کتاب حج

واجبات طواف

واجبات طواف

[سؤال 5741]‏ ‏ ‏ 2786‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏شخصی که طواف عمرۀ تمتع را بدون طهارت از حدث انجام داده و بعد از اتمام‏‎ ‎‏عمره، حج را انجام داده و بعد از انجام حج متوجه شده، آیا عمره و حج هردو باطل‏‎ ‎‏است، یا فقط عمره یا هیچ کدام؟ و آیا فرقی بین نسیان و جهل هست یا خیر؟ و نیز‏‎ ‎‏فرقی بین جهل به حکم و موضوع، هست یا خیر؟ و آیا چنین شخصی هنوز محرم‏‎ ‎‏است یا خیر؟ و برفرض محرم بودن، برای احلال راهی هست یا خیر؟ و اگر بدون‏‎ ‎‏طهارت از خبث طواف عمره را انجام داده، در تمام فروض ذکر شده، حکم او حکم‏‎ ‎‏بدون طهارت از حدث است یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر عمدی نبوده، عمره و حج او صحیح است و همچنین در صورت جهل به حکم یا موضوع، و فقط طواف عمره را باید به جا آورد و از احرام هم خارج شده و فرقی بین صور مرقومه نیست.

[سؤال 5742]‏ ‏ ‏ 2787‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محترماً چه می فرمایید در این مسأله شرعیه، شخصی جنب شده و فراموش نموده‏‎ ‎‏که غسل جنابت را انجام دهد، رفته به مکه و اعمال حج را تماماً انجام داده و برگشته،‏‎ ‎‏متوجه شده که جنب بوده، در ضمن غسل های مستحبی انجام داده و فعلاً هم‏‎ ‎‏استطاعت ندارد آیا حج او صحیح بوده و یا خیر؟ در صورت ناقص بودن طواف های‏‎ ‎‏او فعلاً که برگشته می تواند با عیال خود همبستر شود یا خیر؟ متمنی است حکم الله‌ را‏‎ ‎‏ذیلاً مرقوم فرمایید والسلام علیکم.‏

بسمه تعالی، مسأله محل اشکال است و احتیاط ترک نشود به اعادۀ

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 116
طواف ها و نمازهای طواف، و اگر خودش نمی تواند، نایب بگیرد و تا طواف نساء انجام نگرفته زن بر او حلال نشده است.

[سؤال 5743]‏ ‏ ‏ 2788‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس حضرت مستطاب امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏محترماً؛ معروض می دارد: پس از اهدای سلام، این جانب استطاعت مالی دارم که‏‎ ‎‏جهت زیارت خانۀ خدا مشرف شوم و سعادت داشته ام که به عنوان یکی از زوّار خانۀ‏‎ ‎‏خدا انتخاب شوم. حدود چهارسال قبل، به علت بیماری رودۀ بزرگ، تحت عمل‏‎ ‎‏جراحی قرار گرفتم و رودۀ بزرگ این جانب را برداشتند و از کیسۀ پلاستیکی که روی‏‎ ‎‏سوراخی در پهلویم (روی شکم) قرار گرفته، به جای مقعد استفاده می کنم، که مدفوع‏‎ ‎‏ـ  بی اختیار ـ به آن کیسه وارد می شود. موقع نماز، وضو می گیرم و نماز خود را‏‎ ‎‏می خوانم. موقع غسل، کیسه را برداشته و غسل می کنم وکیسه را عوض می کنم. با این‏‎ ‎‏حال، وظیفۀ شرعی من در حج چطور است و در طواف، اشکال ندارد؟ آیا این کیسه،‏‎ ‎‏باعث هتک حرمت بیت الله‌ و مسجدالحرام می شود؟ دیگر این که اگر با این حال به‏‎ ‎‏حج نروم، شرعاً معذورم؟‏

بسمه تعالی، اگر بتوانید در وقت طواف، خود را پاک نگه دارید اشکالی نیست؛ و اگر نتوانید، باید به دستور مبطون ـ که در رساله است ـ عمل کنید و در هر صورت، باید به حج بروید.

[سؤال 5744]‏ ‏ ‏ 2789‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏شخصی از روی جهل به مسأله، مدتی در غسل جنابت، اول طرفین و بعد سر و‏‎ ‎‏گردن را انجام داده و با همین حال مکه رفته و مناسک حج را انجام داده. بعد متوجه‏‎ ‎‏اشتباه خود شده. حکمش چیست؟ بر فرض بطلان حج و لزوم کفاره، اگر بعد از غسل‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 117
‏جنابت و قبل از اتیان به مناسک حج چندین غسل مستحبی به همان ترتیب سابق انجام‏‎ ‎‏داده ـ البته بین اغسال مستحبه چند روز فاصله بوده ـ و در حین غسل مستحبی توجه‏‎ ‎‏به غسل جنابت نداشته، آیا اگر چند غسل مستحبی کرده و بین هر کدام هم، حدث‏‎ ‎‏اصغر برایش رخ داده، اولاً، این حدث مبطل غسل قبلی هست یا خیر؟ و اگر مبطل‏‎ ‎‏نباشد، با تعدد اغسال، ترتیب حاصل شده یا نه؟ و در این صورت اگر ترتیب حاصل‏‎ ‎‏شده و یک غسل را مسلم صحیح انجام داده، آیا کفایت از غسل جنابت که قبلاً بر‏‎ ‎‏ذمه اش بوده می کند یا خیر؟‏

‏خداوند سایه شریف آن وجود مقدس را بر سر مسلمین جهان مستدام بدارد.‏

بسمه تعالی، طواف در حال جنابت باطل است و با فرض جهل به حکم مسأله، در حکم ترک عمدی طواف است و موجب بطلان عمره است. و حدث اصغر در اثنای غسل موجب بطلان نیست، علی الاقوی. لیکن کفایت غسل مستحبی از غسل جنابت در صورتی که قصد آن را نکرده باشد، محل اشکال است و احتیاط در این باره ترک نشود.

[سؤال 5745]‏ ‏ ‏ 2790‏

‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم ‏ ‏ یوم العرفة ذی الحجّة 1402 ق‏

‏باسم الذی أمرنا بالسؤال إن لم نعلم وله الحمد والسلام علی اولیائه ‏

‏ما حکم الله‌ عزّ وجلّ ـ أیّها الفقیه العالم بأحکامه تعالی، أیّها المؤسّس لجمهوریة‏‎ ‎‏الإسلامیة بإیران، السیّد روح الله‌ الموسوی الخمینی، قائد الثورة الإسلامیة الإیرانیة،‏‎ ‎‏حُفظ إلی قیام المهدی (عج) ـ فی رجل حجّ حجّة الإسلام، ثمّ رجع إلی بلده فتیقّن بأنّه‏‎ ‎‏کان جنباً من قبل الإحرام أزوجته علیه حرام؟ تجیبنی بالعربیة أو الفارسیة. ‏

بسمه تعالی، نعم، إذا کان جنباً حال الطواف، هو باق فی إحرامه وتحرم علیه النساء حتّی یعید طواف النساء ویجب علیه إعادة طواف العمرة وطواف الحجّ أیضاً.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 118
[سؤال 5746]‏ ‏ ‏ 2791‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با عرض سلام‏

‏سه سال پیش به مکه رفتم و این مسأله را که زن هم مثل مرد جنب می شود‏‎ ‎‏نمی دانستم. شبی که در عرفات بودیم این برنامه برایم پیش آمد؛ گرچه نمی دانستم‏‎ ‎‏خیلی ناراحت شدم؛ برای این که محرم بودم و به پاک بودنم اهمیت می دادم. غسل‏‎ ‎‏کردن هم در آن مکان مشکل بود. چند روز گذشت و ما را برای طواف آوردند و‏‎ ‎‏من‏‎ ‎‏در جلوی همان چادر روی خاک تیمم کردم. نمی دانم درست انجام دادم یا نه؟ چند‏‎ ‎‏ماه است این مسأله را شنیدم و خیلی ناراحت شدم و اسم نوشتم. و‏‎ ‎‏اسمم در سال‏‎ ‎‏1365 درآمده است. شما را به خدا قسم مرا راهنمایی کنید که چه کنم؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین دارید طواف، در حال جنابت واقع شده باطل است و اگر طواف نساء بوده، در احرام باقی هستید ولی اگر شک دارید که منی از شما خارج شده، حکم جنابت ندارد و چیزی بر شما نیست.

[سؤال 5747]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1029

‏3. کسی که غسل مسّ میت به عهده اش بوده و فراموش کرده و طواف نموده؛‏‎ ‎‏طواف و حج او چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، حج او صحیح است؛ ولی طواف اعاده دارد.

[سؤال 5748]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5746

‏2. شخصی در سفر حج، قبل از شروع مناسک، جنب می شود و غسل را فراموش‏‎ ‎‏می نماید. بعد از پایان اعمال و آمدن به شهر خود، یادش می آید. وظیفۀ این شخص‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، حج، صحیح است؛ ولی باید برای طواف و نمازهای عمره و حج و نساء، مراجعت نموده، انجام دهد و در صورت عدم امکان، باید نایب بگیرد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 119
[سؤال 5749]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2805

‏2. خانمی در زمان حج، قرص می خورده که حیض نشود و بتواند اعمالش را انجام‏‎ ‎‏بدهد و از زمانی که وارد مدینه شده اند و قرص خوردن را شروع کرده اند، همیشه‏‎ ‎‏لباس ایشان زرد رنگ به صورت زرد چرک تاب بوده است و چون زمان حیض ایشان‏‎ ‎‏بوده، شک داشته اند که این ترشحات استحاضه است یا نه و خودشان می گویند در‏‎ ‎‏همان موقع قدرت تشخیص نداشتند که ببینند استحاضه هست یا خیر و در نتیجه بنا‏‎ ‎‏گذاشتند که مستحاضه نیستند و مسائل مربوط به آن را رعایت نکرده اند و طواف و‏‎ ‎‏نماز طواف به جا آورده اند. حالا اعمالشان صحیح هست یا خیر؟ و محرم باقیمانده اند‏‎ ‎‏یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر شک دارند که ترشحات ذکر شده خون بوده، حکم استحاضه ندارد و اعمالشان صحیح است.

[سؤال 5750]‏ ‏ ‏ 2792‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر عالی قدر، دامت برکاته‏‎ ‎‏العالی، امیدوارم وجود مبارک از جمیع بلیات ارضی و سماوی محفوظ باشد. ‏

‏پس از ابلاغ سلام و عرض ارادت محترماً به عرض عالی می رساند: ‏

‏1. بعضی از خانم ها در سفر حج برای پیش گیری از عادت قرص می خورند، گاهی‏‎ ‎‏با خوردن قرص باز هم عادت می شوند، اما به وسیلۀ آمپول از ادامۀ آن جلوگیری‏‎ ‎‏می کنند. آیا با جلوگیری به وسیلۀ آمپول، حکم طهارت از حیض بر این خانم اطلاق‏‎ ‎‏می شود و می تواند وارد مسجدالحرام بشود و اعمالی که متوقف بر طهارت از حیض‏‎ ‎‏است، از قبیل طواف و نماز انجام دهد؟ پس از جلوگیری از آمدن خون، به چه عنوان‏‎ ‎‏باید غسل کند؟‏

بسمه تعالی، اگر سه روز متوالی خون نبیند، حکم حیض مترتّب نیست و نماز و روزه صحیح است و کمتر از سه روز حکم استحاضه دارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 120
‏2. همان طور که به سمع مبارک رسیده سعودی مسلخ را در وادی محسر قرار داده، آیا قربانی در آن جا‏‎ ‎‏مکفی است؟ برفرض عدم کفایت، بعضی که از روی ندانستن یا به خیال این که از قربانی در منی‏‎ ‎‏جلوگیری می کنند، در آن جا قربانی کرده اند، چه باید بکنند؟‏

بسمه تعالی، با امکان ذبح در منی، باید در منی ذبح کند و در هر صورت ذبح در مسلخ جدید کافی است.

‏3. بر اثر زیادی حجاج محترم، در اغلب اوقات بلکه می شود گفت در تمام اوقات طواف، آن ها از پشت‏‎ ‎‏مقام طواف می کنند و چون نماز طواف باید در پشت مقام یا یکی از دو طرف آن خوانده شود، بعضی‏‎ ‎‏از حجاج محترم ایرانی برای نماز دور یک نفر حلقه وار جمع می شوند که بتواند آن شخص نماز طواف‏‎ ‎‏را بخواند. این عمل انعکاس خوبی در میان برادران اهل سنت ندارد و مزاحم طواف آن ها می باشد.‏‎ ‎‏گاهی هم با کمال ناراحتی می گویند: حرام، حرام. آیا با این وضع نماز صحیح است یا وظیفه دارند‏‎ ‎‏بروند عقب تر؟ البته با مراعات الاقرب فالاقرب که مزاحم دیگران نباشند که باعث توهین به حجاج‏‎ ‎‏محترم شیعه باشد. از مقام شامخ رهبر عظیم الشأن تقاضا دارم حکم الله‌ را بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، نماز صحیح است؛ ولی در صورت مزاحمت طوری عمل کنند که مانع طواف دیگران نشوند.

[سؤال 5751]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3387

‏10. خوردن قرص در ایام حج و یا بعضی مواقع که زن ها میل دارند عادت ماهیانه‏‎ ‎‏نداشته باشند، اشکال دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، در صورت مضر نبودن اشکال ندارد.

[سؤال 5752]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 339

‏2. اگر زن در مکه، در حال انجام دادن اعمال، حیض شود، تکلیفش چیست؟‏

بسمه تعالی، صور مختلفی دارد که در رساله مذکور است.

[سؤال 5753]‏ ‏ ‏ 2793‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی مرجع عالی قدر امام خمینی ادام الله‌ برکاته ‏

‏1. شخصی پس از مراجعت از اعمال حج واجب متوجه شده است که وضوی او‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 121
‏صحیح نبوده، به این کیفیت که اول باقصد وضو آب را روی ابروها می ریخته و به طرف‏‎ ‎‏پایین دست می کشیده و بعد از آن فقط قسمت پیشانی را تا روی ابرو به قصد وضو‏‎ ‎‏دست می کشیده، این وضو چه صورتی دارد و تکلیف نمازهای گذشته چه می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر تمام صورت شسته شده در فرض مذکور وضو صحیح است و قضای نمازها لازم نیست اگرچه احتیاط مطلوب است.

[سؤال 5754]

‏2. شخصی که پس از اتمام حج واجب در مراجعت به وطن متوجه شود وضوهای‏‎ ‎‏ایام حج باطل بوده است تکلیف حج چه می شود باعث بطلان طواف است یا تمام‏‎ ‎‏اعمال حج باطل است توضیح فرمایید و در حال حاضر به احرام باقی است یا از احرام‏‎ ‎‏خارج شده است؟‏

بسمه تعالی، طواف ها را باید اعاده کند و تا طواف نساء را به جا نیاورده از احرام نساء خارج نشده است ولی حج او باطل نیست.

[سؤال 5755]

‏3. در صورتی که در حال احرام باشد کدام یک از تروک و محرمات احرام بر او‏‎ ‎‏باقی است؟‏

بسمه تعالی، فقط از جهت نساء و طیب محرم است.

[سؤال 5756]

‏4. تا مدتی که متوجه این اشکال نشده است مبتلا به بعضی از تروک احرام شده آیا‏‎ ‎‏کفاره بر او هست و چه چیز است؟‏

بسمه تعالی، کفاره ندارد.

[سؤال 5757]

‏5. اگر بعد از توجّه به اشکال از باب ناچاری یا گمان عدم حرمت بعضی از تروک‏‎ ‎‏احرام را مرتکب شده باشد چطور است؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 122
بسمه تعالی، اگر علم پیدا کرده و از جهت نساء مخالفت کرده باید کفاره بدهد.

[سؤال 5758]

‏6. فعلاً اگر در حال احرام باقی است راه خروج از آن که برایش ممکن و بی مشقت‏‎ ‎‏باشد چیست؟‏

بسمه تعالی، باید خودش طواف را اعاده کند و اگر خودش نمی تواند برود می تواند نایب بگیرد.

[سؤال 5759]

‏7. آیا بطلان وضو که موجب ترک شرط طواف است به حکم ترک خود طواف‏‎ ‎‏است جهلاً و موجب بدنه و اعاده حج است چنان که در تحریر الوسیله فرموده اید یا‏‎ ‎‏حکم دیگری دارد؟‏

بسمه تعالی، بدنه واجب نیست.

[سؤال 5760]

‏8. آیا جاهل قاصر یا مقصر در این جا فرق دارند یا نه و چنین شخصی قاصر است‏‎ ‎‏یا مقصر؟‏

بسمه تعالی، فرق نمی کند.

‏9. شخصی پس از اعمال حج واجب و مراجعت به وطن متوجه شده است که قرائت نمازش صحیح‏‎ ‎‏نبوده، تکلیف حجش چه می شود؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور چیزی بر او نیست.

[سؤال 5761]‏ ‏ ‏ 2794‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 5 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏خانمی هنگام انجام طواف واجب، در اثر فشار جمعیت بول از او خارج شده و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 123
‏طواف خود را بدون تطهیر و تجدید وضو انجام داده و از روی خجالت به کسی هم‏‎ ‎‏نگفته و اکنون که حتماً تا چند سال دیگر برای رفتن به مکه به کسی تذکره نمی دهند،‏‎ ‎‏تکلیف او چیست؟‏

‏1. آیا تفاوتی بین طواف عمرۀ تمتع با حج تمتّع هست یا خیر؟‏

‏2. آیا این خانم هنوز محرم است یا خیر؟ در صورتی که شوهر هم دارد و ناچار‏‎ ‎‏محرّمات احرام را هم انجام می دهد.‏

‏3. آیا باید برای ارتکاب هریک از محرّمات، کفاره بدهد؟‏

‏4. با وجود این که یقیناً تا سال 1366 و بعد از آن برای او رفتن به مکه میسّر نخواهد‏‎ ‎‏شد، آیا می تواند نایب بگیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد نبوده حج او باطل نیست، ولی طواف و نماز را باید اعاده کند و اگر خودش نمی تواند، باید نایب بگیرد و فرقی بین طواف عمره و طواف حج نیست و اگر طواف نساء و نماز آن را صحیح انجام داده، از احرام خارج شده است. 

[سؤال 5762]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2826

‏9. رعایت شرایط طواف و نماز از نظر طهارت و نجاست مخصوصاً در عرفات و‏‎ ‎‏مشعر و منی در غایت صعوبت است بلکه عادتاً قطع پیدا می شود که متنجساً انجام داده‏‎ ‎‏می شود آیا چنین حجی مبرء ذمه است؟ بر فرض ابراء آیا از باب عسر و حرج است یا‏‎ ‎‏اصلاً می فرمایید که متنجس منجس نیست؟‏

بسمه تعالی، رعایت شرایط لازم است و شک و وسواس را اعتنا نکند و متنجس با کثرت وسایط منجس نیست.

[سؤال 5763]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 251

‏2. بنابر اشتراط ختان در صحت طواف، تکلیف کسی که مستطیع شده و ختان برای‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 124
‏او ـ با تشخیص خبره ـ ضرر دارد چیست؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، احوط آن است که هم خودش طواف کند و هم برای طواف نایب بگیرد.

[سؤال 5764]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2754

‏11. حمل مغصوب در حال احرام خصوصاً در حال طواف چه صورت دارد آیا‏‎ ‎‏مخلّ به طواف است یا نه؟‏

بسمه تعالی، مخلّ نیست.

[سؤال 5765]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1890

‏16. انگشتر طلا در حال طواف مبطل طواف است یا نه؟‏

بسمه تعالی، بطلان طواف معلوم نیست لکن احوط مراعات است.

[سؤال 5766]‏ ‏ ‏ 2795‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. شخصی موقع طواف کردن به فاصله هفت هشت متر نرسیده به حجرالاسود،‏‎ ‎‏مطوّف به او گفته: «نیت کنید». او هم خیال کرده حجرالاسود همین جا است و نیت‏‎ ‎‏کرده، ولی شوط هفتم را به خود حجر ختم کرده است. این مقدار که نرسیده به حجر‏‎ ‎‏نیت کرده، جزء زیادی در طواف است و موجب بطلان طواف می شود یا این که طواف‏‎ ‎‏او صحیح است؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور طواف صحیح است. 

‏2. در صیغه نذر اگر بگویند: «خدایا اگر حاجتم برآورده شد، فلان کار را می کنم» یا بگویند: «نذر کردم که‏‎ ‎‏چنین کنم»، در انعقاد نذر کافی است یا این که حتماً باید «لله‌ علیّ کذا» و الفاظ مترادف آن باشد؟‏

بسمه تعالی، کافی نیست و باید صیغه مخصوصه خوانده شود.

‏خداوند متعال سایۀ حضرت مستطاب عالی را تا انقلاب حضرت مهدی (عج) بر سر مستضعفین جهان‏‎ ‎‏قائم بدارد، آمین، بحق محمد و آله الطاهرین.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 125
[سؤال 5767]‏ ‏ ‏ 2796‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر عالیقدر حضرت امام خمینی دام ظله‏

‏1. شخصی در طواف عمره تمتع به اعتقاد این که اول طواف باید از قبل از مقام‏‎ ‎‏باشد پیش از حجر وارد مطاف شده که اول طواف خود را قبل از مقام قرار دهد با‏‎ ‎‏همین فکر و نیت هفت شوط طواف کرده و آخر شوط هفتم را رکن مقام قرار داده‏‎ ‎‏است پس از مراجعت از سفر حج متوجه اشتباه خود شده بیان فرمایید حکم طواف و‏‎ ‎‏عمره و حج او چیست؟‏

بسمه تعالی، در طواف باید ابتداء به حجر الاسود و ختم به آن شود و اگر برخلاف شده طواف باطل است و باید اعاده شود و در فرض مسأله ضرر به صحّت حج و عمره ندارد.

‏2. شخصی از مسجد الحرام وارد مسعی شده به گمان آن که شروع به سعی از درب مسجد کافی است‏‎ ‎‏بدون این که به کوه صفا برود به طرف مروه حرکت کرده و سعی را تمام می کند ظاهراً در اشواط بعد از‏‎ ‎‏اوّلی به صفا می رود. توجه به اشتباه پس از تقصیر بوده و اعتنا نکرده است چون یکی از روحانیون‏‎ ‎‏گفته، اعتنا نکن حکم سعی و عمره و حج او چیست؟‏

بسمه تعالی، در مفروض سؤال سعی باطل است و باید اعاده شود ولی ضرر به صحّت حج و عمره ندارد.

‏3. عده ای از خانم ها برای آموزش کمک های اولیه کلاس می بینند برای تجربه و تمرین آن به‏‎ ‎‏بیمارستان ها می روند تا مباشرت در تزریق و پانسمان داشته باشند و اکثراً با بیماران مرد تماس پیدا‏‎ ‎‏می کنند بدیهی است وضع کنونی بیمارستان ها رعایت نمی کنند که این خانم ها تمرینات خود را‏‎ ‎‏مخصوص بیماران زن قرار دهند آیا برای این تمرین کنندگان اقدام به این گونه تمرینات با علم به تماس‏‎ ‎‏با مرد جایز است یا نه؟‏

بسمه تعالی، از تماس با بدن نامحرم باید اجتناب کنند.

[سؤال 5768]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2754

‏5. حاجی بنا دارد که طواف را از مبدأ آن که شارع فرموده به جا آورد ولی خیال‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 126
‏کرده مبدأ آن مقابل درب کعبه یا حجر اسماعیل علیه السلام است و طواف را به این نحو تمام‏‎ ‎‏کرده و قبل از ضیق وقت حج یا بعد از ضیق وقت متوجه شد تکلیف در هر دو صورت‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، با تخلّل فعل کثیر احوط اتمام طواف و اعادۀ آن است.

[سؤال 5769]‏ ‏ ‏ 2797‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏1. ممکن است در حال طواف، در اثر فشار و ازدحام جمعیت پشت به خانه شود و‏‎ ‎‏قسمتی از طواف به این صورت انجام گیرد. همچنین ممکن است فشار جمعیت آدمی‏‎ ‎‏را مقداری جلو برد و امکان برگشت و اعادۀ به غیر این صورت هم نباشد، تکلیف‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، مقداری از طواف که پشت به خانه یا بدون اختیار بوده، باید اعاده شود و اگر نمی تواند برگردد، با جمعیت ـ بدون قصد طواف ـ برود تا به جایی که باید از آن جا طواف را اعاده کند، برسد.

‏2. امامت در نماز جمعه شرطی غیر از آنچه در امامت سایر نمازها هست، دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، شرایط امام جمعه همان شرایط امام جماعت است، بلی امامت صبیان و زن ها و مسافر در جمعه جایز نیست.

‏3. خدمۀ کاروان های حج، هر دفعه که از مکه خارج می شوند، مثلاً به جده می روند و برمی گردند، آیا‏‎ ‎‏لازم است برای ورود، مجدداً محرم بشوند؟ اگر لازم است از کجا باید محرم شوند؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور برای دخول مکه احرام لازم نیست، ولی اگر عمرۀ تمتع به جا آورده، نباید از مکه خارج شود، مگر در صورت حاجت، محرماً به احرام حج.

‏4. آیا اجرای هر حد و تعزیری مثل حد زنا، باید در حضور جمعی از مؤمنین باشد؟ حکم آن از نظر‏‎ ‎‏وجوب و استحباب و غیرهما چیست؟ ‏

بسمه تعالی، حدود مختلف است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 127
[سؤال 5770]‏ ‏ ‏ 2798‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 9 / 1358‏

‏محضر شریف رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی الخمینی، حفظه الله‌ وأدام‏‎ ‎‏توفیقاته، پس از عرض سلام و دعاگویی، مستدعی است جواب مسائل زیر را مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید، که مورد لزوم است.‏

‏1. اگر کسی پس از انجام اعمال حج تمتّع فهمید که در طواف عمرۀ حج از روی‏‎ ‎‏جهل به مسأله، چند شوط از هفت شوط را از داخل حجر اسماعیل دور زده است،‏‎ ‎‏تکلیف او چیست؟‏

بسمه تعالی، حج صحیح است و باید طواف را اعاده کند.

‏2. کسی که می دانسته باید هفت مرتبه بین صفا و مروه سعی کند و با همین نیت از صفا شروع کرده‏‎ ‎‏است و رفت و برگشت را یک مرتبه حساب نموده، یعنی چهارده مرتبه سعی نموده است، آیا صحیح‏‎ ‎‏است، یا باید اعاده کند؟ و چنانچه اعاده لازم است، اگر در حین انجام اعمال حج دانست که در عمرۀ‏‎ ‎‏حج از روی جهل چنین اشتباهی کرده، چه باید بکند؟‏

بسمه تعالی، سعی را اعاده کند احتیاطاً، اگرچه اقوا کفایت است.

‏3. آیا عمرۀ مفردۀ مستحبی را می توان به نیابت چند نفر به جا آورد، یعنی ثواب این عمل را برای چند‏‎ ‎‏نفر در نظر گرفت یا باید فقط به نیت یک شخص معین باشد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

‏4. کسی که در روز از مکه محرم به احرام حج می شود، و در ضمن سیر به سوی عرفات، از زیر چند پل‏‎ ‎‏که در مسیر است می گذرد، آیا اشکالی دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، استظلال نیست و مانع ندارد.

[سؤال 5771]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2744

‏2. در صورت ازدحام کثیر حجاج می توان از پشت مقام ابراهیم علیه السلام طواف کرد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در صورت امکان ولو در وقت خلوت باید در حد طواف کنند و اگر ممکن نیست طواف در خارج حد صحیح است با مراعات الاقرب فالاقرب.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 128
[سؤال 5772]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2825

‏5. در صورت ازدحام و کثرت جمعیت، آیا می توان بیشتر از بیست و شش ذراع و‏‎ ‎‏نیم، طواف نمود یا نه؟‏

بسمه تعالی، در صورت امکان باید در حد طواف کنند و اگر ممکن نیست، طواف در خارج حد مانع ندارد با مراعات اقرب فالأقرب.

[سؤال 5773]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2764

‏3. در باب طواف که می گویند شیعه باید در موقع طواف مابین خانۀ کعبه و مقام‏‎ ‎‏ابراهیم باشد و به همین نسبت در سه طرف خانۀ کعبه مراعات کند که بیشتر فاصله‏‎ ‎‏نداشته باشد؛ با این ازدحام جمعیت، خیلی مشکل است. اگر از مقام ابراهیم بگذرند و‏‎ ‎‏مانند اهل تسنن طواف کنند، اشکال دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، در مورد اختیار جایز نیست. واگر ممکن نیست ـ ولو در وقت خلوت ـ طواف در حد طواف؛ در خارج حد با مراعات اقرب فالاقرب مانع ندارد.

[سؤال 5774]‏ ‏ ‏ 2799‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ سوم ذی القعده 1399 ق‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله‏

‏1. در این زمان در اثر کثرت و ازدحام حجاج طواف بیت اللهی در محدوده ای که با‏‎ ‎‏ذراع معین شده خیلی مشکل و بعضی از اوقات غیر ممکن است مخصوصاً برای اهل‏‎ ‎‏تشیع که در تمام جاها در حین طواف باید بیت خدا در یسار باشد آیا طواف در خارج‏‎ ‎‏از آن حد معین صحیح است و اگر در اثر کثرت حجّاج در حین طواف مقام حضرت‏‎ ‎‏ابراهیم علیه السلام داخل در طواف باشد چطور؟‏

بسمه تعالی، اگر ممکن است ولو دروقت خلوت باید در حد، طواف کنند و اگر ممکن نیست طواف در خارج حد بامراعات اقرب فالاقرب مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 129
‏2. یک سوم قربانی که سهم فقیر است، ولی حجّاج در منی به فقرا دسترسی ندارند. تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، تثلیث قربانی واجب نیست.

[سؤال 5775]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2818

‏8. در صورت ازدحام و کثرت جمعیت، آیا می توان خارج از مقام ابراهیم ـ بیش از‏‎ ‎‏بیست و شش ذراع و نیم ـ طواف نمود یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر در اثر کثرت ازدحام نتواند در مطاف، طواف کند، طواف در فاصلۀ دورتر با مراعات الاقرب فالاقرب مانع ندارد.

[سؤال 5776]‏ ‏ ‏ 2800‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏لطفاً پاسخ سه سؤال ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏1. آیا طواف در فاصله ای بیش از فاصلۀ کعبه و مقام، در حال کثرت و ازدحام چه‏‎ ‎‏حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، با تمکن ولو در وقت خلوت، باید در حد طواف کنند. و اگر ممکن نیست، در خارج حد با مراعات اقرب فالاقرب کفایت می کند.

‏2. سعی و رمی در طبقات بالا چه حکم دارد؟‏

بسمه تعالی، در رمی اشکال ندارد. و در سعی، اگر احراز نشود که بین صفا و مروه سعی می شود، کافی نیست.

‏3. قربانی در همان محلی که برای این کار معلوم شده، آیا کفایت می کند با وجودی که محتمل است که‏‎ ‎‏از منی خارج باشد؟‏

بسمه تعالی، با تمکن، باید در منی قربانی کنند. و قربانی در آن مکان نیز صحیح است.

[سؤال 5777]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2759

‏3. در صورت کثرت جمعیت؛ چون که مقام ابراهیم را عقب برده اند، آیا تا دیوار‏‎ ‎‏زمزم که پشت مقام قبلی است و تقریباً سی ذراع با بیت فاصله دارد، می شود طواف‏‎ ‎‏کرد یا نه؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 130
بسمه تعالی، در هر صورت، باید در حد تقریباً 5 / 26 ذراع طواف نمایند، بلی اگر ممکن نباشد، حتی در وقت خلوت، می توانند در خارج حد، با مراعات اقرب فالاقرب طواف کنند.

[سؤال 5778]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2807

‏4. آیا تا چند متر خلف مقام ابراهیم علیه السلام صدق می کند و وقتی که قسمتی از خلف‏‎ ‎‏مقام مطاف شده و شک داریم که آیا بعد از این مقدار هم خلف مقام است یا نه چه باید‏‎ ‎‏کرد؟‏

بسمه تعالی، باید احراز شود و خصوصیات مسأله در رساله مذکور است.

[سؤال 5779]‏ ‏ ‏ 2801‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضرمبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏ضمن عرض تحیات وافره، معروض می دارد: نظر به این که جهت امر تبلیغ،‏‎ ‎‏گروهی از عزیزان جانباز، در مراسم حج امسال ـ از طرف بنیاد شهید ـ شرکت خواهند‏‎ ‎‏جست، با توجه به ازدحام بیش از حد زائرین، امکان طواف و انجام مناسک، در بعضی‏‎ ‎‏از موارد برای برادران معلول، ایجاد مشکلاتی خواهد نمود. لذا تمنا دارد آن امام عزیز،‏‎ ‎‏موارد زیر را اعلام نظر فرمایند:‏

‏1. آیا امام تجویز می فرمایند که معلولین، خارج از محدودۀ بیت و مقام طواف کنند؟‏

بسمه تعالی، اگر طواف در حد ممکن نیست ـ و لو در وقت خلوت ـ مانع ندارد.

‏2. آیا برای معلولین جایز است بعد از محرم شدن به احرام حج و قبل از رفتن به عرفات، اعمال حج‏‎ ‎‏به جا بیاورند؟‏

بسمه تعالی، نمی توانند؛ مگر در صورت خوف از این که در اثر ازدحام نتوانند اعمال را انجام دهند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 131
‏3. در مورد رمی جمرۀ سه گانه که جهت معلولین، به جای روزهای دهم و یازدهم و دوازدهم، شب‏‎ ‎‏انجام بگیرد، آیا جایز است که محافظین هم در همان شب، رمی جمره انجام دهند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، جایز نیست؛ مگر آن ها هم از رمی در روز عذر داشته باشند.

‏خداوند متعال سایۀ حضرت مستطاب عالی را تا انقلاب حضرت مهدی (عج) بر سر مستضعفین جهان‏‎ ‎‏قائم بدارد، آمین، بحق محمد و آله الطاهرین.‏

[سؤال 5780]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2758

‏3. برای بعضی از جانبازان، طواف در داخل مطاف مشکل است. آیا می توانند در‏‎ ‎‏خارج مطاف طواف کنند یا نایب بگیرند؟‏

بسمه تعالی، با فرض عدم امکان طواف در حد ـ ولو در وقت خلوت ـ طواف در خارج حد، با مراعات اقرب فالأقرب صحیح است.

[سؤال 5781]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2770

‏2. عرض مطاف را در همه حال در مناسک در حدود 5 / 26 ذراع مقرّر داشته اند آیا‏‎ ‎‏اذن می فرمایند در مواردی که به علت کثرت جمعیت طواف دشوار می گردد در‏‎ ‎‏فاصله ای دورتر از این مقدار طواف انجام گیرد و یا اذن می فرمایند مقلدین حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ در این یک مسأله به مجتهد دیگری که واجد شرایط بوده و بیش از این مقدار‏‎ ‎‏طواف را جایز می داند رجوع نمایند؟‏

بسمه تعالی، مسأله از موارد رجوع به غیر نیست و چنانچه در اثر کثرت جمعیت، طواف در حد ممکن نباشد ولو در وقت خلوت می توانند در خارج حد طواف کنند با رعایت اقرب فالاقرب.

[سؤال 5782]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2826

‏7. آیا نظر مبارک در مطاف از طرف حجر اسماعیل همان شش ذراع و نیم است یا‏‎ ‎‏تغییر کرده؟‏

بسمه تعالی، تغییر نکرده است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 132
[سؤال 5783]‏ ‏ ‏ 2802‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله‏

‏با تقدیم سلام، آیا نظر مبارک در مورد طواف، لزوم رعایت شش ذراع است در‏‎ ‎‏ناحیۀ حجر اسماعیل یا عدم لزوم، و کفایت وقوع طواف ولو در مسافتی دورتر از حد‏‎ ‎‏مذکور می باشد؟ مستدعی است، جواب را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، در صورت امکان لازم است مراعات حد در طواف، بلی اگر ممکن نیست ولو در وقت خلوت می توانند خارج حد با مراعات اقرب فالاقرب طواف کنند.

[سؤال 5784]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2144

‏2. در طواف واجب اگر از محدوده بیست و شش ذراع بیرون رود، با توجه به‏‎ ‎‏کثرت جمعیت و عدم اختیار، خصوصاً در طرف حجر اسماعیل، آیا طواف او صحیح‏‎ ‎‏است یا نه؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، طواف صحیح است.

[سؤال 5785]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2754

‏14. در چند دور طواف دست خود را روی حجر اسماعیل علیه السلام یا پای خود را روی‏‎ ‎‏شاذروان نهاده آیا طواف او اشکال دارد و فرقی بین عمد و جهل است یا نه، و اگر واقع‏‎ ‎‏شده تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، دست روی دیوار حجر اسماعیل گذاشتن در حال طواف مانع ندارد و مجرد پا گذاشتن روی شاذروان بدون این که از روی آن راه برود نیز اشکال ندارد.

[سؤال 5786]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2820

‏5 . اگر در یکی از اشواط طواف، پیشآمدی کرد که باید طواف، یعنی آن شوط را‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 133
‏اعاده کند، آیا از بقی‏‏ۀ‏‏ شوط صرف نظر نموده و‏‎ ‎‏از حجرالاسود شروع کند و یا قسمت‏‎ ‎‏باقیماند‏‏ۀ‏‏ شوط را رها کند و از حجرالاسود، تا محل حادثه را حساب نموده و همان‏‎ ‎‏شوط ناقص را تکمیل نماید؟‏

بسمه تعالی، باید همان شوط را تکمیل نماید.

[سؤال 5787]‏ ‏ ‏ 2803‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏شخصی دو شوط طواف یا چهار شوط طواف را به نحو صحیح انجام داده بعد‏‎ ‎‏می گوید به دلم نچسبید بدون این که از مطاف خارج شود و بدون هیچگونه منافی‏‎ ‎‏طواف را از سر می گیرد آیا صحیح است یا نه؟‏

بسمه تعالی، طواف مزبور صحیح نیست و باید اعاده شود.

[سؤال 5788]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2837

‏2. آیا رمل و هروله (حرکت سریع) مستحب است در طواف؟‏

بسمه تعالی، استحباب ندارد، بلکه بهتر است به نحو متعارف طواف کنند.

[سؤال 5789]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 511

‏4. یک زن در حال طواف واجب، در اثر فشار جمعیت، بول از او خارج شده و‏‎ ‎‏طواف را بدون طهارت بدن و تجدید وضو انجام داده.‏

‏اوّلاً: آیا فرقی بین طواف عمره و طواف حج می توان تصوّر کرد یا نه؟‏

‏ثانیاً: این زن فعلاً مُحرم است یا خیر؟‏

‏ثالثاً: در صورت مُحرم بودن، نامبرده تا چند سال دیگر برایش مقدور نیست که این‏‎ ‎‏عمل را برود و صحیحاً انجام دهد؛ آیا می تواند جهت حجة الاسلام خود نایب بگیرد‏‎ ‎‏یا آن که صبر نماید ولو چند سال طول بکشد؟‏

‏رابعاً: نامبرده عالم به تمام محرّمات بر شخص محرم است؛ از طرفی مجبور است‏‎ ‎‏که مرتکب بعض آن ها گردد چون ازالۀ مو و ناخن آیا معاف از کفاره است یا خیر به‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 134
‏تعداد انجام دو عمل مذکور ولو چند سال طول بکشد باید کفاره بدهد؟‏

بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد نبوده حج او باطل نیست ولی طواف و نماز را باید اعاده کند و اگر خودش نمی تواند باید نایب بگیرد و فرقی بین طواف عمره و طواف حج نیست و اگر طواف نساء و نماز آن را صحیح انجام داده از احرام خارج شده است.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 135