ولایت بر صغیر، مجنون و سفیه

‏‏ولایت بر صغیر، مجنون و سفیه‏

‏‏[سؤال 7784]‏‏ ‏ ‏ 4087‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 1 / 1362‏

‏‏حضور محترم رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی‏

‏‏لطفاً بیان فرمایید که از نظر شرع مقدس اسلام اگر پدری منزلی را ولایتاً برای فرزند‏‎ ‎‏صغیر خود به طور رسمی خریده باشد، تا چه سنی حق ولایت در اموال فرزند را دارد،‏‎ ‎‏و ولایت پدر از کی ساقط می شود؟ مستدعی است حکم را بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت پدر در اموال فرزند، تا زمان بلوغ و رشد او ثابت‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 7785]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 861‏

‏‏3. آیا پدر و مادر ولایت بر اولاد کبار خود دارند؟ اگر دارند در چه موردهایی است‏‎ ‎‏و اگر اصلاً ندارند اطاعت آنان در چه مواردی لازم است؟ لطفاً توضیح دهید.‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت بر اولاد کبار عاقل رشید ندارند، ولی فرزند باید از‏‎ ‎‏کاری که موجب اذیت والدین می شود اجتناب کند.‏

‏‏[سؤال 7786]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 822‏

‏‏4. معمول است در روستاها اموات را در منازل مسکونی اش غسل میت می دهند و‏
‏‎

‎‏بعضاً بعضی از اموات فاقد وصایت بوده و دارای اولاد صغیر بدون تعیین قیّم‏‎ ‎‏می باشند. در این صورت برای تعیین قیّم شرعی که با اجازه اش تغسیل و تکفین و‏‎ ‎‏مجلس تعزیت در همان منزل که ورثه صغار دارد به چه نحو اجازه می فرمایید تا‏‎ ‎‏عنداللزوم اقدام شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اجازه دادن بستگی به ملاحظه خصوصیات موارد و ملاحظه‏‎ ‎‏مصلحت دارد و کلّی نمی توان اجازه داد.‏

‏‏[سؤال 7787]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6390‏

‏‏3. آیا کدامیک از پدر، مادر و عیال متوفّی قیمومت صغار را باید داشته باشند؟‏

‏‏مستدعی است جواب را در صدر ورقه به طور واضح و روشن مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، پدر متوفّی که جدّ پدری صغار است ولیّ شرعی آن ها است.‏

‏‏[سؤال 7788]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4143‏

‏‏2. یک دستگاه ماشین بافتنی از پول صغار تهیه نموده ام و با او جهت کمک هزینه‏‎ ‎‏کار می کنم، آیا کلیۀ دستمزد کار کردم متعلق به بچه های صغیر است یا خودم نیز‏‎ ‎‏می توانم مبلغی جهت خودم بردارم؟ ضمناً به عرض می رسانم خودم قیّم بچه ها‏‎ ‎‏هستم.‏

‏‏3. من و بچه هایم هم اکنون در خانۀ پدرم زندگی می کنیم و پدر و مادرم تمکّن مالی‏‎ ‎‏یا درآمد کافی ندارند و ما هم کرایۀ خانه نمی دهیم، فقط پول آب و برق را مشترکاً‏‎ ‎‏پرداخت می نماییم؛ آیا اگر پدر و مادرم از یخچال و ماشین لباسشویی و سایر لوازم‏‎ ‎‏زندگی ما استفاده نمایند، جایز است یا جایز نمی باشد، با این حساب که اگر ما‏‎ ‎‏بخواهیم در جای دیگر زندگی کنیم، مبالغ زیادی فقط باید کرایۀ خانه بدهیم، لکن پدر‏‎ ‎‏و مادرم از ما کرایه نمی گیرند؟‏

‏‏4. همان طوری که عرض کردم بنده با ماشین بافتنی کار می کنم که ماشین متعلق به‏‎ ‎‏بچه ها است، آیا اگر کسی وارد خانۀ ما بشود یا مشتری بافتنی باشد یا میهمان بنده،‏
‏‎

‎‏می توانم از او پذیرایی کنم؛ از چای و میوه و غیره؟ و نیز میهمان می تواند روی فرش‏‎ ‎‏بچه ها نماز بخواند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، 2 و 3 و 4، تصرف در اموال صغار باید با اذن قیّم شرعی و‏‎ ‎‏رعایت مصلحت آن ها باشد و دستمزد کار بافندگی مال خود شما است،‏‎ ‎‏ولی باید اجرت ماشین را با رعایت مصلحت صغار برای آن ها منظور‏‎ ‎‏دارید.‏

‏‏[سؤال 7789]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4143‏

‏‏6. گاهی اوقات اجباراً پیش می آید که کادویی به جایی ببریم، آیا می توانم از پول‏‎ ‎‏بچه ها ببرم یا خیر؟‏

‏‏7. اگر دیگری بخواهد از وسایل لباسشویی ما استفاده نماید و اجرت بدهد، آیا‏‎ ‎‏اجازه هست یا اصلاً به مال صغیر نمی شود مداخله نمود؟‏

‏‏بسمه تعالی، سؤال 6 و 7، با فرض مصلحت برای صغار و اذن قیّم شرعی‏‎ ‎‏مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 7790]‏‏ ‏ ‏ 4088‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود به روان پاک شهدای عزیزمان و با درود به رهبر کبیر انقلاب امام خمینی و‏‎ ‎‏با درود به شما برادران مسئول دفتر امام. این جانب مشکلی که ذیلاً شرح می دهم برایم‏‎ ‎‏به وقوع پیوسته است که خواهشمندم مرا راهنمایی فرمایید.‏

‏‏شخصی که مورد نظر است به علت فوت ناگهانی، موفق به وصیت نشده است و از‏‎ ‎‏ایشان مقداری باغ و زمین مزروعی که در یکی از روستاهای نیشابور می باشد به جا‏‎ ‎‏مانده است و همچنین متوفی دارای دو دختر کبیره که به خانۀ شوهر رفته اند و یک‏‎ ‎‏پسر کبیره که دارای همسر می باشد و یک دختر صغیره می باشد. لازم به تذکر است که‏‎ ‎‏پسر و همسرش با دختر صغیره و مادرشان همچنان که قبل از فوت پدر با هم زندگی‏
‏‎

‎‏می کرده اند، زندگی می کنند و مبلغی هم از درآمد ملک و کارگری مرحوم، خرج مراسم‏‎ ‎‏سوگواری گردیده است:‏

‏‏1. آیا مبلغ خرج شده محل اشکال است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر با رضایت همۀ ورثه و قیّم شرعی صغیر خرج شده اشکال‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏[سؤال 7791]‏

‏‏2. آیا با رضایت دو خواهر کبیره، برادر می تواند از درآمد ملک برای خود، لوازم‏‎ ‎‏زندگی و یا مسکن تهیه نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و باید با مصلحت صغیر هم باشد.‏

‏‏[سؤال 7792]‏

‏‏3. آیا لوازم خانه را می توان به دختر صغیره واگذار نمود؛ البته با رضایت برادر و‏‎ ‎‏خواهران؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان، نظر قیّم شرعی و ملاحظۀ مصلحت صغیر است.‏

‏‏[سؤال 7793]‏

‏‏4. آیا مادر هم می تواند از درآمد ملک امرار معاش نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، مادر هم حکم سایر ورثه را دارد.‏

‏‏[سؤال 7794]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4866‏

‏‏3. در مواردی که ورثه های کبیر به توافق می رسند و با رضایت هم، مثلاً مالی را‏‎ ‎‏به  یکی می بخشند، در صورتی که در این مال سهم ورثۀ صغیر هم باشد رضایت او‏‎ ‎‏را  چگونه باید جلب کرد؟ آیا می توان بعد از رسیدن به بلوغ از او رضایت گرفت‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید به قیّم شرعی صغیر مراجعه کنند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 7795]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4866‏

‏‏2. برای حفظ و نگهداری اموال ورثۀ صغیر آیا می توان از درآمد اموال او استفاده‏‎ ‎‏کرد یا خیر؟ در ضمن اگر پدر صغیر برای او سرپرستی معیّن نکرده باشد؛ چه کسی‏‎ ‎‏می تواند شرعاً سرپرستی او و نگهداری اموالش را به عهده بگیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پدر یا جدّ پدری ندارد، ولایت بر صغیر مذکور با حاکم‏‎ ‎‏شرع است و حاکم می تواند کسی را قیّم بر صغیر نماید و قیّم شرعی مجاز‏‎ ‎‏است در تصرّفات مطابق مصلحت صغیر.‏

‏‏[سؤال 7796]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6411‏

‏‏10. آیا می شود همسر خود شهید، وکیل قیّم مال و بچۀ خود شود؛ در صورتی که‏‎ ‎‏برادر خود شهید وکیل می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، قیّم صغیر، جد پدری او و وصی پدر است و مادر اگر وصی‏‎ ‎‏نباشد، مانع ندارد نایب ولیّ شرعی در رسیدگی به امور صغیر گردد.‏

‏‏[سؤال 7797]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3895‏

‏‏4. فردی به شهادت رسیده، ولی وصیتنامه ندارد، تکلیف همسر او با داشتن دو‏‎ ‎‏فرزند از شهید و یک مادر چیست؟ آیا اجازه می فرمایید تا به حد تکلیف و قانونی‏‎ ‎‏رسیدن فرزندانش، در منزل و اموال تصرف کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید به حاکم شرع مراجعه و برای صغار، قیّم تعیین کرد تا‏‎ ‎‏آنچه مصلحت صغار است به واسطۀ قیّم عمل شود.‏

‏‏[سؤال 7798]‏‏ ‏ ‏ 4089‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خدمت دفتر رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی‏

‏‏محترماً به عرض مبارک می رسانم: این جانب پدر پاسدار شهید مدت هفت ماه‏‎ ‎‏پیش، فرزندم به شهادت رسید و از آن تاریخ به بعد، عروسم نمی گذارد من نوۀ خود را‏
‏‎

‎‏که یادگار پسرم است ببینم. آیا از نظر شرعی چه کسی قیّم این فرزند می تواند بشود؟‏‎ ‎‏من یا مادرش؟‏

‏‏در ضمن حقوقی که عروسم پس از شهادت پسرم می گیرد، نمی دانیم خرج نوه ام‏‎ ‎‏می شود یا خیر؛ این حقوق چطور باید تقسیم شود؟ متشکرم‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت بر بچه، با جد پدری او است و حق حضانت و تربیت،‏‎ ‎‏با مادر است و حقوقی که داده می شود، بستگی به مقررات دارد؛ به هرکس‏‎ ‎‏مقررات اقتضا می کند، باید داده شود و تشخیص، با مسئولین است.‏

‏‏[سؤال 7799]‏‏ ‏ ‏ 4090‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک جناب مستطاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏به عرض عالی می رساند: اگر کسی از دنیا برود آیا می تواند با فرض داشتن پدر،‏‎ ‎‏برای فرزندانش مادر آنان یا غیر مادر را قیّم صغار قرار دهد یا حق قیمومت برای جد‏‎ ‎‏پدری باقی است؟ ‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، با وجود جد پدری صغار، نصب قیّم اثر ندارد.‏

‏‏[سؤال 7800]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6399‏

‏‏6. برای مصارف روزانه و همچنین برق و آب و تلفن می توان از درآمدی که از‏‎ ‎‏طریق کارگاه به دست می آید، بدون محاسبه و تعیین حق صغیر و کبیر مصرف نمایند؟‏‎ ‎‏در غیر این صورت، مستدعی است مقدار و میزان آن را تعیین فرمایند.‏

‏‏بسمه تعالی، محاسبه و برداشت باید طوری باشد که رعایت حق هر یک‏‎ ‎‏ـ  به خصوص صغیر ـ بشود و تصرف در مال صغیر با اذن قیّم باشد.‏

‏‏[سؤال 7801]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6399‏

‏‏7. مخارج مهمان و هدایایی که تا کنون نموده اند بدون در نظرگرفتن حقوق افراد‏
‏‎

‎‏(صغیر و کبیر) از درآمد کارگاه صورت گرفته است؛ آیا می توان به این وضع ادامه داد‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید حقوق افراد در نظر گرفته شود و در حق صغیر رعایت‏‎ ‎‏مصلحت او شود با اذن قیّم شرعی.‏

‏‏[سؤال 7802]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6399‏

‏‏8. آیا می توان مالیات و حق بیمۀ کارگران کارگاه را قبل از تعیین حقوق صغیر و کبیر‏‎ ‎‏پرداخت نمود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، با نظر قیّم شرعی و مراعات مصلحت صغیر مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 7803]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5917‏

‏‏3. مادرم از شوهر قبلی چهار فرزند صغیر دارد که بنده برادر بزرگ و ولیّ آن ها‏‎ ‎‏هستم؛ آیا مادرم به بهانۀ مادر بودن می تواند مرد جدید را به این خانه بیاورد و با او در‏‎ ‎‏همین خانه بخوابد؟ و اگر می شود، حقّ مالکیت صغیرها چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، حق ندارد. ‏

‏‏[سؤال 7804]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5917‏

‏‏4. آیا بنده می توانم از طرف چهار فرزند پدرم که صغیرند، اجازۀ شوهر کردن به‏‎ ‎‏طریق فوق را به مادرم در خانۀ خودمان بدهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، شما اگر ولایت شرعی بر صغار ندارید، نمی توانید اجازه‏‎ ‎‏دهید.‏

‏‏[سؤال 7805]‏‏ ‏ ‏ 4091‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر عالی قدر مسلمین جهان،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی، ضمن دعاگویی برای وجود مبارک، لازم است به مقام زحمت برآیم. ‏

‏‏مالی بین پنج برادر مشترک است و آن مال از حیث مرکبات و نخیلات است و از‏
‏‎

‎‏ارث مادر می باشد. از آن پنج نفر یکی کبیر و چهار نفر دیگر صغیر هستند. آن صغیران‏‎ ‎‏تحت کفالت پدرشان می باشند و کاری به برادر کبیرشان ندارند، حال اگر یک نفر‏‎ ‎‏زوردار بیاید و مال آن صغیرها را بدون اجازۀ آن ها و پدرشان از همان برادر کبیر به‏‎ ‎‏عنوان معاوضه بگیرد، بعدها که صغیرها بزرگ شوند و آن حقّشان را درخواست کنند؛‏‎ ‎‏آیا آن شخص قلدر می تواند آن را به آن ها پس ندهد و به ایشان بگوید که از برادر‏‎ ‎‏کبیرتان معاوضه گرفته ام.‏

‏‏آیا آن معاوضه صحیح است؟ و آیا آن مال حلال است که به دیگری بفروشد؟‏

‏‏آن کسی که از او می خرد صحیح است یا نه؟ لطفاً جواب را مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، فروش اموال صغار بدون اذن ولی شرعی او صحیح نیست و‏‎ ‎‏حکم غصب دارد. ‏

‏‏[سؤال 7806]‏‏ ‏ ‏ 4092‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس مرجع عالی قدر تشیع، حضرت امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏به عرض مبارک می رساند که هرگاه پدر شخص متوفی نسبت به ولایتی که دارد،‏‎ ‎‏برای ادارۀ امور صغار فرزندش و زیارت مکه مکرمه به نیابت از آن، کسی را وکیل‏‎ ‎‏نمود، آیا بعد از فوت آن پدر، مخارج صغار طبق صورت پرداختی، و برداشت پول‏‎ ‎‏سفر مکه از مال صغار میت به همین داعی، شرعاً مرضیّ و مورد قبول است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صورت پرداختی مورد اطمینان باشد کافی است.‏

‏‏[سؤال 7807]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6138‏

‏‏3. حدود وظایف و اختیارات پدر شهید چقدر است؟ و آیا پدر شهید می تواند در‏‎ ‎‏امور زندگی همسر شهید دخالت کند و همسر شهید باید در امور زندگی با او مشورت‏‎ ‎‏کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت بر صغیر و امور مالی او با جد پدری است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 7808]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6371‏

‏‏3. اگر شهید، پدر را قیّم قرار دهد و او قبول کند و قید کند اگر پدرم قبول نکرد‏‎ ‎‏برادرم قیّم صغار من و برادر هم قبول کرد، می تواند برادر رد کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، قیّم شرعی پدر است و رد او اثر ندارد و‏‎ ‎‏می تواند برادر میت را وکیل بگیرد در انجام کار صغیر.‏

‏‏[سؤال 7809]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6371‏

‏‏4. اگر قیّم بخواهد کنترل کند مثلاً اثاث خانه را مشخص کند که کدام مال متوفی‏‎ ‎‏بوده که نتیجتاً به استثنای هشت یک ـ مثلاً ـ بقیه مال صغار است یا در امور دیگر‏‎ ‎‏دخالت کند، موجب نزاع و به دادگاه کشیدن می شود و در نتیجه مادر، فرزندان صغیر‏‎ ‎‏را خوب رشد نمی دهد؛ قیّم می تواند؛ با این ها کج دار و مریز مدارا کند تا صغار رشد‏‎ ‎‏عقلی و بلوغ پیدا کنند و محول به آنان کند یا باید ولو این که فتنه و نزاع هم می شود‏‎ ‎‏جدّاً همه را از هم جدا کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، قیّم شرعی موظف است در حفظ اموال صغار مصلحت صغار‏‎ ‎‏را هم مراعات کند.‏

‏‏[سؤال 7810]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6371‏

‏‏5. آیا لازم است قیّم از مال خودش حقوق احتمالی را که از صغیر حیف و میل‏‎ ‎‏می شود ـ در صورتی که اگر بخواهد قیّم جلوگیری کند فتنه می شود ـ جبران کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسأله از جواب بالا معلوم می شود و چنانچه در حفظ‏‎ ‎‏مال صغیر کوتاهی کند ضامن است.‏

‏‏[سؤال 7811]‏‏ ‏ ‏ 4093‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 7 / 1358‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقائه‏

‏‏به عرض عالی می رساند: شخصی فوت کرده و دارای پدر و فرزند و عیال است و‏
‏‎

‎‏ولی و قیّمی هم معین نکرده است. ولی و قیّم شرعی و قانونی او چه کسی است؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که فرزند میت صغیر است، ولایت بر او با پدر‏‎ ‎‏میت است. و همچنین در صورت صغیر بودن فرزند، تجهیزات میت هم‏‎ ‎‏مربوط به پدر او است.‏

‏‏[سؤال 7812]‏‏ ‏ ‏ 4094‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏این جانب طی این نامه از متصدی دفتر امام سؤال داشتم:‏

‏‏زنی در حدود دو سال قبل شوهرش فوت کرده است؛ بعد از فوت، ایشان اظهار‏‎ ‎‏نموده اند که من مایل به شوهر کردن نیستم و می خواهم سرپرست اطفال خود باشم. از‏‎ ‎‏متوفی خانه ای در همین شهر قم و مقداری اثاثیه و لوازم منزل به جا مانده است. ناگفته‏‎ ‎‏نماند که ایشان ماهانه حقوقی از بیمه دریافت می نمایند؛ حالیه مطلع شده ایم که ایشان‏‎ ‎‏بدون اطلاع ما شوهر اختیار نموده اند؛ لذا متمنی است بفرمایید: از لحاظ شرعی و‏‎ ‎‏قانونی تکلیف با مشارٌ الیه چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صغار جدّ پدری دارند، ولایت با او است؛ و گرنه با حاکم‏‎ ‎‏شرع است، مگر در صورتی که متوفی قیّم خاصی قرار داده باشد؛ و در هر‏‎ ‎‏صورت، حق حضانت و تربیت اطفال با مادر است.‏

‏‏[سؤال 7813]‏‏ ‏ ‏ 4095‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏اعضای محترم دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلام علیکم، لطفاً به‏‎ ‎‏سؤال این جانب پاسخ بدهید.‏

‏‏اگر بچۀ شهید دختر باشد و همسر شهید بخواهد ازدواج بکند، در صورتی که پدر‏‎ ‎‏شهید حاضر به نگهداری طفل باشد، از لحاظ شرعی، بودن طفل در خانۀ ناپدری،‏‎ ‎‏صحیح می باشد یا نه؟ توضیح بر این که طفل مزبور، سه روز بعد از تولد تا کنون که در‏
‏‎

‎‏حدود 13 ماه می باشد، توسط پدر شهید نگهداری می شود.‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت بر طفل با جد پدری است، ولی حق نگهداری فرزند،‏‎ ‎‏در فرض مرقوم، با مادر است، اگر چه شوهر کرده باشد.‏

‏‏[سؤال 7814]‏‏ ‏ ‏ 4096‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضرت آیت الله‌ امام خمینی روحی فداه‏

‏‏پس از عرض سلام، یک زن و شوهر با یک دختر بچه گمشده است بعد از مدتی‏‎ ‎‏می خواهند زن را دستگیر نمایند، زن خودکشی می نماید و از مرد هم خبری نیست،‏‎ ‎‏بعد از دو ماه بچه پیدا شده و یک مرد بیگانه او را برده است، در صورتی که بچه هم‏‎ ‎‏پدربزرگ دارد و هم دوتا مادربزرگ. خواهشمندم جواب مسأله را مرقوم فرمایید این‏‎ ‎‏بچه به که می رسد و سرپرستی بچه باید به عهده که باشد؟ در صورتی که آن مرد که‏‎ ‎‏بچه را برده به دختر بچه نامحرم خواهد بود.‏

‏‏توضیح آیا پدربزرگ در این مورد گناهکار است؟ برای رضای خدا جواب شرعی‏‎ ‎‏ارسال فرمایند.‏

‏‏بسمه تعالی، ولایت شرعی بر صغیر با پدر و جد پدری و بعد از آن ها با‏‎ ‎‏حاکم شرع است.‏

‏‏[سؤال 7815]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1753‏

‏‏7. زیدی فوت نموده دارای چند وارث کبیر و یک یا چند وارث صغیر است آیا‏‎ ‎‏ورثه کبیر در تصرفات خود چون در آن به نحو مشاع و مشترک است محتاج به اجازه‏‎ ‎‏از حاکم شرعی است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، نسبت به سهم صغار موقوف به اجازه ولی شرعی است.‏

‏‏[سؤال 7816]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2227‏

‏‏2. برای حمام عمومی محل از آب قنات که صغار یا مجانین در آن شریک هستند‏
‏‎

‎‏جایز است استفاده کرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر صغار و مجانین شریک ملک هستند اجازه ولی آنان شرط‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 7817]‏‏ ‏ ‏ 4097‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام به پیشگاه مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و مرجع‏‎ ‎‏عالی قدر جهان اسلام، حضرت امام خمینی، ادام الله‌ ظله علی رؤوس الانام؛ به عرض‏‎ ‎‏می رساند:‏

‏‏1. خانه ای متعلق به صغیر در محله ای است که برای مادر جوان که سرپرستی‏‎ ‎‏صغار را به عهده گرفته از حیث تنهایی و دوری از اقوام و محارم و نامناسب بودن محل‏‎ ‎‏خانه و همسایگان، بی اندازه طاقت فرسا است و در صورت جواز فروش خانۀ صغیر و‏‎ ‎‏تهیۀ خانۀ دیگری برای صغیر در نزدیکی خانۀ پدر و مادر و برادران مادر صغیر، هم‏‎ ‎‏سرپرستی صغار برای مادر جوانشان آسان می شود و هم از نظر تربیت و امنیت و‏‎ ‎‏کمک به صرفه و صلاح صغار است؛ آیا جایز است تبدیل خانه یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، با نظر قیّم شرعی صغار و مراعات مصلحت آن ها مانع ندارد.‏

‏‏2. چنانچه خاطر مبارک مستحضر است، مردم ایثارگر مسلمان، وجوهی می دهند به عنوان کمک به‏‎ ‎‏رزمندگان؛ آیا جایز است در بعضی جاها به بعضی از رزمندگان که نیاز بیشتری به کمک دارند و یا به‏‎ ‎‏بعضی از مستمندان غیر رزمنده، به نیت نذر و صدقۀ سلامتی و پیروزی رزمندگان، چیزی داده شود و‏‎ ‎‏یا فقط باید به جبهه فرستاده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، وجوهی که برای جبهه داده می شود باید صرف در جبهه شود.‏

‏‏[سؤال 7818]‏‏ ‏ ‏ 4098‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از فوت میت ابتدائاً منزل و سایر اموال غیر منقولۀ او با نظر قیّم شرعی صغار‏‎ ‎‏تقسیم می شود (ولی نه تقسیم قطعی و دقیق، بلکه به قول معروف رعیّت بخشی و‏
‏‎

‎‏موقت) تا در وقت فرصت تقسیم دقیق انجام گیرد. در این صورت آیا هر کدام از ورثه‏‎ ‎‏در سهم موقت خود می توانند تصرّف از قبیل نماز خواندن و غیره بکنند؟ و همچنین‏‎ ‎‏بعضی چیزهایی که نمی شود تقسیم کرد (مثل حوض منزل و آبریز و سایر جاهایی که‏‎ ‎‏معمولاً در منازل، متعدّد نیست که هر کدام یکی بردارند) اگر در اختیار همۀ ورّاث‏‎ ‎‏باشد آیا تصرّف برای همه جایز است؟‏

‏‏بسمه تعالی، با ملاحظۀ صلاح صغار و نظر قیّم شرعی مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 7819]‏‏ ‏ ‏ 4099‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ما ترک میت (که مشترک بوده بین صغار و کبار) و منقولات ما ترک را ورّاث (قبل‏‎ ‎‏از تعیین قیّم شرعی برای صغار) تقسیم کرده اند، بعد از مدّتی که از طرف حاکم شرع‏‎ ‎‏برای صغار قیّم تعیین شده بعضی از سهام که ورّاث در تقسیم اول برده بودند تلف‏‎ ‎‏شده و موجود نیست که آن ها را به طور صحیح تقسیم کنند، و قیّم هم یقین ندارد که‏‎ ‎‏در آن تقسیم اول سهمیّۀ صغار را کمتر داده باشند، (محتمل است که سهام به طور‏‎ ‎‏مساوی تقسیم شده باشد) آیا در این صورت قیّم شرعی می تواند آن تقسیم اول را‏‎ ‎‏امضا کند (که برای همۀ ورّاث تصرّف جایز باشد) یا خیر؟ و بر فرض این که امضا‏‎ ‎‏صحیح نباشد طریق صحیح را تعیین فرمایید؟‏

‏‏بسمه تعالی، نسبت به مقداری که سهم صغار شده تقسیم را امضا کند، و در‏‎ ‎‏زاید بر آن امضای او اثر ندارد، و احتیاط آنست که مصالحه کنند به نحوی‏‎ ‎‏که صرفۀ صغیر باشد.‏

‏‏[سؤال 7820]‏‏ ‏ ‏ 4100‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏پس از عرض سلام، سلامتی شما را از درگاه خداوند متعال خواستارم. لطفاً‏‎ ‎‏سؤالات ذیل را جواب دهید.‏

‏
‏‎

‎‏1. این جانبه هفده سال پیش، زن مردی شده ام که زن اولش فوت کرده و پنج فرزند‏‎ ‎‏از او دارد. دو پسر و سه دختر که در این مدت پسرها زن گرفته و دخترها شوهر کرده و‏‎ ‎‏به خانۀ بخت رفته اند. تا امروز بیست و دو روز است که شوهر من فوت کرده، ولی‏‎ ‎‏وصیت نکرده است. ثمرۀ هفده سال زندگی ما دو پسر به سن ده و هشت ساله است. و‏‎ ‎‏در ضمن، زنی هم قبلاً داشته و طلاق داده و یک فرزند پسر هم از او باقیمانده که‏‎ ‎‏دوازده سال دارد. یک ماشین بنز ده چرخ و یک خانه از او باقیمانده است. بچه های‏‎ ‎‏بالغش می خواهند ماشین را از آن حدی که می خرند، کمتر بفروشند. آیا این درست‏‎ ‎‏است که چون پسر بزرگش می خواهد ماشین را بخرد؛ نصف قیمت بخرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، ماشین را نمی توانند به کمتر از قیمت عادله بفروشند و فروش‏‎ ‎‏به قیمت عادله، موقوف است به اجازۀ ولی صغیر.‏

‏‏2. منزل شش دانگی، دو دانگش به اسم من است. آیا از این چهار دانگی که به وارث رسیده، می توانم‏‎ ‎‏هشت یک ببرم؟‏

‏‏بسمه تعالی، زن از زمین منزل ارث نمی برد، ولی از قیمت بنا ارث می برد.‏

‏‏3. آیا در این مدت چهار ماه و ده روز (مدت عده وفات همسرم)، خرج نفقه می برم؟‏

‏‏بسمه تعالی، نفقه ندارد.‏

‏‏4. در این مدت که خط و مشی تعیین می کنند، اسمی از مهریۀ من به میان نیامده؛ آیا می توانم ادعای‏‎ ‎‏مهریه کنم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مهریه را طلب دارید، می توانید مطالبه کنید.‏

‏‏5. اثاث خانه را به مبلغ بیست و پنج هزار تومان قیمت گذاری کرده اند. آیا از این پول، هشت یک‏‎ ‎‏می برم؟‏

‏‏بسمه تعالی، زن از اثاث خانه، ارث می برد.‏

‏‏[سؤال 7821]‏‏ ‏ ‏ 4101‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک امام و رهبر انقلاب و حامی مستضعفین، خمینی بت شکن‏

‏‏این جانب مسأله ای برایم پیش آمده به شرح ذیل می باشد: دایی ای دارم که در زمان‏
‏‎

‎‏حیات پدرم سرپرستی ایشان به عهده پدرم بوده است، البته این سرپرستی از طرف‏‎ ‎‏اداره سرپرستی اصفهان ابلاغ گردیده و اموال ایشان در اختیار پدرم بوده است. پدرم‏‎ ‎‏اکنون فوت نموده است و بنده را وصی خود قرار داده است، در حال حاضر یک نفر را‏‎ ‎‏از طرف خود تعیین نموده ام که ملک و آب ایشان را به اجاره داده و صرف هزینه‏‎ ‎‏زندگی او بنماید ولی اجاره بهای املاک وی جواب گوی مخارج او نمی باشد، در حالی‏‎ ‎‏که قیمت املاک در حدود ده میلیون ریال می باشد، اما کل اجاره بهای سالیانه املاک‏‎ ‎‏مبلغ چهار هزار تومان است که از این مبلغ مقداری نیز صرف هزینه قنوات می گردد.‏‎ ‎‏ضمناً دایی من 70 سال داشته و از نظر جسمی و روحی روانی معلول بوده و تا کنون‏‎ ‎‏ازدواج ننموده، تکلیف شرعی بنده در حال حاضر چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر دیوانه است ولایت بر او با حاکم شرع است، با اجازۀ از‏‎ ‎‏حاکم شرع می توانید اموال او را صرف در مخارج او نمایید با مراعات‏‎ ‎‏مصلحت او.‏

‏‏[سؤال 7822]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6425‏

‏‏4. شخصی در سال وفات قدری دماغش غیرمتوازن بود مثلاً گاهی حرف های‏‎ ‎‏بیهوده می زد، گاهی حرف ها چند مرتبه تکرار می کرد، اگر با وجود این که به اموالش‏‎ ‎‏نقصان نرسانید اگر می گفت فلان زمین را می فروشم یا این که می گفت من برای فلان‏‎ ‎‏چیز فلان زمین را می دهم و این بی مربوط بوده آیا حکم جنون دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص جنون با عرف است.‏

‏‏[سؤال 7823]‏‏ ‏ ‏ 4102‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 5 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی‏

‏‏زمینی است به مساحت 250 متر مربع که در کنار مسجدی واقع است و حیاط‏‎ ‎‏مسجد بسیار کوچک می باشد؛ در ضمن مردم محل هم در زمین مزبور آشغال و‏
‏‎

‎‏خاکروبه می ریزند که باعث بوی تعفّن در مسجد می شود. مالکین این قطعه زمین‏‎ ‎‏عبارتند از یک خواهر که سهم خود را به یک نفر حاجی مدت چند سال پیش فروخته‏‎ ‎‏است و آن حاجی حاضر است مجاناً سهم خود را به مسجد ببخشد و دو نفر مالک‏‎ ‎‏دیگر، دو برادر می باشند که یکی از آن ها مدت پنجاه سال قبل مفقود شده و هیچ گونه‏‎ ‎‏عیال و اولادی ندارد و برادر دیگرش دیوانه می باشد و فرد دیوانه که مالک سوم است‏‎ ‎‏حاضر است سهم خود را به مسجد بفروشد؛ با توجه به این که فرد دیوانه خواهری‏‎ ‎‏دارد زنده و حاضر، آیا می شود زمین فوق را از فرد دیوانه خرید و به مسجد ضمیمه‏‎ ‎‏کرد؟ لطفاً حکم الله‌ را بیان فرمایید.‏

‏‏سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند‏‎ ‎‏متعال خواستاریم. والسلام علی عباد الله‌ الصالحین‏

‏‏بسمه تعالی، تصرف در ملک غایب و دیوانه بدون اجازۀ ولیّ شرعی حکم‏‎ ‎‏غصب دارد.‏

‏‏[سؤال 7824]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6514‏

‏‏2. اگر حاکم شرع یا مجاز از قِبَل او قیّمی برای دیوانۀ ادواری نصب کند، این دیوانه‏‎ ‎‏موقعی که حالش خوب است که علی الظاهر قیّم احتیاج ندارد؛ مرتبه دوم و سوم و‏‎ ‎‏هکذا که دیوانه می شود و خوب می شود همان نصب و جعل اول کافی است برای‏‎ ‎‏حالات بعد یا در هر مرتبه احتیاج به نصب و جعل جدید دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع کیفیت نصب حاکم شرع است.‏

‏‏[سؤال 7825]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1960‏

‏‏2. حدود شرعی رفت و آمد اقوام به منزل؟‏

‏‏بسمه تعالی، ورود افراد به منزل در مقدار سهم الارث کبار ورثه منوط به‏‎ ‎‏اجازۀ خودشان است و در مقدار سهم الارث صغیر موقوف بر اجازه ولی‏‎ ‎‏شرعی او می باشد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 7826]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1960‏

‏‏3. حدود آزادی شرعی خودم؟‏

‏‏بسمه تعالی، با رعایت موازین شرعیه آزاد هستید.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎