عدم وجوب خمس در منافعی مثل: هبه، ارث، قرض، مهریه و...

‏‏عدم وجوب خمس در منافعی مثل: هبه، ارث، قرض، مهریه و...‏

‏‏[سؤال 4083]‏‏ ‏ ‏ 2020‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 2 / 1361‏

‏‏1. افرادی که هنوز شغلی ندارند و از پدر خود خرجی دریافت می کنند آیا باید‏‎ ‎‏خمس بپردازند یا خیر؟ (در صورتی که این پول را پس انداز کنند) و یا اگر گاهی شغلی‏‎ ‎‏به دست می آورند و بعد از دست می دهند و پدر دوباره خرجی شان را می دهد چطور؟‏

‏‏بسمه تعالی، پولی که پدر به انسان می دهد خمس ندارد.‏

‏‏2. در چه صورت نباید از مرجعی که فوت کرده تقلید کرد و در چه صورت از مرجع مرده باید تقلید‏‎ ‎‏نمود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مسائل تقلید در رساله مذکور است.‏

‏‏3. اگر کسی از حد ترخّص خارج شود و دوباره به حد ترخّص داخل شود (یعنی به سه فرسنگی منزلش‏‎ ‎‏برگردد)، آیا موقعی که به سه فرسنگی رسید، نمازش چطور است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از منزل به قصد مسافت حرکت نکرده و منزل، وطن یا محل اقامۀ او است،‏‎ ‎‏مسافر نشده و نمازش تمام است و اگر به قصد مسافت بوده و قصد دارد مسافت را تا منزل‏‎ ‎‏تکمیل کند شکسته بخواند.‏

‏‏[سؤال 4084]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3900‏

‏‏3. وجوهی که به فرزندان داده می شود در قلک یا در بانک ها در حساب پس انداز‏‎ ‎‏نگهداری می شود، آخر سال خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، چنانچه از ملک خود خارج و در ملک فرزندان وارد کند‏‎ ‎‏خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4085]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2694‏

‏‏4. پولی که به نام فرزندش پس انداز می کند در صورت احتیاج از آن پول برداشته و‏‎ ‎‏دوباره به حساب فرزند می گذارد؛ آیا باید خمس آن را بپردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مناسب شأن خود به فرزند بخشیده خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4086]‏‏ ‏ ‏ 2021‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏پس از سلام و درود فراوان، سؤالاتی از آن امام بزرگوار دارم. ‏

‏‏1. پولی را که دولت به عنوان ارز دانشجویان به والدین آن ها اجازه می دهد تا برای‏‎ ‎‏مخارج آن ها بفرستند، خمس دارد یا نه؟ و اگر دارد به چه صورت است؟ یعنی باید‏‎ ‎‏مثل کسی که تمام مخارج او را کسی دیگر می دهد، خمس آن را (از قراری که از مسأله‏‎ ‎‏1757 رسالۀ شریف متوجه شده ام) قبل از خرج کردن آن بدهد و یا باید در پایان سال،‏‎ ‎‏هرچه از خرج سالش زیاد آمد، خمس آن را بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پولی که پدر به فرزند می دهد خمس ندارد.‏

‏‏2. مردی که نماز جمعه نخوانده و می خواهد نماز ظهر روز جمعه را بخواند، آیا مستحب است و یا‏‎ ‎‏اصلاً جایز است که حمد و سوره را بلند بخواند؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در نماز ظهر جمعه، بلند خواندن قرائت مستحب است؛ اگر چه احتیاط در آهسته‏‎ ‎‏خواندن است.‏

‏‏3. بعضی برادران در این جا از این حقیر خواسته اند تا در بعضی از‏‎ ‎‏امتحاناتشان که تشریف نداشته اند،‏‎ ‎‏علی الخصوص ریاضیات، برایشان بروم و امتحان بدهم؛ آیا جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، این عمل خلاف است و جایز نیست.‏

‏‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4087]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2467‏

‏‏5. شخصی برای فرزندش زنی اختیار نموده و برای سکونت او خانه ای خریده‏‎ ‎‏است، خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خانه خمس ندارد؛ ولی اگر با پولی که سال بر آن گذشته بدون‏‎ ‎‏دادن خمس خریده؛ باید خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4088]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2137‏

‏‏4. پسری که هنوز ازدواج نکرده است، پدر پولی یا اشیایی یا زمینی به پسر‏‎ ‎‏می بخشد و پسر موقعی که ازدواج کرد آیا این اشیا که بخشیده شده است خمس دارد‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، بخشش خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4089]‏‏ ‏ ‏ 2022‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏کانون صندوق های قرض الحسنه با سرمایه قرار دادن قسمتی از وام های دریافتی،‏‎ ‎‏درآمدی کسب می نماید که طبق اساسنامه درآمد مزبور به مصرف امور خیریه می رسد‏‎ ‎‏گاهی قبل از مصرف شدن آن مبلغ یا قسمتی از آن، سال از آن می گذرد، با توجه به‏‎ ‎‏این که طبق اساسنامه هیچ یک از اعضای کانون مالک این درآمد نیستند و در صورت‏‎ ‎‏انحلال کانون موجودی درآمد متعلق به ولی فقیه است، آیا با توجه به نکات فوق به‏‎ ‎‏مبلغ مذکور خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مزبور که درآمد، مالک خاصی ندارد و متعلق به‏‎ ‎‏عنوان و جهت است خمس به آن تعلق نمی گیرد.‏

‏‏[سؤال 4090]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 228‏

‏‏8. کسی که از اول تکلیف خمس مالش را نداده و لوازم خانه خریده یا افراد فامیل‏
‏‎

‎‏یا دوستان لوازم خانه را به عنوان کادو آورده اند آیا به این لوازم خانه خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا خیر؟ توضیح فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، کادو خمس ندارد و نیز لوازمی که خریده اگر از درآمد بین‏‎ ‎‏سال خریده خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4091]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 27‏

‏‏2. آیا هدیه ای که برای انسان می آورند، اگر سال از آن بگذرد، خمس دارد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4092]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6792‏

‏‏3. سوغاتی که برای زن و فرزند خود از جایی آورده باشد، آیا بعد از گذشت یک یا‏‎ ‎‏چند سالی خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر دیگران برای او هدیه آوردند خمس ندارد، ولی اگر‏‎ ‎‏خودش از درآمد کسب تهیه کرده خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4093]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5429‏

‏‏3. شخصی ازدواج کرده و برایش هدیه و چشم روشنی آورده اند؛ مثلاً یک دست‏‎ ‎‏ظرف چینی و یک دست ظرف استیل؛ و مورد احتیاج من نشده است و کنار گذاشته ام‏‎ ‎‏و چند سال گذشته، آیا خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4094]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4926‏

‏‏4. آنچه را که هدیه گرفته و مشروط به عوض ناچیزی باشد و یا مورد صلح، مشابه‏‎ ‎‏این مشمول خمس است؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4095]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1753‏

‏‏5. آیا مبلغی که علی المعمول هنگام تسلیم وجوهات به اشخاص بر می گردانید به‏‎ ‎‏عنوان هدیه یا حق السعی است یا عنوان دیگری و به هر حال اگر در آخر سال چیزی‏‎ ‎‏از آن باقی ماند باید تخمیس شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4096]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2279‏

‏‏3. طلایی که زن به صورت بخشش دریافت کرده، البته نه از شوهر بلکه از مادر یا‏‎ ‎‏خواهرش، آیا این طلا خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بخشش خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4097]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2222‏

‏‏3. آیا به آنچه که اقوام و دوستان به عنوان چشم روشنی به منزل شخصی می آورند،‏‎ ‎‏خمس و غیره تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، هبه و هدیه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4098]‏‏ ‏ ‏ 2023‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 2 / 1361‏

‏‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی حاج سید روح الله‌ خمینی، روحی له الفداء‏

‏‏این جانب ساکن ورامین پس از تحصیل به مغازه پدرم آمدم، پدرم مبلغ دویست‏‎ ‎‏هزار تومان به انضمام یک باب مغازه خود را به این جانب بخشیده است ولی چون‏‎ ‎‏آخر سالش بوده وجوه دویست هزار تومان او مخمس نشده است، آیا در چنین‏‎ ‎‏شرایط این جانب باید وجوه مبلغ فوق یا وجوه سرقفلی مغازه را باید پرداخت نمایم یا‏‎ ‎‏خیر؟ ضمناً بیست و هفت هزار تومان هم وجوه که از طرف همسرم به عنوان‏‎ ‎‏چشم روشنی و عیدی داده اند به این جانب واگذار شده است، آیا خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، بخشش و چشم روشنی و عیدی خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4099]‏‏ ‏ ‏ 2024‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی، دام ظله الوارف‏

‏‏1. در تحریر الوسیله در رابطه با مسألۀ خمس هبات و امثالها فرموده اید: «لا  ینبغی‏‎ ‎‏ترک الاحتیاط» که ظهور در احتیاط وجوبی برای پرداخت دارد، لکن در حاشیۀ عروة‏‎ ‎‏الوثقی می فرمایید: «... وعلی هذا لا یتعلّق بنحو الهبات وما تتلوها...»؛ به کدام نظریه‏‎ ‎‏عمل شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، هبه خمس ندارد.‏

‏‏2. اشخاصی مطالباتی از مردم دارند و آخر سال خمسی آن ها، آن مطالبات دریافت نمی شود و بعض از‏‎ ‎‏مدیونین احتمال دارد که چهار الی پنج سال دین خود را نپردازند. در رابطه با ادای خمس آن مطالبات،‏‎ ‎‏چه می فرمایید؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب قرض داده، هر وقت وصول شده همان موقع خمس دارد و اگر‏‎ ‎‏جنس را نسیه فروخته و در سال های بعد وصول می شود، وصولی جزو درآمد سال وصول‏‎ ‎‏محسوب است.‏

‏‏[سؤال 4100]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5729‏

‏‏2. آیا به ظرف یا لباسی که برای انسان هدیه می آورند خمس تعلق می گیرد؟‏‎ ‎‏(از  زمانی که آورده اند آیا باید سال قرار دهند؟)‏

‏‏بسمه تعالی، هدیه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4101]‏‏ ‏ ‏ 2025‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 2 / 1361‏

‏‏محضر مقدس آیت الله‌ العظمی آقای خمینی ـ دام بقاؤه الشریف ـ معروض‏‎ ‎‏می دارد: اگر کسی تقلید مرجعی نمود که در هبۀ پدر املاکی را به فرزندان خود، خمس‏‎ ‎‏را واجب می دانست، بعد برحسب تکلیف شرعی به مرجعی رجوع نمود که در هبه‏
‏‎

‎‏لازم نمی داند، آیا خمس هبه های گذشته را باید بدهد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در هبه خمس نیست.‏

‏‏[سؤال 4102]‏‏ ‏ ‏ 2026‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در افغانستان ما چنین مرسوم است که پدر بعد از آن که فرزندش را کدخدا‏‎ ‎‏می کند،  مدت چند سال با هم یک جا زندگی می کنند و بعداً با یک مقدار اثاث خانه‏‎ ‎‏و  لوازم خانگی ـ از قبیل فرش و ظرف و گاو و گوسفند و غیره ـ پسرش را با زوجۀ‏‎ ‎‏او  از خودش جدا می سازد؛ آیا به این لوازم خانگی و اثاثیه خمس تعلق می گیرد‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد؛ مگر آن که مال خودش و از درآمد کسب خودش‏‎ ‎‏باشد و سال بر آن گذشته باشد که در این صورت خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4103]‏‏ ‏ ‏ 2027‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 12 / 1361‏

‏‏مسئولان محترم دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏لطفاً جواب مسألۀ زیر را تعیین و محبت فرموده ارسال دارید:‏

‏‏قطعه زمینی محصور ـ تقریباً سه هزار متر بیشتر یا کمتر از 4 هزار متر واقع در‏‎ ‎‏قریه ای می باشد، پدرم در زمان حیاتش به بنده بخشیده است؛ تا کنون قریب به 16‏‎ ‎‏سال می گذرد. منزل شخصی خود را به زیدی فروختم، آن حیاط در قسمت غربی آن‏‎ ‎‏واقع و متصل بدان است؛ به طور امانت به وی تحویل و مدت ده سال زراعت‏‎ ‎‏نموده،  چیزی به بنده نداده و چند سال است زمین مزبور افتاده و یک یا دو نفر از‏‎ ‎‏بستگانم آن را کشت نموده و این زمین قیمت به هم رسانیده، اگر به فروش برسد‏‎ ‎‏ساختمان منزل می شود. تصمیم دارم مقداری از آن را بفروشم، بقیه را بین فرزندانم‏‎ ‎‏قسمت کنم؛ آیا خمس به این زمین تعلق می گیرد یا خیر؟ یا هرگاه به فروش‏
‏‎

‎‏برسد  وجه خمس آن داده شود؟ چه می فرمایید؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در مالی که به طور هبه و بخشش به کسی داده شده، خمس‏‎ ‎‏ندارد و همچنین پول آن بعد از فروش.‏

‏‏[سؤال 4104]‏‏ ‏ ‏ 2028‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 2 / 1361‏

‏‏جماران، ریاست محترم دفتر امام خمینی‏

‏‏محترماً مقام عالی را آگاه می سازم: اخیراً مقداری طلا از قبیل النگو و غیره که‏‎ ‎‏مربوط به همسر و دخترم بوده را به مبلغ 000 / 261 ریال به منظور خرید آپارتمانی‏‎ ‎‏فروخته ام که مبلغ هجده هزار تومان از ارزش مبلغ طلای فروخته شده، دائماً و به طور‏‎ ‎‏مستمر مورد استفادۀ خانواده ام بوده و بقیۀ آن بیش از یک سال است که مورد استفاده‏‎ ‎‏قرار نگرفته است؛ با توجه به این که کل طلاهای خریداری شده، قبل از زمان داشتن‏‎ ‎‏حساب سال (خمس) ـ در طول مدت خدمت هجده ساله ـ خریداری شده، لطفاً امر و‏‎ ‎‏مقرر فرمایند:‏

‏‏1. آیا باید خمس کل مبلغ طلاهای فروخته شده را پرداخت نمود؟‏

‏‏2. آیا باید خمس آن مقدار از طلاهای فروخته شده که بیش از یک سال مورد‏‎ ‎‏استفاده قرار نگرفته را پرداخت نمود؟‏

‏‏3. یا با توجه به موارد اشاره شده به منظور خرید خانه اصلاً خمس‏‎ ‎‏تعلق‏‎ ‎‏نمی گیرد؟‏

‏‏به طور کلی استدعا دارم وضعیت مبلغ طلاهای فروخته شده را روشن نمایند تا‏‎ ‎‏تکلیفم را بدانم. التماس دعا دارم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر طلاها به همسر و دخترتان بخشیده شده، یا از مهریۀ‏‎ ‎‏ایشان بوده، پول فروش آن خمس ندارد. مگر این که با پول غیر مخمس‏‎ ‎‏تهیه شده باشد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4105]‏‏ ‏ ‏ 2029‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا عیدی و پاداشی که دولت به کارمندان می دهد و به صورت پول نقد و یا سکۀ‏‎ ‎‏آزادی است، خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4106]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4031‏

‏‏8. همان گونه که بیان شد که وضع قبل از انقلاب چه بوده (سال 1356 ازدواج‏‎ ‎‏کردم) لذا تا کنون متأسفانه خمس نداده ام؛ البته بیشتر وسایل را کادو آورده اند و بعضی‏‎ ‎‏را که خریده ام مصرف می کنم، وضع خمس زندگی ام چگونه است و چطور حساب‏‎ ‎‏کنم و بپردازم؟‏

‏‏بسمه تعالی، کادو و هدایا خمس ندارد. برای بررسی حساب به یکی از‏‎ ‎‏وکلای مسلّم الوکالۀ این جانب مراجعه نمایید.‏

‏‏[سؤال 4107]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4173‏

‏‏3. راکد ماندن آن هدایا طی این چندین سال و تا کنون چه حکمی دارد؟ و آیا مثلاً‏‎ ‎‏خمسی به نحوی به آن ها تعلّق می گیرد؟ و اصولاً راکد ماندن البسۀ شخصی انسان در‏‎ ‎‏بیش از یک سال چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4108]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 934‏

‏‏4. اگر فردی که درآمد او حلال نیست به انسان هدیه ای بدهد:‏

‏‏الف. آیا این هدیه، حلال است یا خیر؟ ضمناً نمی دانیم که او درآمد حلال دیگری‏‎ ‎‏داشته یا نه؟‏

‏‏ب. اگر حلال بودن هدیه مشروط به این است که درآمد حلال دیگری داشته‏‎ ‎‏باشد، آیا لازم است برای این که بفهمیم وی درآمد دیگری داشته یا نه، در زندگی وی‏
‏‎

‎‏تفحص و جست و جو کنیم؟‏

‏‏بسمه تعالی، تحقیق لازم نیست و خمس ندارد. و محکوم به حلّیّت است.‏

‏‏[سؤال 4109]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2268‏

‏‏5. خانم خانه داری چند پارچه دارد که یا خریده و یا سوغات برایش آوردند، بر‏‎ ‎‏این ها چیزی تعلق می گیرد و یا چقدر که باشد دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر با پول شوهر یا هدیه خریده یا سوغات است خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4110]‏‏ ‏ ‏ 2030‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خواهشمندم به چند سؤال من جواب بدهید: ‏

‏‏1. من دانش آموزی هستم 16 ساله که سه سال است از ماهیانه ای که مادرم به من‏‎ ‎‏می دهد (که ماهی 200 تومان است؛ و پدرم هم فوت کرده) 000 / 7 تومان جمع کرده ام‏‎ ‎‏و یک سال است که این پول را به عنوان قرض الحسنه به برادرم قرض دادم و قرار‏‎ ‎‏است‏‎ ‎‏در عرض چند ماه به من پس بدهد، آیا به این پس انداز من خمس واجب است‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. آیا به مقدار جهیزیۀ لازم برای زندگی یک پسر و یک دختر که در خانواده خریداری شده خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، جهیزیه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4111]‏‏ ‏ ‏ 2031‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 12 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت نایب الامام علیه السلام، امام خمینی متّع الله‌ المسلمین بطول بقائه الشریف‏

‏‏شخصی شرعاً می بایست خمس پرداخت نماید. حال اگر بخشی از اموال خود را‏‎ ‎‏قبل از پرداخت خمس به فرزند کوچک یا همسر خود واگذار نماید و آنان نیز خمس‏
‏‎

‎‏را هنوز نپرداخته اند. احتمال می رود این واگذاری برای فرار از پرداخت خمس یا فرار‏‎ ‎‏از مالیات و غیره باشد. سؤال این است که: پرداخت خمس مال واگذار شده به عهدۀ‏‎ ‎‏کیست؟ پدر یا فرزند و همسر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مال مورد بخشش خمس باشد، بخشش نسبت به مقدار‏‎ ‎‏خمس فضولی است. و چنانچه تحویل داده شده، کسانی که بر آن ید پیدا‏‎ ‎‏کرده اند ضامن هستند، ولی مکلّف به ادای خمس، بخشنده است.‏

‏‏[سؤال 4112]‏‏ ‏ ‏ 2032‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، نایب حضرت مهدی، صلوات الله‌ و سلامه‏‎ ‎‏علیه، خواهشمندم جواب این چند مسأله را مرقوم فرمایید:‏

‏‏1. اگر خانمی که نان و خوراک و دیگر وسایل زندگی مورد نیازش را شوهر تأمین‏‎ ‎‏می کند، درآمد داشته باشد و از پول درآمد کار خود، فرش و دیگر وسایل مورد نیاز‏‎ ‎‏تهیه می کند که مورد نیاز خود و شوهر و فرزندانش می باشد، آیا متعلق خمس می باشد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بین سال صرف در مؤونه نموده، خمس ندارد.‏

‏‏2. آیا فرزند پسر که از زن اول می باشد، با مادر زن دوم محرم است یا نه؟ و آیا به همین فرض می تواند‏‎ ‎‏با خواهر زن پدر خود ازدواج کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض اول، محرم نیست؛ و در فرض دوم، ازدواج مانع ندارد.‏

‏‏3. اگر شخصی شک بین سه و چهار کرده و بنا را به چهار گذاشت و عمل به وظیفۀ خود نمود و از‏‎ ‎‏راهی یقین پیدا کرد سه رکعت خوانده، آیا احتیاج به اعاده دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بعد از نماز احتیاط فهمیده اعاده ندارد.‏

‏‏4. اگر نمازگزار بی اطلاع ماند تا امام، هر دو سجده را به جا آورد و مأموم هنوز سجدۀ اول را تمام نکرده،‏‎ ‎‏در اتمام سجدۀ دوم و در وجوب متابعت از امام تکلیفش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، سجدۀ دوم را به جا آورد و متابعت نماید.‏

‏‏5. در سپاه، بعضی از برادران راننده از اداره های مختلف، به عنوان مأمور به خدمت ـ دو یا سه یا چهار‏
‏‎

‎‏ماه ـ مشغولند که جمعاً کمتر از شش ماه رانندۀ سپاه است. در سفر بیشتر از هشت فرسخ، نماز و‏‎ ‎‏روزه اش چه صورت پیدا می کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مسافت شرعی رانندگی نماید، نمازش تمام است.‏

‏‏6. آیا تکلیف برای نماز و روزه، سال قمری است و یا شمسی و یا این که فرد در انتخاب هر کدام، اختیار‏‎ ‎‏دارد؟ و اگر بچه هایی که در سن 9 سالگی می باشند، با زحمت فراوان و گاهی دیده شده که مبتلا به‏‎ ‎‏مریضی می شوند، تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، قمری است؛ و اگر روزه بر آن ها ضرر دارد نباید بگیرند.‏

‏‏7. آیا کسانی که در شهری غیر از وطن مسئولیت دارند و احیاناً تا چند سال نمی توانند جایی قصد اقامه‏‎ ‎‏کنند، برای روزه های خود چه کنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسافر دارند.‏

‏‏[سؤال 4113]‏‏ ‏ ‏ 2033‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏1. زن و شوهری که مقلد حضرت آیت اللهی هستند و زندگی شان مشترک است،‏‎ ‎‏یعنی شوهر درآمد خود را به دست زن می دهد و زن هم از جهت درس دادن قرآن و‏‎ ‎‏تجوید و مقداری عربی که می داند، برای عده ای درس می دهد و آن ها هم حقّی به او‏‎ ‎‏می دهند و این زن برای خود در سال، یک روز قرار داده، ولی شوهر سال ندارد، در‏‎ ‎‏صورتی که پس از فرا رسیدن سال زن، اضافۀ درآمد خود و شوهر را حساب کند و‏‎ ‎‏تخمیس نماید، صحیح است یا خیر؟ چون زن، نفقه خور شوهر است آیا باید هر وقت‏‎ ‎‏درآمدش به دستش رسید خمسش را بدهد و شوهر هم جداگانه برای خود سال قرار‏‎ ‎‏دهد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، زن اگر بخواهد از درآمد خود، خرج خود و خانواده ـ مطابق‏‎ ‎‏شؤونات خود ـ بنماید اشکال ندارد و مبالغ مصرف شده، متعلق خمس‏‎ ‎‏نمی شود و مانع ندارد زن و شوهر با هم یک سر سال داشته باشند.‏

‏‏2. زنی که مقلد حضرت آیت اللهی است، در وقت مریضی نذر کرده که در هفته، یک نوبت درس‏‎ ‎‏مجّانی به افراد بدهد؛ البته صیغ‏‏ۀ‏‏ نذر را هم جاری کرده و بعد، ادای نذر را نکرده و برای حضرت آیت‏
‏‎

‎‏اللهی نامه فرستاده؛ در جواب نامه دستور فرمودید که باید کفاره بدهد. چون این زن مریض است و‏‎ ‎‏نمی تواند روزها را روزه بگیرد، آیا با دادن کفاره، بری ءالذمه می شود یا خیر بعداً هم هفته ای‏‎ ‎‏یک نوبت‏‎ ‎‏درس را به افراد بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در کفارۀ حنث نذر، مخیر است بین روزه گرفتن و اطعام فقیر و اگر نمی تواند روزه‏‎ ‎‏بگیرد، نوبت به اطعام شصت فقیر می رسد و اگر یک نذر بوده و حنث شده، دیگر وجوب وفا‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏3. دختری از سن 8 سالگی با جهل به حکم و به موضوع، عمل استمناء انجام می داده تا زمان‏‎ ‎‏شوهرداری؛ بعداً وارد به مسأله شده و یک غسل جنب از حرام انجام داده و توبه هم البته کرده. آیا این‏‎ ‎‏شخص، نمازها و روزه هایی که انجام می داده، قضا دارد یا کفاره یا هیچ کدام؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمازهایی که در حال جنابت خوانده، باید قضا نماید.‏

‏‏4. زن و شوهری که زندگی شان مشترک است و هر دو درآمد دارند و درآمد به دست زن است و زن هم‏‎ ‎‏سال دارد، اگر قبل از رسیدن سال زن مقداری پس انداز کند و بنا به فتوای حضرت آیت اللهی که‏‎ ‎‏بخشش خمس ندارد، به شوهر خود ببخشد به این شرط که شوهر چون قبلاً مستطیع بوده و به حج‏‎ ‎‏مشرّف نشده، با این پول برنامۀ حجّش را انجام دهد و شوهر هم این کار را کرده، آیا اشکال دارد این‏‎ ‎‏بخشش یا خیر و برنامه حج شوهر چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد و شوهر اگر مستطیع بوده باید به حج برود. ‏

‏‏[سؤال 4114]‏

‏‏5. زنی که مسئولیت خرج زندگی را تقبّل نموده که انجام بدهد، در صورتی که‏‎ ‎‏درآمد خود و شوهر را قبل از رسیدن سال خود، مقداری که اضافه آمده، ببخشد به‏‎ ‎‏شوهر، هم جهت فرار از خمس، هم به‏‎ ‎‏نیت این که شوهر هرچه احتیاج دارد برای‏‎ ‎‏خود تهیه کند، آیا تکلیف چیست؟ ضمناً پولی را که به شوهر بخشیده، در سال بعد‏‎ ‎‏شوهر خرج همان زندگی کرده. البته هر دو مقلد حضرت آیت اللهی هستند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد و پول بخشش خمس ندارد.‏

‏‏6. کسی که جاهل به مسأله بوده، روزه هایی که خورده در زمان جاهلیت، کفاره دارد یا قضا؟‏

‏‏بسمه تعالی، قضا دارد و اگر جاهل بوده به حدی که در ذهنش خطور نمی کرده که عمل او‏‎ ‎‏اشکال داشته باشد، کفاره ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏7. کسی که مدتی نمازها را صحیح خوانده، ولی در مخرج (ظ) اشتباه تلفظ می کرده، مثلاً (سبحان ربی‏‎ ‎‏العظیم) را با (مخرج ذ) تلفظ می کرده، آیا اعاده دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمازها صحیح است و اعاده ندارد.‏

‏‏8. کسی که وارد به مسأله بوده، ولی در عروة الوثقی مسألۀ جوراب متنجس را مطالعه کرده که در نماز‏‎ ‎‏اشکال ندارد و این شخص در صورتی که مؤنّث باشد، نمازها را گاهی با جوراب متنجس خوانده؛ اعاده‏‎ ‎‏دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نماز صحیح است، اعاده ندارد. ‏

‏‏9. خمس را از پول غیر مخمس می شود داد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد ولی مقدار خمس موجود در آن، به جای خودش حساب می شود؛ مثلاً‏‎ ‎‏اگر بیست تومان بدهکار باشد و از پول غیر مخمس خواست بدهد، باید بیست و پنج تومان‏‎ ‎‏بدهد.‏

‏‏10. مالکی اتاقی اجاره داده؛ مستأجر هر ماه اجاره که می پردازد، جهت ماه بعد است؛ آیا اگر مالک مثلاً‏‎ ‎‏پنج روز مانده به سالش، اجارۀ ماه بعد را بگیرد، جزو مؤونه سال جدید حساب می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که بابت اجرت سال بعد است، جزو درآمد سال بعد محسوب است.‏

‏‏[سؤال 4115]‏‏ ‏ ‏ 2034‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب امام خمینی، دام ظله‏

‏‏آیا اگر کسی چیزی ببخشد به یک نفر و آن کس آن را به نیت عروسی خود‏‎ ‎‏نگه دارد و یک سال از آن بگذرد، باید سر سال حساب کند که خمسش را بدهد یا نه؟‏‎ ‎‏من که سالم اول عید است، پرسیدم از یک روحانی و گفت که خمس نمی خواهد و من‏‎ ‎‏سال گذشته خمسش را نداده ام، اگر شما می فرمایید که خمسش را باید بدهید حالا چه‏‎ ‎‏باید بکنم؟ و در ضمن آن وقت قیمتش حدود چهارصد تومان بوده است، ولی الآن‏‎ ‎‏قیمتش را که سؤال کرده ام (البته در بازار آزاد) 3500 تومان است، حالا این جنس را به‏‎ ‎‏قیمت آن وقت باید حساب کنم یا این وقت؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4116]‏‏ ‏ ‏ 2035‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب امام خمینی، دام ظله‏

‏‏1. دو سال پیش که مادرم به حج رفته بود برای من یک چمدان آورد که گفت این را‏‎ ‎‏برای عروسی ات گرفته ام و من هم آن را گذاشتم و استفاده نکردم. سر سالم که شد که‏‎ ‎‏باید خمس بدهم آن را حساب نکردم و پرسیدم از چند روحانی محل، فرمودند که‏‎ ‎‏خمس نمی خواهد و من حسابش نکردم؛ ولی الآن که دومین سال است باز هم‏‎ ‎‏پرسیدم، ولی این دفعه بعضی از آقایان روحانی فرمودند که خمس دارد؛ الآن من چه‏‎ ‎‏باید بکنم؟‏

‏‏2. اگر باید خمسش را بدهم قیمت آن روز ـ که تقریباً 4500 ریال بود ـ بدهم یا‏‎ ‎‏این که قیمت الآن ـ که حدود 35000 ریال است ـ باید حساب کنم؟‏

‏‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏‏بسمه تعالی، چمدانی که به شما هدیه شده خمس ندارد و هدایا کلّیتاً خمس‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏[سؤال 4117]‏‏ ‏ ‏ 2036‏

‏‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏‏قال تعالی: ‏‏وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَأقِیمُوا الصَّلاَةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ...‏‏ صدق الله‌ العلی العظیم.‏

‏‏تحیة الإیمان والإسلام من قلب اهتدی بنور الإسلام والحقّ وساره علی طریق‏‎ ‎‏الأنبیاء والأئمّة الأطهار. وها نحن نسیر تحت مظلّة الإمام الخمینی، دامت برکاته، الذی‏‎ ‎‏قادنا إلی سفینة النجاة، ونسأل الله‌ ـ عزّ وجلّ ـ أن یحفظ إمامنا وقائدنا حتّی تحریر أرض‏‎ ‎‏الحسینیة علیه السلام من سلطة العفالقة وطاغوت العراق، وحتّی ظهور الإمام المهدی (عج)،‏‎ ‎‏أرواحنا له الفداء.‏

‏‏إنّی من مقلّدی الإمام الخمینی ـ حفظه الله‌ ـ ومن المهاجرین العراقیین والسائرین‏
‏‎

‎‏علی نهجه. وعند ما عرفت الإسلام بکلّ جوانبه وواجباته، أدرکت الواجب الذی یتحتّم‏‎ ‎‏علیّ. وکنّا فی العراق نعرف القلیل. ‏

‏‏حالتنا الاجتماعیة والمادّیة فی العراق کانت ردیئه وغیر جیّدة؛ وکنّا لم نعرف واجب‏‎ ‎‏الخمس الذی أوجبه الله‌ ـ عزّ وجلّ ـ علینا. وکان لنا بیت فی العراق، وکانت أکثر النقود‏‎ ‎‏من الأقرباء لشراء البیت وکذلک الغراض؛ أی کنّا بحالة غیر جیّدة.‏

‏‏ولحدّ الآن نخمس أیّ شیء وعرّفنا الواجب واُرید أن أعرف کیف نخمس الآن‏‎ ‎‏النقود وبعض الغراض لدینا فی الجمهوریة الإسلامیة؛ أی لأوّل مرّة؟ وما هو حکم‏‎ ‎‏السابق فی العراق من ناحیة الخمس؟‏

‏‏بسمه تعالی، لا خمس فی ما ملک بالهبة ونحوها، وإنّما الخمس فی الأرباح‏‎ ‎‏المستحصلة بالکسب والاتّجار فیما إذا زاد عن مؤونة السنة وحلّ علیه‏‎ ‎‏الحول.‏

‏‏[سؤال 4118]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4031‏

‏‏6. حدود دو سال قبل برای اجارۀ منزلی که پول پیش می خواستند طلاجات‏‎ ‎‏همسرم را فروختیم که کادو بود و حدود شش هزار و پانصد تومان شد و پول روی آن‏‎ ‎‏گذاشتیم تا نُه هزار تومان و دادیم به صاحب خانه، بعد از یک سال و چند ماهی که از‏‎ ‎‏آن جا بلند شدیم پول را در بانک گذاشتیم و حدود دو ماه بعد منزل دیگری پیدا کردیم‏‎ ‎‏و صاحب خانه بیست و پنج هزار تومان پول می خواست، با وام گرفتن ده هزار تومان‏‎ ‎‏از کمیتۀ امداد امام خمینی (که هنوز قسط آن را می دهم) بیست و پنج هزار تومان جور‏‎ ‎‏شد و به صاحب خانه دادم و اکنون هم که یک سال می گذرد پول دست صاحب خانه‏‎ ‎‏است؛ وضع خمس این پول چگونه و چقدر است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که از فروش طلای همسر تهیه شده خمس ندارد و‏‎ ‎‏مبلغی که با وام تهیه شده اگر قسط وام از درآمد کسب پرداخت شده هر‏‎ ‎‏وقت پول از دست صاحب خانه برگشته خمس دارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4119]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5576‏

‏‏6. چون من و همسرم عازم زیارت خانه خدا هستیم مبلغ 25 هزار تومان از طرف‏‎ ‎‏پدر همسرم به وی بخشیده شده و چون تنها مایل به این سفر نبود لذا من مبلغ 12 هزار‏‎ ‎‏تومان قرض کردم تا اقساطی پرداخت نمایم و این مبلغ مدت یک سال است که در‏‎ ‎‏بانک است و خود این جانب یک کارمند دولت هستم و غیر از این مبلغ بدهی های‏‎ ‎‏دیگری دارم آیا به این پول که سال گذشته خمس تعلق می گیرد یا خیر، منتظر جواب و‏‎ ‎‏راهنمایی شما هستم.‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4120]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2357‏

‏‏3. شخصی حدود سی سال قبل پدرش فوت کرده و ارثی که به این شخص رسیده‏‎ ‎‏تعدادی گوسفند و مبلغ ده هزار تومان پول آن زمان بوده. این پول را از آن زمان به‏‎ ‎‏معامله زده و به مرور زمان فعلاً دارای دو کامیون، گوسفند و فرش نایینی می باشد و‏‎ ‎‏مقداری ملک هم خریده. حال می خواهد خمس مالش را بدهد آیا باید به غیر از ده‏‎ ‎‏هزار تومان سهم ارث بقیه را حساب نماید که اضافه شده و قیمت آن بالا رفته است یا‏‎ ‎‏خیر؟ جواب را مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه بر مقدار ارث اضافه شده و سود برده در زاید بر مؤونه‏‎ ‎‏سال باید حساب شود.‏

‏‏[سؤال 4121]‏‏ ‏ ‏ 2037‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت‏‎ ‎‏امام خمینی، پس از تقدیم مراتب احترام از راه دور دست حضرت عالی را می بوسم.‏‎ ‎‏خواهشمند است پاسخ فرمایید:‏

‏‏1. آیا به ارثی که قبل از تقسیم، خمس را جدا کرده اند وراث مجدداً پس از تقسیم‏
‏‎

‎‏باید خمس ارث را بدهند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجدداً خمس ندارد.‏

‏‏2. کسی که برای خریدن خانه بدهکار بانک می باشد و روزی را سال نگهداشته و اقساط بانک همه‏‎ ‎‏ماهه باید پرداخت شود، سر سال وضعیت خمسش چگونه است، با توجه به این که به بانک بدهکار‏‎ ‎‏است ولی ممکن است علاوه بر پرداخت یکی از اقساط مبلغی نقد برایش بماند.‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار از اقساط که در بین سال پرداخت شده جزء مؤونه همان سال محسوب‏‎ ‎‏است و خمس ندارد.‏

‏‏3. با توکل و خواست خداوند در خرمشهر خانه ای خریدم و به برادرم مقروض شدم برای این که بتوانم‏‎ ‎‏مبلغ قابلی را به برادر بدهم مبلغی پس انداز کردم در نتیجه سر سال به علت بدهکاری خمس خود را رد‏‎ ‎‏نکردم با جنگ تحمیلی و هجوم صدام کافر همه چیز از بین رفت حتی زیورهای خانواده ام که ان شاء‏‎ ‎‏الله‌ در راه خدا بوده. برادر نیز در کمک رسانی جانش را نثار اسلام کرد. مدتی وضعیت ورثه معلوم نبود،‏‎ ‎‏پرداخت پول هم به ورثه و هم برای ادای خمس به علت نداشتن و بدهکاری تأخیر افتاده خواهشمند‏‎ ‎‏است مرا از نگرانی نجات دهید و ارشاد فرمایید.‏

‏‏برای از بین رفتن زندگی چندین ساله ام نه خود و نه خانواده ام ناراحت نیستیم، اما معلق ماندن وضعیت‏‎ ‎‏خمس مرا نگران کرده است.‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار از درآمد کسب که پس انداز شده و سال بر آن گذشته خمس دارد ولی اگر‏‎ ‎‏نگهداشتن خمس از روی عمد و تقصیر نبوده و بدون تعدی و تفریط تلف شده شما ضامن‏‎ ‎‏نیستید.‏

‏‏4. وجوهی که بانک های ایران به پس انداز افراد پرداخت می نمایند حلال است و اگر حرام است وجوه‏‎ ‎‏مورد نظر را چه باید بکنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است گرفتن آن جایز نیست اگر گرفت و از برگرداندن به‏‎ ‎‏صاحبش مأیوس است از طرف او به فقرا صدقه بدهد.‏

‏‏5. آیا اجازه می فرمایید که خمس را خودم به سادات و سهم امام علیه السلام را به یکی از برادرانم که ذاکر‏‎ ‎‏سیدالشهدا علیه السلام می باشد و بینایی چندانی ندارد بپردازم؟‏

‏‏بسمه تعالی، سهم سادات را مجازید به سادات فقیر عفیف متدین بدهید وسهم مبارک امام را‏‎ ‎‏به یکی از وکلای مسلم الوکاله این جانب تسلیم نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4122]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 986‏

‏‏4. منزلی که به ارث رسیده و قبل از تقسیم ارث قیمت آن چند برابر شده آیا‏‎ ‎‏همه  آن خمس دارد یا ما به التفاوت قیمت امروز با قیمت سابق، یا اصلاً خمس‏‎ ‎‏ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، چیزی که به ارث رسیده خمس ندارد هر چند قیمت آن ترقی‏‎ ‎‏کرده باشد.‏

‏‏[سؤال 4123]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4781‏

‏‏4. املاکی به عنوان ارث از پدر به شخص رسیده و با علم به این که در حال حیات،‏‎ ‎‏خمس آن داده شده است، آیا فعلاً خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، ارثیه در فرض مرقوم، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4124]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6338‏

‏‏2. در صورتی که مال این جوان مرحوم، ارث پدرش بوده است که به او رسیده‏‎ ‎‏است، آیا به همین مال خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4125]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4926‏

‏‏3. آیا خانه و مغازه و یا دیگر اشیا که موروثی باشد، اگر فروخت متعلق خمس‏‎ ‎‏است؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4126]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4156‏

‏‏5. آیا جهیزیه ام، جزء ارثی است که به من می رسد؟ اگر نیست، آیا باید من جداگانه‏‎ ‎‏از ارث پدر جهیزیه ببرم؟ اگر هست، آن مقدار جهیزیه ای که در زمان پدرم تهیه شده،‏‎ ‎‏جزء جهیزیۀ ارثی ام هست یا نه؟ آیا کادوها و هدیه ها هم جزء آن هست یا نه؟ چرا که‏
‏‎

‎‏مادرم از مخارج ماهانه و با پول ما همه ـ صغیرها و کبیرها ـ تهیه نموده. وضع و تکلیف‏‎ ‎‏ما چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، جهیزیه را اگر به شما بخشیدند و تحویل گرفتید، مختص به‏‎ ‎‏شما است و جزء ارث نیست. کادو و هدیه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4127]‏‏ ‏ ‏ 2038‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم دفتر امام‏

‏‏این جانب بیوه زنی هستم که با پسر خودم زندگی می کنم؛ اخیراً امام فتوا داده اند‏‎ ‎‏کسانی که از حقوق بازنشستگی استفاده می کنند خمس بدهند و خمس بر آن ها واجب‏‎ ‎‏می شود؛ من سیزده سال است که از حقوق بازنشستگی پدرم استفاده می کنم که اول‏‎ ‎‏240 تومان بود و اکنون 1700 تومان شده و این پول کفاف زندگی ما را نمی کند؛ بلکه‏‎ ‎‏برادرم هم کمک می کند. آیا ما هم باید خمس بدهیم و باید خمس این سیزده سال را‏‎ ‎‏بدهیم؟ چطور و به کی بدهیم؟‏

‏‏ضمناً برادرم کرایه نشین است و می خواهد خانه بخرد و مقداری پس انداز دارد و از‏‎ ‎‏حقوق خودش پس انداز می کند؛ آیا‏‎ ‎‏خمس شامل آن ها می شود یا نه؟ خواهشمندم‏‎ ‎‏توضیح بفرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض این که بعد از مردن پدر شما، حقوق او را به شما‏‎ ‎‏می دهند خمس ندارد و حقوقی که برادرتان از خودش پس انداز می کند‏‎ ‎‏خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4128]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6630‏

‏‏2. ملکی که به کسی میراث می رسد پشت در پشت مانده، معلوم نیست خمس‏‎ ‎‏داده شده یا نه، این زمین خمس دارد یا نه؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4129]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1860‏

‏‏4. اگر به شخصی ارثی برسد و از پول آن ارث، خانه ای تهیه کند، آیا بر وی خمس‏‎ ‎‏واجب است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، ارثیه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4130]‏‏ ‏ ‏ 2039‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 3 / 1361‏

‏‏دفتر رهبر انقلاب امام خمینی، مدّ ظله، با سلام و تبریک فیروزی رزمندگان،‏‎ ‎‏خصوصاً آزادی خرمشهر، به محضر آن امام معظم؛ مراتب ذیل را امر و مقرر‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏‏1. به سهم الارث از فروش خانۀ موروثی خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. خمس را به کدام حساب و بانک بپردازیم؟‏

‏‏بسمه تعالی، می توانید به حساب شمارۀ هزار مؤسسۀ تعاون اسلامی قم حواله کنید.‏

‏‏[سؤال 4131]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2716‏

‏‏2. مبلغ فوق که از فروش ملک موروثی خانه به دست آمده آیا به آن خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4132]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4132‏

‏‏2. به زمین های سابقاً مزروعی (پدرم در آن ها کشت می کرده) در حومۀ شهر، که به‏‎ ‎‏قصد خرید زمین و ساختن خانه فروخته ایم و پولش را هم مدتی (قسمتی بیش از یک‏‎ ‎‏سال) در بانک نگه داشته ایم، آیا خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ و اگر خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد، بر چه مبنایی محاسبه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، ارث و پول فروش آن خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4133]‏‏ ‏ ‏ 2040‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏به یاد خدا؛ و با آرزوی سلامتی رهبر انقلاب اسلامی، امام خمینی‏

‏‏این جانب در 20 سال پیش شوهرم 300 متر زمین در نیروهوایی 9 هزار تومان به‏‎ ‎‏اسم بنده خرید و پول نقد، آن روز دو هزار تومان بود و بقیه را از بانک عمران‏‎ ‎‏وام  گرفتیم و خانه را شروع به ساختن کردیم؛ آن هم همه به قرض. خانه خشت‏‎ ‎‏گلی  بود که در آن منزل کردیم و بعد از چند وقت که قرضمان کم شد، خمس دو‏‎ ‎‏هزار  تومان پول روز اول را دادیم و 16 سال مسکن ما بود. در انقلاب آن روز که‏‎ ‎‏کلانتری ها را می گرفتند شوهرم از وحشت سکته کرد و مرد. بچه ها برای پدرشان‏‎ ‎‏ناراحت بودند. ‏

‏‏24 / 3 / 58 منزل را فروختیم 900 هزار تومان و آن را به امر امام گذاشتم بانک.‏‎ ‎‏دیگر نشد خانه بخرم و بنده بچه ها را بردم در منزل داماد بزرگم و با آن پول، دخترم را‏‎ ‎‏شوهر دادم و پسرم را هم زن دادم. در ضمن، شوهر بنده یک حیاط کوچک در شوش‏‎ ‎‏داشت و کمی از آن پول را هم به اولادهای بزرگم دادم تا آن خانه کوچک را نفروشند،‏‎ ‎‏تا بچه ها اسیر نشوند و الآن هم مجوّز دارم و بنده در منزل داماد هستم، در ضمن‏‎ ‎‏500‏‎ ‎‏هزار تومان دیگر بیشتر ندارم. بنده رفتم پیش آقا، فرموده 180 هزار تومان باید خمس‏‎ ‎‏بدهید؛ دستور بفرمایید خمس بنده چقدر می شود؟ در ضمن 20 هزار تومان برای مکه‏‎ ‎‏دادم، 63 اسم بنده درآمده.‏

‏‏بسمه تعالی، خانه موروثی و پول فروش آن خمس ندارد؛ بلی اگر معلوم‏‎ ‎‏باشد که با پولی تهیه شده که خمس در آن بوده و بعد از سال، صرف در‏‎ ‎‏خانه شده نسبت به آن مقدار، خمس واجب است و شما برای تصفیه‏‎ ‎‏حساب و رسیدگی به خصوصیات مسأله به یکی از وکلای مسلّم الوکاله‏‎ ‎‏این جانب مراجعه نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4134]‏‏ ‏ ‏ 2041‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏قم، حضور محترم دفتر استفتائات امام خمینی‏

‏‏1. این جانب خدمتگزار آموزش و پرورش، با حقوق حداقل برای زندگی و‏‎ ‎‏کرایه نشین هستم؛ اگر پس اندازی داشته باشم باید خمس بپردازم؟ در ضمن، سی هزار‏‎ ‎‏تومان از سهمیۀ منزل پدرم به من رسیده، تکلیف چیست؟ لطفاً جواب فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، سهم الارث خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4135]‏

‏‏2. پانزده هزار تومان از ادارۀ مربوط وام گرفته ام که در آینده برای خرید مسکن‏‎ ‎‏استفاده کنم؛ در مورد خمس این پول بفرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، وام خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4136]‏‏ ‏ ‏ 2042‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ریاست محترم دفتر امام، احتراماً؛ به استحضار می رساند:‏

‏‏این جانب خواهر شهید هستم. پدرم در زمان حیات خود چون کشاورز بود،‏‎ ‎‏مقداری زمین داشت که می کاشت تا این که در سال 1342 تقسیم اراضی آمد و زمین ها‏‎ ‎‏را تقسیم کرد و پولش را هم گرفت. بعد از وفات پدرم برادرم چهار ساله بود که مادرم‏‎ ‎‏هم شوهر کرد و ما زمین را می کاشتیم، تا این که دولت در سال 1356 زمین ها را برای‏‎ ‎‏ساخت گرفت و مبلغ 635800 ریال بابت زمین به ما تحویل داد. ما چهار خواهر و‏‎ ‎‏یک برادر بودیم که سه تا شوهر کرده و برادرمان هم محصل بود و پیش یکی از‏‎ ‎‏فامیل ها زندگی می کرد. خواهر کوچکمان هم پیش خودمان بود. تا این که برادرم دیپلم‏‎ ‎‏را گرفت و به خدمت سربازی اعزام شد و در تاریخ 11 / 6 / 1360 در جبهۀ بستان به‏‎ ‎‏شرف شهادت نائل آمد.‏

‏
‏‎

‎‏چون غیر از آن زمین، ما مال پدری نداشتیم، مبلغ 000 / 300 ریال را برای برادرمان‏‎ ‎‏خرج کردیم و مبلغ 000 / 300 ریال موجود در بانک می باشد. چون خواهر کوچکمان‏‎ ‎‏هم الآن پیش خودمان است و خرج و مخارج احتیاج دارد، خواهشمند است دستور‏‎ ‎‏فرمایید که مبلغ مذکور خمس دارد یا نه؟ خیلی از لطف شما متشکریم‏

‏‏بسمه تعالی، در مفروض سؤال خمس واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4137]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3877‏

‏‏3. ضمناً نسبت به پول ماشین اگر مال فرزند باشد مکه و خمس به آن مبلغ‏‎ ‎‏1300000 ریال تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر فرزند در حال حیات مستطیع نبوده و اموال او متعلق‏‎ ‎‏خمس نشده به ترکه خمس تعلق نمی گیرد وخریدن حج با ترکه لازم نیست.‏

‏‏[سؤال 4138]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6408‏

‏‏3. آیا به ماترک متوفّی خمس و زکات تعلق می گیرد یا خیر؟ با توجه به این که مبلغ‏‎ ‎‏نقدی به جا مانده، 12 هزار تومان بوده است. و به این خانۀ باقیمانده از وی خمس و‏‎ ‎‏زکات تعلق می گیرد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، خانه خمس ندارد و موجودی نقدی اگر از درآمد کسب بوده‏‎ ‎‏خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4139]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7139‏

‏‏4. کسی که نمی داند مرحوم پدرش اهل وجوهات بوده یا خیر، آیا موظف به‏‎ ‎‏پرداخت خمس ارثی که به او می رسد می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم چیزی بر فرزند نیست.‏

‏‏[سؤال 4140]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3892‏

‏‏3. مبلغ پنجاه هزار تومان آب و زمین و خانه از پدر ارث رسیده که نمی دانم‏
‏‎

‎‏وجوهات آن پرداخت شده یا خیر آیا معافم یا باید بپردازم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر یقین به وجود خمس در آن ندارید چیزی بر شما ‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏[سؤال 4141]‏‏ ‏ ‏ 2043‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 10 / 1361‏

‏‏جماران، دفتر حضرت امام خمینی، رهبر انقلاب‏

‏‏پس از سلام؛ به استحضار می رساند: پدری فوت گردیده و دارای دو دختر و یک‏‎ ‎‏پسر می باشد که هر سه فرزند صغیر هستند؛ قیّم آن ها مادرشان می باشد؛ مبلغ صدهزار‏‎ ‎‏تومان پول نقد داشته اند. آیا پس از فوت پدر، باید خمس آن را می دادند یا نه؟ چنانچه‏‎ ‎‏باید بپردازند، اجازه فرمایند به طور اقساط پرداخت شود. پدر سه سال است فوت‏‎ ‎‏نموده و در زمان حیات، اهل حساب بوده است.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر یقین ندارند که خمس پول مزبور را در حیات خود نداده‏‎ ‎‏است، لازم نیست خمس بدهند.‏

‏‏[سؤال 4142]‏‏ ‏ ‏ 2044‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حوزۀ استفتای حضرت امام خمینی، روحی له الفداء‏

‏‏1. مالی که به ارث می رسد خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4143]‏

‏‏الف: ماترک، خانه ای است که به تدریج ساخته شده و در آن سکونت داشته ایم. و‏‎ ‎‏خانۀ مسکونی متوفی بوده است.‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4144]‏

‏‏ب: ماترک، طلایی است که متوفی از ذخیره و هبه ها مجموعاً تهیه کرده؛ ولی خود‏‎ ‎‏تحت تکفل بوده و احتمالاً از پولی تهیه کرده که از درآمدش نبوده است.‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. سرمایه کارگاهی که خمس آن پرداخت شده؛ پس از فروش اگر اضافه قیمت (سود) داشته باشد،‏‎ ‎‏برای اضافه قیمت باید خمس پرداخت نمود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مال التجاره نیست، اضافه قیمت، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4145]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5277‏

‏‏3. مال میراث که خمس ندارد اگر ملک باشد بفروشند مخلوط شود به مال غیر از‏‎ ‎‏میراث و سال بگذرد و نمی داند از کدام مال است آیا از مجموع خمس بدهد و یا مال‏‎ ‎‏میراث را تخمین بزند که فی الجمله خمس نداشته باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، نسبت به مقداری که از فروش مال ارث به دست آمده خمس‏‎ ‎‏واجب نیست. ‏

‏‏[سؤال 4146]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4477‏

‏‏9. آیا کسی که حساب سال ندارد، بعد از مرگ در بدهی اموال باید حق امام علیه السلام و‏‎ ‎‏سادات را از اصل مال گرفت یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اموالی از او باقیمانده که متعلق خمس بوده و پرداخت‏‎ ‎‏نکرده، باید خمس آن اموال را ورثه بدهند.‏

‏‏[سؤال 4147]‏‏ ‏ ‏ 2045‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 8 / 1361‏

‏‏محضر مبارک امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت بقاؤه‏

‏‏مسأله ای پیش آمده که بدین وسیله استفتا می نماییم:‏

‏‏شخصی بوده که معتقد به مبانی اسلامی بوده است و تا سال 50، خمس خود را‏
‏‎

‎‏پرداخت می کرده و در سال 51 به علت فعالیت در سازمان امریکایی مجاهدین، به‏‎ ‎‏زندان می افتد و پس از سه سال و نیم از زندان آزاد می گردد؛ تا بعد از انقلاب، باز هم‏‎ ‎‏در فرقۀ منافقین بود که عقیده اش را دربارۀ خمس و احکام اسلامی نمی دانیم، ولی‏‎ ‎‏نماز و روزه را می خواند و می گرفت. ‏

‏‏در سال 60 دستگیر و زندانی می شود و پس از چندی، به دستور حاکم شرع‏‎ ‎‏اسلامی محکوم به اعدام گردید و تیرباران شده. ‏

‏‏در وصیت ایشان که در زندان نموده، اسمی از این که خمس بدهکار هستم نیاورده؛‏‎ ‎‏لذا ما هم نمی دانیم که ایشان آیا خمس مال خود را داده است یا خیر؟ و اکنون مایملک‏‎ ‎‏او را بین ورّاث می خواهند تقسیم کنند، آیا خمس باید بدهیم یا خیر؟ در صورتی که‏‎ ‎‏خمس باید بدهیم، با توجه به موضوع فوق که ایشان اهل خمس بوده، تا قبل از 1350،‏‎ ‎‏به چه مقدار از مال ماندۀ او را باید خمس بدهیم؟ ‏

‏‏ضمناً چهار فرزند صغیر و کبیر دارد و عیال و پدر و مادر هم دارد و اصلاً دفتری‏‎ ‎‏هم ندارد که معلوم گردد چه مقدار خمس داده و یا چه مقدار از مال او بدون خمس‏‎ ‎‏است.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر معلوم نیست که بدهکار خمس است، تمام ترکه به ورثه‏‎ ‎‏می رسد.‏

‏‏[سؤال 4148]‏‏ ‏ ‏ 2046‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام الخمینی، دام ظله ‏

‏‏1. شخصی مبلغی قرض نموده جهت خرید ماشین سواری یا درست نمودن منزل‏‎ ‎‏مسکونی. قبل از خرید، سال خمس وی می رسد و نفس پول باقی است؛ آیا به چنین‏‎ ‎‏پولی خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. شخصی از ارباح، کولر یا یخچال جهت مؤونه می خرد و در حین سال مورد استفاده قرار نمی گیرد،‏
‏‎

‎‏آیا خمس دارد یا خیر؟ و به فرض این که خمس داشته باشد آیا قیمت فعلی مناط است یا قیمت خرید؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت احتیاج، از مؤونه محسوب است و خمس ندارد.‏

‏‏3. افرادی حلقه های نامزدی که مشهور است به پلاتین در دست دارند، آیا حکم طلا دارد و در دست‏‎ ‎‏نمودن حرام است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، پلاتین اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 4149]‏‏ ‏ ‏ 2047‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏کسی که سرمایۀ خود را با قرض تهیه کرده است، آیا خمس آن را از اول باید‏‎ ‎‏پرداخت نماید؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تا قرض سرمایه را ادا نکرده است، مقدار قرض خمس ندارد. ‏

‏‏[سؤال 4150]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7384‏

‏‏3. پولی که به عنوان وام از بانک یا جایی دیگر جهت انجام معامله و یا راه اندازی‏‎ ‎‏کارگاه گرفته شده باشد، به آن خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، وام خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4151]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2289‏

‏‏2. مبلغ پانصد هزار ریال قرض کردم که اکنون 350000 ریال نزد این جانب‏‎ ‎‏می باشد بقیه مال زمین خالی بدهکار هستم.‏

‏‏بسمه تعالی، قرض خمس ندارد و پول اضافه اگر از درآمد کسب و حقوق‏‎ ‎‏است خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4152]‏‏ ‏ ‏ 2048‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 4 / 1361‏

‏‏ضمن سلام به محضر با سعادت رهبر کبیر انقلاب اسلامی جهان، امام خمینی‏

‏‏این جانب مبلغ پنجاه هزار تومان از برادری قرض می کنم و آن را نزد بانک مسکن‏
‏‎

‎‏برای خرید خانه ـ که ندارم ـ جهت اخذ وام قرار می دهم؛ آیا پولی را که جهت استفاده‏‎ ‎‏از مزایای بانک مسکن در آن بانک موجود است، جزو دارایی اضافی (نقدی) بنده‏‎ ‎‏محسوب می شود و خمس برایش تعلق می گیرد یا نه؟ و آیا در موقع اتمام سال مالی‏‎ ‎‏مبلغ مذکور را جزو بدهی خود قرار دهم و از وجهی که دارم کسر نمایم یا خیر، با‏‎ ‎‏موجودی بانک یِر به یِر خواهد شد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پولی که قرض کرده خمس ندارد و بدهی بابت آن، از درآمد‏‎ ‎‏سال کسر نمی شود.‏

‏‏[سؤال 4153]‏‏ ‏ ‏ 2049‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 11 / 1362‏

‏‏ساحت مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، زید عزّه ‏

‏‏با عرض سلام، به عرض عالی می رساند: کسانی که از بانک جهت مسکن، وام‏‎ ‎‏برداشته اند و باید تدریجاً پرداخت نمایند، آیا پولی که از بانک دریافت شده خمسی‏‎ ‎‏دارد یا نه؟ لطفاً مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، پولی را که قرض کرده اند خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4154]‏‏ ‏ ‏ 2050‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 5 / 1361‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏لطفاً هرچه زودتر جواب مسائل ذیل را مرقوم فرمایید که مورد احتیاج است:‏

‏‏1. اگر از عین چیزی که قرض نموده، آخر سال باقی بماند و هنوز دین خود را ادا‏‎ ‎‏ننموده، خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. کسی که هر سال مبلغی در بانک پس انداز می کند و خمس پس اندازِ همان سال را می پردازد، کفایت‏‎ ‎‏می کند؟ و همچنین کسی که از طلب خود، سال اول خمس داده و سال بعد هم مبلغی دیگر به همان‏‎ ‎‏مدیون اول قرض داده؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، کفایت می کند و پول مخمس دوباره خمس ندارد.‏

‏‏3. کسی که درآمد خود را در بانک می گذارد (یا در صندوقی) و هرچه هم لازم دارد از آن می گیرد و آخر‏‎ ‎‏سال، خمس باقیمانده را می پردازد و سال های بعد هم به همین ترتیب عمل می کند و آخر هر سال،‏‎ ‎‏خمس تفاوت موجودی آن سال را با سال قبل می پردازد آیا کفایت می کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، عمل به نحو مزبور کافی است.‏

‏‏4. حقوقی که یک نفر بازنشسته می گیرد، یک قسمت از آن بابت مبلغی است که در سابق از حقوق او‏‎ ‎‏کم شده و بقیه، از آن بابت نیست، آیا از همۀ حقوقی که تا آخر عمر یک نفر بازنشسته می گیرد، باید‏‎ ‎‏خمس بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، فقط آن قسمت که از حقوق او کم شده در زاید بر مؤونه خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4155]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1990‏

‏‏3. اگر کسی وام گرفته است برای ساختن خانه ای آیا در آخر سال، خمس به آن وام‏‎ ‎‏تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4156]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2694‏

‏‏13. شخصی مقداری وام دریافت نموده و مقداری از آن را بابت خرید خانه و یا‏‎ ‎‏پرداخت قرض به دیگران صرف نموده؛ مقداری دیگر که مانده، آیا سر سال باید‏‎ ‎‏خمس آن را حساب نموده و بپردازد، در صورتی که بابت وام دریافتی قسط‏‎ ‎‏می پردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4157]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3337‏

‏‏4. اگر سال خمسی شخصی برسد در حالی که پولی که در دست دارد و با آن خرج‏‎ ‎‏زندگی، از جمله همسرش را تأمین می کند از همسر خود قرض نموده باشد، آیا به‏‎ ‎‏چنین پولی خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پول قرض خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4158]‏‏ ‏ ‏ 2051‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 12 / 1360‏

‏‏محضر مبارک امام خمینی، رهبر عظیم الشأن و مرجع عالی قدر، مدّ ظله‏

‏‏1. آیا به وجوهی که پدر همسرم به همسرم بخشیده اند و این جانب به نام خودم و‏‎ ‎‏بچه هایم در بانک پس انداز کرده ام، به اصل و سود آن، خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏2. قسمتی از محل وام اعطایی بانک که به مصرف نرسیده، در حساب پس انداز به‏‎ ‎‏ودیعه گذاشته شده است؛ با عنایت به این که همواره بدهی به بانک از بابت وام های‏‎ ‎‏دریافتی، از مبلغ پس انداز مذکور (از محل وام های دریافتی) بیشتر است، آیا به اصل و‏‎ ‎‏سود آن، خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اصل پس انداز در هیچ یک از دو سؤال خمس ندارد و سود‏‎ ‎‏پول را نباید بگیرید و حکم ربا دارد.‏

‏‏[سؤال 4159]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2304‏

‏‏4. اگر شخصی مبلغی ـ مثلاً ده هزار تومان ـ از اداره یا بانک وام بگیرد و این پول را‏‎ ‎‏عیناً به شخصی که احتیاج داشته قرض الحسنه بدهد و او هم قادر نیست یک جا این‏‎ ‎‏پول را بپردازد و فعلاً این پول نزد شخص دوم است، آیا شخص اولی که وام گرفته و‏‎ ‎‏قرض داده، باید خمس آن پول را بدهد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس آن واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4160]‏‏ ‏ ‏ 2052‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏وامی که از بانک برای تکمیل خانه با چهاردرصد کارمزد گرفته ام، موجود دارم و‏‎ ‎‏خانه را هم تکمیل کرده ام، می توانم با پول، معامله ای انجام دهم یا باید پول را به بانک‏‎ ‎‏برگردانم؟ اصل پول خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، می توانید با آن معامله کنید و اصل آن خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4161]‏‏ ‏ ‏ 2053‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی‏

‏‏پس از عرض سلام؛ محترماً معروض می دارد: این جانب برای خود تا این سال ـ که‏‎ ‎‏36 سال دارم ـ سال قرار نداده و اموال خود را از نظر خمس حلال نکرده ام و حال‏‎ ‎‏برای خود می خواهم سال قرار بدهم، به پیشنماز مسجد المهدی واقع درشهرک فردیس‏‎ ‎‏کرج مراجعه کردم و ایشان گفت: چون شما سال ندارید به تمام اموال شما از قبیل خانۀ‏‎ ‎‏مسکونی، اثاثیۀ خانه، اتومبیل شخصی، با قیمت روز خمس می خورد و بعضی از‏‎ ‎‏روحانی ها می گویند: به خانۀ مسکونی و اثاثیه خمس نمی خورد؛ این جانب در دوراهی‏‎ ‎‏مانده ام، خواهشمندم سؤال این جانب را از امام عزیز فتوا بگیرید و ارسال دارید. ‏

‏‏و در ضمن، این جانب صبح در اداره مشغول کار بودم و بعد از ظهر تا ده شب با‏‎ ‎‏تاکسی کار می کردم؛ مقداری پس انداز کردم و سند باغ مادرم و خاله ام و فرش پسرعم‏‏ۀ‏‎ ‎‏خود را در رهن بانک گذاشتم و پول گرفتم و‏‎ ‎‏زمین این ساختمان مسکونی را که دارم،‏‎ ‎‏خریدم و با فعالیت و قرض از اقوام، یک خان‏‏ۀ‏‏ مسکونی به مساحت 140 متر زمین و‏‎ ‎‏100 متر زیربنا ساختم و با وامی که از اداره گرفتم، سواری شخصی خریدم. ‏

‏‏بسمه تعالی، خانۀ مسکونی اگر با قرض تهیه شده و پول قرضی از درآمد‏‎ ‎‏کسبی که خمس به آن تعلق نگرفته، پرداخت شده، خمس ندارد و برای‏‎ ‎‏بررسی و تصفیۀ حساب به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه‏‎ ‎‏نمایید.‏

‏‏[سؤال 4162]‏‏ ‏ ‏ 2054‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود به امام امت، رهبر کبیر انقلاب، این قلب تپندۀ مستضعفان و با سلام به شما‏‎ ‎‏برادران در دفتر امام‏

‏‏1. بنده دختری هستم کارمند آموزش و پرورش که خرج مادر و خواهر دانشجویم‏
‏‎

‎‏به عهده ام می باشد. تا به حال خمسی پرداخت ننموده و سالی برای خود تعیین‏‎ ‎‏نکرده ام؛ پرسش هایی که نمودم، گفته اند: چون سال نداشته ام، به کلیه آنچه وسایل‏‎ ‎‏زندگی داریم خمس تعلق می گیرد؛ لذا صورت وسایل زندگی که همه را قبلاً‏‎ ‎‏خریداری یا داشته ایم، به شرح زیر به اطلاع می رسانم:‏

‏‏الف. چند تخته فرش، مقداری رختخواب، سه تخته پتو، وسایل آشپزخانه‏‎ ‎‏(یخچال، گاز و چرخ گوشت و...)، پرده و مقداری وسایل لازم زندگی.‏

‏‏ب. خانه ای جهت سکونت خودم و برادرم با خانواده اش که با هم خریداری‏‎ ‎‏نمودیم؛ به این صورت که قبلاً 60000 تومان در بانک رهنی گذاشتیم و 110000‏‎ ‎‏تومان یک جا و 25000 تومان یک جا وام گرفتیم و مبلغ 10000 تومان در بانک‏‎ ‎‏صادرات گذاشته ایم و مبلغ 20000 تومان وام گرفته ایم، که در حال حاضر من و برادرم‏‎ ‎‏هر ماهه مبلغی بابت قسط این وام ها می پردازیم. سال گذشته نیز با گذاشتن مبلغ‏‎ ‎‏10000 تومان در بانک صادرات، 20000 تومان دیگر جهت تعمیر گرفته ایم.‏

‏‏خواهشمندم با این اطلاعات که در اختیار شما گذاشتم، چون من مقلد امام هستم،‏‎ ‎‏طبق فتوای ایشان برای من روشن بفرمایید: چه مبلغی باید خمس بپردازم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اجناس مذکوره را از حقوق در وسط سال تهیه کرده اید و‏‎ ‎‏به قدر شأن و نیاز باشد، خمس واجب نیست و همچنین آنچه به واسطۀ‏‎ ‎‏وام تهیه شده و از مایحتاج زندگی باشد، از قبیل خانه و تعمیر آن خمس‏‎ ‎‏ندارد. ‏

‏‏2. آیا می توانم ماهیانه به طور قسط؛ خمس را بپردازم؟ چون می دانم برایم امکان این که یک جا بپردازم‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏بسمه تعالی، به یکی از نمایندگان این جانب مراجعه و با دستگردان کردن خمس با او تدریجاً‏‎ ‎‏بپردازید.‏

‏‏3. آیا سالی که تعیین می کنم، هروقت باشد می شود یا باید ماه مشخصی از سال باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، سال از وقتی شروع می شود که اول حقوق به شما رسیده و پایان سال، گذشت‏‎ ‎‏یک سال کامل از آن وقت می باشد. ‏

‏
‏‎

‎‏4. اگر کسی را بشناسیم که سید باشد و احتیاج داشته باشد، می توانیم خودمان خمس را به او بدهیم یا‏‎ ‎‏این که باید به حاکم شرع داد که پرداخت کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، سهم سادات (نصف خمس) خود را مجازید به سید فقیر بدهید.‏

‏‏5. حاکم شرع اگر خودش مقلد امام نباشد می توان به او خمس داد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس باید به مرجع تقلید و یا نمایندگان او برسد، که از طرف او اجازۀ در وجوه‏‎ ‎‏شرعیه دارند.‏

‏‏6. کفارۀ روزه را به کسی که مقلد امام نیست داده ام که از طرف من وکالت داشته باشد به مستحق‏‎ ‎‏بپردازد. آیا مورد قبول هست یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اطمینان دارید که به طوری که در شرع مقرر است به مصرف رسانده، کافی‏‎ ‎‏است.‏

‏‏7. وسایلی که صورت داده شده، قبلاً خریداری شده. آیا خمس را به قیمت قبلاً باید بدهم یا قیمت‏‎ ‎‏کنونی؟‏

‏‏بسمه تعالی، هرچه متعلق خمس است، باید به قیمت فعلی حساب شود.‏

‏‏8. این جانب چون نمی توانستم برای خواهرم یک جا جهیزیه خریداری کنم، کم کم خریداری کرده و نگه‏‎ ‎‏داشته ام. آیا به وسایل خریداری شده جهت جهیزیه خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، خمس واجب نیست؛ مگر بدانید که از پولی که سال بر او گذشته تهیه شده.‏

‏‏[سؤال 4163]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1928‏

‏‏2. یک ماشین خریده ام که البته در زندگی لازم دارم؛ پول آن را به این صورت تهیه‏‎ ‎‏کرده ام که مقداری وام از محل کارم گرفته ام و مقداری هم از پدرم قرض گرفته ام و‏‎ ‎‏مقداری هم از پول چشم روشنی که مردم برایم آورده اند، و الآن حدوداً ‏‏ قیمت آن‏‎ ‎‏را بدهکارم؛ آیا به این ماشین خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، ماشین مرقوم، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4164]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7135‏

‏‏2. اگر پولی را که از یک مؤسسه و یا فردی قرض الحسنه گرفته به دیگری قرض‏‎ ‎‏دهد در رأس سال خمس به عهده اش می آید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4165]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 291‏

‏‏2. شخصی فرضاً برای منزل از بانک وام گرفته و اتفاقاً یک سال در نزد او ماند. آیا‏‎ ‎‏وام (قرض) خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4166]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4781‏

‏‏5. قطعه ملک در حال حاضر جزء صداق و مهریۀ لاوصولی عیال دائمی شخصی‏‎ ‎‏می باشد که عندالمطالبه ادا نماید، ولی زوجه تقاضای وصول آن را ننموده است، آیا‏‎ ‎‏خمس به بهای ملک فرض است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، ملک اگر در وقت صداق قرار دادن متعلَّق خمس نبوده،‏‎ ‎‏خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4167]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6969‏

‏‏3. زن هایی که پول از صیغه پیدا می کنند آیا خمس دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4168]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4191‏

‏‏3. خانه ای را مهر زن قرار می دهند که صدهزار تومان قیمت داشت؛ بعد از مدتی‏‎ ‎‏زن خانه را به دویست هزار تومان می فروشد. آیا زیادی آن خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4169]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3988‏

‏‏2. رفتم جبهه برای ارشاد، وقتی برگشتم مبلغی پول به من دادند، اگر هم نمی دادند‏‎ ‎‏درخواست نمی کردم، آیا این پول خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مقابل کار نداده اند خمس ندارد و در فرض مرقوم،‏‎ ‎‏احتیاط استحبابی در دادن خمس است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4170]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2981‏

‏‏2. آیا به مبلغ پولی که دولت به خانواده شهید پرداخت می نماید خمس و زکات‏‎ ‎‏تعلق می گیرد یا خیر؟ و آیا روی سالانه شخص گیرنده حساب می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس به آن تعلق نمی گیرد.‏

‏‏[سؤال 4171]‏‏ ‏ ‏ 2055‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 3 / 1361‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی و الزعیم الکبری، الامام الخمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏فدایت شوم چه می فرمایید در این مسألۀ شرعیه که زید در راه اسلام شهید شده و‏‎ ‎‏پیش از شهادت و در زمان شهادت، دارایی و مال نداشته و دارای عیال و اولاد صغیر‏‎ ‎‏می باشد که از مال دنیا برای آن ها ماترکی نگذاشته است؛ دولت جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏برای کمک به خانوادۀ شهدا، مبلغی به عنوان ضرر و زیان مالی و جانی می پردازد. بنا به‏‎ ‎‏فتوای آن مرجع عالی قدر اعلام فرمایید که اولاً، طلبکاران شهید می توانند طلب خود‏‎ ‎‏را وصول نمایند؟ یعنی بر ولیّ یا قیّم صغیر شهید واجب است که بدهی های زمان‏‎ ‎‏حیات شهید را از کمک دریافتی صغیر از دولت جمهوری اسلامی، بپردازند یا خیر؟‏

‏‏ثانیاً، پس از گذشتن یک سال شمسی از تاریخ دریافت کمک دولت، باقیماندۀ پول‏‎ ‎‏که به صغیر داده شده مورد تعلّق وجوهات شرعیه است یا نه؟ و ولیّ یا قیّم می تواند از‏‎ ‎‏موجودی صغیر، حقوق شرعیه را بپردازد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شهید، ترکه ندارد بر خانوادۀ شهید واجب نیست بدهی او‏‎ ‎‏را از مال خودشان ادا نمایند و از کمک دولت به خانوادۀ شهید اگر چیزی‏‎ ‎‏زاید بر مصرفشان باقی بماند خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4172]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2098‏

‏‏2. مبلغی که بنیادشهید و ارتش به خانوادۀ شهدا می پردازند، آیا خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4173]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4477‏

‏‏5. آیا پولی که به بازماندگان شهدا می دهند قابل تخمیس هست یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از حقوق زمان حیات شهید نباشد خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4174]‏‏ ‏ ‏ 2056‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 4 / 1362‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی و رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی ایران،‏‎ ‎‏جناب آقای خمینی، مدّ ظله العالی، با تقدیم احترامات عالیه به عرض می رساند:‏

‏‏1. مبلغ دویست هزار تومان یا بیشتر، دولت اسلامی به بازماندگان هر یک از‏‎ ‎‏سربازهای شهید می دهد، آیا خمس دارد یا خیر؟ و در صورت تعلق خمس، آیا باید‏‎ ‎‏حین دریافت یا بعد از گذشتن سال بپردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. شخصی اهل وجوهات است و مبلغ چهل هزار تومان وسط سال به منظور زیارت بیت الله‌ الحرام‏‎ ‎‏برای خودش و همسرش به‏‎ ‎‏بانک پرداخته و اما حرکت به مک‏‏ۀ‏‏ معظمه یکی یا دو ماه بعد از گذشت‏‎ ‎‏سال است، آیا باید خمس پول مزبور را بپردازد یا خیر؟ و آیا در این مسأله، فرقی بین حج واجب یا‏‎ ‎‏استحبابی می باشد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که حج، قبلاً واجب شده باشد، در فرض سؤال، خمس واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4175]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1956‏

‏‏2. این جانب همان طور که گفتم سرباز بودم و در جبهه مجروح شدم و به خاطر‏‎ ‎‏مجروح شدنم، از طرف ارتش و بنیاد شهید به عنوان غرامت برای مجروح شدنم،‏‎ ‎‏مقداری پول می دهند و من با خدا عهد کرده ام که هرچه از طرف ارتش و بنیاد شهید به‏‎ ‎‏عنوان غرامت به من تعلق گیرد، همۀ آن پول را به عنوان قرض الحسنه یا به مردم‏‎ ‎‏نیازمند بدهم و یا این که در صندوق های قرض الحسنه بگذارم و تا آخر عمر این پول‏‎ ‎‏به عنوان قرض الحسنه استفاده شود. البته از این پول، خودم نیز به عنوان قرض‏‎ ‎‏الحسنه وقتی که قدرت پرداخت آن را داشته باشم، استفاده می کنم؛ می خواستم بدانم‏
‏‎

‎‏آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4176]‏‏ ‏ ‏ 2057‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پیشگاه معظم حضرت امام خمینی، روحی له الفداء‏

‏‏علت مزاحمت این بود که چند مسأله از حضور مبارکتان استفتا نمایم.‏

‏‏1. این جانب فرزندی داشتم که در ارتش، گروهبان یکم بود؛ 18 ماه پیش، در جنگ‏‎ ‎‏علیه کفار عراق مفقودالاثر شد و ارتش او را شهید قلمداد کرد و مبلغ دویست هزار‏‎ ‎‏تومان به فدوی داد و بنده هم چون خودم در جنگ، در قصر شیرین معلول شدم و‏‎ ‎‏تمام زندگیم در آن جا از بین رفت، با مبلغی از این پول و پول های دیگری که به او تعلق‏‎ ‎‏گرفت، وسایل مختصری برای بچه هایم و یک خان‏‏ۀ‏‏ پنجاه متری در اسلام آباد غرب‏‎ ‎‏خریداری نمودم و مابقی پول که در بانک موجود است را برای جناب آقای منتظری‏‎ ‎‏فرستادم. ایشان فرموده بود که چون ارتش پول را تبرّعاً به شما داده، خمس ندارد. آیا‏‎ ‎‏این پول همیشه خمس ندارد یا فقط سال اول خمس ندارد؟ و اگر‏‎ ‎‏آن را سرمایه قرار‏‎ ‎‏بدهم، در هر سال بر اضاف‏‏ۀ‏‏ آن، خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پول ذکر شده خمس ندارد، ولو این که چند سال در نزد شما‏‎ ‎‏بماند؛ ولی اگر با آن کسب نمایید، درآمد کسب، در زاید بر مخارج سال‏‎ ‎‏خمس دارد.‏

‏‏2. چنانچه اگر خمس به آن تعلق گرفت، می توانم از سهم امام به بستگان فقیر مستحق بدهم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بابت سهمین چیزی به مال شما تعلق گرفت، مجازید سهم سادات را به‏‎ ‎‏سادات فقیر عفیف متدین بدهید. ان شاء الله‌ موفق باشید.‏

‏‏3. فدوی مدت 22 ماه است که از وطن خویش ـ قصر شیرین ـ آواره ام. تا مدتی که در باختران، در‏‎ ‎‏بیمارستان و در خانه بودم، قصد ده روز کردم و نماز را‏‎ ‎‏تمام می خواندم؛ ولی این مدت یک سالی که به‏‎ ‎‏اسلام آباد غرب آمده ام با این که‏‎ ‎‏یک خان‏‏ۀ‏‏ محقر هم دارم، ولی هر آن که قصر شیرین آزاد شود برمی گردم‏
‏‎

‎‏و قصد توطّن در این جا را نکردم و فعلاً کارم هم طوری می باشد که نمی توانم ده روز در خانه بمانم. آیا‏‎ ‎‏نماز و روز‏‏ۀ‏‏ این جانب در این صورت چگونه خواهد بود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در غیر وطن، بدون قصد ماندن ده روز در یک محل، نماز شکسته است و روزه‏‎ ‎‏صحیح نیست.‏

‏‏4. چون این پول فعلاً از پسرم به من رسیده ولی تکلیف او روشن نیست که زنده باشد و اسیر و برگردد‏‎ ‎‏یا از بین رفته باشد، چنانچه از بین رفته باشد و این پول مال بنده بشود، فدوی مستطیع می شوم و حج‏‎ ‎‏به فدوی واجب می شود. در این صورت، تکلیفم چه خواهد بود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زاید بر لوازم زندگی و وسیلۀ امرار معاش دربرگشت، مصارف رفت و برگشت‏‎ ‎‏سفر حج را داشته باشید مستطیع هستید.‏

‏‏[سؤال 4177]‏‏ ‏ ‏ 2058‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت برکاته، پس از عرض‏‎ ‎‏سلام:‏

‏‏1. طلبه که مخارجش از شهری‏‏ۀ‏‏ حوزه علمیه قم (که سهم امام علیه السلام می باشد) تأمین‏‎ ‎‏بشود در آخر سال بر او خمس واجب می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4178]‏

‏‏2. اگر کسی (طلبه ای که) از بانک اسلامی مثلاً مؤسسه تعاون اسلامی قم یا خیریه‏‎ ‎‏توحیدیه قم یا دیگر صندوق قرض الحسنه مبلغ حدود بیست هزار تومان (000 / 200‏‎ ‎‏ریال) وام برای مسافرت خارج از کشور یا برای ازدواج گرفته است و اقساط این وام‏‎ ‎‏از شهریه حوزه علمیه قم که سهم امام علیه السلام می باشد پرداخت خواهد شد، بعد از رسیدن‏‎ ‎‏تاریخ خمس بر این وام (بیست هزار تومان) خمس واجب می شود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، واجب نیست.‏

‏‏3. اگر طلبه از بانک اسلامی مبلغ بیست هزار تومان (000 / 200 ریال) قرض گرفته که برای مخارج حج‏
‏‎

‎‏تقریباً کافی است حج واجب می شود یا نه؟ در این صورت که اقساط وام از شهریه پرداخت خواهد شد‏‎ ‎‏و وام را برای ازدواج گرفته بود که وقت حج رسیده.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مسأله حج واجب نمی شود.‏

‏‏[سؤال 4179]‏

‏‏4. برای خریدن لوازم خانگی (بعد از ازدواج) از شخصی قرض گرفته، بعداً برای‏‎ ‎‏ادا کردن این قرض از صندوق قرض الحسنه یا از بانک اسلامی وام گرفته که اقساط‏‎ ‎‏آن ها را از شهریه می دهد. مقداری پول برای ادای قرض شخصی و مقداری پول برای‏‎ ‎‏ادا کردن قرض بانک دیگر داشت که همان وقت تاریخ خمس رسید، ادا کردن قرض‏‎ ‎‏شخصی یا اقساط بانک دیگر واجب است یا خمس؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4180]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5410‏

‏‏4. مدرّسی به طلاب درس می دهد و هر ماه مبلغی شهریه می گیرد و امورات او از‏‎ ‎‏شهریه است که مدرسه های مختلف درس می دهد آیا سر سال خمسی اش که رسید و‏‎ ‎‏مقداری پول زیاد آورد خمس تعلق می گیرد، آیا منفعت کسب است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شهریه ای است که در حوزه های علمیه داده می شود خمس‏‎ ‎‏ندارد و اگر حقوق می گیرد در زاید بر مؤونه سال باید خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4181]‏‏ ‏ ‏ 2059‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 9 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏محترماً؛ به عرض می رساند زمینی را صاحب آن به من داده که‏‎ ‎‏از بابت سهم مبارک‏‎ ‎‏امام بوده و مقداری پول هم از بعضی اشخاص گرفتم که آن هم از سهم مبارک امام علیه السلام‏‎ ‎‏بوده و منزلی درست کرده ام و بعد از آن بر اثر مشکلات خانوادگی آن را به 000 / 205‏‎ ‎‏تومان فروخته ام و بدهکاری ام را پرداخته و باقی آن که مبلغ 000 / 125 تومان می باشد‏
‏‎

‎‏نزد بانک است و حال شک دارم در این مسأله که آیا سهم سادات به آن تعلق می گیرد یا‏‎ ‎‏نه؟ و بدون کسب اجازه از محضر شما، مقداری هم از بابت سهم سادات پرداخت‏‎ ‎‏کرده ام، لذا تقاضا دارم که اگر سهمی تعلق می گیرد، این جانب را راهنمایی فرمایید.‏‎ ‎‏خدا به شما طول عمر عنایت فرماید و رزمندگانمان را هرچه سریع تر پیروز نماید.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مسأله، خمس واجب نیست و آنچه در موردش‏‎ ‎‏داده اید قبول است و از این به بعد اجازه بگیرید.‏

‏‏[سؤال 4182]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4997‏

‏‏3. أنا طالب بعثة أی آخذ أموالی من حکومة. هل یجب علیّ أن اُخمّس هذه‏‎ ‎‏الأموال؟‏

‏‏بسمه تعالی، لا خمس فیه.‏

‏‏[سؤال 4183]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 34‏

‏‏3. بعضی از طلاب و ائمه جماعت از مرحمتی امام و شهریه، سر سالشان زیاد‏‎ ‎‏می آید؛ آیا خمس زیادی لازم است؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4184]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1617‏

‏‏3. پولی که از طریق سهمین جمع آوری شده و سال بر آن ها گذشته، خمس دارد یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4185]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3021‏

‏‏4. المال المأخوذ من الخمس هل یخمّس؟ وعلیه ما یکون بالنسبة لمال طلبة العلوم‏‎ ‎‏الدینیة، المعلوم مصدرها أو المشکوک به؟‏

‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم، لا خمس فی ما ملک بالخمس.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4186]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1466‏

‏‏5. شخصی یک قطعه زمینی که حدوداً 900 متر بود، در منطق‏‏ۀ‏‏ شهمیرزاد به یک‏‎ ‎‏طلبه ای به عنوان سهم شریف امام علیه السلام داده و طلبه هم زمین را آباد کرده و درختکاری‏‎ ‎‏نموده و بعد از چند سال، فروخت به 28 هزار تومان برای ساختمان و خریدن ماشین‏‎ ‎‏پیکان. حالا وظیف‏‏ۀ‏‏ این طلبه چیست؟ آیا باید این پول را به حوزه بدهد یا نباید بدهد؟‏‎ ‎‏و در صورت اول، چقدر باید بدهد؟ آیا همان ده هزار تومان را یا بیست و‏‎ ‎‏هشت هزار‏‎ ‎‏تومان را باید بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، نسبت به مقدار سهم امام، خمس واجب نیست و بقیه، اگر از‏‎ ‎‏ارباح است خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4187]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5410‏

‏‏3. فرد طلبه ای که شهریه می گیرد و مصرف می کند، سال خمسی اش می رسد؛‏‎ ‎‏مقداری پول زیاد آمده؛ آیا باید خمس آن پول را بدهد؟ آیا اگر در بین سال از آن،‏‎ ‎‏کتاب یا اشیای دیگر خریده و مورد نیازش نبود تا سال دیگر، تکلیفش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، شهریه خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4188]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5496‏

‏‏2. اگر پول شهریه (پولی که ماهانه به طلاب داده می شود و بنا بر فتوای امام بعد از‏‎ ‎‏گذشتن یک سال به آن خمس تعلق نمی گیرد) با پول تبلیغ (پولی که طلبه ها در هنگام‏‎ ‎‏تبلیغ دریافت می کنند) مخلوط شود در صورتی که مبلغ مشخص است مثلاً پول‏‎ ‎‏شهریه سه هزار تومان و پول تبلیغ چهار هزار تومان، آیا بعد از گذشتن یک سال‏‎ ‎‏خمس تعلق می گیرد به همۀ پول؟ یا فقط تعلق می گیرد به همان مقدار پول تبلیغی؟‏‎ ‎‏ایضاً این پول شهریه و تبلیغی که مخلوط شده و قدرشان مشخص است آیا قصد و‏‎ ‎‏نیت کافی است در جدا کردن آن پول تبلیغی از شهریه یا نه؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، به پول شهریه حوزه خمس تعلق نمی گیرد و در صورت‏
‏‎

‎‏مخلوط شدن، به پولی که از تبلیغ به دست می آید خمس تعلق می گیرد و‏‎ ‎‏قصد و نیت کافی است در جدا کردن.‏

‏‏[سؤال 4189]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 709‏

‏‏2. درصورت اختلاط پول تبلیغ وشهریه طلاب، کیفیت خمس دادن چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید نسبت به مقداری که یقین دارند که از تبلیغ است خمس‏‎ ‎‏بدهند.‏

‏‏[سؤال 4190]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4417‏

‏‏5. آیا شهریه ای که طلاب می گیرند، خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4191]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 86‏

‏‏4. از ارتش ماهانه یا سالانه چیزهایی از جمله لباس، پارچه، حوله، ملحفه، پوتین و‏‎ ‎‏غیره می دهند، آیا اگر از سر سال خودم گذشت و مورد مصرف واقع نشد خمس دارد‏‎ ‎‏یا نه؟ و اگر خمس دارد به قیمت روز یا به قیمت خریداری شده؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مقابل کار نمی دهند خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4192]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3900‏

‏‏2. وجوهی که بابت بازخرید حقوق کارمندی که به خدمت مشارالیه خاتمه داده‏‎ ‎‏شده پرداخت گردیده، آیا خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر حق شرعی ادامه کار ندارد، پول بازخرید ادامۀ خدمت‏‎ ‎‏خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4193]‏‏ ‏ ‏ 2060‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 11 / 1361‏

‏‏قم، دفتر امام، شورای استفتا، سلام علیکم ‏

‏‏نظر به این که حضرت امام وجوهات را در ارباح مکاسب می دانند، مستدعی است‏
‏‎

‎‏در موضوع زیر نظر حضرت امام را مرقوم فرمایید.‏

‏‏این جانب از اول سال 55 در شرکت پخش سیمان با سِمت حسابداری، مشغول به‏‎ ‎‏کار شدم و پس از پیروزی انقلاب، یکی از مدیران شرکت را به نام حاجی طرخانی،‏‎ ‎‏گروه فرقان ترور نمود؛ در نتیجه شرکت نتوانست به کار خود آن طوری که شاید و باید‏‎ ‎‏ادامه دهد. در اول سال 60 مدیران شرکت تصمیم گرفتند که کارمندان را کم کنند و لذا‏‎ ‎‏چند نفر را بازخرید نمودند؛ از جمله بنده هم جزء بازخرید شدگان بودم و مزایایی به‏‎ ‎‏ما پرداختند که در اصل قرارداد نبود و حتی مطابق قانون هم نبود. برای 5 سال کار در‏‎ ‎‏حدود 000 / 120 تومان به بنده پرداختند؛ آیا این مبلغ در آخر سال مالی بنده، به‏‎ ‎‏باقیمانده اش وجوهات تعلق می گیرد یا نه؟ والسلام علی من اتّبع الهدی‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4194]‏‏ ‏ ‏ 2061‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی و رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دام‏‎ ‎‏بقاؤه، محترماً؛ با عرض سلام و امید به سلامت و دوام عمر رهبر عظیم الشأن ایران تا‏‎ ‎‏ظهور حضرت قائم آل محمد علیه السلام خواهشمند است بفرمایید: ‏

‏‏1. نسبت به مبلغ بازخرید کارمندان اخراجی که از طرف کارفرمای بخش‏‎ ‎‏خصوصی به آن ها پرداخت می گردد تا سرمایۀ کسب قرار داده و زندگی آیندۀ خود را‏‎ ‎‏اداره نمایند، خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. مبلغ خمس باید به چه حسابی پرداخت گردد؟‏

‏‏بسمه تعالی، می توانید به حساب شمارۀ هزار مؤسسۀ تعاون اسلامی قم حواله نمایید.‏

‏‏3. از مبلغ سهم امام علیه السلام چه مبلغی پرداخت کننده خمس می تواند و مجاز است برای فامیل مستحق‏‎ ‎‏خود نگه داشته و به آن ها بپردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، با تعیین مقدار و خصوصیات، استجازه نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4195]‏‏ ‏ ‏ 2062‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 10 / 1361‏

‏‏خدمت حضرت امام خمینی، دامت برکاته، با عرض سلام‏

‏‏معروض می دارد: این جانب دانشجوی مدرسۀ عالی کامپیوتر که در حال حاضر در‏‎ ‎‏ارگان امورتربیتی وابسته به وزارت آموزش و پرورش منطقۀ 17 تهران به عنوان مربی‏‎ ‎‏تربیتی مشغول هستم، در اثر خرید و فروش مقداری کارت و قرآن و بلیط نمایش فیلم‏‎ ‎‏و... در مدرسه توسط خود دانش آموزان که مسئول نگهداری اند درآمد و سود و‏‎ ‎‏سرمایۀ 7000 ریال در صندوق کتابخانۀ مدرسه داریم، در مورد مالیات و خمس و‏‎ ‎‏زکات این سود چه تکلیفی می باشد؟‏

‏‏لازم به تذکر است که سرمایه، مقداری از آن در دست دانش آموزان می باشد و‏‎ ‎‏همین طور مقداری از جنس ها، مانند کارت (بسم الله‌ الرحمن الرحیم) و قرآن و ... در‏‎ ‎‏دست دانش آموزان ـ که تعدادی بالغ و تعدادی نابالغ هستند ـ می باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مالک ندارد و مربوط به مدرسه است، وجوه شرعیه به آن‏‎ ‎‏تعلق نمی گیرد.‏

‏‏[سؤال 4196]‏‏ ‏ ‏ 2063‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 2 / 1361‏

‏‏محضر مقدس رهبر عالی قدر و مرجع تقلید شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی، دامت افاضاته‏

‏‏با عرض سلام و تهنیت به عرض عالی می رساند: اتحادیۀ آرایشگران تهران دارای‏‎ ‎‏چندین هزار نفر عضو می باشد که هر عضو در سال، مبلغی به عنوان حق عضویت‏‎ ‎‏می پردازد که از این عضویت ها حقوق کارمندان و هزینۀ آب و برق و سایر مصارف‏‎ ‎‏قانونی و مشروع پرداخت می گردد. احتمالاً در پایان هر سال، مبلغی اضافه از خرج‏‎ ‎‏خواهد ماند؛ خواهشمند است نظر شریفتان را نسبت به مسائل ذیل مرقوم فرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏1. آیا این مانده مشمول خمس می گردد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏2. چنانچه از این مانده، محلی برای استفادۀ اداری اتحادیه خریداری شده باشد جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، با صلاح  دید مسئولین مربوطه مانع ندارد.‏

‏‏3. اتحادیه برای رفاه اعضای خود تشکیل شرکت تعاونی مصرف صنفی داده است که با پول سهمی که‏‎ ‎‏به اعضا فروخته شده است، تشکیل گردیده و هیأت مدیرۀ شرکت با آن پول، خرید و فروش می نماید و‏‎ ‎‏اجناس خود را با حداقل سود به اعضای صنف و سهام داران می فروشد که در پایان هر سال باید‏‎ ‎‏ترازنامۀ خود را به مراجع صلاحیت دار تسلیم دارد؛ لذا مرقوم فرمایید که ماندۀ پس از پرداخت مخارج،‏‎ ‎‏مشمول خمس می گردد یا خیر؟ (البته آنچه که سود بماند به نسبت خرید بین سهام داران تقسیم‏‎ ‎‏می گردد).‏

‏‏بسمه تعالی، سود تجارت باقیمانده در آخر سال خمس دارد.‏

‏‏4. ممکن است اتحادیه پول بیکاری در حساب جاری بانک خود داشته باشد، آیا می تواند از آن پول به‏‎ ‎‏عنوان قرض الحسنه به تعاونی مصرف صنف خود وام بدهد که برای رفاه اعضا، جنس بخرد و به‏‎ ‎‏قیمت ارزان به آن ها بفروشد؟ چنانچه بلامانع است مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏‏5. امر و مقرر فرمایید آیا اتحادیه می تواند از مازاد اتاق های خانه خود که در اختیار دارد به طور رایگان‏‎ ‎‏در اختیار شرکت تعاونی قرار دهد یا خیر؟ با توجّه به این نکته که اتحادیه تشکیلات و مقررات و هیئت‏‎ ‎‏مدیره جداگانه و شرکت تعاونی هیئت مدیره و مقررات و تشکیلات جداگانه و دارای درآمدی هم‏‎ ‎‏می باشد که بتواند مال الاجاره بدهد.‏

‏‏بسمه تعالی، با صلاحدید مسئولین مربوطه مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 4197]‏‏ ‏ ‏ 2064‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ جمادی الاولی 1395 ق‏

‏‏با عرض سلام و تحیات وافره؛ دوام ظل مبارک را از پروردگار متعال مسألت دارم و‏‎ ‎‏ملتمس دعا از وجود شریف هستم.‏

‏‏لطفاً مسائل ذیل را جواب مرقوم فرمایید، جزاکم الله‌ عن الاسلام و اهله خیراً.‏

‏
‏‎

‎‏1. زوجه ای در خانه شوهر است و درآمد هم دارد و چیزهایی برای منزل از قبیل‏‎ ‎‏فرش و یخچال و غیره تهیه نموده که اگر او نمی خرید بالاخره زوج او آن ها را تهیه‏‎ ‎‏می کرد. در چنین صورتی آیا لازم است آن ها را تخمیس نماید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از لوازم زندگی او است و از درآمد بین سال تهیه کرده‏‎ ‎‏خمس ندارد.‏

‏‏2. شخص کثیرالسفر مثل معلمی که هر روز از وطنش مسافت شرعیه و بیشتر را طی کرده و برمی گردد‏‎ ‎‏نماز و روزه اش چطور است؟ نقل شده که فرموده اید: «شکسته است».‏

‏‏بسمه تعالی، قصر و افطار است.‏

‏‏3. دارو فروشی مقداری از داروهایش به واسطه مخلوط بودن با الکل متنجس بوده و فروخته است و‏‎ ‎‏به اسم شیشه و امثال ذلک هم پول نگرفته و سالیانی کارش این بوده است؛ آیا به عنوان مظالم هم‏‎ ‎‏چیزی باید رد کند یا خیر و اگر لازم باشد چه مقدار بدهد؟ اقل یا اکثر؟‏

‏‏بسمه تعالی، الکل نجس نیست؛ مگر ثابت شود که مسکر مایع بالاصاله است و در این صورت،‏‎ ‎‏بیع جایز نیست و ثمن آن به ملک صاحبش باقی است که اگر او را نمی شناسد باید از طرف او‏‎ ‎‏صدقه بدهد به اذن حاکم، علی الاحوط.‏

‏‏4. اگر وجهی را مالک ندانست به عنوان مظالم باید بدهد یا خمس؟ چه کند؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، باید به حاکم شرع بدهد یا با اجازۀ او به مصرفی که مورد هر دو جهت است‏‎ ‎‏برساند.‏

‏‏[سؤال 4198]‏‏ ‏ ‏ 2065‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏1. شخصی که اخیراً مقلد شما شده است و قبلاً از کسی تقلید نمی کرده است، از‏‎ ‎‏سال 50 تا سال 58 از پول هایی که به عنوان خرجی به او داده شده است در بانک‏‎ ‎‏نگهداری کرده است. در این مدت، مبلغ 000 / 149 ریال (چهارده هزار و نهصد‏‎ ‎‏تومان) پس انداز شده است، ولی در سال 59، 000 / 100 ریال (ده هزار تومان) از آن‏‎ ‎‏پول برداشته شده و خرج شده است و بانک در این مدت 000 / 37 ریال (سه هزار و‏
‏‎

‎‏هفت صد تومان) بهره داده است. حال با باقیماندۀ این پول چه باید کرد؟ چه مقدار‏‎ ‎‏خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏در صورتی که پدر و مادر این شخص سید باشند و مقروض، چه مقدار از این‏‎ ‎‏خمس را می تواند به پدر و مادر خود بدهد؟ خانوادۀ ما شش نفر و از حقوق‏‎ ‎‏بازنشستگی پدرم زندگی می کنیم. ما به عموی خود مقروض هستیم، ولی او فشاری به‏‎ ‎‏ما برای پرداخت قرض خودمان نمی آورد.‏

‏‏بسمه تعالی، پولی که به عنوان خرجی به او دادند و پس انداز کرده خمس‏‎ ‎‏ندارد و بهرۀ پول، ربا و حرام است؛ گرفتن آن جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 4199]‏

‏‏2. در صورتی که مدت یک سال در یک فروشگاه کار کرده باشد و حقوق خود را‏‎ ‎‏به پدر و مادر خود داده باشد که خرج کنند و آن ها مقدار 000 / 5 تومان را پس انداز‏‎ ‎‏کرده باشند و به این شخص بدهند و باز او این مقدار را هم به آن ها بعد از سه ماه‏‎ ‎‏بدهد، چه مقدار خمس راجع به آن باید بدهد؟ و آیا اصلاً خمس تعلق گرفته است به‏‎ ‎‏آن یا نه؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، حقوق دریافتی اگر قبل از گذشت یک سال بر آن، به والدین‏‎ ‎‏بخشیده شده خمس ندارد.‏

‏‏3. در مدتی که در آن مغازه کار کرده ام به یک مشتری ضرر زده ام (روکش ماشین او را سوراخ کرده ام) و‏‎ ‎‏بعد، آن شخص به صاحب مغازه مراجعه کرده و گفت که ضرر او مبلغ شش صد تومان بوده است، ولی‏‎ ‎‏بعد از صحبت هایی که با هم کردند، صاحب مغازه از پول خود صد تومان به آن شخص داد و او رفت؛‏‎ ‎‏آیا من نسبت به آن فرد مدیون هستم؟ اگر هستم چه باید بکنم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صاحب ماشین گذشت کرده، چیزی بر شما نیست.‏

‏‏[سؤال 4200]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1875‏

‏‏4. در بعضی از مراکز آموزشی دولتی، به بعضی از دانشجویان ماهیانه مبلغی به‏‎ ‎‏عنوان کمک هزینۀ تحصیلی پرداخت می شود، مشروط بر این که پس از پایان تحصیل‏
‏‎

‎‏به مدت معینی در استخدام دولت باشند، و در زمان استخدام هم حقوق این افراد با‏‎ ‎‏کسانی که بدون چنین تعهدی استخدام می شوند، تفاوت نمی کند؛ آیا عمل به این شرط‏‎ ‎‏لازم است یا نه؟ و در صورتی که می تواند به این تعهد عمل نکند، آیا اخذ مبلغ مزبور‏‎ ‎‏جایز است یا نه؟ و در صورت جواز، خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، دریافت کمک تحصیلی مانع ندارد و مجرّد تعهد مزبور،‏‎ ‎‏الزام آور نیست و وجه ذکر شده خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4201]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1059‏

‏‏5. به سربازانی که مزایا و حقوق می دهند، آیا این مزایا خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مقابل کار به آن ها داده نمی شود خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4202]‏‏ ‏ ‏ 2066‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 جمادی الثانی 1403 ق‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله الوارف، السلام علیکم‏‎ ‎‏ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

‏‏شخصی اشتغال به عمل نجاری دارد. در وسط سال تیشه یا ابزار کار دیگر او تلف‏‎ ‎‏می شود و در عوض از محل ارباح وسط سال تیشه دیگری خریداری می کند. آیا باید‏‎ ‎‏تیشۀ جدید تخمیس شود؟‏

‏‏و در صورت تبدیل بعضی اجزا یک دستگاه، مانند تبدیل بعض مهره های یک‏‎ ‎‏چرخ چه حکمی دارد؟ و آیا در صورت عدم تلف بعضی اجزا و آلات ولی مستهلک‏‎ ‎‏شدن آن به مقدار مساوی با ارزش آلات جدید خریداری شده چه حکمی دارد؟‏

‏‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه برای جبران تلف یا استهلاک و اصلاح ابزار و آلات از‏‎ ‎‏ارباح در وسط سال مصرف می شود تخمیس آن واجب نیست.‏