فـرهنـگ صلـح و آرامـش
(مصاحبه با داوید رُسی، محقق ایتالیایی)
حضور: ضمن تشکر، به طور مختصر خود را معرفـی کنید و بفرمـایید چه شد که به ایران آمدید؟
آقای داوید رسی: من، داوید رسی، 42 ساله، ایتالیایی و ساکن شهر میلان هستم. من محقق و مدرس رشته تاریخ و نیز مدیر یک مؤسسه می باشم و در چند مرکز مطالعاتی به کار اشتغال دارم. به نظر من وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 حائز اهمیت وافری است و من برای شرکت در مراسم یادمان ارتحال رهبر این انقلاب به ایران آمده ام.
حضور: نظر شما در باره ارزشهای انقلاب اسلامی و نیز حضور کثیر مردم در مراسم یادمان امام خمینی ـ که شاهد آن بودید ـ چیست؟
رسی: من تاریخ انقلاب ایران را بسیار مهم و اساسی تلقی می کنم، چون بیانگر نفوذ و تأثیر معنویت در فضا و امور سیاسی است. این انقلاب، یک تغییر و تحول بسیار مهمی را در مقایسه با رویدادهای مشابه قرن بیستم رقم زد. این رویداد، به نوعی اهمیت و ارزش مسیر حرکت تشیع را در ایجاد و استقرار صلح جهانی نشان می دهد. آنچه ما، در این مراسم شاهد وقوعش بودیم نشانگر یک رابطه عاطفی عمیق، فراگیر و نقش آفرین است و این مبین این نکته است که هنوز ارزشهای بنیادین مانند حق برخورداری از آزادی، مسکن، تعلیم و تربیت و سایر حقوق انسانی که از سوی انقلاب اسلامی، تأمین و تضمین شده اند همچنان حاضر و معتبر هستند. این همه جمعیت ـ که طی 35 سال بعد از وقوع انقلاب، سه برابر شده است ـ همچنان به مردی که رهبرشان در رهایی از یوغ دیکتاتوری هوادار غرب و امپریالیست رژیم شاه بود کماکان صادقانه عشق می ورزند. این امر بسیار مهم و ارزشمند است.
حضورج. 91صفحه 130
این حضور پرجمعیت، آدمی را تحت تأثیر قرار می دهد. از اینکه آدمی می بیند همچنان شمار زیادی از مردم در چنین مراسمی صادقانه حاضر می شوند این موضوع را ثابت می کند که این انقلاب رویدادی عظیم و فوق العاده بود.
سخنان آیت الله خامنه ای در این مراسم نیز حاکی از تأکید، اهتمام و تلاش مردم ایران برای صلح، همبستگی میان ملتها و علیه هرنوع بنیادگرایی و خشونت بود. این سخنان از اهمیت وافری برخوردارند زیرا به نوعی در ایجاد جهانی چندقطبی که امروزه نیاز مبرم و روزافزون به چنین جهانی احساس می شود، سهم و نقش بسزایی ایفا می کند.
حضور: مهمترین تفاوت های جمهوری اسلامی و نظام شاهنشاهی را در چه چیزهایی می دانید؟
رسی: من معتقدم که انقلاب اسلامی ایران یک برهه بسیار اساسی و مهمی در تاریخ قرن بیستم بود؛ نشانگر نفوذ و رسوخ معنویت در امور سیاسی و یکی از انقلابهای قرن گذشته بود که توانست به آزادی از رژیم امپریالیستی وابسته شاه منجر شود که مردم را گرسنه نگه می داشت و از طریق سازمان ساواک ـ که همراه با سازمان پی (PI) کشور پرتغال، بدترین پلیس سیاسی در
حضورج. 91صفحه 131
اواخر قرن بیستم بود - آنها را به رعب و وحشت می انداخت. انقلاب ایران برای زنان این فرصت و امکان را پدید آورد که به ایفای نقش در همه صحنه های حیات کشور بپردازند. اکنون در ایران زنان بیش از 60% فارغ التحصیلان دانشگاه و 50% رؤسای بیمارستان ها و 40% مدیران شرکت ها را تشکیل می دهند.
هنر سینما ی ایران در زمره کشورهایی قرار دارد که بیش از دیگران مورد تمجید قرار می گیرد و این پیشرفت فقط بعد از انقلاب رقم خورده است. همچنین حق اشتغال، حق مسکن و حق برخورداری از بهداشت و سلامت و حق تعلیم و آموزش و .... همه از فتوحاتی هستند که بعد از انقلاب اسلامی حاصل شده اند و شکل گرفته اند.
من فکر می کنم که ملت پیوسته واقف به این نکته است که این فتوحات حائز اهمیت وافر هستند. مراسم امروز نیز این را می رساند که مردم ایران به انقلاب خود ایمان دارد و می خواهد از فتوحات خود دفاع کند.
حضور: تأثیرات و بازتاب انقلاب اسلامی ایران را در سطح منطقه و جهان خصوصاً در کشورهای مستضعف و تحت سلطه قدرتها چگونه می بینید؟
رسی: پیش از هر چیزی من معتقدم که انقلاب ایران این امکان را برای تفکر و اندیشه شیعی، از نظر بعد و جنبه سیاسی اش فراهم ساخت که در سطح جهان شناخته شود. در همه جا مطرح شدن و جلب انظار و افکار عمومی از سوی این انقلاب ـ با عنایت به مفاهیم و ارزش های خاص خود ـ موجب شد که جهان، تشیع بویژه تشیع سیاسی را بشناسد.
همچنین جایگاه و نقش ایران در منطقه خاورمیانه بسیار خاص و اساسی است. بدیهی است که در کشورهایی نظیر لبنان ، انقلاب ایران به عنوان یک مرجع و نقطه الهام واقع شد و تشکیل و پیدایش حزب الله لبنان مؤید این نکته است. حضور مقتدا صدر در عراق نیز در همین بستر و محتوا منظور می شود. بنابراین ما، در برابر یک وضعیت ویژه قرار داریم که در آن از 35 سال پیش به این سو انقلاب ایران، بواسطه اندیشه و افکار خود که مبتنی بر صلح خواهی و مروج صلح است در جهان و منطقه تأثیرگذار بوده است.
حضورج. 91صفحه 132
من همیشه بیاد دارم و مرتباً متذکر می شوم که شیعیان هرگز کسی را مورد هجمه و تجاوز قرار نداده اند و ملتها و کشورهای شیعی اصلاً تجاوزگر نبوده اند. بلکه آنها یعنی شیعیان تنها از خودشان دفاع می کنند، همان گونه که در برابر تجاوز و حملات صدام از خود دفاع کردند.
در هر حال من معتقدم که ایران و انقلاب ایران یک نقش اصولی برای تمام جهان تشیع دارد. علاوه بر این در آن یک نوع گشایش و به اصطلاح نرمش در قبال همه جهان اسلام وجود دارد. این امر نشانگر این موضوع است که تشیع یک فرهنگ صلح و آرامش، عشق و محبت و برادری است. از سوی دیگر کشورهای جنوب جهان یعنی به اصطلاح کشورهای جهان سوم که در یک مجموعه کشورهای ضد امپریالیستی قرار می گیرند، نظیر ونزوئلا، کره شمالی و دیگر کشورهای گروه غیر متعهدها، ایران را به عنوان یک کشور متحد واقعی و عملگرا برای ایجاد یک آلترناتیو جهانی و قوی در قبال فرهنگ، اندیشه و تفکر انحصارطلب امپریالیستی آمریکا تلقی می کنند.
این است که ایران می تواند به همراه کشورهای چین و رسیه یعنی گروه بریکس و ونزوئلای بولیواری چاوز یک نقش بسیار مهم و تعیین کننده در جهان امروز، مخصوصاً در شرایطی که بحران اقتصادی بر جهان حاکم است ایفا نماید.
حضور: شما چگونه با شخصیت و آثار امام خمینی آشنا شدید و چه خاطره ای از آن ایام دارید؟
رسی: در این خصوص باید بگویم که هرگز روزی را که ایشان از دنیا رفت فراموش نمی کنم. خوب بیاد دارم که روز دوشنبه سوم یا چهارم ماه ژون سال 1989 بود. خوب به خاطر دارم اطلاعات و اخبار تلویزیون ایتالیا در مورد این واقعه به نوعی مرتبط و همسان با رویکرد و مواضع آمریکا بود و به همین دلیل با دید انتقادی بسیار تند و شدید، ارائه می شدند.
حضورج. 91صفحه 133
اما مدتی بعد جریان امور کمی تغییر یافت و با توجه به اکران فیلم ها و آثار هنری سینماگرانی چون مخملباف و کیارستمی من بتدریج با این فرهنگ آشنا شدم و به هنگام تحصیل در دانشگاه آشنایی خود را با اسلام ـ و خصوصاً تشیع ـ تعمیق دادم. البته در این میان، مطالعه فلسفه اسلامی نیز سهم بسزایی در میزان آشنایی من با اندیشه و فرهنگ شیعی داشته است.
من معتقدم که حضور، همکاری و تعامل ایران در چارچوب جهانی نیز نقش و جایگاه اساسی دارد. سهم امام خمینی در ایران، در جهان اسلام و در دیگر قسمتهای جهان امروز مهم و بسیار اساسی است. من تعدادی از کتابها و آثار وی را که در دوران جوانی اش و در دهه های سی و چهل قرن گذشته تألیف نموده است، مطالعه کرده ام و آن آثار را متأثر از شور و اشتیاق عمیق وی برای علم و دانش و نیز برای مردم جهان یافتم. من از آقای ذاکری درخواست کردم تا چند اثر وی را به زبان ایتالیایی ترجمه کند تا مردم کشورم نیز با افکار و دیدگاه های مهم و تأثیرگذار امام خمینی آشنا شوند.
به هرحال اینها بخشی از خاطرات من از امام خمینی بود. من بقین دارم که مسیر ایران مسیر صلح، دوستی و آزادی خواهی است و ایران به همین دلیل یک سهم بسزایی در ایجاد و استقرار صلح در جهان دارد و من در طول این مسیر خود را شریک و به نوعی برادر شما می پندارم و صمیمانه و صادقانه از شما ایرانیان به خاطر ارائه سهمی چنین مهم برای صلح درجهان تشکر می کنم.
حضور: به نظر شما دلایل تحریم ها و فشارهای آمریکا بر ایران چیست؟ چرا آمریکا و غرب اینقدر نسبت به ایران حساسیت دارند و از جهات اقتصادی و سیاسی و رسانه ای ایران را تحت فشار قرار می دهند؟
رسی: ایالات متحده آمریکا، رژیم شاه پهلوی را به عنوان یک متحد در منطقه خاورمیانه نگه داشته بود. آن حالت و وضعیت در پی یک مبارزه ضد امپریالیستی یعنی انقلاب ایران به پایان رسید. با پیروزی انقلاب اسلامی، حضور آمریکا در منطقه خاورمیانه بخصوص در جهان تشیع بیرون رانده شد.
حضورج. 91صفحه 134
بدیهی است که آمریکا و اروپا و مخصوصاً متحدان آمریکا در سازمان ناتو یک هدف مشخصی را دنبال می کنند که در حمله، انتقاد و مخدوش جلوه دادن وجهه ایران نهفته است. اما کافی است آدمی به این کشور مسافرت نماید و آنجاها را از نزدیک ببیند و از روند همکاری و ارتباط ایران با دیگر کشور مانند کشورهای غیرمتعهد و یا حتی با کشورهایی همچون چین و رسیه مطلع باشد تا به این نکته پی ببرد که نقش و عملکرد ایران در ایجاد جهان چندقطبی چقدر مهم و تعیین کننده است.
امروزه چندقطبی بودن یگانه آلترناتیو در برابر امپریالیزم است و ایران از این نظر سهم اساسی و مهمی ارائه می دهد
حضور: امروزه به طور کلی نظر مردم ایتالیا و رسانه های آن کشور در قبال ایران چگونه است؟
رسی: ایران در میان مردم ما، به طور کلی مانند آنچه بیرون از کشورم و اروپا قرار دارد، متأسفانه چندان شناخته شده نیست. سیستم های اطلاع رسانی غرب عموماً توجه چندان زیادی به آنچه در جهان رخ می دهد از خود نشان نمی دهند. اطلاع رسانی جهانی در باره اتفاقات و وضعیت جهانی بسیار ناقص عمل می کند و غالباً نادرست و غیرواقعی ارائه می شود. رادیو و تلویزیون، جراید و روزنامه های بزرگ و کثیر الانتشار راجع به ایران با دیدی انتقادی صحبت می کنند و مطلب می نویسند.
حتی گاهی نیز برخی از موضوعات و اخبار را دستاویز قرارداده و حقایق امور را به صورت انحرافی و غیر واقعی، بدتر از اصل و حقیقت امر نشان می دهند. البته چنین وضعیتی متأسفانه
حضورج. 91صفحه 135
ناخوشایند است. لکن باید پذیرفت و اذعان کرد که افرادی مانند ما نیز وجود دارند که سعی می کنند اطلاعات دقیق تر و صحیح تری در باره اوضاع و اخبار کشور فوق العاده و بزرگ ایران، در میان جوانان و دانشجویان ترویج و ارائه دهند.
لذا اگر اطلاع رسانی و تبلیغات رسمی، موضعی سخت انتقادی در قبال ایران دارد، برخی از نهادها، گروه ها و افرادی وجود دارند که می کوشند تا اخبار و اطلاعات صحیح تر و واقع بینانه تری ـ از طریق اینترنت و دیگر امکانات موجود ـ در باره ملت، تاریخ، گذشته و حال ایران اشاعه داده و در اختیار مردم قرار دهند.
حضور: بفرمایید این چندمین بار است که به ایران می آیید و دیدن کشور ما از نزدیک در اطلاعات و باورهای قبــــلی شما چه تغییراتی داده است؟
رسی: این سومین بار است که به ایران می آیم. پیش از این و با دیدن فیلم های فوق العادۀ افرادی چون مخملباف و کیارستمی من و هرکس دیگر می توانست به این نکته پی ببرد که ایران انقلابی در حال طی کردن مسیر دموکراسی، مشارکت عمومی و برخورداری از حقوق اساسی مانند حق اشتغال، مسکن، تعلیم و آموزش و بهداشت و سلامتی است.
در این کشور از زمان وقوع انقلاب تاکنون با اینکه شمار جمعیت تا سه برابر افزایش یافته است ولی مردم اکثراً خانه و سرپناه دارند. پس می توان گفت که در این کشور اقداماتی رخ داده است که معجزه آسا تلقی می شود. به نظر من ایران دقیقاً همان کشوری است که همواره تصور می کردم یعنی کشور مهمی که در بستر اندیشه و تفکر شیعی، هویت و دموکراسی خود را ایجاد و بنیان نهاده است.
البته شاید جوانان درخواست مشارکت و حضور بیشتری داشته باشند. ولی من یقین دارم که انقلاب و مدیران و مسئولین این جمهوری قادر خواهند بود که آنها را نیز درگیر ساخته و به آنها بفهمانند که غنای عظیمی را در اختیار دارند که همانا انقلاب و جمهوری اسلامی است و خطرات و ریسک های بازگشت امپریالیزم به این کشور و شدت خفقان و اختناق دوران حکومت شاه و سازمان مخوف ساواک را به آنها یادآور شوند.
حضورج. 91صفحه 136
بنابراین من امیدوارم که مدیران این کشور از توانمندی لازم برای درگیر ساختن و دخالت دادن قشر جوان برخوردار باشند.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که 35 سال از روزهای شکوهمند سال 1979 یعنی سال وقوع انقلاب سپری می شود و ضروری و مهم است که برای تأمین آینده کشور، سعی شود تا نحوه و شکل مناسب دیالوگ و گفتگو با نسل نو را یافته و به اجرا بگذارند.
حضور: برنامه های سالگرد امام خمینی و همایش ها و دیدارها تا چه اندازه برای شما مفید بوده و کدام بخش از برنامه ها از نظر شما جالب تر و جذاب تر بود؟
رسی: برنامه ها به طور کلی خوب است. اما گاهی ترجمه سخنرانی ها به زبان فرانسوی وجود ندارد. لذا به نظر می رسد که باید موضوع ترجمه به زبان های زیادی مدنظر قرار بگیرد. در این مراسم، تمام برنامه ها و دیدارهای سیاسی، خوب و مهم بودند. ما با رئیس جمهور روحانی، با وزیر امور خارجه ظریف و قبل از همه با رهبر معظم خامنه ای، دیدار کردیم.
این دیدارها از این نظر مهم هستند که امکان استماع و کسب اطلاع از خود مسئولین و دست اندرکاران رده بالای کشور در باره تاریخ و اوضاع فعلی کشور فراهم می شود. این دو وجهه اساسی باید باهم مدنظر قرار بگیرند. بنابراین دیدار با مقامات بالای کشور، مهمترین بخش برنامه را تشکیل می دهد زیرا آشنایی و درک از واقعیت اوضاع ایران را به نحو بهتری ممکن می سازد.
حضورج. 91صفحه 137
حضور: در پایان اگر صحبت خاصی یا پیامی برای مخاطبان ایرانی دارید بیان بفرمایید.
رسی: من به سهم خودم، پیام صلح، محبت و همکاری را برای تمام ایران عرضه می دارم. لازم به ذکر می دانم که جوانان ایران نظیر جوانان اروپایی و جوانان دیگر نقاط جهان، امیدها، آرزوها و بلندپروازی هایی دارند. آنها رویای آینده ای همراه با صلح و آرامش دارند. وظیفه و تکلیف ما نیز تلاش برای تحقق این رویا و ایجاد و ساختن چنین آینده ای است. بیاییم همه با هم یک جهان صلح ایجاد کنیم. جهانی که در آن به تاریخ و فرهنگ همه احترام گذاشته می شود. جهانی که حقیقتاً و عمیقاً قادر به رسیدن به آینده ای چنین باشد.
تهیه کنندگان: سید مسعود حسینی، کاظم ذاکری
حضورج. 91صفحه 138