احکام وکالت
[سؤال 7857] 4115
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر عالی قدر انقلاب اسلامی
محترماً این جانب نظر بر این که دارای 6 عائله می باشم، و شغلم کشاورزی بوده، می خواستم یک سؤال بپرسم؛ آیا می شود یک مسلمان وکالت یک بهایی را در موقعی که ضروری باشد بپذیرد؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، وکالت صحیح نیست.
[سؤال 7858] ----> 6479
9. آیا وکیل دادگستری باید عادل و مجتهد باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، معتبر نیست.
[سؤال 7859] 4116
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت مستطاب، آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
1. میان زید و عمرو درباره متروکه وارث، اختلاف واقع شد؛ زید، بکر را وکیل خود کرد برای حل و فیصلۀ این اختلاف از راه شرع و دین مقدس اسلام؛ ولی بکر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 605
بدون این که زید را از جریان آگاه سازد، با عمرو صلح شرعی کرد و زید، از این صلح راضی نشد. آیا این صلحی که میان وکیل زید (بکر) و عمرو واقع شده است، درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، وکیل، اگر وکیل در صلح یا وکیل مطلق ـ حتی در صلح ـ بوده، صلح مزبور، صحیح و لازم است؛ وگرنه منوط به اجازۀ موکل است.
[سؤال 7860]
2. هند برای حل و فیصلۀ شرعی در نزاعی که با یک شخصی داشت، زید را وکیل کرده بود؛ ولی هند در غیاب زید، عمرو را وکیل دوم قرار داد و عمرو، بدون این که هند را مطلع سازد، به جای فیصله شرعی، با طرف مقابل (خصم) صلح کرد و هند بر این صلح راضی نشد. آیا این صلح، صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، حکم، همان است که در بالا ذکر شد
[سؤال 7861] 4117
بسمه تعالی
محضر منور حضرت آیت الله العظمی زعیم عالی قدر، آقای حاج آقا روح الله الخمینی، روحی فداه، پس از عرض سلام
1. شخصی برادر خود را وکیل می کند تا اموال منقول و غیر منقول را طبق صلح نامه ثبت کند و او به دلخواه خود آن را به نام عده ای که خارج از صلح نامه بوده اند ثبت می کند. آیا شخص وکیل نسبت به خارج از صلح نامه ضامن است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر ثبت دادن موجب تضییع مال بر مالکش شده، ضامن است.
[سؤال 7862]
2. اشخاصی به زور، با این که در صلح نامه نبوده اند اموال را برده و اطفال صغار قدرت گرفتن مال خود را ندارند. آیا آن ها همگی مدیون صغار هستند یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 606
بسمه تعالی، مدیونند و اگر نزاعی هست باید به محاکم صالحه مراجعه شود.
3. شخصی قسمتی از اموال خود را به عنوان سهم امام رد می کند و گیرنده رسید نداده؛ آیا دوباره لازم است بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر گیرنده وکیل یا مجاز از طرف مرجع تقلید دهنده وجه بوده، کفایت می کند.
[سؤال 7863] 4118
بسمه تعالی
احتراماً به عرض می رسانیم شخصی زمینی داشته و با وکالت نامه این زمین را به شخصی سپرده که بفروشد و این زمین از قرار هر متر مربع 250 الی 300 تومان به چهارده نفر متقاضی فروخته شد. اولین فروش در خرداد 1357 و آخرین فروش، فروردین 1358 بوده است. خریداران تقریباً نصف پول زمین را پرداخته و نصف بقیه را مدرک قانونی (چک و سفته) داده اند. و فعلاً بقیه پول زمین را نمی پردازند و می گویند: زمین گران است؛ در حالی که بعضی از خریداران در زمین، خانۀ مسکونی ساخته اند. صاحب زمین به نمایندۀ فروش فشار می آورد که بقیۀ پول زمین را مسئول هستی و باید بپردازی.
یادآور می شویم که شغل صاحب زمین رباخواری بوده، و طبق وکالت نامه صاحب زمین وکالت تام الاختیار به نمایندۀ فروش داده، اما بعد از فروش، همسر صاحب زمین می گوید: طبق سند 180 متر این زمین از من است. ضمناً در موقع فروش بعضی از اهالی نسبت به گرانی این زمین معترض بودند و می گفتند: این زمین در ده گران است.
1. آیا نمایندۀ فروش مسئول وصول پرداخت پول به صاحب زمین می باشد؟
بسمه تعالی، اگر به مقتضای وکالت خود عمل کرده، ضامن نیست.
[سؤال 7864]
2. آیا نمایندۀ فروش می تواند اقدام قانونی برای خریدار بنماید؟
بسمه تعالی، اگر از طرف مالک وکیل باشد، مانع ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 607
[سؤال 7865]
3. آیا اعتراض خریداران وارد است و باید بقیه پول را نپردازند؟
بسمه تعالی، اگر زمین را در وقت فروش به قیمت عادله روز خریده اند، حق فسخ و اعتراض ندارند.
[سؤال 7866]
4. آیا صاحب زمین می تواند برای نمایندۀ فروش که وکالت نامه داشته، اقدام کند؟
بسمه تعالی، در صورتی که وکیل خلاف مقتضای وکالت نکرده باشد، حق ندارد.
[سؤال 7867] ----> 3311
4. وکیلی که به زور از مردم سهم امام علیه السلام را می گیرد با کمک ظالم. جایز است از دست این وکیل شکایت کند به حکومت تا از این کار منصرف شود و با مردم عادلانه رفتار کند؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، به مجتهدشان اطلاع دهند و برای او ثابت کنند خیانت وکیل را تا او را عزل کند.
[سؤال 7868] ----> 6236
2. وکیل مزبور در مسأله مذکور هرگاه کسی دیگر را وکیل و اجازت فرماید به اجرای صیغۀ طلاق در محضر عدلین و آن شخص ثالث مجاز صیغۀ طلاق را بخواند از طرف وکیل صحیح و درست می باشد یا خیر؟ جواب مرحمت فرمایید.
بسمه تعالی، در صورتی که وکالتش مطلق باشد مانع ندارد.
[سؤال 7869] ----> 3508
2. اگر فتوا این باشد که شرط در ضمن عقد لازم است، آیا شرط در ضمن عقد جایز، الزام آور است؟ مثلاً در ضمن عقد وکالت عدم عزل وکیل یا لزوم عقد را
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 608
شرط کنند چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، شرط درضمن عقد جایز، مادام که عقد فسخ نشده لازم العمل است، ولی شرط عدم عزل وکیل یا لزوم عقد وکالت در ضمن آن نافذ نیست.
[سؤال 7870] 4119
بسمه تعالی 30 / 1 / 1362
محضر محترم حضرت امام خمینی مرجع عالی قدر
1. وکالت عقدی است جایز یا خیر؟ جملۀ (حق عزل وکیل را تا بیست سال دیگر از خود سلب نمود) بدون قید (در ضمن عقد خارج لازمی) عقد وکالت لازم می گردد یا نه؟
بسمه تعالی، قید مذکور اگر در عقد وکالت بیان شده اثر ندارد.
[سؤال 7871]
2. در صورتی که با التفات به جمله فوق عقد وکالت لازم گردد آیا موکل حق عزل وکیل یا انجام مورد وکالت را قبل از منقضی مهلت شخصاً دارد یا خیر؟ مستدعی است در این باره فتوای لازم صادر فرمایید.
بسمه تعالی، با قید مزبور در عقد وکالت، وکالت لازم نمی شود و موکل می تواند وکیل را عزل کند یا عمل مورد وکالت را خودش انجام دهد.
[سؤال 7872] 4120
بسمه تعالی 4 / 10 / 1361
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
اگر کسی وکالت رسمی تام الاختیار جهت سرپرستی از اموالی را از یکی از خویشان خود قبول کرده باشد و قبل از آن که از وکالت عزل و یا وکالت نامه از اعتبار
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 609
ساقط گردد براساس اختیارات ناشی از وکالت نامه معاملاتی انجام داده باشد (مثلاً فروش اجناس و املاک) و پول حاصله طبق نظر موکل خرج کرده باشد و در این جریان بدون قصد و به خاطر عدم اطلاع وکیل از رموز کار و کسب، مبلغی از پول از دست رفته باشد وظیفه و مسئولیت وکیل در مقابل موکل و یا قائم مقام موکل چه خواهد بود؟
بسمه تعالی، اگر وکیل مالی را اتلاف نکرده و کوتاهی در عمل به وکالت ننموده ضامن نیست.
[سؤال 7873] 4121
بسمه تعالی 17 / 3 / 1361
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
با تقدیم احترام؛ معروض می دارد: در صورتی که ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر، زوج، زوجه خود را وکیل در طلاق کند، این وکالت قابل عزل می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر به نحو شرط نتیجه شرط شده که زن وکیل باشد این وکالت قابل عزل نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 610