کتاب مکاسب محرمه

غش در معامله

غش در معامله

[سؤال 6824]‏ ‏ ‏ 3374‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 10 / 1362‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏با درود و تحیت به حضور مبارک؛ از طرف قندریزان تبریز طی شمارۀ‏‎ ‎‏ در رابطه با رطوبت احتمالی در قند تولیدی (که به سبب دستی و‏‎ ‎‏سنّتی بودن وسایل تولید و مخصوصاً برودت هوا در تبریز) با تمام سعی و کوشش که‏‎ ‎‏به عمل می آید، باز هم بـه مقدار جزئی گاه مشاهده مـی شود، کـه موضوع کراراً در‏‎ ‎‏ادارۀ قند و شکر تبریز فی ما بین قندریزان و مسئولین مربوطه مطرح و ادارۀ قند و شکر‏‎ ‎‏تبریز طـی نامۀ شمارۀ ‏‏ که فتوکپی آن در ضمیمه تقدیم می گردد،‏‎ ‎‏موضوع را به ادارۀ نظارت بر مواد غذایی استان اعلام نموده که ضمن نمونه برداری،‏‎ ‎‏مقدار قند موجود در کارگاه (قابل توزیع) را تعیین کنند تا رطوبت احتمالی با توجه به‏‎ ‎‏مقدار درصد اعلام شده و به میزان قند موجود در همان روز، اخذ شود تا منجر به اخذ‏‎ ‎‏درصد رطوبت از کل سهمیۀ شکر یک ماهه که تا به حال شکر آن پُخت نشده و ماهیت‏‎ ‎‏قند تولیدی آن مشخص نیست، نگردد و این موضوع نیز قبلاً از محضر مبارک کسب‏‎ ‎‏تکلیف شده که فتوکپی آن  نیز در ضمیمه تقدیم است که نظریۀ مبارک دستور شرعی‏‎ ‎‏مقدس اسلام در آن درج  شده.‏

‏استدعا دارد مسئولین مربوطه و این جانبان را ارشاد فرمایند که اخذ رطوبت از‏‎ ‎‏نمونه برداری به نسبت موجودی قند قابل توزیع همان روز صحیح است یا از کل‏‎ ‎‏سهمیۀ یک ماهه صحیح می باشد؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

بسمه تعالی، میزان در کسر مقداری به حساب رطوبت، بر حسب تشخیص کارشناس و توافق طرفین، قند موجودِ قابل تحویل و در زمان تحویل است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 616
[سؤال 6825]‏ ‏ ‏ 3375‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پس از سلام‏

‏این جانب 28 ساله و لیسانسیۀ شیمی در یکی از کارخانه ها کار می کنم. تقاضا دارم‏‎ ‎‏بفرمایید: من چه وظیفه ای در مقابل کارهای نامشروع این کارخانه دارم؟ ما از جانب‏‎ ‎‏آن ها دستور داریم در آب پرتقال، آب مخلوط کنیم. آیا باید به کار خود ادامه دهم یا‏‎ ‎‏نه؟ از نظر من این کار درستی نیست. منتظر جواب کتبی شما هستم.‏

بسمه تعالی، اگر می دانید که در وقت فروش به عنوان آب پرتقال خالص فروخته می شود باید دست از این کار بردارید و در غیر این صورت برای شما اشکالی ندارد.

[سؤال 6826]‏ ‏ ‏ 3376‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏1. شخصی حیوان مأکول اللحم مریض خود را مخفیانه به قصاب به قیمت‏‎ ‎‏ارزان تری می فروشد. قصاب گوسفند را ذبح کرده و به قیمت گوشت عادی و سالم به‏‎ ‎‏مشتری ها می دهد ممکن است آن گوشت مضر و مسموم باشد. آیا معامله قصاب با‏‎ ‎‏صاحب گوسفند و مشتری ها حرام است یا علاوه بر حرمت، باطل است و ردّ ثمن لازم‏‎ ‎‏است یا هیچ اشکالی ندارد؟‏

بسمه تعالی، معامله باطل نیست. اگر چه با تدلیس حرام است.

‏2. بیع کالی به کالی که باطل است؛ آیا منحصر به مبیع و ثمن کلّی است یا دو عین شخصی را هم که‏‎ ‎‏معامله می کنند و قرار می گذارند که پس از یک ماهِ دیگر تحویل و تحول و قبض و اقباض شود، شامل‏‎ ‎‏می شود یا نه، بیع در دو عین شخصی صحیح است؟ ولی امانت در نزد ناقل است.‏

بسمه تعالی، فروش عین شخصی به عین شخصی دیگر مانع ندارد، هر چند تحویل و تحوّل بعد از مدتی باشد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 617
[سؤال 6827]‏ ‏ ‏ 3377‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 7 / 1358‏

‏پیشگاه زعیم عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی، آقای روح الله‌ الموسوی‏‎ ‎‏الخمینی، دام ظله العالی، پس از عرض سلام و ارادت‏

‏محترماً؛ به استحضار عالی می رساند: تعدادی روغن نباتی مایع خارجی که به‏‎ ‎‏صورت استیل، در قوطی های یک لیتری می باشند، در انبار بوده است بر اثر خرابی لولۀ‏‎ ‎‏آب در انبار، قوطی ها زنگ زده و در نتیجه سوراخ شده و روغن ها به اصطلاح نشت‏‎ ‎‏کرده اند. حال روغن های این تعداد قوطی ـ که در حدود 500 عدد می باشد ـ در‏‎ ‎‏ظروف دیگری نگهداری می شود. ضمناً مزه و طعم این روغن ها که توسط چند نفر‏‎ ‎‏(افراد معمولی) چشیده شده؛ ظاهراً با طعم و مزه روغن هایی که در قوطی های سالم‏‎ ‎‏است فرقی ندارد. لذا خواهشمند است در مورد چگونگی فروش روغن های باز از‏‎ ‎‏نظر شرعی، این جانب را توجیه فرمایید تا نسبت به فروش و یا عدم استفاده آن اقدام به‏‎ ‎‏عمل آید.‏

بسمه تعالی، اگر فاسد نشده و ضرر نداشته باشد اشکال ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 618