‏‏ ‏‏سخنرانی دبیر کنگره جهانی جایگاه و نقش زن از دیدگاه امام خمینی(ره) در مراسم افتتاحیه‏‏ ‏

‏ ‏سخنرانی دبیر کنگره جهانی جایگاه و نقش زن از دیدگاه امام خمینی(ره) در مراسم افتتاحیه 

‏ ‏

‏ زهرا شجاعی


‏ ‏

‏ ‏

کس نداند حال این پروانه دلسوخته

‏ ‏در بر شمع وجود دوست آخر چون شود

رهروان بستند بار و بر شدند از این دیار

‏ ‏بازمانده در خم این کوچه دل پر خون شود

راز بگشا پرده بردار از رخ زیبای خویش

‏ ‏کز غم دیدار رویت دیده چون جیحون شود

‏ ‏

‏(دیوان امام (ره)، ص 113)‏

درود به پهنای همه هستی به جلوه جمال حق و مظهر کمال مطلق

‏     ‏سلامی به عمق ایثار و عظمت عشق به پرچمدار سلسلۀ امامت و سرچشمۀ ولایت‎ ‎و ارادتی به بلندای تاریخ بشری به تلاوت بیداری نسلها در عصرهای گوناگون.

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 7
‏    

خیرمقدم عرض می کنم به شما عزیزان، میهمانان گرامی و معظم از اقصی نقاط‏‎ ‎‏جهان و میهن عزیز ایران اسلامی.‏

‏     حضور سبزتان را در محفلی که در ایام درخشش تابناک وجود زهرۀ زهرا و‏‎ ‎‏جوشش کوثر هستی به نام و یاد سلالۀ پاک حضرتش ـ روح خدا خمینی کبیر ـ برگزار‏‎ ‎‏شده است، گرامی می داریم.‏

‏     در جمع شما صاحبدلان و ساکنان سرزمین معرفت و عشق، سخن گفتن از‏‎ ‎‏جلوه های برتر آفرینش کاری است سترگ؛ اما به رسم ادب و احترام به محضر‏‎ ‎‏مکرمتان نقبی می زنیم به وادی نور و سرزمین عشق، تا جرعه نوش میِ ناب عشق‏‎ ‎‏خدایی و خوشه چین گلواژه های معرفت و اندیشه از گلستان صفا، صمیمیت و درایت،‏‎ ‎‏روییده از برکت وجودی کوثر هستی و فرزند خلفش روح خدا باشیم.‏

‏     آغاز می کنیم گشایش کنگره ای را که به مناسبت تجلیل و تکریم از آن بیدارگر قرن‏‎ ‎‏و دشت بی انتهای اندیشه برگزار شده است.‏

‏     عزیزان معظم همه می دانیم که نگاه منتظر نسل امروز بشر به چشم انداز دشت‏‎ ‎‏معرفتی است که تکیه گاه سایبان آن از عالم قدسی ریشه گرفته باشد و کرانه هایش به‏‎ ‎‏دریای بی ساحل معرفت حقیقی منتهی گردد. شناخت ما از انسانهای والا و معرفی‏‎ ‎‏آنها به عنوان الگوهای برتر انسانی به جامعۀ جهانی در راستای چنین نیازی معنی و‏‎ ‎‏مفهوم می یابد.‏

‏     بنابراین هم اینک ضمن آنکه تقارن مبارک درخشش وجود نورانی آن تفسیر‏‎ ‎آفرینش، زهرای اطهر ـ سلام الله  علیها ـ را با ولادت امام امت، خمینی کبیر، به فال نیک‎ ‎می گیریم؛ گردهم آمده ایم تا در یک پویش محققانه و علمی به جستجو در ابعاد وجودی آن‎ ‎مظهر عظمت هستی بپردازیم و از این طریق ضمن کشف زوایای ناشناختۀ وجود‎ ‎

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 8

نورانی اش جامعۀ جهانی را به همراهی و همدلی با این الگوی برجستۀ انسانی در‎ ‎عصر حاضر دعوت نماییم.

‏     زهرای مرضیه ـ سلام الله علیها ـ زهره ای است درخشنده و پر تلألؤ در آسمان‏‎ ‎‏کمال، معرفت، درایت و حقیقت، و جلوه ای است از باروری اندیشۀ والای انسانی در‏‎ ‎‏مقام الوهیت، و فرزند خلفش خمینی کبیر نیز سطری است نگاشته شده از کتاب وجود‏‎ ‎‏مبارکش. از این رو است که می توان گفت بحق یکی از راههای شناخت فاطمه زهرا ـ‏‎ ‎‏سلام الله علیها ـ در عصر ما، تعمق و تفحص در ابعاد مختلف وجودی امام راحل(ره)‏‎ ‎‏می باشد، چون امام کسی است که قطره ای از جام والای معرفت زهرا ـ سلام الله علیها‏‎ ‎‏ـ را نوشیده و جلوه ای از وجود حضرتش بر او تابیده و شمه ای از ملکات آن وجود‏‎ ‎‏ملکوتی بر لباس هستی اش نشسته است.‏

‏     پس، رسالت ما این است که بیش از پیش به جای توصیف این عظمت آفرینش به‏‎ ‎‏تبیین شخصیتش بپردازیم و از این طریق پاسخگوی نیاز نسل تشنۀ امروز بشری‏‎ ‎‏باشیم.‏

‏     ما بازتاب تشعشع عرفان زهرا ـ سلام الله علیها ـ را در وجود فرزندش، روح خدا،‏‎ ‎‏می بینیم که همچون پرتو آفتاب بر وجود تشنگان معرفت می تابد و سیاهی و تیرگی را‏‎ ‎‏از جویندگان نور و نورانیت می زداید.‏

‏     حق جویی و حق طلبی، عشق ورزیدن به انسانها، علاقه به سرنوشت محرومان و‏‎ ‎‏بی پناهان و ستیز با ظلم و ستم جلوه هایی هستند که از چشمۀ فیاض کوثر بر وجود‏‎ ‎شایستۀ روح خدا جاری شده اند و ما مردمان عصر حاضر در سایه لطف خداوندی‎ ‎توفیق آن را یافته ایم که شاهد رویش سبزینه های معرفت از این وجود با برکت باشیم. امید‎ ‎داریم که خدای هستی بخش شایستگی درک عمق و عظمت آن را در سایۀ رهبریهای‎ ‎

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 9

مدّبرانه خلف صالحش به ما عطا فرماید.

‏     در این فضای روحانی، همصدا و همنوا درود می فرستیم به روح بلند و ملکوتی آن‏‎ ‎‏امامی که عظمت هستی را بر امت بزرگ اسلام و دردکشیدگان جهان آشکار نمود و‏‎ ‎‏جلوه های حیات و زیباییهای آفرینش را از ورای زشتیها و زنگارهای ظلم و ستم ـ که‏‎ ‎‏همچون پرده ای تیره و تار بر جامعۀ بشری و زندگی انسانها سایه افکنده بود ـ نمایان‏‎ ‎‏ساخت.‏

‏     او از کانون پرطراوت دین با عزمی آهنین و باوری راستین برای نجات هویت و‏‎ ‎‏حیثیت ملی و دینی امت اسلام برخاست. کلام و مرامش همچون چراغی فروزان و‏‎ ‎‏مشعلی سوزان روشنی بخش حرکت امت اسلام در طی مسیر سرنوشت تاریخی اش‏‎ ‎‏گردید؛ و وجود پربرکتش گامهای استوار مستضعفان و دردکشیدگان جهان را برای‏‎ ‎‏کسب استقلال و آزادی، و برپایی یک جامعه متعالی و رشد یافته توانی افزونتر‏‎ ‎‏بخشید.‏

‏     شکی نیست که برای شناخت و تبیین اندیشه های آن امام هُمام، ابتدا باید منظری‏‎ ‎‏را که حضرتش از آن به پدیده های هستی و خالق آن می نگریست، شناسایی و درک‏‎ ‎‏نمود. امام(ره) از یک منظر عرفانی و از یک مرتبۀ والای انسانی به پدیده های هستی‏‎ ‎‏می نگریست و بنابراین نسبتی را که با عالم و رخدادهای آن برقرار می کرد در چنین‏‎ ‎‏فرآیند عالی مرتبه ای معنی و مفهوم می یافت. نگاه ایشان به موضوع زن و مسائل‏‎ ‎مربوط به او نیز از این منظر، قابل درک و فهم است. پرتو نورانی درک بالا و شناخت‎ ‎عمیق حضرت امام از مسائل زنان و جایگاه ایشان در دنیای بحران زدۀ عصر ما،‎ ‎تحولی شگرف در باور و اندیشه افراد جوامع ایجاد کرد؛ به نحوی که تعریف آن روح قدسی از‎ ‎جایگاه زن در مرتبه عالی انسانی و احیای شأن و منزلت حقیقی زنان، باعث طرد پندارهای‎ ‎

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 10

باطل و برداشتهای گاه مغایر با اندیشه های دینی گردید.

‏     امام در جایگاه احیاگر ارزشهای اصیل دینی در عصر حاضر، ساحت دین را از‏‎ ‎‏باورها و نواهای بی ریشه ای که با رنگ دین و مذهب در فرهنگ عمومی جامعه رسوخ‏‎ ‎‏کرده و زمینۀ هتک حرمت و بی هویتی جامعه زنان را فراهم کرده بودند، پاک نمود، و‏‎ ‎‏نیاز به بازبینی و بازنگری را در باورها و سنتها برای تطبیق نیازها با اصول و مبانی‏‎ ‎‏اعتقادی، صریحاً اعلام کرد؛ و این حرکت را راهی برای نجات دین از کژاندیشی،‏‎ ‎‏کجروی و انزوا و وسیله ای برای رهایی بشر از دین گریزی معرفی کرد. جامعه زنان نیز‏‎ ‎‏براساس ساختار وجودی شان از طریق درک سریع اندیشه های امام که در راستای‏‎ ‎‏حفظ شخصیت و منزلت ایشان بود، پل ارتباط معنوی محکمی را با آن طایر قدسی‏‎ ‎‏برقرار نمودند و با لبیک به پیام رهایی بخش او پرواز به سرزمین معرفت را آغاز کردند.‏

‏     من ضمن عرض مجدد خوشامد به محضر تمامی اندیشمندان، فرهیختگان و‏‎ ‎‏شیفتگان راه امام که راه حق و حقیقت است و با عرض ادب و احترام به پیشگاه‏‎ ‎‏خانواده محترم حضرت امام(ره)، بویژه همسر گرانقدر ایشان، آن یار آفتاب که در‏‎ ‎‏تشعشع شعاعهای نورانی آفتاب قرن، ایفاگر نقش بنیادی، اما بی هیاهو بود؛ حضور‏‎ ‎‏سبز شما عزیزان و نیز مقامات و مسئولان محترم نهادها، سازمانها و ارگانهای مختلف‏‎ ‎را گرامی می دارم، و برای اطلاع شما سروران گرامی شمه ای از فعالیتهای انجام گرفته‎ ‎برای تشکیل این محفل علمی و نورانی را که با هدف تبیین اندیشه های تابناک امام‎ ‎درخصوص مسائل زنان و نقش و جایگاه ایشان در نظام هستی و تلاشهای جامعه زنان‎ ‎در عرصه های مختلف جامعه و خانواده تشکیل شده است، به عرضتان می رسانم.

‏     ‏باعنایت به این نکته که پدیدۀ شگرف قرن حاضر یعنی انقلاب اسلامی بیش و پیش‎ ‎

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 11

از هر عامل مؤثر دیگری، از آغاز تا به امروز متأثر از اندیشه، رفتار، کردار، هدایت و‎ ‎رهبری مؤسس و بانی آن، حضرت امام خمینی (ره) بوده است، بنابراین پیشنهاد‎ ‎مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره) به محضر مقام معظم رهبری در‎ ‎سال 1377 و موافقت معظم له با برنامه های پیشنهادی به منظور بزرگداشت‎ ‎یکصدمین سال ولادت حضرت امام (سال 1378)، ستادی به این نام تشکیل گردید و‎ ‎این سال با اعلام عمومی مقام معظم رهبری در پیام نوروزی به سال امام خمینی(ره)‎ ‎نامیده شد. هماهنگیهای مقدماتی از اواخر سال 77 شروع شد و رئیس محترم‎ ‎جمهور، معاون محترم اجرایی خویش را به عنوان نمایندۀ دولت در این ستاد تعیین‎ ‎کردند. در بهمن ماه سال 1377 در نشستی که به منظور ایجاد هماهنگی، در دفتر‎ ‎ریاست جمهوری و با حضور کلیه دست اندرکاران تشکیل شد، رئیس محترم جمهور‎ ‎اظهار امیدواری نمودند که دولت بتواند در به انجام رساندن این امر، حمایتهای لازم را‎ ‎به عمل آورد.

‏     ستاد بزرگداشت یکصدمین سال تولد حضرت امام(س) براساس پیشنهاد نامۀ‏‎ ‎‏تقدیمی، برنامه های فرهنگی، هنری و تبلیغی، همایشهای علمی، فعالیتهای پژوهشی،‏‎ ‎‏انتشار آثار، همایشهای هنری، برنامه های ویژه و یادمانها، مسابقات فرهنگی،‏‎ ‎برنامه های ورزشی و برنامه های عمومی و مردمی را ارایه نمود و برای اجرای این‎ ‎برنامه ها کمیته هایی را با عنوانهای: کمیته بانوان، کمیته علمی و پژوهشی، کمیته‎ ‎فرهنگی و هنری، کمیته تبلیغات و انتشارات، کمیته ارتباطات و رسانه ها، کمیته‎ ‎مراسم عمومی و ملی، کمیته بین الملل، کمیته ورزش، کمیته روابط عمومی، ستادهای‎ ‎استانی و امور اداری و مالی و اجرایی، تشکیل داد.

‏     مسئولیت برگزاری کنگره جهانی «جایگاه و نقش زن از دیدگاه امام خمینی(ره)» و‏‎ ‎

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 12

همچنین برنامه ریزی برای مشارکت گسترده قشر زنان جامعه و بویژه جوانان در‏‎ ‎‏برنامه های مختلف پیش بینی شده به کمیته بانوان واگذار شد.‏

‏     ریاست کمیته برعهده مشاور رئیس جمهور در امور بانوان و رئیس مرکز امور‏‎ ‎‏مشارکت زنان گذاشته شد. اعضای این کمیته را افراد ذیل تشکیل دادند:‏

‏     یکی از بانوان نماینده در مجلس شورای اسلامی (نماینده کمیسیون ذی ربط در‏‎ ‎‏مجلس)، رئیس کمیته المپیک بانوان، رؤسای سازمانها و جمعیتهای فرهنگی و‏‎ ‎‏سیاسی مربوط به زنان، سه نماینده از مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام، سه تن از‏‎ ‎‏شخصیتهای برجسته فرهنگی و سیاسی بانوان (تعیین شده از سوی ستاد)، نمایندگان‏‎ ‎‏وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ و آموزش عالی، آموزش و پرورش،‏‎ ‎‏امور خارجه و کشور.‏

‏     قبل از تشکیل رسمی ستاد با توجه به اینکه کمیته در نظر داشت برگزاری کنگره را‏‎ ‎‏برای هفته زن تدارک ببیند فعالیت مقدماتی خود را از 16 / 12 / 1377 آغاز نمود و طی‏‎ ‎‏دو نشست با اندیشمندان و صاحب نظران آشنا به نظریات و دیدگاههای حضرت‏‎ ‎امام(س) در مورد جایگاه و نقش زن، محورهای مقالات و موضوعات این کنگره را‎ ‎تعیین نمود و پس از تنظیم و اصلاحات لازم در اولین نشست رسمی کمیته بانوان‎ ‎مطرح و پس از نقد و بررسی مصوّب گردید. فراخوان دریافت مقاله برای کنگره به‎ ‎زبانهای عربی و انگلیسی ترجمه شد و در روزنامه های کثیرالانتشار درج گردید.‎ ‎همچنین متن فراخوان از طریق شبکه اینترنت در اختیار کلیه علاقه مندان قرار گرفت.‎ ‎فراخوان از طریق رایزنیهای فرهنگی ج.ا.ا. در سراسر جهان و سفارتخانه های ایران در‎ ‎کشورهای مختلف نیز توزیع گردید.

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 13
‏  

  دبیرخانه کنگره در مرکز امور مشارکت زنان تشکیل شد و دفتری نیز در محل ستاد‏‎ ‎‏به این امر اختصاص یافت.‏

‏     دو کمیته فرعی علمی و اجرایی از طرف کمیته بانوان برای پیگیری کار تشکیل‏‎ ‎‏شد. کمیته علمی تا پایان برگزاری کنگره فعالیت خود را ادامه می دهد و کمیته اجرایی‏‎ ‎‏تا پایان سال جاری فعّال خواهد بود.‏

فهرست فعالیتهای کمیته فرعی علمی

‏     ‏1. تعیین شاخصهایی برای ارزیابی مقالات (پس از مشخص کردن صاحبنظران‎ ‎برای ارزیابی و تعیین شاخصها و تهیه فرم ارزیابی، کلیه مقالات رسیده به دبیرخانه‎ ‎کنگره را داوران بررسی کردند و در انتها، مقالات برتر انتخاب و برای ارائه معرفی‎ ‎گردید)؛

‏     2. ارسال 230 دعوتنامه به صاحبنظران و اندیشمندان داخلی برای ارائه مقاله؛‏

‏     3. تقاضای نگارش و تألیف بیست مقاله از اندیشمندان داخلی (برای هریک از‏‎ ‎محورهای پنجگانه فراخوان، چهار مقاله) با معرفی و تأیید اعضای کمیته علمی؛

‏     4. برگزاری نشستهای علمی به صورت بحث و گفتگو درباره هریک از محورهای‏‎ ‎‏تعیین شده با حضور صاحبنظران (در هریک از محورها از اندیشمندان کشور دعوت‏‎ ‎‏به عمل آمد که به بحث و بررسی و نقّادی عالمانه موضوع بپردازند و حاصل این‏‎ ‎‏بحثها در کتابی به همت اعضای کمیته علمی تدوین گردیده و به چاپ رسیده است که‏‎ ‎‏در اختیار حاضران قرار می گیرد).‏

گزارشی از وضعیت مقالات رسیده به کمیته علمی کنگره

‏     ‏146 مقاله و تعداد 90 فرم اعلام آمادگی برای شرکت در کنگره به دبیرخانه واصل‎ ‎


کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 14

گردیده و در اختیار کمیته علمی قرار گرفته است. از مجموع 146 مقاله دریافتی، 44‎ ‎مقاله با رویکرد تربیتی اجتماعی، 30 مقاله با رویکرد فلسفی، 27 مقاله با رویکرد‎ ‎سیاسی، 30 مقاله با رویکرد فقهی و 11 مقاله با رویکرد فرهنگی ـ هنری تألیف شده‎ ‎بود؛ که در بین مقالات فوق 62 مقاله خارجی وجود داشت که همه این مقالات مورد‎ ‎ارزیابی قرار گرفت.

‏     از 62 مقاله خارجی واصل شده 12 مقاله از هندوستان، 6 مقاله از داکا، 8 مقاله از‏‎ ‎‏تانزانیا، 4 مقاله از بیروت، 2 مقاله از پاکستان، 1 مقاله از اوگاندا، 1 مقاله از کوبا، 1‏‎ ‎‏مقاله از اتریش، 1 مقاله از بوسنی، 1 مقاله از رُم، 2 مقاله از تفلیس، 1 مقاله از مونته‏‎ ‎‏ویدئو، 3 مقاله از قزاقستان، 1 مقاله از نایروبی، 1 مقاله از کلمبیا، 2 مقاله از ژاپن، 1‏‎ ‎‏مقاله از بلغارستان، 1 مقاله از یمن، 1 مقاله از کویت، 4 مقاله از سوریه، 1 مقاله از‏‎ ‎امریکا و 6 مقاله غیر فارسی از ایران بوده است.

گزارشی فهرست وار از فعالیتهای کمیته فرعی اجرایی

‏     ‏1. سفارش برنامه های تبلیغاتی و فرهنگی و هنری کنگره؛

‏     2. اقدام جهت انتشار ویژه نامه و خبرنامه های چهارگانه کنگره؛‏

‏     3. اقدام به برپایی نمایشگاهی در جنب کنگره، شامل آثار فرهنگی و هنری زنان‏‎ ‎‏درباره حضرت امام(س)؛‏

‏     4. برگزاری شب شعر به دو زبان فارسی و انگلیسی در استان یزد (اشعار‏‎ ‎‏درخصوص امام و زن)؛‏

‏     5. برگزاری همایشهای یک یا دو روزه با عنوانهای کلی تبیین دیدگاههای حضرت‏‎ ‎


کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 15

‏امام درخصوص زنان در استانهای اردبیل، یزد، آذربایجان شرقی، مازندران، لرستان،‏‎ ‎‏سمنان، مرکزی و...؛‏

‏     6. برگزاری مسابقات ویژه، برنامه های فرهنگی ـ هنری و... در استانهای مذکور؛‏

‏     7. برگزاری مسابقۀ زیباترین تابلوی گل از جملات حضرت امام درخصوص زنان‏‎ ‎‏(در تهران)؛‏

‏     8. برگزاری برنامه هایی ازقبیل همایش، نمایشگاه و مسابقه فرهنگی ـ هنری در‏‎ ‎‏سازمانهای اجرایی کشور با همکاری و فعالیت مستقیم آن سازمانها در سراسر کشور‏‎ ‎‏(آموزش و پرورش، ورزش بانوان و کمیسیونهای امور بانوان وزارت کشور).‏

‏     در پایان ضمن تشکر از همراهی و همدلی کلیه شخصیتها، سازمانها، نهادها و‏‎ ‎مؤسساتی که ما را در برگزاری این کنگره جهانی یاری نمودند، برای همه آن عزیزان از‎ ‎درگاه ایزد متعال طلب توفیق روزافزون دارم و ضمن به پایان رساندن عرایضم، افتتاح‎ ‎کنگره با سخنرانی یار دیرین امام، حضرت آیت الله  هاشمی رفسنجانی را به فال نیک‎ ‎گرفته و برای ایشان و سایر یاران و پیروان حقیقی امام آرزوی موفقیت دارم؛از توجه‎ ‎شما عزیزان سپاسگزارم.

‏ ‏

‏والسلام علیکم و رحمة الله  و برکاته ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابتأملی بر جایگاه زن (ج. ۱): مجموعه مقالات فارسیصفحه 16