کتاب نماز

بلاد کبیره (سؤالهای 1880ـ1959)

[سؤال 1880]‏ ‏ ‏ 834‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 12 / 1360‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏ایران، دامت برکاته‏

‏پس از عرض سلام خدمت آن حضرت؛ به عرض می رساند این جانب یکی از‏‎ ‎‏کارکنان دولت می باشم که محل کارم از چهار طرف در تهران حدود 6 فرسخ در 6‏‎ ‎‏فرسخ می باشد، مثلاً یکی از کارکنان ما منزلش سه راه آذری است و محل کار در‏‎ ‎‏شمیران یا پادگان جی یا تهران پارس یا شادشهر؛ از حضرت عالی تقاضا دارم دستور‏‎ ‎‏بفرمایید که نماز و روزۀ این طور افراد و امثال خودم در چه وضع می باشد؟ ‏

بسمه تعالی، در داخل تهران از منزل تا محل کار رفت و برگشت اگر به‎ ‎مقدار هشت فرسخ شرعی است حکم مسافر دارند.

[سؤال 1881]‏ ‏ ‏ 835‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور رهبر انقلاب امام خمینی، دامت برکاته‏

‏پس از سلام، سلامتی وجود آن جناب را از درگاه خداوند متعال خواهانم. ‏

‏1. من یک سرباز هستم و متولد تهران می باشم؛ ولی فعلاً منزل ما اصفهان است‏‎ ‎‏ولی محل خدمت من تهران، پادگان 06، خیابان پاسداران می باشد و به منزل‏‎ ‎‏عموی  خود که در سه راه آذری است روزهای تعطیل مانند پنج شنبه و جمعه رفت و‏‎ ‎‏آمد می کنم. آیا این راه، نماز من را شکسته می کند یا نه؟ و اگر نماز شکسته باشد‏‎ ‎‏نمازهای قبل من به چه صورت است؟ و تا به حال 9 تا روزه گرفته ام، آیا روزه ها باطل‏‎ ‎‏است؟ و قضای روزه هایم را چه موقع باید بگیرم؟ چون من دو سال از خدمتم مانده و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 336
‏معلوم نیست کجا باشم.‏

بسمه تعالی، اگر تهران وطن شما بوده و از آن اعراض نکردید، در صورتی‎ ‎که منزل عمو در همان محلۀ تولد و سکونت سابق شما قرار داشته باشد و‎ ‎فاصلۀ آن با پادگان کمتر از چهار فرسخ شرعی باشد، حکم مسافر ندارید.‎ ‎در غیر صورت ذکر شده، حکم مسافر دارید.

‏2. اگر من شغلی نداشته باشم ولی مقداری پول داشته باشم، آیا خمس به آن تعلق می گیرد یا نه؟ البته‏‎ ‎‏گاهی روزی 50 تومان از مغازۀ خودمان برداشت داشتم.‏

بسمه تعالی، پول اگر از درآمد کسب باشد و از مصرف سال زیاد بماند، خمس دارد؛ ولی اگر از‎ ‎دخل مغازه بدون اجازۀ پدر برداشتید، حکم غصب دارد.

[سؤال 1882]‏ ‏ ‏ 836‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی و امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی؛ سلام علیکم‏

‏با پوزش از تصدیع اوقات گران بهای آن امام عزیز، مسائل شرعی که برای‏‎ ‎‏این جانب تقریباً لاینحل مانده است، استدعای روشن شدن آن ها را دارم:‏

‏حدود 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏2 سال پیش به تهران آمده و قصد اقامت دائم نمودم (وطن دوم)، محل‏‎ ‎‏کارم در سپاه، در منطقۀ شمیران (البته بالاترین قسمت شمیران؛ یعنی سعدآباد)‏‎ ‎‏می باشد، محل زندگی هم در آن زمان در حدود اواسط تهران و فاصله تا پادگان کمتر از‏‎ ‎‏4 فرسخ بود. از چندی پیش مجبور به اقامت در کرج برای حداکثر مدت 4 الی 5 سال‏‎ ‎‏شدم، البته محل کارم همان محل کار قبلی (در شمیران) می باشد. هر روز صبح از کرج‏‎ ‎‏به محل کار خود می روم و عصر بر می گردم؛ با توجه به این که برای رسیدن به محل کار‏‎ ‎‏خود (در شمیران) از داخل شهر تهران هم عبور می کنم و همچنین برای برگشتن به‏‎ ‎‏منزل با توجه به این که فاصلۀ تهران از حدود مرکز شهر (دانشگاه) تا کرج حدود 45‏‎ ‎‏کیلومتر و فاصلۀ تهران از حدود مرکز شهر (دانشگاه) تا محل کار حدود 17 کیلومتر و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 337
‏فاصلۀ منزل (در کرج) تا محل کار (در شمیران) حدود 60 کیلومتر می باشد و در فتوای‏‎ ‎‏حضرت امام «در تهران، مقدار ترخص از درب منزل حساب می شود» وضعیت نماز و‏‎ ‎‏روزۀ این جانب در تهران و شمیران و کرج چگونه است؟‏

بسمه تعالی، در غیر محله ای که آن جا را برای خود وطن انتخاب نمودید‎ ‎حکم مسافر دارید.

‏2. وضعیت نماز و روزه در قسمت های مختلف تهران با توجه به این که منزلی در تهران نداشته ولی‏‎ ‎‏قصد اقامه هست و انصراف هم نیست، چگونه است؟‏

بسمه تعالی، بدون تعیین محله ای برای سکونت دائم، حکم وطن مترتب نمی شود.

‏3. زمانی که در طول روز برای انجام کارهای مختلف اداری و غیر اداری به نقاط دور تهران رفته،‏‎ ‎‏تکلیف نماز و روزه چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر رفت و برگشت به مقدار مسافت شرعی باشد در غیر وطن، حکم مسافر‎ ‎دارند.

‏4. اگر در ماه مبارک رمضان، بعد از اذان صبح از کرج به شمیران (محل کار) رفته و قبل از اذان ظهر به‏‎ ‎‏مرکز تهران برگشته (بدون انجام اعمالی که باعث افطار روزه شود) و بعد از اذان ظهر به کرج بروم، روزۀ‏‎ ‎‏آن روز صحیح است؟ البته هر روز این کار تکرار شود؟‏

‏5. تکلیف نماز و روزه های قبلی که به جا آورده ام چطور است؟‏

بسمه تعالی، 4 و 5. اگر قبل از ظهر به محله ای که آن جا را وطن انتخاب نمودید، برسید روزه‎ ‎صحیح است و نماز و روزه ای که مخالف وظیفۀ مقرره انجام شده قضا دارد.

‏6. خانمی که مشغول به تحصیل در دانشگاه می باشد و به جز ایشان، بقیۀ افراد کلاس، مرد هستند و‏‎ ‎‏کار تئوری و عملی هم به طور مشترک باید انجام دهند، آیا ادامۀ تحصیل با این وضعیت جایز است یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

بسمه تعالی، با مراعات کامل حجاب شرعی اشکال ندارد.

‏7. بعد از اذان صبح در ماه مبارک رمضان اگر در اثر تماس با همسر، تحریکاتی صورت بگیرد که منجر‏‎ ‎‏به آمدن منی نشود، اشکالی دارد یا خیر؟ در صورت خوابیدن بعد از تماس، اگر جنب شود چه صورتی‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر منی خارج نشود ضرر به روزه ندارد و احتلام روزه دار ضرر به روزه ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 338
[سؤال 1883]‏ ‏ ‏ ‏----> 870

‏4. در مقطعی از دوره دانشجویی دانشگاه از شمیران (محل زندگی) به تهران (محل‏‎ ‎‏دانشگاه) می آمدم. (حدود 6 ماه) در این مدت روزه گرفته، نماز را تمام می خواندم.‏‎ ‎‏فکر می کردم چون فاصله تهران ـ شمیران کمتر از چهار فرسخ است از این لحاظ‏‎ ‎‏اشکالی به وجود نمی آید و نماز شکسته نمی شود و روزه صحیح است. آیا نماز و‏‎ ‎‏روزه هایم درست نبوده، باید اعاده نمایم؟‏

بسمه تعالی، روزه ها و نمازهای چهار رکعتی قضا دارد.

[سؤال 1884]‏ ‏ ‏ 837‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 2 / 1361‏

‏دفتر حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏با کمال احترام، به استحضار می رسانیم: انبار مرکزی شرکت ایرتویا که خارج از‏‎ ‎‏شهر، در جادۀ آبعلی است از محدودۀ شهر تهران، سه کیلومتر خارج می شود. بعضی از‏‎ ‎‏کارکنان مسلمان این شرکت، در بعضی از نقاط شهر تهران می باشند که از منزل آن ها تا‏‎ ‎‏محل کار فوق الذکر، 33 کیلومتر می باشد و رفت و برگشت، 66 کیلومتر می شود. با‏‎ ‎‏توجه به این مورد که 12 کیلومتر آن، خارج از محدودۀ شهر و بقیه، در محدوده شهر‏‎ ‎‏می باشد، تمنا داریم نظر مبارک حضرت امام، روحی فداه را در مورد تکلیف شرعی ما‏‎ ‎‏کارکنان، در مورد نماز و روزه، استفتا و کتباً اعلام فرمایید.‏

‏و مورد دیگر این که بعضی از کارکنان که رانندۀ شرکت می باشند و یا مأموریت‏‎ ‎‏کاری پیدا می کنند، رفت و آمدهای بیشتری در شهر و محل کار دارند، لطفاً در این‏‎ ‎‏مورد نیز پاسخ مرحمت فرمایید. ‏

‏و من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، حکم مسافر را دارند؛ و در خصوص رانندۀ شرکت، اگر در‎ ‎مقدار مسافت رانندگی می کند، حکم مسافر ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 339
[سؤال 1885]‏ ‏ ‏ 838‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 3 / 1361‏

‏ضمن عرض سلام و درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب یک نفر از خویشان بنده‏‎ ‎‏شغلش صافکاری ماشین است، به مدت پنج سال مغازۀ صافکاری در سه راه ورامین‏‎ ‎‏دارد و منزلش در تهران پارس، فلکۀ سوم می باشد که به طور مداوم همه روز رفت و‏‎ ‎‏آمد می کند؛ سال به دوازده ماه و این طوری که می گویند، مسافت تهران پارس تا سه راه‏‎ ‎‏ورامین در حدود 29 کیلومتر است و در ضمن این حقیر و ایشان از امام تقلید می کنیم؛‏‎ ‎‏حالیه تکلیف نماز و روزۀ ایشان چیست؟ ‏

‏ضمناً منزل این حقیر در خانی آباد نو می باشد، اگر چنانچه یک وقتی به دیدن ایشان‏‎ ‎‏بروم، تکلیف نماز این جانب چیست؟ ‏

‏در پایان، همسر این جانب به مدت چند سال است که درد معده دارد؛ اگر چنانچه‏‎ ‎‏سحری نخورده، آن روز را روزه بگیرد، از درد معده از فشار درد ناله می زند؛ اگر‏‎ ‎‏چنانچه سحری بخورد، از صبح تا غروب چند بار حالت استفراغ به او دست می دهد‏‎ ‎‏به طوری که بی حال می شود، تکلیف روزه اش چیست؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، حکم مسافر را دارند و نسبت به رفتن شما‎ ‎اگر به مقدار مسافت شرعی باشد حکم مسافر دارید و چنانچه روزه گرفتن‎ ‎خوف ضرر در او باشد، نباید بگیرد.

[سؤال 1886]‏ ‏ ‏ 839‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 9 / 1361‏

‏هیأت محترم استفتای دفتر امام خمینی‏

‏پس از تقدیم عرض سلام؛ محترماً توجه تان را به عرایض زیر معطوف می دارد:‏

‏1. نظر به این که این جانب ساکن تهران می باشم و تقلید از امام می کنم، مدتی است‏‎ ‎‏که همکاران خودم اظهار می کنند که امام جدیداً فتوا فرموده اند که از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 340
‏رفت و 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر برگشت؛ یعنی روی هم رفت و برگشت از 45 کیلومتر تجاوز‏‎ ‎‏نکند در صورتی که رفت و برگشت این جانب از محل کار تا خانه 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏60 کیلومتر راه‏‎ ‎‏است، استدعا می شود از حضور برادران سرپرست و هیأت محترم استفتای دفتر امام،‏‎ ‎‏وضع بنده را روشن بفرمایید.‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، حکم مسافر دارید.

[سؤال 1887]

‏2. از طرفی در رساله مشخص فرموده اند که شهر یا باید حصار داشته باشد یا‏‎ ‎‏این که آخرین ساختمان شهر را در نظر بگیرند؛ آیا به مسأله رساله عمل کنم یا این که از‏‎ ‎‏فتوای جدید؟ خواهشمند است وضع بنده را روشن فرمایید؛ چون این جانب در شهر‏‎ ‎‏تهران زندگی می کنم.‏

بسمه تعالی، در تهران مبدأ مسافت منزل است و اگر تهران قبل از کبیره‎ ‎شدن وطن شما است، مسافت را از آخر حد آن حساب کنید.

[سؤال 1888]‏ ‏ ‏ 840‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏کسی که وطن او تهران است، در بازگشت از سفر، برای قطع شدن سفر آیا رسیدن‏‎ ‎‏به خانه لازم است یا رسیدن به محله کافی است؟ ‏

بسمه تعالی، میزان، رسیدن به محله ای است که منزل شخص در آن محله‎ ‎قرار دارد.

[سؤال 1889]‏ ‏ ‏ ‏----> 1376

‏3. در تهران محل کارم خارج از محله ای است که در آن سکونت دارم و در ضمن‏‎ ‎‏مستأجر هستم و تصمیم ندارم که دائماً در همان محله سکونت نمایم، آیا می توانم‏‎ ‎‏فعلاً در آن محله قصد اقامت نمایم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، با وضعی که مرقوم داشته اید نمی توانید قصد توطن کنید و

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 341
بدون قصد توطن در یک محله یا قصد ماندن ده روز در یک محله حکم‎ ‎مسافر دارید.

[سؤال 1890]‏ ‏ ‏ 841‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 1 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏محترماً خواهشمند است پاسخ سؤال زیر را از امام دریافت نمایید.‏

‏بنده متولد تهران و پدر و مادرم هم تهران منزل دارند و اینک قصد دارم که منزلی‏‎ ‎‏در باقرآباد ورامین بخرم که از تهران تا آن جا 28 کیلومتر است و من هم محل کارم‏‎ ‎‏تهران می باشد واقع در سرچشمه و باید صبح از باقرآباد به تهران بیایم و شب برگردم،‏‎ ‎‏در این صورت وضع نماز و روزه ماه رمضان چه در تهران و چه در باقرآباد چگونه‏‎ ‎‏است، آیا شکسته و یا درست می باشد؟ و اگر در هر جا شکسته می باشد، راهی وجود‏‎ ‎‏دارد یا خیر؟ و آیا می شود در صورت شکسته بودن و یا باطل بودن روزه ماه رمضان‏‎ ‎‏یک ماه را به تهران منزل پدر و مادر آمده و روزه را درست بگیرم و نماز را تمام بخوانم‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر محله ای که محل کار شما در تهران است وطن شما‎ ‎نیست، در آن جا حکم مسافر دارید و در محله ای که وطن شما است یا‎ ‎قصد ماندن ده روز در آن کرده اید، نماز شما تمام است و می توانید در آن جا‎ ‎روزه بگیرید.

[سؤال 1891]‏ ‏ ‏ 842‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 3 / 1361‏

‏درود بر امام امت، خمینی بت شکن، حامی مستضعفان‏

‏ریاست محترم دفتر امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران عزیز‏

‏محترماً معروض می دارد این جانب یکی از پرسنل ارتش جمهوری اسلامی ایران‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 342
‏هستم و محل خدمت من واقع در پادگان دپو تعمیراتی مخازن کیلومتر 18 تهران ـ کرج‏‎ ‎‏می باشد و منزل بنده نیز واقع در قلهک است با توجه به این که خط مسیر شمارش‏‎ ‎‏کیلومتر شده در حدود 30 کیلومتر رفت و 30 کیلومتر برگشت راه می باشد و چون ماه‏‎ ‎‏مبارک رمضان نزدیک است، از این رو خواهشمندم دستور فرمایید مراتب زیر را پاسخ‏‎ ‎‏فرموده تا برابر دستور شرعی امام عمل نمایم. در ضمن بنده مقلد امام می باشم.‏

‏1. آیا می توانم روزه بگیرم؟‏

‏2. آیا با این وضع همیشه مسافر حساب می شویم یا خیر و وضع روزه ما چطور‏‎ ‎‏است؟‏

‏3. آیا شمارش کیلومتر از درب خانه است یا آخرین دیوار شهر است؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم حکم مسافر دارید و مبدأ مسافت در تهران از‎ ‎منزل است.

[سؤال 1892]‏ ‏ ‏ ‏----> 1686

‏2. این جانب پاسدار هستم و محل خدمتم در تهران می باشد و حدود یک سال‏‎ ‎‏است که در آن جا به سر می برم و فعلاً قصد برگشتن به اراک را ندارم؛ آیا می توانم‏‎ ‎‏تهران را وطن دوم خود فرض کنم و در آن جا نماز و روزۀ خود را تماماً بگیرم؟‏

بسمه تعالی، می توانید یکی از محلاّت تهران را وطن دوم خود قرار دهید. 

[سؤال 1893]‏ ‏ ‏ 843‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 4 / 1361‏

‏با درود به قلب تپندۀ مستضعفین جهان و بت شکن زمان، بنیان گذار جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران، سید العلماء و المجتهدین، رئیس الملة و الدین، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی مولانا الاعظم، امام خمینی‏

‏نظر امام، روحی له الفداء را به سؤالات زیر معطوف می دارم:‏

‏1. آیا قصد اقامه در تهران، به طور نامحدود امکان دارد یا نه؟ اگر محدود است،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 343
‏مسافتی که در طول ده روز اول و ده روز دوم قصد اقامه می توان از محل اقامه فاصله‏‎ ‎‏گرفت چقدر است؟‏

بسمه تعالی، قصد توطّن در یک محلّه از تهران مانع ندارد و با تحقق وطن‎ ‎یا تحقق قصد اقامۀ ده روز، رفت و آمد تا کمتر از چهار فرسخ ضرر ندارد و‎ ‎نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 1894]

‏2. دانشجویی که از شهرستان به تهران آمده و از خانۀ یکی از بستگانش برای‏‎ ‎‏خواب و استراحت استفاده می کند (فاصله خوابگاه تا محل تحصیل 10 کیلومتر باشد)،‏‎ ‎‏اگر ساعت 8 صبح به دانشکده برود و ساعت 5 عصر به خانه برگردد و در واقع، تابع‏‎ ‎‏مقررات اداری باشد، روزه و نمازش چگونه است؟ آیا قصد اقامه در محدودۀ‏‎ ‎‏دانشکده و خانه (خوابگاه) امکان دارد یا نه؟ در صورت امکان، فاصلۀ بین خوابگاه و‏‎ ‎‏دانشکده تا چه مسافتی مجاز است؟‏

بسمه تعالی، قصد اقامه در دو محلّه کافی نیست و نماز شکسته است و‎ ‎روزه صحیح نیست.

[سؤال 1895]

‏3. افرادی که از موضوع آگاه نبوده اند (در صورتی که فاصلۀ بین دانشکده و‏‎ ‎‏خوابگاه ـ با فاصلۀ 10 کیلومتر ـ برای روزه و نماز اشکال داشته باشد) و روزی که به‏‎ ‎‏تهران آمده اند، شب به خانه (خوابگاه) می رفته اند و روز به دانشکده جهت تحصیل‏‎ ‎‏برمی گشته اند و روزه می گرفتند، روزه شان چه صورتی دارد؟ آیا روزه، باطل است یا‏‎ ‎‏نه؟ اگر باطل است، کفاره دارد یا نه؟ و افرادی که بیست روز اول ماه مبارک رمضان را‏‎ ‎‏با پیمودن مسافت بین دانشکده و خوابگاه هر روز روزه می گرفته اند (در صورت باطل‏‎ ‎‏بودن روزه)، پس از قصد اقامۀ مجدد در یک محل چه وظیفه ای دربارۀ ایام گذشته‏‎ ‎‏دارند؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 344
‏ضمناً بعضی مواقع، نماز ظهر و عصر را در دانشکده به جماعت به جا می آورند و‏‎ ‎‏نماز صبح و مغرب و عشا را در خانه یا خوابگاه و بعضی مواقع، تمام نماز یومیه را در‏‎ ‎‏خانه به جا می آورده اند حکم نماز آن ها چگونه است؟‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و آنچه بر خلاف شده باید قضا شود.

[سؤال 1896]

‏4. کاسبی که از شهرستانی جهت خرید به تهران می آید و در تهران به مدت ده روز‏‎ ‎‏قصد اقامه می نماید، ولی هر روزه ـ در مدت این ده روز ـ صبح از خوابگاه جهت‏‎ ‎‏خرید خارج می شود و شاید فاصلۀ نامحدودی را از خوابگاه دور بشود یا راه بپیماید و‏‎ ‎‏شب به خوابگاه برمی گردد و امکان دارد ده روز قصد اقامتش را بماند و اگر کارش‏‎ ‎‏تمام شد و بازگشتش به شهرستان ضرورت پیدا کرد، پس از پایان یافتن روز هفتم به‏‎ ‎‏شهرستان برگردد، روزه و نمازش چگونه است؟‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد.

[سؤال 1897]‏ ‏ ‏ 844‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 10 / 1361‏

‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏این جانب بچه تهران و اهل تهران هستم، لکن به علّت نداشتن منزل از این محل به‏‎ ‎‏محلی دیگر می رویم، به تازگی منزلی از طرف نیروی هوایی گرفته و زندگی می کنیم،‏‎ ‎‏امام جماعت پایگاه (پشتیبانی منطقه مهرآباد) می گوید نمازمان در صورتی تمام است‏‎ ‎‏که اطمینان 100% به ماندن در هر محلی که می نشینیم داشته باشیم، وگرنه نماز شکسته‏‎ ‎‏و روزه هم معلوم است و روزه ها نیز بعداً باید گرفته شود وبه گردنمان است.‏

‏تکلیف چیست نماز تمام و روزه گرفته شود؟ چنانچه غیر از این است، پس از‏‎ ‎‏مردن چه کسی روزه ها را بگیرد؟ شاید تا 50 سال همین وضعمان باشد.‏

بسمه تعالی، اگر تهران قبل از کبیره شدن آن وطن شما بوده و فاصله بین آن

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 345
و محل سکونت فعلی شما کمتر از مسافت است، وقتی از تهران به آن جا‎ ‎بروید نماز شما تمام است و باید روزه واجب را بگیرید.

[سؤال 1898]‏ ‏ ‏ 845‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 4 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت امام امت رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران، پس از عرض سلام تمنا دارم به مسائل زیر پاسخ فرمایید:‏

‏1. اگر شخصی که در یکی از شهرستان ها متولد شده و مدت 20 سال در تهران‏‎ ‎‏زندگی می کرده و دارای یک خانه مسکونی در تهران باشد و حالا به وطن اصلی خود‏‎ ‎‏مراجعت کرده در مسافرت های کوتاه مدت که به تهران می کنند حکم مسافر را دارد یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر بنای زندگی دائمی در تهران نداشته و یا آن که در مسافرت‎ ‎به تهران در همان محلۀ سکونت سابق اقامت نمی کند در تهران حکم‎ ‎مسافر دارد.

[سؤال 1899]

‏2. فرزندان تحت تکفل شخص مزبور که متولد تهران هستند و حالا به تبعیت پدر‏‎ ‎‏و مادر خود به شهرستان رفته اند تکلیف نماز و روزه آن ها در توقف های کوتاه مدت‏‎ ‎‏(کمتر از 10 روز) در تهران و شهرستان چه می باشد؟‏

‏با تشکر و امتنان‏

بسمه تعالی، اگر در تهران بنای زندگی دائمی داشته و در مسافرت به همان‎ ‎محله سکونت سابق وارد می شوند حکم وطن درباره شان جاری است.

[سؤال 1900]‏ ‏ ‏ ‏----> 5410

‏2. شخصی وطنش تهران است؛ در محلی از تهران سکونت داشته؛ بعد رفته به‏‎ ‎‏محل دیگری که قبلاً نبوده و حال حادث شده و منزلی اجاره کرده و ممکن است دو‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 346
‏سال دیگر به محلۀ دیگری برود و باز سه سال دیگر به محل دیگری؛ تکلیف نمازش‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، در محدودۀ تهران قبل از کبیره شدن، حکم وطن مترتّب‎ ‎است؛ و اگر منزل های جدید، از وطن او کمتر از چهار فرسخ فاصله داشته‎ ‎باشد و از وطن به منزل بیاید، در منزل جدید هم نمازش تمام است و تا‎ ‎اعراض از وطن خود نکرده، این حکم باقی است.

[سؤال 1901]‏ ‏ ‏ 846‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس حضرت مستطاب سیّد العلماء والمجتهدین، آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، دامت توفیقاته و بقاء عمره الشریف الی قیام المهدی علیه السلام ان شاء الله‌ تعالی بحقّ‏‎ ‎‏محمد وآله آمین یا ربّ العالمین.‏

‏1. بفرمایید تکلیف مسافر در بلاد کبیره مثل تهران از منزل محسوب می شود و یا از‏‎ ‎‏آخر دیوار شهر.‏

بسمه تعالی، از منزل محسوب است.

‏2. بفرمایید در نماز جمعه اگر کسی خطبه های نماز را درک نکرد و یا یک خطبه را درک کرد و یا بلندگو‏‎ ‎‏در آن قسمت قطع بود استماع نکرد و یا به علّت کر بودن گوش استماع نکرد، تکلیف نماز جمعه این‏‎ ‎‏شخص چیست، صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، نماز جمعه او صحیح است.

‏3. بفرمایید دختری که شوهر کرد آیا وقتی که برای زیارت پدر و مادر آمد نماز و روزه تمام است‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر منزل پدر و مادر محل تولد دختر است و از آن اعراض نکرده نمازش در آن جا‎ ‎تمام است.

‏4. بفرمایید شخصی که معلم یا کارمند دولت و یا راننده می باشد، سال دوازده ماه تمام کار و شغل‏‎ ‎‏مشار  الیه این است که از تهران به کرج برود و شب به تهران برگردد، آیا نماز تمام است و روزه‏‎ ‎‏می تواند  بگیرد یا خیر و اگر روزه نمی تواند بگیرد به علّت این که در سفر است و نه دائم السفر پس‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 347
‏تکلیف این شخص چیست؟‏

بسمه تعالی، کسانی که شغل آن ها سفر نیست مانند کارمند و معلم و به قدر مسافت شرعی رفت‎ ‎و آمد می کنند نمازشان شکسته و روزه آن ها صحیح نیست و باید قضای آن را تا رمضان بعد‎ ‎به جا آورند و کسی که شغلش سفر است مانند راننده نمازش تمام و روزه اش صحیح است.

[سؤال 1902]‏ ‏ ‏ 847‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 11 / 1361‏

‏درود بر امام خمینی‏

‏من ساکن تهران هستم و منزلم در جنوب غربی تهران و محل کارم در شمال شرقی‏‎ ‎‏تهران است و فاصله بین دو محل فوق بیش از حد ترخص است و من همه روزه صبح‏‎ ‎‏به محل کارم می روم و بعد از ظهر برمی گردم، تکلیفم نسبت به نماز و روزه چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر تهران قبل از کبیره شدن آن وطن شما بوده و محل کار و‎ ‎منزل شما در محدوده تهران سابق است نماز شما تمام است و می توانید‎ ‎روزه بگیرید.

[سؤال 1903]‏ ‏ ‏ 848‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم رهبر انقلاب و مرجع تقلید شیعیان، حضرت آیت الله‌ خمینی، ادام‏‎ ‎‏الله‌ بقاؤه الشریف‏

‏این جانب از شهرستانی، از سال 1356 برای اشتغال به تحصیل، به تهران آمده و‏‎ ‎‏اینک بر حسب مقتضیاتی قصد توطن در این شهر را کرده ام. اما نخست چون تهرانی‏‎ ‎‏نبوده و در آن نشو و نما نداشته و ثانیاً در مکان استیجاری بوده و مطمئن هستم که در‏‎ ‎‏آینده، آن محلّه را ترک گفته و همچنین فکر نمی کنم بتوانم حتی در آینده ای دور،‏‎ ‎‏خانه ای را خریده و در یک محلّه ـ به صورت دایم ـ ساکن شوم، لذا تقاضا دارم که‏‎ ‎‏روشن بفرمایید:‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 348
‏1. نماز و روزۀ این حقیر آیا حکم مسافر را دارد؛ با توجه به این که مادام العمر در‏‎ ‎‏تهران اقامت خواهم داشت، ان شاء الله‌؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله، حکم مسافر را دارید و تا در یک محلّه، قصد‎ ‎اقامت ده روز و خارج نشدن از آن را نکنید، نماز شکسته و روزه صحیح‎ ‎نیست.

[سؤال 1904]

‏2. به فتاوای آن جناب پیرامون احکام مسافر در بلاد کبیره، حدود یک سالی است‏‎ ‎‏که پی برده ام. در این صورت، آیا بایستی نماز و روزه های چندین سال گذشتۀ اقامت‏‎ ‎‏در تهران ـ بدون قصد توطّن ـ را به جا آورده و یا قضا کنم؟‏

بسمه تعالی، نمازهایی را که بر خلاف وظیفه به جا آورده اید، باید قضا‎ ‎نمایید.

[سؤال 1905]

‏3. اگر بایستی از این به بعد، نماز و روزه را قصر به جا آورم، برای ـ حداقل ـ روزه‏‎ ‎‏گرفتن در ماه مبارک چه راه حلی وجود دارد؛ با توجه به این که محل کار، چندین محلّه‏‎ ‎‏با محل سکونت فاصله دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر در یک محلّه ـ خواه منزل باشد و یا محل کار ـ قصد‎ ‎اقامت ده روز، بدون خروج از آن محلّه نمایید، بعد از آن، رفت و آمد تا‎ ‎کمتر از چهار فرسخ مضر نیست و بدین ترتیب می توانید نماز را تمام و‎ ‎روزه را بگیرید، تا سفر جدیدی برای شما پیش نیامده.

[سؤال 1906]

‏4. فردی تهرانی که تا محل کارش بیش از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر فاصله دارد، نماز و‏‎ ‎‏روزه اش در محل کار، به چه صورت خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، فرد متولد در تهران اگر قبل از کبیره شدن آن متولد شده، تمام

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 349
محدودۀ قبل از کبیره شدن وطن او است و مسافت را از محدوده باید‎ ‎حساب نماید؛ ولی چنانچه بعد از کبیره شدن متولد شده، محلّه ای که تولد‎ ‎یافته وطن او است و مسافت، از منزل حساب می شود و علی کل حال اگر‎ ‎از مبدأ مسافت، با قصد چهار فرسخ یا بیشتر حرکت نماید، نماز شکسته‎ ‎می شود.

[سؤال 1907]

‏5. برای مسافری که در یکی از محلات، قصد اقامت کرده است برای 10 روز، حد‏‎ ‎‏خروج آیا 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر است و یا تنها حد محلّه کفایت می کند؟ و لطفاً روشن بفرمایید‏‎ ‎‏که حد محلّه، تا چه مقدار مسافت، از در منزل و یا حدود آن محلّه خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، حد محلّه، عرفی است و مبدأ مسافت، منزل است.

[سؤال 1908]

‏6. اگر فردی شهرستانی که قصد توطّن در تهران را کرده است، خانه ای اجاره کند و‏‎ ‎‏در قرارداد اجاره، ذکری از مدت نشده باشد و در ضمن، آن فرد نیز قصد ندارد که‏‎ ‎‏آن جا را ترک کند، تکلیف او چیست؟‏

بسمه تعالی، تا قصد توطّن در یکی از محلات تهران ننماید، حکم مسافر‎ ‎را دارد؛ با قصد اقامت ده روز در یک محلّه، نماز تمام و الاّ شکسته است.

[سؤال 1909]‏ ‏ ‏ ‏----> 1490

‏3. اگر مسافری در یکی از محلاّت تهران که از بلاد کبیره است، قصد اقامت ده‏‎ ‎‏روزه نماید و در طول این ده روز به محله ای دیگر برود که فاصلۀ آن تا محل اقامت،‏‎ ‎‏یک کیلومتر باشد و یک روز در آن جا بماند، آیا در طول این یک روز نماز وی شکسته‏‎ ‎‏است یا نه؟ و همچنین پس از بازگشت به محلۀ اوّلی که قصد اقامت ده روزه داشته‏‎ ‎‏است لازم است قصد اقامت را تجدید کند یا خیر؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 350
بسمه تعالی، اگر از اول قصد خارج شدن یک روز از محلۀ محل اقامت‎ ‎نداشت نماز تمام است و تا سفر شرعی جدید پیش نیامده حکم اقامت به‎ ‎قوّت خود باقی است.

[سؤال 1910]‏ ‏ ‏ 849‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏برادر مسئول محترم دفتر امام خمینی، با عرض سلام و آرزوی پیروزی لشکریان‏‎ ‎‏اسلام، خواهشمند است به دو سؤال دینی این جانب پاسخ بفرمایید:‏

‏1. این جانب محل کارم در تهران می باشد و به تازگی از طریق وام بانکی، بالاجبار‏‎ ‎‏منزلی در کرج خریداری نموده ام. چون محل زندگیم با محل کارم فاصلۀ زیاد دارد، لذا‏‎ ‎‏در نظر دارم که در اولین فرصتی که به دست آید، منزل را فروخته و مجدداً به تهران‏‎ ‎‏نقل مکان نمایم؛ ولی زمان آن مشخص نمی باشد. خواهشمند است بفرمایید که با‏‎ ‎‏توجه به رفت و آمد روزانۀ این جانب از کرج به تهران و بالعکس، وضع نماز و روزه ام‏‎ ‎‏در تهران به چه صورت می باشد؟‏

بسمه تعالی، در غیر وطن حکم مسافر را دارید و تا محل معینی از تهران را‎ ‎مسکن دائمی قرار نداده اید و مدتی با این قصد نمانده اید، نماز شکسته‎ ‎است.

‏2. این جانب اهل ابهر می باشم و چندین سال است که به تهران آمده ام و در این جا مشغول کار می باشم؛‏‎ ‎‏ولی در نظر دارم که پس از بازنشستگی و یا هر مورد دیگری مجدداً به ابهر ـ یعنی زادگاهم ـ مراجعت‏‎ ‎‏نمایم و در آن به کار کشاورزی مشغول گردم. خواهشمند است وضع نماز و روزه ام را در مسافرت کمتر‏‎ ‎‏از 10 روز به ابهر بیان بفرمایید؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله، ابهر به حکم وطن باقی است و نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 1911]‏ ‏ ‏ ‏----> 1129

‏2. آیا افراد نامبرده در بالا باید فاصله را از منزل خود حساب کنند یا از حد ترخص‏‎ ‎‏شهر خودشان؛ مثل شهر ری یا کرج؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 351
بسمه تعالی، در غیر شهر بزرگ خارق العاده ـ مثل تهران ـ مبدأ مسافت از‎ ‎آخر شهر حساب می شود.

[سؤال 1912]‏ ‏ ‏ 850‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏پس از ابلاغ سلام و تحیات؛ به استحضار می رساند که تعدادی از کارکنان این‏‎ ‎‏مجتمع همه روزه از نقاط مختلف تهران به محل خدمتشان به این مجتمع (لویزان)‏‎ ‎‏مراجعه و شب به منزل بر می گردند، لذا با توجه به این که تعدادی از این برادران که‏‎ ‎‏مقلد آن حضرت نیز می باشند شهرستانی بوده و در نظر دارند در آینده به شهرهای‏‎ ‎‏خودشان منتقل شوند و موقتاً قصد اقامت چند سالی در تهران دارند، مراتب زیر را از‏‎ ‎‏محضر مبارک استفتا می نمایند:‏

‏1. چگونگی ادای نمازهای یومیه (ظهر و عصر که مجبورند در محل کار ادا نمایند)‏‎ ‎‏و نمازهایی که در منزل ادا می نمایند.‏

بسمه تعالی، با فرض این که به مقدار مسافت از منزل دور می شوند باید‎ ‎شکسته بخوانند.

[سؤال 1913]

‏2. چگونگی روزۀ واجب ماه مبارک رمضان؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور نمی توانند روزه بگیرند.

[سؤال 1914]

‏3. اصولاً حد ترخص در شهرهای بزرگ ـ مانند تهران ـ به چه صورتی بوده و‏‎ ‎‏حداقل فاصله آن چقدر است؟‏

بسمه تعالی، در تهران حد ترخص نیست و مبدأ مسافت، منزل است و اگر‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 352
چهار فرسخ شرعی که تقریباً 5 / 22 کیلومتر است از منزل دور شوند و‎ ‎برگردند حکم مسافر دارند.

[سؤال 1915]‏ ‏ ‏ ‏----> 2770

‏11. آیا کسانی که به قصد بیت الله‌ الحرام مثلاً از تهران حرکت می کنند در فرودگاه‏‎ ‎‏تهران نماز خود را می بایستی قصر بخوانند و یا تمام؟ ‏

بسمه تعالی، اگر از حد ترخص منزل آن ها خارج است، قصر بخوانند.

[سؤال 1916]‏ ‏ ‏ 851‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 2 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی‏

‏پس از عرض سلام و طلب طول عمر از خدای متعال، سؤالاتی برایم پیش آمده که‏‎ ‎‏مطرح می کنم. من مدت 5 سال است که در تهران درس می خوانم و بعد از هر دو یا سه‏‎ ‎‏ماه به شهرستان می روم و بعد از چند روز برمی گردم و قصد اقامت دائم را در تهران‏‎ ‎‏ندارم از همان موقع که در این جا بودم نماز را کامل می خواندم و روزه های ماه رمضان‏‎ ‎‏را می گرفتم. چندی پیش فهمیدم که تهران جزء بلاد کبیره می باشد و نماز را باید‏‎ ‎‏شکسته بخوانم. از موقعی که فهمیدم نماز را شکسته خوانده ام، حال سؤالم این است‏‎ ‎‏که آیا نمازهای گذشته را باید قضا بخوانم؟ و اگر جواب مثبت است آیا باید فقط‏‎ ‎‏نمازهای ظهر و عصر و عشاها را بخوانم یا تماماً باید خوانده شود؟ در مورد روزه‏‎ ‎‏می خواهم بدانم که آیا باید قضای روزه ها را به جا آورد و یا کفاره هم داد. و یا باید کار‏‎ ‎‏دیگری انجام داد؟ ماه مبارک رمضان امسال چگونه است و در چه صورتی می توانم‏‎ ‎‏روزه را بگیرم؟ و مقدار حد ترخص در این شهر چگونه است؟ از شما تقاضا دارم که‏‎ ‎‏جواب هر کدام از سؤال ها را به طور واضح بنویسید. بیش از این مزاحم وقت‏‎ ‎‏گران بهای شما نمی شوم، در ضمن دوستانم همگی سلام می رسانند. به امید پیروزی‏‎ ‎‏حقّ بر باطل‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 353
بسمه تعالی، فقط نمازهای ظهر و عصر و عشا که تمام خوانده اید به جای‎ ‎قصر و روزه ها را باید قضا کنید و شما وقتی می توانید در تهران نماز را‎ ‎تمام بخوانید و روزه بگیرید که در یک محله قصد ماندن ده روز نمایید و‎ ‎اگر قصد کردید و ماندید تا به حد مسافت شرعی نرفته اید نماز شما تمام‎ ‎است و می توانید روزه بگیرید و روزه ها کفاره ندارد و در تهران حد‎ ‎ترخص نیست و مسافت تقریباً 45 کیلومتر است که اگر از منزل 5 / 22‎ ‎کیلومتر بروید و 5 / 22 کیلومتر برگردید مسافت شرعی حاصل شده است‎ ‎ولی این حد برای وقتی است که شما در منزل قصد ده روز کرده باشید.

[سؤال 1917]‏ ‏ ‏ 852‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم امام امت حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏در مورد این که آیا تهران از بلاد کبیره هست یا خیر، جناب عالی که نجف اشرف‏‎ ‎‏مشرف بودید قبل از انقلاب می فرمودید که از بلاد کبیره نشده، و از طرف دیگر نقل‏‎ ‎‏شده از کسانی که سؤال کرده اند از حکم کسی که پانزده سال پیش در تهران بوده و به‏‎ ‎‏خیال آن که آن وقت از بلاد کبیره نبوده در تمام محلات که می رفته نماز را تمام‏‎ ‎‏می خوانده، جواب گفته شده که باید نمازهایش را در غیر محلۀ خود قضا کند، لطفاً‏‎ ‎‏نظر شریف به طور واضح تر بیان فرمایید که خیلی از افراد در این مسأله حیران هستند.‏

بسمه تعالی، تهران فعلاً از بلاد کبیره خارق العاده است و در این سال های‎ ‎اخیر به سرعت بزرگ شده و تعیین زمان آن با خود مکلّفین است.

[سؤال 1918]‏ ‏ ‏ 853‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر استفتائات حضرت امام خمینی‏

‏این جانب مدت هجده سال در تهران زندگی می کردم و در این جا تحصیل می کردم‏‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 354
‏ولی بعد از این که به خدمت سربازی اعزام شدم و خدمتم تمام شد از تهران به محلات‏‎ ‎‏رفتم و عضو سپاه آن جا شدم و دیگر از تهران رفتم و پیش خودم گفتم که دیگر برای‏‎ ‎‏زندگی کردن به تهران نخواهم رفت و مدت یک سال هم آن جا بودم ولی بعد از یک‏‎ ‎‏سال به عنوان مأمور به تهران آمدم و در واحد حفاظت سپاه مشغول خدمت شدم و هم‏‎ ‎‏اکنون مدت بیست ماه است تهران هستم و محافظ یکی از شخصیت ها هستم و در‏‎ ‎‏رفت و آمدها به اختیار او هستیم، گاهی ممکن است بیشتر از بیست و دو کیلومتر و یا‏‎ ‎‏کمتر از آن در شهر رفت و آمد کنیم و یا به شهرستان ها برویم و وضعیت پرونده من هم‏‎ ‎‏طوری است که اگر آن را به تهران انتقال دهند، حاضرم برای همیشه در تهران بمانم‏‎ ‎‏وگرنه در تهران نخواهم ماند و بالاجبار به محلات و یا شهرستان دیگری خواهم‏‎ ‎‏رفت. ‏

‏ضمناً با انتقالی من هم فعلاً موافقت نمی کنند و هم اکنون هم به حسب معمول‏‎ ‎‏روزانه کمتر از بیست و دو کیلومتر رفت و آمد می کنم. با این شرایط خواهشمندم در‏‎ ‎‏مورد خواندن نماز این جانب را راهنمایی فرمایید. لازم به تذکر است قبلاً یک مرتبه‏‎ ‎‏این مسأله را تلفنی از دفتر امام پرسیده ام و جواب این بود که باید نماز را شکسته‏‎ ‎‏بخوانی، ولی بعداً چند نفر به من گفتند باید نماز را درست بخوانی و هم اکنون من‏‎ ‎‏نمازم را شکسته می خوانم و نمازهای قبلی که درست خوانده بودم قضای آن را به جا‏‎ ‎‏می آورم. ‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و نماز شما شکسته است.

[سؤال 1919]‏ ‏ ‏ ‏----> 1663

‏2. آیا کسی که در تهران به دنیا آمده و پدر و مادرش نیز در تهران به دنیا آمده باشند‏‎ ‎‏حکم طی کردن چهار فرسخ مسافت (5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر) در موردش صادق است؟ (نماز‏‎ ‎‏را شکسته بخواند و روزه اش را بخورد) لطفاً حکمش را بفرمایید.‏

بسمه تعالی، بلی در مورد سؤال حکم مسافر مترتب می شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 355
[سؤال 1920]‏ ‏ ‏ 854‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 1 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت برکاته، رهبر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی ‏

‏پس از عرض سلام موفقیت و طول عمر آن رهبر و مرجع عظیم الشأن را از‏‎ ‎‏خداوند متعال خواستارم. این حقیر مقلد حضرت عالی بوده و چند سؤال فقهی داشتم‏‎ ‎‏که تمنا می کنم پاسخ فرمایید و این خاطی را یاری نمایید.‏

‏1. این جانب موقتاً به تهران آمده و مشغول کار هستم و منزلم در میدان شهدا و‏‎ ‎‏محل کارم خیابان سپهبد قرنی، می باشد. وضعیت نماز موقعی که در محل کار هستم‏‎ ‎‏چطور می باشد؟ ضمناً این جانب مشهدی هستم.‏

بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یکی از دو محل حکم مسافر‎ ‎دارید.

‏2. آیا جوانانی که در صدد ازدواج می باشند و ضمناً مشغول جمع کردن پول جهت تهیه منزل و لوازم‏‎ ‎‏ضروری تشکیل زندگی می باشند به پولی که جمع کرده اند و می کنند خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر از درآمد و حقوق جمع می کنند سر سال باید خمس بدهند.

‏3. آیا کار کردن زن ها در ادارات، با توجه به رسالتی که مادران در تربیت فرزندان خود دارند و‏‎ ‎‏حضرت عالی هم تأکید زیادی نموده اید جایز است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد و تشخیص اهمیت هر یک از کار یا تربیت فرزند با خود شخص است.

‏4. آیا استماع سرودهایی که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی که همراه با موسیقی پخش می شود‏‎ ‎‏جایز است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.

‏5. آیا سودی که بانک ها (در شرایط فعلی) در حال حاضر از وام پرداختی می گیرند جایز است یا خیر؟‏‎ ‎‏و باید این سود به بانک ها پرداخت شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 356
[سؤال 1921]‏ ‏ ‏ ‏----> 7158

‏2. از دیگر مسأله های مطرح شده برای تحقیق کنندگان این قسمت از سپاه‏‎ ‎‏(پذیرش تهران) مسأله رفت و آمدها در رابطه با کار است که ابتدا از محل زندگی ـ که‏‎ ‎‏بعضی مستأجر و بعضی نیز موطن شان می باشد ـ به محل پذیرش می آیند که بعضی از‏‎ ‎‏آن ها محل زندگی شان در فاصله کمتر از 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22 کیلومتر و بعضی بیشتر از این تا پذیرش‏‎ ‎‏می باشد و سپس از آن جا به دنبال تحقیق به جاهای گوناگون مراجعه می کنند و گاهی‏‎ ‎‏اوقات هم پیش می آید که یک سره از محل زندگی دنبال تحقیق پرونده می روند و به‏‎ ‎‏لحاظ کاری مسافت هایی که طی می شود در خطی مستقیم نبوده و گاهی چندین بار‏‎ ‎‏رفت و برگشت از یک مسیر را دارند فرائض آنان به چه نحوی خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، اگر کسی قسمتی از تهران وطن اوست، رفت و آمد تا کمتر از‎ ‎چهار فرسخ، حکم تمام بودن نماز را عوض نمی کند و کسی که متوطن‎ ‎نیست و نمی تواند در یک محله قصد اقامت ده روز نماید نماز او قصر است.

[سؤال 1922]‏ ‏ ‏ ‏----> 7158

‏3. حال اگر فردی کارش به این نحو است که محل زندگیش تا پذیرش 5‏‎ ‎‏/‏‎ ‎‏22‏‎ ‎‏کیلومتر فاصله دارد و کارش هم در پذیرش است نه بیرون؛ چون تحقیق است، در‏‎ ‎‏صورتی که مستأجر باشد فرائضش چگونه است؟ و اگر هم کارش در بیرون باشد آن‏‎ ‎‏وقت چگونه می باشد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله در غیر وطن حکم مسافر دارد.

[سؤال 1923]‏ ‏ ‏ ‏----> 7158

‏4. خود این جانب مدت 11 سال است که ساکن تهران می باشم، البته مستأجر بوده‏‎ ‎‏و در جاهای مختلف تهران زندگی کرده ام. تا چندی پیش که مسأله قصد اقامت و‏‎ ‎‏توطن را متوجه شدم از طریق فتواهای جدید نماز و فرائض دیگرم را به طور کامل‏‎ ‎‏به جا می آوردم، حال که مشخص شده که نمی توانسته ام قصد اقامت دایم کرده و وطن‏‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 357
‏اختیار نمایم اعمال گذشته ام را چگونه باید به جا بیاورم؟ و اصلاً وظیفه ام در مورد‏‎ ‎‏اعمال گذشته ام چه نماز و چه روزه چیست؟ در محل فعلی نیز که قرار شده دو سال‏‎ ‎‏اقامت نمایم فرائضم چگونه است؟ و شرطی را که در مورد اختیار نمودن وطن‏‎ ‎‏فرموده اید که اگر عرف وطنتان را محل اقامتی که در آن هستید بدانند، می توانید آن جا‏‎ ‎‏را وطن اختیار نمایید این «عرف» چگونه است؟ و آیا با این دو سال از نظر عرف، محل‏‎ ‎‏اقامت، وطنم شناخته می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر در یک محله قصد توطن نکرده اید حکم مسافر دارید و در‎ ‎قصد توطن قصد سکونت دائم معتبر است و قصد سکونت چند سال کافی‎ ‎نیست.

[سؤال 1924]‏ ‏ ‏ 855‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏به نام خدا و با سلام و تحیت به رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه اطهار، جانشینان بر حقش‏‎ ‎‏و با سلام به نایب بر حق آخرین ستاره درخشان آسمان ولایت، امام خمینی و با سلام‏‎ ‎‏به شهدای اسلام از صدر تا کنون و با سلام به کلیه خدمتگزاران اسلام و مسلمین. ‏

‏محترماً به عرض حضرت عالی می رساند: ما حدود یک ماه است از اصفهان به‏‎ ‎‏تهران منتقل شده ایم و هنوز عرفاً تهران وطن ما محسوب نمی شود، مسکن ما میدان‏‎ ‎‏امام حسین است و محل کار ما میدان امام خمینی. تعدادی مسأله است که‏‎ ‎‏خواهشمندیم جواب آن را مرحمت فرمایید. ‏

‏1. آیا ما می توانیم در محله میدان امام حسین قصد ده روز کنیم و حال آن که هر روز‏‎ ‎‏صبح تا عصر در محله میدان امام خمینی هستیم؟‏

‏2. حدی که ما می توانیم از محل قصد کردن دور شویم چقدر است؟‏

‏3. مدتی که ما می توانیم از محل قصد کردن دور شویم چقدر است؟‏

‏4. افسران گشت کلانتری که در یک محوطه بزرگ در حیطه کلانتری به گشت‏‎ ‎‏مشغولند و هر روز این مسأله تکرار می شود تکلیف ایشان در نماز و روزه چیست‏‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 358
‏(تهران هنوز موطن آن ها نیست)؟‏

بسمه تعالی، 1 و 2 و 3 و 4، در فرض مسأله که در یک محله تهران‎ ‎نمی توانید ده روز تماماً بمانید قصد ده روز صحیح نیست، ولی چنانچه‎ ‎بتوانید در یک محله قصد اقامت ده روز کنید بعد از تحقق قصد مذکور‎ ‎رفت و آمد در محلات دیگر تهران تا کمتر از چهار فرسخ ضرر به قصد‎ ‎اقامت او نمی زند و مدت رفت و آمد هم کم باشد یا زیاد ضرر ندارد.

[سؤال 1925]

‏5. آیا وقتی ما به مأموریت هایی که پیش می آید می رویم و از مقدار مشخص که‏‎ ‎‏نماز را می شکند می گذریم در بازگشت می توانیم دوباره قصد ده روز کنیم و حال آن که‏‎ ‎‏احتمال تکرار مأموریت برای ما هست؟‏

بسمه تعالی، در صورت پیش آمدن سفر شرعی بدون قصد جدید به نحو‎ ‎مذکور نماز قصر می شود.

‏6. مرسوم است که روی حساب پس انداز بانک ها وام می گیرند و یک درصد مشخص مزید بر پول‏‎ ‎‏دریافتی باید بپردازند، این مقدار اضافی چه حکمی دارد آیا ربا نیست؟‏

بسمه تعالی، حکم ربا با تغییر اسم عوض نمی شود ولی گرفتن حق الزحمه مناسب در مقابل کار‎ ‎مانع ندارد.

‏7. بهتر است یک حساب عمومی برای خمس ها و یک حساب برای زکات ها مثل حساب 100 امام که‏‎ ‎‏برای سایر انفاقات است باز کنید و اگر هست شماره های آن را اعلام نمایید.‏

بسمه تعالی، حساب شماره یکهزار مؤسسه تعاون اسلامی قم مربوط به خمس و سهمین‎ ‎می باشد.

[سؤال 1926]‏ ‏ ‏ 856‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 11 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و چراغ هدایت‏‎ ‎‏امت مسلمان ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 359
‏با سلام و تحیات فراوان خواهشمند است این سؤال را پاسخ فرمایید. اگر شخصی‏‎ ‎‏از شهرستان به تهران بیاید و در محله ای که محدوده آن مشخص نیست (مثلاً نارمک)‏‎ ‎‏ساکن شود و بخواهد هر روز در محل کار خود که شش تا ده کیلومتر با منزل مسکونی‏‎ ‎‏مزبور فاصله دارد حاضر شود می تواند در آن منزل قصد ده روز نماید یا حکم مسافر‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم حکم مسافر مترتب می شود.

[سؤال 1927]‏ ‏ ‏ 857‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی الامام خمینی دامت برکاته‏

‏مستدعی است پاسخ سؤالات زیر را طبق فتوای حضرت امام مرقوم فرمایید: ‏

‏1. شخصی از شهرستان منتقل به تهران می شود و قصد توطّن در تهران می نماید،‏‎ ‎‏لکن در محلّ کارش مسکن پیدا نمی کند و به ناچار در محلّه دیگری از تهران که 10 تا‏‎ ‎‏20 کیلومتر با محلّ کارش فاصله دارد منزل موقت می گیرد و هر روز برای انجام کار در‏‎ ‎‏حدود هفت تا هشت ساعت به محلّ کارش می رود. آیا در این دو محلّ یا یکی از آن ها‏‎ ‎‏(منزل یا محل کار) نماز را تمام بخواند یا قصر؟‏

‏2. شخصی که حدود پانزده سال قبل به تهران منتقل شده و در این مدت نتوانسته‏‎ ‎‏است در محل کارش منزل پیدا کند و در محلّه های مختلف تهران منزل موقت داشته و‏‎ ‎‏چند سالی هم مأموریت اداری در خارج تهران داشته است، ولی در این مدّت به اعتبار‏‎ ‎‏این که تهران را وطن خود فرض می کرده (مسأله بلاد کبیره مطرح نبوده یا اطلاع‏‎ ‎‏نداشته است) نماز را تمام می خوانده است اکنون که منزلش در شرق و محل کارش در‏‎ ‎‏غرب تهران می باشد و منزل مسکونی اش هم موقتی است و قصد اقامت دائم هم در‏‎ ‎‏آن محل را ندارد، تکلیفش از نظر قصر یا اتمام در منزل و محل کار چیست؟‏

بسمه تعالی، 1و2، اگر قبل از این که تهران از بلاد کبیره خارق العاده شود،‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 360
تهران را وطن قرار داده نمازهای سابق صحیح است و چنانچه دو محل‎ ‎سکونت و کار در همان تهران سابق باشد حکم مسافر پیدا نمی کند.

[سؤال 1928]‏ ‏ ‏ 858‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم امام امت حضرت آیت الله‌ خمینی، با عرض سلام، سلامتی شما را‏‎ ‎‏از خداوند متعال خواستارم. باری عرض می شود: ‏

‏اگر کسی از مشهد به تهران برای کاری موقت مسافرت کرده و قصد داشت در‏‎ ‎‏تهران در محدوده راه آهن بماند و به محض ورود به تهران قصد کرد و نماز را درست‏‎ ‎‏(تمام) خواند، ولی بعد از دو روز اعلام کردند در هفته یک روز باید بروید ونک‏‎ ‎‏(خارج از محدوده)، در این صورت نماز را تمام باید خواند یا شکسته؟ اگر نماز تمام‏‎ ‎‏خوانده در صورتی که نمی دانسته شکسته است باید نمازهایی که خوانده شکسته‏‎ ‎‏بخواند یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر فاصله بین محلّی که قصد کرده اید و محلّ دوم به مقدار‎ ‎مسافت شرعی نباشد نماز شکسته نمی شود و چنانچه به مقدار مسافت‎ ‎باشد تا مجدداً قصد نکرده اید باید شکسته بخوانید.

[سؤال 1929]‏ ‏ ‏ 859‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 12 / 1361‏

‏دفتر حضرت امام خمینی، مدّ ظله، سلام علیکم‏

‏محترماً به عرض عالی می رساند: ما تعدادی از دانشجویان تربیت معلم شهید‏‎ ‎‏مفتح، اقامت فعلی مان در شهر ری (حضرت عبدالعظیم) می باشد، و هر هفته جهت‏‎ ‎‏ادای نماز جمعه به دانشگاه تهران می رویم. حال خواهشمندیم با توجه به حکم مسافر‏‎ ‎‏بودنمان (ساکن خوزستان) وضعیت خواندن نمازهای یومیه را برایمان روشن فرمایید‏‎ ‎‏(منظور قصر یا کامل). والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم حکم مسافر دارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 361
[سؤال 1930]‏ ‏ ‏ 860‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر محترم رهبر عزیز و امام بزرگوار و امید محرومان و مستضعفین جهان و‏‎ ‎‏بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی سلام عرض می کنم و سلامت و طول‏‎ ‎‏عمر آن وجود نازنین را از درگاه خداوند عزوجل خواستارم. محترماً به عرض‏‎ ‎‏می رسانم:‏

‏این جانب در یکی از پادگان های تهران سرباز می باشم و منزلم در ورامین می باشد.‏‎ ‎‏قبلاً مدت یک سال در دزفول خدمت می کردم که در آن جا نماز را به طور کامل‏‎ ‎‏می خواندم، ولی از وقتی به تهران آمده ام، من ده روز در پادگان نیستم و خدمت من هم‏‎ ‎‏طوری است که دو شب در پادگان هستم و یک شب خانه و الآن من در پادگان نماز را‏‎ ‎‏به طور کامل می خوانم، ولی دربارۀ روزۀ خود دچار اشکال می باشم و در بیرون از‏‎ ‎‏پادگان یعنی در تهران، نمی دانم نماز را به طور کامل بخوانم یا به طور شکسته؟ لذا‏‎ ‎‏چون از مقلدین آن امام بزرگوار هستم، از محضر شما رهبر عزیز استدعا دارم مرا در‏‎ ‎‏رفع این مشکل راهنمایی کنید و با توجه به نزدیک بودن ماه مبارک رمضان‏‎ ‎‏خواهشمندم مرا یاری کنید. در پایان سلامت و طول عمر آن وجود نازنین را از درگاه‏‎ ‎‏خداوند بزرگ خواستارم. ‏

‏خدایا، خدایا، تو را به جان مهدی، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار‏

بسمه تعالی، اگر در پادگان قصد ماندن ده روز دارید، نماز تمام و روزه‎ ‎صحیح است، وگرنه حکم مسافر دارید.

[سؤال 1931]‏ ‏ ‏ ‏----> 740

‏2. فردی که جهت تحصیل به شهر تهران آمده و هر هفته برای ادای نماز جمعه از‏‎ ‎‏محل اقامت خود خارج می شود، آیا می تواند قصد کند و نمازهایش را تمام بخواند. با‏‎ ‎‏توجه به این که محل اقامتش تا محل نماز جمعه از 22 کیلومتر کمتر باشد. (محل اقامت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 362
‏ترمینال جنوب تا دانشگاه تهران)‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال قصد اقامت صحیح نیست.

[سؤال 1932]‏ ‏ ‏ 861‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 4 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی دام ظله، پس از ابلاغ تحیت و سلام‏

‏1. میزان و ملاک بلاد کبیره چیست و تشخیص آن با کیست؟ آیا تبریز، مشهد‏‎ ‎‏مقدس و اصفهان جزء بلاد کبیره هستند؟‏

بسمه تعالی، میزان، بزرگی خارج از حد متعارف شهرها در هر زمان است‎ ‎و تشخیص آن موکول به نظر عرف است.

[سؤال 1933]

‏2. این که فرموده اید: در تهران حد ترخص نیست، پس حد ترخص تهران از‏‎ ‎‏کجاست؟‏

بسمه تعالی، در مثل تهران با خروج از محله حکم سفر مترتب می شود.

‏3. آیا پدر و مادر ولایت بر اولاد کبار خود دارند؟ اگر دارند در چه موردهایی است و اگر اصلاً ندارند‏‎ ‎‏اطاعت آنان در چه مواردی لازم است؟ لطفاً توضیح دهید.‏

بسمه تعالی، ولایت بر اولاد کبار عاقل رشید ندارند، ولی فرزند باید از کاری که موجب اذیت‎ ‎والدین می شود اجتناب کند.

‏4. آیا مالکیت در اسلام از لحاظ کمّ و مقدار حدی دارد؟‏

بسمه تعالی، حد کمّی ندارد، ولی اسباب حصول آن محدود است.

‏5. آیا می توان اموال مشروع اشخاص را به عنوان این که سرمایه دار هستند بدون دلیل شرعی گرفت؟‏

بسمه تعالی، اموال مشروع کسی را فقط به عنوان این که زیاد است نمی گیرند.

‏6. حاکم و ولیّ فقیه ولایت تصرف در اموال و انفس به طور کلّ و مطلق دارد؟‏

بسمه تعالی، هر جا که مصلحت اسلام و نظام اقتضا کند حق اعمال ولایت دارد.

‏7. این که فرموده اید سرود استاد شهید مطهری اشکال ندارد آیا با آهنگ و آن سبک مخصوصی که رادیو‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 363
‏پخش می کند یا فقط سرود بدون آهنگ؟‏

بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.

‏8. آیا رانندگی برای بانوان و دختران جایز است؟‏

بسمه تعالی، اگر موجب فتنه و فساد نباشد با مراعات حجاب کامل اشکال ندارد.

‏9. طلای سفید یا پلاتین برای مرد چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

‏10. برادرانی که در جبهه ها هستند ایام ماه مبارک رمضان روزه نمی توانند بگیرند چون مسافرند و‏‎ ‎‏اختیار در دست خودشان نیست. آیا باید بعداً قضای روزه را بگیرند؟‏

بسمه تعالی، قضای روزۀ فوت شده واجب است.

‏11. اگر کسی به انسان چیزی هبه کرد و بعد منصرف شد و خواست پس بگیرد، آیا می تواند پس بگیرد‏‎ ‎‏و اگر آن چیزی که هبه کرده به شخص دوم بخشیده، تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر موهوب له از ارحام واهب نباشد و عین موهوبه نزد او به حال خود باقی باشد‎ ‎می تواند پس بگیرد.

‏12. گاهی در سپاه پاسداران مقداری غذا اضافه می آید. آیا می توان به فقرا داد؟‏

بسمه تعالی، منوط به اجازۀ مسئولین است.

‏13. آیا می توان از کاغذ نهادهای انقلابی یا ادارات دولتی به مقدار یک صفحه برداشت و استفاده‏‎ ‎‏شخصی نمود، همچنین خودکار و مداد و غیره؟‏

بسمه تعالی، تابع مقررات و اجازۀ مسئولین است.

‏14. گاهی شخص پاسدار یک نفر دوست خود را که همراه اوست به سپاه می آورد و از غذا می خورد‏‎ ‎‏چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر میهمان آوردن متعارف باشد اشکال ندارد.

‏15. رانندۀ سپاه می رود در پی مأموریت، وسط راه یک نفر را سوار می کند چون به مسیرش می خورد،‏‎ ‎‏اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، بدون اجازۀ مسئولین جایز نیست.

‏16. رانندۀ سپاه یا ادارات دولتی و غیره مأموریت می رود و در برگشت در بین راه به مدت پانزده دقیقه‏‎ ‎‏می رود منزل خود یا پدر و مادر سر بزند، آیا اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، تابع مقررات است و با اجازۀ مسئولین مربوطه بی اشکال است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 364
‏17. آیا در رادیو و تلویزیون که زن اخبار می گوید شنیدن صدای زن و دیدن او اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، بدون ریبه اشکال ندارد.

[سؤال 1934]‏ ‏ ‏ ‏----> 1363

‏3. اگر شخصی در تهران که وطن اوست به قصد مسافرت از منزل خارج شد، آیا‏‎ ‎‏اگر از حد ترخص خارج شد، نمازش قصر می شود؟ و موقع برگشتن اگر حوالی منزل‏‎ ‎‏رسید، نمازش تمام است یا قصر، یا حتماً باید داخل منزل برود؟‏

بسمه تعالی، در مثل تهران مبدأ مسافت از منزل است، ولی حکم سفر با‎ ‎خروج از محله مترتب می شود و در برگشت با رسیدن به محله حکم سفر‎ ‎قطع می شود.

[سؤال 1935]‏ ‏ ‏ ‏----> 1363

‏6. در جواب این سؤال که کسی که تهران وطن اوست و هر روز بدون آن که از شهر‏‎ ‎‏خارج شود چهار فرسنگ شرعی یا بیشتر راه می رود آیا چنین شخصی مسافر‏‎ ‎‏محسوب می شود؟ فرموده اید: با پیمودن مسافت شرعی ولو در داخل شهر حکم‏‎ ‎‏مسافر دارد. حالا آیا جواب، دور زدن یا پیچ و خم را هم شامل می شود یا فقط راه‏‎ ‎‏مستقیم را؟‏

بسمه تعالی، میزان راهی است که برای رسیدن به مقصد پیموده می شود،‎ ‎خواه مستقیم باشد یا با پیچ و خم.

[سؤال 1936]‏ ‏ ‏ ‏----> 1363

‏12. کسی که به قصد مسافرت از منزل خارج شد، اگر وقت نماز است هر کجا‏‎ ‎‏رسید می تواند نماز قصر بخواند، یا حد و حدودی دارد؟‏

بسمه تعالی، در مثل تهران بعد از خروج از محله و در سایر جاها بعد از‎ ‎خروج از حد ترخص نماز قصر می شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 365
[سؤال 1937]‏ ‏ ‏ ‏----> 1955

‏2. برای خواندن نماز مسافر باید مسافت را از در منزل حساب نمود یا از دیوارها و‏‎ ‎‏محدودۀ شهر؟‏

بسمه تعالی، در مثل تهران، مبدأ مسافت از منزل حساب می شود.

[سؤال 1938]‏ ‏ ‏ ‏----> 7135

‏5. کارگرانی که جهت کار در گذشته به تهران می آمدند و حکم بلاد کبیره بودن‏‎ ‎‏تهران را هم نمی دانستند و به محض ورود قصد اقامه می کردند و برای کار از محدوده‏‎ ‎‏خارج می گشتند و شب برمی گشتند و گاهی بدون قصد اقامه مجدد ده روز در یک‏‎ ‎‏محل می ماندند و مدتی را بدین گونه در رفت و آمد بوده اند وظیفه شان چیست؟ و در‏‎ ‎‏صورت قضا آیا تنها نمازهای چهار رکعتی اگر قضا شود کفایت می کند یا خیر؟‏‎ ‎‏توضیحاً این که تا زمان فوت مرحوم آیت الله‌ شاهرودی رحمه الله مقلد ایشان بوده اند.‏

بسمه تعالی، اگر بعد از بزرگ ‏[‏و‏]‏ خارق العاده شدن تهران، روزه و نماز‎ ‎چهار رکعتی را بر خلاف وظیفه انجام داده قضا دارد.

[سؤال 1939]‏ ‏ ‏ 862‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 3 / 1361‏

‏محضر مقدس رهبر عالی قدر، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ادام الله‌ بقائه الشریف ‏

‏پس از سلام و ارادت و بندگی، سلامتی آن وجود مقدس را از درگاه حضرت‏‎ ‎‏احدیت جلّت عظمته مسئلت دارم. در ضمن مرحمت فرموده مسائل ذیل را‏‎ ‎‏جواب  مرقوم فرمایید که مورد نیاز است. بقای عمر شما را از خداوند قادر منان‏‎ ‎‏خواهانم.‏

‏1. در شهرهای بزرگ یا تهران حد ترخص از در خانه است یا حدودی که برای‏‎ ‎‏شهر معین شده؟‏

بسمه تعالی، ترخص ندارد و مبدأ مسافت در آن منزل است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 366
‏2. پدر مبلغی به نام شیر بها از داماد می گیرد آیا مجاز است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر با رضایت می دهد مانع ندارد.

[سؤال 1940]‏ ‏ ‏ 863‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر استفتائات حضرت امام خمینی‏

‏من منزلم در شهر ری و محل کارم در خیابان پاسداران است و از منزل تا محل کار‏‎ ‎‏روزانه رفت و برگشت حدود 50 الی 60 کیلومتر را طی می کنم، آیا نماز بنده در محل‏‎ ‎‏کار شکسته است یا خیر؟ و آیا در ماه رمضان روزۀ من درست است یا خیر؟ (توضیح‏‎ ‎‏این که این مسافت را از داخل شهر طی می کنیم)‏

‏البته حضرت آیت الله‌ امام خمینی در توضیح المسائل در مورد معلمان شرح‏‎ ‎‏داده اند که اگر از منزل تا محل کار 22 کیلومتر می شود نماز شکسته و روزه هم باطل‏‎ ‎‏است، اما نفرموده اند که این 22 کیلومتر در خارج از شهر باید طی شود یا اگر در داخل‏‎ ‎‏شهر هم باشد حکم همین است؟ لطفاً هرچه زودتر جواب مرقوم فرمایید چون ماه‏‎ ‎‏رمضان نزدیک است. خداوند شما را حفظ کند تا به این انقلاب و اسلام خدمت کنید.‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.

[سؤال 1941]‏ ‏ ‏ 864‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 2 / 1361‏

‏دفتر حضرت امام خمینی دامت برکاته ‏

‏با سلام و تحیت به استحضار می رساند که چند ماه قبل جهت انجام مأموریتی‏‎ ‎‏همراه با چند تن از برادران پاسدار دیگر عازم تهران گردیدیم و مأموریت ما از اول‏‎ ‎‏مشخصاً چندین ماه طول می کشید. بنابراین جهت اقامۀ نماز و به جای آوردن روزه‏‎ ‎‏قصد عشره نمودیم.‏

‏محل خوابگاه ما انتهای کارگر (امیرآباد) خوابگاه دانشگاه تهران بوده و محل‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 367
‏کلاس های کارمان هم در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است که نماز ظهر و‏‎ ‎‏عصرمان هم در همین محل برگزار می شده است. مسافت خوابگاه تا دانشکده را دقیقاً‏‎ ‎‏نمی دانم. مستدعی است روشن فرمایید آیا طبق یکی از آخرین استفتائات امام امت در‏‎ ‎‏رابطه با این که مبدأ مسافت در شهر تهران از کجا حساب می شود و نمازهایی که قبل از‏‎ ‎‏فهمیدن حکم خوانده شده چه صورت دارد؟ آیا باید نمازها و روزه ها قضا شود؟‏

بسمه تعالی، مبدأ مسافت منزل است و آنچه خلاف وظیفه عمل شده قضا‎ ‎دارد و اگر قصد اقامه در یک محله تهران نکرده اید حکم مسافر دارید.

[سؤال 1942]‏ ‏ ‏ 865‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 12 / 1361‏

‏محضر مبارک زعیم عالی قدر عالم تشیع حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏عده ای از اهالی شهرستان ها و روستاهای مختلف که برای کار کردن در طول سال‏‎ ‎‏به تهران مسافرت کرده و بعضاً چندین ماه متوالی در تهران اقامت نموده و منزل‏‎ ‎‏مسکونی اجاره می کنند و روزها برای کار کردن به نقاط مختلف تهران و حومه رفته و‏‎ ‎‏شب ها به منزل استیجاری باز می گردند، با توجه به فتوای حضرت عالی در مورد بلاد‏‎ ‎‏کبیره که شامل تهران هم می شود تقاضا می شود در مورد نماز و روزۀ این افراد نظرتان‏‎ ‎‏را بفرمایید. ‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارند.

[سؤال 1943]‏ ‏ ‏ ‏----> 1652

‏2. راننده تاکسی در شهری مثل تهران آیا حکم دائم السفر را دارد یا خیر؟‏‎ ‎‏(در  رابطه با نماز و روزه)‏

بسمه تعالی، اگر در مقدار مسافت شرعی رانندگی می کند نماز تمام است.

[سؤال 1944]‏ ‏ ‏ ‏----> 1652

‏3. اگر دائم السفر باشد مثلاً از منزلش چهار فرسخ شرعی دور شود برای جلسه‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 368
‏قرآن یا حاجت دیگر چه تکلیف دارد؟‏

بسمه تعالی، در غیر سفر شغلی با پیمودن مسافت شرعی حکم مسافر‎ ‎دارد.

[سؤال 1945]‏ ‏ ‏ 866‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 3 / 1361‏

‏با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی ‏

‏برادران عزیز! بخش آموزش فنی دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران‏‎ ‎‏در ابتدای سال 61 نوگشایی شده و اقدام به گرفتن دانشجو نموده. از بین دانشجویان‏‎ ‎‏این دانشکده حدوداً تعداد 30 الی 40 نفر از برادران شهرستانی هستند که در خوابگاه‏‎ ‎‏دانشکده واقع در خیابان شهید دکتر بهشتی (عباس آباد سابق) سکنا گزیده اند، اکثر‏‎ ‎‏روزهای هفته به طور معمول کلاس هایشان در محل ساختمان شماره 1 واقع در همان‏‎ ‎‏خیابان تشکیل می شود، ولی روزهای چهارشنبه به دلیل کمبود امکانات دانشکده،‏‎ ‎‏محل آموزش آن ها در خاک سفید تهران پارس که حدوداً 15 کیلومتری محل خوابگاه‏‎ ‎‏می باشد و روزهای پنج شنبه در خیابان بیژن بالاتر از میدان ونک در امتداد خیابان ولی‏‎ ‎‏عصر که محل آن بیش از 3 کیلومتر با خوابگاه فاصله ندارد می باشد و این برنامه هر‏‎ ‎‏هفته تکرار می شود. مسأله در مورد نماز و روزۀ دانشجویان شهرستانی است، این طور‏‎ ‎‏که گفته می شود گویا نماز آنان شکسته است و روزه هم نمی توانند بگیرند؛ زیرا برای‏‎ ‎‏آن که بتوانند نماز را کامل خوانده و روزه را نیز بگیرند، بایستی قصد اقامت 10 روز‏‎ ‎‏بکنند و در این مدت از حد ترخص خارج نشوند و این طور که گفته می شود حد‏‎ ‎‏ترخص در مورد شهرهای بزرگ همان محله عرفی است، هر چند که از محدوده شهر‏‎ ‎‏خارج نشود. و چون این دانشجویان هر هفته از این حد ترخص خارج می شوند‏‎ ‎‏بنابراین بایستی نمازشان شکسته باشد و روزه هم نمی توانند بگیرند؛ چون این‏‎ ‎‏مسأله ای است که در هر زمانی برای دانشجویان شهرستانی این دانشکده مطرح است‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 369
‏و با ورود دانشجویان شهرستانی جدید هر زمان بعد بیشتری پیدا خواهد کرد.‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال بدون قصد اقامه ده روز در یک محله نماز و‎ ‎روزه شکسته است.

[سؤال 1946]‏ ‏ ‏ ‏----> 2504

‏3. برای ساکنین تهران مبدأ مسافت در مسافرت، منزل او است یا محل او یا بیرون‏‎ ‎‏تهران؟‏

بسمه تعالی، منزل است.

[سؤال 1947]‏ ‏ ‏ ‏----> 2504

‏4. شخصی که در حدود میدان خراسان تهران ساکن و در تمام سال هر روز به‏‎ ‎‏کارخانه ایران ناسیونال ـ  که کارگر آن جا است  ـ می رود و بر می گردد، صوم و صلاتش‏‎ ‎‏چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر محله ای که در آن سکونت دارد وطن او است یا در آن‎ ‎قصد اقامه کرده و فاصله کمتر از مسافت باشد نماز او تمام و روزه او‎ ‎صحیح است و در غیر این صورت حکم مسافر دارد.

[سؤال 1948]‏ ‏ ‏ 867‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏من دانشجوی دانشگاه تهران و متولد تهران هستم و تا پنج ماه پیش مقیم تهران‏‎ ‎‏بودم، اما از ماه بهمن به دلیل ازدواج، در کرج ساکن شده ام که ممکن است موقتی‏‎ ‎‏باشد، حالا بعد از باز شدن دانشگاه هر روز از کرج رفت و آمد می کنم، شوهرم متولد‏‎ ‎‏طالقان است. آیا من چون متولد تهران بوده ام طبق فتوای حضرت امام نمازم تمام‏‎ ‎‏است یا نه؟ و در مورد روزه ام به همین ترتیب آیا حکم مسافر را دارم و نمی توانم روزه‏‎ ‎‏بگیرم؟‏

‏به امید پیروزی حق بر باطل و جهانی شدن حکومت حضرت مهدی (عج)‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 370
بسمه تعالی، اگر به مقدار مسافت رفت و آمد می کنید، حکم مسافر دارید و‎ ‎در تهران در محله ای که وطن شما است تا از آن اعراض نکرده اید به حکم‎ ‎وطن باقی است.

[سؤال 1949]‏ ‏ ‏ ‏----> 1043

‏2. جدیداً مسأله ای بیان داشته اید: کسانی که از شهرستان ها برای ادامه تحصیل یا‏‎ ‎‏کارهای دیگر برای مدت چند سال به تهران منتقل می شوند و محل سکونتشان با محل‏‎ ‎‏کار یا تحصیل آنان در دو محله مختلف تهران باشد و هر روز این فاصله را طی می کنند‏‎ ‎‏نمازهایشان شکسته است، آیا منظور دو محله مختلف حد ترخص است یا نه؟‏

بسمه تعالی، مقصود از دو محله، دو محلۀ عرفی است.

[سؤال 1950]‏ ‏ ‏ ‏----> 1043

‏3. شخصی شغل او رانندگی است البته فقط در تهران، اگر در ماه مبارک رمضان به‏‎ ‎‏او گفتند مأموریت داری که صبح بروی کرج اگر رفت و هنوز ظهر نشده برگردد‏‎ ‎‏روزه اش اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، شغل رانندگی اگر در مسافت شرعی باشد ولو در داخل تهران‎ ‎و مأموریت مذکور هم به عنوان شغل رانندگی باشد روزه صحیح است ولو‎ ‎بعد از ظهر برگردد، ولی اگر رفتن به کرج به عنوان شغل نباشد در صورتی‎ ‎روزه صحیح است که برگشت به محلۀ محل سکونت در تهران پیش از‎ ‎ظهر باشد.

[سؤال 1951]‏ ‏ ‏ ‏----> 1043

‏4. شخصی که تهران وطن او نیست هر روز از محل کار خود تا منزلش سه الی‏‎ ‎‏چهار کیلومتر باید مسیر طی کند، تکلیف نمازهایش چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر محل سکونت با محل کار در یک محله قرار دارد نماز‎ ‎تمام است وگرنه قصد اقامت متحقق نمی شود و حکم مسافر دارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 371
[سؤال 1952]‏ ‏ ‏ ‏----> 1043

‏6. مستدعی است بفرمایید دو محلۀ مختلف چقدر باید فاصله داشته باشند؟‏

بسمه تعالی، میزان در صدق دو محله، نظر عرف است.

[سؤال 1953]‏ ‏ ‏ 868‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر و مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی‏

‏پس از سلام و آرزوی سلامتی و بقای عمر شما مرجع عزیز، اخیراً با مطالعه فتوای‏‎ ‎‏حضرت عالی در روزنامه ها برایم اشکالاتی پیش آمده است که عبارتند از:‏

‏1. از سال 50 تا کنون در تهران تحصیل می کردم و هر چند مدت یک بار به وطن‏‎ ‎‏خود بر می گشتم و در موقع برگشت به تهران چنانچه قصد اقامت 10 روز بیشتر را‏‎ ‎‏داشتم نماز و روزه خود را به طور کامل انجام می دادم ولیکن اخیراً متوجه شدم که باید‏‎ ‎‏شکسته بخوانم، آیا باید نمازها را شکسته قضا به جا آورم یا خیر؟ با توجه به این که تا‏‎ ‎‏کنون محل کار و سکونت من در دو محل بوده است در تهران.‏

بسمه تعالی، اگر قصد ماندن ده روز در یک محله را نداشته اید نماز شما‎ ‎شکسته بوده و اگر تمام خوانده اید باید قضا کنید.

[سؤال 1954]

‏2. از دو سال پیش تا کنون به استخدام دولت درآمده ام و تا موقع بازنشستگی باید‏‎ ‎‏در تهران باشم؛ یعنی حدود 30 سال ولیکن قصد دارم که بعد از بازنشستگی به‏‎ ‎‏وطن  اصلی خودم برگردم، حال با توجه به این که ممر درآمد من در تهران است‏‎ ‎‏آیا  تهران وطن من می شود یا خیر؟ و باید نماز را در طی این سال ها با توجه به سؤال‏‎ ‎‏اول کامل انجام دهم یا شکسته. چگونه می توانم اگر تهران وطنم حساب نشود نماز و‏‎ ‎‏روزه را کامل انجام دهم با توجه به این که محل کارم و سکونتم در دو محل‏‎ ‎‏مختلف  است؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 372
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، تهران وطن شما محسوب نمی شود و بدون‎ ‎قصد ده روز در یک محله آن نماز شما قصر است.

[سؤال 1955]‏ ‏ ‏ ‏----> 93

‏2. کسی که از یک طرف تهران به طرف دیگر می رود و این کار هر روز تکرار‏‎ ‎‏می شود و این مسافت بیش از مسافت شرعی است روزه و نماز این شخص چگونه‏‎ ‎‏می باشد؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال حکم مسافر مترتب است.

[سؤال 1956]‏ ‏ ‏ 869‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 2 / 1361‏

‏خدمت مبارک امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب‏

‏حضرت امام این جانب دارای شرایط ذیل می باشم، لطفاً تکلیفم را از لحاظ شرعی‏‎ ‎‏روشن بفرمایید.‏

‏1. از شهرستان به تهران آمده ام و هنوز تهران را وطن خود انتخاب نکرده ام و به‏‎ ‎‏صورت متوالی نزدیک دو سال و نیم از مهر ماه سال 57 جهت تحصیل و کار و خدمت‏‎ ‎‏در سپاه در تهران بوده ام. ‏

‏2. به علت عدم اطلاع از فتوای شما در مورد بلاد کبیره در خصوص تکلیف خود‏‎ ‎‏(خروج از محل) همیشه در صورت امکان قصد ده روزه نموده ام. ‏

‏3. هنوز هم به علت عدم روشن شدنم در مورد فوق، خصوصاً از لحاظ مقدار،‏‎ ‎‏حوزۀ محل تکلیف خود را نمی دانم. مثلاً نمی دانم از مرکز منطقه ده سپاه تا کجا بروم‏‎ ‎‏نماز و روزه ام قصر می باشد.‏

‏4. از فتوای شما فقط در مورد ساکنین بلاد کبیره، یعنی کسانی که آن جا را وطن‏‎ ‎‏اصلی خود انتخاب کرده اند خبر داشتم و لاغیر.‏

‏حالا با شرایط فوق تکلیف این جانب بعد از این و در مورد نماز و روزۀ مدت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 373
‏اقامتم در تهران که قبلاً انجام داده ام چه می شود. انزل الله‌ علیک خیر رحمة ووفّقک الله‌‏‎ ‎‏لما یرضاه‏

بسمه تعالی، اگر در یک محلّه تهران قصد ماندن ده روز کنید که از‎ ‎آن جا  خارج نشوید نماز شما تمام است و بدون قصد ده روز حکم مسافر‎ ‎دارید. 

[سؤال 1957]‏ ‏ ‏ 870‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی‏

‏چند سؤال شرعی در ارتباط با مسأله نماز مسافر و روزه مسافر در مورد خودم که‏‎ ‎‏ساکن گوهردشت کرج هستم مطرح می سازم. ضمناً محل کارم در تهران است و‏‎ ‎‏هیچ کدام از دو محل تهران و گوهردشت را به عنوان وطن انتخاب نکرده ام. ‏

‏1. قصد دارم برای ماه رمضان سال جاری به تهران آمده و در عباس آباد تهران‏‎ ‎‏نزدیک خیابان جردن منزل یکی از دوستان سکنا گزینم (با قصد بیش از 10 روز)،‏‎ ‎‏لیکن مجبور هستم هر روز به محل کارم که در خیابان دکتر فاطمی تهران است بیایم.‏‎ ‎‏فاصله محل کار و منزل دوستم کمتر از چهار فرسخ است، لذا با این ترتیب آیا نمازم‏‎ ‎‏درست است و می توانم روزه بگیرم؟‏

بسمه تعالی، در مثل فرض سؤال قصد اقامت به نحو مذکور صحیح نیست‎ ‎و حکم مسافر دارید.

[سؤال 1958]

‏2. قبل از آمدن به گوهردشت، در ابتدای کار در آریا شهر تهران زندگی می کردم‏‎ ‎‏(حدود 4 ماه) و محل کارم در خیابان سپهبد قرنی تهران بود. فاصله بین آریاشهر و‏‎ ‎‏تهران کمتر از چهار فرسخ است. آیا نمازهایم را که درست خوانده ام صحیح بوده و‏‎ ‎‏اگر نه، آیا باید اعاده شود؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 374
بسمه تعالی، در فرض سؤال اگر محل سکونت وطن شما نبوده نمازهایی که‎ ‎خوانده اید باید به صورت شکسته قضا نمایید.

[سؤال 1959]

‏3. سال گذشته ماه رمضان در تهران، حدود میدان خراسان منزل یکی از اقوام سکنا‏‎ ‎‏گزیدم (با قصد بیش از 10 روز) تمام مدت هر روز از آن جا به محل کارم که در خیابان‏‎ ‎‏سپهبد قرنی بود می آمدم، فاصله بین میدان خراسان و سپهبد قرنی کمتر از چهار فرسخ‏‎ ‎‏است. نمازها را درست خوانده و روزه را نیز گرفتم. آیا نماز و روزه ام صحیح بوده‏‎ ‎‏است؟ آیا در صورتی که صحیح نبوده باید تکرار نمایم؟‏

بسمه تعالی، قصد اقامت به نحو مزبور صحیح نیست و نماز و روزه را باید‎ ‎قضا نمایید.

‏4. در مقطعی از دوره دانشجویی دانشگاه از شمیران (محل زندگی) به تهران (محل دانشگاه) می آمدم.‏‎ ‎‏(حدود 6 ماه) در این مدت روزه گرفته، نماز را تمام می خواندم. فکر می کردم چون فاصله تهران ـ‏‎ ‎‏شمیران کمتر از چهار فرسخ است از این لحاظ اشکالی به وجود نمی آید و نماز شکسته نمی شود و‏‎ ‎‏روزه صحیح است. آیا نماز و روزه هایم درست نبوده، باید اعاده نمایم؟‏

بسمه تعالی، روزه ها و نمازهای چهار رکعتی قضا دارد.

‏5. در مقطعی از دوره دانشجویی در خارج از کشور، بعضی مواقع از شهر تحصیلی دانشگاهی (محل‏‎ ‎‏کار و محل تحصیل) به شهرهای دیگر (با بیش از چهار فرسخ راه) به قصد تظاهرات بر ضد رژیم سابق‏‎ ‎‏یا سخنرانی مذهبی مسافرت می کردم. بعد از مراجعه به شهر تحصیلی بدون قصد قبلی بعضاً اتفاق‏‎ ‎‏می افتاد که مجدّداً به فاصله کمتر از 10 روز مسافرت از شهر تحصیلی به شهرهای مذکور تکرار می شد.‏‎ ‎‏در تمام این احوال در فواصل مراجعه به شهر تحصیلی، در شهر تحصیلی نمازهای خود را درست‏‎ ‎‏می خواندم، به اعتبار این که در شهر تحصیلی بیش از یک سال خواهم ماند (در ابتدای هر سال ثبت نام‏‎ ‎‏مجدد در دانشگاه می شد) آیا این نمازها صحیح بوده یا خیر؟ و آیا باید نمازها را اعاده نمایم؟‏‎ ‎‏(نمازهایی که در فواصل خوانده شده است؟)‏

بسمه تعالی، در شهر تحصیلی اگر بدون قصد اقامت ده روز در یک محل نماز تمام خوانده‎ ‎شده، نماز و روزه قضا دارد.

 

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 375