کتاب مکاسب محرمه

ریش تراشی

ریش تراشی

[سؤال 6672]‏ ‏ ‏ 3307‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏سلام و درود گرم و بی پایان من خدمت رهبر عظیم الشأن انقلاب امام عزیز خمینی‏‎ ‎‏بت شکن. غرض از گرفتن وقت گرامی و پربارتان پرسیدن چند مسأله از آن مرجع‏‎ ‎‏گرانقدر است مسائل این ها هستند. ‏

‏1. در رسالۀ آن مرجع عزیز نوشته شده است که بکار بردن تیغ برای صورت جایز‏‎ ‎‏نیست حال این سؤال برایم مطرح است که آیا مصرف تیغ تنها برای صورت جایز‏‎ ‎‏نیست یا به طور کلی برای همه قسمتهای بدن.‏

بسمه تعالی، برای قسمت های دیگر بدن اشکال ندارد.

‏2. آیا رقصیدن برای شوهر خود و نیز در میان زن ها حرام است؟‏

بسمه تعالی، جایز است مگر آن که مفسده داشته باشد.

‏3. آیا عکس انداختن بدون روسری در صورتی که عکاس محرم و ظاهر کنندۀ آن نامحرم و ناشناس‏‎ ‎‏باشد حرام است؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

‏4. اگر کسی 7 روز قضای روزۀ واجب داشته باشد آیا باید قضای آن را 7 روز متوالی به جا آورد؟ یا‏‎ ‎‏اشکال ندارد مثلاً 7 هفته در هر هفته یک روزه؟‏

بسمه تعالی، توالی لازم نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 559
[سؤال 6673]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2068

‏17. پولی که سلمانی بابت تراشیدن صورت می گیرد حلال است یا حرام، بر فرض‏‎ ‎‏حرمت اگر مخلوط با پول های حلالش باشد و بخواهد در مقام تخمیس اموال برآید‏‎ ‎‏لازم است دوبار تخمیس کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، با اجرت ریش تراشی علی الأحوط معاملۀ پول حرام می شود و در مورد اختلاط احوط تخمیس است و پول حلال در بین که از درآمد کسب و متعلق خمس است جداگانه خمس دارد و ترتیب هر یک در کتاب تحریر الوسیله مسطور است.

[سؤال 6674]‏ ‏ ‏ 3308‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، پس از عرض سلام، سؤالاتی‏‎ ‎‏دارم که منتظر پاسخ می باشم:‏

‏1. ظاهر الفسق به چه کسانی اطلاق می شود و آیا به کسی هم که ریش بتراشد گفته‏‎ ‎‏می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر تکرار شود بنابر احتیاط حکم کبیره را دارد.

‏2. با توجه به این مسأله که هر چیز برای بدن انسان ضرر دارد استعمالش حرام است (قریب به این‏‎ ‎‏مضمون) آیا کشیدن سیگار که مقدار زیادی نیکوتین دارد و ضررش کاملاً مشهود است حرام است یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

بسمه تعالی، کشیدن سیگار حرام نیست و بهتر است نکشند.

‏3. کسی که تا کنون حساب سال نداشته و می خواهد حساب سال باز کند، آیا خمس به لوازمات زندگی‏‎ ‎‏او از قبیل خانه و یخچال یا زمین جهت احداث خانه و... تعلق می گیرد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر نمی داند که از ربح بین سال تهیه کرده، باید با حاکم شرع مصالحه کند.

‏4. کسی که دستش شکسته و خودش نمی تواند در هنگام وضو دست سالم را بشوید و در هنگام تیمم‏‎ ‎‏هم کف دو دست او به زمین نمی رسد تکلیفش چیست؟‏

بسمه تعالی، به هر نحو می تواند ولو با کمک گرفتن از دیگری وضو بگیرد یا تیمم کند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 560
‏5. معلولینی که هر دو دستشان قطع می باشد برای وضو و یا تیمم باید چه بکنند؟‏

بسمه تعالی، برای وضوی مقدار باقیمانده از اعضای وضو را بشوید و اگر می تواند خودش با رطوبت وضو مسح را انجام دهد و اگر نمی تواند نایب بگیرد و نایب باید از رطوبت وضوی او بگیرد و مسح کند و در تیمم پیشانی را به زمین مسح کند.

‏6. برادرانی که در جبهه ها هستند در مدتی که پدافند می باشند و آتش توپخانه و... فقط به سر آنان‏‎ ‎‏می بارد و بعضی از آنان شهید می شوند، آیا به آن ها شهید در معرکه گفته می شود؟ و تا چه اندازه از‏‎ ‎‏مناطق جنگی معرکه محسوب می شود؟‏

بسمه تعالی، معرکه حدودی است که به آن جبهه جنگ گفته می شود و در فرض مزبور شهید در معرکه است.

[سؤال 6675]‏ ‏ ‏ 3309‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ ‏

‏دفتر استفتا حضرت امام خمینی مدّ ظله ‏

‏با عرض سلام لطفاً نظر حضرت امام را دربار‏‏ۀ‏‏ سؤال زیر مرقوم فرمایید. شخصی‏‎ ‎‏دو طرف صورت خود را می تراشد ولی جلوی صورت خود را مقداری می گذارد، به‏‎ ‎‏قول معروف «ریش پروفسوری» می گویند. این شخص برخورد با مردم می کند، به او‏‎ ‎‏می گویند فلانی ریش گذاشته ای. آیا این شخص ریش تراش محسوب می شود یا‏‎ ‎‏ریش دار؟ خداوند سای‏‏ۀ‏‏ پر برکت امام را بر سر ملت همیشه برقرار بدارد.‏‎ ‎بسمه تعالی، تراشیدن بعض ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد.

[سؤال 6676]‏ ‏ ‏ 3310‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت برکاته نظر مبارک خود‏‎ ‎‏را دربارۀ این سؤال مرقوم بفرمایید.‏

‏آیا داشتن ریش به اندازۀ چانه کافی است؟‏

بسمه تعالی، کافی نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 561
[سؤال 6677]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 823

‏9. ریش تراشیدن چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط واجب باید ترک شود.

[سؤال 6678]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 769

‏10. ما رأیکم فی حلق اللحیة، وعلی تقدیر الحرمة فهل یعتبر حالقها فاسقاً؟‏

بسم الله‌ تعالی، حرام علی الأحوط وحالقها محکوم بالفسق کذلک.

[سؤال 6679]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 494

‏3. آیا بلند بودن شارب حرام است و یا مکروه؟‏

بسمه تعالی، حرام نیست.

[سؤال 6680]‏ ‏ ‏ 3311‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله‏

‏1. آخوندها بر منبر می گویند ریش تراش را خداوند در قرآن لعنت کرده من در‏‎ ‎‏قرآن ندیدم از علمای بزرگ پرسیدم گفت برای این ریش تراشی از جانب خدا آیه‏‎ ‎‏نیامده از گناه کبیره و صغیره چیزی نگفت فقط گفت حدیث پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم است‏‎ ‎‏فرموده: نتراشید من نمی دانم ریش گذاشتن واجب است یا مستحب؟‏

بسمه تعالی، به احتیاط واجب نباید ریش را بتراشند.

‏2. کسی که به مریضی شهوت مبتلا است زن ندارد دکتر گفته اگر زن نگیری می میری شخص مریض‏‎ ‎‏پول ندارد زن بگیرد جایز است به قدر رفع مرض زنا کند یا نه باید بمیرد؟ ‏

بسمه تعالی، جایز نیست.

‏3. آیا وکیل یک مجتهد می تواند مقلد مجتهد دیگر را مجبور کند و سهم امام علیه السلام از او بگیرد در حالی‏‎ ‎‏که او قلباً راضی نیست می خواهد سهم امام علیه السلام را به مرجع تقلید خود برساند. ‏

بسمه تعالی، حق ندارد او را اجبار کند.

‏4. وکیلی که به زور از مردم سهم امام علیه السلام را می گیرد با کمک ظالم. جایز است از دست این وکیل‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 562
‏شکایت کند به حکومت تا از این کار منصرف شود و با مردم عادلانه رفتار کند؟ ‏

بسمه تعالی، به مجتهدشان اطلاع دهند و برای او ثابت کنند خیانت وکیل را تا او را عزل کند.

‏5. کسی هزار افغانی را به دو صد تومان بفروشد یا ده دینار را به سه هزار افغانی بفروشد این جایز است‏‎ ‎‏یا ربا است؟ ‏

بسمه تعالی، مانع ندارد مگر آن که مقصود فرار از ربا باشد.

[سؤال 6681]‏ ‏ ‏ 3312‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت مسئول دفتر امام خمینی سلام عرض می کنم، پس از عرض سلام،‏‎ ‎‏امیدوارم همیشه حالتان خوب و در زندگی همیشه موفق باشید. این جانب سرباز‏‎ ‎‏هستم. در جبهۀ جنوب مشغول خدمت هستم. راجع به سبیل که بلند باشد، یعنی‏‎ ‎‏چقدر بلند باشد ایراد دارد؟ لطفاً برایمان بنویسید و ایرادش را هم بنویسید. بنده به‏‎ ‎‏رسالۀ امام مراجعه کردم چیزی پیدا نکردم که دربارۀ این جریان چیزی نوشته باشد. از‏‎ ‎‏خدای متعال طول عمر امام بت شکن را می خواهم.‏

بسمه تعالی، بلند بودن شارب حرام نیست، ولی اگر به حدی باشد که هنگام آب آشامیدن، داخل آب شود مکروه است.

[سؤال 6682]‏ ‏ ‏ 3313‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر ایران، امام خمینی، دامت برکاته، سلام ای امید‏‎ ‎‏مستضعفان جهان! سلام ای حسین زمان! سلام ای روح خدا!‏

‏رهبرا! بار دیگر مزاحم درگاهت شدم تا بتوانم در سایه رهنمودهای شما به تکلیف‏‎ ‎‏الهی خود عمل نمایم. اخیراً سؤال هایی می شود راجع به این که اگر سبیل روی لب بالا‏‎ ‎‏بیفتد حرام است و بعضی می گویند: «خیر، حرام نیست». گویا یکی از روحانیون که در‏‎ ‎‏تلویزیون درس قرآن می دهد، گفتند که حرام نیست. مستدعی است رهبر عالی قدر با‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 563
‏بینش همیشگی که ویژه خودشان می باشد، حکم الهی را صادر فرمایند.‏

بسمه تعالی، حرام نیست ولی کراهت دارد.

[سؤال 6683]‏ ‏ ‏ 3314‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏لطفاً مسائل زیر را در رابطه با سازمان آتش نشانی مطرح بفرمایید.‏

‏1. چون کارکنان ادارۀ آتش نشانی، به خاطر شغلی که دارند ماسک های ضدگاز‏‎ ‎‏می بندند همچنین به خاطر سرایت آتش به صورتشان در هنگام اطفای حریق، داشتن‏‎ ‎‏ریش بلند خالی از خطر نخواهد بود؛ به همین جهت در گذشته به آنان تیغ و وسایل‏‎ ‎‏دیگر صورت تراشی می دادند که فعلاً متوقف شده است. با توجه به این که تراشیدن‏‎ ‎‏ریش با تیغ از نظر شرعی اشکال دارد حکم چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر ممکن است، به مقداری که صدق ریش کند، را باقی بگذارند و خود را از خطر حفظ کنند و اگر ممکن نیست، معذورند.

‏2. افراد آتش نشانی هر لحظه می بایست آماده حرکت باشند جهت اطفای حریق؛ بنابراین همه‏‎ ‎‏نمی توانند با هم پوتین های خود را درآورند که در این صورت موجب اتلاف وقت برای پوشیدن مجدد‏‎ ‎‏می شود؛ لذا نماز جماعت برقرار نمی نمایند که بسی جای نگرانی است. با توجه به این مختصر،‏‎ ‎‏توضیح بفرمایید که حکم شرعی چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر ضرورت است، چیزی بر آن ها نیست.

‏3. بر حسب شغلی که داریم، هر چند سال، در یکی از شهرهای نفت خیز هستیم که وطن ما هم نیست‏‎ ‎‏و خیال نداریم این شهرها را به عنوان وطن اختیار کنیم. بنا به اقتضای کار، در بین ده روز ممکن است‏‎ ‎‏چند بار ـ از صبح تا عصر ـ بیشتر از هشت فرسخ از خانه دور شویم. استدعا داریم بفرمایید: وضعیت‏‎ ‎‏نماز و روزه ما چه می شود؟ و اگر نماز شکسته باشد و روزه نداشته باشیم کجا قضا کنیم. ‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و نماز شما در آن محل شکسته است و نمی توانید روزه بگیرید.

[سؤال 6684]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1705

‏2. آیا ریش تراشی معصیت است یا خیر؟ و آیا نوجوانانی که برای رشد شمایلشان،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 564
‏موهای تازه روییدۀ خود را می تراشند، معصیت کرده اند یا خیر؟ و آیا اگر قسمتی از‏‎ ‎‏موهای صورت را زده و قسمتی را نگاه دارد، باز اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط نباید بتراشند؛ و تراشیدن بعض، حکم تراشیدن همه را دارد، مگر بعض اطراف صورت که حکم اصلاح دارد.

[سؤال 6685]‏ ‏ ‏ 3315‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 6 / 1361‏

‏1. در توضیح المسائل امام قسمت آخر نوشته شده که احتیاط واجب آن است که‏‎ ‎‏تیغ به صورت نزنند، اما اگر شخصی تازه موی صورت بیرون آورده و می خواهد‏‎ ‎‏رشدش بیشتر شود، چند بار تیغ بزند، حکم این مسأله به این شکل چگونه‏‎ ‎‏خواهد  بود؟‏

بسمه تعالی، ریش تراشیدن برای هر منظوری که باشد، حرام است علی الاحوط.

‏2. می دانیم که چقدر اطاعت پدر و مادر، مخصوصاً مادر در شرع، تأکید و واجب شمرده شده است. با‏‎ ‎‏این وجود خیلی از پدر و مادرها، بر اساس حس عاطفه، در بسیاری از امور جلوی پیشرفت فرزندان را‏‎ ‎‏می گیرند، مثلاً از فعالیت او در انجمن، پایگاه های نظامی، بسیج، جبهه و غیره جلوگیری می کنند. وقتی‏‎ ‎‏امام می گویند که به جبهه رفتن واجب کفایی است، ولی بعضی مادرها بر اساس همین احساس عاطفه‏‎ ‎‏نمی گذارند، در صورتی که خیلی از این فعالیت ها می تواند تغییر اساسی در زندگی آن شخص دهد،‏‎ ‎‏تکلیف چیست؟ بیشتر توضیح دهید.‏

بسمه تعالی، مادامی که جبهه ها نیاز به نیرو دارد، و اعلان کفایت از طرف مسئولین نشده، شرکت در جبهۀ دفاع واجب است، و اذن والدین شرط نیست.

‏3. اگر شخصی حالتی داشته باشد که بیشتر اوقات، و یا همیشه باید نماز را تند بخواند و مستحبات‏‎ ‎‏نماز را هم نخواند. در این صورت چگونه می تواند نماز را آن طور که در اسلام از یک شخص‏‎ ‎‏خواسته اند انجام دهد؟‏

بسمه تعالی، اگر واجبات نماز را درست انجام دهد، نماز صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 565
[سؤال 6686]‏ ‏ ‏ 3316‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 6 / 1361‏

‏دفتر مبارک حضرت امام خمینی، دام بقاؤه‏

‏با عرض ادب و احترامات شایسته استدعا دارد ذیلاً مرقوم فرمایید که تراشیدن‏‎ ‎‏ریش صورت با ماشین برقی فلیپس و یا غیره، از نظر شرع اسلام حرام است یا خیر؟‏‎ ‎‏دستورات لازم را مرقوم فرمایید. ‏

بسمه تعالی،ریش تراشیدن خواه با تیغ باشد یا با ماشین، حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6687]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5621

‏2. فتوای امام خمینی مبنی بر احتیاط واجب در ترک تراشیدن صورت با تیغ و یا‏‎ ‎‏ماشین هایی که از ته می تراشند چگونه باید تفسیر شود؟ چون عده ای مکروه و عده ای‏‎ ‎‏حرام می دانند، کدام یک از دو مورد بالا صحیح تر است؟‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش و یا ماشین زدنی که در حکم تراشیدن باشد، حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6688]‏ ‏ ‏ 3317‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، دام ظله‏

‏اخیراً در پایگاه هوانیروز اصفهان مسأله ای در رابطه با حد ریش گذاشتن به وجود‏‎ ‎‏آمده، که خدای ناکرده چنانچه این مسأله حل نشود، منجر به اختلافاتی خواهد گردید.‏‎ ‎‏لذا کل قضیه را در ذیل می آوریم، تا جناب عالی در این مورد نظر دهید.‏

‏بر اساس مادۀ 110 فصل دوازده آیین نامۀ ارتش جمهوری اسلامی ایران، باید موی‏‎ ‎‏سر نظامیان، به ویژه اطراف سر و پشت گردن آن ها همیشه کوتاه بوده و چنانچه مایل‏‎ ‎‏به گذاردن ریش باشند، نبایستی ریش آن ها بیشتر از نمرۀ چهار باشد. در این رابطه از‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 566
‏سوی فرماندهان ارتش بخشنامه ای صادر گردیده و به یگان های مختلف ابلاغ و در آن‏‎ ‎‏قید شده که مادۀ 110 آیین نامه جهت حفظ نظم لازم الاجرا است. از آن جا که مسأله‏‎ ‎‏حد ریش، یک مسألۀ فقهی است و نظر فقیه جامع الشرایط در این مورد شرط است،‏‎ ‎‏آیا امر فرماندهان در این موردِ به خصوص قابل اجرا است؟‏

‏در رابطه با امر جناب عالی مبنی بر اطاعت از فرماندهان، در این مورد به خصوص‏‎ ‎‏تکلیف چیست؟ لطفاً در جواب تسریع به عمل آورید.‏

بسمه تعالی، تبعیت از مقررات ارتش لازم است.

[سؤال 6689]‏ ‏ ‏ 3318‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی نایب الامام، امام خمینی زید عزّه العالی‏

‏پس از اهدای سلام، از خداوند سلامتی آن رهبر عالی قدر را خواسته و خواهانیم.‏‎ ‎‏در ضمن از آن مقام رهبریت استفتا می شود راجع به گذاشتن ریش در ارتش، حتی با‏‎ ‎‏ماشین دو هم نمی گذارند صورتمان را اصلاح کنیم، می گویند باید یا با تیغ و یا با‏‎ ‎‏ماشین نیم بزنید در این صورت پیروی از مافوق خود آیا جایز است یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش و ماشین کردنی که در حکم تراشیدن است حرام است علی الاحوط و دستور برخلاف موازین اسلامی جایز نیست و اطاعت از چنین دستور نیز جایز نیست.

[سؤال 6690]‏ ‏ ‏ 3319‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر، امام خمینی، سلام علیکم ورحمة الله‌‏‎ ‎‏وبرکاته، این جانب می خواستم در مورد یک مسأله از جناب عالی سؤال کنم. از شما‏‎ ‎‏خواهش می کنم که جواب این سؤال بنده را با دست مبارک خودتان بنویسید.‏

‏این جانب از یکی از روحانیون در مورد تراشیدن صورت با تیغ، سؤالی کردم و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 567
‏ایشان در جواب گفتند: «هیچ مردی اجازه ندارد از اول عمرش تا آخر عمرش‏‎ ‎‏صورتش را با تیغ بتراشد، مگر این که موردی پیش آید و مثلاً مریض بشود و لازم باشد‏‎ ‎‏که صورتش را با تیغ بتراشد».‏

‏اولاً: تقاضا دارم بنویسید که آیا جواب ایشان مطابق با فتوای جناب عالی است‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏ثانیاً: یک مسأله دیگر هم برایم پیش آمده که از جناب عالی تقاضا دارم جواب این‏‎ ‎‏مسأله را هم بنویسید.‏

‏آیا مرد جوانی که حدود 18، 19 سال سن دارد، اجازه دارد که فقط به منظور‏‎ ‎‏روییدن مو در صورتش (ریش و سبیل) و بهتر روییدن آن، صورتش را دو یا سه بار با‏‎ ‎‏تیغ بتراشد یا خیر؟ تذکر دهید که جواب شما فقط در مورد تراشیدن سبیل است یا‏‎ ‎‏این که در مورد تراشیدن ریش هم صادق است؟ والسلام‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط واجب نباید ریش را بتراشند ولی تا ریش بیرون نیامده تیغ به صورت کشیدن مانع ندارد و تراشیدن سبیل اشکال ندارد.

[سؤال 6691]‏ ‏ ‏ 3320‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 1 / 1361‏

‏استفتا از محضر امام اعظم، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی کبیر ‏

‏1. کوتاه کردن ریش با ماشین های معمولی دستی تا حدود یک میلیمتر چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟ ‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط باید طوری باشد که صدق ریش کند.

[سؤال 6692]

‏2. گذاشتن سبیل نسبتاً کوتاه و به نحوی که نوک های شارب و آبخور دقیقاً زده‏‎ ‎‏شده باشد چگونه است؟ ‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 568
[سؤال 6693]

‏3. مشخص بودن خط فاصل بین موی سر و ریش در روی شقیقه ها چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

[سؤال 6694]‏ ‏ ‏ 3321‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم نمایندگان دفتر حضرت امام خمینی، رهبر مستضعفان جهان، با‏‎ ‎‏آرزوی سلامتی و طول عمر برای امام امت و با آرزوی توفیق کامل برای رزمندگان‏‎ ‎‏اسلام، از محضر محترم نمایندگان امام که در دفتر آن حضرت تشریف دارند، خواستم‏‎ ‎‏سؤالی را که برایم پیش آمد، جوابش را خصوصی دریافت نمایم.‏

‏این جانب خدمتگزاری از اسلام برای امت اسلام، در کارگزینی آموزش و پرورش‏‎ ‎‏هستم که مقلد امام می باشم. حقیقت این است که قبلاً به علت عدم آگاهی کافی از‏‎ ‎‏جملۀ «احتیاط واجب» ریشم را با تیغ می تراشیدم. پس از مطالعۀ دقیق از رسالۀ امام و‏‎ ‎‏پرسش از روحانیون، دریافتم که تراشیدن ریش با تیغ حرام است، زیرا وقتی از‏‎ ‎‏حضرت امام در این زمینه سؤال کردند، در رساله فرمودند که «احتیاط واجب در ترک‏‎ ‎‏آن است». ‏

‏اکنون که به لطف الهی فایده های احکام اسلام و فتوای مجتهدین را تا حدودی‏‎ ‎‏دریافتم و از جملۀ امام این طور برداشت نمودم که تراشیدن صورت با تیغ حرام است،‏‎ ‎‏حدود دو سال است که اراده کردم و صورتم را با تیغ نمی تراشم. ‏

‏اکنون مدتی است که مورد سؤال های گوناگون از جانب افرادی که مدعی اند که‏‎ ‎‏باید با تیغ صورت را تراشید، قرار گرفتم و حتی آن قدر بحث می کنند که هر جوابی‏‎ ‎‏داده شود، قانع نمی شوند. بعضی ها سؤال می کنند برای چه ریش گذاشتی؟ آیا مگر‏‎ ‎‏منظور امام این نیست که اگر با تیغ، صورت را تراشیدید مانعی ندارد؟ و گاهی اوقات‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 569
‏سؤال می کنند که اصلاً فلسفۀ نزدن صورت با تیغ را برایشان شرح دهیم.‏

‏علی هذا با توجه به شرح فوق، خواهشمند است برای پاسخ گویی دقیق به این قبیل‏‎ ‎‏سؤال کنندگان، جواباً اعلام بفرمایید:‏

‏اولاً، تراشیدن صورت با تیغ حرام است یا خیر؟‏

‏ثانیاً، فلسفۀ ریش گذاشتن (نتراشیدن با تیغ) چیست و چه مزایایی برای سلامتی‏‎ ‎‏بدن در دنیا و چه مزایایی در آخرت دارد؟‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش، خواه با تیغ باشد یا وسیلۀ دیگر، حرام است علی الاحوط و حکم الهی را باید بدون جست وجو از فلسفۀ آن عمل نمود؛ گرچه نزد کسانی معلوم است که تراشیدن ریش مضراتی هم دارد.

[سؤال 6695]‏ ‏ ‏ 3322‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 6 / 1360 ‏

‏ریاست محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏غرض از مزاحمت، ضمن تقدیم یک قطعه عکس نظامی که فقط در چانه مقداری‏‎ ‎‏ریش وجود دارد، از حضور سرورم تقاضا می شود بفرمایید این نوع ریش، درست‏‎ ‎‏است یا نه؟ و اصولاً ریش تراشی چه حکمی دارد؟ چون در رسالۀ احکام امام خمینی‏‎ ‎‏ـ  مدّ ظله العالی ـ هرچه گشتم، دستوری نسبت به آن نیافتم. والسلام علیکم ورحمة الله‌‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش حرام است علی الاحوط و مقدار ذکر شده کافی نیست.

[سؤال 6696]‏ ‏ ‏ 3323‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر، امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏این جانب شغلم سلمانی و آرایشگاه دارم و در منطقه ای هستم که مراجعین اکثراً‏‎ ‎‏ریش تراش هستند و جز این شغل، کار دیگری از من ساخته نیست. آیا ریش تراشی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 570
‏مسئولیت شرعی برایم دارد؟ لطفاً نظر مبارک را اعلام و تکلیفم را روشن فرمایید.‏‎ ‎بسمه تعالی، ریش تراشیدن حرام است علی الاحوط، و اجرت‎ ‎ریش تراشی نیز حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6697]‏ ‏ ‏ 3324‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 6 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران و مرجع تقلید‏‎ ‎‏محترم، با سلام فراوان و امید پیروزی اسلام بر کفر.‏

‏این جانب مقلد شما می باشم، به خاطر مسألۀ شرعی مربوط به گذاشتن ریش که‏‎ ‎‏امروزه در جامعه به عنوان یک واجب مطرح شده، مزاحم وقت عزیزتان شده و‏‎ ‎‏تقاضامندم در مورد حرام بودن یا نبودن ریش تراشیدن، جوابی به من بدهید. ‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6698]‏ ‏ ‏ 3325‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 6 / 1360‏

‏حضور محترم مسئول دفتر امام خمینی، با احترام‏

‏مقتضی است از حضرت امام خمینی در رابطه با این که تراشیدن ریش حرام است‏‎ ‎‏یا خیر سؤال نموده، جواب آن را که به وسیلۀ ایشان ممهور شده است، ارسال نمایید.‏

بسمه تعالی، تراشیدن ریش و ماشین کردنی که مثل تراشیدن است، حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6699]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 7327

‏2. آیا استعمال تیغ در تمام موارد باید ترک شود؟‏

بسمه تعالی، استعمال تیغ ممنوع نیست ولی ریش تراشیدن برای مرد حرام است علی الاحوط.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 571
[سؤال 6700]‏ ‏ ‏ 3326‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏لطفاً به دو سؤال ذیل پاسخ مرقوم فرمایید:‏

‏1. مطرح شده که تراشیدن ریش حرام است (چه با تیغ و چه با ماشین برقی) و‏‎ ‎‏کسی که ریشش را می تراشد مفسد؟‏

بسمه تعالی، به احتیاط واجب نباید ریش را بتراشند.

‏2. مطرح شده: تدریس خواهران در مدارس و یا دانشگاه یا جلسات درسی که برادران حضور دارند،‏‎ ‎‏جایز نیست؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد با مراعات حجاب و نبود مفسده.

[سؤال 6701]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 798

‏6. کسانی هستند ریش را تمام نمی گذارند ـ به قول غربی ها پروفسوری است ـ آیا‏‎ ‎‏مقدار تراشیده شده فعل حرام است یا خیر؟ و آیا مقدار باقیمانده صدق بر تمام ریش‏‎ ‎‏را دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، تراشیدن بعض ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد.

[سؤال 6702]‏ ‏ ‏ 3327‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور رهبر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌ امام خمینی‏

‏آیا تراشیدن ریش حرام است یا مباح؟‏

بسمه تعالی، به احتیاط واجب نباید بتراشند.

[سؤال 6703]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 333

‏2. آیا ریش پروفسوری درست است؟ و آیا می شود پشت چنین شخصی نماز‏‎ ‎‏خواند؟‏

بسمه تعالی، حکم تراشیدن تمام ریش را دارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 572
[سؤال 6704]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 7355

‏2. تراشیدن صورت با تیغ یا با ماشینی که مثل تیغ از ته می تراشد حرام است یا چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، بنا بر احتیاط واجب باید ترک شود.

[سؤال 6705]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 521

‏3. آیا تیغ زدن صورت حرام است؟ ماشین زدن چطور؟ (دستی ـ برقی). و نیز از‏‎ ‎‏عایدات آن، که آرایشگران و اهل خانه شان تغذیه می کنند چطور است؟‏

بسمه تعالی، تراشیدن صورت خواه با تیغ باشد یا با ماشین حرام است علی الاحوط و اجرت عمل مزبور حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6706]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1335

‏8. تراشیدن موی بدن مرد مثل ریش و سبیل با تیغ حرام است یا نه و همچنین با‏‎ ‎‏ماشین ریش تراشی که از ته می تراشد چطور؟‏

بسمه تعالی، ریش تراشیدن خواه با تیغ باشد یا با ماشین حرام است، علی الاحوط.

[سؤال 6707]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4165

‏4. ریش زدن صورت مردی از ته، چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، به احتیاط واجب نباید بتراشند یا به طوری کوتاه کنند که مثل تراشیدن است.

[سؤال 6708]‏ ‏ ‏ 3328‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏ضمن عرض سلام خدمت امام، چند سؤال را مطرح می نمایم. امیدوارم پاسخ‏‎ ‎‏دهند:‏

‏1. با توجه به این که امام، تراشیدن صورت را با تیغ و ماشین برقی حرام دانسته اند،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 573
‏اگر کسی چنین کاری را انجام دهد و نماز بخواند و روزه بگیرد، نماز و روزۀ او صحیح‏‎ ‎‏است یا باطل؟‏

بسمه تعالی، نماز و روزه صحیح است ولی ریش تراشی حرام است، علی الاحوط.

‏2. آیا خواندن نماز برای آموزش دیگران اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

‏3. اگر امام جمعه ای که از طرف امام تعیین شده اند، بنا به دلایلی، مورد قبول شخصی نباشد، عدم‏‎ ‎‏شرکت آن شخص در نماز جمعه اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد و نماز جمعه واجب تخییری است ولی خوب است مؤمنین هر چه بهتر آن را برپا کنند.

‏4. بسیاری از افراد به ظاهر مسلمان، نماز نمی خوانند و بسیاری از اعمال واجب را انجام نمی دهند؛‏‎ ‎‏بلکه کارهای حرام نیز می کنند؛ آیا چنین اشخاصی همانند افراد غیر مسلمان، نجس محسوب می شود‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

بسمه تعالی، حکم کافر ندارند.

‏5. آیا خواندن کتب غیر اسلامی ـ مانند بهاییت و کمونیستی و سایر مرام های الحادی ـ حرام است یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر خوف انحراف در بین باشد، باید ترک کنند.

‏از درگاه خدای تبارک و تعالی، طول عمر آن رهبر عظیم الشأن اسلام و مسلمین، و پیروزی ملت‏‎ ‎‏شهادت طلب کشور اسلامی ایران را خواستار است. ‏

[سؤال 6709]‏ ‏ ‏ 3329‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 9 / 1361‏

‏محضر مبارک زعیم عالی قدر و مرجع عظیم الشأن، حضرت امام، مدّ ظله العالی،‏‎ ‎‏ضمن ابلاغ سلام و دست بوسی، لطفاً حکم شرعی تراشیدن ریش را در ذیل ورقه‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید. متّع الله‌ المسلمین بطول بقاء عمره الشریف‏

بسمه تعالی، به احتیاط واجب نباید بتراشند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 574
[سؤال 6710]‏ ‏ ‏ 3330‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی آقای خمینی‏

‏پس از سلام و آرزوی طول عمر آن حضرت، متمنّی است نظر خود را راجع به‏‎ ‎‏مسألۀ زیر بیان بفرمایید. متشکرم:‏

‏زدن صورت با ماشین های برقی که از ته می زند، چه صورتی دارد؟‏

‏خدایا خدایا تو را به جان مهدی تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار از عمر من بکاه‏‎ ‎‏و بر عمر او بیفزا‏

بسمه تعالی، ریش تراشیدن، خواه با تیغ باشد یا با ماشین، حرام است علی الاحوط.

[سؤال 6711]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 127

‏6. آیا تراشیدن ریش حرام است؟ کسی که در اثر اضطرار، ریشش را بتراشد؛‏‎ ‎‏مثلاً  شغلش طوری است که اگر ریش خود را نتراشد، باعث جمع شدن گرد و‏‎ ‎‏خاک در لابه لای موی صورتش می شود. تکلیفش چیست؟ آیا کار حرام انجام‏‎ ‎‏می دهد؟‏

بسمه تعالی، ریش تراشی حرام است علی الاحوط؛ و عذر مزبور، مجوز ریش تراشی نیست.

[سؤال 6712]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5025

‏4. تراشیدن قسمتی از ریش و گذاشتن قسمتی دیگر (مانند ریش هایی که به‏‎ ‎‏«پروفسوری» مصطلح است) چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، حکم تراشیدن تمام را دارد.

‏ ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 575
[سؤال 6713]‏ ‏ ‏ 3331‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دستور فرمانده در ارتش به تراشیدن ریش (از آن جا که او مافوق است و باید‏‎ ‎‏فرمانش اطاعت شود) چه حکمی دارد؟ و اگر به معتقدات مذهبی، زبانی یا در عمل ـ‏‎ ‎‏توهین کند احترام او واجب است یا خیر؟‏

‏مسألۀ دیگر این که اگر کسی حقوقی دریافت می کند که باید خمس و زکاتش را‏‎ ‎‏بدهد ولی بر اثر فقر خانوادگی یا خویشاوندان نتواند یا نخواهد این خمس و زکات را‏‎ ‎‏بپردازد و آن را به خویشان مستمند خود بدهد، آیا گناه کرده است؟‏

‏از درگاه خدای تبارک و تعالی، طول عمر آن رهبر عظیم الشأن اسلام و مسلمین، و‏‎ ‎‏پیروزی ملت شهادت طلب کشور اسلامی ایران را خواستار است. ‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط واجب نباید ریش بتراشند، و اطاعت از مخلوق در عصیان خالق جایز نیست. و خمس در صورتی به حقوق تعلّق می گیرد که سر سال از مصارف زندگی و انفاقاتی که به مقدار شؤون خود نموده اید، زیاد بیاید.

[سؤال 6714]‏ ‏ ‏ 3332‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 11 / 1361‏

‏خدمت یاوران متعهد و مسئول دفتر حضرت امام خمینی، سلام علیکم‏

‏متمنی است که در زمینۀ اصلاح صورت که به فرمایشات حضرت امام احتیاط‏‎ ‎‏واجب نتراشیدن آن است، روشن تر بیان بفرمایید که آیا حرام است؟ و یا این که لفظ‏‎ ‎‏حرام را نمی توان بر آن گذارد؟‏

‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی‏‎ ‎‏خمینی را نگهدار‏

بسمه تعالی، حرام است علی الاحوط.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 576