خمس معدن
[سؤال 3865] 1913
بسمه تعالی
1. معادن خمس دارد. آیا امروزه نفت سفید یا بنزین و گازوییل و غیر آن خمس دارد؟ البته منظور این است که در شرایط فعلی و حکومت اسلامی در ایران، آیا برای مصرف کنندگان، خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، برای مصرف کنندگان خمس ندارد.
2. تطهیر متنجس به بول به وسیلۀ آب جاری یا شیر آب ـ که در شهر است ـ یا کر، فشار یا تعدد می خواهد یا نه؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، تعدد لازم نیست؛ ولی در تطهیر چیزهایی که قابل فشار است، بنابر احتیاط فشار لازم است.
3. عدول از نماز قضا به نماز قضای دیگر در حال نماز چگونه است؟
بسمه تعالی، عدول از لاحق به سابق مانع ندارد.
4. اعادۀ نماز به خاطر به دل نچسبیدن نماز خوانده شده چطور است و اصل اعاده مشروع است یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 15
و آیا نماز اعاده شده صحیح و کافی است؛ ولو بعداً معلوم شود نماز اول باطل بوده؟
بسمه تعالی، در صورت شک، اعاده مطلوب است؛ مگر این که منجر به وسواس شود.
[سؤال 3866] ----> 3161
3. در جهاد سازندگی تویسرکان و سایر جهادها فعلاً این طور است که معادن سنگ را استخراج و می فروشیم به دولت و بهای آن را می گیریم و خرج عمران روستا می کنیم. آیا بعد از اخراج مؤونه، خمس آن را بایستی بدهم یا نه؟
بسمه تعالی، اگر ملک شخص نیست و به حساب دولت انجام می گیرد خمس ندارد، ولی اگر اشخاصی مشترکاً برای خودشان استخراج معدن می نمایند، خمس دارد.
[سؤال 3867] 1914
بسمه تعالی 26 / 9 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته، با عرض سلام
این جانب قرارداد تولید ذغال سنگ با جهاد سازندگی مرکز از طریق پیمانکاری منعقد کرده ام و در این قرارداد نوشته شده که از کل استخراج، 30% مال جهاد سازندگی و بقیه با تمام مخارج و پرداخت حقوق بیمه و غیره مال پیمانکار و شرکا باشد؛ آیا با پرداخت 30% از کل استخراج، کفایت از خمس می کند یا نه؟ خواهشمند است جواب را برای ما بفرستید که مورد حاجت است.
بسمه تعالی، کفایت از خمس نمی کند.
[سؤال 3868] 1915
بسمه تعالی
سیدی و مولای الامام الخمینی، دام ظله الوارف، بعد تقبیل أیادیکم الکریمه
1. در تحریر الوسیله، گچ و گل سر شور (طین الغسل) را به احتیاط واجب جزء معدن شمرده اید. کسانی که این مسأله را ندانسته اند و در مساجد و خانه ها و حمام ها
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 16
بر دیوار و سقف و کف مصرف کرده اند و تا کنون نه از طرف کارگاه ها و استخراج کنندگان، خمس آن ها را داده اند و نه از مصرف کنندگان؛ و برخی از کارگاه ها سال خمس نداشته اند و در مثل این مورد خاص آگاه به تکلیف نیز نبوده اند. فعلاً تکلیف مردم با خانه های خود و مساجد و حمام ها چیست؟ و اگر خمس آن ها واجب است، خمس قیمت گچ در زمان مصرف را بدهند یا ذمۀ آن ها مشغول به عین گچ است و باید قیمت امروز بدهند؟
بسمه تعالی، اگر یقین دارد که گچ، مورد خمس بوده و خمس آن داده نشده، باید خمس قیمت روز به کار بردن آن را بدهد.
2. کارگاه چند نفر اجیر می کند می روند گچ از کوه می آورند و اجرت خود را می گیرند؛ آیا گچی که رسانیده اند ملک آن ها است یا ملک کارگاه است؟
بسمه تعالی، اگر برای صاحب کارگاه استخراج کرده، گچ ملک صاحب کارگاه می شود و اجیر تنها اجرت کار خود را استحقاق دارد.
3. اشیایی که برای استفاده جهت امرار معاش ـ مثل گوسفند یا گاو یا نخل ـ می خرد، از وجه خمس داده و در ضمن سال، به سببی از اسباب، بعضی از آن ها را می فروشد، اگر زیادی قیمت داشته باشد جزء سایر ارباح است تا آخر سال حساب کند یا فوری خمس آن را بدهد؟
بسمه تعالی، اگر برای خرید و فروش و تجارت نبوده، زیادی خمس ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 17