احکام عاریه

‏‏احکام عاریه‏

‏‏[سؤال 7498]‏‏ ‏ ‏ 3876‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 2 / 1361‏

‏‏محضر اقدس ولایت فقیه، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏سپاس و ستایش فراوان، خداوند تبارک و تعالی را که بر ما منت نهاده و امامی عادل‏‎ ‎‏و فقیهی کامل و بصیر و دانا عنایت فرمود که با اجرای احکام مقدس الهی و فتوای‏‎ ‎‏عادلانه و شرعی، گره گشای امور مسلمین گردند و مقررات ظالمانۀ طاغوتی را که اکثراً‏‎ ‎‏به نفع بی نیازان و به ضرر نیازمندان است، چون خود طاغوت و طاغوتیان، محو و نابود‏‎ ‎‏فرمایند.‏

‏‏و چون قانونی بالاتر و برتر از قوانین الهی و فتوای ولایت فقیه نخواهد بود که‏‎ ‎‏بدون چون و چرا و بی تردید لازم الاجرا است، استدعای عاجزانه دارم که به استفتای‏‎ ‎‏ذیل، پاسخی عنایت فرمایند که چراغ نورانی راه تیره و تار ما گردد:‏

‏‏1. چنانچه شخصی با توافق مالک زمینی که سند مالکیت دارد به هزینۀ خود، بنایی‏‎ ‎‏احداث نماید، آیا سازندۀ بنا مالک اعیانی شناخته می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، بانی ساختمان مالک آن است و هرگاه مالک‏‎ ‎‏بخواهد او را ملزم به برداشتن ساختمان کند، باید ارش غرامت را بپردازد.‏

‏‏2. چنانچه مالک زمین، بدون اطلاع و رضایت مالک اعیانی (یعنی سازندۀ بنا) و بدون ذکر جریان‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، خریدار اگر قبلاً اطلاع نداشته، پس از خریدن زمین و اطلاع از وجود ساختمان‏‎ ‎‏دیگران در آن، می تواند به فروشنده مراجعه و معامله را فسخ کند.‏

‏‏[سؤال 7499]‏‏ ‏ ‏ 3877‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک زعیم عالی قدر و پیشوای شیعیان و مستضعفان جهان حضرت آیت‏‎ ‎‏الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی، با کمال ادب به عرض می رساند: ‏

‏‏1. شخصی پسری دارد راننده دارای زن و یک دختر صغیر پدرش یک ماشین‏‎ ‎‏برایش می خرد صد و سی هزار تومان که پهلوی خودش و زن و بچه اش بماند و به راه‏‎ ‎‏نزدیک معاشش اداره کند. آن فرزند بدون اجازه پدرش مدتی که می شود ماشین را‏‎ ‎‏می فروشد و ماشین دیگری می گیرد آن ماشین دوم را هم می فروشد و پولش را‏‎ ‎‏می دهد تحویل پدرش، مدتی که می شود دو مرتبه پدرش از همین پول و مبلغی دیگر‏‎ ‎‏برای فرزندش نصف ماشین خاور می خرد. بعداً آن فرزند مدتی ترک پدر و مادر و زن‏‎ ‎‏و بچه می کند پدر به او می گوید اگر به حرف من نباشید و به حرف دیگران باشید پول‏‎ ‎‏ماشین را به من بده و هر کجا می خواهید برو البته نصف ماشین خاور هم فروخته بوده‏‎ ‎‏جواب می دهد یک ماشین خریده ام می فروشم و پول شما می دهم با حضور چند نفر‏‎ ‎‏از رفقایش این اظهار می دارد و می گوید من پول تو نمی خواهم و در همان سفر‏‎ ‎‏می رود روی ماشین کسی و از تصادف از بین می رود آیا پول ماشین اولی که پدر به‏‎ ‎‏فرزندش داده مال وارث فرزندش می شود یا برمی گردد به خود پدر چون پسر گفته‏‎ ‎‏است من مال تو نمی خواهم استدعا دارم حکم الله‌ بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، پول ماشین را اگر پدر به فرزند قرض داده معادل همان مبلغ از‏‎ ‎‏ترکه فرزند بابت بدهی برداشته می شود، و اگر عین ماشین را به فرزند‏
‏‎

‏‏2. یک تکه زمینی به هبه زن فرزندش می کند و روی آن زمین با اجازه عروسش خانه درست می کند به‏‎ ‎‏نام فرزندش و تحویلش می دهد بدون صیغه خواندن و مدرک دادن همین طور می گوید این خانه مال‏‎ ‎‏فرزندم می باشد و اثاثیه از قبیل: فرش، گاز، آبگرمکن حمام، لوازمات دیگر، تحویلش می دهد این خانه‏‎ ‎‏و وسیله اش مال پسر می شود که برگردد به دخترش یا این که مال خود پدر می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، سند و مدرک میزان نیست هرچه را که پدر به فرزند بخشیده و تحویل او داده‏‎ ‎‏ملک فرزند است و دوباره پدر نمی تواند آن را پس بگیرد.‏

‏‏3. ضمناً نسبت به پول ماشین اگر مال فرزند باشد مکه و خمس به آن مبلغ 1300000 ریال تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر فرزند در حال حیات مستطیع نبوده و اموال او متعلق خمس نشده به ترکه‏‎ ‎‏خمس تعلق نمی گیرد و خریدن حج با ترکه لازم نیست.‏

‏
‏‎

‏‎