دین ونظام سازی
(تأملی درمبانی حکومت دینی)
سید مسعود آقایی
مقدمه··· 9
1) ضرورت دین··· 11
2) جامعیت (قلمرو) دین··· 16
3) کمال دین··· 17
4) محوریت دین··· 18
5) دین و نظام سازی··· 20
الف ـ ضرورت نظام سازی··· 21
ب ـ تعریف نظام··· 24
ج ـ کشف نظام ها··· 26
د ـ نظام ها··· 28
هـ فواید نظام سازی··· 29
6) جامعه دینی··· 29
7) حکومت دینی··· 34
مروری بر آن چه گذشت··· 47
پی نوشت ها:··· 50
حکومت دینی، ویژگی ها و آفات آن
سید محمد علی ایازی
مقدمه··· 55
1 ـ ویژگی های حکومت دینی··· 57
الف ـ مسئولیت معنوی و هدایت به امور غیبی··· 58
ب ـ پاسداری از اخلاق و ارزش های انسانی··· 62
ج ـ نقش امام در هدایت جامعه··· 66
د ـ نظارت های درونی در کنار نظارت های بیرونی··· 68
ه ـ توصیف حکومت دینی از منظر دیگران··· 70
2 ـ آفت های حکومت دینی··· 75
الف ـ ابزاری شدن دین··· 75
ب ـ میدان داری احساسات و عاطفه··· 76
ج ـ قدسی شدن حکومت و حاکمان··· 77
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 465
3 ـ انتقادهای مخالفان حکومت دینی··· 80
سکولاریزم··· 82
4 ـ پاسخ به اشکال ها··· 85
پی نوشت ها:··· 93
قلمرو دخالت دین در عرصۀ امور اجتماعی
محمدحسین ایراندوست
درآمد··· 97
دین و ابعاد آن··· 98
دخالت دین در زندگی انسان··· 100
ابعاد مختلف دین از دیدگاه امام خمینی(ره)··· 103
مقدمه اول:··· 103
مقدمه دوم:··· 103
1) بعد اخلاقی··· 107
2) بعد اسطوره ای··· 109
3) بعد اجتماعی··· 110
4) بعد انسانی دین··· 112
طرح افیونی بودن دین··· 116
ویژگی های نگرش امام نسبت به طرح افیونی بودن دین··· 117
طرف داران طرح افیونی بودن دین··· 119
پی نوشت ها:··· 124
پیوند دین و سیاست از منظر امام خمینی
محمدتقی سبحانی نیا
1ـ معنای دین وسیاست··· 128
2ـ پیشینۀ بحث جدایی دین از سیاست··· 129
3ـ عوامل پیدایش نظریه تفکیک··· 131
الف) تبلیغات استعماری:··· 132
ب)خود کم بینی مسلمانان:··· 132
ج)عدم آشنایی با اسلام:··· 133
د) تفسیر نادرست از مفاهیم دینی:··· 134
ه)فقدان اندیشه سیاسی مستقل:··· 134
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 466
و)تجربۀ تاریخ ناموفق کلیسا و حاکمان جور به نام دین··· 135
4ـ دلایل نظریه تفکیک دین از سیاست··· 136
الف) استدلال به قرآن:··· 136
ب) استدلال به سنت:··· 137
ج) عدم امکان اشتمال دین بر سیاست:··· 138
د)پایان یافتن زمان دین:··· 140
ه) تغییر سیاست و ثبات دین:··· 140
و) مفاسد و آفات پیوند دین با سیاست:··· 140
1ـ تبدیل توحید به شرک:··· 141
2ـ نا امیدی مردم بر اثر ناتوانی حکام دینی:··· 141
3ـ تجارب تلخ:··· 141
4ـ حاکم شدن روش اکراه:··· 141
5ـ دین ابزاری:··· 142
6ـ عدم تحرک در بهبود زندگی:··· 142
7ـ استبداد دینی:··· 142
8ـ دور ماندن ساحت مقدس دین از بازی های سیاسی:··· 143
9ـ خشونت طلبی:··· 143
5ـ نقد اندیشه و نظریۀ تفکیک··· 143
6ـ تبیین اندیشه امام خمینی ره و اثبات پیوند دین و سیاست··· 146
1ـ نابودی ملت ها:··· 147
2ـ محدود شدن فقاهت:··· 147
3ـ غفلت و فراموشی احکام سیاسی اسلام:··· 148
1ـ جامعیت اسلام:··· 149
2ـ ماهیت احکام اسلام:··· 150
3ـ سیره عملی پیامبر اکرم(ص):··· 151
پی نوشت ها:··· 154
معیار دینی بودن حکومت
شایسته شریعتمداری
انواع حکومت··· 159
وجوه تمایز حکومت دینی از سایر حکومت ها··· 161
مفهوم قانون و انواع آن··· 162
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 467
تناسب میان قانون گذار، تفسیر و اجرا کنندۀ قانون در حکومت دینی··· 165
معنای حکومت دینی و معیار دینی بودن حکومت··· 167
حکومت دینی نزد امام خمینی··· 168
نقش عالم دینی یا فقیه در حکومت اسلامی··· 169
علت نام برداری حکومت اسلامی به ولایت فقیه··· 172
مردم سالاری و دین سالاری··· 173
پی نوشت ها:··· 179
دخالت در سیاست در نگرش امام خمینی
سید محمد شفیعی
معنای سیاست··· 183
حضور در صحنه های سیاسی و پرهیز از جامعه گریزی··· 184
الفت یا عزلت··· 185
توضیح··· 186
انزوای ممدوح و مذموم··· 187
جلوه های دخالت ائمۀ معصومین : در سیاست··· 188
1 ـ دخالت مستقیم··· 188
2 ـ دخالت غیر مستقیم··· 188
3 ـ دخالت ارشادی··· 189
4 ـ برخورد قهرآمیز··· 190
آمیختگی دین با سیاست··· 190
نماز عبادی ـ سیاسی··· 190
نتیجه··· 192
پی نوشت ها:··· 194
معیار دینی بودن حکومت
عباس شیخ شعائی
1) مقدمه··· 197
2) معیار دینی بودن حکومت.··· 201
دیدگاه امام خمینی··· 205
دیدگاه اوّل:··· 205
دیدگاه دوّم:··· 207
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 468
دیدگاه سوم:··· 208
3) خلاصه··· 213
پی نوشت ها:··· 215
تلائم عقل و شرع
مجتبی عطار زاده
سرآغاز··· 217
عقل و شرع··· 220
پارادوکس عقل سیاسی شیعه··· 221
تلائم و تعارض عقل در بستر تاریخی اندیشۀ حکومت اسلامی:··· 224
جلوه های عقلانیت در اندیشه حکومت اسلامی امام··· 232
مشارکت مردم، پشتوانۀ مهم مشروعیت نظام اسلامی··· 233
2) پذیرش و احترام به اصل آزادی افراد··· 240
3) قانون مداری و عدالت گرایی··· 245
سخن آخر و جمع بندی··· 253
پی نوشت ها:··· 256
حضور دین در عرصۀ اجتماعی
هادی قابل
پیش گفتار :··· 261
امام و نقش دین در زندگی··· 262
اسلام و مسائل اجتماعی··· 264
اجتماعی ترین دین··· 266
الف ـ قرآن··· 267
ب ـ روایات··· 267
ج ـ سخنان امام خمینی(ره)··· 268
اسلام و تمدن··· 271
تمدن اسلامی··· 271
نهادهای تمدن اسلامی··· 272
الف ـ نهاد سیاسی و اداری··· 272
ب ـ تشکیلات قضایی··· 274
ج ـ انتظامات یا شرطه··· 274
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 469
د ـ سازمان اقتصادی و مالیاتی··· 274
ه ـ امور لشگری··· 275
و ـ نظام آموزشی و پرورشی··· 276
احکام اجتماعی اسلام··· 277
الف ـ نماز··· 278
ب ـ جهاد ··· 279
ج ـ هجرت··· 280
د ـ امر به معروف و نهی از منکر··· 280
هـ زکات··· 281
و ـ خمس··· 281
پی نوشت ها:··· 284
دین و حکومت از دیدگاه امام خمینی
علی محامد
مقدمه··· 287
دشمنان و جدایی دین از سیاست··· 288
امام خمینی (ره) و احیای تفکر دینی··· 289
تعریف حکومت··· 290
پایدارترین حکومت ها··· 292
دلایل ضرورت تشکیل حکومت دینی در عصر غیبت··· 293
لزوم دستگاه اجرایی··· 294
2 ـ سنت و سیره عملی رسول خدا و امیرالمؤمنین··· 295
3 ـ احکام اقتضای حکومت و ماهیت آن··· 296
4 ـ ضرورت تشکیل حکومت از دیدگاه روایات··· 299
ضرورت حکومت از دیدگاه فطرت··· 302
حکومت مسلمین به دست کیست؟··· 304
پاسخ به چند اشکال··· 308
انتخاب یا انتصاب··· 315
جمهوری اسلامی و نقش مردم··· 317
مقبولیت یا مشروعیت··· 318
حکومت اسلامی و دمکراسی:··· 320
حکومت طاغوت··· 323
پی نوشت ها:··· 326
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 470
دخالت دین در عرصه های اجتماعی
محمدرضا مصطفی پور
1) نیاز انسان به دین··· 334
1ـ نیاز انسان به دین به دلیل گستردگی وجود انسان··· 334
2ـ نیاز انسان به دین به دلیل نیاز وی به قانون··· 335
3ـ نیاز انسان به دین به سبب نیاز انسان به تربیت معنوی··· 336
2) هدف بعثت انبیا··· 337
3) منابع دین و حد دخالت آن··· 345
5) دلایل مخالفان دخالت دین در شئون دنیوی انسان··· 355
نتیجه گیری··· 366
پی نوشت ها:··· 367
پیوندهای ذهنی و عینی حکومت دینی و فاشیسم
داود مهدوی زادگان
طرح اشکال··· 371
بازخوانی حکومت فاشیستی··· 373
مرام نامۀ فاشیسم··· 377
اشتراکات ایدئولوژی های مدرن··· 380
استبداد ستیزی در اندیشه و سیرۀ عملی امام خمینی؛··· 386
وحدت اسلامی:··· 398
انتظام سیاسی غیرحزبی:··· 400
جایگاه تبلیغات:··· 402
قانون گرایی اسلامی:··· 402
منزلت سیاسی و اجتماعی زنان:··· 403
نظام اسلامی و پیش رفت دنیای مدرن:··· 404
رهبری در حکومت اسلامی:··· 405
پی نوشت ها:··· 409
نظام سازی شریعت و فقه از منظر امام خمینی(ره)
علی اکبر نوایی
درآمد··· 415
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 471
گونه های نگاه به دین··· 416
1) نگاه مغرضانه:··· 416
2) نگاه متحجّرانه و دین نشناسانه:··· 416
3) نگاه دین شناسانه و حکومتی:··· 417
امام خمینی، در اوج نگرش حکومتی··· 418
وجود نظام سیاسی و اجتماعی در اسلام··· 420
سیره نظری امام در طرح دولت و نظام··· 421
وجوب استقرار نظام اسلامی، در اندیشه امام خمینی··· 424
تلازم احیای شریعت، با اقامه دولت··· 429
گونه نظام سازی شریعت··· 432
لزوم اجتهادی بایسته··· 433
راه های طرح اجتهادی بایسته··· 435
1ـ لزوم فهم مفردات شریعت··· 435
2ـ موضوع شناسی سیاسی و حکومتی··· 437
3ـ کشف نظام با اتخاذ روش··· 438
روش ها و متدهای برداشت··· 440
اصول کارکردها در روش علمی اجتهادی··· 441
روش جامعه شناختی··· 441
خواص اجتهاد روشمند··· 442
کاربردی شدن فقه··· 442
دستیابی به توانایی بر تطبیق··· 444
قدرت پاسخ گویی به نیازها··· 445
برآیند و نتیجه··· 445
پی نوشت ها:··· 447
غایات دین از منظر امام خمینی
محمدباقر سعیدی روشن
تعریف دین··· 449
جامعیت فردی ـ جمعی از ابزارهای دین برای تغییر انسان··· 452
نتیجه··· 461
پی نوشت ها:··· 463
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مبانی کلامیصفحه 472