اوّل از واجبات منی: رمی جمره

‏‏اوّل از واجبات منی: رمی جمره‏

‏‏[سؤال 5839]‏‏ ‏ ‏ 2817‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 7 / 1362‏

‏‏دفتر محترم استفتای حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏احتراماً؛ نظر مبارک حضرت امام ـ روحی له الفداء ـ را نسبت به چند مسأله حج که‏‎ ‎‏در ذیل به آن اشاره می شود؛ بیان فرمایید.‏

‏‏1. همان گونه که مستحضرید، قسمتی از بدنه جمره سوم جهت پایه گذاری طبقۀ‏‎ ‎‏دوم گرفته شده و از نمای اصلی به نمای سیمانی درآمده است، با توجه به این که در‏‎ ‎‏این قسمت های تغییر یافته «مرمی» پایه طبقه دوم است نه جمره، آیا رمی نمودن‏‎ ‎‏صحیح است یا نه؟ و در طبقه دوم هم رعایت آنچه در طبقه اول رعایت می شد لازم‏‎ ‎‏است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، رمی قسمت پشت جمره که سیمانی و تکیه گاه جمره است،‏‎ ‎‏صحیح نیست؛ ولی در طبقۀ دوم در همه اطراف که به جمره رمی می شود،‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏2. در ایام حج بعضی از کارگران و یا بازرگانان ایرانی ساکن جزایر خلیج فارس مقادیری از پس انداز خود‏‎ ‎‏را به آشنایان خود در مکه و مدینه می دهند که آنان پس از بازگشت به ایران معادل آن را پول ایرانی به‏‎ ‎‏خانواده هایشان بدهند. بدیهی است که در این رابطه ارزی از مملکت خارج نمی شود و مبادله هم به‏
‏‎

‎‏ارزش روز و بازار آزاد انجام می گیرد. آیا انجام چنین مبادله ای برای حجاج جایز است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید مطابق مقررات دولت اسلامی عمل شود.‏

‏‏3. فردی برای عمرۀ تمتع واجب از میقات محرم شده؛ ولی قبل از این که بتواند اعمال عمره انجام دهد،‏‎ ‎‏مریض می شود. به طوری که جز گرفتن نایب چاره ای ندارد. آیا می تواند کسی را که عمرۀ تمتع خود را‏‎ ‎‏انجام داده، به عنوان نایب برای انجام اعمال عمره انتخاب نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، مورد نیابت نیست و چنانچه در اثر مرض نتواند تا وقتی وقت رفتن به عرفات‏‎ ‎‏ضیق شود اعمال عمره را انجام دهد، وظیفه او تبدیل به حج افراد می شود و بعد از انجام اعمال‏‎ ‎‏حج که با همان احرام به جا آورده، باید یک عمرۀ مفرده هم اتیان نماید.‏

‏‏[سؤال 5840]‏‏ ‏ ‏ 2818‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ نوزدهم رمضان 1402 ق‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، مدّ ظله‏‎ ‎‏العالی، با احترام و عرض ادب، چه می فرمایید:‏

‏‏1. جمره عقبی را که از سه طرف، سیمان کاری نموده اند و فقط یک طرف باز است،‏‎ ‎‏می توان از اطرافی که سیمان کاری شده، رمی جمره نمود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، کافی نیست.‏

‏‏2. بعضی از خدمۀ کاروان حج که قبلاً ـ برای تهیۀ وسایل ـ وارد مکه می شوند، می توانند عمرۀ مفرده‏‎ ‎‏به جا بیاورند و بعداً با حجاج، از جحفه یا مسجد شجره احرام ببندند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏3. حدود مسجد النبی و مسجد الحرام را که مسافر، بین نماز قصر و اتمام، مخیّر است، معین فرمایید؟‏

‏‏بسمه تعالی، در جایی که بر مسجد اصلی، اضافه شده احتیاط، قصر است؛ اگر چه تمام‏‎ ‎‏خواندن هم صحیح است.‏

‏‏4. محل ذبح قربانی را به وادی محسّر یا مکان دیگر ـ خارج از حدود منی ـ منتقل نموده اند. تکلیف‏‎ ‎‏حجاج چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت امکان ـ ولو با صبر کردن تا آخر ذی حجه ـ باید در منی ذبح کند و در هر‏‎ ‎‏صورت ذبح در محلی که دولت تعیین کرده، مجزی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5841]‏

‏‏5. محل رمی جمرات را دو طبقه کرده و عمود محل جمره را مرتفع نموده اند. آیا‏‎ ‎‏از طبقۀ فوقانی و سمت بالا رمی جمره، مجزی است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجزی است.‏

‏‏6. طیور منجمد که در بلاد اسلامی از دست مسلمان خریده می شود و روی کارتن های آن ها نوشته‏‎ ‎‏شده که مذبوح به ذبح اسلامی است و علاوه، افرادی که می فروشند می گویند که یک نفر از خودمان‏‎ ‎‏می فرستیم به مذبحۀ بلاد دیگر و با دست مسلمان ذبح می شود، خوردن آن ها جایز است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر احتمال می دهید که فروشندۀ مسلمان، احراز تذکیۀ شرعی نموده و می فروشد،‏‎ ‎‏اشکال ندارد.‏

‏‏7. آیا کفاراتی که در حج تمتع واجب می شود را می توان بعد از مراجعت به وطن پرداخت نمایند؟‏

‏‏بسمه تعالی، احتیاط واجب آن است که در منی ذبح شود؛ واگر ترک نمود و در جای دیگر ذبح‏‎ ‎‏نمود، مجزی است.‏

‏‏8. در صورت ازدحام و کثرت جمعیت، آیا می توان خارج از مقام ابراهیم ـ بیش از بیست و شش ذراع و‏‎ ‎‏نیم ـ طواف نمود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در اثر کثرت ازدحام نتواند در مطاف، طواف کند، طواف در فاصلۀ دورتر با‏‎ ‎‏مراعات الاقرب فالاقرب مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5842]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2825‏

‏‏6. جمرۀ عقبی را که از سه طرف سیمان کاری نموده اند و فقط یک طرف باز است،‏‎ ‎‏آیا می توان از اطرافی که سیمان شده است، رمی جمره نمود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر احراز نمی شود که رمی جمره شده است، کفایت نمی کند. ‏

‏‏[سؤال 5843]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2781‏

‏‏2. جمره عقبه یک طرف است و اطراف جمره و پشت آن سیمان است حاجی‏‎ ‎‏اختیاراً می تواند به سیمان که دور جمره است یا پشت جمره سنگ بزند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر احراز نمی شود که رمی جمره شده کفایت نمی کند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5844]‏‏ ‏ ‏ 2819‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس زعیم عالیقدر و رهبر عظیم الشأن، امام خمینی متع الله‌ المسلمین‏‎ ‎‏بطول بقائه الشریف‏

‏‏تقاضامندم نظر مبارک را نسبت به دو مسأله ذیل مرقوم دارید:‏

‏‏1. در جمره عقبه چون یک طرف از جمره را سیمان کشیده اند شیعه و سنّی همه‏‎ ‎‏پشت به قبله ایستاده و رمی جمره می کنند و همین معنی موجب ازدحام و کثرت‏‎ ‎‏جمعیت در این قسمت و در نتیجه رمی را به صورت مشکل و بلکه قریب به محال‏‎ ‎‏درآورده است. اجازه می فرمایید رو به قبله ایستاده و به طرف های سیمان کشیده شده‏‎ ‎‏رمی کنند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر جمره رمی نمی شود صحیح نیست.‏

‏‏2. گفته می شود مسلخ فعلی در وادی محسّر واقع شده آیا وادی محسّر جزء منی است یا خیر و در‏‎ ‎‏صورتی که خارج منی باشد قربانی در آن را اجازه می فرمایید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، وادی محسّر از منی نیست و با امکان ذبح در منی باید در آن جا قربانی کنند هر‏‎ ‎‏چند قربانی در مسلخ جدید کفایت می کند.‏

‏‏[سؤال 5845]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2770‏

‏‏6. رمی به قسمت های تازه ساخته شده جمار و یا از طبقه فوقانی را آیا کافی‏‎ ‎‏می دانید؟‏

‏‏بسمه تعالی، کافی است.‏

‏‏[سؤال 5846]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2827‏

‏‏3. همان طور که به استحضار حضرت عالی رسیده، اخیراً به واسطۀ کثرت ازدحام،‏‎ ‎‏کمی جمرات را مرتفع نموده اند و برای تسهیل در رمی، دو طبقه ساخته شده؛ آیا در‏‎ ‎‏طبقۀ فوقانی، رمی نمودن جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5847]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1175‏

‏‏3. اخیراً حجاجی که از مکه معظمه مراجعت نموده اند اظهار می دارند جمرات‏‎ ‎‏ثلاث را برداشته اند و به جای آن ها ستون های مرتفع تری ساخته اند که از طبقه بالا و‏‎ ‎‏پایین هر دو رمی می شود نظر مبارک در رمی با این حال چیست؟ رمی از پایین چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟ آیا از طبقه بالا هم می توان رمی نمود یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، رمی از طبقه بالا و پایین اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 5848]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2800‏

‏‏2. سعی و رمی در طبقات بالا چه حکم دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در رمی اشکال ندارد. و در سعی، اگر احراز نشود که بین صفا‏‎ ‎‏و مروه سعی می شود، کافی نیست.‏

‏‏[سؤال 5849]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2812‏

‏‏3. دولت سعودی از روی جمرۀ عقبه پل هوایی ساخته و در آن پل، محاذی جمرۀ‏‎ ‎‏عقبه یک جمره ساخته است. آیا رمی جمرۀ تازه ساخته شده، مجزی است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، رمی از طبقۀ دوم هم صحیح است. ‏

‏‏[سؤال 5850]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2759‏

‏‏4. در صورت ازدحام جمعیت در جمرات، از طبقۀ فوقانی می شود رمی جمرات‏‎ ‎‏کرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد، حتی در وقت خلوت.‏

‏‏[سؤال 5851]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2826‏

‏‏4. در مناسک مرقوم فرموده اید که سنگ ریزه حیازت شده شخص دیگری نباشد‏‎ ‎‏آیا حیازت شده ها را که به یکدیگر با رغبت و میل می دهند باز هم اشکال دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5852]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2770‏

‏‏5. اگر کسی تعدادی از سنگریزه ها را به جمره زد ولی به علّت کثرت جمعیت‏‎ ‎‏مدتی فاصله شد تا دوباره خود را به جمره برساند آیا اینک باید دوباره از نو رمی کند و‏‎ ‎‏یا بقیه عمل گذشته را اگر تمام کند کافی است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور بقیه را تمام کند و کفایت می کند.‏

‏‏[سؤال 5853]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2843‏

‏‏2. سیدی! ممکن است نسبت به رمی جمرات توجهی کامل معطوف دارید. در این‏‎ ‎‏دو سال اخیر ما شاهد هتک حرمت خانم ها بوده ایم و در رمی جمرۀ عقبه دو زن و‏‎ ‎‏مردی از بین رفته اند. البته ممکن است حجاج محترمی که مشرف بوده اند، توضیحات‏‎ ‎‏بیشتری خدمتتان عرضه دارند. آنچه مسلم است از هر صد نفری یک نفر نمی تواند به‏‎ ‎‏طریق صحیح رمی نماید، خصوصاً افرادی که نایب از چند نفر عاجز هستند. اگر انسان‏‎ ‎‏پس از حضور نزد جمرات، متوجه هلاکت و هتک گردد، اجازه می فرمایید‏‎ ‎‏ریگ هایش را دورتر از جمره رمزاً بیندازد، یا آن که دستور دیگری می فرمایید؟‏

‏‏بسمه تعالی، سؤال کاملاً معلوم نشد و شخص باید به طوری رمی کند که‏‎ ‎‏ریگ های او به جمره اصابت نماید و می تواند در وقت خلوت، یا در طبقه‏‎ ‎‏فوقانی رمی کند.‏

‏‏[سؤال 5854]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2826‏

‏‏3. در جمره عقبه رمی از جهاتی مشکل بلکه برای عده ای متعذر شده الف ـ از‏‎ ‎‏لحاظ یک طرف رمی کردن، ب ـ از جهت بالا آمدن سنگ ریزه، ج ـ تشخیص ندادن‏‎ ‎‏اصابت سنگ خود بین هزاران سنگ ریزه، مع الوصف در رمی جمره عقبه نظر‏‎ ‎‏مبارکتان چیست، آیا انداختن سنگ ریزه به طرف جمره برای حفظ شعائر کافی است‏‎ ‎‏یا از اصابت به هدف لابد منه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید اطمینان به اصابت حاصل شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5855]‏‏ ‏ ‏ 2820‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏روحی فداک، مسائلی چند که در سفر حج سؤال شده و جواب آن از مناسک‏‎ ‎‏ملاحظه نمی شود:‏

‏‏1. در رمی جمرات، مخصوصاً جمرۀ عقبه و بالاخص روز عید قربان، برای اکثر‏‎ ‎‏افراد، سنگ را به محل مخصوص زدن مقدور نیست و یا به واسطۀ کثرت سنگ ها،‏‎ ‎‏یقین به وصول به هدف حاصل نمی شود. آیا مانند حضرات اهل سنت ـ که سنگ ها را‏‎ ‎‏از دور به طرف جمره پرتاب می کنند ـ کافی است یا حتماً ایصال به موضع مخصوص‏‎ ‎‏لازم است؟ و آیا در جمرۀ عقبه، زدن به دیوار سیمانی دو طرف سنگ چین کفایت‏‎ ‎‏می کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، در رمی، وصول به خود جمره معتبر است و خوردن به اطراف‏‎ ‎‏آن کافی است. و خوردن به دیوار سیمانی کفایت نمی کند.‏

‏‏2 . کفش ها و نعلین هایی که پای جمرات جمع می شود و به حسب ظاهر، صاحبان آن اعراض کرده اند،‏‎ ‎‏تصرف در آن ها را‏‎ ‎‏جایز می دانید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض اعراض، تصرف مانع ندارد.‏

‏‏3 . مذبح جدید کاملاً روشن نیست که خارج از منی باشد؛ ولی کسانی که می خواهند ـ احتیاطاً ـ در‏‎ ‎‏یکی از مذبح های قدیم ذبح کنند، با آن هوای گرم و عسری که هست، و‏‎ ‎‏گاهی هم به واسط‏‏ۀ‏‏ کمی‏‎ ‎‏گوسفند، ذبح به شب می افتد. اجازه می فرمایید در مذبح جدید واقع شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید در منی ذبح شود؛ و در هر صورت، ذبح در مذبح جدید کفایت می کند.‏

‏‏4. اگر کسی روز عید و یازدهم نتواند ذبح کند، می تواند تقصیر یا حلق کند یا باید حلق یا تقصیر را نیز‏‎ ‎‏تأخیر بیندازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت علم و عمد و همچنین در صورت فوق، باید حلق و تقصیر، بعد از ذبح‏‎ ‎‏باشد، علی الاحوط.‏

‏‏5 . اگر در یکی از اشواط طواف، پیش آمدی کرد که باید طواف، یعنی آن شوط را اعاده کند، آیا از بقی‏‏ۀ‏‎ ‎‏شوط صرف نظر نموده و‏‎ ‎‏از حجرالاسود شروع کند و یا قسمت باقیماند‏‏ۀ‏‏ شوط را رها کند و از‏
‏‎

‎‏حجرالاسود، تا محل حادثه را حساب نموده و همان شوط ناقص را تکمیل نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید همان شوط را تکمیل نماید.‏

‏‏6 . در کاروان ها یا اجتماعات دیگر که جماعت منعقد می شود، با عدم احراز عدالت امام آیا می شود که‏‎ ‎‏نمازی را به جماعت خواند و سپس فرادا نیز بخواند یا خیر؛ با توجه به این که گاهی شرکت نکردن، از‏‎ ‎‏نظر اخلاقی ممکن است مفاسدی ایجاد کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏7. وجوهی که بابت هزینۀ حج پرداخت شده، بعد از مدتی که ـ به آخر ـ سال خمس می رسد، آیا تنها‏‎ ‎‏در سال اول، اگر حج رفت خمس ندارد یا ولو قرعه به نام او در سال های آینده هم اصابت کرده باشد،‏‎ ‎‏خمس ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً حج بر او استقرار پیدا نکرده و در همان سال، قرعه به اسم او اصابه‏‎ ‎‏نکرده، باید تخمیس شود.‏

‏‏[سؤال 5856]‏‏ ‏ ‏ 2821‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. اگر شخصی به واسطه کثرت جمعیت و خوف هلاک شدن، رمی جمرۀ عقبه را‏‎ ‎‏خودش انجام نداد و نایب گرفت و وقتی به وطن برگشت، متوجه شد که باید خودش‏‎ ‎‏رمی کرده باشد؛ آیا بر این شخص واجب است که در سال بعد نایب بگیرد یا نه؟ بر‏‎ ‎‏فرض وجوب، آیا نایب باید همان روز عید رمی کند یا این که تا روز سیزدهم رمی‏‎ ‎‏کردن کفایت می کند؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر فهمید که نایب گرفتن او مورد نداشته، باید خودش، و اگر‏‎ ‎‏نمی تواند نایبش دو مرتبه رمی کنند و باید سال بعد روز عید، و اگر نشد تا‏‎ ‎‏آخر ایام تشریق انجام دهد.‏

‏‏2. در مناسک حج در احکام بیتوته به منی در مسأله 16 آمده: «اگر پیش از نصف شب خارج شدند یا از‏‎ ‎‏اول شب قدری خارج بودند، احتیاط آن است که قربانی کنند، گرچه بعید نیست عدم وجوب» و حال‏‎ ‎‏این که در سؤال و جواب هایی که اخیراً به مناسک ملحق شده، در احکام منی، سؤال یازدهم چنین‏‎ ‎‏است: «مسأله گویی به حجاج گفته که در بیتوته در منی وظیفه این است که از اول شب تا نصف شب یا‏
‏‎

‎‏از نصف شب تا صبح باشد و خودش این عمل را انجام داده». در جواب آمده که «احتیاط واجب، دادن‏‎ ‎‏کفاره است». جمع بین «عدم وجوب کفاره» و «احتیاط واجب به دادن کفاره است» چگونه است؟ و یا‏‎ ‎‏این که مورد مسأله اول و دوم فرق دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، گرچه دو مسأله در دو موضوع است و بین دو مسأله منافاتی نیست و مسأله‏‎ ‎‏مناسک، مربوط به دیر آمدن به منی از سر شب یا خارج شدن از منی قبل از نصف شب است و‏‎ ‎‏مسأله دیگر، مربوط به نیامدن قسمت اول شب به منی و آمدن کمی آخر آن برای مبیت نصف‏‎ ‎‏دوم شب است، لکن در تحریر الوسیله احتیاط وجوبی است که باید به آن عمل شود.‏

‏‏[سؤال 5857]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2770‏

‏‏4. آیا مطلق ترس از تزاحم جمعیت از عذرهایی شمرده می شود که می توان برای‏‎ ‎‏رمی جمار نایب گرفت؟‏

‏‏بسمه تعالی، در وقت خلوت رمی کنند و مجرد ترس کافی نیست.‏

‏‏[سؤال 5858]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1464‏

‏‏3. چون روز عید، رمی جمره برای زن ها و مریض ها و پیرمردها بسیار کار‏‎ ‎‏دشواری شده و شب ها هم ایاب و ذهاب خیلی سخت شده، آیا زن ها و مریض ها و‏‎ ‎‏پیرمردها می توانند جهت رمی جمره نایب بگیرند ـ که اصلاً خودشان از خیمۀ منی‏‎ ‎‏بیرون نروند ـ یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت عذر، جایز است.‏

‏‏[سؤال 5859]‏‏ ‏ ‏ 2822‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏1. حکم کسانی که شب عید نمی توانند رمی نمایند در روز یازدهم و دوازدهم هم‏‎ ‎‏جاری است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر عذر دارند از رمی در روز می توانند شب رمی کنند.‏

‏‏2. مکانی که در توسعه مسجد شجره به آن اضافه شده آیا احرام در آن صحیح است یا خیر؟ و آیا‏
‏‎

‎‏مجموع ذوالحلیفه مکان احرام هست یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، احوط آنست که در مسجد سابق یا محاذی آن محرم شوند.‏

‏‏3. مرغ هایی در مکه و مدینه از کشورهای کفر می آورند و نوشته شده المذبوح علی الطریقة الاسلامیة‏‎ ‎‏حلال می باشد یا حرام؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر احتمال داده شود که وارد کننده مسلمان احراز تذکیه حیوان را کرده و آن را در‏‎ ‎‏دسترس مسلمین قرار داده محکوم به حلیت است.‏

‏‏4. قربانی و حلق در شب جایز است یا خیر و در صورت عدم جواز در مورد کسی که جهل به حکم‏‎ ‎‏داشته و عمل کرده شرعاً مسئولیت او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، احوط آنست که قربانی را از روز عید تأخیر نیندازد و در هر صورت قربانی در‏‎ ‎‏شب صحیح است و تأخیر حلق تا آخر ایام تشریق مانع ندارد.‏

‏‏5. زنی که در عمره تمتع، شب نهم پاک نشده و حج خود را بدل به افراد نموده ولی قبل از ظهر نهم در‏‎ ‎‏عرفات از حیض پاک شده آیا با تبدیل نیت و بازگشت او وظیفه او افراد است و یا تمتع؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت امکان اتیان به عمرۀ تمتع و درک اختیاری عرفه باید برگردد و اعمال‏‎ ‎‏عمرۀ تمتع را به جا آورد.‏

‏‏[سؤال 5860]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2770‏

‏‏3. به طوری که استحضار دارند در سنوات جاری به علت کثرت حجاج، زن ها،‏‎ ‎‏پیرمردان، بیماران و اشخاص ضعیف قدری از شب عید را در مشعر الحرام توقف و‏‎ ‎‏همین که شب از نیمه گذشت به جانب منی حرکت می کنند، آیا این قبیل افراد‏‎ ‎‏می توانند در همان شب عید نیز جمره عقبی را رمی کنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5861]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2744‏

‏‏4. در شب عید اضحی می فرمایید خانم ها و پیرمردان و مریض ها و همراهانشان‏‎ ‎‏می توانند پس از نیمه شب از مشعر به منی کوچ کنند، آیا در شب هم می توانند رمی‏‎ ‎‏جمره عقبه را بنمایند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5862]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2760‏

‏‏4. افرادی که وقوف اضطراری در مشعر می نمایند و بعد از نیمه شب به منی وارد‏‎ ‎‏می شوند، آیا می توانند همان شبانه، رمی جمرۀ عقبه بنمایند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر معذور باشند از رمی در روز، اشکال ندارد. و زنها مطلقاً‏‎ ‎‏می توانند همان شب رمی کنند.‏

‏‏[سؤال 5863]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2825‏

‏‏7. در صورت عدم امکان رمی جمره در روز به واسطۀ ازدحام جمعیت، آیا جایز‏‎ ‎‏است به جای روز گذشته یا آینده، شب رمی جمره نمود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت عذر مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5864]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1464‏

‏‏2. کسانی که می توانند قبل از طلوع فجر، از مشعر الحرام به سوی منی حرکت کنند؛‏‎ ‎‏مثل زن ها و مریض ها و پیرمردها، آیا جایز است که در همان شب ـ قبل از طلوع فجر ـ‏‎ ‎‏رمی جمرۀ عقبه کنند یا باید روز برای رمی جمره بروند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر عذر ندارند، باید صبر کنند و در صورت عذر، مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5865]‏‏ ‏ ‏ 2823‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، جناب آقای‏‎ ‎‏خمینی، مدّ ظله العالی، پس از عرض سلام، تقاضا دارد در مورد 2 مسأله زیر ـ  که‏‎ ‎‏مربوط به حج است ـ نظر مبارک را مرقوم دارند.‏

‏‏1. افرادی که به جهتی مجاز بوده اند که شب عید قربان، قبل از طلوع آفتاب در منی‏‎ ‎‏باشند، آیا می توانند در همان شب ـ قبل از طلوع آفتاب ـ رمی جمرۀ عقبه کنند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه در روز معذور باشند، می توانند شب رمی کنند.‏

‏‏2. در تحریر الوسیله، شرط ششم از شروط نایب مرقوم شده است: «عدم اشتغال ذمّته بحجّ واجب‏
‏‎

‎‏علیه فی ذلک العام کما مرّ». سؤال این است که آیا این، شرط صحت نیابت است یا شرط صحت حج و‏‎ ‎‏برائت ذمۀ منوب عنه به این معنا که در صورت عدم رعایت این شرط، نایب پس از انجام حج فقط‏‎ ‎‏مستحق گرفتن اجرة المثل است، ولی حجش صحیح بوده و بالنتیجه ذمۀ منوب عنه، بری ء شده است‏‎ ‎‏و یا آن که ذمۀ منوب عنه، بری ء نشده و لازم است که نایب دیگری مجدداً برای او حج انجام  دهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، حج صحیح نیست و ذمه منوب عنه، بری ء نمی شود.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎