ما چگونه خواهد بود؟ در ضمن، خانه‏‎ ‎‏حوالی نارمک و مناطق فوق الذکر می باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.‏

‏‏2. با توجه به فتوای حضرت امام در مورد بلاد کبیره (تهران) آیا نمازهای گذشته که به جهت‏‎ ‎‏ندانستن‏‎ ‎‏حکم بوده، باید دوباره خوانده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اعمالی که برخلاف وظیفه انجام شده، باید قضا شوند.‏

‏‏3. کسانی که نماز نمی خوانند اکثراً جاهلند. آیا مسأله کافر که در رسالۀ عملیه بدان اشاره شده است به‏‎ ‎‏عنوان منکر ضروریات دین، آیا این افراد را شامل می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد نماز نخواندن، انکار ضروری نیست.‏

‏‏4. امروز تسبیح دست گرفتن و چرخاندن، همه گیر شده است (حتی دست بی نمازها) که یک‏‎ ‎‏بی احترامی بدان هست. آیا بدون گفتن ذکر و صلوات می تواند امر صحیحی باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏5. آیا این رهنمودهای 16 گانه منتشره، از امام امت است (نماز را در پنج وقت بخوانید؛ کم بخوابید...).‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مهر یا امضای معتبر ندارد، نباید اسناد بدهند؛ و آنچه نسبت داده شده است‏‎ ‎‏که نمازها را در پنج وقت بخوانید، دروغ و افترا است.‏

‏‏خدایا! خدایا! تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار.‏

‏‏[سؤال 2162]‏‏ ‏ ‏ 988‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود و سلام به رهبر عزیز ‏

‏‏محترماً معروض می دارم که این جانب که از روستا هستم و در شهر، مشغول‏‎ ‎‏تحصیل هستم از روستا تا شهر 24 کیلومتر است و با رجوعی که به توضیح المسائل‏‎ ‎‏کردم، نفهمیدم که نمازم را شکسته بخوانم یا تمام، و ضمناً در این باره هم سؤالاتی‏‎ ‎‏کردم و عقیده ها مختلف است. از شما می خواهم در این باره برای من توضیح دهید و‏‎ ‎‏ضمناً در مورد روزه هم اگر شکسته است توضیح دهید که اگر بخواهم از روستا به‏
‏‎

‎‏شهر بیایم چگونه باید بیایم که روزه درست باشد.‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، اگر روستا وطن شما است، در غیر روستا نماز شما شکسته‏‎ ‎‏است و اگر بعد از ظهر از روستا خارج شوید، روزۀ آن روز صحیح است و‏‎ ‎‏همچنین اگر قبل از ظهر به آن جا برسید و مفطری به جا نیاورده باشید.‏

‏‏[سؤال 2163]‏‏ ‏ ‏ 989‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 5 / 1361‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏استدعا دارد فتوای امام امت را دربارۀ مسائل زیر اعلام فرمایید:‏

‏‏1. تصفیه خانۀ شمارۀ 2 سازمان آب در شهرزیبا، کوی کن، واقع می باشد؛ تعدادی‏‎ ‎‏از کارکنان، فاصلۀ بین منزل و محل کارشان بیش از 24 کیلومتر می باشد؛ نماز و روزۀ‏‎ ‎‏این گونه افراد چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، در بین راه و محل کار حکم مسافر دارند.‏

‏‏2. در صورت شکسته بودن نماز تکلیف روزه ها چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، روزه از مسافر صحیح نیست و قضا دارد.‏

‏‏3. در صورتی که شخص یقین داشته باشد قبل از غروب آفتاب به منزل می رسد بایستی نماز را به طور‏‎ ‎‏شکسته در اداره به جا آورد یا در منزل به طور کامل؟‏

‏‏بسمه تعالی، می تواند قبل از برگشت به وطن شکسته بخواند.‏

‏‏4. در صورتی که شک نماید یا یقین بداند که بعد از غروب آفتاب به منزل می رسد، بدین جهت نماز‏‎ ‎‏خود را شکسته به جا آورد، ولی وقتی به منزل رسید هنوز نماز قضا نشده، آیا بایستی مجدداً نماز را به‏‎ ‎‏طور کامل به جا آورد یا همان نماز شکسته درست است؟‏

‏‏بسمه تعالی، نماز صحیح است و اعاده ندارد.‏

‏‏5. آیا اسم هایی مانند کوروش، داریوش، هوشنگ، بابک و غیره از نظر شرعی برای افرادی که در حال‏‎ ‎‏حاضر سن آن ها 30، 40، 50 و... می باشد اشکالی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2164]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1375‏

‏‏2. بلاد کبیره غیر از تهران، کدام یک از شهرهای ایران است و تهران دقیقاً از چند‏‎ ‎‏سال قبل جزو بلاد کبیره حساب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص بلاد کبیرۀ خارق العاده و تعیین تاریخ آن موکول به‏‎ ‎‏نظر عرف است.‏

‏‏[سؤال 2165]‏‏ ‏ ‏ 990‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 12 / 1361 ‏

‏‏السلام علیکم، محضر مبارک دفتر استفتای امام خمینی‏

‏‏با درود و سلام به امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و با درود و سلام به‏‎ ‎‏شهیدان راه حق و حقیقت و امت شهیدپرور ایران ‏

‏‏این جانب در حدود سال 50 ـ 51 به تهران برای کارگری آمدم مدتی است مستأجر‏‎ ‎‏هستم الآن زمینی تهیه کرده ام و می خواهم در آن خانه بسازم، موقعی که این خانه را‏‎ ‎‏ساختم نمی دانم تا چه حدی می خواهم زندگی بکنم؛ یک سال و یا ده سال و یا بیشتر.‏‎ ‎‏از شما برادران می خواهم دربارۀ نماز و روزۀ این جانب و خانواده، دستورات شرعی‏‎ ‎‏لازمه را توضیح فرمایید.‏

‏‏آیا من باید در همین مدت که مستأجر هستم، نماز را شکسته بخوانم یا درست؟ و‏‎ ‎‏بعد از این مدت که مستأجر نباشم، یعنی خانه مال خودم باشد، نماز و روزۀ خود و‏‎ ‎‏خانواده ام به چه شکل است؟ شرح دهید.‏

‏‏قابل ذکر است که من در بسیج انجام وظیفه می کنم و هر لحظه، تغییر مکان می دهم‏‎ ‎‏و در یک محل انجام وظیفه می نمایم و من دارای زن و یک فرزند می باشم و وطن‏‎ ‎‏اصلی من بخش بویین زهرای قزوین، دهکد‏‏ۀ‏‏ سکزآباد می باشد و من از‏‎ ‎‏آن جا اعراض‏‎ ‎‏نکرده ام و پدر و مادر و برادر و خواهران و فامیلان، همه در آن جا هستند. و هر چند‏‎ ‎‏وقت، به دیدار آن ها می روم. والسلام؛ و من الله‌ التوفیق‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، در وطن اصلی نماز شما تمام است و در تهران، بدون قصد‏‎ ‎‏توطّن در یک محله، حکم مسافر دارید.‏

‏‏[سؤال 2166]‏‏ ‏ ‏ 991‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 2 / 1361‏

‏‏محضر شریف رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ارواحنا له‏‎ ‎‏الفداء، پس از تقدیم عرض سلام، سلامتی و موفقیت و طول عمر آن قائد بزرگوار را از‏‎ ‎‏خداوند متعال خواهانم و استدعا دارم به جواب مسائل زیر مفتخرم فرمایید:‏

‏‏1. ملاک در شناسایی شهرهای بزرگ خارق العاده چیست و آیا اصفهان و تبریز‏‎ ‎‏ـ  مثلاً ـ از این گونه شهرها محسوبند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان نظر عرف است و تا محرز نشود که بزرگی شهر، خارق‏‎ ‎‏العاده است حکم شهرهای متعارف را دارد.‏

‏‏2. اگر پدری یک دانگ خانۀ مسکونی خود را صداق عروسش کرد و پسرش قبل از عروسی فوت کرد.‏‎ ‎‏آیا نیم دانگ خانه از مهریۀ عروس ـ چون عین آن باقی است  ـ به پدر برمی گردد یا به پسر، که در این‏‎ ‎‏صورت پدر در ارث شریک می گردد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فوت شوهر قبل از دخول، نصف مهر به شوهر بر می گردد و جزو ترکۀ او‏‎ ‎‏محسوب است.‏

‏‏3. تقریباً هشت دقیقه طول می کشد تا نور خورشید به زمین برسد، آیا ملاک در قضا شدن نماز صبح،‏‎ ‎‏طلوع خورشید است یا رسیدن نور آن به زمین؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان دیده شدن جرم آفتاب در افق نمازگزار است.‏

‏‏4. از زنی بچه ای سقط شد و تا یک ماه از آلودگی پاک نشد، سپس او را کورتاژ کردند و بقیه ای ـ مثلاً‏‎ ‎‏انگشتی ـ را از بقایای بچه درآوردند؛ چون بچه در حقیقت الآن به تمامه منفصل شده، آیا آلودگی این‏‎ ‎‏مدت، به ضمیمۀ ایام نفاس تماماً نفاس است یا خیر؟ و تکلیف نماز و روزه های او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، تمام محکوم به نفاس است.‏

‏‏5. آیا بین این دو استفتا که منسوب به حضرت عالی است، تناقضی وجود دارد یا خیر؟‏

‏‏الف. یکی از محرمات احرام ازالۀ مو است، شخص محرم که حج او صروره است و نمی تواند در منی‏
‏‎

‎‏سر خود را بتراشد، چنانچه مُحلّی هم یافت نشود و یا مشکل باشد پیدا کردن او، برای حلق تکلیف او‏‎ ‎‏چیست؟ و آیا فرقی بین یافت نشدن و مشکل بودن هست یا خیر؟‏

‏‏جواب: بسمه تعالی، باید صبر کند تا شخص محلّی پیدا شود.‏

‏‏ب. در صورت لزوم حلق، محرم می تواند برای خروج از احرام سر خود را بتراشد یا خیر؟ و نیز سر‏‎ ‎‏دیگری را، قبل از خروج از احرام می تواند بتراشد یا خیر؟‏

‏‏جواب: بسمه تعالی، در هر دو صورت اشکالی ندارد.‏

‏‏بسمه تعالی، حلق یا تقصیری که در مقام احلال است، از حرمت ازالۀ شعر خارج است و محرم‏‎ ‎‏می تواند خودش انجام دهد. ولی نسبت به دیگری جایز نیست، هرچند اگر انجام داد دیگری از‏‎ ‎‏احرام خارج می شود.‏

‏‏6. اگر زنی طلای زینتی خود را که بدان نیز احتیاج دارد برای رفع نیازمندی های مؤونۀ زندگی بفروشد و‏‎ ‎‏در سال مصرف کند آیا متعلَّق خمس است یا نه؟‏

‏‏چنانچه پولش تا اتمام سال به مصرف نرسید و ماند برای سال دیگر آیا خمس دارد یا خیر؟ ‏

‏‏و در هر صورت، سال های بعد چون نیاز به زینت دارد اگر بخواهد دومرتبه از درآمد کار، طلایی بخرد‏‎ ‎‏باید خمس آن را بدهد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، طلا اگر از درآمد کسب پیش از پرداخت خمس تهیه شده و در سال بعد به فروش‏‎ ‎‏رسیده، پول فروش آن خمس دارد و بعد اگر خواست از درآمد کسب به مقدار شؤون خود،‏‎ ‎‏زینت آلات تهیه کند، از مؤونه محسوب است و خمس ندارد.‏

‏‏7. در تحریر الوسیله دنبالۀ مسألۀ ساقط بودن غسل از شهید، فرموده اید: «ویلحق به المقتول فی حفظ‏‎ ‎‏بیضة الإسلام» چه افرادی مشمول این الحاق هستند؟ آیا مروّجین دین یا پاسداران و یا افرادی که برای‏‎ ‎‏جهاد سازندگی در دهات و شهرها شهید می شوند، ملحق به شهیدند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقصود شهدای معرکه در دفاع از اسلام و مسلمین هستند؛ مانند شهدای در معرکۀ‏‎ ‎‏جنگ تحمیلی؛ و اشخاص نامبرده در احکام اموات، ملحق به شهید نیستند.‏

‏‏8. افرادی که از درآمد همان سال برای سفر حج ثبت نام می کنند و مبلغی به بانک می پردازند و‏‎ ‎‏سال های بعد آن ها را به حج می برند، آیا پس از اتمام سال به آن پول خمس تعلق می گیرد یا نه؟ در‏‎ ‎‏صورتی که اگر بخواهد از بانک مطالبه کند نامش را از لیست حجّاج محو می کنند؛ پس معذور است از‏‎ ‎‏مطالبه کردن.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از قبل مستطیع بوده و حج رفتن بر او واجب شده، پول ذکر شده خمس ندارد‏
‏‎

‎‏و اگر سال اول استطاعت است خمس دارد.‏

‏‏9. فرموده اید کسی که نیت اقامه در جایی دارد، اگر در ضمن، قصد داشته باشد که در بین ده روز، یک‏‎ ‎‏ساعت یا دو ساعت به مادون مسافت برود و مراجعت کند، مضر به قصد اقامۀ او نیست؛ آیا این عدم‏‎ ‎‏ضرر به قصد، فقط برای یک مرتبه در بین ده روز است یا اگر در هر ده روز، روزی یکی ـ دو ساعت‏‎ ‎‏باشد نیز ضرری به قصد اقامه ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، قصد خروج یک مرتبه به یکی دو ساعت اشکال ندارد.‏

‏‏10. دفق و فتور بدن را در جنابت زن شرط نمی دانید و فقط حصول شهوت را در خروج رطوبت منی‏‎ ‎‏شرط جنابت فرموده اید؛ پس با رطوبتی که به نام مذی ـ آن هم در موقع شهوت ـ از مرد و زن خارج‏‎ ‎‏می شود چه تفاوتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان شهوتی است که مقارن با آن منی خارج می شود و با سایر حالات روحی‏‎ ‎‏فرق دارد.‏

‏‏[سؤال 2167]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2566‏

‏‏3. آیا شهرستان مشهد جزو بلاد کبیره شمرده می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص آن موکول به نظر عرف است و مشهد مقدس، از بلاد‏‎ ‎‏کبیرۀ خارق العاده محسوب نیست.‏

‏‏[سؤال 2168]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 3985‏

‏‏2. با توجه به این که امام می فرمایند که وقتی شما 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر در تهران راه بروید،‏‎ ‎‏نماز یا روزه شکسته می شود، پیشنماز مسجدمان این طور مطرح کردند و برایم سؤالی‏‎ ‎‏پیش آمد. ایشان می گویند: شما که از اول تهرانی بوده اید، در محدودۀ تهران قدیم، هر‏‎ ‎‏چند از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر هم اگر در یک روز بیشتر راه بروید مانع ندارد. حدود تهران قدیم‏‎ ‎‏را ایشان تقریباً میدان خراسان، دروازه قزوین و دروازه شمیران و شوش قرار دادند. آیا‏‎ ‎‏با توجه به این مسأله امام، این چنین فرضی درست است؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مذکور صحیح است و حدود تهران قدیم را قبل از کبیره‏‎ ‎‏شدن، باید از اهل اطلاع مورد اعتماد تحقیق نمود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2169]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1375‏

‏‏9. در رابطه با سؤال یک نفر پیرامون نماز و روزۀ شخصی که برای تحصیل به‏‎ ‎‏تهران می آید این گونه جواب فرموده اید: «حکم مسافر دارید ولی اگر قصد اقامت ده‏‎ ‎‏روز در یک محل نمایید و بخواهید بعد از ده روز به کمتر از مسافت بروید، قصد‏‎ ‎‏اقامت محقق شده و تا سفر جدید نکرده اید حکم اقامت باقی است و نمازهای گذشته‏‎ ‎‏اگر معلوم است که بعد از چند سال نیز که تهران به سرعت بزرگ شده، خوانده اید، قضا‏‎ ‎‏دارد.» منظور از «محل» چیست؟ لطفاً دقیقاً مشخص فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، منظور محله ای از محله های تهران است و تشخیص محدودۀ‏‎ ‎‏آن موکول به نظر عرف است.‏

‏‏[سؤال 2170]‏‏ ‏ ‏ 992‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر حضرت آیت الله‌ آقای سید روح الله‌ موسوی خمینی، دامت برکاته‏

‏‏محترماً به عرض می رساند سؤال راجع به حد ترخص تهران است. مردم برای‏‎ ‎‏دفن اموات مجبورند به بهشت زهرا بروند. شیخی در مسجد فرمود حد ترخص از‏‎ ‎‏محل حرکت می باشد از ایشان سؤال شد مرده باید به خاک سپرده شود، جواب گفت‏‎ ‎‏پیش از ظهر بروند و برگردند، عرض شد نمی رسند نوبه نمی دهد، جواب گفت‏‎ ‎‏بعدازظهر، عرض شد نمی رسد، جواب گفت روزه اش را قصر کند یا از عوض بگیرد،‏‎ ‎‏از ایشان جواب درست نگرفتیم در ثانی خدمت پیشنماز مسجد گفتیم ایشان جواب‏‎ ‎‏دادند من نمی دانم از هر نقطه باید کیلومتر حساب کنید این هم معلوم نشد، تشکر‏‎ ‎‏می نمایم حد ترخص تهران را معین فرمایید نظر به این که تهران شهر قدیم نیست‏‎ ‎‏فوتی همیشه هست و جمعه و دوشنبه و ایام هفته برای فاتحه جمعیت می روند‏‎ ‎‏بهشت زهرا، تکلیف نماز و روزه ماه رمضان این جمعیت تهران با این دستورات چه‏‎ ‎‏وضعی دارد، جواب روشن فرمایید تشکر می نمایم.‏

‏‏بسمه تعالی، تهران از شهرهای بزرگ خارق العاده است و چون محلات آن‏
‏‎

‎‏متصل است مبدأ مسافت را باید از منزل حساب کنند و چنانچه از منزل تا‏‎ ‎‏بهشت زهرا چهار فرسخ باشد حکم مسافر مترتب است.‏

‏‏[سؤال 2171]‏‏ ‏ ‏ 993‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏1. به نظر حضرت عالی تهران از چه تاریخی جزء بلاد کبیره شده است؟ نظر‏‎ ‎‏افرادی که متولد تهران می باشند در خصوص سؤال فوق، مختلف بوده و هر کس به‏‎ ‎‏مقتضای سنّش تاریخی را تعیین می کند.‏

‏‏بسمه تعالی، این سؤال موضوعی است و از اهل اطلاع سؤال کند.‏

‏‏[سؤال 2172]‏

‏‏2. فردی که قبل از آن که تهران از بلاد کبیره شود، تهران وطن او بوده، در حال‏‎ ‎‏حاضر مسافرت او در چه محدوده ای قطع می شود؟‏

‏‏الف. محدودۀ تهران قبل از آن که از بلاد کبیره شود.‏

‏‏ب. درب منزل (محدودۀ منزل).‏

‏‏بسمه تعالی، محدودۀ الف.‏

‏‏3. حضرت عالی فرموده اید: «فرد، در غیر محل تولد حکم مسافر دارد هرچند مسافت کمتر از چهار‏‎ ‎‏فرسخ باشد» آیا در فتوای فوق، مسافت اعتبار نداشته و فرد قبل از آن که از چهار فرسخ شرعی خارج‏‎ ‎‏شود مسافر محسوب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مراد فردی است که از وطن یا محل اقامت به مقدار مسافت شرعی دور شده باشد.‏

‏‏4. آیا کسی که حکم مسافر را دارد نمازش قصر است یا پس از تحقق مسافت نمازش قصر می شود؟‏‎ ‎‏منظور کسی است که به صورت موقت در غیر محلۀ تولدش در محله ای با فاصلۀ کمتر از چهار فرسخ‏‎ ‎‏زندگی می کند.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از محل تولد به مقدار کمتر از چهار فرسخ برود حکم مسافر ندارد و نمازش‏‎ ‎‏تمام است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2173]‏

‏‏5. کسی که متولد و بزرگ شدۀ تهران است و پس از ازدواج، منزلی در محلۀ دیگر‏‎ ‎‏به فاصلۀ کمتر از چهار فرسخ اجاره کرده است بنا به فتوای حضرت عالی:‏

‏‏الف. نمازش قصر و روزه اش شکسته است.‏

‏‏بسمه تعالی، حکم این مسأله از سؤال قبل ظاهر شد و در صورتی که از‏‎ ‎‏وطن به آن محل برود نمازش شکسته نمی شود.‏

‏‏[سؤال 2174]‏

‏‏ب. اگر این فرد حداقل دو ماه مبارک پیاپی را در همان محل زندگی کند، تکلیف‏‎ ‎‏روزه های قضایش چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، باید نماز را تمام بخواند و می تواند روزه ها را‏‎ ‎‏قضا کند. بلی اگر بخواهد از آن جا به جایی برود که حکم مسافر پیدا‏‎ ‎‏می کند، در برگشت تا قصد ده روز نکند حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2175]‏

‏‏6. خانمی که ازدواج کرده و منزل اجاره ای شوهرش در فاصلۀ حدود دو فرسخی‏‎ ‎‏منزل پدری او قرار دارد و هر روز از حد ترخص منزل شوهر خارج نشود و تا‏‎ ‎‏مراجعت بعدی به منزل پدری، مسافتی کمتر از هشت فرسخ را طی کند، نماز و‏‎ ‎‏روزه اش در منزل شوهر چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، تمام است.‏

‏‏[سؤال 2176]‏

‏‏7. فردی که متولد و بزرگ شدۀ تهران است و پس از ازدواج و تغییر محل زندگی به‏‎ ‎‏تصور آن که تمام تهران، حکم وطن او را دارد، در محل جدید نمازها را تمام و‏‎ ‎‏روزه های ماه مبارک را نیز به جا آورده باشد، حالا با توجه به حکم اخیر جناب عالی که‏‎ ‎‏حکم مسافر را دارد، روزه ها و نمازهای گذشته اش چه حکمی دارد؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، اگر در محدودۀ تهران قبل از کبیره شدن یا در فاصلۀ کمتر از‏‎ ‎‏مسافت از آن، تمام خوانده صحیح است و قضا ندارد و در غیر این‏‎ ‎‏صورت آنچه برخلاف وظیفه عمل کرده را باید قضا نماید.‏

‏‏[سؤال 2177]‏‏ ‏ ‏ 994‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 2 / 1361‏

‏‏استفتایی از محضر مبارک حضرت آیت اللهی شد که اگر در تهران شخصی‏‎ ‎‏بخواهد در یکی از محلات قصد اقامه کند و بخواهد به سایر محلات هم برود مرقوم‏‎ ‎‏فرموده شد که اگر فاصله زیاد باشد احتیاط در جمع است، بنابراین اشخاصی که اهل‏‎ ‎‏تهران یا مقیم تهران هم هستند اگر بخواهند از منزل خودشان بروند به یکی از محلات‏‎ ‎‏دیگر تهران که داخل تهران هم است و فاصله بین منزل و آن محله چهار فرسخ یا‏‎ ‎‏بیشتر است نماز را اگر در آن محله یا بین راه بخوانند قصر است یا تمام و همچنین‏‎ ‎‏روزه.‏

‏‏بسمه تعالی، احتیاط در جمع است.‏

‏‏[سؤال 2178]‏‏ ‏ ‏ 995‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام بیکران بر امام امت و درود بر رزمندگان جبهه های حق علیه‏‎ ‎‏باطل و شما از خود گذشتگان در راه خدا؛ با پوزش از مزاحمتی که ایجاد کرده ام،‏‎ ‎‏می خواستم در مورد فتوای بلاد کبیرۀ امام سؤالاتی بکنم؛ چون برای ما اشکالاتی پیش‏‎ ‎‏آمده و از چندین نفر سؤال کردیم، هر کدام چیزی گفتند؛ کسانی گفتند: باید تا جایی‏‎ ‎‏بروید که صدای اذان را می شنوید، اگر بیشتر بروید نمازتان درست نیست و قصدتان‏‎ ‎‏(اگر بکنید) به هم می خورد و کسانی هم گفتند: نباید توابع تهران مثل تجریش و شاه‏‎ ‎‏عبدالعظیم بروید، اشکال دارد و اگر دانشگاه و مثل این ها ـ که مال خود تهران است ـ‏‎ ‎‏بروید اشکال ندارد و یا این که قصد کنید تا آخر عمر و برای همیشه تهران بمانید، و ما‏
‏‎

‎‏فکر می کنیم که مثلاً شاید دلایلی پیش آید (کار و مسائل دیگر) که بخواهیم از تهران‏‎ ‎‏برویم، نمی خواهیم قصد کنیم. در هر صورت یک سری مسائل در آستانۀ ماه مبارک‏‎ ‎‏رمضان برای ما مطرح است که امیدواریم ـ ان شاء الله‌ ـ با جواب های کامل شما این‏‎ ‎‏چراها برایمان حل گردد تا بتوانیم وظیفۀ عبادی خود را به نحو احسن انجام دهیم:‏

‏‏1. کلاً این فتوا به چه شکل است؟‏

‏‏2. برای ماه مبارک رمضان چه باید بکنیم؟ و تا چه حدودی (چند فرسنگ) اگر‏‎ ‎‏قصد کنیم حق رفت و آمد داریم؟‏

‏‏3. این چند فرسنگ که می گویید، اگر محل کار از این چند فرسنگ بیشتر باشد‏‎ ‎‏اشکال دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، در تهران اگر از منزل تا مقصد به حد مسافت باشد، نماز قصر‏‎ ‎‏است و روزه صحیح نیست و ترخص ندارد و همچنین اگر وطن انسان‏‎ ‎‏نباشد و محل سکونت و مقصد در دو محله باشند، بدون قصد ده روز در‏‎ ‎‏یک محله، نماز قصر است و روزه صحیح نیست.‏

‏‏[سؤال 2179]‏‏ ‏ ‏ 996‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 4 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی آقا سید روح الله‌ موسوی خمینی ‏

‏‏با سلام و آرزوی صحت و طول عمر شریفتان، مسائل زیر استفتا می گردد: ‏

‏‏1. در تحریر الوسیله صحبت از بلاد بسیار بزرگ و متصل بودن یا منفصل بودن‏‎ ‎‏محلات آن شده است؟ منظور از متصل و منفصل بودن محله های تهران چیست؟ آیا‏‎ ‎‏محله هایی نظیر درکه، اوین، ونک و فرحزاد متصل هستند یا منفصل؟ بقیۀ محله های‏‎ ‎‏شهر تهران (مناطق بیست گانه شهرداری تهران) متصل هستند یا منفصل؟‏

‏‏البته محله های درکه، اوین و ... در حال حاضر به هم چسبیده نیستند و هر کدام‏‎ ‎‏حدود سه چهار کیلومتر با دیگری فاصله دارد.‏

‏
‏‎

‎‏با توجه به مسأله فوق کسی که می خواهد چند روز در تهران بماند، محل اقامت،‏‎ ‎‏حد ترخص، ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟ خانه یا محله یا منطقه شهرداری‏‎ ‎‏یا تمام شهر تهران؟‏

‏‏2. با توجه به مسأله شمارۀ یک، کسی که از شهر دیگری آمده و تهران را وطن خود‏‎ ‎‏قرار داده است، وطن، حد ترخص و ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟ ‏

‏‏3. با توجه به مسأله شمارۀ یک، کسی که در تهران متولد شده است، وطن، حد‏‎ ‎‏ترخص و ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟ محل تولد یا محل سکونت یا...؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان در اتصال و انفصال نظر عرف است، و در بلاد بزرگ‏‎ ‎‏خارق العاده مانند تهران فعلی مبدأ مسافت از منزل حساب می شود. در‏‎ ‎‏نیت اقامت ده روز یا در قصد توطن باید محلۀ به خصوصی را منظور‏‎ ‎‏نماید و حد ترخص برای ترتب احکام سفر از آخر محله حساب می شود.‏