کتاب اجاره

ضامن بودن مستأجر و اجیر در صورت تعدی و تفریط

ضامن بودن مستأجر و اجیر در صورت تعدی و تفریط

[سؤال 7462]‏ ‏ ‏ 3849‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 9 / 1361‏

‏قم، دفتر امام، قسمت مسائل شرعی، محترماً تقاضامند است جواب سؤال زیر را‏‎ ‎‏طبق فتاوی حضرت امام خمینی ذیلاً لطف فرمایید.‏

‏طبق معمول متعارف بازرگانان مال التجاره خود را به بنگاه های باربری تحویل داده‏‎ ‎‏که باربری آن را با سایر محمولات طبق ظرفیت در کامیون بارگیری نموده و به مقصد‏‎ ‎‏حمل نماید.‏

‏چنانچه گاراژ باربری کامیونی را در گاراژ از محمولات بارگیری نموده و پس از‏‎ ‎‏چادر و طناب کشی و سایر وسایل حفاظت آن ها طبق صورت حساب گاراژ راننده با‏‎ ‎‏کامیون مزبور که از حیث فنی مطمئن و همه روزه در سرویس بوده است از گاراژ مبدأ‏‎ ‎‏به مقصد شهرستان حرکت و متوالیاً در راه و حرکت بوده حدود یک صد کیلومتر که از‏‎ ‎‏شهر خارج شده و در جاده اصلی در حرکت بوده راننده متوجه می شود که محمولات‏‎ ‎‏در عقب ماشین مشتعل شده و می سوزد که فوراً پیاده و با وسایل خود و کمک‏‎ ‎‏رانندگانی که از راه رسیده آتش را خاموش نموده ولی اکثر محمولات کامیون و اتاق‏‎ ‎‏عقب آن سوخته و قسمتی از محمولات نیز نیمه سوز شده است که ما با اطلاع به‏‎ ‎‏نزدیک ترین پاسگاه ژاندارمری و معاینه ماشین و محمولات توسط آن ها مراتب را‏‎ ‎‏ضمن تنظیم صورت جلسه قانونی گواهی نموده و تصریح نموده که آتش گرفتن‏‎ ‎‏کامیون به علت نامعلومی بوده است و محمولات نیمه سوز نیز به صاحبانش تحویل‏‎ ‎‏شده است؛ (حال سؤال این است که) با توجه به این که گاراژ باربری مبدأ، نهایت دقت‏‎ ‎‏و مراقبت های لازم را نسبت به سالم بودن کامیون و بار زدن آن و این که محمولات از‏‎ ‎‏مواد آتش زا نبوده است و وظایف معموله را کاملاً و با دقت انجام داده و این پیشامد‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 344
‏پس از طی 100 کیلومتر در جاده اصلی راه در بیابان بوده است محمولاتی که در بیابان‏‎ ‎‏به این صورت سوخته است آیا ضمانتی برای گاراژ باربری در مقابل بازرگانان صاحب‏‎ ‎‏بار هست یا خیر؟ جواب مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر کوتاهی در حفظ بار نشده و بدون تعدّی و تفریط مسئول گاراژ یا راننده تلف شده کسی ضامن نیست.

[سؤال 7463]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2065

‏3. در مدتی که در آن مغازه کار کرده ام به یک مشتری ضرر زده ام (روکش ماشین او‏‎ ‎‏را سوراخ کرده ام) و بعد، آن شخص به صاحب مغازه مراجعه کرده و گفت که ضرر او‏‎ ‎‏مبلغ شش صد تومان بوده است، ولی بعد از صحبت هایی که با هم کردند، صاحب‏‎ ‎‏مغازه از پول خود صد تومان به آن شخص داد و او رفت؛ آیا من نسبت به آن فرد‏‎ ‎‏مدیون هستم؟ اگر هستم چه باید بکنم؟‏

بسمه تعالی، اگر صاحب ماشین گذشت کرده، چیزی بر شما نیست.

[سؤال 7464]‏ ‏ ‏ 3850‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 10 / 1361‏

‏دفتر حضرت امام خمینی ‏

‏1. این جانب کشاورز و دامدار هستم چون این منطقه باغات است در و باغ آن به‏‎ ‎‏وسیل‏‏ۀ‏‏ حصار گل محافظت می شود و‏‎ ‎‏خود این جانب به کارها رسیدگی می نمودم.‏‎ ‎‏چون پادرد داشتم شخصی را فرستادم که یک باغ را در مقابل دادن مزد آبیاری نماید. و‏‎ ‎‏به او گفته بودم که در روز برو. اما در موقع هرز آب شبانه رفته و باغ را آبیاری نموده و‏‎ ‎‏چون احساس مسئولیت نکرده، مقداری از دیوار باغ را به وسیله آب بیش از حد‏‎ ‎‏خراب کرده و خسارتی وارد ساخته است آیا این شخص در مقابل گرفتن مزد مسئول‏‎ ‎‏بوده یا خیر، چون مزد را بعد از آبیاری قرار بوده بگیرد؟ ‏

بسمه تعالی، اگر تعدّی کرده و خسارت وارد نموده ضامن است. 


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 345
‏2. این جا روستایی است که در دهه محرم الحرام خرج برای حضرت ابا  عبدالله‌ الحسین در روزها یا‏‎ ‎‏شب ها می دهند. به طور عموم یک نفر سر گروه شده و پول خرجی را از یک عده راضی یا ناراضی‏‎ ‎‏می گیرد و مسئولیت به عهده خودش هست که یا کمتر خرج نماید یا بیشتر. چنانچه یک نفر یا دو نفر یا‏‎ ‎‏چند نفر جمع شوند و این پول را به رضایت طرفین جمع کنند و خرج بدهند؛ آیا از بابت سهم امام یا‏‎ ‎‏خمس حساب می شود یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، محسوب نمی شود.

[سؤال 7465]‏ ‏ ‏ 3851‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏اسب را کرایه می کند برای چند روز سفر کردن هر وقت از سفر برگشت اسب‏‎ ‎‏سالم است می برد در خانه صاحبش می بندد در آن جا عرق اسب را باد می گیرد و‏‎ ‎‏می میرد آیا صاحب اسب جایز است تاوان بگیرد؟ ‏

بسمه تعالی، اگر مردن اسب از جهت تعدّی کرایه کننده نباشد ضامن نیست.

[سؤال 7466]‏ ‏ ‏ 3852‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏یک نفر کسی را کرایه می کند به یک مبلغ، مال به دست این می دهد که به فلان جا‏‎ ‎‏برسان این نفر آمد در راه به دست دزد افتاد اگر حفظ مال کند جان در خطر است اگر‏‎ ‎‏حفظ جان کند مال در خطر است ولی این حفظ جان کرد مال را از دست داد و‏‎ ‎‏صاحب مال حق دارد تاوان مال خود را بگیرد؟ ‏

‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی‏‎ ‎‏خمینی را نگهدار‏

بسمه تعالی، ضامن نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 346
[سؤال 7467]‏ ‏ ‏ 3853‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏یک آدم یک آدم دیگر را اجیر می کند و روانه می کند برای یک کاری از قریه‏‎ ‎‏خودش یا کابل یا قندهار یا جایی نزدیک تر باشد یا با ماشین یا پیاده، این نفر در راه‏‎ ‎‏تلف می شود آن را یا گرگ می خورد یا یخ می کشد یا دزد می کشد یا ماشین می کشد،‏‎ ‎‏وارث این نفرِ تلف شده می تواند از کسی که آن را کرایه کرده مطالبه دیه کند؟‏

‏سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند‏‎ ‎‏متعال خواستاریم. والسلام علی عباد الله‌ الصالحین‏

بسمه تعالی، ضامن نیست.

[سؤال 7468]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4946

‏2. شخصی مبلغی به زید می دهد که آن را به منزل او برساند. زید در راه کشته‏‎ ‎‏می شود و مبلغی پول هم در جیب او یافت می شود؛ ولی معلوم نیست که عین پول آن‏‎ ‎‏شخص باشد و محتمل است که پول آن شخص کلاً یا بعضاً تلف شده باشد آیا ورثه‏‎ ‎‏مقتول ضامنند که به صاحب پول بدهند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، ورثه ضامن نیستند و چنانچه جداً تلف محتمل است، لازم نیست به او بدهند. 

[سؤال 7469]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 465

‏2. فردی که مستأجر است و صاحب ماشین لباسشویی، آیا می تواند لباس های‏‎ ‎‏دوست یا فامیل را بشوید؟ از نظر این که مستأجر است چه مانعی ایجاد می کند؟‏

بسمه تعالی، اگر خارج از حد متعارف است، برای آب ریزی باید از صاحب منزل استجازه کند.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 347