[سؤال 2120] 956
بسمه تعالی
با درود و سلام بر رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی و با درود و سلام بر شهیدان راه حق و با درود بر امت شهیدپرور، سلام علیکم
به استحضار می رسانم این جانب مدت دو ماه است که از شهرستان به تهران آمده ام و در تهران مشغول کار می باشم و تصمیم قطعی هم نمی توانم بگیرم که حتماً در تهران می مانم ولی امکان دارد بعد از مدتی، دوباره به شهرستان برگردم و یا مدت زیادی این جا بمانم، در هر حال تهران وطن این جانب محسوب نمی گردد؛ خواهشمند است
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 453
فتوای آن حضرت را در مورد نماز این جانب بفرمایید.
بسمه تعالی، نماز شما شکسته است؛ مگر بتوانید در یک محله قصد اقامت ده روز بدون خروج از آن بنمایید که اتمام نماز واجب می شود و رفت و آمد تا کمتر از چهار فرسخ، ضرر ندارد.
[سؤال 2121] 957
بسمه تعالی
پس از سلام؛ خواهشمندم فتوای امام خمینی را در مورد نماز و روزه و وضعیت وطن و مسافر بودنِ شخصی با مشخصات ذیل را در پایین ورقه مرقوم بفرمایید:
1. اهل شهر همدان است.
2. مدت ده سال است که در تهران سکونت دارد، شش سال در خوابگاه دانشگاه تهران و چهار سال اخیر پس از تأهل، در منزل استیجاری.
3. هیچ وقت بیش از دو ماه به طور متوالی هر روز در تهران نبوده است.
4. در حال حاضر دورۀ تحصیل دانشگاهی وی به اتمام رسیده است و خدمت سربازی را در تهران می گذراند.
5. هیچ گونه قصدی برای برگشت به همدان یا ماندن در تهران یا کار در هر شهر دیگر کشور ندارد و ممکن است پس از خاتمۀ خدمت، در هر جای مملکت مشغول کار و زندگی شود. و من الله التوفیق و علیه التکلان
بسمه تعالی، در فرض سؤال، شخص مشار الیه در تهران حکم مسافر دارد و بدون قصد اقامت ده روز در یک محل، نماز و روزه قصر است.
[سؤال 2122] ----> 7060
3. شخصی منزلش در ساوه است و محل کارش تهران؛ حال برای ماه رمضان می خواهد بیاید نزدیک محل کارش، که از منزلی که کرایه می کند برای یک ماه، تا محل کارش 4 الی 6 کیلومتر فاصله دارد. آیا می تواند قصد اقامه کند که روزه بگیرد و هر روز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 454
سرکارش هم برود و عصر برگردد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر منزل و محل کارش در یک محله باشد مانع ندارد؛ ولی اگر در دو محله است، در صورتی می تواند روزه بگیرد که ده روز در یکی از دو محل قصد ده روز کند، که در این صورت بعد از ده روز می تواند هر روز فاصلۀ مزبور را طی کند.
[سؤال 2123] ----> 1380
2. نماز و روزۀ من در محل کار، در صورتی که کمتر از 5 / 22 و یا بیشتر از 5 / 22 باشد چگونه است در هر دو صورت؟ نماز و روزۀ من در منزل تهران چگونه است؟
بسمه تعالی، اگر نتوانید قصد اقامت ده روز در یک محلۀ تهران بنمایید، نماز در محل کار و محل سکونت شکسته است؛ و در صورت تحقق قصد اقامت در یک محله، رفت و آمد تا کمتر از 5 / 22 مضر نیست.
[سؤال 2124] 958
بسمه تعالی 14 / 4 / 1361
با سلام به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و رهبر مستضعفان جهان و با درود به مسئولان پاسخ به سؤالات دفتر امام، مشکل شرعی خود را که واقعاً برایم مسأله ای شده برایتان مطرح کرده و استدعای راهنمایی کامل دارم.
این جانب متولد و بزرگ شدۀ بابل، حدود نه ماه است که به تهران آمده و به قصد کارکردن و ماندگار شدن در این جا ماندم، ولی قصد ده روز نکردم؛ فقط قصد ماندن به مدت نامعلوم و دراز و شاید تا ابد را کرده و نمازم را کامل می خواندم و اکنون که نیمی از ماه مبارک رمضان هم می گذرد، روزه ام را می گیرم؛ دو ـ سه روزی است که دو تا از برادران سپاه پاسداران که از دوستان نزدیک و همشهری بوده و در این جا به سر می برند مطلبی را به من گفتند که باعث تشتت خاطر شد؛ ایشان گفتند: حتماً باید برای یک بار قصد ده روز کرده و در این مدت، در یک محل بمانی؛ یعنی یا در محل کارت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 455
ده روز می مانی و یا ده روز مرخصی گرفته و در محل سکونتت می مانی؛ در صورتی که هیچ یک از این دو کار برایم مقدور نیست؛ زیرا مدت هفت ماه است که مشغول به کار شده و از مرخصی ها استفاده کردم و دیگر هیچ مرخصی ندارم که ده روز در خانه بمانم و از طرفی، ده روز در محل کار ماندن هم برای کسی مقدور نیست که برای من باشد، جز ادارات و جاهایی که محل خواب و استراحت داشته و اجازۀ ماندن نیز به او بدهند.
در ضمن برادران پاسدار ما نیز قبلاً دچار همین مشکل شده و نامه ای به دفتر امام نوشته و سؤال را مطرح کرده و جواب کتبی برایشان آمده و بنده نیز آن را خواندم و مسأله ای برایم مبهم مانده که منظور از ده روز در یک محل ماندن، به چه طریق است؟ یعنی تا چه شعاعی از نظر شرعی مجاز است و می توان رفت؟ آیا من که محل کارم حدود سه یا چهار کیلومتر با منزلمان فاصله دارد، در این مدت می توانم صبح سر کار رفته و بعد از ظهر به منزل برگردم یا نه؟ لطفاً راه های موجود را توضیح داده و برایم ارسال دارید.
بسمه تعالی، میزان در وحدت محله، نظر عرف است و کسی که قصد دارد هر روزه از محل اقامت تا خارج از حد ترخص آن محله، خارج شود، نیت اقامت او صحیح نیست و حکم مسافر دارد.
[سؤال 2125] 959
بسمه تعالی
با سلام به خدمت رهبر کبیر انقلاب، امام امت، خمینی کبیر وشهدا و خانوادۀ شهدا.
معروض می دارم که این جانب سؤالی دربارۀ مسألۀ مسافر و وطن اختیارکردن داشتم که تا حالا هرچه تلاش کرده ام، به نتیجه نرسیده ام. برای این که بهتر مفهوم شود، شرح زندگی خود را از وقتی که به تهران آمده ام شروع می کنم:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 456
این جانب در سال 49 ـ 50 به تهران آمدم؛ اما خانه و خانواده و وطنم در روستا بود. من در آن سال به مدت 6 ماه در تهران کار کردم، دوباره رفتم دهات؛ چند روزی در روستا ماندم، دوباره برگشتم تهران. به همین ترتیب ادامه داشت تا سال 56. البته بعضی مواقع دو ماه، سه ماه در روستا می ماندم و ازدواج هم در روستا کردم.
ولی در سال 59 ـ 60 به خاطر علاقه ای که به سپاه پاسداران داشتم به عضویت سپاه درآمدم و چون دیگر نمی توانستم به روستا بروم، زن و مادرم که در روستا بودند آن ها را هم تهران آوردم و خانه ای اجاره کردم؛ ولی قصد همیشه ماندن در تهران نکرده بودم.
به خاطر این که دیگر خانواده ام را به تهران آورده ام، تهران را در نظر خود، وطن محسوب می کردم و نماز تمام می خواندم؛ ولی چندی است متوجه شده ام تا قصد نکنم که تهران وطنم باشد، وطن محسوب نمی شود و این را یادآور شوم که چون هیچ وقت در یک جا نیستم، نمی توانم حتی قصد ده روز کنم، 24 ساعت مثلاً به 18 کیلومتری یا 20 کیلومتری می روم و 24 ساعت خانه هستم و من یک مدتی نماز را جمع خواندم و بعد از مدتی فقط شکسته خواندم، باز دوباره درست می خوانم و روزه را هم سال پیش ـ چون جبهه بودم ـ نگرفتم و امسال هم گرفتم، ولی نمی دانم درست است یا نه؟ و تا حالا چندین دفعه از دفتر امام سؤال کرده ام، از روحانی های متعدد سؤال کرده ام، ولی به نتیجه نرسیده ام.
ای امام عزیز، رهبر عزیز و مرجع تقلید شیعیان جهان، من مدتی است در بلاتکلیفی مانده ام، خواهش می کنم جواب نامۀ ما را با مُهر خودتان بفرستید که من خاطر جمع شوم.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، حکم مسافر دارید؛ مگر این که در یک محله قصد زندگی دائمی نمایید و یا این که قصد اقامت ده روز نمایید که در این صورت، تا سفر شرعی پیش نیامده نماز و روزه تمام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 457
[سؤال 2126] 960
بسمه تعالی 15 / 6 / 1361
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، مرجع عالی قدر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله
این جانب را برای انجام خدمت سربازی به تهران آوردند و در پادگان قصد ده روز ماندن نمودم و ماه رمضان را روزه گرفتم و نماز را درست خواندم؛ ولی دو ـ سه روز یک مرتبه به منزل بستگانم می رفتم که حدود 15 ـ 16 کیلومتر تا پادگان فاصله داشت و روز بعد بر می گشتم و از فتوای جدید امام که تهران بلد کبیره است اطلاع نداشتم و به همان فتوای قبلی نماز را درست خواندم و روزه هم گرفتم. تقاضا دارم تعیین فرمایید: تکلیف روزه و نمازهای خوانده شده چیست؟
بسمه تعالی، اگر از اول قصد داشتید در دو محله ده روز بمانید قصد اقامت صحیح نیست و حکم مسافر دارید.
[سؤال 2127] 961
بسمه تعالی 21 / 10 / 1360
حضور مبارک حضرت مستطاب آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله الشریف
با تقدیم سلام و تحیات وافره؛ مسائل ذیل را جواب مرقوم فرمایید، جزاکم الله عن الاسلام و اهله خیراً.
1. اشخاصی مانند نمایندگان مجلس که موقتاً در تهران هستند، اگر مسکن آن ها جنب دانشگاه تهران باشد و محل کار آن ها مجلس در صورت قصد عشره نماز ایشان قصر است یا تمام؟
بسمه تعالی، اگر محل سکونت و محل کار در یک محله است، قصد اقامت عشره متحقق می شود وگرنه محقّق نیست.
2. شخصی که حساب سال جهت تخمیس دارد و سرمایه اش مخمس است، اگر چند سال قبل منزلی دو طبقه ساخته که یک طبقه اش مورد احتیاج او است و یک طبقه هم زیادی است و اجاره داده و سر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 458
سال قسمت زیادی را تخمیس ننموده، فعلاً فقط خمس قیمت خرج شده جهت احداث طبقه مزبور به عهده او است یا خمس قیمت روز را باید بدهد؟
بسمه تعالی، خمس قیمت روز را باید بپردازد.
3. شخصی اتومبیل سواری تخمیس شده خود را می فروشد و اتومبیل جدیدی با قیمت بیشتر در بین سال می خرد و بعد هم به قیمت آن افزوده می شود؛ سر سال چه مقدار باید خمس آن را بدهد؟ قیمت خریده شده یا قیمت روز؟
بسمه تعالی، به نسبت پول غیر مخمس که برای آن داده، به قیمت روز خمس دارد.
[سؤال 2128] 962
بسمه تعالی
دفتر محترم رهبر جهان اسلام، امید مستضعفان، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، روحی له الفداء
بنده دانشجویی هستم شهرستانی و فعلاً ساکن تهران، که در تهران قصد توطّن ندارم و فاصلۀ محل سکونتم با محل کار، حدوداً ده کیلومتر است؛ همه روزه این فاصله را طی می کنم و چند سال باید به این نحو زندگی کنم؛ طبق فتوای مبارک اخیرتان نمازم شکسته است. آیا تکلیف روزۀ قضایی که دارم و روزۀ ماه مبارک رمضان که ان شاء الله می آید چه می شود؟ ضمناً حتی ده روز، در یک محل ساکن نیستم. خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نماز شما شکسته است و نمی توانید روزه بگیرید؛ ولی اگر در یکی از دو محل با قصد ده روز بمانید، بعد از آن مدت، هر روز هم که در دو محل مذکور رفت و آمد کنید، نماز شما تمام است و می توانید روزه بگیرید؛ مگر آن که سفر جدیدی بنمایید.
[سؤال 2129] 963
بسمه تعالی 30 / 8 / 1361
حضور مرجع و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 459
ضمن عرض سلام و قدردانی از زحمات بی دریغتان برای اسلام و انقلاب، در صورت امکان، به مسأله شرعی زیر پاسخ بفرمایید:
وطن اصلی من تبریز می باشد و برای گذراندن خدمت سربازی در تهران به سر می برم. خانه ای که در آن به سر می برم تا محل کارم ـ که از ساعت 7 صبح تا 2 بعدازظهر آن جا هستم ـ زیاد دور نیست (15 دقیقه با تاکسی). تکلیف نماز و روزۀ من چگونه است؟
و آیا این درست است که چون تهران را وطن خود اختیار ننموده ام، برای کامل خواندن نماز و یا گرفتن روزه باید ده روز در همان خانه بنشینم تا آن ده روز را بتوانم نماز کامل خوانده و یا روزه بگیرم؟ خداوند متعال شما را طول عمر و رزمندگان اسلام را توانایی و پیروزی عطا فرماید. ان شاء الله
بسمه تعالی، اگر منزل و محل کار شما در دو محله است، بدون قصد ده روز در یکی از دو محله، حکم مسافر دارید؛ و اگر در یکی از دو محله قصد کردید و بعد از ماندن ده روز به محله دیگر بروید، در صورتی که فاصله کمتر از 5 / 22 کیلومتر باشد؛ نماز شما شکسته نمی شود.
[سؤال 2130] 964
بسمه تعالی 29 / 3 / 1361
محضر محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
محترماً به عرض می رساند که در سال گذشته گفته شد که امام فرموده اند: کسانی که در حومۀ تهران در کارخانجات کار می کنند، باید طوری مراجعت کنند که برای اذان ظهر در منزل شخصی خود باشند؛ در غیر این صورت، روزه شان صحیح نیست؛ در صورتی که ما کلیۀ مایحتاج زندگی مان از همان کارخانه اداره می شود و در طول سال، به طور مداوم در آن جا هستیم، به غیر از ایام تعطیلات، و از میدان آزادی تا محل کارمان 17 کیلومتر می باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 460
بسمه تعالی، اگر در همان محل کار سکونت دارید، با قصد اقامت ده روز، نماز و روزه تمام است.
و در ضمن؛ ترخص آیا از دیوار شهری که ساکن هستیم درست است یا از منزل شخصی؟
بسمه تعالی، در مثل تهران، ابتدای مسافت، از منزل؛ و در سایر جاها از آخر شهر حساب می شود.
[سؤال 2131] 965
بسمه تعالی 3 / 4 / 1361
محضر رهبر کبیر انقلاب امام خمینی
پس از عرض سلام و آرزوی سلامتی و طول عمر امید مستضعفان، سؤالی را که برای جمعی از دانشجویان شهرستانی که جهت شرکت در اردویی به تهران آمده اند و قصد ماندن دائم نیز ندارند، در رابطه با مسأله نماز و روزه مطرح می نماییم که با توجه به فتوای جناب عالی در مورد بلاد کبیره، برداشت های گوناگون و ابهاماتی پیش آمده است که تقاضامندیم به طور وضوح پاسخ فرمایید:
1. جناب عالی فرموده بودید: «وقتی در تهران می شود نماز تمام خواند که در یک محله قصد ده روز ماندن بکنید و تا به حد مسافت شرعی نرفته اید، نماز تمام است.» و در ادامه فرموده اید که: «اگر از منزل، 5 / 22 کیلومتر بروید و 5 / 22 کیلومتر برگردید، مسافت شرعی حاصل شده است و این حد، برای وقتی است که در منزل قصد ده روز کرده باشید.»
حال این سؤال مطرح است که آیا در طی مدت ده روز باید در یک مکان (مثلاً صرفاً محوّطۀ خوابگاه دانشگاه) ماند یا تا شعاع 5 / 22 کیلومتر را می شود رفت و آمد کرد و بیش از آن خیر؟ بعضی می گویند: باید فقط در همان محل ماند و حتی رفتن به خیابان بعدی را باعث شکستن قصد می دانند؛ حال، جناب عالی بفرمایید کدام یک
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 461
صحیح است و منظور شما از «محله» چه مسافتی می باشد؟
بسمه تعالی، بعد از نیت اقامت و خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی، خارج شدن به کمتر از چهار فرسخ شرعی مضر نیست و میزان در محله نظر عرف است.
2. بعد از ده روز ماندن آیا می توان به بیش از مسافت شرعی رفت؟ در چه شرایطی؟
بسمه تعالی، اگر هنگام قصد اقامت بنا دارد بیش از یکی دو ساعت از محلۀ محل اقامت خارج شود، نیت اقامت صحیح نیست ولی اگر بعداً چنین بنایی پیدا شود تا چهار فرسخ شرعی خارج نشده حکم اقامت باقی است.
[سؤال 2132] 966
بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع عالی قدر جهان تشیّع حضرت امام خمینی، دامت برکاته
احتراماً؛ به عرض مبارک می رساند: عده ای از کارکنان وزارت نیرو (شرکت توانیر) که در شهر تهران سکونت دارند، از منزل تا محل کار، در حدود 22 کیلومتر طی مسافت می کنند و 22 کیلومتر برگشتن آن ها است که جمعاً 44 کیلومتر می باشد؛ و با توجه به این که در اکثر اوقات سال بدین منوال می باشد، در مورد نماز و روزۀ ماه مبارک رمضان چه تکلیفی دارند؟ آیا باید به وظیفه مسافر عمل کنند یا خیر؟
بسمه تعالی، چنانچه محل سکونت، وطن باشد و یا آن که در آن جا قصد اقامت ده روز کرده باشند و پس از ده روز یا لااقل خواندن یک نماز چهار رکعتی خواستند از منزل خارج شوند، در صورتی که منزل تا محل کار، کمتر از چهار فرسخ شرعی باشد، نماز و روزه شان تمام است.
[سؤال 2133] 967
بسمه تعالی
دفتر محترم امام خمینی، محترماً؛ سؤال شرعی در رابطه با این جانب و دیگران پیش آمده، خواهشمند است پاسخ صحیح را بفرمایید:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 462
بنده برای ادامۀ تحصیل خود ـ که ان شاء الله حداکثر تا یکی دو سال دیگر طول خواهد کشید ـ به تهران آمده و در این جا مشغول کار نیز گشته ام؛ محل اقامت این جانب در میدان امام حسین و محل کار، در خیابان شهید مظلوم دکتر بهشتی (عباس آباد سابق) می باشد. با توجه به این که بنده به عنوان مأمور بازدید محل، در شهرداری منطقۀ 7، محدوده ای به وسعت شمالاً خیابان رسالت (سید خندان)، شرقاً خیابان مجیدیه و سبلان، جنوباً خیابان تهران نو تا انقلاب و غرباً خیابان شهید دکتر مفتح را مجبور به بازدید هستم، اخیراً از دوستان و آشنایان مؤمن و عادل شنیدم که حکم امام در مورد کسانی که قصد اقامت دائم در تهران را ندارند (مثل بنده) این است که اگر به اندازه ای از محل اقامت خود دور شوم که صدای اذان به گوشم نرسد، قصد ده روز باطل و نماز و روزه قصر خواهد شد؛ آیا این مطلب صحیح است یا خیر؟ و اگر صحیح نیست، بنده که در رابطه با این حرف چند روز روزه را خورده و نماز را شکسته خوانده ام چه حکمی دربارۀ من باید اجرا بشود؟
استدعا می کنم به امام عزیز بفرمایید اگر ممکن است یکی از عباهای خود را با یک عبای دیگر به همان قیمت که خریده خواهد شد به این جانب حقیر مرحمت نماید.
بسمه تعالی، اگر در ابتدای قصد اقامت بنا داشتید روزانه مسافتی از محل اقامت دور شوید، نیت اقامت صحیح نیست و نماز و روزه قصر است ولی اگر بعد از نیت اقامت و خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی چنین بنایی پیدا شد، تا سفر شرعی جدید پیش نیامده حکم اقامت باقی است و نماز و روزه تمام است.
[سؤال 2134] 968
بسمه تعالی 1 / 4 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی
با سلام، به استحضار می رساند: تعدادی از دانشجویان شاغل تحصیل در دانشکده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 463
صدا و سیمای جمهوری اسلامی، شهرستانی می باشند. از آن جا که آموزش کارگاهی (عملی) و فنون نظامی کل دانشجویان در محلی خارج از محل دانشکده برگزار می شود، لذا این دسته از دانشجویان اظهار می دارند به دلیل آن که از یک محله به محله دیگر می روند روزۀ آن ها باطل می شود و بر همین اساس اصرار می ورزند که برای انجام عبادت و روزۀ ماه مبارک رمضان به شهرستان های خود بروند که این امر از نظر دانشکده منجر به تعطیلی یک ماهۀ کلاس های درسی شده و نهایتاً موجب وقفه در امر آموزش می گردد.
متمنی است: با توجه به مراتب بالا رهنمود امام امت را در مورد وضعیت روزۀ این قبیل دانشجویان در تهران سؤال و به این دانشکده اعلام فرمایند.
پیروزی اسلام و سلامتی امام عزیزمان و سرافرازی امت شهیدپرور را از خداوند متعال مسئلت داریم.
بسمه تعالی، اگر در محلی از تهران، قصد اقامت ده روز نمایند، بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، رفت و آمد تا کمتر از چهار فرسخ ضرر به قصد اقامه نمی زند.
[سؤال 2135] 969
بسمه تعالی
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، سلامٌ علیکم
این حقیر اهل شیراز می باشم که برای خواندن دروس طلبگی به مدرسۀ علمیۀ قائم (عج) چیذر شمیران واقع در تهران آمده ام و قصد اقامت همیشگی در تهران را ندارم و احیاناً پس از چند سال تحصیل، به قم برای ادامۀ تحصیل خواهم رفت و از فتوای جدید امام در مورد نماز و روزه در تهران اطلاع دقیقی ندارم، تقاضا دارم که بنابر فتوای امام بفرمایید که آیا تهران را می توانم وطن خود قرار دهم یا نه؟ و آیا باید هر ده روز، قصد ماندن نمایم؟ و آیا به نماز جمعه می توانم بروم یا خیر؟ و آیا اگر قصد
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 464
ده روز نمایم از حد ترخص یا بیشتر می توانم دور شوم یا خیر؟ خواهشمند است مفصلاً در مورد مسائلی از این قبیل که امکان دارد مواجه به آن شوم، توضیح بفرمایید.
بسمه تعالی، در تهران حکم مسافر دارید و چنانچه نیت اقامت ده روز در یک محله نمایید پس از خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی اگر خارج شدن از محل اقامت پیشامد کند تا کمتر از چهار فرسخ شرعی اگر بروید و برگردید حکم اقامت به قوّت خود باقی است.
[سؤال 2136] 970
بسمه تعالی
وقتی شخصی قصد اقامت ده روزه در محل کار یا منزل می کند که بعد بتواند نمازش را کامل بخواند، تا چه حد می تواند از آن محدوده خارج شود در محلی که اطرافش را همه آپارتمان فرا گرفته است؟ و اگر شنیدن صدای اذان ملاک است، با بلندگو یا بدون بلندگو؟
بسمه تعالی، خروج تا کمتر از چهار فرسخ به یک یا دو ساعت و خروج تا اطراف عرفی محل اقامت مانع ندارد.
[سؤال 2137] 971
بسمه تعالی 2 / 4 / 1361
به حضور شما عرض می شود که ما چند سؤال فقهی از شما داریم که جواب آن را لطف بفرمایید:
1. من الآن در تهران سرباز هستم و اگر قصد ده روز کنم و نماز را تمام بخوانم، آیا بعد از قصد ده روز با توجه به این که تهران بلاد کبیره است، من تا چه حدودی می توانم از محل خدمتم دور بشوم؟
بسمه تعالی، تا کمتر از چهار فرسخ دور شدن مانع ندارد.
2. یکی از دوستانم در تهران درس می خواند، دو روز مانده به آخر ماه رمضان آن ها تعطیل می شوند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 465
وی می خواهد به محلشان در شهرستان برود؛ البته چون آن جایی که ایشان می خواهند بروند وطن اصلی شان نیست، چطور باید در آن شهر دو یا سه روز روزۀ قضا شده را به جا آورد؟ آیا باید در آن شهر قصد ده روزه کرد و قضای روزه را گرفت یا طوری دیگر است؟ لطفاً روشن نمایید.
بسمه تعالی، در غیر وطن، در صورتی می تواند قضای روزه را بگیرد که قصد اقامت ده روز نماید.
3. رژیم منفور پهلوی باعث شده بود که ما از دین خبری نداشته باشیم، ما الآن بر اثر نادانی پنج سال متوالی روزه نگرفته، نماز هم نخوانده ایم، باید چطور قضای آن را به جا آوریم؟ و این که ما چون عشایر بودیم، در شهر درس می خواندیم، بنابراین آن پنج سال ما در شهر بودیم و درس می خواندیم، وطن اصلی ما آن شهر نبود، قضای نماز را چطوری باید به جا آورد؟
بسمه تعالی، قضای نمازهای روزهایی که در وطن یا محل اقامه فوت شده تمام، و قضای نمازهایی که در سفر بدون قصد ماندن ده روز فوت شده، شکسته است.
4. دوستی دارم که مسافت بین کار و محل سکونتشان بیش از 48 کیلومتر است و دوست ما چون شغلش دائم است و باید بیش از 48 کیلومتر را بپیماید و باز به خانه برگردد، آیا ایشان باید در محل کارش نمازش را شکسته بخواند، با وجود این که شغلش دائمی است و وطنش تهران است؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، در غیر وطن، نماز شکسته است.
[سؤال 2138] 972
بسمه تعالی
فرموده اید در تهران اگر کسی قصد اقامه کرد بعد از تحقق اقامه به یکی از محلات دیگر تهران که به حد مسافت است برود در خارج منزل یعنی در بین راه یا در آن محل بخواهد نماز بخواند احتیاط در جمع است، بنابراین اگر بعد از مراجعت به محل اقامه دیگر قصد ماندن ده روز را ندارد، یا این که قصد مسافرت به خارج تهران را دارد، یا این که قصد دارد به همان محل یا محل دیگری از تهران که به اندازه مسافت است برود، در محل اقامه تکلیف او قصر است یا تمام یا جمع؟
بسمه تعالی، احتیاط استحبابی است و وظیفه قصر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 466
[سؤال 2139] 973
بسمه تعالی 25 / 7 / 1361
دفتر استفتائات حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
محترماً من متولد شهرستان تبریز می باشم؛ حدود سه سالگی به اتفاق پدر و مادرم به تهران آمده و تا وقت ازدواج در منزل پدر بزرگم که به مادرم به ارث رسیده بود زندگی می کردم؛ حدود 27 سالگی ازدواج نمودم و از آن منزل به اتفاق همسرم، به منزل استیجاری که در محلۀ دیگری بود نقل مکان کردم؛ بعد از حدود یک سال دوباره منزل را عوض کردم و به محل دیگری که باز اجاره ای بود رفتم؛ حدود یک سال نیز در آن محل بودم که در محل دیگری خانه ای به مدت دو سال اجاره کردیم و به آن جا منتقل شدیم؛ فاصلۀ خانۀ فعلی با منزل پدرم کمتر از چهار فرسخ است و فعلاً در این خانه سکونت دارم؛ ضمناً از زمان مجردی تا کنون در خارج از تهران مشغول به کارم، که فاصلۀ محل کار تا منزل فعلی بیش از چهار فرسخ شرعی می باشد؛ با توجه به این که قبل از انتقال به خانۀ فعلی، تقلید من از یکی دیگر از مراجع بوده و در خانۀ جدید، تقلیدم را به حضرت امام برگردانده ام و تقریباً همه روزه به استثنای ایام تعطیل به محل کار می رویم؛ اولاً: مشخص نمایید نماز و روزه ام الآن چطور می شود؟ آیا کامل بخوانم و روزه بگیرم یا خیر؟ ثانیاً: با در نظر گرفتن این که چند وقتی است به فکر خرید خانه افتاده ایم، اگر خانه خریدیم، وضع نماز و روزه چه می شود؟
بسمه تعالی، اگر وقتی به همراه پدر و مادر به تهران آمده اید، پدر شما تهران را وطن خود قرار داده یا شما بعد از بلوغ قصد ماندن همیشه در آن کرده اید، محدودۀ تهران قبل از کبیره شدن، وطن شما محسوب است و در آن محدوده، نماز شما تمام و روزۀ شما صحیح است؛ و اگر محل کار شما تا آن محدوده به مقدار مسافت نباشد، نماز شما شکسته نمی شود و اگر مسافت باشد، در محل کار و بین راه حکم مسافر دارید؛ و اگر نه به تبع پدر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 467
و نه با قصد خودتان تهران را وطن قرار نداده اید، بدون قصد ماندن ده روز در خصوص یک محلۀ آن حکم مسافر دارید.
[سؤال 2140] 974
بسمه تعالی 19 / 10 / 1361
جماران، دفتر امام، سلام علیکم
این جانب ساکن دزفولم و چون دانشجوی دانشگاه علم و صنعت تهرانم، جهت تحصیل به تهران آمده ام و محلی را نیز برای زندگی تهیه کرده ام (در نزدیکی پل سید خندان) که فاصلۀ محل زندگی و دانشگاه، حدود 7 الی 8 کیلومتر است که هر روز در این مسیر در رفت و آمدم، حال با این شرایط به سؤالات زیر پاسخ دهید:
1. وضعیت نماز و روزه در حالت فوق؟
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید.
2. وضعیت نماز و روزه ـ در فرض مسأله ـ اگر بخواهم سفری به دزفول بکنم و برگردم؟
بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده اید، حکم آن را دارید.
[سؤال 2141]
3. اگر در حال فوق نماز شکسته است، شرایط کامل خواندن نماز؟
بسمه تعالی، اگر در یکی از دو محلۀ مزبور قصد ده روز کنید و بعد از ده روز به محلۀ دیگر بروید، تا سفر شرعی نکرده اید نماز شما تمام و روزه صحیح است.
[سؤال 2142]
4. اگر نماز شکسته است، نمازهایی را که سال های پیش در تهران با همین شرایط خوانده ام چگونه است؟
بسمه تعالی، چنانچه بر خلاف وظیفه عمل کرده اید، قضا لازم است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 468
[سؤال 2143] 975
بسمه تعالی 23 / 5 / 1361
ضمن عرض سلام و درود و تبریک به امام امت، خمینی بت شکن، بنیان گذار و رهبر انقلاب اسلامی ایران به مناسبت پیروزی های اخیر رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ حق علیه باطل و آرزوی سلامتی و تندرستی و توفیق خدمت بیشتر به اسلام و مسلمین برای آن امام بزرگوار، چند سؤال شرعی که برای این حقیر پیش آمده است را مطرح می نمایم:
1. این جانب دانشجوی دانشگاه تهران می باشم که خانوادۀ من در شهرستان مشهد به سر می برند و من مدت سه سال و نیم است که جهت تحصیل در تهران زندگی می نمایم و در ضمن، در آینده هم به هیچ وجه معلوم نیست پس از اتمام تحصیل، به کدام شهرستان منتقل گردم. تکلیف من در مورد نماز و روزه چیست؟ و نیز تکلیف نمازهای کامل و روزه های گرفته شدۀ این مدت چه می باشد؟
بسمه تعالی، بدون قصد اقامت ده روز در یک محله از محله های تهران، نماز و روزۀ شما قصر است؛ و نماز و روزۀ گذشته اگر مخالف با وظیفۀ شرعیه انجام گرفته قضا دارد.
2. زمان پیروزی انقلاب و فتح پادگان ها توسط مردم، خطایی از حقیر سر زد و مقداری از وسایل داخل پادگان از جمله سه جفت پوتین و دو عدد چراغ قوه را خارج نمودم که مقداری از این وسایل را مجاناً به دیگری داده و وی از آن ها استفاده نموده و از بین رفته است و یا در حال استفاده می باشد که به استفاده کننده گفتم: تو مسئولی و باید ثمن آن را به بیت المال پرداخت نمایی که احتمال پرداخت ثمن آن از طرف وی کم است و در این زمینه چند مسأله پیش می آید:
الف. تکلیف وسایلی که شخصاً استفاده نموده و یا در حال استفاده هستم چیست؟ آیا باید ثمن آن را پرداخت نمایم و در صورتی که این طور است، قیمت آن موقع را پرداخت نمایم یا قیمت کنونی را؟
ب. تکلیف وسایلی که به دیگری دادم که استفاده کرده و یا در حال استفاده می باشد چیست؟ و در صورتی که طرف، حاضر به دادن ثمن آن نباشد، تکلیف من چیست؟ و تکلیف آن شخص چیست؟
بسمه تعالی، وسایل مزبوره را ضامن هستید. اگر موجود است باید برگردانید و اگر تلف شده یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 469
ناقص شده، قیمت زمان تلف یا ارش نقص را باید بپردازید. و کسی که وسایل مزبوره به دست او رسیده، او نیز ضامن است.
ج. مقداری از آن وسایل ـ بدون استفاده ـ در اختیار خودم می باشد که شامل چند ملحفه و غیره است. آیا می توانم آن ها را نزد خود نگه داشته و بهای آن را بپردازم؟ و در این صورت، قیمت چه زمانی را؟
بسمه تعالی، گذشت که ضامن هستید. باید به مسئولین مربوطه برگردانید.
3. این جانب مدتی قبل از طریق بسیج به جبهه اعزام شدم و طی حمله ای که نمودیم اورکتی که همراه داشتم و بسیج سپاه آن را در اختیار من گذاشته بود، مفقود گردید و پس از پایان مدت مأموریت، یکی از برادران آن را پیدا نموده و به این جانب تحویل داد و در حال حاضر این اورکت در اختیار من است. آیا می شود آن را برای خودم نگه داشته و ثمن آن را به بیت المال بپردازم؟ و در صورت مثبت بودن، بهای آن موقع را یا بهای کنونی را؟
بسمه تعالی، تابع مقررات بسیج است.
4. تکلیف بهره ای که بر روی پول های سپرده شده به بانک می آید چیست؟
بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است؛ گرفتن آن جایز نیست.
در خاتمه، طول عمر و سلامتی کامل رهبر کبیر انقلاب، خمینی کبیر را از درگاه خداوند بزرگ خواهانم.
[سؤال 2144] 976
بسمه تعالی 30 / 9 / 1361
دفتر رهبر و مرجع امت اسلام، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله
ضمن ابلاغ تحیّات وافره، این جانب دانشجو بوده و از سال 1353 تا 1356 تقریباً به مدت سه سال در تهران اقامت داشته ام. اما با توجه به عدم آگاهی از فتوای حضرت امام، مبنی بر قصر نماز مسافر در شهرهای کبیره؛ این جانب با قصد ده روز اقامت، کلیه نمازهای خود را درست خوانده ام؛ لذا خواهشمند است تکلیف شخصی این جانب را روشن فرمایید.
بسمه تعالی، نمازهایی که بر خلاف وظیفه عمل کرده اید باید قضا شوند. بلی اگر در وقتی نماز خوانده اید که تهران کبیره نبوده یا شک دارید، قضا لازم نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 470
[سؤال 2145] 977
بسمه تعالی
دفتر محترم امام امت، دام ظله العالی
با سلام و درود بر امام خمینی و آرزوی سلامتی و طول عمر ایشان
بنده که اهل اصفهان هستم، به مدت 2 سال یعنی از آبان 59 تا آبان 61 در تهران به خدمت سربازی مشغول بودم و به علت عدم اطلاع از فتوای امام امت مبنی بر این که تهران را جزو بلاد کبیره اعلام فرموده اند، با این که از محله ای به محلۀ دیگری رفته و در هیچ کدام به مدت ده روز متوالی نمانده ام، نمازهای خود را کامل خوانده و روزه هایم را نیز گرفته ام. ضمناً در مدت 2 سال، چندین بار به عنوان مرخصی نیز به شهر خود رفته و دوباره مراجعت کرده ام. با توجه به توضیحات فوق، به دو سؤال پاسخ بفرمایید.
1. فتوای امام مبنی بر این که تهران جزو بلاد کبیره است، از چه تاریخی صادر شده است؟ (ظاهراً قبل از ماه مبارک رمضان سال 61 در مجله پاسدار اسلام در قسمت فتواهای جدید امام چنین مطلبی چاپ شده بود. آیا فتوای امام از آن تاریخ بوده یا خیر؟)
بسمه تعالی، چنانچه وقتی تهران از بلاد کبیره خارق العاده شده بر خلاف وظیفه عمل شده، باید قضا نمایید، هر چند جاهل بوده اید.
[سؤال 2146]
2. این جانب باید نماز و روزه های هر دو سال را قضا کنم یا فقط نماز و روزه هایی را که بعد از فتوای امام خوانده و یا گرفته ام؟
بسمه تعالی، آنچه بر خلاف، عمل شده، باید قضا شود.
[سؤال 2147] 978
بسمه تعالی
محضر مقدس رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی، دام ظله العالی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 471
سلام علیکم، این جانب که متولد و مقیم اصفهان بوده ام، حدود پنج سال پیش برای ادامۀ تحصیل به تهران آمدم و تا پیروزی انقلاب ـ در ایام تحصیلی ـ در تهران بودم. پس از پیروزی انقلاب کبیر اسلامی بنا بر ضرورت های انقلاب، متناوباً در تهران، اصفهان و شهرهای جنوبی کشور زندگی را گذرانده ام. در طول این مدت، هرگاه که در شهر دیگری غیر از اصفهان بوده ام، در صورت امکان با قصد ده روز، نماز خود را کامل (تمام) می خوانده ام. حدود بیستم رمضان سال پیش (رمضان 1401) مطلع شدم که حضرت امام در مورد بلاد کبیره (که مصداق مشخص آن شهر تهران است) فتوای دیگری دارند که بر مبنای آن فتوا احتمالاً قصد اقامت ده روز کردن در تهران برای این جانب به سادگی ممکن نبوده است، اخیراً فتوایی از حضرت امام ـ در روزنامه ـ به نظر رسیده که بر مبنای آن حضرت امام افرادی مانند من را به قضای نماز و روزه (در مورد ندانستن حکم) مکلف فرموده اند، لذا از محضر مقدس امام تقاضا دارد که اعلام بفرمایند:
اولاً: مبدأ زمانی این فتوا چیست؟ از چه هنگامی به بعد باید نماز و روزه را قضا کرد؟
ثانیاً: با توجه به این که برای این جانب دقیقاً مشخص نیست که در طول این 5 سال، چه مدت آن را در تهران بوده ام، در این مورد چه باید کرد؟
ثالثاً: در چه صورتی من با این شرایط می توانم در تهران، نماز کامل و روزه به جا بیاورم؟
رابعاً: تکلیف روزه های قضا چه خواهد بود، با توجه به این که غالباً در تهران یا مسافرت به سر می برم؟
بسمه تعالی، اگر قبل از سال های اخیر که تهران به سرعت بزرگ شده، نمازها را تمام خوانده اید یا شک دارید که چه وقت بوده قضا ندارد؛ و الاّ آنچه بر خلاف وظیفه شده، باید قضا شود و شما که تهران وطنتان نیست
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 472
وقتی می توانید در آن جا نماز را تمام بخوانید که در یکی از محله های آن، قصد ماندن ده روز نمایید.
[سؤال 2148] ----> 1475
3. ما هو الحکم الشرعی فی خصوص البلاد الکبیرة جدّاً التی ربما تزید المحلّة فیها علی ثمانیة فراسخ وفی خصوص الطلاب والعمّال الساکنین فیها لیلاً ونهاراً ما عدی الساعات التی یذهبون فیها للدراسة أو العمل إلی محلّة اُخری منها مع العلم أنّ ذلک فی عرف هذه البلاد لا یضرّ بالإقامة؟
بسم الله الرحمن الرحیم، فی البلدان الکبار الخارق للعادة مثل طهران فی الحال مبدأ المسافة یعتبر من منزل المسافر ومن سافر من منزله إلی المسافة الشرعیة ولو ملفّقاً من الذهاب والإیاب ترتّب علیه حکم المسافر بلا فرق بین الطالب والعامل وغیرهما إلاّ من کان السفر عملاً له.
[سؤال 2149] 979
بسمه تعالی
ضمن عرض سلام و آرزوی سلامتی وجود حضرت امام از درگاه خداوند منان؛ به عرض می رساند:
بنده به اتفاق مادرم در تهران اقامت دائم داریم. مادرم خانه دار و این جانب کارمند دولت می باشم. مادرم برای حفظ سلامتی در تابستان در 70 ـ 80 کیلومتری تهران اقامت چهار ماهه می نماید. در محل ییلاق هیچ گونه آب و خاک نداریم و تابستان مستأجر می باشیم و این جانب به خاطر مادرم هر روز عصر به ییلاق مسافرت می کنم و صبح هر روز به محل کارم در تهران مراجعت می نمایم. اکنون سؤالات بنده به شرح زیر است:
1. نماز چهار ماهه (اقامت بلاانقطاع) مادرم باید کامل باشد یا شکسته؟
2. نماز چهار ماهه بنده باید کامل باشد یا شکسته؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 473
3. در سه سال گذشته و تا حال حاضر در ایام تابستان نماز به صورت کامل خوانده شده است. آیا درست بوده یا نادرست و قضا دارد یا خیر؟
4. در ماه رمضان سه سال گذشته این جانب به طور کامل روزه گرفتم، درست بوده یا خیر؟
5. مادرم قادر به گرفتن روزه نبوده و نیست. آیا وی در قید حیات می تواند گرفتن روزه خود را به دیگران واگذار نماید یا خیر؟ والسلام
بسمه تعالی، مسافر اگر در یک محل قصد اقامت ده روز نماید نماز و روزه اش تمام است وگرنه نماز قصر است و روزه از او صحیح نیست. و در تهران اگر قصد زندگی دائم دارید و محل سکونت شما تا محل کار به قدر هشت فرسخ در رفت و برگشت نیست، نماز و روزۀ شما تمام است، وگرنه در محل کار و مسیر راه تا رسیدن به محله محل سکونت حکم مسافر دارید، و نماز و روزۀ گذشته، اگر مخالف وظیفۀ مقرره انجام گرفته، قضا دارد.
[سؤال 2150] 980
بسمه تعالی
کسی که از اول، تهران وطن او بوده است، بعد از آن که تهران در اثر توسعۀ خارق العاده از بلاد کبیره محسوب شده، محدوده ای که وطن او به شمار می رود کدام است؟
بسمه تعالی، آنچه قبل از توسعۀ خارق العاده بوده است، وطن او است.
[سؤال 2151] 981
بسمه تعالی 27 / 10 / 1361
سلام علیکم، با عرض ارادت و آرزوی سلامتی امام امت و پیروزی رزمندگان اسلام در جنگ حق علیه باطل، ان شاء الله
بدین وسیله به استحضار می رساند که این جانب بعد از پانزده خرداد، مقلد امام
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 474
امت می باشم و قبلاً از مرحوم آقای حکیم تقلید می نمودم و منزل فعلی ام میدان شهدا و محل کارم زیر پالایشگاه می باشد و محل تولدم بازار مولوی است؛ نظر به این که از منزل تا محل کارم در حدود 26 کیلومتر رفت و در حدود 24 کیلومتر برگشت می باشد، لذا مرقوم فرمایید: نماز و روزۀ بنده شکسته است یا تمام؟ با این که بنده شنیده ام کسانی که متولد تهران یا در تهران قدیمی می باشند، باید دروازه های قدیم را در مدّ نظر داشته باشند، مثلاً میدان شوش؛ لذا برای این جانب شک پیش آمده و در حال حاضر نمازم را جمع می خوانم. خواهشمندم تکلیف بنده را روشن فرمایید.
بسمه تعالی، جمع خواندن احوط است، اگر چه در صورتی که از منزل شما تا محل کار به مقدار مسافت باشد و محل کار خارج از تهران قبل از کبیره شدن آن باشد، حکم مسافر مترتّب می شود.
[سؤال 2152] 982
بسمه تعالی
با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، دفتر محترم امام خمینی
بنده منزلم در تهران است، کارم هم در تهران، اما فاصلۀ منزل تا کارم ـ که همیشگی است ـ بیش از 27 کیلومتر می باشد و داخل شهر هم هست. آیا روزه و نماز من شکسته است یا نه؟ خواهشمندم راهنمایی بفرمایید.
بسمه تعالی، در فرض سؤال، در مسیر و محل کار حکم مسافر دارید، و نماز و روزۀ مسافر شکسته است.
[سؤال 2153] ----> 1152
2. برای مدتی تهران (چندماه) هستم؛ آیا نماز تمام و روزه باید بگیرم؟ زادگاه و وطن من اهواز است.
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله در تهران حکم مسافر دارید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 475
[سؤال 2154] 983
بسمه تعالی
محضر مبارک امید مستضعفان جهان و کعبۀ آمال محرومان و امام عزیز، امام خمینی، متع الله المسلمین بطول بقاء وجوده الشریف
1. به عرض می رساند که این جانب در حدود پنج سال است که جهت تحصیل در دانشگاه به تهران آمده ام و همسرم نیز شهرستانی است و البته فعلاً در تهران به صورت کرایه نشین ساکن هستم و در آینده مصمّم هستم که در تهران بمانم، ولو به عنوان یکی از منازل؛ یعنی تصمیم دارم برای تحصیل علوم دینی به قم بروم، ولی در تهران نیز دارای منزل باشم. با توجه به این که این جانب بیشتر اوقات شهرستان رفته و یا امکان دارد در خود تهران بیشتر از چهار فرسخ شرعی بروم، آیا عنوان مسافر بر ما اطلاق می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، با فرض این که بیش از چهار فرسخ می روید، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2155]
2. تا به حال که ما نماز خوانده و یا روزه گرفته ایم و به صورت کامل بوده است، چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر خلاف وظیفه کرده اید، باید قضا کنید.
3. اگر کسی در شهری دارای منزلی باشد ولی اکثر اوقات در آن جا نیست، هنگامی که به آن جا می رود متوطّن محسوب می شود یا مسافر؟ (آن شهر زادگاهش نیست).
بسمه تعالی، بدون قصد توطّن، وطن محسوب نمی شود.
[سؤال 2156] 984
بسمه تعالی 3 / 3 / 1361
محضر مبارک پیشوای عظیم الشأن مسلمین جهان، دام ظله، سلام علیکم
با توجه به پاسخ نامۀ قبل که فرموده بودید: «اگر قصد ماندن ده روز در محله ای که
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 476
منزلش در آن است ندارد و می خواهد هر روز از آنجا خارج شود باید نماز خود را شکسته بخواند»، لطفاً بفرمایید حد محلۀ شرعی چه مقدار است؟ یعنی از درِ خانه تا چه فاصله ای جزو محله محسوب می شود، و در صورت خارج شدن از محله تا چند ساعت دور بودن از محل، خالی از اشکال است؟ و برای مشمولین این حکم، نماز جمعه و ادعیۀ کمیل و ندبه و راهپیمایی روز قدس در ماه مبارک چه صورتی پیدا می کند؟ و اگر فرد، ده روز از محله خارج نشود آیا برای روزهای بعد از این دهه این محدودیت از او ساقط می گردد یا خیر؟ جسارتاً برای تبیین موضوع هر قسم را دقیقاً پاسخ بفرمایید.
بسمه تعالی، حکم همان است که نوشته شده و در تعیین حدود محله، رجوع به عرف شود و با فرض تحقق قصد اقامت، مسافرت به کمتر از مسافت شرعی اشکال ندارد ولو این که شب هم در آن جا بماند.
[سؤال 2157] 985
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن و گران مایه، حضرت امام خمینی، دام طول بقائه
پس از حمد و سپاس پروردگار و درود بر آن رهبر عزیز و شهدای اسلام؛ مستدعی است استفتائات ذیل را پاسخ فرمایید:
1. راجع به استفتای روزنامۀ کیهان، مورخۀ 9 / 3 / 60 «کسی که تهران، وطن او است و هر روز بدون آن که از شهر خارج شود چهار فرسنگ شرعی یا بیشتر راه می رود، آیا چنین شخصی مسافر محسوب می شود، لطفاً توضیح بفرمایید»، آیا منظور از این پاسخ، یک مسیر مستقیم است یا کل راهی را که در مسافت های کوتاه، شخص در روز طی می کند؟
بسمه تعالی، منظور مقدار راهی است که از منزل دور می شود.
2. فرسنگ شرعی 24 کیلومتر محسوب می شود یا 22 کیلومتر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 477
بسمه تعالی، حدود 5 / 22 کیلومتر با چهار فرسخ شرعی مساوی است.
3. حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای رفسنجانی در خطبۀ نماز جمعه طبق فتوای آن رهبر در مورد حجاب فرمودند که «گردی صورت و دست ها اشکال ندارد»، لطفاً بفرمایید این گردی صورت، برای خانم هایی است که مقید به حجاب نیستند، یا برای خانم هایی هم که مقید به حجاب و مؤمنه می باشند همین مسأله صدق می کند، یا خیر افراد مؤمنه بایستی چهره شان پوشیده باشد؛ چون چهرۀ زن، بیان کنندۀ شکل او است؟
بسمه تعالی، حد واجب در حجاب، پوشیده شدن تمام بدن به غیر از وجه و کفّین است.
4. افرادی که در نماز جمعۀ تهران شرکت می کنند و عده ای از آن ها که مسافتشان بیش از حد شرعی و نماز عصر را تمام (درست) می خوانند، چه صورت دارد؟ چون در نماز جمعه هم این مسأله برای اشخاص گفته نشده.
بسمه تعالی، در صورتی که با طیِ مسافت شرعی و قصد مسافت، نماز را تمام بخواند، صحیح نیست.
5. چنانچه دکتر، مریضی را از روزه گرفتن منع کند و چون اکثر دکترها مؤمن نمی باشند و نسبت به مسائل واقعی شرعی اطلاع ندارند، آیا نظریۀ دکتر در این مورد قابل اجرا می باشد و بایستی عمل کرد؟
بسمه تعالی، اگر موجب خوف ضرر باشد، نباید روزه بگیرد.
[سؤال 2158] 986
بسمه تعالی
1. کسی که در محل های مختلف تهران سکونت کرده و یک محلۀ خاصی را وطن خود قرار نداده است، ولی تصمیم دارد مادام العمر در تهران ساکن باشد، آیا حکم مسافر را دارد؟
بسمه تعالی، حکم مسافر را دارد.
[سؤال 2159]
2. اگر کسی در بلد کبیر، از مسکن تا محل کارش 16 کیلومتر مسافت است و چون پاس بخش است، محوطه کارش چهار کیلومتر است که معمولاً هر روز، سه بار دور می زند، آیا نمازش شکسته است یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 478
بسمه تعالی، باید شکسته بخواند؛ مگر این که مسکن، وطن او باشد که در هر دو محل باید تمام بخواند.
3. شخصی کار دائمی او چنین است که 24 ساعت به طور مستمر در محلی که به مقدار مسافت شرعی با محل سکونتش فاصله دارد کار می کند و 48 ساعت در محل سکونت خود می ماند. تکلیف نماز و روزۀ او چیست؟
بسمه تعالی، اگر محل سکونت، وطن او نیست، در هر دو محل، حکم مسافر دارد و اگر وطن او است، در آن جا حکم وطن و در محل کار، حکم مسافر مترتّب می شود.
4. منزلی که به ارث رسیده و قبل از تقسیم ارث قیمت آن چند برابر شده آیا همه آن خمس دارد یا ما به التفاوت قیمت امروز با قیمت سابق، یا اصلاً خمس ندارد؟
بسمه تعالی، چیزی که به ارث رسیده خمس ندارد هر چند قیمت آن ترقی کرده باشد.
[سؤال 2160] ----> 483
5. منزل ما شمیران است و در تهران به دنیا آمده ام و پدر و مادرم نیز اهل تهران هستند. اگر به بهشت زهرا بروم، نمازم را چگونه باید بخوانم؟
بسمه تعالی، اگر تهران، قبل از کبیره شدن آن، وطن شما بوده و از آن جا تا بهشت زهرا به مقدار مسافت نباشد، حکم مسافر پیدا نمی کنید؛ و در غیر این صورت، نماز را باید شکسته بخوانید.
[سؤال 2161] 987
بسمه تعالی
سلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
به امید آن که بتوانیم به حول و قوۀ الهی و تحت توجّهات حضرت بقیة الله الاعظم و رهبری حضرت امام، مدّ ظله العالی راه اسلام فقاهتی را دنبال کنیم.
سؤالات زیر را جواب بفرمایید:
1. بیش از سه سال است که در تهران ساکن هستیم (یک سال تهران پارس ـ دو سال تهران نو)؛ در صورت تهیۀ خانه، قصد ماندن همیشگی را در تهران داریم. با توجه به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 479
این که خرید خانه مجوز می خواهد و شامل ما نمی شود، لذا مجبوریم هر سال محل زندگی را عوض کنیم. مسأله نماز و روزۀ ما چگونه خواهد بود؟ در ضمن، خانه حوالی نارمک و مناطق فوق الذکر می باشد.
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
2. با توجه به فتوای حضرت امام در مورد بلاد کبیره (تهران) آیا نمازهای گذشته که به جهت ندانستن حکم بوده، باید دوباره خوانده شود؟
بسمه تعالی، اعمالی که برخلاف وظیفه انجام شده، باید قضا شوند.
3. کسانی که نماز نمی خوانند اکثراً جاهلند. آیا مسأله کافر که در رسالۀ عملیه بدان اشاره شده است به عنوان منکر ضروریات دین، آیا این افراد را شامل می شود؟
بسمه تعالی، مجرد نماز نخواندن، انکار ضروری نیست.
4. امروز تسبیح دست گرفتن و چرخاندن، همه گیر شده است (حتی دست بی نمازها) که یک بی احترامی بدان هست. آیا بدون گفتن ذکر و صلوات می تواند امر صحیحی باشد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
5. آیا این رهنمودهای 16 گانه منتشره، از امام امت است (نماز را در پنج وقت بخوانید؛ کم بخوابید...).
بسمه تعالی، اگر مهر یا امضای معتبر ندارد، نباید اسناد بدهند؛ و آنچه نسبت داده شده است که نمازها را در پنج وقت بخوانید، دروغ و افترا است.
خدایا! خدایا! تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار.
[سؤال 2162] 988
بسمه تعالی
با درود و سلام به رهبر عزیز
محترماً معروض می دارم که این جانب که از روستا هستم و در شهر، مشغول تحصیل هستم از روستا تا شهر 24 کیلومتر است و با رجوعی که به توضیح المسائل کردم، نفهمیدم که نمازم را شکسته بخوانم یا تمام، و ضمناً در این باره هم سؤالاتی کردم و عقیده ها مختلف است. از شما می خواهم در این باره برای من توضیح دهید و ضمناً در مورد روزه هم اگر شکسته است توضیح دهید که اگر بخواهم از روستا به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 480
شهر بیایم چگونه باید بیایم که روزه درست باشد.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، اگر روستا وطن شما است، در غیر روستا نماز شما شکسته است و اگر بعد از ظهر از روستا خارج شوید، روزۀ آن روز صحیح است و همچنین اگر قبل از ظهر به آن جا برسید و مفطری به جا نیاورده باشید.
[سؤال 2163] 989
بسمه تعالی 2 / 5 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی
استدعا دارد فتوای امام امت را دربارۀ مسائل زیر اعلام فرمایید:
1. تصفیه خانۀ شمارۀ 2 سازمان آب در شهرزیبا، کوی کن، واقع می باشد؛ تعدادی از کارکنان، فاصلۀ بین منزل و محل کارشان بیش از 24 کیلومتر می باشد؛ نماز و روزۀ این گونه افراد چگونه است؟
بسمه تعالی، در بین راه و محل کار حکم مسافر دارند.
2. در صورت شکسته بودن نماز تکلیف روزه ها چه می شود؟
بسمه تعالی، روزه از مسافر صحیح نیست و قضا دارد.
3. در صورتی که شخص یقین داشته باشد قبل از غروب آفتاب به منزل می رسد بایستی نماز را به طور شکسته در اداره به جا آورد یا در منزل به طور کامل؟
بسمه تعالی، می تواند قبل از برگشت به وطن شکسته بخواند.
4. در صورتی که شک نماید یا یقین بداند که بعد از غروب آفتاب به منزل می رسد، بدین جهت نماز خود را شکسته به جا آورد، ولی وقتی به منزل رسید هنوز نماز قضا نشده، آیا بایستی مجدداً نماز را به طور کامل به جا آورد یا همان نماز شکسته درست است؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است و اعاده ندارد.
5. آیا اسم هایی مانند کوروش، داریوش، هوشنگ، بابک و غیره از نظر شرعی برای افرادی که در حال حاضر سن آن ها 30، 40، 50 و... می باشد اشکالی دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 481
[سؤال 2164] ----> 1375
2. بلاد کبیره غیر از تهران، کدام یک از شهرهای ایران است و تهران دقیقاً از چند سال قبل جزو بلاد کبیره حساب می شود؟
بسمه تعالی، تشخیص بلاد کبیرۀ خارق العاده و تعیین تاریخ آن موکول به نظر عرف است.
[سؤال 2165] 990
بسمه تعالی 12 / 12 / 1361
السلام علیکم، محضر مبارک دفتر استفتای امام خمینی
با درود و سلام به امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و با درود و سلام به شهیدان راه حق و حقیقت و امت شهیدپرور ایران
این جانب در حدود سال 50 ـ 51 به تهران برای کارگری آمدم مدتی است مستأجر هستم الآن زمینی تهیه کرده ام و می خواهم در آن خانه بسازم، موقعی که این خانه را ساختم نمی دانم تا چه حدی می خواهم زندگی بکنم؛ یک سال و یا ده سال و یا بیشتر. از شما برادران می خواهم دربارۀ نماز و روزۀ این جانب و خانواده، دستورات شرعی لازمه را توضیح فرمایید.
آیا من باید در همین مدت که مستأجر هستم، نماز را شکسته بخوانم یا درست؟ و بعد از این مدت که مستأجر نباشم، یعنی خانه مال خودم باشد، نماز و روزۀ خود و خانواده ام به چه شکل است؟ شرح دهید.
قابل ذکر است که من در بسیج انجام وظیفه می کنم و هر لحظه، تغییر مکان می دهم و در یک محل انجام وظیفه می نمایم و من دارای زن و یک فرزند می باشم و وطن اصلی من بخش بویین زهرای قزوین، دهکدۀ سکزآباد می باشد و من از آن جا اعراض نکرده ام و پدر و مادر و برادر و خواهران و فامیلان، همه در آن جا هستند. و هر چند وقت، به دیدار آن ها می روم. والسلام؛ و من الله التوفیق
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 482
بسمه تعالی، در وطن اصلی نماز شما تمام است و در تهران، بدون قصد توطّن در یک محله، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2166] 991
بسمه تعالی 6 / 2 / 1361
محضر شریف رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ارواحنا له الفداء، پس از تقدیم عرض سلام، سلامتی و موفقیت و طول عمر آن قائد بزرگوار را از خداوند متعال خواهانم و استدعا دارم به جواب مسائل زیر مفتخرم فرمایید:
1. ملاک در شناسایی شهرهای بزرگ خارق العاده چیست و آیا اصفهان و تبریز ـ مثلاً ـ از این گونه شهرها محسوبند یا خیر؟
بسمه تعالی، میزان نظر عرف است و تا محرز نشود که بزرگی شهر، خارق العاده است حکم شهرهای متعارف را دارد.
2. اگر پدری یک دانگ خانۀ مسکونی خود را صداق عروسش کرد و پسرش قبل از عروسی فوت کرد. آیا نیم دانگ خانه از مهریۀ عروس ـ چون عین آن باقی است ـ به پدر برمی گردد یا به پسر، که در این صورت پدر در ارث شریک می گردد؟
بسمه تعالی، در فوت شوهر قبل از دخول، نصف مهر به شوهر بر می گردد و جزو ترکۀ او محسوب است.
3. تقریباً هشت دقیقه طول می کشد تا نور خورشید به زمین برسد، آیا ملاک در قضا شدن نماز صبح، طلوع خورشید است یا رسیدن نور آن به زمین؟
بسمه تعالی، میزان دیده شدن جرم آفتاب در افق نمازگزار است.
4. از زنی بچه ای سقط شد و تا یک ماه از آلودگی پاک نشد، سپس او را کورتاژ کردند و بقیه ای ـ مثلاً انگشتی ـ را از بقایای بچه درآوردند؛ چون بچه در حقیقت الآن به تمامه منفصل شده، آیا آلودگی این مدت، به ضمیمۀ ایام نفاس تماماً نفاس است یا خیر؟ و تکلیف نماز و روزه های او چیست؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، تمام محکوم به نفاس است.
5. آیا بین این دو استفتا که منسوب به حضرت عالی است، تناقضی وجود دارد یا خیر؟
الف. یکی از محرمات احرام ازالۀ مو است، شخص محرم که حج او صروره است و نمی تواند در منی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 483
سر خود را بتراشد، چنانچه مُحلّی هم یافت نشود و یا مشکل باشد پیدا کردن او، برای حلق تکلیف او چیست؟ و آیا فرقی بین یافت نشدن و مشکل بودن هست یا خیر؟
جواب: بسمه تعالی، باید صبر کند تا شخص محلّی پیدا شود.
ب. در صورت لزوم حلق، محرم می تواند برای خروج از احرام سر خود را بتراشد یا خیر؟ و نیز سر دیگری را، قبل از خروج از احرام می تواند بتراشد یا خیر؟
جواب: بسمه تعالی، در هر دو صورت اشکالی ندارد.
بسمه تعالی، حلق یا تقصیری که در مقام احلال است، از حرمت ازالۀ شعر خارج است و محرم می تواند خودش انجام دهد. ولی نسبت به دیگری جایز نیست، هرچند اگر انجام داد دیگری از احرام خارج می شود.
6. اگر زنی طلای زینتی خود را که بدان نیز احتیاج دارد برای رفع نیازمندی های مؤونۀ زندگی بفروشد و در سال مصرف کند آیا متعلَّق خمس است یا نه؟
چنانچه پولش تا اتمام سال به مصرف نرسید و ماند برای سال دیگر آیا خمس دارد یا خیر؟
و در هر صورت، سال های بعد چون نیاز به زینت دارد اگر بخواهد دومرتبه از درآمد کار، طلایی بخرد باید خمس آن را بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، طلا اگر از درآمد کسب پیش از پرداخت خمس تهیه شده و در سال بعد به فروش رسیده، پول فروش آن خمس دارد و بعد اگر خواست از درآمد کسب به مقدار شؤون خود، زینت آلات تهیه کند، از مؤونه محسوب است و خمس ندارد.
7. در تحریر الوسیله دنبالۀ مسألۀ ساقط بودن غسل از شهید، فرموده اید: «ویلحق به المقتول فی حفظ بیضة الإسلام» چه افرادی مشمول این الحاق هستند؟ آیا مروّجین دین یا پاسداران و یا افرادی که برای جهاد سازندگی در دهات و شهرها شهید می شوند، ملحق به شهیدند یا خیر؟
بسمه تعالی، مقصود شهدای معرکه در دفاع از اسلام و مسلمین هستند؛ مانند شهدای در معرکۀ جنگ تحمیلی؛ و اشخاص نامبرده در احکام اموات، ملحق به شهید نیستند.
8. افرادی که از درآمد همان سال برای سفر حج ثبت نام می کنند و مبلغی به بانک می پردازند و سال های بعد آن ها را به حج می برند، آیا پس از اتمام سال به آن پول خمس تعلق می گیرد یا نه؟ در صورتی که اگر بخواهد از بانک مطالبه کند نامش را از لیست حجّاج محو می کنند؛ پس معذور است از مطالبه کردن.
بسمه تعالی، اگر از قبل مستطیع بوده و حج رفتن بر او واجب شده، پول ذکر شده خمس ندارد
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 484
و اگر سال اول استطاعت است خمس دارد.
9. فرموده اید کسی که نیت اقامه در جایی دارد، اگر در ضمن، قصد داشته باشد که در بین ده روز، یک ساعت یا دو ساعت به مادون مسافت برود و مراجعت کند، مضر به قصد اقامۀ او نیست؛ آیا این عدم ضرر به قصد، فقط برای یک مرتبه در بین ده روز است یا اگر در هر ده روز، روزی یکی ـ دو ساعت باشد نیز ضرری به قصد اقامه ندارد؟
بسمه تعالی، قصد خروج یک مرتبه به یکی دو ساعت اشکال ندارد.
10. دفق و فتور بدن را در جنابت زن شرط نمی دانید و فقط حصول شهوت را در خروج رطوبت منی شرط جنابت فرموده اید؛ پس با رطوبتی که به نام مذی ـ آن هم در موقع شهوت ـ از مرد و زن خارج می شود چه تفاوتی دارد؟
بسمه تعالی، میزان شهوتی است که مقارن با آن منی خارج می شود و با سایر حالات روحی فرق دارد.
[سؤال 2167] ----> 2566
3. آیا شهرستان مشهد جزو بلاد کبیره شمرده می شود؟
بسمه تعالی، تشخیص آن موکول به نظر عرف است و مشهد مقدس، از بلاد کبیرۀ خارق العاده محسوب نیست.
[سؤال 2168] ----> 3985
2. با توجه به این که امام می فرمایند که وقتی شما 5 / 22 کیلومتر در تهران راه بروید، نماز یا روزه شکسته می شود، پیشنماز مسجدمان این طور مطرح کردند و برایم سؤالی پیش آمد. ایشان می گویند: شما که از اول تهرانی بوده اید، در محدودۀ تهران قدیم، هر چند از 5 / 22 کیلومتر هم اگر در یک روز بیشتر راه بروید مانع ندارد. حدود تهران قدیم را ایشان تقریباً میدان خراسان، دروازه قزوین و دروازه شمیران و شوش قرار دادند. آیا با توجه به این مسأله امام، این چنین فرضی درست است؟
بسمه تعالی، حکم مذکور صحیح است و حدود تهران قدیم را قبل از کبیره شدن، باید از اهل اطلاع مورد اعتماد تحقیق نمود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 485
[سؤال 2169] ----> 1375
9. در رابطه با سؤال یک نفر پیرامون نماز و روزۀ شخصی که برای تحصیل به تهران می آید این گونه جواب فرموده اید: «حکم مسافر دارید ولی اگر قصد اقامت ده روز در یک محل نمایید و بخواهید بعد از ده روز به کمتر از مسافت بروید، قصد اقامت محقق شده و تا سفر جدید نکرده اید حکم اقامت باقی است و نمازهای گذشته اگر معلوم است که بعد از چند سال نیز که تهران به سرعت بزرگ شده، خوانده اید، قضا دارد.» منظور از «محل» چیست؟ لطفاً دقیقاً مشخص فرمایید.
بسمه تعالی، منظور محله ای از محله های تهران است و تشخیص محدودۀ آن موکول به نظر عرف است.
[سؤال 2170] 992
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله آقای سید روح الله موسوی خمینی، دامت برکاته
محترماً به عرض می رساند سؤال راجع به حد ترخص تهران است. مردم برای دفن اموات مجبورند به بهشت زهرا بروند. شیخی در مسجد فرمود حد ترخص از محل حرکت می باشد از ایشان سؤال شد مرده باید به خاک سپرده شود، جواب گفت پیش از ظهر بروند و برگردند، عرض شد نمی رسند نوبه نمی دهد، جواب گفت بعدازظهر، عرض شد نمی رسد، جواب گفت روزه اش را قصر کند یا از عوض بگیرد، از ایشان جواب درست نگرفتیم در ثانی خدمت پیشنماز مسجد گفتیم ایشان جواب دادند من نمی دانم از هر نقطه باید کیلومتر حساب کنید این هم معلوم نشد، تشکر می نمایم حد ترخص تهران را معین فرمایید نظر به این که تهران شهر قدیم نیست فوتی همیشه هست و جمعه و دوشنبه و ایام هفته برای فاتحه جمعیت می روند بهشت زهرا، تکلیف نماز و روزه ماه رمضان این جمعیت تهران با این دستورات چه وضعی دارد، جواب روشن فرمایید تشکر می نمایم.
بسمه تعالی، تهران از شهرهای بزرگ خارق العاده است و چون محلات آن
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 486
متصل است مبدأ مسافت را باید از منزل حساب کنند و چنانچه از منزل تا بهشت زهرا چهار فرسخ باشد حکم مسافر مترتب است.
[سؤال 2171] 993
بسمه تعالی
حضور رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی خمینی، دام ظله العالی
1. به نظر حضرت عالی تهران از چه تاریخی جزء بلاد کبیره شده است؟ نظر افرادی که متولد تهران می باشند در خصوص سؤال فوق، مختلف بوده و هر کس به مقتضای سنّش تاریخی را تعیین می کند.
بسمه تعالی، این سؤال موضوعی است و از اهل اطلاع سؤال کند.
[سؤال 2172]
2. فردی که قبل از آن که تهران از بلاد کبیره شود، تهران وطن او بوده، در حال حاضر مسافرت او در چه محدوده ای قطع می شود؟
الف. محدودۀ تهران قبل از آن که از بلاد کبیره شود.
ب. درب منزل (محدودۀ منزل).
بسمه تعالی، محدودۀ الف.
3. حضرت عالی فرموده اید: «فرد، در غیر محل تولد حکم مسافر دارد هرچند مسافت کمتر از چهار فرسخ باشد» آیا در فتوای فوق، مسافت اعتبار نداشته و فرد قبل از آن که از چهار فرسخ شرعی خارج شود مسافر محسوب می شود؟
بسمه تعالی، مراد فردی است که از وطن یا محل اقامت به مقدار مسافت شرعی دور شده باشد.
4. آیا کسی که حکم مسافر را دارد نمازش قصر است یا پس از تحقق مسافت نمازش قصر می شود؟ منظور کسی است که به صورت موقت در غیر محلۀ تولدش در محله ای با فاصلۀ کمتر از چهار فرسخ زندگی می کند.
بسمه تعالی، اگر از محل تولد به مقدار کمتر از چهار فرسخ برود حکم مسافر ندارد و نمازش تمام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 487
[سؤال 2173]
5. کسی که متولد و بزرگ شدۀ تهران است و پس از ازدواج، منزلی در محلۀ دیگر به فاصلۀ کمتر از چهار فرسخ اجاره کرده است بنا به فتوای حضرت عالی:
الف. نمازش قصر و روزه اش شکسته است.
بسمه تعالی، حکم این مسأله از سؤال قبل ظاهر شد و در صورتی که از وطن به آن محل برود نمازش شکسته نمی شود.
[سؤال 2174]
ب. اگر این فرد حداقل دو ماه مبارک پیاپی را در همان محل زندگی کند، تکلیف روزه های قضایش چه می شود؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، باید نماز را تمام بخواند و می تواند روزه ها را قضا کند. بلی اگر بخواهد از آن جا به جایی برود که حکم مسافر پیدا می کند، در برگشت تا قصد ده روز نکند حکم مسافر دارد.
[سؤال 2175]
6. خانمی که ازدواج کرده و منزل اجاره ای شوهرش در فاصلۀ حدود دو فرسخی منزل پدری او قرار دارد و هر روز از حد ترخص منزل شوهر خارج نشود و تا مراجعت بعدی به منزل پدری، مسافتی کمتر از هشت فرسخ را طی کند، نماز و روزه اش در منزل شوهر چگونه است؟
بسمه تعالی، تمام است.
[سؤال 2176]
7. فردی که متولد و بزرگ شدۀ تهران است و پس از ازدواج و تغییر محل زندگی به تصور آن که تمام تهران، حکم وطن او را دارد، در محل جدید نمازها را تمام و روزه های ماه مبارک را نیز به جا آورده باشد، حالا با توجه به حکم اخیر جناب عالی که حکم مسافر را دارد، روزه ها و نمازهای گذشته اش چه حکمی دارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 488
بسمه تعالی، اگر در محدودۀ تهران قبل از کبیره شدن یا در فاصلۀ کمتر از مسافت از آن، تمام خوانده صحیح است و قضا ندارد و در غیر این صورت آنچه برخلاف وظیفه عمل کرده را باید قضا نماید.
[سؤال 2177] 994
بسمه تعالی 6 / 2 / 1361
استفتایی از محضر مبارک حضرت آیت اللهی شد که اگر در تهران شخصی بخواهد در یکی از محلات قصد اقامه کند و بخواهد به سایر محلات هم برود مرقوم فرموده شد که اگر فاصله زیاد باشد احتیاط در جمع است، بنابراین اشخاصی که اهل تهران یا مقیم تهران هم هستند اگر بخواهند از منزل خودشان بروند به یکی از محلات دیگر تهران که داخل تهران هم است و فاصله بین منزل و آن محله چهار فرسخ یا بیشتر است نماز را اگر در آن محله یا بین راه بخوانند قصر است یا تمام و همچنین روزه.
بسمه تعالی، احتیاط در جمع است.
[سؤال 2178] 995
بسمه تعالی
پس از عرض سلام بیکران بر امام امت و درود بر رزمندگان جبهه های حق علیه باطل و شما از خود گذشتگان در راه خدا؛ با پوزش از مزاحمتی که ایجاد کرده ام، می خواستم در مورد فتوای بلاد کبیرۀ امام سؤالاتی بکنم؛ چون برای ما اشکالاتی پیش آمده و از چندین نفر سؤال کردیم، هر کدام چیزی گفتند؛ کسانی گفتند: باید تا جایی بروید که صدای اذان را می شنوید، اگر بیشتر بروید نمازتان درست نیست و قصدتان (اگر بکنید) به هم می خورد و کسانی هم گفتند: نباید توابع تهران مثل تجریش و شاه عبدالعظیم بروید، اشکال دارد و اگر دانشگاه و مثل این ها ـ که مال خود تهران است ـ بروید اشکال ندارد و یا این که قصد کنید تا آخر عمر و برای همیشه تهران بمانید، و ما
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 489
فکر می کنیم که مثلاً شاید دلایلی پیش آید (کار و مسائل دیگر) که بخواهیم از تهران برویم، نمی خواهیم قصد کنیم. در هر صورت یک سری مسائل در آستانۀ ماه مبارک رمضان برای ما مطرح است که امیدواریم ـ ان شاء الله ـ با جواب های کامل شما این چراها برایمان حل گردد تا بتوانیم وظیفۀ عبادی خود را به نحو احسن انجام دهیم:
1. کلاً این فتوا به چه شکل است؟
2. برای ماه مبارک رمضان چه باید بکنیم؟ و تا چه حدودی (چند فرسنگ) اگر قصد کنیم حق رفت و آمد داریم؟
3. این چند فرسنگ که می گویید، اگر محل کار از این چند فرسنگ بیشتر باشد اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، در تهران اگر از منزل تا مقصد به حد مسافت باشد، نماز قصر است و روزه صحیح نیست و ترخص ندارد و همچنین اگر وطن انسان نباشد و محل سکونت و مقصد در دو محله باشند، بدون قصد ده روز در یک محله، نماز قصر است و روزه صحیح نیست.
[سؤال 2179] 996
بسمه تعالی 26 / 4 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی آقا سید روح الله موسوی خمینی
با سلام و آرزوی صحت و طول عمر شریفتان، مسائل زیر استفتا می گردد:
1. در تحریر الوسیله صحبت از بلاد بسیار بزرگ و متصل بودن یا منفصل بودن محلات آن شده است؟ منظور از متصل و منفصل بودن محله های تهران چیست؟ آیا محله هایی نظیر درکه، اوین، ونک و فرحزاد متصل هستند یا منفصل؟ بقیۀ محله های شهر تهران (مناطق بیست گانه شهرداری تهران) متصل هستند یا منفصل؟
البته محله های درکه، اوین و ... در حال حاضر به هم چسبیده نیستند و هر کدام حدود سه چهار کیلومتر با دیگری فاصله دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 490
با توجه به مسأله فوق کسی که می خواهد چند روز در تهران بماند، محل اقامت، حد ترخص، ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟ خانه یا محله یا منطقه شهرداری یا تمام شهر تهران؟
2. با توجه به مسأله شمارۀ یک، کسی که از شهر دیگری آمده و تهران را وطن خود قرار داده است، وطن، حد ترخص و ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟
3. با توجه به مسأله شمارۀ یک، کسی که در تهران متولد شده است، وطن، حد ترخص و ابتدای هشت فرسخ برای او کجاست؟ محل تولد یا محل سکونت یا...؟
بسمه تعالی، میزان در اتصال و انفصال نظر عرف است، و در بلاد بزرگ خارق العاده مانند تهران فعلی مبدأ مسافت از منزل حساب می شود. در نیت اقامت ده روز یا در قصد توطن باید محلۀ به خصوصی را منظور نماید و حد ترخص برای ترتب احکام سفر از آخر محله حساب می شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 491