مردمی ترین و با نفوذترین رهبر
(مصاحبه با هاملت چیپاشویلی از کشور گرجستان)
لطفا خودتان را معرفی کنید و مختصری از فعالیت های خود را بیان بفرمایید.
آقای هاملت چیپاشویلی: من هاملت چیپاشویلی، نماینده سابق پارلمان گرجستان هستم. سال ها رئیس دپارتمان مدیریت واجرای مجلس بودم و سابقه همکاری طولانی مدت با وزارت امور خارجه را داشته ام. اواسط دهه 90، سال های 97-96 میلادی بود که همکاران ایرانی من در سفارت، رایزنی هایی را با دولت ایران را برای صدور "ویزای آسان" آغاز کردند. من نیز با مشورت همکارانم درخواست ویزای ایران را به سفارت دادم و هفته ها آن را پیگیری کردم. در نهایت توافقات لازم برای صدور ویزای آسان شهروندان ایرانی- گرجی میان دو کشور انجام پذیرفت. من نماینده جمهوری خودمختار آجاریا در تفلیس بودم. باید بگویم که گرجستان به 8 استان، یک منطقه خود مختار به نام اوستیای جنوبی و دو جمهوری خود مختار آجاریا و آبخازیا تقسیم می گردد. من در یک مقطع نسبتاً طولانی به طور همزمان هم نماینده آجاریا در دولت مرکزی بودم و هم رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس. از این رو همواره با سفارت ایران در تفلیس رابطه نزدیکی داشته ام. بارها به ایران سفر کرده ام و از نزدیک با مردم ایران، فرهنگ و آداب و رسوم آنها آشنا هستم. در سال های اوج مبارزه مردم ایران با شاه مخلوع و پیروزی انقلاب اسلامی بارها به ایران سفر کرده ام و باید اعتراف کنم که موج معنویت گرایی، آرمان گرایی و عشق آنها به امام خمینی(س) و فرمانبرداری از رهبری ایشان در تبعید، مرا تحت تأثیر قرار داد. من تاکنون به کشورهای زیادی سفر کرده ام و با ملت ها و اقوام مختلفی در ارتباط بوده ام، اما میان هیچ یک تاکنون چنین همبستگی عظیمی را در دفاع از هدفی مشترک ندیده ام. من به عنوان سردبیر روزنامه و تحلیلگر سیاسی، نظریات و دیدگاه هایم را درباره امام خمینی(س) و انقلاب ایران در نوشته هایم منعکس می کنم و تاکنون مطالب بسیاری در این باره در روزنامه های پرتیراژ و معروف کشورم خصوصاً "جمهوری گرجستان" به چاپ رسانیده ام. البته این یادداشت ها در وب سایت شخصی من که عمده مطالب آن در حوزه سیاسی و روابط خارجی است، نیز قابل دسترسی هستند.
حضورج. 94صفحه 147
آیا شما مسیحی هستید ؟
چیپاشویلی: بله، من یک مسیحی کاملا معتقد و البته پایبند به اصول اخلاقی هستم.
از چه زمانی با امام خمینی آشنا شدید؟
چیپاشویلی: من امام خمینی را از زمانی شناختم که فعالیت های انقلابی خود یعنی مبارزه علنی با محمدرضا پهلوی را آغاز کرده بود و آشکارا در مقابل نظام شاهنشاهی ایران ایستاد. زمانی که ایشان در تبعید بودند، من اخبار مربوط به ایشان و رویدادهای سیاسی ایران را در روزنامه های بین المللی می خواندم و دنبال می کردم. باید بگویم که من امام خمینی را از میان همان سطور و صدها حوادث تلخ سال های مبارزه شناختم. البته خاطر نشان می کنم که من خاندان پهلوی را به خوبی و از نزدیک می شناختم و از این رو جسارت امام را در مقابله با آنها بیشتر می ستودم. رضا پهلوی یک بار به شوروی سفر کرد و در جریان آن از تفلیس هم دیدن کرد. در آن زمان من پروتکل ارشد گرجستان بودم و طی یک دیدار رسمی او را ملاقات کردم. پس از آن باب همکاری های بیشتر سیاسی با دولت ایران باز شد و از آن طریق من شناخت زیادی از شاه ایران و نزدیکان او، برادرش عبدالرضا پهلوی و خواهرانش شمس و اشرف پهلوی پیدا کرده و سالها با ایشان کار کردم. به همین خاطر امام خمینی را به عنوان یک رهبر روحانی و معنوی که با حمایت و پشتوانه مردم در مقابل دستگاه پرقدرت پهلوی ایستاد تحسین می کنم و اکنون نیز پس از گذشت بیست و چند سال از فقدان ایشان، او را مردمی ترین و با نفوذترین رهبر انقلاب های دنیا می دانم.
آیا با دیدگاه ها و آثار امام خمینی هم آشنایی دارید؟
چیپاشویلی: بله، من بسیاری آثار و تالیفات ایشان را مطالعه کرده ام و به خوبی با نظریات و دیدگاه های ایشان آشنایی دارم. به خصوص در سال 2008 وقتی از طریق یکی از سایت های ایرانی، در دوره یک ماهه "آموزش مذهبی- ایدئولوژیکی اسلام و امام خمینی" در موسسه بین المللی قم ثبت نام کردم، به کتب بسیاری از امام دسترسی پیدا کردم و آن ها را مطالعه کردم.
حضورج. 94صفحه 148
پس شما به قم هم سفر کرده اید؟
چیپاشویلی: بله، بارها.
بسیار عالی! اما درباره مردم کشورتان، آیا آنها نیز مانند شما با نظریات و دیدگاه های امام خمینی آشنا هستند؟ فکر می کنید آنها نیز شناخت درست و کافی از ایشان دارند؟
چیپاشویلی: من فکرمی کنم مردم ما اطلاعات جسته و گریخته ای از ایران و امام خمینی دارند؛ چرا که از نزدیک با فرهنگ ایرانی آشنا نبوده اند. البته ما دانشمندان زیادی در انستیتو های شرق شناسی خود داریم که دانش کامل و عمیقی از ایران دارند. اما چالش اصلی ما ناآگاهی سیاستمداران و دولتمردان گرجستان است.
آنها همواره خود را در پی پیشرفت نشان می دهند و متأسفانه پیشرفت خود و کشور را در گرو "غرب گرایی گرجستان" می دانند و اساس سیاست خارجی ما را بر همین تفکر نادرست قرار داده اند. البته من همواره با این مشی غلط مخالفت کرده ام و از رویکرد معنویت گریز و مدرن گرای آن ها انتقاد کرده و آن را متأثر از دنیای پروپاگاندا دانسته ام. تنها یک حلقه کوچک از سیاسیون و قشر آگاه جامعه گرجستان، امام خمینی و فرهنگ ایران را خوب می شناسند. ولی عمده مردم ما ایران را با نام چند برند تجاری و قراردادهای اقتصادی که از زمان استقلال گرجستان در سال 1992 با ایران امضا شده می شناسند.
حضورج. 94صفحه 149
فکر می کنید با وجود موانع و مواردی که بدانها اشاره کردید، راهی وجود دارد که ازطریق آن بتوان اندیشه های امام خمینی را به مردم گرجستان شناساند؟
چیپاشویلی: به نظر من همه اینها به دو طرف ایرانی و گرجی بستگی دارد، منظورم مردم دو کشور است. البته اقداماتی در این راستا در تفلیس صورت گرفته اما این روند می بایست سریع تر و عمیق تر ادامه یابد. همان طور در سه- چهار سال گذشته، پس از سفر تنی چند از نمایندگان پارلمان و دولت گرجستان به ایران، تفاهم نامه های بسیار اقتصادی امضا شد. می بایست در حوزه فرهنگ و ایدئولوژی هم اقدامات اساسی صورت گیرد؛ چراکه متأسفانه آن دسته ای که خود را غرب گرا می دانند، هر روز قدرت می گیرند و حتی بر تعدادشان افزوده می شود. من فکر می کنم ما، در دولت گرجستان امروز در جایگاه بایسته ای نایستاده ایم. به عقیده من همانطور که رابطه را در سطوح و حوزه های مختلف با امریکا و اتحادیه اروپا گسترش می دهیم، می بایست با ایران و آذربایجان و ملت هایی که ریشه وتمدن کهن دارند، نیز مستحکمتر از پیش کنیم.
حدوداً چند درصد مردم گرجستان مسلمان هستند؟
چیپاشویلی: بخش های وسیعی از جمهوری آجاریا مسلمان نشین هستند.
رابطه مسلمانان و مسیحیان گرجی را چگونه می بینید؟
چیپاشویلی: ما هیچ مشکل خاص و قابل اعتنایی میان گرجی های مسلمان و گرجی های مسیحی نداریم. همانطور که گفتم بخش های وسیعی از آجاریا مسلمان نشین هستند. جمهوری خودمختار آجاریا قریب سه قرن تحت استعمار و اشغال عثمانی ها بوده است و بعد از شکل گیری امپراتوری روسیه و جمهوری ترکیه به خاک گرجستان بازگردانده شد. در طول این سه قرن بارها مورد تجاوز شاهان ایرانی صفوی و قاجار قرار گرفته است و در بحبوحه این جنگ ها هزاران تن از بازماندگان گرجی ها به قزوین، گیلان، مازندران، گلستان و خراسان کوچانده شدند. شاه عباس گرجی های بسیاری را به فریدون کنار تبعید کرد؛ جایی که هنوز گـرجـی های بسـیاری در آن زندگـی می کنند. آخـرین باری که من به ایران سـفر کردم از ایـن منطقه دیدن کردم. گرجی تبارهای بسیاری را دیدم که فرهنگ و سنن و حتی الفبای گرجی را به خوبی می شناسند. پس اینکه ما در کشورمان گرجی های مسلمان داشته باشیم هم دور از انتظار نیست. البته عمده مسلمانان ما در مناطق شرق کشور به خصوص در جنوب شرقی زندگی می کنند و اکثریت قریب به اتفاق آنها هم آذری هستند. با این وجود در گرجستان علاوه بر تکثر ادیان و تکثر اندیشه ها، آزادی قابل توجهی هم در بیان و عقیده وجود دارد. مردم ما، آذری های مسلمان، گرجی های مسیحی، روسی های ارتدوکس، یهودی ها و دیگر اقلیت های دینی با هم و در کنار هم به خوبی زندگی می کنند.
حضورج. 94صفحه 150
به بحث اصلی مان بازگردیم. درباره شناخت خودتان از شخصیت امام خمینی بیشتر توضیح بفرمایید.
چیپاشویلی: بله، امام خمینی یکی از برجسته ترین و بانفوذترین رهبران سیاسی جهان در عصر حاضر بوده است. من دو بار از نزدیک منزل ایشان در جماران را دیده ام و به شدت تحت تأثیر ساده زیستی و معنویتی که در آن موج می زد، قرار گرفتم. امام خمینی رهبری است که بدون شک نظیر او را در هیچ جای دنیای امروز نخواهیم یافت. ایشان رهبر یک ملت بود. رهبران
ملت ها باید سبک زندگی امام خمینی را الگوی خود قرار دهند و با اجتناب از تجمل گرایی، همین گونه ساده و همچون عمده مردم زندگی کنند. از این ها گذشته امام خمینی در عین اینکه یک روحانی عالی رتبه در جهان تشیع بود، یک سیاست مدار برجسته و بزرگ نیز بود. ایشان با درایت و تدبیر انقلاب ایران را ساماندهی کرد، به پیروزی رساند و پس از آن یک مدل حکومتی جدید را به نام نظام جمهوری اسلامی بنیان نهاد که پیش از آن در ساختار سیاسی حکومت ها و کشورها بی سابقه بوده است که یک کشور توسط رهبران دینی اداره شود و این نه تنها به نظر من جالب است بلکه گذشت چهار دهه، نشان داده که تجربه بسیار موفقی هم بوده است.
[[[[page 151
به نظر شما مهم ترین تفاوت امام خمینی با سایر رهبران انقلاب ها و کشورها چیست؟
چیپاشویلی: البته تفاوت های زیادی وجود دارد اما عمده ترین آن، توفیق عملی امام خمینی در مبارزه با ظلم و تبعیض و استقرار نظامی دموکراتیک و در عین حال معنویت گرا بوده است که ایشان را از دیگر رهبران متمایز می کند.
اخیرا شاهد موج فزاینده "اسلام هراسی" و "ایران هراسی" در کشورهای اروپایی هستیم. سئوال این است که چنین حسی یا احساساتی از این جنس در میان مردم گرجستان هم وجود دارد یا نه؟ آیا رسانه های گرجی تحت تأثیر این گونه تبلیغات غربی قرار دارند یا خیر؟
چیپاشویلی: خیر، در گرجستان چنین موج "اسلام هراسی" یا حتی "ایران هراسی" میان مردم و حتی رسانه ها وجود ندارد، به جز مواردی در منطقه پانکیسی. ساکنین این منطقه عمدتاً چچن ها هستند. چچن ها نزدیک به یک قرن پیش به گرجستان آمدند و در اینجا ساکن شدند. آنها امروز نام و نام خانوادگی گرجی دارند، به زبان گرجی سخن می گویند و سرتاپا شهروندان گرجی تمام عیار شده اند، با این تفاوت که ریشه چچن دارند. مسئله مهم یا بهتر بگویم معضل امروز جامعه گرجستان این است که جوانان ما راه و هدف خود را در میان هجمه سنگین تبلیغات ضد اسلامی و فرافکنی صاحبان تفکرات افراط گرایانه فرقه ای و عقیدتی گم کرده اند. به نظر می رسد عمده اطلاعاتی که هر روز در اینترنت و میان کاربران فضای مجازی دست به دست می شوند، تبلیغات گسترده گروه های افراطی و تندروست که تلاش دارند با تأثیر بر جوانان کشورهای مختلف، آنها را جذب گروه های خود سازند. متأسفانه تعداد قابل توجهی از دختران و پسران جوان ما فریب این تبلیغات را خورده و به گروه های تروریستی موسوم به ارتش آزاد سوریه پیوسته اند. این واقعاً یک تراژدی دردناک است و دلیل آن حمایت کشورهای بزرگ غربی و به خصوص اروپایی است که با بشار اسد خصومت دیرینه دارند. آنها نه تنها از گروه های تروریستی حمایت مالی و تسلیحاتی می کنند بلکه به نیروهای آنها آموزش های نظامی و دفاعی هم می دهند؛ گروه هایی نظیر جبهه النصرة که در واقع شاخه ای از القاعده است اما برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهان، شعار " مبارزه با تروریسم" را سر داده است. در حقیقت اگر حمایت همه جانبه قدرت ها از آنها نبود، نمی توانستند مناطق وسیعی از سوریه و عراق را به تصرف خود درآورند و شرایط را تا این اندازه برای شهروندان و همچنین دولتمردان سوری و عراقی سخت کنند. در این میان حمایت ایران از این کشورهاست که تا کنون حکومت های اسد و فواد معصوم را سرپا نگاه داشته است؛ در غیر این صورت سوریه تاکنون از هم پاشیده و به چند بخش تقسیم شده بود. همین طور عراق که قطعاً به بخش های خودمختار شیعه، سنی و کردهای عراق تجزیه می شد. به عقیده من ایران برای ثبات منطقه و امنیت خود و روسیه، می بایست به پوتین فشار بیاورد تا به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه ای بیشتر وارد عمل شود و به حل بحرانی که گروه های تروریستی و تکفیری به وجود آورده اند، بشتابد؛ بحرانی که غربی ها هر روز آتش آن را شعله ورتر می سازند تا در حاشیه آن
منافع کشورهای خود را تأمین سازند. به عقیده من این یک بزنگاه تاریخی است که باید تصمیم درستی درباره آن اتخاذ شود. من تاکنون مقالات زیادی دراین باره نگاشته و در روزنامه های مختلف گرجی و روسی زبان منتشر کرده ام و در آنها هشدار داده ام که تا دیر نشده راه برون رفت از این بحران را بیابند.
page 152]]]]
همان طور که اشاره شد تلاش های بسیاری برای خدشه دار کردن نام و وجهه اسلام و مسلمانان صورت گرفته است و از این نظر ضعف هایی در تبلیغات خود داریم. به عقیده شما، ما برای مقابله با این جریان چه راهکارهایی باید درنظر بگیریم؟
چیپاشویلی: با آن ها گفتگوکنیم.
[[page 153]]
یعنی با مردم گفتگوکنیم؟
چیپاشویلی: نه صرفاً مردم. به طور کلی باید باب گفتگو و مباحثه با مردم، گروه ها و جریانات، نهادها و حتی رهبران دیگر کشورها باز شود. هر جریانی رهبری دارد؛ به عنوان مثال جریان اسلام ستیزی که اشاره کردم در منطقه پانکیسی گرجستان وجود دارد و اسلام هراسی را میان مردم به وجود آورده،بسیار خطرناک است.در واقع مذهبی که آنها از آن دم می زنند با اصول و ارزش های هیچ یک از ادیان آسمانی هم خوانی ندارد. به طور کلی یک جریان عجیب و غریب است.
به نظر شما این موضوع درباره رهبران گرجستان هم صدق می کند؟ آنها در این باره چطور فکر می کنند؟ به عقیده آنها فجایعی که این گروه ها به بار می آورند، حاصل افراط گرایی اسلامی است؟
چیپاشویلی: واقعیت این است که دولتمردان گرجی اطلاع زیادی از این مسائل نداشته و بالطبع نظری هم در این باره ندارند. من سال گذشته سمینارهای متعددی ترتیب دادم و از متخصصان، صاحبان قلم و اندیشه، ایدئولوژیست ها و بسیاری از چهره های شناخته شده دعوت به عمل آوردم تا درباره خطراتی که کشورمان را تهدید می کند، بحث و تبادل نظر داشته باشیم؛ به ویژه درباره سوریه. همان طور که می دانید ما تا دمشق فقط دو ساعت پرواز داریم. منظورم این است که تروریست هایی که در نزدیکی کشور ما به عنوان داعیه داران دولت اسلامی می جنگند، ممکن است مردم و جوانان ما را هم در دام تندروی هایشان گرفتار کنند. به همین خاطر تلاش های جدی توسط متفکران برای بیدار کردن ملت گرجستان صورت گرفته است.
مصاحبه کننده: ناهید پیشور
حضورج. 94صفحه 154