4ـ خمس منفعت کسب (سؤالهای 3951ـ4030)

‏‏[سؤال 3951]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 91‏

‏‏7. شخصی نصف مشاع منزلی را برای سکونت خود می خرد و سپس با شریکش‏‎ ‎‏تصالح می کند و سهم خود را جدا می کند و دیواری در میان خانه می کشند و هر نیمه به‏‎ ‎‏صورت منزلی مستقل درمی آید. بعد از مدتی نیمۀ دوم را هم می خرد و داشتن چنین‏‎ ‎‏خانه ای ـ مجموع دو نیمه ـ زاید بر شأن او هم نیست ولی از نیمۀ دوم استفاده نمی کند‏‎ ‎‏و پس از مدتی آن را اجاره می دهد آیا باید خمس منزل را بدهد و حج هم بر او واجب‏‎ ‎‏می شود؟ و آیا در حکم فرقی هست بین این که احتیاج به مال الاجاره آن داشته باشد و‏‎ ‎‏بدین جهت خودش آن را مورد استفاده قرار ندهد و یا فرقی نیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، قسمتی که برای سکونت نیست متعلّق خمس است ولو این که‏‎ ‎‏برای احتیاج به وجه الاجاره آن را اجاره بدهد لیکن در صورت احتیاج به‏‎ ‎‏وجه اجارۀ آن در معیشت استطاعت با آن متحقق نمی شود.‏

‏‏[سؤال 3952]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4143‏

‏‏5. درآمد بچه های صغیر من ماهانه مبلغ دو هزار و پانصد تومان اجاره خانۀ پدری‏‎ ‎‏آن ها که در خرم آباد است، می باشد که عموهایش مال الاجاره را دریافت می نمایند و‏‎ ‎‏مبلغ دو هزار تومان آن را جهت مخارج ما می فرستند و باقیمانده که ماهانه مبلغ پانصد‏‎ ‎‏تومان است، در بانک به حساب بچه ها پس انداز می نمایند و همان طور که عرض‏‎ ‎‏کردم، خودم نیز کار می کنم؛ آیا مازاد بر مخارج سهم بچه ها مشمول بدهی خمس‏‎ ‎‏می شود یا خیر؟ و وجوهی که در بانک پس انداز می شود، خمسش را باید بدهیم یا‏‎ ‎‏خیر؟ و چنانچه خمس دارد، نحوۀ پرداخت را معلوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، احوط آن است که صغار بعد از بلوغ، خمس اضافه درآمد‏‎ ‎‏خود را بدهند.‏

‏‏[سؤال 3953]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2601‏

‏‏3. آیا باید تمامی وسایل زندگی را برایشان خمس داد و یا فقط آن وسایلی که مورد‏
‏‎

‎‏استفاده قرار نمی گیرد به مدت یک سال؟‏

‏‏بسمه تعالی، ارباح مکاسب در زاید بر مؤونۀ سال ، خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3954]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1301‏

‏‏4. مال حلالی که ارث به انسان می رسد، آن مال در اثر تجارت و کسب، اضافه‏‎ ‎‏می شود. آیا اضافۀ آن خمس دارد یا ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، سود تجارت ارث، در زاید بر مؤونه سال خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3955]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1450‏

‏‏2. من از 29 اردیبهشت ماه 1361 وارد دورۀ احتیاط شده ام و حقوقمان ماهانه‏‎ ‎‏2225 تومان است. آیا اگر در آخر ماه و سال مبلغی اضافه ماند، خمس و زکات تعلق‏‎ ‎‏می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، هرچه از حقوق و سایر درآمدها، آخر سال زیاد بماند خمس‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏[سؤال 3956]‏‏ ‏ ‏ 1962‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی ‏

‏‏پس از عرض سلام و دعای سلامت و تداوم رهبری امام خمینی و با عرض‏‎ ‎‏معذرت؛ مسأله ای را قبلاً سؤال کردم، ولی متأسفانه با جوابی که از آن دفتر دریافت‏‎ ‎‏کردم، نتوانستم خمس چند ساله ام را به طور قطعی محاسبه کنم؛ سؤال و جواب به‏‎ ‎‏شرح زیر بود:‏

‏‏1. من از سال 56 شرکتی خدماتی تأسیس نموده، تا اوایل سال 58 در آن شرکت‏‎ ‎‏کار می کرده ام. نحوۀ کارها به این صورت بود که با فردی قرارداد می بستم و مقداری‏‎ ‎‏پیش پرداخت می گرفتم، در ضمن کار نیز اقلامی می گرفتم تا کار تمام می شد و تصفیه‏‎ ‎‏حساب می کردیم که گاهی چند سال طول می کشید. با توجه به این که تعداد زیادی کار‏
‏‎

‎‏بود و پولی هم که از مشتری می گرفتم، گاهی بابت کاری بود که سال بعد انجام می دادم‏‎ ‎‏و گاهی بابت کاری بود که در ضمن چند سال انجام شده بود و نمی توانستم جزء‏‎ ‎‏درآمدهای آن سال به حساب آورم، لذا به ترتیب زیر خمس را محاسبه نموده ام:‏

‏‏الف. پس از پایان هر کار، سود خالص آن کار را محاسبه کرده ام؛ فرضاً سود‏‎ ‎‏خالص کار، 000 / 70 تومان محاسبه می گردید که این پول، ضمن دریافت و‏‎ ‎‏پرداخت های چندین سال به این نتیجه رسیده است و ممکن است فرضاً آخرین‏‎ ‎‏دریافتی در سال 58 بوده باشد.‏

‏‏ب. نحوۀ انجام کار را بررسی می کردم؛ مثلاً 40 درصد کار در سال 56 و 60 درصد‏‎ ‎‏آن در سال 57 انجام شده بود.‏

‏‏ج. بدون در نظر گرفتن تاریخ دریافت و پرداخت ها، 40 درصد سود را جزء درآمد‏‎ ‎‏سال 56 و 60 درصد را جزء درآمد سال 57 محاسبه نموده ام. ‏

‏‏آیا این روش محاسبه درست است؟ و اگرنه، چگونه باید محاسبه نمایم؟‏

‏‏علت آن که بر این اساس نتوانستم خمس را حساب کنم این است که مشخص‏‎ ‎‏نیست که چه مقدار از دریافتی هر سال، جزء درآمد است و چقدر از آن، بدهی به‏‎ ‎‏صاحب کار بابت کارهایی است که در سال بعد باید برای وی انجام داد.‏

‏‏بسمه تعالی، دریافتی هر سال، جزء درآمد همان سال محسوب می شود و‏‎ ‎‏سود آن در زاید بر مؤونه خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3957]‏

‏‏2. در سال 1356 مبلغ 140 هزار تومان دریافتی و 60 هزار تومان مخارج ساختمان‏‎ ‎‏بوده، بنابراین 80 هزار تومان باقیمانده است که این 80 هزار تومان را به عنوان درآمد‏‎ ‎‏سال 1356 نمی توان محاسبه نمود، زیرا از این مبلغ مقداری بابت درآمد است، ولی‏‎ ‎‏بقیه بابت مخارجی است که برای ساختمان وی در سال بعد انجام خواهد شد و به‏‎ ‎‏عنوان بدهی من به صاحبکار محسوب می شود. از طرف دیگر همان طور که ملاحظه‏
‏‎

‎‏می فرمایید دریافتی خالص سال 56 یعنی این مبلغ 80 هزار تومان را نمی توان جزء‏‎ ‎‏درآمد آن سال در نظر گرفت چون پس از پایان کار در سال 57 ملاحظه می شود که کل‏‎ ‎‏عایدی من از این کار فقط 35 هزار تومان بوده است.‏

‏‏نمونه دوم، کار دیگری است که دریافتی ها و مخارج برای صاحب کار به شرح زیر‏‎ ‎‏بوده است:‏

‏‏   سال ‏ ‏ دریافتی از صاحبکار           ‏ ‏ مخارج انجام شده برای   ‏

‏‏ ‏ ‏ صاحبکار در ساختمان وی‏

‏‏1356 ‏ ‏ 120 هزار تومان           ‏ ‏ 105 هزار تومان      ‏

‏‏1357 ‏ ‏ 190 هزار تومان           ‏ ‏ 235 هزار تومان      ‏

‏‏1358 ‏ ‏ 120 هزار تومان           ‏ ‏ 35 هزار تومان        ‏

‏‏جمع کل ‏ ‏ 430 هزار تومان           ‏ ‏ 375 هزار تومان      ‏

‏‏و عایدی من از این کار طی سال های 56 و 57 و 58 برابر با 55 هزار تومان است‏‎ ‎‏مسأله مبهم برای من این است که از این مبلغ 55 هزار تومان یا 35 هزار تومان عایدی‏‎ ‎‏نمونه قبلی چه مبلغ را جزء درآمد سال 56 به حساب بیاورم و چه مبلغ را جزء درآمد‏‎ ‎‏سال 57 یا 58؟‏

‏‏این جانب فعلاً خمس را در سال های 56 تا 58 به طور علی الحساب محاسبه کرده‏‎ ‎‏و پرداخته ام تا پس از محاسبه قطعی در صورتی که بدهکار شدم بقیه را بپردازم. در‏‎ ‎‏محاسبه خمس به طور علی الحساب چنین عمل کرده ام که بدون توجه به دریافت و‏‎ ‎‏پرداخت ها (زیرا دریافت ها همه عنوان درآمد را ندارند و بیشتر صورت بدهی به‏‎ ‎‏صاحب کار را داشته است) درآمد کل آن کار را محاسبه کرده ام (یعنی کل دریافتی از‏‎ ‎‏صاحب کار در عرض چند سال منهای کل مخارجی که برای صاحب کار به عمل‏‎ ‎‏آمده) سپس این درآمد را به نسبت حجم کاری که در هر یک از سال ها برای صاحب‏‎ ‎‏کار انجام شده تقسیم کرده و به حساب درآمد همان سال گذاشته ام. ‏

‏
‏‎

‎‏در هر حال مستدعی است که راهنمایی بفرمایید که بر اساس آن بتوانم خمس‏‎ ‎‏قطعی این سال ها را حساب نمایم و هرچه زودتر سنگینی بدهی احتمالی که بابت‏‎ ‎‏خمس دارم از دوشم برداشته شود.‏

‏‏بسمه تعالی، حکم همان است که قبلاً نوشته شد و چنانچه سر سال بدهی‏‎ ‎‏داشته باشید و بدهی برای مؤونه همان سال باشد می توانید مقدار بدهی‏‎ ‎‏خود را از موجودی کم نمایید و شما برای تصفیه حساب نزد یکی از‏‎ ‎‏وکلای مسلم الوکاله این جانب بروید.‏

‏‏[سؤال 3958]‏‏ ‏ ‏ 1963‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر محترم رهبر انقلاب امام امت، خمینی بت شکن، سلام‏

‏‏پس از آرزوی سلامتی و سعادت و طول عمر امام امت از خداوند متعال؛ از مقام‏‎ ‎‏رهبری و مرجع عالی مقام تقلید خواهشمند است راهنمایی بفرمایید راجع به چند‏‎ ‎‏مسأله دربارۀ خمس:‏

‏‏ضمناً حسابرسی سال خمسی این جانب مورخ‏‏ۀ‏‏ 30 / 11 / 1361 سال روز تولد‏‎ ‎‏حضرت زینب علیهاالسلام می باشد.‏

‏‏1. نقدی 000 / 110 ریال‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب و حقوق است خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3959]‏

‏‏2. حقوق دریافتی بهمن ماه 100 / 28 ریال‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از رسیدن سر سال دریافت کرده اید خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3960]‏

‏‏3. برنج و حبوبات و قند و تاید و دیگر خوردنی ها، تقریباً 000 / 22 ریال ‏

‏‏بسمه تعالی، باید خمس آن را بپردازید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3961]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4065‏

‏‏2. اگر کسی در کسب خود بنا بر این گذاشته است که تمام مازاد بر مخارج‏‎ ‎‏سالیانه اش را هرچه باشد به مصرف خیر ـ از قبیل جبهه و امثال آن ـ برساند، آیا خمس‏‎ ‎‏به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تا سر سال به مصرف مورد نظر برساند خمس ندارد، ولی‏‎ ‎‏اگر پیش از سرآمدن سال به مصرف نرسیده خمس به آن تعلق می گیرد.‏

‏‏[سؤال 3962]‏‏ ‏ ‏ 1964‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 3 / 1361‏

‏‏قم، دفتر استفتائات حضرت امام خمینی‏

‏‏چهار برادر هستیم که دو نفرمان حقوق بگیر و دو نفر دیگر شغل آزاد دارند،‏‎ ‎‏کارشان داشتن موتور لنج است و با آن به کویت می رفتند و در زمان رژیم‏‎ ‎‏منحوس  پهلوی، قاچاق می کردند. در سال 58 از هم جدا شدیم، دارایی مان به شرح‏‎ ‎‏زیر بود:‏

‏‏دو تا خانه و مبلغی پول که هر کس درآمدش پیش خودش بود؛ ولی آن دو برادری‏‎ ‎‏که لنج داشتند پول زیادتری داشتند که حدود 000 / 145 تومان به هر نفر ما دادند. بنده‏‎ ‎‏با یک برادرم باز هم پهلوی هم ماندیم و سهمیه ای که قرار بود به من برسد، پهلوی‏‎ ‎‏ایشان بود و از این پول و پول خودش و پول یک خانه ای که سهممان بود، خانۀ‏‎ ‎‏دیگری ساخت که الآن در آن زندگی می کنیم. حدود 000 / 500 تومان و شاید بیشتر‏‎ ‎‏ارزش داشته باشد. ولی از این پولی که ایشان تقسیم کردند، مبلغی بدهکار می باشند به‏‎ ‎‏شخصی در کویت که اکنون چند برابر شده و مبلغی نیز از پول کسی برداشتند که‏‎ ‎‏برایش کار می کردند و این طور توجیه می کردند که در گذشته حقمان را خورده. ‏

‏‏ضمناً بنده از سالی که از هم جدا شدیم، خمس پولی را که از حقوق پس انداز کرده‏‎ ‎‏بودم، جدا می کنم و با برادرم که خمس نمی دهد تا کنون هم خرج می باشم. اکنون‏
‏‎

‎‏تکلیف خانه چه می شود؟ تکلیف هم خرج من چه می شود؟ تکلیف پولی که همین‏‎ ‎‏طور برادرانم برداشته اند چه می شود که در حدود دویست هزار تومان است؟ خلاصه‏‎ ‎‏تکلیف بنده در این میان چیست؟ خداوند به شما توفیق عنایت فرماید.‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه از درآمد کسب به دست بیاید و از مخارج و مؤونۀ سال‏‎ ‎‏زیاد بیاید، باید تخمیس شود و اگر مال خمس نداده به کسی هبه شود، باید‏‎ ‎‏خمس آن را بدهند.‏

‏‏[سؤال 3963]‏‏ ‏ ‏ 1965‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 3 / 1361‏

‏‏سلامتی امام امّت و موفقیت شما را از درگاه ایزد یکتا مسألت می نمایم.‏

‏‏این جانب دانشجویی هستم که در مدت تعطیلی دانشگاه ها (از مهر 59 تا کنون) به‏‎ ‎‏کار در آموزش و پرورش پرداخته ام و از درآمد آن، مقداری پس انداز نموده ام؛ با توجه‏‎ ‎‏به این که با باز شدن دانشگاه ها من هم کارم را ترک کرده، در نتیجه منبع درآمدم قطع‏‎ ‎‏می گردد و در آینده نیاز مادی خواهم داشت، آیا لازم است که خمس پس انداز این‏‎ ‎‏مدت را بپردازم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، از حقوق و درآمد کسب، هر مقدار که زاید بر مؤونۀ آخر سال‏‎ ‎‏باقیمانده خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3964]‏‏ ‏ ‏ 1966‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 7 / 1361‏

‏‏با تشکر از اعضای محترم دفتر امام، به عرض عالی می رساند:‏

‏‏سؤالی در مورد خمس برای این جانب پیش آمده لازم دانستم با دفتر امام بدین‏‎ ‎‏وسیله مطرح نمایم. امیدوارم پاسخ سؤال مطرح شده را برای این جانب ارسال نمایید.‏‎ ‎‏خانواده ای هستیم پنج نفری. بدون پدر و دارای مقدار معینی باغ چای. محصول‏‎ ‎‏برداشت شده در سال از این زمین کمتر از خرج خانواده بوده و از جای دیگری نیز‏
‏‎

‎‏درآمدی نداریم. ناگفته نماند که مبلغ پول دریافت شده از محصول باغ کمتر از خرج‏‎ ‎‏خانواده من در سال می باشد. با توجه به گفته های فوق، آیا به این خانواده خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد؟ و اگر خمس تعلق می گیرد چطور است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید حساب سال داشته باشند و در زاید بر مؤونه سال، از‏‎ ‎‏درآمد خمس بدهند.‏

‏‏[سؤال 3965]‏‏ ‏ ‏ 1967‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏به نام خدا و درود و سلام بر رهبر کبیر انقلاب اسلامی و رهبر مستضعفان جهان‏‎ ‎‏امام خمینی، حضور محترم مسئول دفتر امام در قم، سلام علیکم، مسائلی بود که‏‎ ‎‏خواستم به عرض شما برسانم:‏

‏‏1. من پاسدار هستم و قبلاً پول و درآمدی نداشتم، ولی هم اکنون حقوقی دریافت‏‎ ‎‏می کنم. اگر خمس به آن تعلق می گیرد آیا به اولین پولی که می خواهم پس انداز کنم تنها‏‎ ‎‏خمس تعلق می گیرد یا اگر بعداً هم خواستم پولی به آن اضافه کنم، باید خمس آن را‏‎ ‎‏بدهم؟ و آیا به جز خمس زکات هم دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، از حقوق دریافتی و سایر درآمد کسبی، هر مقدار زاید بر‏‎ ‎‏مخارج سال باقی بماند، خمس دارد.‏

‏‏2. آیا کسانی که ماه رمضان را در جبهه باشند و نتوانند روزه بگیرند، قضای آن بعد از جنگ باید گرفته‏‎ ‎‏شود یا نه؟ برای مثال: رمضان پارسال و امسال را نتوانسته روزه بگیرد و امکان دارد همۀ سال را در‏‎ ‎‏جبهه باشد و رمضان آینده هم در جنگ باشد. آیا باید قضای 90 روز را بگیرد یا اگر هم شهید شد باید‏‎ ‎‏وصیت کند که قضای آن را بگیرند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، قضای روزۀ فوت شده واجب است و نباید تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر افتد.‏‎ ‎‏و با موت شخص قضا ساقط نمی شود، مگر آن که زمان کافی برای به جا آوردن قضای روزه‏‎ ‎‏نداشته باشد.‏

‏‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3966]‏‏ ‏ ‏ 1968‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 3 / 1361‏

‏‏برادرم در اوایل ازدواج با فقر و تنگدستی روبه رو بوده، ولی به هر حال تقبل هزینۀ‏‎ ‎‏مخارج دانشگاهم را نموده است. بعد از تعطیلی دانشگاه ها در یکی از نهادهای‏‎ ‎‏انقلابی ساری مشغول به کار شده و ماهیانه مبلغی را پس انداز نمودم. به پاس زحمت‏‎ ‎‏بی دریغ دایی ام در امر خانه سازی، به او کمک نموده و معادل سه ماه حقوقم را به او‏‎ ‎‏بخشیدم. اکنون نیز ماهیانه مبلغی به برادرم کمک می نمایم و مبلغی نیز پس انداز می کنم‏‎ ‎‏که برای مخارج دانشگاه ـ بعد از بازگشایی ـ می باشد. فکر می کنم وقتی یک سال از‏‎ ‎‏اشتغالم بگذرد، صاحب پس اندازی معادل 000 / 80 ریال بشوم. حال سؤالم این‏‎ ‎‏می باشد: که آیا به پولی که از این راه پس انداز می شود ـ با توجه به این امر که از روی‏‎ ‎‏بی نیازی و کثرت سرمایه نمی باشد، بلکه مورد نیاز در این برهۀ زمانی نمی باشد؛‏‎ ‎‏خمس تعلّق می گیرد؟ اگر جواب بلی است، از آن امام تقاضا دارم پاسخ بفرمایند که‏‎ ‎‏سال خمس من از تاریخ شروع به کار محسوب می شود یا از زمان دریافت اولین‏‎ ‎‏حقوق؟ و در پایان، خمس را باید به چه کسی بدهم تا مصرف نماید، گویا این طور که‏‎ ‎‏استنباط نموده ام باید به حاکم شرع سپرد؟ آیا می توان به امام جمعه بسپارم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، از حقوق دریافتی و درآمد کسب، هر مقدار که از مخارج سال‏‎ ‎‏زیاد بماند؛ خمس دارد. و اول سال، زمان دریافت اولین حقوق است. و‏‎ ‎‏خمس باید به مرجع تقلید یا وکیل مسلّم الوکالۀ او تسلیم شود.‏

‏‏[سؤال 3967]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1719‏

‏‏3. بالکلیه خمس ادا نکردم. الآن متوجه شدم آیا بر تمام اثاثیه بیت خمس واجب‏‎ ‎‏است یا صرف نقدی و اشیای خوردنی، وساطت بکنید.‏

‏‏بسمه تعالی، تمام آنچه که از درآمد کسب تهیه شده و سال بر آن گذشته‏‎ ‎‏خمس دارد. مگر در مؤونه.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3968]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 736‏

‏‏3. آیا داشتن حساب سالیانه برای کارمندانی که حقوق ماهیانه شان زاید بر مخارج‏‎ ‎‏خود و خانواده شان نیست، لازم است یا خیر؟ و به حقوق این قبیل کارمندان خمس‏‎ ‎‏تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر می داند که زاید بر مؤونۀ سال چیزی باقی نمی ماند، لازم‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏[سؤال 3969]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1696‏

‏‏2. مدت 2 سال است که در آموزش و پرورش به طور غیر رسمی خدمت می کنم و‏‎ ‎‏حقوقی دریافت می دارم و از طرفی در خانۀ پدرم زندگی می کنم و قهراً خرج خوراک‏‎ ‎‏و مسکن را پدرم تأمین می کند و سایر خرج های مربوط به خود، از درآمد خودم‏‎ ‎‏می باشد. در مدت این 2 سال، مقداری پس انداز دارم که جهت خرید وسایلی از‏‎ ‎‏جهیزیۀ خودم (با توجه به این که پدرم توانایی کامل مالی از این جهت ندارد) در بانک‏‎ ‎‏گذاشته ام، آیا به این مبلغ پس انداز خمس تعلق می گیرد؟ و اگر جواب مثبت است،‏‎ ‎‏خمس این 2 سال را چگونه محاسبه کنم؟‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه از حقوق که از مؤونۀ سال زیاد آمده، باید خمس آن را به‏‎ ‎‏مرجع تقلید یا نمایندۀ مسلّم الوکاله او برسانید.‏

‏‏[سؤال 3970]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2279‏

‏‏4. اگر زن و شوهری هر دو کار می کنند و درآمد دارند آیا به پول زن هم خمس‏‎ ‎‏تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در زاید بر آنچه در بین سال خرج زندگی کرده خمس واجب‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 3971]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2538‏

‏‏2. اگر زنی کارمند است و مقداری و یا همۀ حقوق خود را در اختیار شوهرش‏
‏‎

‎‏می گذارد و برای زندگی خود خرج می کند، آیا باید از همۀ حقوق، خمس بدهد و یا از‏‎ ‎‏باقیماندۀ حقوق خود؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار از حقوق هر یک از زن و شوهر از مخارج سال زیاد‏‎ ‎‏بیاید صاحب حقوق، مالک آن است و باید خمس آن را بپردازد و چنانچه‏‎ ‎‏زن به شوهر بخشیده است و چیزی از آنچه بخشیده شده، زیاد بیاید‏‎ ‎‏خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 3972]‏‏ ‏ ‏ 1969‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله ‏

‏‏کسی که برای دولت کار می کند پول که از دولت می گیرد فوراً خمس وسهم آن را‏‎ ‎‏بدهد یا جمع کند از مخارج سالش زیاد شد بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مزد در قبال کار حلال ملک کارگر می شود و جزو أرباح‏‎ ‎‏مکاسب محسوب است و در زاید بر مؤونۀ سال خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3973]‏‏ ‏ ‏ 1970‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس و منور فقیه الفقهاء، مرجع عالی قدر، امام خمینی‏

‏‏با عرض اخلاص و ادب و دست بوسی و دعای خیر برای تندرستی آن مرجع عزیز‏

‏‏1. حقیر دو سال پیش به مدت یک سال در کارخانه معدن مس کرمان مشغول به‏‎ ‎‏کار بودم و در تاریخ دهم تیر ماه پنجاه و شش به خدمت اخوی عزیز، جناب آقای‏‎ ‎‏پسندیده ـ حفظه الله‌ تعالی ـ رسیدم و پس از کسب فیض، چون از آن امام تقلید می کنم‏‎ ‎‏مقدار وجهی که خمس به آن تعلق می گرفت، پرداختم. از آن تاریخ چند ماهی بیکار‏‎ ‎‏بودم تا این که به شغل معلمی در آموزش و پرورش درآمدم و مبلغی که مخمس شده‏‎ ‎‏بود، خرج و تمام شد.‏

‏
‏‎

‎‏از مهرماه پنجاه و شش حقوق می گیرم و در سال حقوقم تغییر می کند و ثابت‏‎ ‎‏نیست؛ چگونه به حساب سالَم رسیدگی کنم‏‎ ‎‏و ترتیب آن را بدهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور آنچه فعلاً از حقوق زیاد آمده، خمس آن را‏‎ ‎‏باید بپردازید و وقت ادای آن را مبدأ سال خود قرار دهید و برای تصفیه‏‎ ‎‏حساب به وکیل این جانب مراجعه نمایید.‏

‏‏2. در قباله و سند ازدواجمان ثبت شده است که بابت جهیزیه بیست هزار تومان به متعلقه بدهکارم و‏‎ ‎‏باید به مرور بپردازم و یا اثاث منزل و مایحتاج زندگی را فراهم نمایم. حال آیا می بایست اول این مبلغ‏‎ ‎‏پول و دین را ادا نمایم؟ ناگفته نماند، پیش از این که خمسی داده باشم ازدواج کرده بودم. چنانچه مبلغ‏‎ ‎‏جهیزیه را پس انداز نمایم تا بیست هزار تومان تکمیل شود، و این پس انداز در عرض دو سال باشد،‏‎ ‎‏خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، طلب زن تا ادا نشده، استثنا نمی شود و اگر پس انداز کنید، باید خمس آن را‏‎ ‎‏بدهید.‏

‏‏3. جمعی از معلمان هر روز از وطنشان جمعاً 50 کیلومتر رفت و آمد می کنند، شب بعد از غروب‏‎ ‎‏آفتاب بر می گردند. نماز ظهر و عصر آن ها را چه می فرمایید؟ قصر است یا تمام؟ در ضمن دو یا سه‏‎ ‎‏سال به همین ترتیب هست.‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسافر را دارند.‏

‏‏[سؤال 3974]‏‏ ‏ ‏ 1971‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر رهبر عزیز، ولی امر مسلمین، نایب الامام، امام خمینی ‏

‏‏منظور از نوشتن نامۀ حاضر به دفتر امام، جواب به چندین سؤال شرعی بود که‏‎ ‎‏خواهشمندم جواب فرمایید:‏

‏‏1. این جانب معلم و کارمند دولت اسلامی می باشم و حقوق ماهیانه ام 3700 تومان‏‎ ‎‏می باشد و طبعاً درآمد سالانه ام با سال دیگر فرقی ندارد؛ به این مبلغ، خمس تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، از حقوق دریافتی اگر آخرسال، چیزی باقی بماند خمس دارد.‏

‏
‏‎

‎‏2. اگر مقداری پول قرض کرده باشم برای مخارج ازدواج یا خرید بعضی از وسایل مورد نیاز زندگی و‏‎ ‎‏مقداری از حقوقم را در هر ماه بابت این قرض بدهم، باز هم در این مورد خمس به اموال بنده تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، هرچه که در بین سال بابت بدهی مزبور پرداخت شده خمس ندارد.‏

‏‏3. بنده مبلغ 15000 تومان از اداره متبوعم وام گرفتم و این وام را در اختیار یکی از اقوامم که بدان‏‎ ‎‏نیازمند بود قرار دادم و طبعاً ادارۀ من ماهانه مبلغ معینی ـ مثلاً 450 تومان ـ از حقوق بنده کسر می کند؛‏‎ ‎‏حال به این پولی که بنده در اختیار شخص مذکور قرار داده ام خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، وام اگر از حقوق ماهانه ادا شده و پس از گذشت سال، آن را از طرف، وصول‏‎ ‎‏نمودید خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3975]‏

‏‏4. هر چند سال، 100 الی 400 تومان به حقوق ما افزوده می شود، در این صورت،‏‎ ‎‏باز خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، از کل حقوق دریافتی، زاید بر مخارج زندگی، هرچه آخر سال‏‎ ‎‏باقیمانده خمس دارد.‏

‏‏5. بنده در یکی از روستاهای گیلان غرب که اهالی این روستا اهل حق می باشند با زن و بچه ام زندگی‏‎ ‎‏می کنیم، آیا وقتی که مردم این روستا که اهل حق می باشند و اهل نماز و روزه نیستند و نیاز می کنند و‏‎ ‎‏نیاز درست هم می کنند و برای ما می آورند، ما می توانیم از این نیاز بخوریم و یا اگر همسایۀ ما برای ما‏‎ ‎‏از غذایی که برای خودش درست کرده است بیاورد، می توانیم استفاده کنیم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منکر خدا یا پیغمبر یا یکی از ضروریات دین باشند و در حکم مسلمان‏‎ ‎‏نباشند، محکوم به نجاست هستند و چیزی که با رطوبت، به دست و بدن غیر مسلمان تماس‏‎ ‎‏پیدا کند نجس می شود.‏

‏‏6. بنده در طول خدمت در روستا گاهی یک هفته در روستا می مانم و آخر هفته به شهری که خودم در‏‎ ‎‏آن ساکن هستم ـ مثلاً باختران ـ برمی گردم، کیفیت خواندن نماز در این صورت در روستا و در شهر‏‎ ‎‏خودم به چه نحو است؟‏

‏‏بسمه تعالی، در وطن، نماز تمام است و در محل خدمت، اگر با وطن به قدر مسافت شرعی‏‎ ‎‏فاصله دارد، حکم مسافر دارید.‏

‏
‏‎

‎‏7. بعضاً ـ بلکه بیشتر مواقع ـ بیشتر از هفت روز یا پنج روز تا بیست روز، کمی بیشتر از ده روز در‏‎ ‎‏روستا می مانم و بعد از دو یا سه هفته به شهر خودم برمی گردم و دو روز در شهر خودم هستم، کیفیت‏‎ ‎‏نماز بنده در این صورت به چه نحو است؟ در چه صورت شکسته و در چه صورت بایستی کامل به جا‏‎ ‎‏آورم؟ البته ناگفته نماند که فاصلۀ باختران تا روستای محل خدمتم، حدود صد کیلومتر می باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت اقامت ده روز در محل خدمت با قصد، نماز تمام است و گرنه قصر‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 3976]‏‏ ‏ ‏ 1972‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 10 / 1361‏

‏‏با سلام بر مهدی (عج) و درود بر خمینی‏

‏‏ضمن آرزوی سلامت و طول عمر برای امام امت تا ظهور حضرت قائم (عج) و‏‎ ‎‏درخواست دعا جهت پیروزی قریب رزمندگان اسلام و شفای معلولین و مجروحین‏‎ ‎‏جنگ؛ خواهشمندم نظرات امام را در مورد مسائل زیر بیان بفرمایید: ‏

‏‏1. آیا به منفعت کسب کسی که شغل موقت دارد خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس به او تعلق می گیرد که بعد از مؤونۀ سال باید بپردازد.‏

‏‏[سؤال 3977]‏

‏‏2. مبلغ شش هزار تومان پول که در طول 5 الی 6 سال به صورت منفعت کسب‏‎ ‎‏موجود است و لازم به تذکر است که این مقدار، در دوران صغیری و کبیری به دست‏‎ ‎‏آمده که معلوم نیست چه مقدار آن در صغیری است و چه مقداری در کبیری، لذا با‏‎ ‎‏توجه به دو مطلب فوق که اولاً مدت 5 الی 6 سال این منفعت به دست آمده و ثانیاً این‏‎ ‎‏منفعت، در صغیری و کبیری به دست آمده، لطفاً بفرمایید تکلیف خمس آن چه‏‎ ‎‏می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس درآمد بعد از بلوغ و بنا بر احتیاط خمس درآمد قبل از‏‎ ‎‏بلوغ را باید بپردازد.‏

‏‏3. اگر کسی دارای شغلی است که میزان حقوق آن مشخص است، ولی هر موقع که بخواهد می تواند‏
‏‎

‎‏آن را دریافت کند، اگر چنانچه شخصی این پول را نگیرد و گرفتن آن را به بعداً محول نماید، اگر چنانچه‏‎ ‎‏سال خمسی که او در نظر گرفته به سر آید، آیا باید خمس پولی که نگرفته است را بپردازد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید خمس بدهد.‏

‏‏4. شخصی که در آیندۀ نزدیک به پول احتیاج دارد و این پول را ندارد که تأمین نماید ـ مثلاً جوانی‏‎ ‎‏است که می خواهد خانه ای بخرد و ازدواج نماید، ولی در موقع خرید خانه، پول به اندازۀ کافی ندارد ـ‏‎ ‎‏آیا به منفعت درآمد او فعلاً که به دست می آورد و تصمیم دارد برای خرید خانه آن پول را نگه دارد،‏‎ ‎‏خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پول پس انداز که درآمد کسب و حقوق است، خمس دارد.‏

‏‏5. آیا شخصی که عدالت ظاهری دارد، ولی بنا به گفتۀ خود او، بعضی مواقع گناه کبیره از وی سر‏‎ ‎‏می زند ولی قرائت حمد و سورۀ نماز وی از دیگران صحیح تر است، برای برقراری جماعت می تواند‏‎ ‎‏امام جماعت شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، کسی که گناه کبیره انجام می دهد عادل نیست و نمی توانند به او اقتدا نمایند.‏

‏‏[سؤال 3978]‏‏ ‏ ‏ 1973‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب مقدس اسلامی ایران، امام خمینی‏

‏‏محترماً معروض می دارم: این جانب کارگر یک شرکتی ام که وابسته به شهرداری‏‎ ‎‏تهران می باشد و مدت 20 سال و چند ماه است که کار می کنم و چهار دختر دارم به‏‎ ‎‏سنین 14 و 15 و 16 و دو سال و نیم و 2 پسر 9 ساله و 5 ساله و یک باب خانۀ چهل و‏‎ ‎‏هشت متری سه اتاقه دارم و مبلغ بیست هزار تومان پول دارم؛ چنانچه خمس به پولم‏‎ ‎‏تعلق می گیرد، مقرر فرمایید به چه طریق تقدیم حضورتان نمایم. ‏

‏‏بسمه تعالی، از حقوق دریافتی و سایر درآمد کسبی، هر مقدار که زاید بر‏‎ ‎‏مؤونه آخر سال باقی بماند، خمس دارد و بدهی را می توانید به یکی از‏‎ ‎‏وکلای مسلّم الوکاله این جانب تسلیم کنید و یا به شمارۀ هزار مؤسسۀ‏‎ ‎‏تعاون اسلامی قم حواله نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3979]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 835‏

‏‏2. اگر من شغلی نداشته باشم ولی مقداری پول داشته باشم، آیا خمس به آن تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا نه؟ البته گاهی روزی 50 تومان از مغازۀ خودمان برداشت داشتم. ‏

‏‏بسمه تعالی، پول اگر از درآمد کسب باشد و از مصرف سال زیاد بماند،‏‎ ‎‏خمس دارد؛ ولی اگر از دخل مغازه بدون اجازۀ پدر برداشتید، حکم‏‎ ‎‏غصب دارد.‏

‏‏[سؤال 3980]‏‏ ‏ ‏ 1974‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏من در سال 56 از خدمت شهربانی بازنشسته شدم. ماهیانه مبلغ 3200 تومان‏‎ ‎‏حقوق می گیرم و  مدت 18 ماه بابت بدهکاری قسط خانه به بانک سپه قزوین مبلغ‏‎ ‎‏1326 تومان پرداخت می کردم. چون عائله مند و بدهکار بودم، به کمک و یاری‏‎ ‎‏دوستان خیّر و فروش مقداری از لوازم خانگی، یک دستگاه تاکسی خریدم و مشغول‏‎ ‎‏کار شدم؛ تا این که توانستم اقساط بانک را بپردازم. ‏

‏‏در این مدت، جنگ تجاوزکارانۀ حزب بعث عراق به کشور اسلامی ما شروع شد.‏‎ ‎‏در این مدت 22 ماه جنگ، تا آن جا که در توان داشتم مبلغی در حدود 000 / 22 تومان‏‎ ‎‏وجه نقد به جبهۀ جنگ و جنگ زدگان کمک نمودم و حال هم قادر به کار کردن‏‎ ‎‏نمی باشم و خودم نیز چون مقلد امام عزیز می باشم از این نظر سؤال می نمایم که آیا‏‎ ‎‏کارکردن من اشکال شرعی دارد؟ و آیا وجوهاتی که پرداخت کردم، خمس و زکات آن‏‎ ‎‏را هم باید بپردازم؟ و در حال حاضر هم حقوق من زیاد شده؛ مبلغ 4900 تومان‏‎ ‎‏می باشد. در خاتمه، سلامتی امام امت و پیروزی اسلام عزیز و ریشه کن شدن مخالفین‏‎ ‎‏اسلام ـ اعم از خارجی و داخلی ـ را از خداوند منّان مسألت می نمایم.‏

‏‏بسمه تعالی، تاکسی رانی با مراعات مقررات دولت اسلامی اشکال ندارد و‏‎ ‎‏از حقوق دریافتی و درآمد کسب، هرمقدار که زاید بر مؤونه در آخر سال‏‎ ‎‏باقی بماند خمس دارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3981]‏‏ ‏ ‏ 1975‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خواهشمندم این سؤالات را از محضر مبارک حضرت امام مدّ ظله العالی بفرمایید:‏

‏‏1. در رسالۀ عملیه جناب عالی در باب خمس آمده است که «کسی که تمام مخارج‏‎ ‎‏او را دیگری می پردازد موظف است خمس تمام مالی را که کسب می کند، بپردازد». آیا‏‎ ‎‏اگر این مخارج را دولت اسلامی پرداخت نماید نیز حکم آن به همان صورت است؟‏‎ ‎‏در صورتی که قسمتی از مخارج پرداخت شود، چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، هرمقدار از درآمد کسب سرسال باقی ماند، باید تخمیس شود.‏

‏‏[سؤال 3982]‏

‏‏2. در صورتی که شخصی که مخارجش را دیگری پرداخت می کند پولی کسب‏‎ ‎‏نماید و آن درآمد را جهت تأمین مخارج تحصیل خود در شهری غیر از وطن خود‏‎ ‎‏جمع آوری نماید، آیا قبل از گذشتن یک سال آن درآمد، مشمول قانون 20% (خمس)‏‎ ‎‏می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس به آن تعلق می گیرد ولی قبل از سال، ادا واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 3983]‏‏ ‏ ‏ 1976‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 9 / 1361‏

‏‏مسئول محترم دفتر امام خمینی ‏

‏‏ضمن سلام و توفیق خدمت برای هم‏‏ۀ‏‏ مسلمین؛ دو سؤال به نظر این جانب در‏‎ ‎‏مورد خمس رسیده که در ذیل ورقه توضیح داده می شود‏‎ ‎‏و خواهشمند است جواب‏‎ ‎‏آن را برای این جانب بفرستید. ‏

‏‏1. بنده مقداری پول در بانک دارم و حدود یک سال از مقدار پولی که در بانک‏‎ ‎‏گذاشته ام، می گذرد؛ با توجه به این که این جانب هیچ گونه استفاده ای از این مبلغ پول‏‎ ‎‏نمی نمایم و بانک در این مورد استفاده می کند، آیا بنده باید بعد از گذشت یک سال،‏
‏‎

‎‏خمس آن را بپردازم؟ با توجه به این که بانک از این پول استفاده می کند خواهشمند‏‎ ‎‏است در این مورد توضیح دهید.‏

‏‏بسمه تعالی، پول اگر از درآمد کسب ذخیره شده، در سر سال باید خمس‏‎ ‎‏آن پرداخت شود.‏

‏‏2. بنده شاغل و در یکی از ادارات دولتی مشغول کار می باشم؛ هر ماه یک روز از حقوق این جانب‏‎ ‎‏جهت کمک به رزمندگان اسلام کم می شود. این جانب می توانم یک روز حقوقی را که جهت کمک به‏‎ ‎‏رزمندگان، کم می شود به عنوان خمس حساب کنم و به نیت خمس بپردازم یا خیر؟ در این مورد نیز‏‎ ‎‏توضیح دهید.‏

‏‏بسمه تعالی، شما مجازید حقوق یک روز را که جهت کمک به رزمندگان می پردازید، بابت‏‎ ‎‏خمس حساب کنید.‏

‏‏[سؤال 3984]‏‏ ‏ ‏ 1977‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 10 / 1361‏

‏‏خدمت حضرت امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏پس از عرض سلام؛ معروض می دارد: این جانب مربی تربیتی در منطقۀ 17 از امور‏‎ ‎‏تربیتی، بدین وسیله معروض می دارد که به مقدار حدود سه ماه تابستان از ارگان امور‏‎ ‎‏تربیتی وابسته به آموزش و پرورش تهران حدود تقریبی 000 / 60 ریال حقوق دریافت‏‎ ‎‏داشته ام، ولیکن تا کنون مالیات یا خمس یا زکات آن را نپرداخته ام؛ در این مورد چه‏‎ ‎‏تکلیفی می باشد؟ من الله‌ التوفیق، والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار آن تا سر سال باقی بماند، باید خمس (‏‏) آن‏‎ ‎‏داده شود.‏

‏‏[سؤال 3985]‏‏ ‏ ‏ 1978‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم، پس از عرض سلام؛ سلامتی شما را از خداوند متعال خواستارم. ‏

‏‏این جانب ساکن سمنان می باشم. از دفتر استفتائات امام خواهشمندم که به چند‏
‏‎

‎‏سؤال بنده جواب دهند: ‏

‏‏من دارای بیست و دو سال سن هستم که چندین سال پیش پدرم را از دست داده و‏‎ ‎‏در یک خانه با برادرانم زندگی می کنم. مقداری پول در ظرف چند سال تهیه کردم،‏‎ ‎‏برای نیازهای بعدی؛ مثلاً اگر ازدواج کنم که به وسایل و خانه و چیزهای دیگری که‏‎ ‎‏بعداً به آن احتیاج پیدا می کنم و نیازهای بعدی خانواده که مقداری از خرج خانه را من‏‎ ‎‏باید بدهم:‏

‏‏1. آیا به این پول، خمس تعلق می گیرد یا نه؟ (اگر خمس آن را خواسته باشم که‏‎ ‎‏بدهم، نمی توانم جوابگوی نیازهای بعدی باشم).‏

‏‏بسمه تعالی، پول پس انداز اگر از درآمد کسب بوده خمس دارد.‏

‏‏2. من دارای یک موتور هستم که یک مدتی که در جبهه بودم و یک مدت هم یک مقدار کم، عیب‏‎ ‎‏داشت و چون از موتور دایی ام استفاده می کردم، در حدود یکی ـ دو سال در خانه است، آیا خمس‏‎ ‎‏این را باید بدهم یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر موتور سواری است و در زندگانی خود آن را لازم دارید، خمس ندارد.‏

‏‏3. اگر خمس به این ها تعلق می گیرد، می توانم خمس آن را به خانواده ام ـ برادرانم و خواهرانم از‏‎ ‎‏سادات می باشند ـ بدهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجازید سهم سادات خودتان را به سید فقیری که واجب النفقه شما نباشد،‏‎ ‎‏بدهید.‏

‏‏4. شک در سجده های نماز چگونه است؟ مثلاً شک می کنم که یک سجده به جا آوردم یا دو سجده؟‏‎ ‎‏هنگام شک در تسبیحات اربعه چه کار باید کرد؛ شک در مورد تعداد؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید بنا بگذارد که به جا نیاورده است؛ مگر محل آن گذشته باشد.‏

‏‏5. نمازی که در بسیج یا جای دیگر به صورت جماعت خوانده می شود و امام جماعت، غیر معمّم‏‎ ‎‏می باشد، آیا صحیح است یا باید در جایی که امام جماعت معمّم است خوانده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت دسترسی نداشتن به روحانی و وجود شرایط دیگر مانع ندارد.‏

‏‏6. دربارۀ مسائل اقتصادی مثل خرید و فروش با چند درصد یا چه اندازه سود باید باشد؟ و چیزهایی که‏‎ ‎‏ارزان خریداری شده و بعداً گران می شوند، چگونه باید فروخته شوند؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید مطابق مقررات عمل شود و اجحاف جایز نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3986]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2637‏

‏‏2. ثانیاً چون در حال حاضر توانایی خرید خانه وجود ندارد، مقداری از پول خانه‏‎ ‎‏را به دایی ام قرض داده و ایشان بنده را در امر تولید، مشارکت داده اند که خود هم در‏‎ ‎‏ساعات فراغت عملاً به ایشان کمک می نمایم. لذا فرض بفرمایید در آخر سال‏‎ ‎‏این جانب از محل حقوق و کسب 000 / 500 ریال یا بیشتر سود ببرم؛ آیا با توجه به‏‎ ‎‏این که حتی توانایی خرید خانۀ اولیۀ خود را هم ندارم و اگر خانه ای هم بخرم، می باید‏‎ ‎‏از وام بانکی هم استفاده نمایم و تا سال ها مقروض باشم، باید خمس سود امسال و‏‎ ‎‏سال های دیگر را ـ اگر که وضع به همین صورت باشد ـ پرداخت نمایم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، سر سال باید خمس سود تجارت را که باقیمانده، بردارند.‏

‏‏[سؤال 3987]‏‏ ‏ ‏ 1979‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏1. پشم گوسفند و بره گوسفند پیش از گذشتن دوازده ماه در سر سال یا بعد از‏‎ ‎‏گذشتن یک سال که نزد بعضی مردم ضرورت دارد و نزد بعضی ندارد آیا خمس دارد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سر سال مانده خمس دارد.‏

‏‏2. سهم امام و سهم سادات را در جبهه جنگ برای مجاهدین اسلام می توان داد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، عجالتاً بدون اجازه خاصّه ندهند.‏

‏‏3. شخصی می خواهد برای پسرش عیالی بیاورد مثل زکات و رد مظالم در ذمّه دارد، آیا می تواند عوض‏‎ ‎‏شیربهای عروسش بدهد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پسرش فقیر است می تواند به خود او بدهد که خرج عروسیش کند.‏

‏‏[سؤال 3988]‏‏ ‏ ‏ 1980‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی‏

‏
‏‎

‎‏این جانب از مهاجرین جنگ تحمیلی قصرشیرین که کلاً دارای نود هزار تومان‏‎ ‎‏(نقداً) می باشم و دو عدد فرش 3×2 به قیمت 000 / 5 تومان و یک تلویزیون و تعدادی‏‎ ‎‏چند پتو که دولت داده است، هستم و دیگر از لحاظ مالی و وضع خانوادگی هیچ گونه‏‎ ‎‏وسایلی ندارم؛ حالا از رهبر کبیر انقلاب تقاضامندم بفرمایند شرایط خمسی که به بنده‏‎ ‎‏تعلق می گیرد چگونه است؟ ‏

‏‏در ضمن بنده مدت سه سال در باختران مستأجر بوده ام و خواستارم که از لحاظ‏‎ ‎‏مال و اثاثیه تکمیل شوم و حالا سؤال بنده این است که آیا بایستی مال و اثاثیه ام را‏‎ ‎‏تکمیل نمایم و بعد خمس را بدهم یا این که اول خمس و بعد تکمیل مال و اثاثیه؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، شما باید سال خمسی خود را معین کنید و آنچه از درآمد و‏‎ ‎‏حقوق که سر سال زیاد آمده را تخمیس نمایید.‏

‏‏[سؤال 3989]‏‏ ‏ ‏ 1981‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر معظم حضرت آیت الله‌، نایب الامام خمینی کبیر‏

‏‏با درود به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی و سلام به رزمندگان حق بر علیه باطل‏

‏‏احتراماً معروض می دارد: به طوری که هر انسان مسلمان که مقلد هر عالمی هست‏‎ ‎‏باید از آن عالم فقیه کسب تکلیف شرعی نماید؛ این جانب کارمند بانک کشاورزی، و‏‎ ‎‏محل خدمتم شعبۀ زاغۀ استان لرستان است، مقلد حضرت امام می باشم.‏

‏‏فدوی دریافتی حقوقم در ماه 000 / 67 ریال خالص است؛ از این مبلغ هر ماه در‏‎ ‎‏حدود 000 / 7 ریال آن هزینۀ ایاب و ذهاب تا محل کارم می باشد. متأهل، دارای یک‏‎ ‎‏همسر و 6 فرزند هستم که به تحصیل مشغولند. الباقی حقوقم با مکافات و تورم بیش‏‎ ‎‏از حد، تکافوی مخارج روزمرۀ زندگی را می نماید. با کمک ادارۀ متبوع خود توانسته ام‏‎ ‎‏مسکنی خریداری کنم، مبلغی هم مقروضم، پس اندازی هم ندارم؛ آیا خمس بر‏‎ ‎‏این جانب واجب است یا خیر؟ استدعا دارم فدوی را راهنمایی فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سر هر سال، زاید بر مخارجی که بین آن سال در زندگی‏
‏‎

‎‏کرده اید چیزی باقی نمانده، خمس بر شما واجب نیست و در غیر این‏‎ ‎‏صورت نزد یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه و تصفیه‏‎ ‎‏حساب کنید.‏

‏‏[سؤال 3990]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1726‏

‏‏4. آیا می توانم محل مسکونی در تهران را (با اجازۀ آن مقام محترم و دولت عزیز)‏‎ ‎‏اجاره و رهن داده و با همان پول در مشهد منزل مسکونی رهن و اجاره نمایم یا خیر؟‏‎ ‎‏و چنانچه مقدار اجارۀ تهران بیشتر بود، آیا به اضافی آن خمس و زکات و دیگر‏‎ ‎‏وجوهات تعلق می گیرد یا خیر و مبلغ آن چقدر است؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسائل قبل را دارد و اضافه، سر سال خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3991]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2648‏

‏‏3. کسانی که با خریدن خانه ای مقدار زیادی بدهکار می شوند، به طوری که‏‎ ‎‏سال های متوالی باید این بدهی را بپردازند، برای چنین کسانی مسألۀ خمس به چه‏‎ ‎‏صورت است؟ مثلاً فرض بفرمایید سالی باید 000 / 30 تومان بدهی بدهد، به مدت‏‎ ‎‏مثلاً 15 سال. علاوه بر 000 / 30 تومان بدهی ممکن است در بعضی از سال ها درآمد او‏‎ ‎‏بیشتر باشد از این بدهی؛ مثلاً 000 / 15 تومان هم برای خودش بماند؛ تکلیف خمس او‏‎ ‎‏چگونه است برای این مقداری که درآمد سالیانۀ اوعلاوه بر بدهی سالیانۀ منزل است؟‏

‏‏بسمه تعالی، زاید بر اقساط پرداختی، هر سال اگر زاید بر مؤونه چیزی‏‎ ‎‏باقی ماند خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3992]‏‏ ‏ ‏ 1982‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خدمت رهبر انقلاب اسلامی ایران امام خمینی‏

‏‏ضمن عرض سلام این جانب کارمند ساده می باشم و حقوقی که می گیرم در ماه‏‎ ‎‏2800 تومان می باشد و در پایان سال اضافه ندارم اما از همین مبلغ به صورت اقساط‏
‏‎

‎‏فرش خریده ام و قصد دارم به صورت اقساط جنس دیگر بخرم، آیا این جانب‏‎ ‎‏همه  جنس هایی که تهیه می کنم باید خمس و زکات بدهم، مثلاً اگر در پایان سال از‏‎ ‎‏مبلغ حقوقی که می گیرم 1000 تومان اضافه داشته باشم همه خمس و زکات دارد‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از حقوق دریافتی در بین سال صرف هزینه زندگی شود‏‎ ‎‏خمس ندارد ولی آنچه از حقوق دریافتی که آخر سال باقی بماند پس از‏‎ ‎‏کسر بدهی بابت مؤونه سال خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3993]‏‏ ‏ ‏ 1983‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 4 / 1361‏

‏‏استدعا دارم به سؤال شرعی پاسخ مرحمت بفرمایند:‏

‏‏1. این جانب مدت 20 سال است که کارمند دولت هستم و همه ماهه به عنوان سهم‏‎ ‎‏امام ـ زکات ـ و کمک به زیردستان، مبلغی بین 20 تا 200 تومان مرتباً پول می دهم و‏‎ ‎‏کمک جنسی هم در حد توانایی به مستحق تقدیم داشته ام.‏

‏‏2. خودم و همسرم ـ همسرم 15 سال و خودم 20 سال ـ حقوق بگیر هستیم و‏‎ ‎‏درآمد ماهیانۀ ما طبق افزایش حقوق از طرف دولت وقت بوده است.‏

‏‏3. دارای سه فرزند محصل هستیم.‏

‏‏4. حقوق ماهیانه از هزار تومان بوده که فعلاً دو نفری جمعاً به مبلغ 000 / 10 تومان‏‎ ‎‏دریافت می داریم. خانه نداریم؛ پس انداز اندکی داریم جهت خرید خانه.‏

‏‏آیا از نظر شرع وجوهاتی به عهدۀ ما که کارمند دولت هستیم قرار می گیرد که در‏‎ ‎‏صورت امکان بتوانیم پرداخت نماییم؟‏

‏‏بسمه تعالی، حقوق و سایر درآمدهای کسبی در زاید بر مؤونۀ سال، خمس‏‎ ‎‏دارد که باید به مرجع تقلید یا وکیل مجاز او تحویل شود. برای بررسی و‏‎ ‎‏تصفیۀ حساب به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 3994]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1715‏

‏‏5. طلابی که به تبلیغ می روند و بدین جهت وجهی را دریافت می نماید در صورت‏‎ ‎‏پس انداز، خمس و سهم به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس زاید بر مؤونه باید داده شود.‏

‏‏[سؤال 3995]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7240‏

‏‏3. شوهرم برای حساب خمس، نزد نمایندۀ امام در اصفهان رفته و ایشان او را به‏‎ ‎‏نمایندۀ خودش معرفی کرده و ایشان گفته اند که به او خمس تعلق نمی گیرد؛ آیا حتی به‏‎ ‎‏اجناس و چیزهای جزئی مانند آبلیمو و امثالهم نیز تعلق نمی گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب، چیزی در آخر سال به صورت پول نقد یا‏‎ ‎‏جنسِ خریداری شده باقی بماند، خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3996]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6792‏

‏‏2. پولی که زن از مخارج خانه اضافه می زند پس انداز می کند، خمس دارد یا خیر؟‏‎ ‎‏اگر به شوهر خود بدهد و شوهر جزء سرمایه حساب کند خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب است و زاید بر مؤونه، آخر سال، باقیمانده‏‎ ‎‏خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3997]‏‏ ‏ ‏ 1984‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. آیا کارگر مزرعه که مزد می گیرد باید زکات بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، زکات ندارد ولی در اضافه بر مؤونه سال خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 3998]‏

‏‏2. محصولات زراعی غیر از گندم و جو و خرما مثل نخود و لوبیا و عدس و لپه و‏‎ ‎‏غیره خمس دارد یا زکات دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد.‏

‏
‏‎

‎‏3. آیا معادن متعلق به عموم مردم است یا متعلق به کسی است که در ملکش پیدا شده است؟ مثلاً‏‎ ‎‏معادنی چون نفت و گاز و مس که در یک زمین مشخص نیستند و به جاهای دیگر راه دارند کسی‏‎ ‎‏می تواند بگوید چون در ملک من هم هست پس متعلق به من است؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار معدن در ملک شخص باشد ملک او است ولی مقررات دولت اسلامی‏‎ ‎‏باید مراعات شود.‏

‏‏4. آیا استعمال سیگار برای کسی که احساس کند که مقداری برای او مضر است حرام است؟‏

‏‏بسمه تعالی، بهتر است نکشد و اگر ضرر به حدی باشد که دفع آن واجب است نباید بکشد.‏

‏‏[سؤال 3999]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1538‏

‏‏3. در موقع بازنشستگی مبلغی را که در مدت 8 سال، هر ماه به عنوان پس انداز‏‎ ‎‏کسر کرده بودند، با مبلغی سود ـ حدود سی و پنج هزار تومان ـ به من دادند. این پول‏‎ ‎‏آیا خمس دارد و چه صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار که از کسر کردن حقوق زمان خدمت، بعداً به شما‏‎ ‎‏پرداخت شده خمس دارد، و مقداری که بابت ربح بر آن اضافه شده، ملک‏‎ ‎‏شما نمی شود باید آن را به مالک واقعی برگردانید و اگر از دسترسی به او‏‎ ‎‏مأیوس هستید، از طرف او به فقرا صدقه بدهید.‏

‏‏[سؤال 4000]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1538‏

‏‏4. بعد از سی سال که بازنشست شده ام، مبلغ حدود شش هزار تومان به عنوان‏‎ ‎‏حقوق بازنشستگی دریافت می نمایم که با تعداد عائله ای که دارم، حقوق و خرج‏‎ ‎‏مساوی است. آیا این حقوق خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زاید بر مؤونه سال نباشد خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4001]‏‏ ‏ ‏ 1985‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا به حقوق بازنشستگی خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حقوق بازنشستگی اگر از حقوق سابق کسر شده، خمس دارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4002]‏‏ ‏ ‏ 1986‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران و بزرگ مرجع عالی قدر تشیع‏

‏‏با کمال ادب به پیشگاه محترم عرضه می دارم که بنا بر فتوای جناب عالی (حقوق‏‎ ‎‏بازنشستگی باید خمسش پرداخت گردد)؛ لذا به استحضار می رساند که این جانب‏‎ ‎‏بازنشستۀ آموزش و پرورش، چون خود را در این برهۀ زمان واقعاً مسئول و متعهد‏‎ ‎‏می دانم ـ با این که از نظر مالی در مضیقه می باشم، معذلک ـ تمام وقت خود را در روز‏‎ ‎‏به صورت رایگان در اختیار انقلاب گذاشته و مسئولیت ادارۀ تعاونی مصرف عمومی‏‎ ‎‏خیابان پروین اصفهان (مسجد الرسول) را عهده دار شده ام. لذا از پیشگاه محترم‏‎ ‎‏استفسار می نمایم: آیا رایگان خدمت کردن در تعاونی مصرف عمومی را می توانم‏‎ ‎‏به جای پرداخت خمس حقوق بازنشستگی محسوب نمایم و یا این که از تعاونی که‏‎ ‎‏مربوط به مردم می باشد حقوق دریافت نموده و خمس حقوق بازنشستگی را نیز‏‎ ‎‏پرداخت نمایم؟ با تقدیم احترامات فائقه‏

‏‏بسمه تعالی، می توانید در برابر انجام کار مزبور حقوق دریافت کنید؛ و‏‎ ‎‏حقوق بازنشستگی اگر از حقوق زمان خدمت کسر شده خمس دارد؛ و‏‎ ‎‏خدمت ذکر شده بابت خمس مذکور حساب نمی شود.‏

‏‏[سؤال 4003]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2170‏

‏‏5. حقوق بازنشستگی در اثر اجرای مقررات به صندوق بازنشستگی ریخته‏‎ ‎‏می شود ـ لازم است کلاًّ محاسبه نماید و خمس آن را بدهد یا شرطی ندارد.‏

‏‏بسمه تعالی، تا دریافت نشده خمس آن واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 4004]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2050‏

‏‏4. حقوقی که یک نفر بازنشسته می گیرد، یک قسمت از آن بابت مبلغی است که در‏‎ ‎‏سابق از حقوق او کم شده و بقیه، از آن بابت نیست، آیا از همۀ حقوقی که تا آخر عمر‏
‏‎

‎‏یک نفر بازنشسته می گیرد، باید خمس بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، فقط آن قسمت که از حقوق او کم شده در زاید بر مؤونه خمس‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏[سؤال 4005]‏‏ ‏ ‏ 1987‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 3 / 1361‏

‏‏دفتر مبارک امام، محترماً معروض می دارد:‏

‏‏این جانب آموزگار بازنشسته ای هستم که چندسال پیش بازنشسته شده ام و از‏‎ ‎‏حقوق بازنشستگی استفاده می کنم، اخیراً در روزنامۀ کیهان دیدم که سؤالی از حضرت‏‎ ‎‏امام شده که «آیا به حقوق بازنشستگی خمس تعلق می گیرد؟» جواب مرقوم فرمودند:‏‎ ‎‏«اگر از حقوق سابق کسر شده خمس دارد».‏

‏‏این جانب حساب کردم که در مدت سی سال خدمتم، مبلغ بیست و پنج هزار‏‎ ‎‏تومان به تدریج از حقوقم کسر کردند، در صورتی که تا کنون بیش از این مبلغ از‏‎ ‎‏حقوق بازنشستگی استفاده کرده ام؛ حال سؤال این است:‏

‏‏1. آیا همین مبلغ مذکور خمس دارد یا این که حقوق هر ماه جداگانه خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار از حقوق بازنشستگی که در مقابل کسر حقوق زمان‏‎ ‎‏خدمت می دهند خمس دارد و در غیر آن، خمس واجب نیست.‏

‏‏2. اگر خمس مبلغ فوق را باید بپردازم، می توانم به تدریج بپردازم یا این که باید یک جا پرداخت شود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار حقوق که بر شما واجب است می توانید به یکی از وکلای مسلّم الوکاله‏‎ ‎‏این جانب مراجعه و دستگردان نمایید و به تدریج بپردازید.‏

‏‏3. سهم امام علیه السلام و سهم سادات را باید روی هم پرداخت کرد یا این که می توانم سهم سادات را شخصاً‏‎ ‎‏به اهلش بپردازم؟ ضمناً متمنّی است شماره حسابی که در بانک به همین منظور در نظر گرفته شده‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، مجازید سهم سادات خودتان را به سادات فقیر و متدیّن بپردازید و سهم‏‎ ‎‏امام علیه السلام را می توانید به شمارۀ هزار مؤسسه تعاونی اسلامی قم حواله نمایید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4006]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1725‏

‏‏2. پدر بنده یکی از کارمندان بازنشستۀ دولت است که حقوقی معادل 3360 تومان‏‎ ‎‏از دولت بابت بازنشستگی می گیرد که این پول کفاف خرج ماهانۀ منزل را نمی کند و از‏‎ ‎‏طریق مغازه ای که دارد و مشغول کار در آن است این کسری بودجۀ منزل را جبران‏‎ ‎‏می کند، ضمناً خمس مغازه را هم الآن به صورت ماهانه می پردازد، لطفاً بفرمایید در‏‎ ‎‏رابطه با فتوای اخیر حضرت عالی که در مجلۀ پاسدار اسلام چاپ شده مبنی بر این که‏‎ ‎‏«اگر حقوق بازنشستگی از حقوق سابق کسر می شده خمس دارد»، حالا پدرم هم باید‏‎ ‎‏خمس بدهد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم همان است که اشاره شد.‏

‏‏[سؤال 4007]‏‏ ‏ ‏ 1988‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ سوم شوال 1402 ق‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، لطفاً بفرمایید:‏

‏‏1. آیا آنچه از حقوق بازنشستگی که از حقوق کم می شود تا در ایام بازنشستگی‏‎ ‎‏بدهند، جزء مطالباتی است که مورد تعلق خمس باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، جزء درآمد کسب محسوب است و خمس‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏2. اشخاصی که کارشان ایجاب می کند که همه روزه مسافرت کنند، تکلیف نمازشان چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مقدار مسافت شرعی را طی می کنند و سفر، شغلشان نیست، نماز قصر است.‏

‏‏3. وسایل نقلیه جزء مؤونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر برای احتیاجات زندگی شخصی باشد، نه برای استفاده در کسب و کار، مؤونه‏‎ ‎‏محسوب است.‏

‏‏4. زنی که در ماه مبارک برای جلوگیری از عادت، قرص می خورده و اتفاقاً به جهت یک شب قرص‏‎ ‎‏نخوردن، لک می بیند و بعد از آن، چند قرص پی در پی می خورد لذا دیگر خون نمی بیند، در وقت‏‎ ‎‏دیدن آن لک چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کمتر از سه روز متوالی باشد حکم حیض ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏5. شخصی قبلاً احتیاج به تلفن داشته، لذا از مخابرات فیش تلفنی خریداری کرده و بعد از مدتی،‏‎ ‎‏احتیاجش برطرف می شود؛ آیا می تواند آن فیش را به دیگری به قیمت بازار آزاد بفروشد یا همان طور‏‎ ‎‏نگهداری نماید؛ تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات ادارۀ مخابرات است.‏

‏‏6. زیدی مثلاً برای مصرف مقداری از سهم مبارک امام علیه السلام یا سهم سادات، از حضرت امام کسب اجازه‏‎ ‎‏می کند، آیا این اجازه برای سال بعد هم هست یا فقط برای همان سال است؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مفاد اجازه است؛ اگر برای یک سال یا برای مبلغ معینی اجازه داده شده،‏‎ ‎‏زاید بر آن محتاج به اجازۀ جدید است.‏

‏‏[سؤال 4008]‏‏ ‏ ‏ 1989‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حقوق بازنشستگی که عموماً طبق قرارداد از درآمد سال های قبل کسر شده است و‏‎ ‎‏پرداخت آن به زمان بازنشستگی اختصاص یافته، آیا به مجرد دریافت باید خمس آن‏‎ ‎‏را بدهند، یا پس از کسر مؤونه و سر سال باید خمس آن پرداخت شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه طبق قرارداد باید پس از بازنشستگی حقوق را‏‎ ‎‏دریافت دارد جزء درآمد سال است و پس از کسر مؤونه، سرسال باید‏‎ ‎‏خمس آن را پرداخت کند.‏

‏‏[سؤال 4009]‏‏ ‏ ‏ 1990‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏خواهشمند است جواب این مسائل را برای ما توضیح فرمایید:‏

‏‏1. در صورتی که به حقوق بازنشستگی خمس تعلق می گیرد (از حقوق کسر‏‎ ‎‏می شده است) مثلاً اگر کسی 25 سال است که بازنشست شده است و بیشتر اوقات هم‏‎ ‎‏که حساب سال می کرده است مقروض بوده است، باید این 25 سال را حساب کند و‏‎ ‎‏خمس دهد؟ و اگر بخواهد 25 سال را خمس دهد باید چیزی از وسایل خانه را‏
‏‎

‎‏بفروشد؛ مثلاً فرش زیر پا را؟ و از این به بعد اگر باید خمس دهد آیا باید تمام حقوق‏‎ ‎‏آخر برج را حساب کند و هر برج، خمس دهد یا این که همان مقدار که از حقوق کسر‏‎ ‎‏می شده است (با توجه به این که همیشه حساب سال را می کرده)؟‏

‏‏بسمه تعالی، آن مقداری که از حقوق زمان خدمت کسر شده و فعلاً به او‏‎ ‎‏داده می شود، خمس دارد.‏

‏‏2. اگر جنسی را در عرض سال (مثلاً چرخ خیاطی یا منزلی) را بفروشد و بخواهد چرخ جدید یا منزل‏‎ ‎‏بهتری را بخرد، آیا خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب، پیش از پرداخت خمس به حساب مؤونه تهیه شده، پول‏‎ ‎‏فروش آن، خمس دارد؛ مگر آن که در همان سال بفروشد و بخرد.‏

‏‏3. اگر کسی وام گرفته است برای ساختن خانه ای آیا در آخر سال، خمس به آن وام تعلق می گیرد یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏‏4. آیا استعمال ادکلن در نماز اشکال دارد یا خیر و به طور کلی آیا نجس است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، محکوم به نجاست نیست و استعمال آن در نماز اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 4010]‏‏ ‏ ‏ 1991‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی امام روح الله‌ موسوی خمینی، ارواحنا فداه‏

‏‏محترماً؛ به عرض عالی می رساند: این جانب سرهنگ دوم ارتش جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران قبلاً مقلد یکی از آیات عظام بودم و در نجف اشرف به حضور مشارالیه‏‎ ‎‏شرفیاب و اجازه تصرف در حقوق دریافتی ارتش را جهت مخارج خانواده کسب‏‎ ‎‏نمودم و وجوهات خود را به نماینده ایشان در تهران می پرداختم.‏

‏‏اخیراً با بیست و شش سال خدمت، از ارتش بازنشسته گردیده و از محضر آن‏‎ ‎‏مرجع عالی قدر تقاضای اجازه تصرف در حقوق بازنشستگی جهت مخارج خود و‏‎ ‎‏خانواده ام را دارم. ضمناً ارتش همه ماهه مبلغ سیصد تومان به عنوان پس انداز ثابت از‏‎ ‎‏حقوق من کسر و اینک که بازنشسته شده ام مبلغ چهل هزار تومان بابت پس انداز ثابت‏
‏‎

‎‏به من پرداخته است. حال از بابت خمس و سهم امام علیه السلام ‏‏ یک پنجم مبلغ فوق را‏‎ ‎‏بپردازم کافی است و یا نظر به این که مبلغ مزبور در سال های متمادی جمع آوری شده‏‎ ‎‏نحو‏‏ۀ‏‏ پرداخت خمس و سهم امام علیه السلام به صورت دیگری است؟ جهت تقدیم‏‎ ‎‏وجوهات در تهران، مشخصات و آدرس نمایند‏‏ۀ‏‏ آن زعیم عالی قدر را معرفی نمایید.‏

‏‏استدعا دارم پاسخ نامه را به نشانی زیر مرقوم بفرمایید؛ قبلاً بی نهایت سپاس گزارم‏‎ ‎‏و از دور دست شما را می بوسم. ‏

‏‏بسمه تعالی، خمس موجود کافی است و مجازید در حقوق تصرف کنید.‏

‏‏[سؤال 4011]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1273‏

‏‏4. آیا حقوق بازنشستگی خمس دارد یا خیر؟ با توجه به این که حقوقی را که در‏‎ ‎‏بازنشستگی می دهند خیلی بیشتر است از آن مقدار که از حقوق ایام خدمت کم‏‎ ‎‏می کنند؛ مثلاً حقوق در حدود چهار هزار تومان را فقط چهارصد و پنجاه تومان کم‏‎ ‎‏می کنند. و دیگر آن که اگر از خود شخص باشد باید جزء ماترک هم حساب شود، و در‏‎ ‎‏این صورت وارث صغیر و کبیر نباید فرق داشته باشد، در صورتی که دولت فقط به‏‎ ‎‏فرزندان کمتر از هجده سال می دهد.‏

‏‏بسمه تعالی، حقوق بازنشستگی اگر از حقوق ایام خدمت کم شده خمس‏‎ ‎‏دارد و بعد از فوت جزء ترکه محسوب است و تمام ورثه از آن ارث‏‎ ‎‏می برند، وگرنه خمس ندارد و تابع مقررات است.‏

‏‏[سؤال 4012]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1890‏

‏‏22. کسی کارمند اداره ای بوده در گذشته، ورثه او حقوق بازنشستگی او را بعد از‏‎ ‎‏مرگش می گیرند، آیا این جزء ارث است باید بین ورثه طبق قانون ارث تقسیم شود یا‏‎ ‎‏جزء فوائدی است که نصیب ورثه می شود و باید علی فرض زیاده از مؤونه خمس آن‏‎ ‎‏را بدهند.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از حقوق کارمند محسوب باشد به ورثه بر طبق قانون ارث‏
‏‎

‎‏می رسد و قبل از تقسیم باید خمس آن را بدهند و در غیر این صورت به هر‏‎ ‎‏نحو به آن ها داده شود مالک می شوند و خمس ندارد.‏

‏‏[سؤال 4013]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6512‏

‏‏3. بهره ای که بانک از وام گیرنده گرفته و بهره ای که بانک به وام گیرنده پرداخت‏‎ ‎‏کرده، از بابت همان وام که در حساب پس انداز گذاشته بود، از نظر خمس چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بیش از آنچه بانک از او می گیرد، حق ندارد از بانک بگیرد و‏‎ ‎‏آنچه را به بانک می دهد، مقابل آن خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4014]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2160‏

‏‏2. خمس پول را جدای از بهرۀ آن حساب می کنیم یا همراه آن؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منظور بهرۀ بانکی است، گرفتن آن جایز نیست و باید‏‎ ‎‏خمس اصل پول را اگر از درآمد کسب است بدهد.‏

‏‏[سؤال 4015]‏‏ ‏ ‏ 1992‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 3 / 1361‏

‏‏برادران مسئول دفتر استفتای امام خمینی، سلام علیکم، امید است که در خدمت به‏‎ ‎‏اسلام موفق باشید و لطف و رحمت الهی شامل حال شما باشد. از آن برادران عزیز‏‎ ‎‏خواهش می کنم که نظر حضرت امام خمینی را راجع به مسائل شرعیۀ زیر جهت رفع‏‎ ‎‏احتیاج این جانب ارسال فرمایید.‏

‏‏1. آیا بر سود پس اندازهای بانکی خمس تعلّق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بهرۀ پول، ربا و حرام است و گرفتن آن جایز نیست و مالک‏‎ ‎‏نمی شود؛ باید آن را برگرداند یا به فقرا بدهد. ‏

‏‏2. حکم شرعی نشان دادن بازی های فوتبال یا کشتی که مردان با شورت در تلویزیون ظاهر می شوند‏‎ ‎‏چیست؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، نشان دادن فیلم ها و نظر کردن به آن اشکال ندارد؛ مگر آن که مفسده ای بر آن‏‎ ‎‏مترتب باشد.‏

‏‏3. آیا نصب عکس امام خمینی یا عکس هر یک از شخصیت های روحانی ـ مثل شهید مظلوم‏‎ ‎‏بهشتی رحمه الله و غیره ـ در مسجد یا در جایی که نماز می خوانند اشکال دارد؟ حکم شرعی چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ ولی بهتر است مقابل نمازگزار در حال نماز نباشد و یا آن که در حال‏‎ ‎‏نماز روی عکس ها را بپوشانند.‏

‏‏[سؤال 4016]‏‏ ‏ ‏ 1993‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر زعیم عالی قدر جهان تشیّع حضرت امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏1. پدر من در سال 57 مثلاً ده هزار تومان پس انداز داشته و خمس این مبلغ را ادا‏‎ ‎‏کرد و بعد برای کشاورزی در سال 58 از این ده هزار تومان مخمس پنج هزار تومان‏‎ ‎‏صرف مخارج خود و کارگر و بذر و سایر مایحتاج نمود و از محصول 58 مثلاً‏‎ ‎‏باقیمانده پس انداز ایشان ده هزار تومان است آیا همه این مبلغ (ده هزار تومان) متعلق‏‎ ‎‏خمس است یا پنج هزار تومانی که صرف مخارج خود و کشاورزی و حقوق کارگر و‏‎ ‎‏امثال آن کرد خمس ندارد یعنی پنج هزار تومان از 58 خمس بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خرج کارگر و بذر که از پول مخمس نموده استثنا کند و از بقیه‏‎ ‎‏در زاید بر مؤونه سال خمس دارد و آنچه از پول مخمس صرف در مؤونه‏‎ ‎‏زندگی کرده استثنا نمی شود.‏

‏‏[سؤال 4017]‏

‏‏2. درخت هایی کشت می کنند و گاهی خودرو در زمین ملکی پیدا می شود تربیت‏‎ ‎‏می کنند که از چوب آن ها به عنوان چوب صنعتی و امثال آن استفاده کنند. مثلاً پس از‏‎ ‎‏یک سال هر عدد دو قران می خرند نمی فروشد و پس از پنج سال یا کمتر می فروشد و‏‎ ‎‏این معامله در سال مالی انجام می شود، آیا پس از پایان سال از باقیمانده خمس بدهد و‏‎ ‎‏یا مجموع قیمت متعلق خمس است؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، باید تأخیر نیندازند و اضافه بر خمس مجموع خمس نمائاتی‏‎ ‎‏که از ارباح سال های قبل است نیز باید داده شود.‏

‏‏3. کشاورزی ـ مانند برنج کاران ـ مبدأ سال مالی او مثلاً اول مهر است و برداشت محصول سالیانه در‏‎ ‎‏شهریور است یعنی یک ماه مانده به آخر سال محصول به دست آمده، تا اول سال یک دهم فرضاً‏‎ ‎‏مصرف شد و بقیه باقی ماند آیا همه این محصول باقیمانده را باید خمس بدهد ـ در حالی که زندگی‏‎ ‎‏یازده ماهه او تقریباً از این محصول اداره می شود ـ یاخیر از بدست آمدن محصول یک سال باید بگذرد.‏

‏‏بسمه تعالی، تا وقت محصول سال آینده می تواند از حاصل در مؤونه صرف کند و از بقیه‏‎ ‎‏خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4018]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6047‏

‏‏5. اگر شخصی در سر سال خمسی پول خود را که سرمایه اوست داده و‏‎ ‎‏سرمایه اش فرضاً ده هزار تومان بوده، در سال دیگر وقت حساب دو هزار تومان کسر‏‎ ‎‏دارد، در سال سوم دو هزار تومان از سال دوم کمتر دارد، در سال چهارم موجودی‏‎ ‎‏فعلی او به ده هزار تومان رسیده، آیا باید خمس مازاد در سال سوم را که شش هزار‏‎ ‎‏تومان است بدهد، یا چون اصل سرمایه اش ده هزار تومان بوده خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، ضرر سال قبل از ربح سال بعد جبران نمی شود و ربح سال بعد‏‎ ‎‏در زاید بر مؤونه خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4019]‏‏ ‏ ‏ 1994‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏شخصی پنج میلیون تومان داشته، در وسط سال خود، سه میلیون از آن را به عیال‏‎ ‎‏خود بخشیده که بعداً بچه های او بزرگ شدند کم کم جهیزیه برای آن ها هم تهیه نماید؛‏‎ ‎‏ولی فعلاً به عنوان قرض الحسنه از عیال خود سه میلیون را گرفته با دو میلیون خود،‏‎ ‎‏مشغول کسب است؛ آیا این سه میلیون خمس دارد یا ندارد؟ چنانچه ممکن است‏‎ ‎‏برای این شخص، جوابی مرحمت شود که تکلیفش روشن شود.‏

‏‏بسمه تعالی، به ترتیبی که نوشته اید، مبلغ مزبور خمس دارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4020]‏‏ ‏ ‏ 1995‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏محضر مبارک زعیم عالی قدر حضرت آیت الله‌ امام خمینی، دام ظله ‏

‏‏محترماً؛ به عرض عالی می رسانم: قطعه زمینی است که برای تأمین منزل خریداری‏‎ ‎‏شده، و فعلاً تصمیم گرفته ایم این زمین را بفروشیم جهت خرید منزل؛ ولی این پول به‏‎ ‎‏مقدار خرید منزل نیست. آیا می توانیم تا هنوز سال مالی ما نرسیده پول زمین یا خود‏‎ ‎‏زمین را به همسر یا فرزندمان هبه کنیم یا نه؟ نظر مبارکتان را مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، هبه مانع ندارد. ولی اگر زمین از درآمد و حقوق بدون دادن‏‎ ‎‏خمس تهیه شده، با فروش، خمس پول آن را باید بپردازید و همچنین اگر‏‎ ‎‏هبۀ خود زمین زاید بر شأن یا برای فرار از خمس باشد باید خمس زمین‏‎ ‎‏داده شود.‏

‏‏[سؤال 4021]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2311‏

‏‏3. شخصی از نظر نداشتن منزل مسکونی در مشقت است؛ ارباح به دست آمدۀ‏‎ ‎‏خود را قبل از فرا رسیدن سال به زوجۀ خود می بخشد تا چنانچه به حد کافی رسید‏‎ ‎‏منزل مورد نیاز خود را بتواند تهیه نماید. بفرمایید در این مورد، اشکالی هم وارد است‏‎ ‎‏یا خیر؟ و آیا خمس به زوجه یا زوج تعلّق می گیرد یا نمی گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مزبور باید خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4022]‏‏ ‏ ‏ 1996‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏قم، دفتر حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏‏احتراماً نظر و فتوای حضرت امام را در مسائل زیر بیان فرمایید.‏

‏‏1. اگر خمس مقداری پول داده شود و این پول تا شش ماه در بانک باقی بماند و‏‎ ‎‏سپس خرج شود آیا می توان آن ها را از حساب سال آینده کسر نمود و به عبارت دیگر‏
‏‎

‎‏می توان آن را به عنوان پول مخمس از سود و سرمایه سال بعد حساب کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، پول مخمس خرج شده از سود سال کسر نمی شود.‏

‏‏2. اگر خمس گوساله ای داده شود که مثلاً آن گوساله 20000 ریال ارزش دارد و در سال آینده که گوساله‏‎ ‎‏بزرگ می شود و به صورت گاو در می آید و قیمت آن 50000 ریال می شود، آیا باید خمس زیادی قیمت‏‎ ‎‏گوساله را پرداخت کرد یا به طور کلی گوساله دیگر خمس ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم اگر برای فروش نباشد نموّ عین و ترقی قیمت خمس ندارد.‏

‏‏3. تخم مرغ مرغ نجاست خوار در موقع نجاست خواری آن پاک است یا نجس؟ همچنین در آن سه روز‏‎ ‎‏که غذای پاک به او داده می شود تخم مرغ آن چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مرغ نجاست خوار را دارد و حرام است، ولی نجس نیست.‏

‏‏4. تدریس قرآن توسط مرد به زن یا زن به مرد جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد ولی رعایت حجاب واجب لازم است.‏

‏‏5. اگر چند نهال بکاریم و خمس آن ها را بدهیم سال بعد که به صورت باغ بزرگی در می آید و قیمت آن‏‎ ‎‏خیلی بالا می رود آیا زیادی قیمت خمس دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم خمس ندارد.‏

‏‏6. اگر کسی عقیده داشته باشد که تمام کارهایی که در دنیا انجام می گیرد همه به اذن خدا می باشد و‏‎ ‎‏همه مقدر از طرف ذات احدیت می باشند و آنچه را که انسان انجام می دهد در انجام آن مختار است و‏‎ ‎‏فاعل فعل خود می باشد، ولی این عملی که انجام می دهد در حد یک وظیفه است که اگر وظیفه اش را‏‎ ‎‏خوب انجام دهد خوب و اگر بد انجام دهد بد می باشد. و ضمناً به عبارت دیگر تمام کارها اعم از‏‎ ‎‏خوب و بد تقدیر است از طرف خدا، یعنی معین است کما این که انسان در انجام آن ها مجبور نیست و‏‎ ‎‏با اختیار خود آن ها را انجام می دهد این عقیده چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در این گونه امور اعتقاد تفصیلی لازم نیست و چنانچه به نحو اجمال اعتقاد بما هو‏‎ ‎‏الواقع داشته باشد کافی است.‏

‏‏[سؤال 4023]‏‏ ‏ ‏ 1997‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 1 / 1361‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی نایب الامام خمینی ایّده الله‌، سلام علیکم ‏

‏‏حدود دو ماه قبل نامه ای با پست سفارشی از شیراز خدمت حضرت امام فرستادم‏
‏‎

‎‏و تا به حال جوابی دریافت نکرده ام. خواهشمند است در این مورد تحقیق فرمایید،‏‎ ‎‏ضمناً نامۀ مزبور حاوی یک مسأله شرعی و دو موضوع مهم دیگر است که مسألۀ اول‏‎ ‎‏آن با یک توضیح اضافی ذکر می گردد.‏

‏‏من که مقلد شما هستم و حقوق دولتی می گیرم در مسألۀ خمس به فتوای حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی آقای حکیم به این صورت عمل می کنم که اگر سال اول مثلاً 2000‏‎ ‎‏تومان موجودی دارم 400 تومان آن را خمس می دهم و 1600 تومان بقیّه معمولاً با‏‎ ‎‏درآمد ماه های دیگر مخلوط می شود و در سال بعد اگر موجودی مثلاً 3000 تومان‏‎ ‎‏باشد، موجودی مخمس سال قبل (1600 تومان) را از آن کسر نموده و از باقیماندۀ آن‏‎ ‎‏خمس می دهم. آیا با فتوای آیت الله‌ حکیم این عمل صحیح است یا خیر؟ و چنانچه‏‎ ‎‏صحیح نیست نسبت به آنچه تا به حال عمل کرده ام تکلیف چیست؟ ضمناً نظر مبارک‏‎ ‎‏خودتان را نیز در این موارد بفرمایید. «توضیح دیگر: گاهی در بین سال چنین پیش‏‎ ‎‏آمده که در آخر یک ماه حقوق مربوط به همان ماه هنوز دریافت نشده و مبلغ دیگری‏‎ ‎‏هم از موجودی مخمس آن سال در دست نیست».‏

‏‏بسمه تعالی، در این فرض نمی تواند کسر کند و برای تصفیه حساب به یکی‏‎ ‎‏از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه کنند و مطلب را با او بگویند.‏

‏‏[سؤال 4024]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2191‏

‏‏3. یک نفر مقداری پول دارد و خمس آن ها را داده است. این پول را تا مدتی از‏‎ ‎‏سال یعنی شش ماه در اختیار دارد و سپس آن پول را خرج می کند و در آخر سال از‏‎ ‎‏درآمد خود مقداری پول پس انداز می کند، آیا می تواند پول مخمس سال قبل را از آن‏‎ ‎‏کسر کرده و خمس مابقی را بدهد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمی تواند کسر کند و باید خمس پس انداز را بدهد.‏

‏‏[سؤال 4025]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5501‏

‏‏3. زارعی اول سال او موقع تصفیه محصولات است. مثلاً در این موقع 50 خروار‏
‏‎

‎‏جنس دارد که 10 خروار آن خمس است و می دهد و بقیه را هم فرضاً مصرف می کند.‏‎ ‎‏در سال آینده چنین روزی از سال گذشته چیزی ندارد؛ ولی محصول جدید را دارد.‏‎ ‎‏اکنون باز هم باید خمس موجود را بدهد و همچنین است در سال های بعد، یا این که‏‎ ‎‏آن مقدار که سال گذشته تخمیس شده بود خمس ندارد؟ اگر چیزی زیادتر از سال‏‎ ‎‏گذشته دارد، خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی ، هرچه در آخر سال اضافه بماند خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4026]‏‏ ‏ ‏ 1998‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏1. اگر چنانچه کسی مثلاً ده هزار تومان پول دارد و خمس و‏‎ ‎‏زکات آن را داده‏‎ ‎‏است، اگر محتاج به این ده هزار تومان شد و برداشت خرج کرد و در وسط سال، این‏‎ ‎‏ده هزار تومان را سرجایش گذاشت، آیا این پول، خمس و زکات دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پول جدید، از درآمد کسب و حقوق است، باید خمس آن‏‎ ‎‏را بدهد.‏

‏‏2. اگر کسی در رکعت سوم یا چهارم عمداً تسبیحات اربعه را دو مرتبه بگوید، آیا نمازش چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏‏[سؤال 4027]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2182‏

‏‏3. مقداری شی ء مخمس را با همان مقدار از محصول تازه تعویض می کند. (هر دو‏‎ ‎‏مال خودش است) آیا عوض، مخمس محسوب است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه از مخارج سال، از درآمد و محصول زیاد بیاید، باید‏‎ ‎‏تخمیس شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4028]‏‏ ‏ ‏ 1999‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏احتراماً؛ صندوق قرض الحسنه سازمان قند و شکر از اردیبهشت ماه 60 فعالیت‏‎ ‎‏خود را برای مدت نامحدودی آغاز نموده و به موجب اساسنامه، جهت تأمین‏‎ ‎‏هزینه های خود و بالا بردن توان مالی صندوق می تواند فعالیت انتفاعی داشته باشد. در‏‎ ‎‏یک سال گذشته، از محل تأسیس فروشگاه درآمدی حاصل شده که تماماً به حساب‏‎ ‎‏سرمایه (اندوخته) صندوق منظور گردیده است و به موجب اساس نامه، هنگام انحلال‏‎ ‎‏دارایی صندوق با تصویب هیأت امنا در اختیار یکی از مراجع مشهور تقلید قرار‏‎ ‎‏خواهد گرفت و یا با نظر مرجع مذکور، تمام یا قسمتی از آن به یکی از مراکز خیریه‏‎ ‎‏داخل کشور واگذار خواهد شد. لذا خواهشمند است نظر آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، مدّ ظله العالی را در مورد سؤالات زیر استفتا و اعلام فرمایید:‏

‏‏1. آیا خمس بر درآمد پس از کسر تمام مخارج حاصل از فعالیت انتفاعی تعمیم‏‎ ‎‏پیدا می کند؟ ‏

‏‏2. در صورت تعمیم، محل مصرف آن را تعیین فرمایید؟ ‏

‏‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صندوق مذکور مطابق شرع عمل کند و از کسب حلال نفع‏‎ ‎‏ببرد، باید خمس منافع را بپردازد و می توانند خمس را به حساب شمارۀ‏‎ ‎‏هزار مؤسسه تعاونی اسلامی قم حواله نمایند. ‏

‏‏[سؤال 4029]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6931‏

‏‏4. بر فرض عدم اشکال تصرف و کفایت، آیا سود پیدا شده از پول های امانتی‏‎ ‎‏خمس دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بنا بر احتیاط واجب باید تخمیس شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4030]‏‏ ‏ ‏ 2000‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 7 / 1362‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏صندوق های قرض الحسنه ای که معاملات تجاری انجام می دهند، در رأس سال‏‎ ‎‏پس از وضع مخارج، آیا ماندۀ سودشان خمس دارد یا خیر؟ در صورتی که سهام‏‎ ‎‏نیست که مربوط به اشخاص باشد، بلکه سرمایۀ صندوق افزایش می یابد.‏

‏‏بسمه تعالی، با مراجعه به حاکم شرع باید خمس آن داده شود.‏