کتاب وکالت

احکام وکالت

احکام وکالت

[سؤال 7857]‏ ‏ ‏ 4115‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر عالی قدر انقلاب اسلامی‏

‏محترماً این جانب نظر بر این که دارای 6 عائله می باشم، و شغلم کشاورزی بوده،‏‎ ‎‏می خواستم یک سؤال بپرسم؛ آیا می شود یک مسلمان وکالت یک بهایی را در موقعی‏‎ ‎‏که ضروری باشد بپذیرد؟ ‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، وکالت صحیح نیست.

[سؤال 7858]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6479

‏9. آیا وکیل دادگستری باید عادل و مجتهد باشد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، معتبر نیست.

[سؤال 7859]‏ ‏ ‏ 4116‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت مستطاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏1. میان زید و عمرو درباره متروکه وارث، اختلاف واقع شد؛ زید، بکر را وکیل‏‎ ‎‏خود کرد برای حل و فیصلۀ این اختلاف از راه شرع و دین مقدس اسلام؛ ولی بکر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 605
‏بدون این که زید را از جریان آگاه سازد، با عمرو صلح شرعی کرد و زید، از این صلح‏‎ ‎‏راضی نشد. آیا این صلحی که میان وکیل زید (بکر) و عمرو واقع شده است، درست‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، وکیل، اگر وکیل در صلح یا وکیل مطلق ـ حتی در صلح ـ بوده، صلح مزبور، صحیح و لازم است؛ وگرنه منوط به اجازۀ موکل است.

[سؤال 7860]

‏2. هند برای حل و فیصلۀ شرعی در نزاعی که با یک شخصی داشت، زید را وکیل‏‎ ‎‏کرده بود؛ ولی هند در غیاب زید، عمرو را وکیل دوم قرار داد و عمرو، بدون این که هند‏‎ ‎‏را مطلع سازد، به جای فیصله شرعی، با طرف مقابل (خصم) صلح کرد و هند بر این‏‎ ‎‏صلح راضی نشد. آیا این صلح، صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، حکم، همان است که در بالا ذکر شد

[سؤال 7861]‏ ‏ ‏ 4117‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر منور حضرت آیت الله‌ العظمی زعیم عالی قدر، آقای حاج آقا روح الله‌‏‎ ‎‏الخمینی، روحی فداه، پس از عرض سلام‏

‏1. شخصی برادر خود را وکیل می کند تا اموال منقول و غیر منقول را طبق صلح نامه‏‎ ‎‏ثبت کند و او به دلخواه خود آن را به نام عده ای که خارج از صلح نامه بوده اند ثبت‏‎ ‎‏می کند. آیا شخص وکیل نسبت به خارج از صلح نامه ضامن است یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر ثبت دادن موجب تضییع مال بر مالکش شده، ضامن است.

[سؤال 7862]

‏2. اشخاصی به زور، با این که در صلح نامه نبوده اند اموال را برده و اطفال صغار‏‎ ‎‏قدرت گرفتن مال خود را ندارند. آیا آن ها همگی مدیون صغار هستند یا نه؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 606
بسمه تعالی، مدیونند و اگر نزاعی هست باید به محاکم صالحه مراجعه شود.

‏3. شخصی قسمتی از اموال خود را به عنوان سهم امام رد می کند و گیرنده رسید نداده؛ آیا دوباره لازم‏‎ ‎‏است بدهد یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر گیرنده وکیل یا مجاز از طرف مرجع تقلید دهنده وجه بوده، کفایت می کند.

[سؤال 7863]‏ ‏ ‏ 4118‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏احتراماً به عرض می رسانیم شخصی زمینی داشته و با وکالت نامه این زمین را به‏‎ ‎‏شخصی سپرده که بفروشد و این زمین از قرار هر متر مربع 250 الی 300 تومان به‏‎ ‎‏چهارده نفر متقاضی فروخته شد. اولین فروش در خرداد 1357 و آخرین فروش،‏‎ ‎‏فروردین 1358 بوده است. خریداران تقریباً نصف پول زمین را پرداخته و نصف بقیه‏‎ ‎‏را مدرک قانونی (چک و سفته) داده اند. و فعلاً بقیه پول زمین را نمی پردازند و‏‎ ‎‏می گویند: زمین گران است؛ در حالی که بعضی از خریداران در زمین، خانۀ مسکونی‏‎ ‎‏ساخته اند. صاحب زمین به نمایندۀ فروش فشار می آورد که بقیۀ پول زمین را مسئول‏‎ ‎‏هستی و باید بپردازی.‏

‏یادآور می شویم که شغل صاحب زمین رباخواری بوده، و طبق وکالت نامه صاحب‏‎ ‎‏زمین وکالت تام الاختیار به نمایندۀ فروش داده، اما بعد از فروش، همسر صاحب زمین‏‎ ‎‏می گوید: طبق سند 180 متر این زمین از من است. ضمناً در موقع فروش بعضی از‏‎ ‎‏اهالی نسبت به گرانی این زمین معترض بودند و می گفتند: این زمین در ده گران است.‏

‏1. آیا نمایندۀ فروش مسئول وصول پرداخت پول به صاحب زمین می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر به مقتضای وکالت خود عمل کرده، ضامن نیست.

[سؤال 7864]

‏2. آیا نمایندۀ فروش می تواند اقدام قانونی برای خریدار بنماید؟‏

بسمه تعالی، اگر از طرف مالک وکیل باشد، مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 607
[سؤال 7865]

‏3. آیا اعتراض خریداران وارد است و باید بقیه پول را نپردازند؟‏

بسمه تعالی، اگر زمین را در وقت فروش به قیمت عادله روز خریده اند، حق فسخ و اعتراض ندارند.

[سؤال 7866]

‏4. آیا صاحب زمین می تواند برای نمایندۀ فروش که وکالت نامه داشته، اقدام کند؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که وکیل خلاف مقتضای وکالت نکرده باشد، حق ندارد.

[سؤال 7867]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3311

‏4. وکیلی که به زور از مردم سهم امام علیه السلام را می گیرد با کمک ظالم. جایز است از‏‎ ‎‏دست این وکیل شکایت کند به حکومت تا از این کار منصرف شود و با مردم عادلانه‏‎ ‎‏رفتار کند؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، به مجتهدشان اطلاع دهند و برای او ثابت کنند خیانت وکیل را تا او را عزل کند.

[سؤال 7868]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6236

‏2. وکیل مزبور در مسأله مذکور هرگاه کسی دیگر را وکیل و اجازت فرماید به‏‎ ‎‏اجرای صیغۀ طلاق در محضر عدلین و آن شخص ثالث مجاز صیغۀ طلاق را بخواند از‏‎ ‎‏طرف وکیل صحیح و درست می باشد یا خیر؟ جواب مرحمت فرمایید. ‏

بسمه تعالی، در صورتی که وکالتش مطلق باشد مانع ندارد. 

[سؤال 7869]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3508

‏2. اگر فتوا این باشد که شرط در ضمن عقد لازم است، آیا شرط در ضمن عقد‏‎ ‎‏جایز، الزام آور است؟ مثلاً در ضمن عقد وکالت عدم عزل وکیل یا لزوم عقد را‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 608
‏شرط  کنند چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، شرط درضمن عقد جایز، مادام که عقد فسخ نشده لازم العمل است، ولی شرط عدم عزل وکیل یا لزوم عقد وکالت در ضمن آن نافذ نیست.

[سؤال 7870]‏ ‏ ‏ 4119‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 1 / 1362‏

‏محضر محترم حضرت امام خمینی مرجع عالی قدر‏

‏1. وکالت عقدی است جایز یا خیر؟ جملۀ (حق عزل وکیل را تا بیست سال‏‎ ‎‏دیگر  از خود سلب نمود) بدون قید (در ضمن عقد خارج لازمی) عقد وکالت لازم‏‎ ‎‏می گردد یا نه؟‏

بسمه تعالی، قید مذکور اگر در عقد وکالت بیان شده اثر ندارد.

[سؤال 7871]

‏2. در صورتی که با التفات به جمله فوق عقد وکالت لازم گردد آیا موکل حق عزل‏‎ ‎‏وکیل یا انجام مورد وکالت را قبل از منقضی مهلت شخصاً دارد یا خیر؟ مستدعی است‏‎ ‎‏در این باره فتوای لازم صادر فرمایید.‏

بسمه تعالی، با قید مزبور در عقد وکالت، وکالت لازم نمی شود و موکل می تواند وکیل را عزل کند یا عمل مورد وکالت را خودش انجام دهد.

[سؤال 7872]‏ ‏ ‏ 4120‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ  ظله العالی‏

‏اگر کسی وکالت رسمی تام الاختیار جهت سرپرستی از اموالی را از یکی از‏‎ ‎‏خویشان خود قبول کرده باشد و قبل از آن که از وکالت عزل و یا وکالت نامه از اعتبار‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 609
‏ساقط گردد براساس اختیارات ناشی از وکالت نامه معاملاتی انجام داده باشد (مثلاً‏‎ ‎‏فروش اجناس و املاک) و پول حاصله طبق نظر موکل خرج کرده باشد و در این‏‎ ‎‏جریان بدون قصد و به خاطر عدم اطلاع وکیل از رموز کار و کسب، مبلغی از پول از‏‎ ‎‏دست رفته باشد وظیفه و مسئولیت وکیل در مقابل موکل و یا قائم مقام موکل چه‏‎ ‎‏خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، اگر وکیل مالی را اتلاف نکرده و کوتاهی در عمل به وکالت ننموده ضامن نیست.

[سؤال 7873]‏ ‏ ‏ 4121‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏با تقدیم احترام؛ معروض می دارد: در صورتی که ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم‏‎ ‎‏دیگر، زوج، زوجه خود را وکیل در طلاق کند، این وکالت قابل عزل می باشد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحو شرط نتیجه شرط شده که زن وکیل باشد این وکالت قابل عزل نیست.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 610