عدم توجه به افزایش یا کاهش ارزش دین و مهریه به هنگام پرداخت
[سؤال 7677] 4014
بسمه تعالی 27 / 6 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از سلام معروض آن که در امتعه و اجناس از قبیل گندم و شکر و برنج وغیره که شخص مقدار معینی از یک جنس را گرفته بعد از مدتی همان مقدار از همان جنس را مسترد می دارد، و اگر قرار ادای اضافه بر مقدار قرض در میان باشد قرض ربوی است.
پول هم که نمودار پشتوانه اش طلا و نقره و جواهرات شمرده می شده از با ثبات ترین متاع ها به حساب می آید. اما بعد از جنگ بین الملل دوم که وزیر اقتصاد آلمان غربی پشتوانه اسکناس آلمان را نیروی کار ملت خود اعلام کردند کم کم در سایر کشورها هم اسکناس رابطه خود را با پشتوانه از دست داد و اسناد دولتی و ارز خارجی هم بر پشتوانه اسکناس اضافه شد و بالاخره بانک امریکا هم که تا چند سال قبل متعهد بود در مقابل مقدار معینی از دلار یک شمش معین از طلا بدهد به تعهد خود عمل نکرد و در نتیجه، اسکناس در تمام کشورها از پشتوانه فارغ گردید و متّکی به تضمین اعتباری بانک های ناشر اسکناس شد، لذا ارزش اسکناس سیر نزولی دارد ـ به خلاف اجناس که سیر صعودی را می پیماید ـ اگر متّکی به پشتوانه بود هرگز از ارزش آن کسر نمی شد پاسخ سؤال های زیر مورد تقاضا است.
1. کسی از دیگری مبلغی اسکناس یا چک به قرض الحسنه می گیرد و پس از دو سال که عین همان اسکناس را پس می دهد در حدود 30% قدرت خرید خود را از دست می دهد. حال اگر داین و مدیون در اول قرض الحسنه شرط کنند که مدیون در بازپرداخت دین مبلغی را ادا کند که قدرت خریدی معادل مبلغ فعلی قرض الحسنه داشته باشد آیا چنین قراردادی شرعاً مجاز و قابل اجرا است؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 502
بسمه تعالی، شرط مذکور نافذ نیست و همان مبلغی که قرض گرفته را ضامن است و قدرت خرید پول در این مسأله اثر ندارد.
[سؤال 7678]
2. کسی جنسی را به مدت 31 روز به نسیه می فروشد خریدار در سر مدت اختیاراً یا اضطراراً ثمن را نمی پردازد بعد از یک سال که همان ثمن را پرداخت می کند انصافاً معلوم است که بفروشنده ظلم شده و مثلاً یک هزار تومان امروز معادل یک هزار تومان یک سال پیش نیست. آیا طلبکار می تواند بگوید این مبلغ طبق شاخص رسمی بانکی 12% قدرت خرید خود را از دست داده پس بایستی 120 تومان اضافه بر هزارتومان بپردازی. و اگر طلبکار این 120 تومان را خواست بر مدیون لازم است که بپردازد؟ و در صورت نپرداختن آیا این 120 تومان قابل تقاص است؟
بسمه تعالی، طلبکار بیش از مبلغی که طلب دارد حق ندارد و درصد مذکور ربا و حرام است.
[سؤال 7679] ----> 7214
3. زنی که قیمت مهریه اش 50 سال پیش 200 تومان بود، آیا وظیفه شوهر پرداخت همان 200 تومان است یا این که باید طبق وضعیت اقتصادی زمان بپردازد.
بسمه تعالی، همان مبلغ که مهریه شده را باید بپردازد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 503